NOS Nieuws - Algemeen

Een 39-jarige vrouw uit Arnhem is in hoger beroep veroordeeld tot tien jaar celstraf en tbs met dwangverpleging voor de fatale brandstichting in haar woonplaats in januari 2023. De vrouw was zelf in hoger beroep gegaan, maar krijgt een hogere straf opgelegd door het hof.

Eerder dit jaar werd de vrouw door de rechtbank veroordeeld tot negen jaar cel en tbs met dwangverpleging.

De vrouw stichtte brand in de geïmproviseerde woning boven een schuur vanwege een ruzie. De dader was op dat moment op bezoek bij een vriendin, de bewoonster van het pand. Er was ook een andere vriendin aanwezig. De bewoonster en de vriendin kwamen om het leven.

Door de brand moesten tientallen buurtbewoners hun huis uit. Zeven naastgelegen woningen werden onbewoonbaar verklaard, schrijft Omroep Gelderland.

Twaalf jaar cel

Het hof vindt eigenlijk twaalf jaar celstraf op zijn plek, vanwege de ernst van de zaak en het "onbeschrijflijke leed dat de verdachte heeft veroorzaakt". Ze krijgt echter tien jaar celstraf opgelegd vanwege haar psychische problemen.

De 39-jarige vrouw heeft onder meer persoonlijkheidsstoornissen en is nauwelijks in staat stress en spanning te reguleren, blijkt uit onderzoek in het Pieter Baan Centrum. Vanwege de psychische problemen vindt het hof tbs met dwangverpleging "noodzakelijk".

Ook moet vrouw de nabestaanden van de slachtoffers schadevergoedingen betalen.

Vijf jaar geleden werd het nog afgedaan als belachelijk idee. Maar nu Donald Trump zijn wens om Groenland te kopen opnieuw kenbaar heeft gemaakt, komen de Denen met een flinke investering in defensie op Groenland.

De Deense minister van Defensie Poulsen noemde in de krant Jyllands-Posten geen concreet bedrag, maar zei dat het gaat om een investering van meer dan 10 miljard kronen, omgerekend zo'n 1,3 miljard euro. Er komen twee nieuwe patrouilleschepen, twee nieuwe langeafstandsdrones en meer personeel bij het militaire commandocentrum. En ook twee nieuwe sledehondenteams.

Gisteren benoemde de aankomende Amerikaanse president Trump een nieuwe ambassadeur voor Denemarken, en zei daarbij dat hij nog steeds van plan is om Groenland te kopen. "Het eigendom en de controle over Groenland is van het allergrootste belang", schreef hij op zijn eigen sociale medium Truth Social.

Dat Poulsen uitgerekend vlak na de uitlatingen van Trump zijn investeringen aankondigde, noemde hij een "ironisch toeval".

'Niet te koop'

De vorige keer, in 2019, werd het plan meteen als "absurd" van de hand gewezen door het bestuur van zowel Groenland als Denemarken. Groenland herhaalde gisteren die reactie van vijf jaar geleden: "Groenland is niet te koop", en de Deense regering zegt daarachter te staan.

Toch lijken de woorden van Trump deze keer serieuzer genomen te worden. Eerder deze maand kwam de Deense militaire inlichtingendienst met een rapport over de toenemende spanningen in het arctische gebied. Zowel Rusland als China wil zijn militaire activiteit in het gebied uitbreiden.

Sinds de vorige keer dat Trump dit balletje opgooide, is de strategische positie van Groenland alleen maar van groter belang geworden. De Deense defensieminister zegt dat er al jaren niet genoeg is geïnvesteerd in het noordpoolgebied. Poulsen benadrukt dat Denemarken het uitgestrekte grondgebied van Groenland onmogelijk alleen kan controleren.

De regeringsleider van Groenland heeft gezegd dat hij openstaat voor samenwerking met de VS.

Paus Franciscus heeft de Heilige Deur van de Sint-Pieter geopend. Dat is dat het startsein voor de komst van een recordaantal bezoekers naar Rome in 2025. Behalve massa's gewone toeristen zijn dat ook gelovige katholieken die tot 6 januari 2026 hun pelgrimstocht ter gelegenheid van het Heilig Jaar kunnen maken. Over het aantal bezoekers woedt nu al een cijferoorlog: de schattingen lopen uiteen van 30 tot 35 miljoen mensen.

De traditie van Heilige Jaren komt voort uit een idee uit het Oude Testament om elke 50 jaar schulden te laten kwijtschelden en zich met elkaar te verzoenen. In 1300 werd door de katholieke kerk het eerste Heilig Jaar in Rome gehouden.

In de loop der tijd werd besloten om iedere 25 jaar een gewoon Heilig Jaar of Jubeljaar te organiseren. Zo zou elke generatie ten minste één keer een pelgrimstocht naar Rome kunnen maken. De laatste keer was in 2000. Op eigen initiatief kunnen pausen ook bijzondere Heilige Jaren inlassen. Paus Franciscus deed dat in november 2015, met zijn Heilig Jaar van Barmhartigheid.

