NOS Nieuws - Algemeen

Het regime van de Syrische president Assad is gevallen. Rebellen veroverden gisteren de stad Homs en niet veel later ook hoofdstad Damascus. Assad is met een vliegtuig de stad ontvlucht, melden legerbronnen. Waarheen is niet bekend.

In een eerste verklaring op televisie heeft het rebellenleger gemeld dat Damascus is bevrijd en het regime van president Assad is beëindigd. Assad volgde in 2000 zijn vader op die sinds 1971 aan de macht was. Tijdens de Arabische Lente in 2011 brak er een bloedige burgeroorlog uit om hem weg te krijgen.

De rebellengroep HTS meldt na de verovering van Damascus dat alle gevangenen worden vrijgelaten. Ook roepen ze op om geen overheidsinstellingen aan te vallen.

De rebellen kwamen op televisie met een verklaring:

In Damascus wordt op straat feestgevierd. Mensen gaan klappend en dansend de straat op om de val van Assad te vieren. Ook is op videobeelden te zien dat op verschillende plekken in het land standbeelden van de dictator neerhalen. Posters van Assad worden vernietigd.

De leider van de grootste Syrische oppositiegroep in het buitenland, Hadi al-Bahra, stelt dat Damascus verlost is van Assad: "Een donkere periode in de geschiedenis van Syrië is voorbij."

Zo ziet het feest in Damascus eruit:

In tegenstelling tot Assad is de Syrische premier Mohammed al-Jalali niet op de vlucht geslagen. Hij heeft opgeroepen vrije verkiezingen te houden in Syrië. In een interview met Al-Arabiya zegt Jalali ook dat hij contact had gehad met rebellencommandant Abu Mohammed al-Golani om de huidige overgangsperiode te bespreken.

De Syrische premier zei eerder al in een videoboodschap dat hij bereid is de macht over te dragen nadat president Assad lijkt te zijn gevlucht. "We zijn bereid de macht over te dragen aan het gekozen leiderschap", zei hij in een videoboodschap waarin hij opriep tot een "vreedzame transitie".

Syrische rebellen namen gisteren al zonder veel moeite de stad Homs in, nadat eerder in de week ook al Aleppo en Hama werden veroverd.

In de nacht van zaterdag op zondag werd duidelijk dat ook Damascus in handen van de rebellen zou vallen. De stad werd al vanuit verschillende kanten aangevallen.

Bekijk in de onderstaande special welke partijen tegen elkaar strijden in Syrië:

De verovering van Damascus lijkt zonder veel zware gevechten of vele slachtoffers te zijn gebeurd. Dat het rebellenleger zo weinig moeite had om de steden in te nemen, komt deels doordat veel soldaten uit het regeringsleger van Assad zijn weggelopen.

De Amerikaanse president Biden zegt "de uitzonderlijke gebeurtenissen in Syrië nauwlettend in de gaten te houden". Ook zegt hij "constant contact te hebben met partners in de regio".

Israël trekt bufferzone in

Het Israëlische leger is de bufferzone met Syrië in getrokken. Een legerwoordvoerder zegt op X dat Israël niet van plan is zich te bemoeien met de interne aangelegenheden van het buurland, maar dat deze troepenverplaatsingen wel nodig zijn om de veiligheid van de bezette Golanhoogten en Israëlische burgers te beschermen.

Israël zegt nu dat gezien de recente gebeurtenissen in Syrië er troepen nodig zijn om de bufferzone in stand te houden. "Het leger van Israël zal blijven zolang als dat nodig is."

De Israëlische nieuwssite Walla zegt dat Israël Syrische rebellen heeft gemaand niet in de buurt van de grens te komen. Als ze de overeenkomst over de bufferzone schenden, zal er geweld gebruikt worden.

In Helmond is een explosie geweest bij een speelgoedwinkel. Aan de voorkant van de winkel is grote schade, een aantal artikelen is uit de etalage geblazen.

De politie Oost-Brabant spreekt van een "daverende klap" bij het pand aan de Mierloseweg. Er wordt onderzoek gedaan en daarbij is ook de hulp ingeschakeld van een explosievenverkenner.

Ook een auto die voor de deur stond, zou schade hebben opgelopen. Voor zover bekend is er niemand gewond geraakt. Het is niet duidelijk waarom de winkel het doelwit was. De politie roept mensen die beelden hebben op zich te melden.

De Zuid-Koreaanse voormalig minister van Defensie Kim Yong-hyun is opgepakt, omdat hij betrokken zou zijn geweest bij het uitroepen van de militaire noodtoestand. Kim was al afgetreden, maar zou nu dus ook strafrechtelijk vervolgd kunnen worden.

Kim wordt gezien als sleutelfiguur bij het afkondigen van de noodtoestand, afgelopen dinsdag. Militaire bronnen zeggen dat hij president Yoon Suk-yeol had aangezet om dat te doen.

Volgens het Zuid-Koreaanse persbureau Yonhap heeft de politie het kantoor van Kim doorzocht. Hij, Yoon en nog een aantal ministers worden beschuldigd van landverraad.

Chaotische taferelen

Nadat Yoon de noodtoestand uitriep, ontstond er chaos in Zuid-Korea. Het Zuid-Koreaanse leger blokkeerde aanvankelijk het parlementsgebouw in Seoul waar gestemd zou worden om de noodtoestand terug te draaien. Uiteindelijk lukte het de meeste parlementsleden om binnen te komen en stemde een meerderheid voor het terugdraaien van de noodtoestand. Nog dezelfde avond trok Yoon de noodtoestand in.

In de ogen van Yoon deed de oppositie, die een meerderheid in het parlement heeft, er alles aan om het landsbestuur te blokkeren. Door de staat van beleg af te kondigen, zette hij het parlement buitenspel.

De oppositie vindt dat Yoon zo snel mogelijk moet worden afgezet, maar voorlopig kan hij blijven zitten. Omdat zijn partij, de PPP, het parlement verliet voordat er over zijn afzetting gestemd ging worden, waren er te weinig parlementariërs aanwezigen voor een geldige stemming.

