Australische kinderen zetten zich schrap voor socialemediaverbod
"Wat ga ik doen zonder Instagram?" De vraag van de 15-jarige Tom Knight is er een die door veel kinderen in Australië wordt gesteld. Vanaf 10 december geldt voor kinderen tot 16 jaar een verbod op verschillende sociale media. Ruim een miljoen accounts worden geblokkeerd.
Knight, een tiener met een grote bos krullen, komt net uit school en is met zijn vriend Toby Price op weg naar huis. Ook Price, eveneens 15 jaar oud, maakt zich zorgen over het aanstaande verbod. "Het is zo irritant. Ik wil gewoon TikTok kijken en spelletjes spelen", zegt hij. Hij denkt dat zijn leven flink gaat veranderen. "Ik heb straks vast veel meer vrije tijd, maar ik heb geen idee wat ik daarmee ga doen."
Tien platformsHet verbod geldt voor tien platforms: Facebook, Instagram, TikTok, Snapchat, YouTube, Twitch, X, Reddit, Threads en Kick. Apps als WhatsApp, Messenger en Roblox zijn nog wel toegestaan, maar de regering sluit niet uit dat ze op een later moment ook verboden worden.
Het is de verantwoordelijkheid van de socialemediabedrijven om de leeftijdsgrens te handhaven. Ze moeten laten zien dat ze 'redelijke stappen' zetten om te voorkomen dat kinderen jonger dan 16 op hun platforms terechtkomen. Als dat niet doen, riskeren ze forse boetes. Ouders en kinderen krijgen zelf geen boete bij overtreding.
De bedrijven hebben zich verzet tegen het verbod, maar zeggen het wel te zullen naleven. Meta begon afgelopen week al met het verwijderen van accounts van jonge gebruikers. Om de leeftijd te controleren, wordt gevraagd om identificatie, bankgegevens en een gezichtsscan. Ook wordt het gedrag van gebruikers met algoritmes geanalyseerd om een inschatting van de leeftijd te maken.
'We moeten dit proberen'Tegenstanders van het verbod zijn naar het Hooggerechtshof gestapt om het van tafel te krijgen. De campagnegroep achter de zaak, het Digital Freedom Project, zegt op te treden namens twee 15-jarigen. De zaak komt volgend jaar voor.
Minister Wells geeft toe dat het verbod niet zal betekenen dat kinderen helemaal niet meer op sociale media komen. Ze stelt dat sociale verandering nu eenmaal tijd kost. "Ouders in Australië hebben de regering gevraagd om iets te doen. Zij weten, en wij weten, dat het niet perfect zal zijn. Maar voor de zeven op de tien kinderen die online misbruik meemaken, en voor de generatie die de beste start in het leven verdient, moeten we dit proberen."
VPN's en andere trucsIn hoeverre het gaat werken is de vraag. "Iedereen gaat proberen er onderuit te komen", zegt de 14-jarige Connie Rawson. Ze gebruikt sociale media om in contact te blijven met vrienden die verder weg wonen.
Om onder het verbod uit te komen, gebruiken kinderen onder meer VPN's, waardoor het lijkt alsof ze in een ander land zijn waar het verbod niet geldt. Ook vragen ze ouders of oudere vrienden om de gezichtsscan te doen. Sommige kinderen gebruiken maskers om de gezichtsscanners om de tuin te leiden. Ook Connie wil proberen het verbod te omzeilen. "Er zijn geen gevolgen voor kinderen als je er toch op zit. En het is ook een soort uitdaging. Juist omdat het verboden is, wil je erop", zegt ze.
Minister Wells verwacht geen vlekkeloze overgang. "Kinderen zullen ontwenningsverschijnselen krijgen. Tieners zullen boos zijn en hun best doen om toch hun accounts te behouden. Maar ik geloof dat de voordelen op lange termijn opwegen tegen het ongemak op de korte termijn."
Internationale belangstellingHet Australische verbod wordt in de rest van de wereld met grote interesse gevolgd. In Denemarken, Griekenland, Roemenië, Frankrijk, Nieuw-Zeeland, Maleisië en bij de Europese Commissie wordt soortgelijk beleid overwogen.
Australische kinderen en tieners maken zich intussen op voor een zomer zonder sociale media. Bij een middelbare school in de wijk Marrickville in Sydney overheerst berusting. "Ik moet telefoonnummers vragen van mijn vrienden, want we kunnen dan niet meer via sociale media met elkaar chatten", zegt Mika Bakota (15). Hij denkt dat hij niet heel veel last krijgt van het verbod. "Ik zie het maar als een detox."