Spirituele schone lei

Een pelgrimstocht naar Rome is voor veel katholieken een moment om hun geloof te verdiepen, de pauselijke basilieken te bezoeken en de Eeuwige Stad te bewonderen. Maar er is voor velen ook een spirituele reden: de mogelijkheid om een volledige aflaat te verkrijgen.

Dat is de kwijtschelding van de boete die een gelovige door een priester krijgt opgelegd nadat hem of haar in de biecht vergeving is geschonken. Een soort spirituele schone lei, met de biecht als voorwaarde.

Terwijl vroeger de pelgrims langs alle vier de pauselijke basilieken trokken om elke Heilige Deur door te gaan, heeft paus Franciscus de regels versoepeld. In Rome hoef je maar door één Heilige Deur en een gelovige kan ook een ander bedevaartsoord bezoeken of zelfs gewoon thuisblijven. Door werken van liefdadigheid te verrichten en boete te doen, te biechten en ter communie te gaan, en te bidden zoals de paus dat voorschrijft, is men van een aflaat verzekerd.

Paus Franciscus geeft vandaag het startsein voor het Heilige Jubeljaar:

Aan dit Heilig Jaar is door paus Franciscus een thema verbonden: 'Pelgrims van Hoop'. Sinds het Jubeljaar 2000 is de wereld ingrijpend veranderd. Terrorisme, oorlogen, de coronapandemie en de gevolgen van klimaatverandering leiden tot angst en onzekerheid.

De paus roept mensen op zich in te zetten voor vrede en broederschap. Aan alle katholieken, andere gelovigen en gewoon nieuwsgierigen die Rome bezoeken wil hij hoop bieden, en stof tot nadenken.

Eerste heilige millennial

Qua organisatie is het Heilig Jaar een geoliede machine. Vanaf eind januari vinden tientallen door het Vaticaan georganiseerde evenementen plaats. Jubelmomenten voor speciale groepen of categorieën, die gezamenlijk hun pelgrimage kunnen houden. Zo is er het Jubelmoment van de journalisten, de sportmensen, de gezinnen, de ondernemers, de geestelijken en zelfs van de fanfares.

Eind april is er een groot evenement voor tieners. Dan wordt Rome overspoeld met jongeren die de heiligverklaring van de 15-jarige Italiaan Carlo Acutis, de eerste heilige millennial, gaan bijwonen.

Primeur: dag voor lhbtiqa+

Tussen de officiële evenementen door is er ook ruimte voor talloze op lokaal niveau georganiseerde pelgrimages. Zoals de voor 6 september geplande speciale dag voor lhbtiqa+-pelgrims, hun ouders en hulpverleners. Een absolute primeur.

In het belangrijke Heilig Jaar 2000 werd door het Vaticaan nog fel geprotesteerd tegen het houden van de World Pride in Rome. Volgens de stichting die deze dag organiseert is er ook nu de nodige weerstand binnen het Vaticaan, maar paus Franciscus zou zich persoonlijk achter het initiatief hebben geschaard.

Drones en AI

Om ellenlange rijen te voorkomen heeft het Vaticaan niet stilgezeten. Iedere pelgrim wordt opgeroepen zich te registreren en een gratis pelgrimscard aan te vragen. Daarmee kun je je inschrijven voor evenementen en korting krijgen in het openbaar vervoer en in de horeca. Op de officiële meertalige website van het Heilig Jaar is alle informatie te vinden en zullen ook de wachttijden voor de Heilige Deuren worden vermeld.

Voor wie liever thuisblijft en vanuit de leunstoel de Sint-Pieter wil bekijken is ook iets bedacht. Een met gebruik van drones en AI door Microsoft ontwikkelde website voor het Vaticaan, waarmee je tot in alle uithoeken van de basiliek kunt komen. Om je toch even een pelgrim in het Vaticaan te kunnen wanen.

Premier Schoof heeft in Litouwen een bezoek gebracht aan de Nederlandse militairen die daar actief zijn. Daarmee wilde hij ze een hart onder de riem steken voor hun bijdrage aan de NAVO-missie daar.

Commandant der Strijdkrachten Onno Eichelsheim is duidelijk als het gaat om de vraag waarom Nederland in Litouwen aanwezig is. "Je moet rekening houden met scenario's. President Poetin van Rusland vindt dat de Baltische staten tot zijn invloedssfeer behoren, wij moeten ons daarop voorbereiden."

Het is daarom niet verwonderlijk dat Schoof juist nu vlak voor kerst de Nederlandse troepen daar bezoekt. Sinds augustus dit jaar hebben de Nederlanders de leiding over de vooruitgeschoven NAVO-brigade in Litouwen.

Nederland heeft momenteel ruim 300 militairen die voor de NAVO in het Baltische land aanwezig zijn. Ons land was er al actief sinds 2017 en vanwege de toenemende Russische dreiging is die missie al twee keer verlengd.

