NOS Nieuws - Algemeen

Zes kinderdagverblijven in de regio Brainport (Eindhoven en Zuidoost-Brabant) gaan de partners van expats inzetten om het personeelstekort in de kinderopvang aan te pakken. Het gaat om een proef waaraan veertien vrouwen meedoen.

De deelnemers gaan een opleiding van vier maanden volgen. "Er is in de kinderdagopvang een grote behoefte aan geschoold personeel. De vrouwen van de expats zijn erg gemotiveerd om aan de slag te gaan", zegt Lara Poulson, docent en projectleider van het Summa College in Eindhoven.

De vrouwen worden opgeleid tot groepshulp in de kinderopvang. Naast hun studie gaan ze acht uur per week aan de slag bij een kinderdagverblijf in of bij Eindhoven.

Een van de deelnemers is Divya Madhuri Reddy. Ze woont al negen jaar in Nederland en wil graag aan de bak. "Ik ben kinderverpleegkundige, maar ik was alleen maar thuis. Ik vond dat niet goed, want ik wil werken", zegt ze tegen Omroep Brabant.

Ook de Amerikaanse Amanda Flynn doet mee aan het leerwerktraject. Haar man werkt bij ASML. "Ik vind het geweldig dat ik nu kan werken." Ze heeft psychologie gestudeerd en werkte in Boston bij een jongerenopvang.

De cultuurverschillen vallen haar nu al op. "Bij ons zijn kinderdagverblijven chaotischer. Het valt me op hoeveel socialer de kinderen hier zijn. Ze helpen elkaar, zijn bezorgd voor elkaar."

Taal

Om in de kinderopvang te kunnen werken, moeten de vrouwen Nederlands spreken. "Ze spreken voornamelijk Engels en we hebben nu vooral Nederlandstalige kinderopvang. Ze krijgen hier op school veel Nederlandse les. En in de groepen spreken we zoveel mogelijk Nederlands zodat ze taal leren", zegt Hanneke van Loon van een kinderopvangorganisatie.

Als de pilot succesvol blijkt, wordt deze mogelijk uitgebreid naar andere sectoren, zoals de zorg.

In Brussel heeft de politie ingegrepen op de eerste dag van de National Conservatism Conference (NatCon). Zo'n veertig conservatieve en rechtse politici zouden spreken op die conferentie, onder wie de Britse oud-minister Suella Braverman en de Franse politicus Éric Zemmour.

Burgemeester van de Brusselse deelgemeente Sint-Joost-ten-Node, Emir Kir, verbood het evenement kort na de start uit vrees voor de verstoring van de openbare orde. De politie greep in toen de Britse politicus Nigel Farage op het podium stond, de geestelijk vader van de Brexit. De zaal werd niet ontruimd, maar de politie liet geen nieuwe bezoekers meer toe. Bezoekers die naar buiten gingen, konden daarna de zaal niet meer in.

De liberale Belgische premier Alexander De Croo vindt het "onaanvaardbaar" dat de Brusselse politie heeft ingegrepen. De autoriteiten in de gemeente hebben de grondwet overtreden, schrijft hij op X. "Gemeentelijke autonomie is een hoeksteen van onze democratie, maar kan zichzelf nooit boven de Belgische grondwet plaatsen waarin sinds 1830 vrijheid van meningsuiting en vreedzame vereniging geborgd worden", aldus De Croo. "Het verbieden van politieke bijeenkomsten is in strijd met de grondwet. Punt."

Eerder al onrust

Direct nadat de bijeenkomst bij de deelgemeente was aangekondigd, was al onrust ontstaan. Linkse tegenstanders kondigden aan actie te zullen voeren. Hierop moest de organisatoren steeds op zoek naar een nieuwe locatie voor de conferentie.

Uiteindelijk begon deze vanmorgen in een evenementenhal in Sint-Joost-ten-Node. Volgens Vlaamse media had de burgemeester de uitbater al gevraagd om het evenement niet door te laten gaan, maar daar ging hij niet op in na overleg met zijn advocaten.

'Extreem verontrustend'

Ook de Britse premier Rishi Sunak heeft zich uitgelaten over het ingrijpen van de politie. Hij noemt de situatie via een woordvoerder tegen de BBC "extreem verontrustend". De Italiaanse premier Giorgia Meloni zegt met "ongeloof en ontzetting" gekeken te hebben naar "de haatdragende onderdrukking van de vrijheid van meningsuiting" in Brussel.

Morgen is de tweede en laatste dag van de conferentie. De organisatie heeft gezegd te zoeken naar een andere locatie.

Gemeenten zijn kritisch over het verzoek van het kabinet om opnieuw met spoed extra opvangplekken voor asielzoekers te regelen. Demissionair staatssecretaris Van der Burg en minister De Jonge vroegen gisteren aan de provincies en de vijf grootste gemeenten om voor 1 juli 12.000 extra plekken te creëren. Volgens hen ontstaat er volgende week alweer een acute situatie in de opvang.

De Amsterdamse wethouder Rutger Groot Wassink (GroenLinks), die namens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) belast is met asiel en migratie, zegt over het verzoek: "Ik denk dat het vooral laat zien dat het het kabinet nog steeds niet lukt om de opvang van asielzoekers goed vorm te geven en dat is best zorgwekkend".

Volgens hem kan het niet helemaal als een verrassing komen dat er meer bedden nodig zijn, omdat bijvoorbeeld festivalterreinen zoals in Biddinghuizen weer leeg moesten. Dat was van tevoren bekend.

Gemeenten willen uitleg

Groot Wassink: "We hebben een spreidingswet, maar die leidt niet automatisch tot oplossingen". De VNG vindt dat er nog veel onduidelijkheid is over de wet. "Wat is nou de financiering, wie is er verantwoordelijk voor en hoe gaan we dit nou doen? Daarom hebben we als VNG vandaag een brief gestuurd, waarop we nog deze week antwoord hopen te krijgen."

De gemeenten zijn het met het kabinet eens dat mensen niet in het gras moeten slapen en zullen volgens Groot Wassink echt wel kijken of ze extra opvangvoorzieningen kunnen realiseren. "Maar het is formeel een taak van het Rijk. Op dit moment lijkt het wel of het op het bordje van de gemeenten wordt geschoven en dat lijkt me niet wenselijk."

Ook over de opvang in paviljoens die Van der Burg onderzoekt is nog veel onduidelijk, vindt de wethouder. "Is dat onder verantwoordelijkheid van de gemeenten of van het COA, dat is nu nog niet helder en dat maakt het ook niet waarschijnlijk dat er op hele korte termijn iets gerealiseerd wordt."

Gejojo

De toenemende aantallen maken het ook moeilijk, denkt hij, vooral omdat gemeenten de afgelopen jaren al vaak zijn ingesprongen bij de opvang van asielzoekers en Oekraïners. En dat in combinatie met de onduidelijkheid. "Ik heb er best een hard hoofd in", zegt Groot Wassink.

"We hebben al een hele tijd geen stabiel opvanglandschap, met tijdelijke locaties en gejojo met beleid. Het zou heel goed zijn als we daar eens met elkaar, voor een eerlijke verdeling, de schouders onder zouden zetten. Dan zouden we dit moeten kunnen voorkomen."