Yoon bood gisteren in een toespraak op tv zijn excuses aan. Daarin zei hij dat hij niet zou weglopen van zijn juridische en politieke verantwoordelijkheden, maar dat hij niet van plan is op te stappen.

In het Verenigd Koninkrijk zijn twee mannen om het leven gekomen tijdens storm Darragh. Honderdduizenden mensen in het Verenigd Koninkrijk en Ierland zitten nog zonder stroom.

De twee doden vielen in Birmingham en Lancashire. In beide gevallen werden omvallende bomen op hun auto's ze fataal.

Storm Darragh veroorzaakt harde windstoten. De hardste werd gemeten in Berry Head, aan de zuidkust: 154 kilometer per uur. Ook aan de noordkust van Wales werden windstoten van rond de 150 kilometer per uur gemeten.

Intussen zitten er 259.000 mensen zonder stroom als gevolg van de storm. Medewerkers van het energienetwerk kunnen niet iedereen direct helpen. In de zwaar getroffen gebieden staat nog zo'n harde wind dat het niet veilig is om daar de stroomvoorziening te herstellen. Die harde wind houdt in de nacht van zaterdag op zondag nog aan.

Openbare leven ontregeld

Door de storm vielen vluchten uit, onder meer op de vliegvelden van Bristol en Cardiff. In Wales was er zaterdag geen treinverkeer mogelijk. Ook veel evenementen konden niet doorgaan. In Londen was de Winter Wonderland-attractie in Hyde Park gesloten en de voetbalwedstrijd tussen Everton en Liverpool werd afgelast.

Het hoogtepunt van storm Darragh is voor het Verenigd Koninkrijk achter de rug. De gele weerswaarschuwing die door de Britse weerdiensten is afgegeven geldt nog wel tot het begin van komende avond.

Vijf jaar na de grote brand is de Notre-Dam in Parijs vanavond feestelijk heropend. Met drie kloppen op de deur opende aartsbisschop Laurent Ulrich de deuren van de kathedraal.

Bij de heropening waren tientallen staatshoofden, regeringsleiders en andere prominenten, onder wie Tesla-baas Elon Musk en de Britse kroonprins William. Ook premier Schoof was erbij.

Na de opening van de deuren hield president Macron een toespraak waarin hij iedereen bedankte die meehielp aan de wederopbouw. "Ik sta voor u, om de dankbaarheid van het Franse volk te uiten. Vanavond luiden de klokken van de Notre-Dame weer", sprak Macron de 1500 genodigden in de kerk toe.

Bekijk hier de heropening van de Notre-Dame:

De brandweerlieden die hielpen om het vuur te blussen en de werklieden die werkten aan de restauratie kregen een staande ovatie.

Aanvankelijk zou Macron zijn toespraak buiten houden, maar vanwege het stormachtige weer werd dat verplaatst naar binnen. Ook gingen de feestelijke activiteiten op het plein voor de Notre-Dame vanwege de storm niet door.

Ontmoeting Trump en Zelensky

Onder de genodigden waren ook Donald Trump en de Oekraïense president Zelensky. Die hebben eerder op de avond samen met Macron gesproken over de oorlog in Oekraïne. "We willen allemaal dat deze oorlog zo snel mogelijk eindigt en op een rechtvaardige manier", zei Zelensky na afloop. Ook bedankte hij de Franse president voor het het organiseren van de bijeenkomst.

Nieuwe brandinstallatie

In 2019 brandde een deel van de Notre-Dame uit. De torenspits stortte in en het dak werd door het vuur verwoest. De Franse justitie weet nog steeds niet wat de oorzaak van de brand is geweest. Volgens de autoriteiten ontstond de brand tijdens restauratiewerkzaamheden.

Om te voorkomen dat zo'n verwoestende brand weer uitbreekt, is de kerk uitgerust met een nieuwe brandinstallatie. Zo zijn er onder het dak sprinklerinstallaties aangelegd en zijn er moderne rook- en brandmelders geïnstalleerd. Ook zijn er warmtecamera's opgehangen en zijn er twee brandwerende muren gebouwd om te voorkomen dat er bij brand het vuur overslaat.

De kathedraal kon dankzij een miljard euro die opgehaald werd aan donaties wereldwijd gerestaureerd worden. Zo'n 2000 mensen hebben aan het herstel gewerkt.

De heropening van de Notre-Dame is voor Macron een goede afleiding van de politieke crisis in Frankrijk. Donderdag werd premier Barnier door het parlement weggestuurd. Oppositiepartijen dienden een motie van wantrouwen tegen de regering in die werd aangenomen. De druk op Macron om af te treden is daardoor toegenomen. Volgens een peiling willen zes op de tien Fransen dat hij vertrekt.

Eerste mis na brand

Morgen zal in de Notre-Dame de eerste ochtendmis worden gehouden. Daar zullen 170 Franse bisschoppen bij aanwezig zijn. Ook in de avond is er een mis. Daarna zullen er dagelijks twee missen worden gehouden. Verwacht wordt dat er tienduizenden mensen op de missen zullen afkomen.

De aanstaande Amerikaanse president Donald Trump en de Oekraïense president Volodymyr Zelensky hebben elkaar in Parijs ontmoet. Ze zijn in de Franse hoofdstad voor de feestelijke heropening van de Notre-Dame.

Voorafgaand hebben de twee samen met de Franse president Emmanuel Macron gepraat over de oorlog in Oekraïne. "President Trump is, zoals altijd, resoluut. Ik bedank hem. We willen allemaal dat deze oorlog zo snel mogelijk eindigt en op een rechtvaardige manier", zei Zelensky na afloop.

Hij sprak ook van een "goede en productieve ontmoeting", zonder details te geven van het besprokene.

Ook bedankte hij de Franse president voor het organiseren van de bijeenkomst.