"Hoewel we elk jaar elkaar op deze dag vrede op aarde wensen, weten jullie als geen ander: die vrede komt niet vanzelf", zei Schoof:

De brigades moeten vooral dienen als afschrikmiddel. "Een stok om mee te slaan", noemt Eichelsheim dat. Nederland is daarom in verschillende landen actief voor de alliantie. Naast de militairen in Litouwen verdedigt ons land vanuit Estland het NAVO-luchtruim met F-35-gevechtsvliegtuigen.

In Roemenië voeren onbemande vliegtuigen van het Nederlandse leger verkenningsvluchten uit. En vanaf komende maand krijgt Nederland de leiding over een missie op de Oostzee en de Atlantische Oceaan.

Escalatie ligt misschien op de loer. Toch ziet Eichelsheim de NAVO-inzet als noodzakelijk om het gesprek met Rusland te kunnen aangaan. "Machtspolitiek is de politiek van vandaag, daar moet je op inspelen. Niet door te escaleren, maar wel door te reageren op speldenprikken die Rusland regelmatig uitdeelt. Als een Russisch vliegtuig dicht bij de grens van de Baltische staten vliegt, of daar zelfs overheen gaat, dan moet je laten zien dat je er bent."

Tempo opschroeven

Toch zijn er bij hem ook zorgen. Waar Eichelsheim vroeger sliep als een roos, ligt hij nu ook wel eens wakker. Waardoor? "Met name het tempo waarmee Rusland zijn troepen opbouwt. De industrie draait goed. Op dit moment ervaart de NAVO minder dreiging doordat Rusland vooral actief is in Oekraïne. Maar bij een mogelijk bestand zou Rusland ook in andere gebieden actief kunnen worden, bijvoorbeeld de Baltische staten. We moeten wel ons tempo opschroeven om het Russische tempo bij te houden", legt hij uit.

Om snel te kunnen inspelen op dreiging aan de oostgrens van het NAVO-gebied zijn op een top in Madrid twee jaar geleden afspraken gemaakt hoe daarmee om te gaan.

De paraatheid wordt in drie stappen opgevoerd:

Voor Nederland zou dat kunnen betekenen dat extra militairen noodzakelijk zijn. "De vraag is of Nederland die kan leveren", merkt defensiespecialist Dick Zandee van Clingendael op. De NAVO schaalt de brigades in het oosten nu op 3000 tot 5000 militairen per locatie. "Door bezuinigingen hebben we momenteel te weinig bataljons (eenheden van zo'n 800 militairen) die elkaar kunnen aflossen. En door personeelstekorten is dat niet zomaar opgelost."

En in Nederland zelf? Lang hoeft Eichelsheim daar niet over na te denken: "We zien dagelijks cyberaanvallen. Schepen zoeken in de Noordzee naar datakabels. Russen zullen hier niet snel in de straten rondrijden met tanks, zo ver is het nog lang niet, maar ze proberen wel chaos te creëren, ons te verzwakken. Daarom hebben we wel de tijd nodig om ons voor te bereiden."

Niet naïef zijn

Eichelsheim is niet de eerste die het zegt. Er klinkt aan de lopende band alarmerende taal vanuit defensiekringen. Zo riep NAVO-baas Mark Rutte vorige week op tot paraatheid. Op de vraag wanneer er een oproep komt om lief voor elkaar te zijn moet de Commandant der Strijdkrachten gniffelen.

"Ja", beaamt hij, "lief moet je altijd voor elkaar zijn, ook voor de saamhorigheid, maar je moet niet naïef zijn. De oproepen van afgelopen tijd zijn om de naïviteit af te schudden, dat ga je met alleen lieve woorden niet redden. Wij willen ook vrede, en alle activiteiten van defensie zijn er ook op gericht om te voorkomen dat het oorlog wordt. Maar dat moet je wel met een stevige stok doen."

De Syrische rebellenleider Ahmed al-Sharaa heeft een akkoord bereikt met leiders van andere verzetsbewegingen om te gaan samenwerken binnen het nieuwe ministerie van Defensie. Volgens een verklaring hebben de rebellenleiders ermee ingestemd hun groepen op te heffen en onder te brengen in het ministerie.

Interimpremier Mohammed al-Bashir wil het ministerie van Defensie herstructureren met hulp van leiders van andere verzetsgroepen die in de afgelopen jaren tegen de verdreven dictator Assad hebben gevochten.

Syrië kent talloze verzetsbewegingen. HTS, de groepering van al-Sharaa, slaagde er begin deze maand in om in rap tempo grote delen van het land te veroveren en Assad uit Syrië te verjagen. De nieuwe machthebbers staan nu voor de taak om de verschillende groepen, veelal met uiteenlopende ideologieën, met de neuzen één kant op te krijgen.