Volgens de staatssecretaris wordt er in de meeste provincies hard gewerkt aan plannen, maar die leveren pas eind dit jaar of begin volgend jaar plekken op. "Maar we hebben nu plekken nodig", zegt Van der Burg.

"De instroom is 30 tot 40 procent hoger dan vorig jaar. Dat betekent dat we ook echt wat moeten doen om die instroom te beperken, want we houden dit op geen enkele wijze vol. Maar mensen die hier zijn, laten we niet buiten slapen."

Het is één van de grote problemen bij de krapte op de woningmarkt: doorstroming. Ouderen blijven vaak zitten in gezinswoningen, lang nadat de kinderen zijn uitgevlogen.

Steeds meer woningcorporaties zetten daarom zogenoemde seniorenmakelaren in die hen moeten helpen verhuizen, blijkt uit een rondgang van de NOS. Volgens koepelorganisatie Aedes heeft inmiddels 70 procent van de corporaties zo'n makelaar. Provincies, gemeentes en woningcorporaties hopen op die manier de doorstroming op de woningmarkt te bevorderen.

Eén van die seniorenmakelaren is Hennie Arends. "Het is vooral belangrijk om met ouderen in gesprek te gaan en te luisteren naar wat zij nodig hebben", zegt Arends over haar functie. "Heel vaak weten ze namelijk niet waar ze moeten beginnen."

Arends startte twee jaar geleden in de gemeente Assen als seniorenmakelaar, als onderdeel van een pilot. Inmiddels heeft ze een vaste aanstelling. In die twee jaar voerde ze meer dan vierhonderd gesprekken met senioren. Honderd zijn inmiddels verhuisd.

Samenwerken

In regio Haaglanden werken zes seniorenmakelaren voor verschillende woningcorporaties samen. "Senioren kunnen daardoor ook tussen corporaties onderling verhuizen", zegt de woordvoerder van woningcorporatie Vidomes. De corporatie beheert zo'n 19.000 woningen in de regio. "Het doorstroomsucces is groot en daardoor hebben we 25 tot 50 procent meer aanbod."

Naar schatting werden er in 2023 zo'n vierhonderd senioren voor het eerst gesproken, die vervolgens in een vervolgtraject stapten.

Geregeld horen ouderen dat het financieel onvoordelig is om te verhuizen; senioren willen soms wel verhuizen naar een passende woning, maar moeten vervolgens meer betalen voor minder vierkante meters. Dat horen ze ook vaak bij woningcorporatie Vidomes, maar volgens de woordvoerder is iedere situatie anders: "Meestal weten mensen gewoon niet precies hoe het werkt. We passen namelijk geregeld maatwerk toe."

Lagere huurprijs

Als voorbeeld noemt hij de huurprijs. "Die passen we aan aan het inkomen. In de meeste gevallen zijn de verhuizende senioren dan niet of nauwelijks duurder uit", zegt de woordvoerder. Ook kunnen de seniorenmakelaren in de regio Haaglanden een zogenoemde huurgarantieregeling inzetten bij huurders met een hoog inkomen, als ze verwachten dat dit inkomen in de toekomst gaat dalen.

"Denk bijvoorbeeld aan een situatie waarin een partner overlijdt", zegt hij. In het huurcontract kan dan een artikel worden gezet, waarin wordt aangegeven dat de huur wordt verlaagd als er in de toekomst sprake is van een inkomen waarmee de huurder in aanmerking komt voor huurtoeslag.

Doorstromen

Volgens de corporatie wil het overgrote deel van de senioren in regio Haaglanden overigens niet verhuizen en regelt een klein gedeelte het zelf.

"Maar bij 10 tot 20 procent kunnen de seniorenmakelaren wél het verschil maken door mee te denken en door twijfels en obstakels weg te nemen", aldus de woordvoerder. "Als 10 procent van de groot wonende senioren zou willen verhuizen, kunnen we álle gezinnen die te krap in een sociale huurwoning wonen helpen."

Die gezinnen laten dan vaak weer een drie- of vierkamerappartement achter, legt de woordvoerder uit, waar dan weer een startend huishouden in kan. "Maar het komt ook voor dat er twee doorstromers gaan samenwonen, en dan komen er twee woningen vrij voor starters."

In Friesland worden binnenkort vijf eeuwenoude zilveren kaatsballen geveild. Volgens sporthistoricus Pieter Breuker en veilingmeester Haije Dijkstra zijn de ballen zo bijzonder, dat ze eigenlijk in een museum horen.

De kaatsballen zijn nu nog eigendom van een anonieme familie en worden geveild door veilinghuis Ald Fryslân. Kaatskenner en historicus Breukers wist niet wat hij hoorde.

"Ik dacht eerst: hoe kan dit? Vijf ballen in één keer, dat is een opmerkelijk verhaal. Dan gaat mijn kaatshart wel sneller kloppen. Dit is zo bijzonder, dit maken we nooit weer mee", zegt Breukers tegen Omrop Fryslân.

"Er zijn mogelijk zo'n 200 zilveren en 26 gouden ballen in omloop geweest. Maar van die 200 zilveren ballen zijn er nu nog 25 over", zegt Breuker, om te benadrukken hoe zeldzaam de ballen zijn. Er zijn voor zover bekend geen gouden kaatsballen bewaard gebleven.

Het Keatsmuseum in Franeker heeft elf ballen in de collectie, het Fries Museum heeft er acht en er zijn nog een paar in het bezit van particulieren.

Breukers is vreest wel dat de ballen via de veiling in "verkeerde" handen terechtkomen, bijvoorbeeld in het buitenland of bij iemand die ze thuis bewaart. "Het zou zo jammer zijn, maar het is mogelijk dat er een koper komt die de ballen in huis neemt en ze nooit weer laat zien. Het zou eeuwig zonde zijn", zegt hij.

Liever ziet hij dat ze in het Keatsmuseum of het Fries Museum tentoon worden gesteld. Veiligmeester Hajje Dijkstra sluit zich daarbij aan, maar zegt ook dat het niet per se makkelijk geregeld is. "Ik zou het heel mooi vinden als het naar een museum toe kan, maar Friese musea vissen geregeld achter het net. Dat komt niet omdat er geen geld beschikbaar is, maar het duurt vaak te lang voordat het bedrag rond is."

Toch gaan de kaatsballen binnenkort naar de hoogste bieder. "Het zou het mooist zijn als bijzondere historische voorwerpen een plek krijgen waar het grote publiek ervan kan genieten. Dat verdienen ze", aldus Dijkstra. Het veilinghuis denkt dat dat de zeldzaamste bal zo'n 8000 euro oplevert.

De grote Iraanse raketaanval tegen Israël was op meerdere manieren ongekend. Nooit eerder viel Iran direct Israël aan. Bijna alle 320 drones, kruis- en ballistische raketten werden neergehaald. En, eveneens opvallend: een aantal Arabische landen hielp (indirect) mee bij het beschermen van Israël.

"Het is een bizarre samenloop van gebeurtenissen", zegt Kawa Hassan, Midden-Oostendeskundige verbonden aan de Amerikaanse denktank Stimson Center. "Arabische landen landen hebben een rol gespeeld, maar het gaat te ver om het een samenwerking met Israël te noemen. Er is veel overdrijving vanuit de VS en Israël om dit element uit te vergroten."