Macron en andere Europese leiders hopen Trump ervan te overtuigen om Oekraïne militair te blijven steunen tegen Rusland.

Trump zei in zijn verkiezingscampagne dat hij de oorlog in Oekraïne snel zal beëindigen, binnen 24 uur zelfs. Veel Europese leiders zijn daar bezorgd over. Ze zijn bang dat de Verenigde Staten onder Trump hun militaire steun aan Oekraïne intrekken en Oekraïne dwingen tot een ongunstige vrede.

SP-leider Jimmy Dijk zegt dat zijn partij de "verkeerde afweging" heeft gemaakt met het steunen van de motie van VVD-kamerlid Bente Becker. Daarin werd de regering opgeroepen om de gegevens over "culturele en religieuze normen en waarden" van Nederlanders met een migratieachtergrond bij te houden. Een ruime meerderheid van de Tweede Kamer, inclusief de SP, stemde voor die motie.

In een video op X laat hij blijken dat hij er spijt van heeft. "We hebben namelijk een verkeerde afweging gemaakt. We hebben gezien dat veel mensen zijn geraakt", zegt hij.

Volgens Dijk stemde SP in met de motie "zodat we het debat op basis van feiten konden voeren". Ook wilde hij ermee aantonen "dat heel veel mensen zelf en succesvol aan hun integratie hebben gewerkt. En dat het vaak de overheid was die hierin tekort is geschoten". Volgens Dijk gebruikt het kabinet "migranten als zondebok voor ongeveer alles wat er misgaat in ons land".

De motie van Becker leidde tot verontwaardiging. Op sociale media was er veel onbegrip en spraken mensen van racisme. Becker zag zich genoodzaakt ook een video op X te zeten, waarin ze de beschuldigingen tegenspreekt.

De SP vindt achteraf gezien de motie "onzorgvuldig en te eenzijdig geformuleerd". "We hadden dat moeten voorkomen. En we zullen er alles aan doen dat het in de toekomst niet weer gebeurt."

Petitie tegen motie

Een petitie waarin de Tweede Kamer wordt opgeroepen om de motie van Becker "zo snel mogelijk ongedaan te maken" is inmiddels meer dan 40.000 keer ondertekend.

Burgemeesters van grensgemeenten maken zich minder zorgen dan eerst over de overlast door extra grenscontroles tegen migratie. Maandag gaan de extra controles in. Het kabinet wil ze houden om mensensmokkel en illegale immigratie tegen te gaan.

Burgemeesters zeiden eerder de plannen onduidelijk te vinden en bovendien bang te zijn voor files en andere overlast.

'Niet veel anders dan we gewend waren'

Deze week is er overleg geweest tussen minister Faber van Asiel en Migratie en burgemeesters en commissarissen van de koning. Burgemeester Bengevoord van Winterswijk was een van de deelnemers.

Hij zegt in het gesprek te zijn gerustgesteld over de mogelijke overlast, nu de Koninklijke Marechaussee de controles moet doen met de bestaande capaciteit aan personeel: "Dat betekent dat de controles in de praktijk niet veel anders zullen zijn dan we tot nu toe gewend waren."

'Gevolgen voor grensverkeer minimaal'

De bestuurders hebben ook te horen gekregen dat de marechaussees "informatie- en risicogericht" gaan werken. Ook dat betekent volgens Bengevoord dat mensen er in de praktijk weinig last van zullen hebben.

Ook Marechausseevereniging Marver denkt dat de directe gevolgen voor het grensverkeer minimaal zijn: "Bestaande en toekomstige innovaties maken de controles effectiever, waardoor mensen die om legitieme redenen Nederland binnenkomen minder hinder zullen ondervinden."

Verder wijst ook Marver op de beperkte capaciteit. De vereniging benadrukt dat de Koninklijke Marechaussee zwaar heeft geleden onder de eerdere bezuinigingen op Defensie.

De burgemeester van Winterswijk heeft zijn bedenkingen bij de gang van zaken: "Dit werd groots aangekondigd. Als ik nu zie wat het echt is, denk ik dat je wel van symboolpolitiek kan spreken."

800 grensovergangen

Er zijn ruim 800 grensovergangen met België en Duitsland. In theorie zou de marechaussee al die grensovergangen vanaf maandag mogen bewaken, maar dat gaat zeker niet gebeuren.

Er komen geen slagbomen of verkeersfuiken, waardoor lange files de reiziger bespaard zullen blijven. Auto's worden steekproefsgewijs bij een controle vanaf de weg naar een controlepost geleid.

Van hoeveel mensen er dagelijks de grens oversteken zijn geen cijfers. Wel is het percentage werknemers dat in het buitenland werkt per regio bekend:

Minister Faber zelf zei gisteren dat de marechaussees meer bevoegdheden hebben gekregen waardoor ze sneller kunnen werken. "Ze hebben daar een systeem voor om te kijken: 'waar kunnen we op dit moment het beste contoleren?' "

Faber heeft er alle vertrouwen in dat de controles resultaat zullen hebben. Volgens haar is het wel de bedoeling dat de capaciteit later wordt uitgebreid. "Daar zijn ook middelen voor, maar dat kost nu eenmaal tijd en we moeten natuurlijk ergens beginnen. Er is altijd wel een reden om iets niet te doen. Maar we gaan gewoon beginnen."

Een politieagent heeft vannacht tijdens een achtervolging per ongeluk een bijzondere kerstboom in het centrum van Den Bosch omver gereden. Bij de boom laten mensen cadeaus voor anderen achter. Initiatiefnemer Maurice Koch baalt. "Hij is bijna elk jaar omver gegaan", zegt hij tegen Omroep Brabant.

De agent wilde rond 04.15 uur 's nachts snel uit de auto stappen om de verdachte te voet verder te achtervolgen. De agent kon niet op tijd remmen en de auto rolde recht op de kerstboom af.