Murhaf Abu Qasra, een prominent HTS-lid en een belangrijk figuur in de opstand tegen Assad, is benoemd tot minister van Defensie in de nieuwe interim-regering.

Tolerante houding

HTS staat in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie op de terrorismelijst vanwege vermeende misdaden, zoals marteling, in het verleden. De rebellengroep is voortgekomen uit de terreurbeweging Jabhat al-Nusra, die aan al-Qaida en andere islamistische groeperingen gelieerd is.

In 2016 verbrak HTS de banden met al-Qaida en in de jaren daarna kwam de noordwestelijke provincie Idlib onder controle te staan van de beweging. Daar stelden de machthebbers zich relatief tolerant op naar minderheden als christenen en druzen.

Als de facto leider van heel Syrië belooft al-Sharaa die tolerante houding door te zetten. "Deze groepen hebben honderden jaren samengeleefd in deze regio en niemand heeft het recht ze te elimineren", aldus al-Sharaa in een interview met CNN, nog voordat hij hoofdstad Damascus had veroverd.

Kerstboom in brand

Desondanks bestaan er binnen en buiten Syrië twijfels of hij zich aan zijn belofte zal houden. Zo gingen duizenden vrouwen gisteren de straat op om te eisen dat de nieuwe regering vrouwenrechten respecteert.

Veel vrouwen in het noorden zijn bang dat ze rechten die ze in de afgelopen jaren hebben verworven zullen verliezen. Een woordvoerder van HTS beweerde vorige week dat vrouwen door hun "biologische en fysiologische aard" ongeschikt zijn voor bepaalde overheidsfuncties.

Vandaag verschenen beelden op sociale media van gemaskerde mannen die een grote kerstboom in brand staken. Dat gebeurde op het centrale plein van de christelijke plaats Suqaylabiyah in het westen van Syrië. HTS wijst buitenlandse strijders aan als schuldigen en zegt dat de daders zijn opgepakt.

De actie leidde tot demonstraties in het hele land. Een lid van de nieuwe HTS-regering sprak een menigte in Suqaylabiyah toe en beloofde de boom in ere te herstellen.

Bekijk de brandstichting en demonstraties:

De vier verdachten die vastzitten voor betrokkenheid bij de explosie aan de Tarwekamp in Den Haag, blijven in ieder geval nog 90 dagen in voorarrest. Dat heeft de rechtbank in Den Haag bepaald.

Ze blijven ook in beperkingen, wat inhoudt dat ze alleen contact mogen hebben met hun advocaat. De vier worden verdacht van brandstichting en het veroorzaken van een explosie en van het in brand steken van een auto.

Bij de explosie in Den Haag op 7 december kwamen zes mensen om het leven, drie leden van een gezin, een man die op bezoek was bij een vriendin, een bewoner wiens gezin in Griekenland woont en een man die met zijn vrouw in een van de appartementen woonde. Vier mensen raakten gewond.

Eerder opgepakt

Volgens de politie lijkt het erop dat een bruidsmodewinkel het doelwit was. Een van de verdachten is de ex van de eigenares van die zaak. Deze man, Moshtag B. (33) , was mogelijk ook de opdrachtgever. Hij werd aangehouden in Rotterdam.

De overige verdachten zijn twee mannen uit Roosendaal en een uit Oosterhout van 23, 29 en 33.

De eigenares van de winkel zei eerder dat ze zich afvroeg waarom twee van de vier verdachten op vrije voeten waren. Een week voor de explosie aan de Tarwekamp werden ze opgepakt in Oosterhout met spullen in hun bezit die mogelijk voor een aanslag waren bedoeld, zoals jerrycans met benzine en zwaar vuurwerk.

Inzameling

De gevolgen van de explosie zijn voor veel bewoners van de Tarwekamp groot. De schok dreunt na tweeënhalve week vooral mentaal nog na. Uit het hele land zijn steunbetuigingen gekomen voor de slachtoffers, nabestaanden en omwonenden.

Vanochtend werd de opbrengst van een landelijke inzamelingsactie bekendgemaakt. Een cheque ter waarde van 654.008 euro werd op de rampplek overhandigd aan de hulpstichting Lichtjes van Mariahoeve. Meer dan 20.000 mensen hebben bijgedragen.

Het geld is bedoeld om de getroffenen "een beetje lucht" te geven, zegt een van de initiatiefnemers. De stichting schakelt onder meer de gemeente in om te zorgen dat het geld op een goede en eerlijke manier wordt verdeeld.

Meer dan 24 miljoen inwoners van Sudan - de helft van de bevolking - kampt met acute voedselonzekerheid. "Het markeert een ongekende vergroting van de voedselcrisis," schrijft de VN-voedselwaakhond IPC in een rapport dat vooruitblikt op de komende drie maanden. "De crisis wordt veroorzaakt door het verwoestende conflict en slechte toegang tot humanitaire hulp."