Het was vooral een pragmatische afweging om een regionale oorlog te voorkomen, schat Hassan in.

Vanwege Israëls offensief in Gaza zijn de verhoudingen met veel landen in de regio ernstig verslechterd, voor zover die al officiële banden hebben met Israël. Buurland Jordanië is de enige die heeft bevestigd dat het afgelopen weekend Iraanse drones neerhaalde. Ook werd toegestaan dat Amerikaanse, Britse en Franse straaljagers Iraanse raketten neerschoten in het Jordaanse luchtruim.

'Israël én Iran bedreiging'

Dat alles is gedaan om de eigen bevolking te beschermen, zo verklaarde de regering. Het onderwerp ligt er zeer gevoelig: dagelijks komen duizenden Jordaniërs bij elkaar om hun solidariteit voor de Palestijnen in Gaza te tonen. "Jordanië zet zich in voor de Palestijnse zaak", legt Hassan uit. "Het land ziet Israël én Iran als bedreiging voor de veiligheid van de regio."

Bekijk hier hoe de drones en raketten in Israël werden neergehaald, en hoe in Iran werd gereageerd op de grote aanval:

Anonieme functionarissen zeggen dat Saudi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten inlichtingen hebben doorgegeven, schrijft krant The Wall Street Journal. Andere anonieme bronnen beweren dat de Saudi's een actieve rol speelden en Iraanse projectielen hebben neergehaald. Het Saudische regime ontkent deze berichten.

"Ondanks dat de details onduidelijk zijn, denk ik wel dat je kan zeggen dat de Golfstaten Israël de facto hebben geholpen", zegt Carolien Roelants, journalist en Midden-Oostenkenner. "Saudi-Arabië en Israël hebben al lang een onofficiële samenwerking op terreinen als inlichtingen." De Emiraten hebben sinds 2020 officiële banden met Jeruzalem.

Beide landen beschouwen Iran en diens strijdgroepen in landen als Irak, Syrië, Libanon en Jemen als grootste gevaar in het Midden-Oosten. Ook zijn Saudi-Arabië en de VAE de afgelopen jaren zelf onder vuur genomen door Jemenitische Houthi-rebellen, die zijn gelieerd aan Iran.

Ondanks de gedeelde vijand is de afkeer van Israëls offensief in Gaza groot in de twee Golfstaten. "Maar een samenwerking met de Israëlische luchtverdediging is nou typisch iets wat Arabische leiders niet door hun volk laten beslissen", zegt Roelants. Ze verwacht overigens dat het bij ad hoc samenwerking blijft. "Een openlijke militaire samenwerking met Israël is een grote stap te ver."

De Emiraten en Saudi-Arabië werken wel samen met de VS, maar varen ook hun eigen koers. Zo weigerden de twee landen afgelopen weekend een verzoek van Washington om in hun luchtruim Iraanse raketten te mogen neerhalen, zo stelt de Wall Street Journal.

Uiteindelijk willen de twee Golfstaten geen kant kiezen, zegt Midden-Oostendeskundige Hassan. "Ze proberen langs de zijlijn te staan en hun eigen belangen te dienen. Ze hebben geen enkel belang bij een oorlog."

De marathon van Rotterdam wil de komende jaren flink uitbreiden. Als het aan de organisatie ligt. verschijnen er binnen een paar jaar 30.000 lopers aan de startlijn. Afgelopen zondag deden er 17.000 lopers mee.

Op dit moment kon de organisatie nog niet meer lopers aan, waardoor er nog veel gegadigden op de wachtlijst stonden. "De wachtlijst is bijna net zo lang als het aantal deelnemers dat dit jaar meedeed", zegt directeur Wilbert Lek tegen Rijnmond. Hij vindt het jammer dat hiermee veel lopers werden teleurgesteld. "We willen graag dat die mensen ook de marathon kunnen lopen."

In andere grote steden doen veel meer mensen mee en groeien is daarom de ambitie. Vorige week in Parijs bijvoorbeeld waren er 50.000 deelnemers. "Je wilt aantrekkelijk blijven voor lopers en topatleten. Er wordt dan niet alleen gekeken naar het start- en prijzengeld. Het aantal deelnemers speelt ook een rol", legt Lek uit.

Of het inschrijfgeld omhoog gaat bij uitbreiding, weet de directeur nog niet. Ook kan hij nog niet zeggen of er een andere startlocatie komt bij meer deelnemers. "We hebben nu aan de voet van de Erasmusbrug een locatie waar we tevreden mee zijn. Maar als je extra deelnemers hebt, dan moet je ook kijken naar de huidige startlocatie. Dat is een consequentie."

Horeca en ov

De organisatie kan dan wel klaar zijn voor een uitbreiding, de stad moet dat ook zijn. "Denk bijvoorbeeld aan de horecalocaties, de mobiliteit en het openbaar vervoer. De mensen moeten op een goede manier naar Rotterdam kunnen komen. Als er meer deelnemers zijn, moet er ook meer medische ondersteuning zijn."

In Marokko is commotie ontstaan naar aanleiding van een datingprogramma op YouTube: Blind-date by outfit. In het programma kiezen deelnemers een potentiële partner op basis van hun kledingstijl. Volgens veel Marokkanen staat de inhoud haaks op de Marokkaanse normen en waarden en het ministerie van Justitie is er zelfs een onderzoek gestart.

De verontwaardiging ontstond nadat de eerste aflevering van het programma online was gekomen. In de 40 minuten durende video stelt een 20-jarige Marokkaans-Nederlandse vrouw vragen aan jonge mannen terwijl zij alleen hun broek en schoenen ziet. Veel kijkers vallen over de korte rok van de vrouw.

Op het moment dat er nog twee kandidaten over zijn, laat de deelneemster haar hond de winnaar kiezen. Dat wordt door veel internetgebruikers gezien als mensonterend en respectloos. Daarnaast is de hond volgens de islam in veel gevallen onrein.

Bekijk de aflevering hier:

Het Marokkaanse publiek heeft de veiligheidsdiensten om directe actie gevraagd. Volgens hen strookt de video niet met de geldende fatsoensnormen. In minder dan vier dagen werd het filmpje 1,8 miljoen keer bekeken. Veel kijkers reageren dat het maken en uitzenden van datingprogramma's in westerse landen thuishoort.

Het programma is gebaseerd op de Amerikaanse show Blind dating. Het youtubekanaal bestaat pas sinds januari van dit jaar. In februari had het kanaal al 60.000 volgers na het uitzenden van een soortgelijk programma, genaamd Speed dating. Hierover ontstond ook discussie, maar de reactie op de recentste video was nog veel groter.

Uit het politieonderzoek moet blijken of er strafbare feiten zijn gepleegd bij het maken van het online programma. Volgens diverse Marokkaanse media volgt de politie de circulatie van de video nauwlettend. Die is nog altijd te zien op YouTube, maar de roep om hem offline te halen klinkt steeds luider in Marokko.

Tegelijkertijd is op de commotie ook kritiek, bijvoorbeeld van het Instagram-account Moroccan Outlaw. Die pleit voor de decriminalisering van seks buiten het huwelijk. De beheerders van die pagina ontvangen regelmatig doodsbedreigingen waar volgens hen niet tegen wordt opgetreden. "ISIS-leden bedreigen ons in expliciete video's op YouTube en Facebook vanwege dit blog. Maar de veiligheidsdienst onderzoekt wel de video van een youtubemeisje", is hun reactie op het onderzoek en de ophef.