"De lampjes zijn kapot gegaan. Die hebben we provisorisch gemaakt, evenals wat takken die zijn afgebroken. We hebben wat ballen erbij gehangen en de standaard weer in orde gemaakt", zegt Koch de volgende dag.

De agent heeft geprobeerd de kerstboom weer rechtop te zetten, maar dat lukte niet.

Ook liet hij een briefje achter:

Koch neemt het de agent niet kwalijk. "Dit kan gebeuren tijdens een achtervolging en we gaan ook geen schadevergoeding vragen. We nemen dit gewoon voor eigen rekening."

Zwaar te verduren

De man beheert al jaren de 'wisselboom' in het centrum waarbij mensen gratis een cadeau kunnen afhalen of iets kunnen doneren. "Het maakt niet uit wat het is. Het gaat om delen en anderen blij maken", legt Koch uit. De boom kreeg het al meermaals zwaar te verduren. "Er is al iemand een keer in gesprongen waardoor hij om ging, de boom is al een keer omgewaaid en nu rijdt er een politieauto tegenaan."

"De boom staat goed vast, maar tegen een politieauto is hij natuurlijk niet bestand." De wisselboom staat inmiddels weer overeind op de Gasthuisstraat.

300 mensen hebben vandaag meegedaan aan het Nederlands Kampioenschap Tegenwindfietsen over de Oosterscheldekering in Zeeland. Vorig jaar werd het NK afgelast omdat het te hard waaide, maar vandaag stond er een lekker pittige wind.

Tieke uit Gennep probeerde al drie keer eerder een startbewijs te bemachtigen, net als duizenden anderen. Dit jaar lukte het hem. Rond 09.00 uur stond hij in zijn gewone kloffie klaar voor de start. "Ik ben voor een spijkerbroek gegaan. Waarom? Ik heb eigenlijk niks anders", zegt hij tegen Omroep Zeeland.

Het NK Tegenwindfietsen vond voor de achtste keer plaats. Iedereen mag meedoen aan het NK, waarbij je op een omafiets zonder versnellingen 8,5 kilometer tegen de wind in fietst. Tussen de deelnemers zitten fanatieke wielrenners maar ook recreanten. Ook Commissaris van de Koning Hugo de Jonge deed vandaag mee. "Zeeuwser wordt het niet", schrijft hij bij een filmpje op X.

De Jonge deed er minder dan 25 minuten over, niet genoeg voor de winst. De snelste tegenwindfietser was Jurjen van der Velde uit Leiden. Hij won in 2022 ook en legde ditmaal de afstand af in 19.36 minuten. De snelste vrouw was Ingrid van den Wijngaard uit Oosterhout, zij kwam na 23.11 minuten over de finish.

Waarom?

Wie wel eens met een fikse tegenwind op de fiets zit, weet hoe zwaar dat kan zijn. "Oh, wat een pijn", zegt Twan van Schie uit Delft, die zesde werd. "Mijn benen, mentaal. Waarom doe ik dit?" vraagt hij zich af.

De omstandigheden waren met windkracht 7 perfect. Robrecht Stoekenbroek, bedenker en organisator, blikt tevreden terug: "Dit is waar het om draait: winnen van de wind. Weer of geen weer, het NK Tegenwindfietsen laat zien dat we ons niet laten vangen door een beetje tegenwind of afgelasting."

De zeven mannen die volgende week voor de rechter staan vanwege het geweld in Amsterdam rond de voetbalwedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv, worden niet vervolgd voor terreurdaden. Dat zei hoofdofficier van justitie René de Beukelaer tegen stadsomroep AT5.

Het Openbaar Ministerie (OM) is van plan onvoorwaardelijke celstraffen te eisen tegen de verdachten van het geweld vorige maand. Een deel van hen zal ook antisemitisme ten laste worden gelegd.

Na de voetbalwedstrijd op 7 november vonden er verschillende geweldsincidenten plaats in de hoofdstad. Israëlische supporters werden achtervolgd, opgejaagd en mishandeld. Verschillende hoogleraren en de Israëlische ambassadeur Modi Ephraim spraken van "gecoördineerd terrorisme" en het kabinet drong er bij het OM op aan om de verdachten ook voor terrorisme te vervolgen.

Gevolg

Juridisch gezien is dat ingewikkeld, legt De Beukelaer uit. "Wij hebben daar onderzoek naar gedaan. Terrorisme wil zeggen dat je als doel hebt een bepaalde groep vrees aan te jagen. Dat is hier in ieder geval het gevolg geweest. De Joodse gemeenschap werd bang door dit geweld. Maar dat is iets anders dan dat het het doel was van deze verdachten. Alle feiten zijn gepleegd vanwege boosheid, frustratie en verdriet over de situatie in Gaza."

De zeven verdachten zijn allemaal Nederlanders van 19 tot 32 jaar oud. Drie van hen wonen in Amsterdam, de anderen in Monnickendam, Utrecht, Den Haag en de omgeving van Eindhoven. Over een eventuele migratieachtergrond doet het OM geen uitspraken. "Ik snap dat dat politiek interessant is, maar voor het strafrecht is dat niet interessant", aldus De Beukelaer.

Er zijn nog tientallen andere verdachten in beeld die strafbare feiten pleegden rond Ajax-Maccabi.

In het puin van de ingestorte woningen van een portiekflat in Den Haag zijn tot nu toe vijf doden gevonden. Hun lichamen zijn geborgen. Over de identiteit van de slachtoffers is nog niets bekend.

Aan het begin van de avond werd een overlevende uit het puin gehaald. Deze is met een ambulance naar het ziekenhuis gebracht. Naar andere slachtoffers wordt nog gezocht.

Burgemeester Jan van Zanen zei halverwege de middag op een persconferentie dat er tot dan toe drie gewonden naar het ziekenhuis waren gebracht. "We houden rekening met een langdurige operatie. Er wordt in ieder geval ook de komende nacht doorgezocht."

"De operatie die is gestart als een reddingsoperatie waarbij gelukkig ook mensen levend zijn gevonden, gaat nu inmiddels over naar een bergingsoperatie."