De oorlog begon in april 2023 na lange tijd van spanningen tussen het leger en de paramilitaire groepering Rapid Support Forces (RSF). De oorlog verwoestte het land en creëerde de grootste ontheemdingscrisis ooit, schrijft de voedselwaakhond.

Het IPC hanteert vijf categorieën van voedselonzekerheid. Volgens het rapport is er in vijf regio's in Sudan sprake van het ernstigste, catastrofale niveau van voedselonzekerheid, inclusief het vluchtelingenkamp Zamzam in Noord-Darfur, waar meer dan 400.000 ontheemden wonen. Het IPC sprak ook al van hongersnood in Zamzam in het vorige rapport in de zomer. De Sudanese regering ontkende dat in augustus.

Ook in twee andere kampen in Noord-Darfur, Abu Shouk en Al-Salam, is er sprake van hongersnood, evenals in het westelijke Nubagebergte. In vijf andere regio's in Noord-Darfur is er kans op hongersnood in de komende zes maanden. Nog zeventien andere regio's lopen het risico op hongersnood.

Voordat het rapport uitkwam, heeft de Sudanese regering zijn deelname aan het wereldwijde systeem opgeschort, zo maakte de VN bekend. In een gisteren verstuurde brief beschuldigde de minister van Landbouw het IPC van het publiceren van "onbetrouwbare rapporten die de soevereiniteit en waardigheid van Sudan ondermijnen."

Sudan is het derde land, na Zuid-Sudan en Somalië, waar er hongersnood is in de afgelopen vijftien jaar. De oorlog duurt nu ruim anderhalf jaar, er zijn 24.000 mensen omgekomen. Meer dan 14 miljoen Sudanezen zijn ontheemd geraakt, ongeveer 30 procent van de bevolking.

De VN-voedselwaakhond waarschuwde deze zomer nog voor een hongersnood in Gaza. Het IPC noemde de situatie in Gaza catastrofaal.

Sinds de val van het Syrische regime zijn ruim 25.000 Syriërs die in Turkije woonden teruggekeerd naar hun eigen land. Dat is zeven keer meer dan het gemiddelde aantal terugkeerders sinds 2017, heeft de Turkse minister van Binnenlandse Zaken Yerlikaya bekendgemaakt.

Volgens VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR woonden de meesten in Istanbul, Gaziantep en Hatay en zijn ze naar de Syrische steden Aleppo, Idlib en Latakia vertrokken.

Sinds het uitbreken van de burgeroorlog in 2011 zijn zes miljoen Syriërs naar het buitenland gevlucht, vooral naar buurlanden. Meer dan drie miljoen Syriërs, het grootste deel van de vluchtelingen, worden in Turkije opgevangen.

Libanon huisvest de op een na grootste groep Syrische vluchtelingen in de regio, gevolgd door Jordanië en Irak. In Europa heeft Duitsland de grootste groep Syriërs opgevangen.

Bekijk hier hoe de eerste Syriërs wachten tot ze vanuit Turkije de grens kunnen oversteken :

Vanuit Jordanië zijn er volgens de UNHCR sinds de val van het Syrische bewind op 8 december bijna 13.000 Syriërs teruggekeerd naar hun land.

De UNHCR schat dat er sindsdien in totaal zeker 51.000 mensen uit omliggende landen zijn teruggegaan naar Syrië. De organisatie vindt dat er relatief weinig mensen terugkeren, maar ziet wel een stijgende trend.

De meeste Syriërs willen graag terug, maar wachten eerst de politieke ontwikkelingen in hun moederland af. Pas als het land stabiel genoeg is, zullen er meer volgen, verwacht de UNHCR.

Bekijk hier hoe correspondent Daisy Mohr de grens tussen Libanon en Syrië overstak:

In Turkije hebben Syriërs al lange tijd te maken met anti-Syrische sentimenten. Door onvrede over de economische situatie en de hoge inflatie werden Syriërs het doelwit van aanvallen.

De regering en de oppositie zien de Syriërs liever vertrekken. Zo had president Erdogan eerder het plan om twee miljoen Syriërs terug te sturen naar zogenoemde 'safe zones' in Noord-Syrië.

Vier mannen krijgen celstraffen vanwege het geweld tijdens de afgelopen jaarwisseling in Hedel. Dat heeft de rechtbank in Zutphen bepaald.

De mannen uit Hedel (23 en 46 jaar), een man uit Ermelo (30) en een man uit Amersfoort (38) moeten tussen de zes maanden en twee jaar de gevangenis in. Het Openbaar Ministerie sprak van "extreem" geweld en had celstraffen van twee tot vier jaar geëist, waarvan telkens één jaar voorwaardelijk.

Eigen rol

De vier mannen hadden allemaal een eigen rol bij het geweld, aldus de rechter. Zo vernielde de 23-jarige man uit Hedel goederen, stak hij auto's in brand en gooide hij shells richting de mobiele eenheid. Hij is veroordeeld tot tweeënhalf jaar, waarvan een jaar voorwaardelijk.

