Elke zomer trekken tienduizenden Marokkaanse Nederlanders naar de noordkust van Marokko. Niet alleen de eerste en tweede generatie, maar ook veel jongeren bezoeken jaarlijks steden als Tanger, Tétouan, Al Hoceima en Nador. Maar die jaarlijkse trek leidt tot problemen: torenhoge prijzen, overvolle restaurants en groeiende frustratie onder de lokale bevolking.
De drukte betekent familiereünies en volle terrassen, maar ook flinke prijsstijgingen. De kosten van vliegtickets, appartementen en horeca zijn in vergelijking met het laagseizoen verdubbeld of zelfs verdrievoudigd, merkt Samir Soultani, directeur van reisbureau Sultan Travel. Zijn bedrijf organiseert reizen in heel Noord-Afrika, maar hoofdzakelijk naar Marokko.
Een vlucht naar de Marokkaanse noordkust in de zomer kan tussen de 500 en 900 euro kosten. Buiten het hoogseizoen kost de reis van 2 uur en 45 minuten gemiddeld 150 tot 300 euro.
Hollandse klassiekers
Volgens Soultani is het een simpel gevolg van vraag en aanbod. De meeste Marokkaanse Nederlanders hebben wortels in het Rifgebied, dus de vraag naar bestemmingen als Nador en Al Hoceima blijft groot. Niet alleen de ticketprijzen stijgen: de kosten van een zomervakantie aan de noordkust kunnen volgens Soultani tussen 4000 tot 10.000 euro liggen - een bedrag dat jaarlijks toe lijkt te nemen.
Lokale ondernemers spelen al jaren in op de grote drukte in de zomer en de nieuwe generatie diaspora. Wie de laatste jaren een café opzoekt op de boulevard van Nador of Tanger kan een Nederlandse menukaart krijgen of zelfs in het Nederlands bediend worden.
Tientallen ondernemingen in de toerismebranche zijn de afgelopen jaren geopend door Marokkaanse Nederlanders zelf. Zo verkoopt snackbar 'T Hoekje in Al Hoceima een frikandel speciaal voor 55 dirham (5,50 euro) en het populaire broodje grillworst voor maar liefst 70 dirham (7 euro). Langs de boulevard in Nador kan een sapje 70 dirham (7 euro) kosten, zeggen toeristen tegen de NOS. Ongekende prijzen voor dat gebied.
In de Facebook-groep Keeping up with Leah zie je hoe de prijzen op de bon nogal kunnen verschillen van de prijzen op het menu:
Oorspronkelijke prijzen worden met stickertjes afgeplakt. Ook op de markt en in gewone cafés zijn verschillen te merken. Lokale bewoners beklagen zich erover. Zeker omdat het noordoosten van Marokko, het Rifgebied, een sociaaleconomisch achtergestelde regio is.
Volgens overheidscijfers verdienen mensen gemiddeld 10 euro per dag, met een werkloosheidspercentage van 20 procent en zelfs 37 procent onder jongeren.
Correspondent Marokko Samira Jadir:
"De relatie tussen Marokko en zijn diaspora is bijzonder: aan de ene kant kan het land niet zonder deze gemeenschappen, maar aan de andere kant is het vaak ook een lastige relatie. Onderling maken de mensen in Marokko, al dan niet liefkozend, grappen over de Marokkaanse bezoekers die elke zomer vooral vanuit Europa komen. De lokale bevolking herkent ze vaak aan kleine taalfoutjes die verklappen dat het gaat om Marokkanen die niet in Marokko zijn opgegroeid.
In de afgelopen jaren voerde de overheid een speciaal beleid ten aanzien van de "Wereld-Marokkanen": degenen die buiten het koninkrijk wonen. Jaarlijks organiseert het land 'Operatie Marhaba' (welkom), een grootschalige campagne om de diaspora te begeleiden bij het zomerbezoek. Volgens een onderzoek van de overheid zijn er dit jaar al ongeveer 1,5 miljoen landgenoten uit de diaspora naar Marokko gereisd.
Door de prijsstijgingen is het voor de lokale bevolking haast onmogelijk geworden om op vakantie te gaan in eigen land. Voor de meesten van hen is een vakantie in een Europees land door strenge visumregels ook geen optie."
In andere gebieden in het land zijn de prijsverschillen tussen hoog- en laagseizoen minder groot. "Dat heeft te maken met het feit dat mensen in plaatsen als Nador, Saïdia, Al Hoceima en Tetouan het moeten hebben van die twee maanden massatoerisme in de zomer. Daardoor liggen de prijzen een stuk hoger dan in Marrakech en Agadir, waar het hele jaar door toeristen komen. De prijzen zijn daar stabieler", stelt Soultani.
Farida (50) is geboren in Marokko, maar woont al 45 jaar in Nederland. Met haar familie bezoekt ze Nador en Al Hoceima elke zomer. "Als ik aan een local vertel wat ik betaal om een appartement te huren - 700 dirham per nacht - denken ze dat ik het over een maandbedrag heb."
"Je koopt een broodje voor een bedrag waar iemand de hele dag voor werkt. Het is niet in verhouding." Volgens haar zijn het vooral jongeren die bereid zijn zoveel te betalen. "Zij kennen de oude prijzen niet. Ze betalen gewoon."
Absurd duur
Toch zeggen tientallen jongeren tegen NOS Stories dat ook zij veel merken van de prijsverschillen. Nora (24) ziet dat in Tetouan veel restaurants oude prijzen hebben doorgestreept en dat de hippe tentjes "Nederlandse prijzen aanhouden of zelfs hogere. Een matcha kost 100 dirham (10 euro), dat betaal je niet eens in Nederland. Niet normaal voor toeristen, laat staan voor de locals."
Mohammed (22) rekent op zeker 100 euro per dag aan uitgaven. "De vliegtickets waren absurd duur, 900 euro. Maar goed, mensen blijven het toch betalen, aangezien het voor hen topprioriteit is om Marokko te bezoeken. Enerzijds voor vakantie, anderzijds hebben veel mensen hier natuurlijk familie."
Correspondent Marokko Samira Jadir:
"De inkomsten vanuit de diaspora blijven een belangrijk onderdeel van de economie. In 2024 werd een recordbedrag van ongeveer 117,7 miljard dirham (11,1 miljard euro) overgemaakt, goed voor ongeveer 8 procent van het Marokkaanse bbp.
Toch gaat minder dan 10 procent van dit geld naar investeringen in Marokko, zoals de aankoop van huizen of het opzetten van bedrijven. Door de bureaucratische rompslomp is investeren in het land niet erg aantrekkelijk voor de diaspora. In 2024 kondigde koning Mohamed VI nog hervormingen aan om deze situatie te verbeteren."