Zwartste scenario

De hulpdiensten weten niet hoeveel mensen er nog onder het puin liggen. "Maar de realiteit is dat er voor hen slechts een geringe kans op overleven is. We houden rekening met het zwartste scenario."

Vanavond zijn er twee bijeenkomsten: een voor direct getroffenen en een voor buurtbewoners.

Van Zanen zei verder dat hij geen aanwijzingen had dat er iets speelde in de buurt, "maar dat zal ongetwijfeld onderdeel uitmaken van het onderzoek dat nog gaande is".

De recherche doet onderzoek naar de oorzaak van de explosies en probeert mogelijk bewijsmateriaal veilig te stellen.

Bekijk hier een deel van de persconferentie van burgemeester Van Zanen:

De explosies waren vanochtend rond 6.15 uur. De portiekflat op de Tarwekamp stortte vervolgens deels in. In totaal zijn veertig woningen ontruimd. Het is nog niet bekend of en wanneer de bewoners van die woningen terug kunnen. De gemeente regelt voor die mensen een slaapplek.

De ravage is groot. De straat ligt bezaaid met brokstukken. Van Zanen zei op de persconferentie: "De omvang van de vernielingen door de brand en de explosies tart iedere beschrijving."

Auto gezocht die hard wegreed

De politie meldde in de loop van de ochtend op zoek te zijn naar een auto die vlak na de explosie "met zeer hoge snelheid" was weggereden. De politie zei op zoek te zijn naar mensen die die auto hebben zien rijden. Ook wil de politie graag camerabeelden hebben.

"Het leek wel een raket, een aanslag." Zo omschrijft een buurtbewoner de grote explosie waardoor vanochtend een portiekflat in Den Haag deels instortte. "Je schrikt je helemaal kapot", zegt een andere omwonende. "Ik kan het nog niet helemaal beseffen."

In de omgeving is veel hoogbouw, waardoor omwonenden goed zicht hebben op het gat dat de explosie heeft geslagen in de flat. "Dan schrik je echt heel erg", zegt een vrouw. "Ik vind het heel erg voor de mensen die het is overkomen."

Buurtbewoners vertellen over hoe ze vanochtend een enorme knal hoorden:

Het is vooralsnog niet duidelijk wat de oorzaak was van de ontploffing. De politie meldt dat vlak na het voorval een auto hard wegreed van de Tarwekamp. Mensen die de auto hebben zien rijden, wordt gevraagd om zich te melden. Ook wil de politie graag camerabeelden hebben.

Vijf woningen

Het pand dat deels is ingestort, bestaat uit vijf dubbele bovenwoningen met daaronder bedrijven. In totaal zijn veertig woningen ontruimd. De bewoners daarvan zijn elders opgevangen in de buurt.

Een buurtbewoner deelt op X een filmpje van een kattencamera die het moment van de explosie vastlegt:

Ondertussen is het moeilijk om dicht bij het pand te komen. De rook van de ontstane brand stijgt soms weer op door de wind en de manier waarop het pand is ingestort. Een shovel aan de achterkant van het deels ingestorte gebouw is puin aan het opruimen. De straat ligt na de explosie bezaaid met brokstukken. Ook worden geparkeerde auto's met een vorkheftruck opgetild en verplaatst.

Speurhonden van het USAR-team zijn even in het ingestorte pand geweest. Vanwege instortingsgevaar en smeulend puin verloopt het zoeken moeizaam.

De teamleider van USAR gaf vanochtend een toelichting op het werk van het team:

Het is nog altijd onduidelijk hoeveel slachtoffers er zijn. Van vier mensen is duidelijk dat ze gewond naar het ziekenhuis zijn gebracht, maar verder is er nog niets over bekendgemaakt.

Voor mensen met bekenden in de getroffen woningen is er op dit moment vooral veel onzekerheid. Na de explosie liepen mensen verdwaasd op straat, schrijft Omroep West. "Een man was op zoek naar zijn vader, die zou in het café zitten", zegt een verslaggever van de omroep. "Hij kreeg geen contact meer met hem en was in paniek."

Mensen die ongerust zijn over naasten die mogelijk getroffen zijn, kunnen bellen naar het telefoonnummer 088-0908000, meldt de brandweer.

In Roemenië zijn op verschillende plekken huiszoekingen en invallen gedaan op last van het Openbaar Ministerie. Dat gebeurde in het kader van het onderzoek naar illegale financiering van de verkiezingscampagne van een van de presidentskandidaten. Het OM noemt geen namen, maar het is geen geheim dat het gaat om Calin Georgescu.

In de stad Brasov, in Centraal-Roemenië, werden drie huizen binnengevallen vanwege "strafbare feiten als het omkopen van kiezers, witwassen en het verspreiden van valse informatie", meldt justitie. Huiszoekingen elders in het land waren vanwege vermoedens van "aanzetten tot geweld, haat of discriminatie online".

Campagne via TikTok

De ultrarechtse politicus Georgescu, die kritiek heeft op de EU en de NAVO, en de Russische president Poetin prijst, kwam bij de eerste ronde van de presidentsverkiezingen onverwachts als winnaar uit de bus. De politicus voerde de afgelopen maanden niet op de gebruikelijke manier campagne, maar gebruikte vooral sociale media, met name TikTok.

Filmpjes waarin Georgescu's boodschap werd verspreid, werden de laatste maanden in ongekende aantallen gedeeld. Binnen een paar maanden wist Georgescu vaker viraal te gaan dan de drie belangrijkste kandidaten in een jaar tijd.

Volgens de Roemeense veiligheidsraad werden de filmpjes van Georgescu op TikTok massaal door een 'statelijke actor' gepromoot via gecoördineerde accounts, aanbevelingsalgoritmes en betaalde promoties. Georgescu zei tegen de kiescommissie dat hij geen geld heeft uitgegeven aan zijn campagne.