De vrouw in de aflevering waar de kritiek met name op is gericht, is een influencer met een half miljoen volgers op TikTok. Zij heeft inmiddels een reactie-video geplaatst waarin ze spijt betuigt en uitleg geeft. "Ik ben opgegroeid in Nederland en gebruik ook sociale media in Nederland. Ik was me er niet van bewust dat dit aanstootgevend kon zijn in Marokko. Ik wil niemand aanmoedigen om er zo uit te zien, maar ik ben opgegroeid in een maatschappij waar dit wel kan." Ook zegt ze dat ze haar hond een rol in de video had gegeven omdat ze die als haar dochter beschouwt.

De Tweede Kamer wil af van adoptie in Nederland van kinderen uit het buitenland. Tegen de zin van demissionair minister Weerwind nam de Kamer een motie van de SP aan waarin het kabinet wordt gevraagd met een plan te komen "waarmee interlandelijke adoptie op zorgvuldige wijze wordt afgebouwd". De motie werd behalve door de SP ook gesteund door PVV, VVD, BBB, ChristenUnie, Partij voor de Dieren, FvD en JA21.

Over adoptie uit het buitenland wordt al jaren gepraat en de mogelijkheid werd in 2021 stilgelegd na een vernietigend rapport over misstanden. Daarna maakte minister Weerwind adoptie uit acht landen alsnog mogelijk: de Filippijnen, Hongarije, Lesotho, Taiwan, Thailand, Zuid-Afrika, Bulgarije en Portugal.

Kamer: niet logisch en niet verstandig

De Kamer noemde het vandaag "niet logisch en niet verstandig" om nu te werken aan een nieuw stelsel met een nieuw op te richten stichting, "waarbij het onduidelijk is wat nu precies de toekomst is van interlandelijke optie".

SP-Kamerlid Van Nispen zei dat hij door de jaren heen tot de overtuiging is gekomen dat adoptie uit het buitenland op termijn geen duurzame oplossing is om kinderen te beschermen. Volgens hem is het verplaatsen van kinderen niet altijd in hun belang en is het voor hen gezonder om op te groeien in de eigen regio.

Ook hij wees op de misstanden in het verleden, zoals valsheid in geschrifte en roof en verhandeling van kinderen. Van Nispen benadrukte dat het bij veel adopties wel goed is gegaan, maar volgens hem zijn ook in een nieuw stelsel misstanden niet uit te sluiten. De SP'er onderstreepte dat een nieuw plan van de minister voor een zorgvuldige afbouw "vanzelfsprekend niet volgende week is geregeld".

Weerwind: nu eerst gevolgen in kaart brengen

Toen de motie vorige week werd ingediend, ontraadde Weerwind die. Hij zei dat de acht landen zorgvuldig zijn uitgezocht, dat het Nederlandse systeem "kindgestuurd" is, dat er veel waarborgen zijn ingebouwd en dat adoptie niet moet stoppen.

Nu de motie is aangenomen, zegt Weerwinds ministerie in een reactie dat het nu eerst de gevolgen en mogelijkheden in kaart gaat brengen.

Een voormalig lid van de vrijwillige brandweer in Gelderland en zijn drie vrienden worden verdacht van brandstichting. De brand werd aangestoken op de dag dat de man geslaagd was voor zijn examen bij de brandweer.

Het groepje twintigers vierde op 1 december vorig jaar feest omdat hun 26-jarige vriend uit Garderen was geslaagd. Ze wilden ervoor zorgen dat hij op zijn eerste avond als lid van de vrijwillige brandweer kon uitrukken.

"We hebben elkaar zitten opnaaien", verklaarde één van de verdachten vanmiddag in de rechtszaal. "We zochten naar een boom die half om hing en we een handje konden helpen zodat hij op de weg zou vallen", aldus een andere verdachte.

Ze stopten ook bij een leegstaande woning. Twee van de vier jongens gingen later terug en staken het pand in brand met jerrycans met diesel en benzine, die door de beginnende brandweerman zouden zijn geleverd, schrijft Omroep Gelderland. Ze zouden wel eerst hebben gekeken of de woning leeg was.

Vier korpsen moesten uitrukken voor de woningbrand in Koudhoorn, in de gemeente Putten. In een van de wagens zat de 26-jarige man, die daarmee zijn vuurdoop als brandweerman beleefde.

Rol brandweerman

De brandweerman gaf toe dat hij die avond met zijn vrienden bij het huis was geweest. "Er is geopperd om dat in de fik te steken, maar er is toch ook gezegd: dit vinden we niet kunnen."

Toch zou hij zijn vrienden de jerrycans hebben gegeven en ergens in een bos hebben afgezet. De vrienden zouden de inhoud over de vloer hebben gegoten en met een tissue hebben aangestoken.

Als eerste bij kazerne

Een minuut voordat de piepers afgingen voor de woningbrand, zag een andere brandweerman de jongen naar de kazerne rijden. De ex-brandweerman was als eerste bij de kazerne en zat ook in de eerste brandweerwagen op weg naar de brand.

Bij de brand vielen geen slachtoffers. Maar al snel werd duidelijk dat de brand was aangestoken. Ooggetuigen zagen het lid van de vrijwillige brandweer die avond jerrycans met benzine en diesel tanken. Hij gaf zijn betrokkenheid toe aan zijn chef. Kort daarna volgde zijn ontslag bij de brandweer.

Het Openbaar Ministerie eist een gevangenisstraf van tien maanden, dezelfde straf als twee andere verdachten. Tegen de vierde verdachte is zes maanden cel geëist. De rechtbank doet over twee weken uitspraak.

Kroonprinses Amalia heeft ruim een jaar in Madrid gewoond en gestudeerd vanwege haar veiligheidssituatie. Dat melden bronnen aan de NOS. Inmiddels woont ze in Amsterdam.

In oktober 2022 werd duidelijk dat Amalia te maken had met zware bedreigingen. Daardoor moest ze noodgedwongen thuis wonen en kon ze niet over straat. Naar nu blijkt heeft ze ongeveer een jaar in Madrid gewoond en gestudeerd. Amalia gaf in eerdere gesprekken ook aan dat ze het door de situatie erg moeilijk had en het normale leven miste. In de Spaanse hoofdstad had ze meer bewegingsvrijheid.

Volgens bronnen is de dreiging niet verdwenen, maar kan ze door maatregelen wel weer in Nederland wonen en studeren. Wat die maatregelen zijn, is niet bekend.

'Situatie hakte er hard in'

Koning Willem-Alexander vertelde in de podcast Door de ogen van de koning onder meer dat de situatie er "heel hard had ingehakt" bij zijn dochter en zijn gezin. "De onzekerheid, de onvrijheid, dat is niet zoals je je kinderen wil opvoeden en wat je je kinderen wil meegeven", zei hij. Ook zei hij dat hij trots was op haar, om hoe ze het allemaal volhield.