De 30-jarige man uit Ermelo had een grote hoeveelheid illegaal vuurwerk bij zich. Door de explosies raakten meerdere ME'ers gewond. De rechter veroordeelt hem tot drie jaar cel waarvan een jaar voorwaardelijk. Hij is ook veroordeeld voor witwassen en moet ruim 47.000 euro terugbetalen aan de Staat, omdat hij dat geld had verdiend met criminele activiteiten. Zijn straf valt daardoor hoger uit.

De 38-jarige man uit Amersfoort had illegaal vuurwerk bij zich en gooide een shell naar de ME. Hij moet 245 dagen de cel in.

De 46-jarige man uit Hedel gooide cobra's op het plein waar de brandweer auto's probeerde te blussen. Volgens de rechter had hij een aandeel in het escaleren van het geweld die avond. Hij krijgt een celstraf van een half jaar.

Schadevergoedingen

Het geweld in Hedel maakte veel indruk op de hulpverleners. Sommigen waren bang of schrikken nog steeds van vuurwerk. Bij één van de agenten is posttraumatische stressstoornis vastgesteld. De drie jongste relschoppers moeten schadevergoedingen betalen aan de slachtoffers. Het gaat in totaal om 23.000 euro.

In Hedel verloopt de jaarwisseling vaker onrustig. Zo worden jaarlijks sloopauto's in brand gestoken, gaat er veel illegaal vuurwerk de lucht in en waren er al vaker rellen. Afgelopen oud en nieuw liep het flink uit de hand. Agenten en hulpverleners werden bekogeld met zwaar vuurwerk, glas en stenen.

Gebiedsverbod

De burgemeester gaf een noodbevel af en de ME werd ingezet om de rust terug te brengen. Politieagenten werden volgens het OM bekogeld met tientallen zware mortierbommen. Vier agenten liepen gehoorschade op en 21 agenten deden uiteindelijk aangifte.

De gemeente heeft maatregelen genomen om volgende week herhaling te voorkomen, schrijft Omroep Gelderland. Zo hangen er camera's en hebben sommige mensen een gebiedsverbod gekregen.

De man die in maart in een café in Ede vier mensen urenlang vasthield hield krijgt negen maanden cel en tbs met dwangverpleging.

Vanwege zijn voorarrest zal hij niet meer naar de gevangenis gaan, maar direct naar een tbs-kliniek. De rechtbank acht hem verminderd toerekeningsvatbaar. "Je kunt de verdachte zijn daden maar beperkt verwijten vanwege zijn geestesziekte", zei de rechter.

Hij wordt vrijgesproken van gijzeling, maar wel veroordeeld voor vrijheidsberoving en bedreiging. "Hij heeft iets verschrikkelijks gedaan, maar er zat geen enkele bedoeling achter en daarom is het geen gijzeling, maar wederrechtelijke vrijheidsberoving", lichtte de rechter toe. Het Openbaar Ministerie pleitte hier twee weken geleden bij de eis ook al voor.

De rechter legt Corné H. ook een contactverbod op met de slachtoffers. Ook mag hij vijf jaar lang niet in Ede komen. Hij moet de vier slachtoffers allemaal een schadevergoeding betalen van ongeveer 5000 euro per persoon.

Impact op slachtoffers

De 28-jarige Corné H. hield op 30 maart café Petticoat in Ede urenlang vier medewerkers vast. Hij had messen bij zich en dreigde de straat op te blazen. Tijdens de inhoudelijke behandeling van de zaak, twee weken geleden, werd duidelijk hoe ingrijpend die avond is geweest voor het personeel.

Meerdere slachtoffers maakten gebruik van hun spreekrecht tijdens de rechtszaak en vertelden geëmotioneerd over de impact op hun leven:

Tijdens de zitting werd ook duidelijk dat de ouders van H. bij het horen van het nieuws over de actie direct het vermoeden hadden dat hun zoon daarbij betrokken was. Twee dagen daarvoor was hij van medicatie gewisseld en zijn bed in de instelling voor begeleid wonen was leeg.

Uit gesprekken met een psycholoog bleek dat het H. niet te doen was om geld. Hij "vroeg vooral om hulp". De man heeft erkend dat hij de medewerkers van het café tegen hun wil vasthield. Waarom hij dat deed, is ook voor hemzelf "een raadsel", zei hij twee weken geleden.

Een sleutel uit de tijd dat ontdekkingsreiziger Willem Barentsz op Nova Zembla verbleef, is te zien in museum 't Behouden Huys op Terschelling, het geboorte-eiland van Barentsz. Het museum is enorm verheugd over de nieuwste aanwinst.

"Voor ons was het heel belangrijk dat we eindelijk een keer een object hebben dat met Willem Barentsz en zijn mannen vanuit Nederland naar Nova Zembla is gegaan", zegt museumconservator Richard van der Veen tegen Omrop Fryslân.