Nieuwe verkiezingen

Vrijdag maakte het Constitutionele Hof, de hoogste rechter, in Roemenië bekend dat de presidentsverkiezingen over moeten. Deze uitspraak kwam een paar dagen nadat door de veiligheidsraad documenten waren vrijgegeven waaruit bleek dat het verkiezingsproces was beïnvloed door Rusland.

De ongekende opmars van rebellen in Syrië lijkt vooralsnog niet te stoppen. Regeringstroepen proberen hun posities rond de cruciale stad Homs te versterken terwijl rebellen oprukken vanuit het zuiden van het land. Ondertussen verlaten belangrijke bondgenoten het land.

Sinds de rebellen van HTS een week geleden de noordelijke stad Aleppo binnenvielen is de verdediging van het regime snel ingestort. De afgelopen dagen werden ook Hama, ten noorden van Damascus, en Deir al-Zor in het oosten ingenomen. Ondertussen begonnen opstandelingen aan een opmars vanuit het zuiden. Ze zijn inmiddels naar eigen zeggen Damascus tot op 20 kilometer genaderd.

Deze video laat de snelle opmars zien:

Op dit moment wordt er volop gevochten om Homs, na Damascus nog de belangrijkste stad waar president Assad nog aan de macht is. Het Syrische leger voert daar luchtaanvallen uit. Vanochtend werd duidelijk dat de strijdkrachten van Assad uit een groot deel van Zuid-Syrië zijn getrokken om de posities rondom Homs te versterken. Hierdoor zijn de provincies Daraa en Sweida onder controle van rebellen komen te staan.

Homs van groot belang

Homs is een cruciale plaats voor Assad. Als die stad wordt ingenomen, verbreken rebellen de verbinding tussen Damascus en de kustregio, waar de president brede steun geniet. Het is bovendien de laatste belangrijke plaats voordat rebellen vanuit het noorden kunnen doorstoten naar Damascus.

De stand van zaken in Syrië, gisteren. Op dit kaartje is de opmars richting Damascus nog niet zichtbaar:

De snelheid waarmee rebellen oprukken, verrast vriend en vijand van Assad. In de regio wordt gevreesd voor verdere instabiliteit. Door de burgeroorlog die in 2011 begon tegen Assads bewind kwam er ruimte voor jihadistische militanten, die uiteindelijk terroristische aanvallen over de hele wereld uitvoerden. Miljoenen vluchtelingen trokken het land uit, met opvangcrises elders tot gevolg.

Westerse waarnemers zien dat het Syrische leger in een moeilijke situatie verkeert. Het moreel van de militairen is laag, en ze zijn niet in staat om de terreinwinst van rebellen te stoppen. Assad kon de afgelopen jaren in de strijd tegen de rebellen rekenen op zijn bondgenoten. Rusland zette gevechtsvliegtuigen in om te bombarderen, terwijl Iran troepen stuurde, onder meer van Hezbollah en Iraakse milities, om het Syrische leger te steunen.

Maar The New York Times meldt dat Iran begonnen is met het terughalen van militaire commandanten. Bij de Iraanse ambassade in Damascus en op bases van de Iraanse Revolutionaire Garde in Syrië zou de opdracht zijn gegeven tot evacuatie. Vertrekkende Iraniërs vliegen terug naar Teheran of reizen over land naar buurlanden als Libanon en Irak. In elk geval een deel van het ambassadepersoneel is vertrokken. Ook hoge commandanten van de Quds Brigade van de Revolutionaire Garde zouden Syrië verlaten, aldus bronnen van de krant.

Dit is een opmerkelijke wending. Assad kon de afgelopen dertien jaar rekenen op de steun vanuit Iran. Omgekeerd gebruikt Iran Syrië als belangrijke route om wapens te leveren aan Hezbollah in Libanon. Maar zowel Rusland als Iran en Hezbollah zijn nu elders in een strijd verwikkeld. Syrië is geen prioriteit. Rusland riep onderdanen gisteren al op het land te verlaten.

Een meubelmaker daagt de gemeente Oegstgeest voor de rechter vanwege het fotobehang in een zaal van het gemeentehuis. De gemeente gebruikte een foto van een onderzetter in de vorm van een Oegstgeester dakpan zonder toestemming van de man, die zowel de onderzetter als de foto maakte.

Een Oegstgeester dakpan is een platte dakpan die voor het eerst rond 1840 in het Verenigd Koninkrijk werd gemaakt en later in twee fabrieken in Oegstgeest (Zuid-Holland) werd gebakken. Inmiddels wordt de speciale dakpan nauwelijks nog gebruikt.

Meubelmaker Eric Groenendijk maakte in het verleden houten onderzetters in de vorm van de Oegstgeester dakpan. Tijdens Open Monumentendag, afgelopen september, ontdekte hij dat een foto die hij van een van die onderzetters maakte metersgroot op de muur van de Dakpanzaal in het gemeentehuis was afgebeeld. "Ik had geen bezwaar tegen het gebruik van de foto, maar wenste wel dat we dit in redelijkheid zouden regelen", aldus Groenendijk tegen de lokale omroep Sleutelstad.

Groenendijk schreef vervolgens een brief aan de burgemeester. De gemeente wees naar de aannemer, want die zou verantwoordelijk zijn voor het behangen van de wand. Daar was de meubelmaker het niet mee eens. Toen hij dreigde met een rechtsgang om de wand te laten vernietigen, werd hij naar eigen zeggen op gesprek uitgenodigd bij de burgemeester.

100 euro

In dat gesprek werd hem vervolgens een vergoeding van 100 euro aangeboden, zegt Groenendijk. Hij wees dat af. "Uitgaande van een levensduur van het behang van tien jaar, betekent dat dat de gemeente voor 2,7 cent per dag goede sier wil maken met mijn werk."