Morgen begint het staatsbezoek van de Spaanse koning en koningin. Amalia is voor het eerst zelf ook aanwezig bij een staatsbezoek aan Nederland. Niet geheel toevallig is dat het staatsbezoek van Spanje. Amalia zal zelf op Koningsdag voor het eerst te spreken zijn.

Amalia zei bij haar bezoek aan Sint-Maarten vorig jaar dat ze het "normale leven, het leven van een student" miste en het erg moeilijk had:

Een groep van veertig non-gouvernementele organisaties (ngo's) heeft een brandbrief gestuurd aan de Nigeriaanse autoriteiten over Shell. De oliemultinational maakte begin dit jaar bekend dat het zich helemaal terugtrekt uit de Nigerdelta. De ngo's vrezen dat de regio achterblijft met grootschalige vervuiling, zonder dat Shell opdraait voor de schade.

Een van de ondertekenaars is mensenrechtenorganisatie Amnesty International. Isa Sanusi, die bij Amnesty verantwoordelijk is voor Nigeria, zegt dat het risico bestaat dat Shell "met miljarden dollars wegloopt", terwijl de lokale bevolking achterblijft met schade aan hun leefomgeving en gezondheidsrisico's.

Een andere partij die de brief heeft ondertekend, is de Nederlandse Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO). In februari stelde deze ngo dat het certificeringsproces dat Shell gebruikt om te bepalen of olievervuiling is opgeruimd niet betrouwbaar is.

Daarbij vreest SOMO dat het ontmantelen van olie-infrastructuur "een enorme onbetaalde rekening" oplevert. "Verspreid over het landschap van de Nigerdelta liggen afgedankte pijpleidingen, boorputkoppen en andere olie-infrastructuur die een ramp in wording zijn."

Shell maakte in januari bekend dat het van plan is dochteronderneming SPDC voor 2,4 miljard dollar te verkopen aan een consortium. Het bedrijf vertrekt daarmee na ruim een halve eeuw van het Nigeriaanse vasteland. Volgens de briefschrijvers - een groep van Nigeriaanse en internationale ngo's - bestaat er veel onduidelijkheid over welke partijen verantwoordelijk worden; het zou vaag zijn wie de kopers zijn en in hoeverre het gaat om partijen die financieel stabiel zijn.

Over sommige bedrijven die deel uitmaken van de deal met Shell schrijft SOMO dat het "investeringsvehikels lijken, gesteund door geldschieters die geen interesse lijken te hebben in de situatie in de Nigerdelta en alleen zoveel mogelijk geld willen verdienen zolang het nog kan."

De organisaties roepen de Nigeriaanse toezichthouder op nog niet in te stemmen met de verkoop. Eerst zou geïnventariseerd moeten worden wat de schade in het gebied is als gevolg van de activiteiten van Shell, en wat het kost om die op te ruimen. Ook de kosten voor het ontmantelen van infrastructuur zouden niet zijn meegenomen in de verkoopplannen.

Olielekkages en rechtszaken

De laatste decennia is Shell verwikkeld geweest in een reeks rechtszaken, onder meer vanwege grootschalige lekkages die grote schade toebrachten aan de natuur en de leefomgeving van de bevolking. Het bedrijf moest daarvoor schadevergoedingen betalen.

Shell zegt dat veel lekkages kwamen door oliediefstal en sabotage, maar mensenrechtenorganisaties stellen dat het bedrijf zich daar ten onrechte achter verschuilt. Er zou onder meer te weinig worden geïnvesteerd in onderhoud en materieel waarmee oliediefstal kan worden tegengegaan.

Shell 'blijft betrokken'

Gevraagd naar een reactie op de brandbrief verwijst Shell naar een bericht op zijn website. Daarin zegt Shell dat het zijn Nigeriaanse bedrijf SPDC verkocht heeft op een manier die ervoor zorgt dat de kennis behouden blijft en alles naar behoren blijft werken. Ook zegt het bedrijf dat het blijft helpen met het beheer van belangrijke onderdelen van SPDC die gas leveren voor Nigeria's gasprojecten en dat het in Nigeriaanse gasprojecten blijft investeren.

Over de vervuiling zegt Shell dat het Nigeriaanse bedrijf SPDC na de verkoop nog steeds verantwoordelijk is voor het opruimen van olielekkages die in het verleden zijn ontstaan. Ook al krijgt SPDC nieuwe eigenaren, het bedrijf zal zijn deel van de verantwoordelijkheid voor eventuele milieuschade blijven dragen. Volgens Shell betekent dit dat SPDC zorg moet blijven dragen voor het milieu, inclusief het opruimen van oude lekkages.

In navolging van de NS zetten de vervoersbedrijven in Den Haag, Rotterdam en Amsterdam zaterdagavond 3 minuten de trams, metro's en bussen stil. Ook de pont over het IJ in Amsterdam vaart tijdelijk niet.

Alle treinen van de NS staan om 22.30 uur 3 minuten stil uit protest tegen het geweld tegen medewerkers. Eerder liet de regionale spoorvervoerder Arriva al weten mee te doen met de actie.

"Ook wij herkennen helaas de toename van agressie tegen onze medewerkers", zegt de directeur van het Amsterdamse vervoersbedrijf GVB Claudia Zuiderwijk. "Dit gebeurt dagelijks en we schrikken er steeds van. Het raakt ons diep als we lezen dat mensen met een publieke taak worden belaagd. De maatschappij verhardt enorm en daar hebben wij als ov-bedrijf ook last van."

Ook bij het Amsterdamse vervoersbedrijf krijgen medewerkers regelmatig te maken met agressieve reizigers. Denk aan belediging, duwen of trekken, ruzie of vechten. Verbale agressie of intimidatie komt ook veel voor.

Van de trap gegooid

Afgelopen weekend werd een conducteur van de NS in een trein mishandeld door een groep jongens. De vrouw was aan het werk in een dubbeldekkertrein tussen Delft en station Den Haag Hollands Spoor. Ze werd van de trap gegooid, geschopt en geslagen en brak een arm. Ook een machinist kreeg klappen.

De NS wil met het aangekondigde protest een signaal afgeven. "Tot hier en niet verder", zei NS-directeur Wouter Koolmees.

Een dochterbedrijf van huisartsenketen Co-Med is door de rechtbank in Maastricht failliet verklaard. De keten ligt al langere tijd onder een vergrootglas na klachten van cliënten en een rapport van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ).

Een woordvoerder van de rechtbank laat weten dat vanochtend het faillissement is uitgesproken. Co-Med benadrukt dat het zorggedeelte van het bedrijf financieel gezond is. Het onderdeel dat nu failliet is verklaard biedt diensten aan allerlei huisartsenpraktijken.

Of dit inderdaad geen gevolgen heeft voor de patiënten van de dertien praktijken van Co-Med zoeken zorgverzekeraars nu uit.

De commerciële huisartsenketen heeft de dertien praktijken de afgelopen jaren overgenomen. De NZa en de IGJ merkten dat de kwaliteit van de zorg niet altijd op orde was bij dit soort commerciële huisartsenpraktijken en waarschuwden dat de commerciële ketens zo groot kunnen worden, dat ze too big to fail worden.

Hulplijn

Het failliete dochterbedrijf was een callcenter dat huisartsenpraktijken konden inzetten tijdens piekmomenten. "Hierdoor kunnen de assistentes zich meer focussen op de fysieke zorg van de patiënten in de praktijk", schrijft Co-Med op hun website.