Overwinteren

Ontdekkingsreiziger Willem Barentsz deed in 1596 een derde poging om een noordoostelijke zeeroute naar Azië te vinden. Toen het schip vast kwam te zitten in het ijs, moesten hij en de bemanningsleden overwinteren op Nova Zembla in een zelfgebouwde hut genaamd Het Behouden Huys. Het museum op West-Terschelling is ernaar vernoemd.

In 1871 ontdekte de Noorse schipper Elling Carlsen de overwinteringsplek van Barentsz. Hij vond toen talloze overblijfselen, zoals een sleutel van een kist. Die kwamen uiteindelijk terecht in het Rijksmuseum. Het museum in Amsterdam leent een van de objecten nu uit aan het museum op Terschelling. Een conservator van het Rijksmuseum kwam de sleutel vorige week samen met twee assistenten brengen.

Drie objecten

"We kregen uiteindelijk drie objecten, waarvan ze zeiden dat ze de oversteek naar Terschelling wel konden wagen", vertelt Van der Veen. "Dat was een mokerkop zonder steel, een tapkraantje en een sleutel."

Het museum koos uiteindelijk enkel voor de sleutel. "Deze objecten hebben eigenlijk niet zoveel met elkaar gemeen, behalve dat ze op Nova Zembla zijn achtergebleven. Het is daarom sterker als we één object kiezen, dat we gaan uitlichten."

Vitrinekast

Het museum heeft een speciale vitrinekast laten ontwerpen voor de sleutel. "Er komt ontzettend veel bij kijken. De verf waar de sleutel op ligt moet speciale verf zijn. Er zit een klimaatsysteem in dat het klimaat goed houdt. Er zit een slot op en dat mag ook niet meer open", legt medewerker Alette van Ommen uit.

De sleutel is in langdurige bruikleen. Het museum hoopt dat de sleutel voor altijd op Terschelling kan blijven.

De elektrische huurbakfietsen van het Nederlandse Cargoroo zijn van hun standplekken gehaald. De verwachting is dat de rechtbank Amsterdam deze week het faillissement zal uitspreken, schrijft de Utrechtse wethouder Maatoug (Mobiliteit), die door het bedrijf hiervan op de hoogte is gesteld.

Cargoroo werd in 2017 opgericht. Hun deelbare elektrische bakfietsen staan op openbare plekken in negen steden, waaronder Utrecht, Nijmegen en Eindhoven. Het werd gepresenteerd als een duurzaam en sociaal alternatief voor de auto.

Over de grens is Cargoroo actief in enkele steden in België en Duitsland. Klanten kunnen in de app geen fiets meer huren.

Groeiende vraag

De vloot van Cargoroo telt zo'n 700 elektrische bakfietsen en richt zich op "iedereen die af en toe een bakfiets nodig heeft", zoals mensen die grote spullen moeten vervoeren of ouders die hun kinderen willen meenemen.

Het bedrijf heeft ongeveer 25 mensen in dienst, zei directeur Jaron Borensztajn eerder tegen Het Parool. Daarin sprak hij over een verloren aanbesteding in Amsterdam en de mogelijke gevolgen die dit kon hebben voor het bedrijf, dat het in zijn woorden "mogelijk helemaal niet zou redden".

De Utrechtse wethouder Maatoug betreurt de situatie. Volgens haar is er in Utrecht en andere gemeenten een groeiende vraag naar de deelbakfietsen. De gemeente wil daarom optrekken met andere steden waar Cargoroo actief was om te zorgen dat ze snel weer kunnen terugkeren.

Moeite met schaalvergroting

Het is al tijden onrustig in de fietsbranche. Zo maakte e-bike fabrikant Stella Fietsen onlangs op het nippertje een doorstart. "Het verbaast mij eerlijk gezegd niet dat het niet goed gaat bij Cargoroo", zegt vakbondsbestuurder bij CNV Kaj Grundemann, die gaat over bedrijven in motorvoertuigen.

Volgens hem hebben zowel kleine als grote spelers het momenteel moeilijk. "In coronatijd groeiden deze bedrijven enorm door toegenomen vraag, zij hebben nu vaak moeite met die schaalvergroting en zien tegelijkertijd de vraag afnemen. De hele branche heeft het lastig", aldus Grundemann.

Het is nog de vraag of Cargoroo kans maakt op een doorstart. Dat bedrijven zoals Stella een doorstart maken, is volgens Grundemann geen garantie dat het ook echt goed komt. "Die winkels zijn bijvoorbeeld tot 1 maart dicht, dat geeft niet veel vertrouwen."

Veel zorginstellingen lukt het niet om te stoppen met schijnzelfstandigen vanaf 1 januari. Dan gaat de Belastingdienst actiever handhaven op deze zzp'ers die eigenlijk in loondienst moeten werken.