In een reactie zegt gemeentewoordvoerder Sabine Natrop tegen de omroep dat de gemeente ervan was uitgegaan dat het om een rechtenvrije afbeelding ging. "Het behang is inmiddels afgeplakt en wordt vervangen", aldus Natrop. Daarmee neemt de meubelmaker echter geen genoegen: hij hoopt via de kantonrechter een schadevergoeding af te dwingen.

21 nieuwe rode kardinaalsbonnetten en 21 nieuwe ringen liggen klaar voor evenzoveel hoofden en evenzoveel vingers bij de plechtige ceremonie in de Sint-Pieter.

Het is de tiende keer sinds het begin van zijn pausschap in 2013 dat Franciscus nieuwe kardinalen benoemt, of liever creëert, zoals de plechtige formule luidt. Hij heeft nu ruim 80 procent van de kardinalen aangesteld die bij het volgende conclaaf zijn opvolger zullen kiezen.

"Prinsen van de Kerk" werden ze vroeger genoemd. Na de paus, die hun kerkvorst is, zijn de kardinalen de hoogste functionarissen van de Rooms-Katholieke Kerk. Ze zitten overal ter wereld. Een deel van hen werkt fulltime in de Romeinse Curie, het bestuursorgaan van de kerk. Andere kardinalen zitten in hun eigen land, maar hebben ook functies bij een of meer afdelingen van het bestuur van de wereldkerk. Weer andere hebben weinig of niets te maken met het hoofdkantoor en komen zelden in het Vaticaan.

Pauskeuze

De belangrijkste taak van kardinalen is het kiezen van een nieuwe paus. Met als risico om zelf als paus uit het conclaaf tevoorschijn te komen, al zullen weinige kardinalen van tevoren hun kandidatuur kenbaar maken. De groep die gaat stemmen mag maximaal uit 120 kardinalen bestaan. Op hun 80ste verliezen de kardinalen hun stemrecht. Omdat het meestal niet de jongsten zijn, moet het college met regelmaat worden ververst.

Door mannen naar hun eigen hart te kiezen, proberen zittende pausen hun erfenis veilig te stellen. Proberen, want de geschiedenis leert dat niemand kan voorspellen hoe de nieuwgekozen paus zich zal ontpoppen. Wat één paus zorgvuldig heeft opgebouwd, kan door zijn opvolger weer genadeloos ongedaan worden gemaakt.

Gemiddelde leeftijd omlaag

Franciscus laat zich bij zijn kardinaalsbenoemingen duidelijk leiden door verschillende motivaties. Hij heeft het buitensporig hoge aantal Italianen flink ingeperkt. Hoewel de Europeanen nog steeds belangrijk zijn, heeft hij veel kardinalen benoemd op plekken waar de kerk groeit, zoals Afrika, Azië en Latijns-Amerika.

Zijn voorkeur gaat uit naar herderlijke, betrokken geestelijken die dicht bij de armen staan. Ook bevinden ze zich dikwijls in uithoeken van de wereld waar christenen het moeilijk hebben of in de minderheid zijn. Jong zijn blijkt ook geen probleem. Franciscus heeft de gemiddelde leeftijd aardig omlaaggehaald.

De 20 + 1 van vandaag

Eén van de 21 nieuwe kardinalen krijgt de titel op 99-jarige leeftijd als beloning voor zijn carrière. De andere zijn allemaal stemgerechtigd. Behalve een enkele obligate benoeming, zoals die van de plaatsvervanger van de paus als bisschop van Rome, zitten er ook verrassingen tussen. Zoals de nog maar 44 jaar oude bisschop van de Katholieke Oekraïners in Australië, Nieuw-Zeeland en Oceanië. Na de dood van de Australische kardinaal Pell is hij nu als immigrant de nieuwe kardinaal en dus niet een van zijn in Australië geboren collega-bisschoppen.

Net als bij vorige benoemingen krijgen ook dit keer veel niet-westerse landen een kardinaal erbij: Peru, Ecuador, Brazilië, de Filipijnen, Iran, Japan, Ivoorkust, Algerije en Servië. Slechts een handvol komt uit het westen, zoals Engeland en Canada. Franciscus beloont ook enkele Italianen voor hun krachtige steun bij zijn pogingen tot kerkvernieuwing.

Journalisten reageerden verrast bij de benoeming van de Indiase aartsbisschop die de pauselijke reizen organiseert. Een mooier bedankje kon de 51-jarige monseigneur Kookavad zich waarschijnlijk niet voorstellen.

Pauselijk slordigheidje

Dat de nieuwe kardinalen een hoogstpersoonlijke keuze van Franciscus zijn en blijkbaar van tevoren geen uitvoerige screening ondergaan, bleek toen kort na bekendmaking de bisschop van het Indonesische Bogor opeens bedankte voor de eer. Uit berichten in de lokale media kwam naar voren dat hij gevallen van seksueel misbruik zou hebben toegedekt. Franciscus liet hem haastig vervangen door de aartsbisschop van Napels.

Met deze aanvulling komt het aantal kieskardinalen op 140. Maar in december 2025 zullen 15 van hen de 80 jaar bereikt hebben en komt het streefgetal van 120 weer in zicht. Zodat velen zich afvragen of het na het Heilig Jaar van 2025 niet langzaamaan tijd zal worden voor een conclaaf, de geheime vergadering waarin een nieuwe paus wordt gekozen.

Misschien in 2026 dus, het jaar dat paus Franciscus de gezegende leeftijd van 90 hoopt te bereiken. Al zegt hijzelf niet aan aftreden te willen denken.

Van de ruim 400 Blokker-filialen sluiten er 100 al op 21 december, over twee weken dus. Dat staat in een brief van de directie aan het personeel. De brief is in handen van de NOS.

De huishoudketen werd vorige maand failliet verklaard en momenteel houden de winkels een leegverkoop. Die staat gepland tot het einde van het jaar, maar voor 100 winkels wordt die dus eerder beëindigd.

"Om de verkopen op winkelniveau te optimaliseren, zullen we winkels gefaseerd sluiten", schrijft Blokker-directeur Pauline Boerman in de brief. Om welke winkels het gaat, hoort het personeel een dezer dagen. Deze filialen zullen geen nieuwe voorraden meer ontvangen.