De directie van het bedrijf zegt dat ze de laatste maanden nog geprobeerd hebben om afspraken te maken met de belanghebbenden. "Echter is helaas gebleken dat dit gezien recente ontwikkelingen geen haalbare casus is."

Een van de schuldeisers is detacheringsbureau CareAbout. "Het gaat bij ons om meer dan 100.000 euro dat we eisen", vertelt directeur Timothy Hoolhorst. Het bedrijf levert sinds november doktersassistenten aan het onderdeel. "Er is in totaal maar één factuur betaald van zo'n 900 euro. Daarna is er nooit meer een cent overgemaakt."

Schulden?

De rechtbank heeft Dimitry Aertssen aangesteld als curator. De oorzaak van het faillissement is tweeledig: "Er waren organisatorisch problemen en ze hadden een discussie met de Belastingdienst." Die discussie ging over of het bedrijf vrijgesteld was van btw omdat het in de zorgsector werkzaam was.

De komende weken gaat Aertssen verder onderzoeken in hoeverre er geldstromen liepen tussen de failliete callcenter-bv en de zorg-bv van Co-Med. Die zorg-bv is waar alle huisartsenpraktijken van Co-Med onder hangen. Dat bedrijf maakte in 2022 nog 1,2 miljoen winst, laat het laatste jaarverslag zien. Ook is duidelijk dat de callcenter-bv geld geleend had van de zorg-bv.

De curator heeft een gesprek gehad met de directie van Co-Med. "De directie heeft gezegd dat de zorg niet in gevaar komt. Ik kan dat zelf moeilijk inschatten, omdat ik pas net ben begonnen met mijn onderzoek."

Zorgverzekeraars

Ook de vier grote zorgverzekeraar Menzis, Zilveren Kruis, VGZ en CZ volgen de zaak op de voet. Er leefden al voor dit faillissement zorgen over de bereikbaarheid van praktijken van Co-Med. "De failliete bv detacheert mensen aan het centrale callcenter in Amsterdam", zegt een woordvoerder van CZ. "Guy Vroemen van Co-Med heeft ons vandaag gezegd dat de zorg gewoon beschikbaar is en de praktijken bereikbaar zijn. Maar dat stelt ons niet helemaal gerust. We bellen nu zelf alle praktijken om dat te controleren."

Patiëntenfederatie Nederland maakt zich grote zorgen over het faillissement, zeggen ze op X. "Wij roepen het ministerie, de inspectie, de Nederlandse Zorgautoriteit en alle andere betrokken partijen op om op korte termijn in te grijpen en alles wat er in hun macht ligt in te zetten om de noodzakelijke huisartsenzorg beschikbaar te houden voor patiënten in Nederland." De belangengroep wil dat er op langere termijn meer controle en toezicht komt.

Ook de Landelijke Huisartsen Vereniging is bezorgd over het faillissement. "We hopen dat zorgverzekeraars en inspectie snel en adequaat reageren en dat er in gezamenlijkheid met de curator een afwikkeling komt. Ook voor patiënten en personeel", zegt een woordvoerder.

De groep mensen in Nederland die in voedselnood verkeert wordt maar niet kleiner, zo waarschuwt het Rode Kruis. Het gaat om mensen die dagelijks niet of onvoldoende te eten hebben. Toch blijkt uit cijfers dat de armoede in Nederland juist afneemt. Hoe zit dit precies?

1. Hoe groot is de armoede in Nederland?

Statistisch gezien neemt de armoede alleen maar af. Zo leefden in Nederland begin jaren tachtig bijna drie van de veertien miljoen inwoners onder de armoedegrens. Vorig jaar waren dat er een kleine 640.000 op ruim zeventien miljoen inwoners, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In dertig jaar tijd is de gemiddelde Nederlander meer dan de helft rijker geworden. "Mensen die vinden dat het nu slecht gaat, zou ik willen voorhouden dat het beter gaat dan je denkt", zei CBS-hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen vorige maand nog.

2. Hoe kan het dan dat meer mensen niet kunnen rondkomen?

Dat komt door een groeiende kloof tussen mensen die erop vooruitgaan en die achterblijven, schreef het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) vorige maand. Veel huishoudens plukken de vruchten van diverse overheidsmaatregelen met toeslagen en hogere lonen. Maar dat geldt volgens het Nibud vooral voor consumenten die door de inflatie moesten bezuinigen op vakanties of uitjes.

Voor huishoudens die de eindjes voor die tijd al amper aan elkaar konden knopen veranderde er niet veel. Het gaat niet alleen om laagopgeleiden met lage inkomens, maar ook om jongvolwassenen die bijvoorbeeld door hoge huren weinig overhouden. "Mensen die moeilijk kunnen rondkomen hebben meer dan gemiddeld moeite met het betalen van de dagelijkse boodschappen", constateert het Nibud.

3. Er is toch hulp voor mensen die niet kunnen rondkomen?

Die is er. Maar volgens het Nibud is die toch onvoldoende en vaak ook complex. Het Rode Kruis ziet daarbij dat er veel schaamte is om de hulp überhaupt te gaan zoeken, waardoor veel armoede verborgen blijft. "Het zijn mensen die ondanks alle maatregelen tussen wal en schip zitten", zo vat Suzanne Segaar, hoofd Nationale Hulp Rode Kruis, het samen.

Volgens haar wordt voedsel door de hoge vaste lasten een sluitpost. "Wij zien ouders die een maaltijd overslaan zodat de kinderen wel te eten hebben. Het zijn gezinnen die de huur en gas wel betalen, maar te weinig hebben om boodschappen te doen. Of mensen die door kosten voor een medische ingreep niet meer rondkomen. Voor hen is er ook een drempel om bijvoorbeeld bij de voedselbank aan te kloppen. Niemand wil voedselhulp."

Elly's Place helpt mensen "die tussen wal en schip vallen" met voedselpakketten:

4. Waarom lopen de cijfers en de praktijk over armoede zo uiteen?

Volgens Nadja Jungmann, lector schulden en incasso bij de Hogeschool Utrecht en bijzonder hoogleraar schuldenproblematiek aan de Universiteit van Amsterdam, wordt armoede nu vooral berekend op basis van het besteedbaar inkomen. Er wordt niet gekeken naar andere hoge kosten en schulden die verschillende huishoudens hebben: "Je kunt een laag inkomen hebben, maar door bijvoorbeeld een lage huur nog wel redelijk kunnen rondkomen. Maar je kunt ook een redelijk inkomen hebben, maar door schulden niet genoeg te besteden hebben. Toch zit je dan officieel niet in een armoedegroep."

5. Wat kan er aan die verborgen armoede gedaan worden?

Jungmann pleit als lid van de adviescommissie sociaal minimum voor een verhoging hiervan. Maar zij stelt ook dat er een einde moet komen aan de huidige lappendeken van hulp, bij bijvoorbeeld gemeenten: "Mensen komen voor hulp in een bureaucratisch doolhof terecht, waarin ze verdwalen. Organiseer landelijk wat landelijk kan, bijvoorbeeld voor één bundel waar je verschillende voorzieningen kunt aanvragen."