Loyaal

Het personeel wordt geacht door te werken in filialen die nog wel tot het einde van het jaar open zijn, staat in de brief. "We doen een beroep op de medewerkers van de winkels die eerder sluiten om hun collega's in de resterende winkels tot het einde van de maand te ondersteunen."

Vakbond FNV reageert verbolgen op het nieuws. "Dit valt zwaar bij het personeel", zegt Linda Vermeulen van FNV Winkelstraat. "We krijgen tientallen reacties van winkelmedewerkers. Vaak zijn die erg loyaal aan hun eigen team en klanten, maar voelen er niets voor om nog voor het concern in een andere winkel te gaan staan."

Doorstart

Volgens Blokker staat deze beslissing los van de kansen op een doorstart. De curator van Blokker is al weken op zoek naar geschikte kandidaten om de keten deels of in zijn geheel over te nemen.

Verschillende bronnen rondom Blokker zeggen dat er nog gesprekken lopen met kandidaten. Wie dat zijn en hoe concreet die gesprekken zijn, is onduidelijk.

De Zuid-Koreaanse president Yoon Suk-yeol heeft de motie over zijn afzetting overleefd. Na een boycot van zijn regeringspartij People Power Party (PPP) waren er niet genoeg parlementariërs aanwezig om de motie te laten aannemen. Het parlement heeft de motie daarom geschrapt.

Voor goedkeuring van de motie moesten 200 van de 300 parlementariërs voor stemmen. 195 mensen waren aanwezig voor de stemming. Dat waren de 192 leden van de Zuid-Koreaanse oppositiepartijen en drie leden van de PPP. De andere leden van de partij van de president hadden de zaal voorafgaand aan de stemming verlaten.

Nieuwe motie

Dat betekent dat president Yoon in ieder geval vandaag in functie kan blijven. Onduidelijk is nog of er op een later moment een nieuwe motie wordt ingediend over de positie van de president.

In de Zuid-Koreaanse hoofdstad Seoul zijn honderdduizenden mensen de straat op gegaan om het vertrek van Yoon te eisen. De politie schat in dat er zo'n 150.000 mensen demonstreren bij het parlement.

Partijleider Han van de PPP zei eerder een motie niet te zullen steunen, maar gisteren liet hij blijken dat de partij wel vond dat Yoon moet worden afgezet. Hij baseerde zich naar eigen zeggen op inlichtingen waaruit bleek dat Yoon ook hooggeplaatste politici wilde arresteren, onder wie Han.

Staat van beleg

President Yoon kondigde afgelopen dinsdag onverwacht de noodtoestand af, waarmee hij het parlement buitenspel zette. Yoon beweerde dat de oppositie alles in het werk stelde om de regering te dwarsbomen en het landsbestuur plat te leggen.

Uiteindelijk slaagde het parlement erin om een motie aan te nemen om de staat van beleg op te heffen. Alle aanwezige parlementsleden stemden voor, onder wie leden van Yoons eigen partij.

Excuses

Een paar uur voor de stemming van vandaag bood president Yoon in een televisietoespraak zijn excuses aan voor het uitroepen van de militaire toestand. Tijdens de korte speech beloofde hij de staat van beleg niet nog een keer te zullen afkondigen.

Al voordat Yoon zijn land in chaos stortte, genoot de president weinig populariteit. Maar 19 procent van de Zuid-Koreaanse bevolking steunde de president. Uit een nieuwe opiniepeiling afgelopen week bleek dat te zijn gedaald naar 13 procent.

De verkiezingen op Aruba zijn uitgelopen op een spannende strijd tussen de gevestigde partijen AVP en MEP. Uiteindelijk behaalde de AVP nipt de meeste stemmen, maar de morele winnaar is de nieuwe partij Futuro, die uitkwam op drie zetels.

De Arubaanse Volkspartij (AVP) klom ten opzichte van de vorige verkiezingen van zeven naar negen zetels. De Movimiento Electoral di Pueblo (MEP) van zittend premier Evelyn Wever-Croes ging van negen naar acht zetels. Het verschil bedroeg slechts 325 stemmen.

De opkomst lag dit jaar lager dan in 2021. Er werden 54.751 (78 procent) geldige stemmen uitgebracht, tegenover 59.500 (85 procent) de vorige keer.

Sinds Aruba zich afscheidde van de Nederlandse Antillen in 1986 is de regering altijd geleid door de MEP of de AVP. De afgelopen zeven jaar was Wever-Croes premier. Nu zal zowel de AVP als de MEP het nieuwe Futuro nodig hebben om een coalitie te vormen.

Twee leiders bij Futuro

Futuro wordt geleid door Gerlien Croes, die eerder als onafhankelijk Statenlid diende na haar vertrek bij de AVP. Twee maanden geleden sloot Geoffrey Wever, voormalig minister van Economische Zaken, Communicatie en Duurzame Ontwikkeling, zich bij haar aan. Samen vormen zij een gezamenlijk leiderschap binnen de partij, een nieuw concept in de Arubaanse politiek.

Futuro wist vooral jonge kiezers aan zich te binden. De partij introduceerde zich met een frisse blik en wist daarmee direct invloed te verwerven. De partij hamert op een langetermijnvisie voor Aruba. Daarnaast zet Futuro zich in voor het moderniseren van het onderwijs, het verbeteren van de gezondheidszorg en het waarborgen van sociale inclusie.

Ook verjonging bij AVP

Ook de AVP spon garen bij een verjongingsstrategie. Partijleider Mike Eman droeg het leiderschap over aan de jonge jurist Wendrick Cicilia en stelde zich symbolisch als lijstduwer verkiesbaar.

Beiden stonden na hun verkiezingszege vannacht de pers te woord, omringd door juichende aanhangers. Eman zei vanaf maandag te gaan werken aan een coalitie.