Het CBS en Budgetvoorlichting werken overigens samen met het Sociaal en Cultureel Planbureau aan een nieuwe armoedegrens. Hierin moet niet alleen worden gekeken naar besteedbaar inkomen, maar ook naar vermogen en de feitelijke uitgaven aan vaste lasten van verschillende groepen huishoudens.

Sterrenkundigen hebben een enorm zwaar zwart gat ontdekt in de Melkweg. Het is het op één na grootste in de Melkweg en het staat verrassend dichtbij, op zo'n 2000 lichtjaar afstand.

Black Hole 3, kortweg BH3, vormt geen enkel gevaar, want 'dichtbij' is een relatief begrip in de kosmos. Een ruimtevaartuig met de snelheid van een spaceshuttle zou er zo'n 100 miljoen jaar over doen om er te komen. In 2022 werd al een kleiner zwart gat ontdekt dat nog dichterbij staat, zo'n 1560 lichtjaar, maar ook dat is nog altijd gigantisch ver weg.

De ontdekking is gedaan met de Europese astronomische satelliet Gaia, die sinds 2013 bezig is data te verzamelen voor een 3D-kaart van het Melkwegstelsel. Daar werken ook Nederlandse sterrenkundigen aan mee van de Universiteit Leiden en de Rijksuniversiteit Groningen. "Dit is een hoogtepunt voor ons, een van de grootste ontdekkingen met Gaia tot nu toe", zegt onderzoeker Amina Helmi.

BH3 werd bij toeval ontdekt tijdens het analyseren van de data van Gaia. Een ster in het sterrenbeeld Arend blijkt een vreemde wiebelbeweging te maken, die wordt veroorzaakt door het zwarte gat waar hij omheen draait. Met de Very Large Telescope van de Europese sterrenwacht in Chili (ESO) werd de massa van het zwarte gat daarna nog eens gemeten, evenals de bijzondere chemische samenstelling van de ster die hem vergezelt.

Het is niet het eerste zwarte gat dat met de satelliet wordt ontdekt in de Melkweg - BH1 en BH2 gingen hem voor - maar wel de grootste, en dat maakt het bijzonder. BH3 heeft 33 keer de massa van de zon, voor andere zwarte gaten is dat gemiddeld maar 10 keer. Het zwaarst bekende zwarte gat in ons sterrenstelsel, Sagittarius A, heeft miljoenen keren de massa van de zon en staat in het midden van de Melkweg, meer dan 25.000 lichtjaar ver weg.

"We komen bij het gereedmaken van de gegevens wel vaker bijzondere dingen tegen, maar dit was zo verrassend dat we er nu mee naar buiten komen", laat Anthony Brown van de Universiteit Leiden weten. "Zodat wetenschappers wereldwijd zo snel mogelijk dit bijzondere zwarte gat nader kunnen onderzoeken."

Collega Amina Helmi van de Rijksuniversiteit Groningen verwacht dat de ontdekking sterrenkundigen helpt om beter te snappen hoe zo'n zwaar zwart gat kan ontstaan. "Eerder heeft mijn eigen onderzoeksgroep met Gaia een groep sterren ontdekt die zijn ingevangen door onze Melkweg. En nu blijkt daar dus ook een zwart gat aanwezig. Dat is heel bijzonder." Zo'n sterstroom - een lange sliert van sterren - met een zwart gat hadden astronomen nog niet eerder gezien. De impact op het onderzoek is daarom groot, denkt ze. "Dit geeft heel veel clues."

Helmi verwacht dat met Gaia nog wel meer zwarte gaten zullen worden ontdekt. Maar het ligt voor de hand dat die niet zo zwaar zijn als BH3 en zo relatief dichtbij staan. "Anders hadden we ze wel al kunnen opmerken." De astronomen verwachten dat meer telescopen de komende tijd op BH3 worden gericht om het fenomeen verder te onderzoeken.

Delta, het journalistieke platform van de TU Delft, heeft een artikel over het functioneren van het universiteitsbestuur offline gehaald. Hoofdredacteur Saskia Bonger zegt te zwichten voor juridische druk van de universiteit.

De druk zou daarnaast komen van een directeur die in het artikel wordt verweten niet goed te functioneren. De man kwam vorig jaar in dienst bij het Innovation & Impact Centre van de universiteit, maar volgens Delta waren er vanaf het begin twijfels bij het personeel.

Medewerkers zagen hem niet aan het werk, hij was snel afgeleid en overleggen werden afgezegd, schrijft Delta. Daardoor voelden zij zich niet gehoord en niet serieus genomen.

Directeur kwam niet opdagen

Medewerkers die bij de vertrouwenspersoon aan de bel trokken, kregen via de mail te horen dat leden van het managementteam niets over de kwestie mochten zeggen. "Anders zullen maatregelen worden genomen." Dat viel verkeerd bij de medewerkers, die het opvatten als dreigen met ontslag.

De betreffende directeur is niet meer aan het werk. Officieel loopt zijn contract wel door. Ook daarover had het personeel volgens Delta veel vragen, maar men kreeg geen antwoorden.

"De melders voelen zich niet serieus genomen", zegt hoofdredacteur Bonger. "Ze weten dat er dingen spelen, maar krijgen geen antwoorden, terwijl ze het wel moeten oplossen als een directeur bij een vergadering met externe partijen niet komt opdagen."

Daarop zegt een deel van de medewerkers het vertrouwen op in verschillende bestuurders, onder wie de voorzitter van het college van bestuur, Tim van der Hagen. Het personeel weet niet meer tot wie ze zich kunnen richten, als ze zich op het werk sociaal onveilig voelen.

Persoonlijk aansprakelijk

De beschuldigde directeur, die inmiddels dus thuiszit, heeft Delta via een advocatenkantoor gesommeerd het artikel te verwijderen. Als dat niet zou gebeuren, zou aangifte worden gedaan van smaad of laster.

In het offline gehaalde artikel staat dat de directeur meerdere keren om een reactie is gevraagd, maar dat hij niet heeft gereageerd.

Ook de TU Delft zelf wilde het artikel in eerste instantie offline hebben. De universiteit zei maandagavond dat niet geciteerd mag worden uit vertrouwelijke documenten die in het artikel worden aangehaald. Als de redactie niet zou ingrijpen, zou de TU de makers - allen in dienst van de TU - persoonlijk aansprakelijk stellen voor eventuele schade die de universiteit zou lijden.

Hoofdredacteur Bonger spreekt van een zwarte dag en heeft het artikel na enkele uren offline gehaald. "Ik werk al twintig jaar voor Delta, maar dit heb ik nog niet eerder meegemaakt."

Vanmorgen kwam voorzitter Tim van der Hagen namens het college van bestuur met een statement. Hij bied daarin excuses aan en schrijft dat het bestuur van Delta nooit had mogen verzoeken om het artikel in te trekken.

"TU Delft zit midden in het proces van het opstellen van het verbeterplan sociale veiligheid. Dat maakt het voorval extra pijnlijk", schrijft hij.

Onderzoek naar wanbeheer

Daarmee refereert Van der Hagen aan een onderzoek van de onderwijsinspectie, dat vorige maand naar buiten kwam. Daarin wordt geconcludeerd dat de TU te weinig doet aan de sociale veiligheid van medewerkers. Bij de universiteit zou sprake zijn van wanbeheer. De inspectie kreeg bijna 150 meldingen over intimidatie, uitsluiting, racisme, seksisme en pesten.

De verantwoordelijken waren vrijwel allemaal personen in een hogere functie dan de mensen die de melding deden.

Bonger ziet sinds de publicatie van dat rapport nog geen verbetering: "Dat de TU kiest voor deze aanpak, is een bevestiging van de situatie waarin de TU zich volgens de onderwijsinspectie bevindt."

Een 59-jarige Nederlandse tantramasseur is donderdag door de politie in Portugal opgepakt omdat hij zich had geprobeerd te onttrekken aan een gevangenisstraf. De man werd tot aan de Hoge Raad veroordeeld voor seksueel misbruik van vrouwelijke cliënten, maar vluchtte het land uit.

De Hoge Raad bevestigde begin vorig jaar dat Nico D. zich tussen 2013 en 2017 tijdens tantrische sessies schuldig had gemaakt aan "ontuchtige seksuele handelingen" met zes vrouwen die aan zijn zorg waren toevertrouwd. De straf die hij daarvoor kreeg was 2,5 jaar cel, waarvan 10 maanden voorwaardelijk. Daar haalde de Hoge Raad alleen drie weken vanaf omdat het Openbaar Ministerie de geldende termijnen had overschreden.

Afgelopen oktober begon een team van de politie-eenheid Midden-Nederland, gespecialiseerd in de opsporing van gevluchte veroordeelden, met een onderzoek naar zijn verblijfplaats. Daaruit kwam uiteindelijk naar voren dat hij in Portugal verbleef. Nederland heeft de Portugese autoriteiten inmiddels om zijn uitlevering gevraagd.

Nico D. is niet de enige tantramasseur die werd veroordeeld voor misbruik van cliënten; dat gebeurde eerder ook met Edwin M. Hij kreeg een zwaardere straf: drie jaar cel, waarvan een half jaar voorwaardelijk.

Een stuk puin dat begin maart door het dak van een huis in Florida schoot, blijkt afkomstig van het internationaal ruimtestation ISS. Dat zegt het Amerikaanse ruimtevaartagentschap NASA. Het gaat om ruimtepuin dat niet helemaal in de atmosfeer is verbrand.

Op 8 maart boorde het object, met een lengte van 10 centimeter en een gewicht van 700 gram, door het dak van een huis in de kuststad Naples. Niemand raakte gewond. De eigenaar van het huis vertelde toen aan televisiezender WINK dat hij werd opgebeld door zijn zoon. "Ik stond te trillen en geloofde het niet. Hoe groot is de kans dat iets met zo'n kracht op je huis terechtkomt en zoveel schade aanricht."

Het voorwerp werd voor analyse naar het Kennedy Space Center gebracht. Het vermoeden bestond al dat het om ruimtepuin ging.

NASA bevestigt nu dat het object deel uitmaakte van een pakket batterijen dat in 2021 werd losgemaakt van het ISS. Het totale pakket woog op dat moment 2600 kilo en de verwachting was dat het volledig zou opbranden in de atmosfeer. Toch bereikte een metalen steun van het pakket de aarde.

Een van de astronauten van het ISS plaatste op X een foto van een totale pakket dat de ruimte in werd gestuurd:

Op de dag dat het stuk puin het huis in Florida raakte, was de terugkerende ISS-accu ook boven Nederland te zien. Satellietexpert Marco Langbroek wist het object toen vast te leggen. De Europese ruimtevaartorganisatie ESA berekende dat de accu boven Noord-Amerika de dampkring binnen zou komen.

Het is overigens aan de orde van de dag dat er ongecontroleerd ruimtepuin terug naar aarde komt. In de afgelopen vijftig jaar gebeurde dat gemiddeld een keer per dag. Wat niet opbrandt, komt vaak in de oceaan of onbewoond gebied terecht. Heel grote objecten, zoals oude ruimtestations, worden aan het einde van hun levensloop op afstand naar een afgelegen deel van de Stille Oceaan gedirigeerd.

De man die op tweede kerstdag in 2022 in Rotterdam een gezin doodreed, is veroordeeld tot acht jaar cel. Tegen de 30-jarige Suraj A. uit Den Haag was door het Openbaar Ministerie een gevangenisstraf van twaalf jaar geëist.

"U heeft met uw handelen groot verdriet en onherstelbaar leed veroorzaakt", zegt de rechtbank in Rotterdam. De rechter sprak ook over de nabestaanden, die volgens hem met de vraag blijven zitten waarom dit ongeluk is gebeurd. "U heeft daarover op geen enkele wijze duidelijkheid gegeven." Verder sprak de rechter over de diepe indruk die het ongeluk ook op getuigen en hulpdiensten heeft gemaakt.

Blanco strafblad

De rechtbank ging niet mee met de eis van het OM, onder andere omdat die "met name is gericht op vergelding". De rechtbank kwam tot een lagere straf, onder meer omdat Suraj A. een blanco strafblad had. Rijnmond schrijft dat de nabestaanden "zeer emotioneel" reageerden nadat ze het vonnis hadden gehoord.

Verder wilde het OM dat de man de komende tien jaar niet meer achter het stuur zou zitten. Daar was de rechter het niet mee eens, is te lezen in het vonnis. De uitleg daarvoor luidt onder meer dat A. zich niet eerder "buitensporig" heeft gedragen in het verkeer.

A. stond terecht op verdenking van drievoudige doodslag en rijden onder invloed. Volgens het OM reed de man met driemaal de toegestane hoeveelheid alcohol in zijn bloed en met hoge snelheid het jonge gezin dood. De rechtbank achtte hem vandaag op alle punten schuldig.

Ter plekke overleden

Het ongeluk gebeurde een kleine anderhalf jaar geleden op de kruising van een afrit van de A15 met de Groene Kruisweg in Rotterdam-Zuid: het Groene Kruisplein. Om 06.00 uur 's werd Michelangela (35) door Rinold (36) naar haar werk gebracht. Hun zevenjarige dochtertje Rinaigela ging mee, omdat ze nog niet alleen thuis kon blijven. Suraj A. reed met hoge snelheid op hen in.

De auto van het gezin vloog over de kop en kwam ondersteboven in een berm terecht. Alle drie gezinsleden overleden ter plekke.

De rechter zei vanmiddag onder andere dat A. de verkeersregels "in ernstige mate heeft overtreden". Ook was er geen bewijs waaruit bleek dat hij het ongeval probeerde te voorkomen. "Geen remsporen en het verkeerslicht stond op rood."

Tijdens de zitting twee weken geleden zei Suraj A. zich niets van het ongeluk te kunnen herinneren. "Ik worstel met de gedachte dat er een verschrikkelijk ongeluk is gebeurd", zei hij onder andere. "Hoe kan het dat ik daarbij betrokken ben geraakt? Dat er drie mensen zijn overleden vind ik echt verschrikkelijk."

De nabestaanden van het gezin en het OM beschreven het gedrag in de rechtszaak van Suraj A. toen als berekenend en niet gemeend. "Hij is vooral bezig met zichzelf en herleidt elke vraag naar hoe zielig hij is", zeiden vriendinnen van het gezin eerder deze maand tegen de NOS. Ze geloofden niet dat hij zich niks herinnert.