Tegenover de NOS zeggen de instellingen dat ze deze zzp'ers de komende maanden nog blijven inhuren, omdat er anders gaten in de roosters komen. En dat kan in de zorg niet, zeggen de organisaties, want dan komen sommige patiënten, in bijvoorbeeld de gehandicapten- en thuiszorg, simpelweg hun bed niet uit.

"Volledig stoppen op 1 januari is gewoon onhaalbaar", zegt Ernst Klunder, voorzitter van de raad van bestuur bij gehandicaptenorganisatie 's Heeren Loo, waar een paar duizend zzp'ers werken. "Dan hebben we een schreeuwend probleem. We gaan het zo snel als we kunnen afbouwen, maar wij hebben ook een verantwoordelijkheid naar continuïteit van zorg."

GGZ-instelling Rivierduinen stopt wel met schijnzelfstandigen en moet hierdoor voor een deel van haar locaties een aanmeldstop inlassen. "Het betekent dat patiënten langer moeten wachten voor zij behandeld kunnen worden. Het leidt tot ongewenste extra belasting van de patiënt en zijn of haar naasten", schrijft de organisatie op haar site.

"Op veel cruciale plekken zijn we afhankelijk geworden van zzp'ers en dat is zorgwekkend, want die functies komen nu in de knel," zegt Theo van Uum, voorzitter van de overkoepelende brancheorganisatie BoZ.

De zorg kampt ook al jaren met een schrijnend personeelstekort. "Roosters rondkrijgen is een probleem van alle dag", laat een woordvoerder van ouderenzorgorganisatie SVRZ weten. Vorig jaar had de branche zo'n 44.000 mensen te weinig. Als gevolg hiervan ligt de druk op bestaande werknemers hoger, waardoor het ziekteverzuim weer hoger is.

Dit is een van de redenen waarom de afgelopen jaren steeds meer zorgmedewerkers ondernemer werden. Als zzp'er hebben ze meer zeggenschap over hun uren en kunnen ze aangeven dat ze bijvoorbeeld geen nachtdiensten willen draaien. Werkgevers zien overigens dat deze ontwikkeling weer nadelig is voor hun collega's in loondienst, die deze diensten dan moeten opvangen.

Overprikkeld en agressie

Zorgwerkgevers willen graag af van de vele zzp'ers. Ze hebben een voorkeur voor vaste gezichten op de groepen. "Sommige cliënten kunnen erg slecht tegen elke vorm van verandering en raken dan overprikkeld. Dat leidt soms zelfs tot agressie", zegt Ernst Klunder, voorzitter van gehandicaptenorganisatie 's Heeren Loo. "Dat pleit dus voor vastigheid, maar dat is de afgelopen jaren juist afgenomen."

Om die reden zijn instellingen druk bezig om een deel van de 170.000 zzp'ers werkzaam in de sector zorg en welzijn in loondienst te krijgen. Het gros van deze groep is namelijk schijnzelfstandige, denken instellingen.

Om freelancers over te halen in dienst te komen, bieden werkgevers veelal meer flexibiliteit aan. Want dat is naast geld de belangrijkste reden dat zzp'ers graag zpp'er zijn. Instellingen kijken bijvoorbeeld of werknemers zelf een rol kunnen spelen in het maken van de roosters of naar het draaien van langere diensten als werknemers daar voorkeur aan geven.

Ondanks de extra flexibele contracten, stemmen zzp'ers nog maar mondjesmaat in met een dienstverband. Zo hebben bij SVRZ 10 van de 250 zzp'ers de overstap naar vaste dienst gemaakt. Ook bij 's Heeren Loo loopt het nog geen storm. "Zzp'ers worden nu bestookt met signalen dat organisaties hen nodig hebben en wachten vervolgens vooral af", zegt Klunder.

Concurrentie

Een andere oplossing waar in de zorg en veel andere sectoren naar wordt gekeken, ligt bij detacheer- of uitzendkrachten. Maar zij zijn voor werkgevers soms wel anderhalf keer duurder dan normale werknemers en dat is allemaal geld dat anders naar de zorg had kunnen gaan, benadrukken organisaties.

"Organisaties worden door de afbouw van zzp-inzet en de noodzaak van voldoende personeel bijna gedwongen over te stappen op detachering", zegt branchevoorzitter Theo van Uum. Het is volgens hem daarom jammer dat detacheerbedrijven zelf ook bezig zijn personeel over te halen in loondienst te komen en ze zo concurreren met zorginstellingen.

Vorige week werd bekend dat er in 2025 geen boetes zullen volgen, maar dat betekent niet dat bedrijven zorgeloos schijnzelfstandigen in kunnen blijven zetten. De Belastingdienst kan namelijk wel naheffingen opleggen. De branche roept het kabinet op om volgend jaar ook geen naheffingen uit te delen en toe te staan dat zzp'ers nog wel bij ziekte en drukte mogen worden ingezet.

De Amerikaan Gene Spector is in Rusland veroordeeld tot een gevangenisstraf van dertien jaar voor spionage. Het is niet duidelijk wat hij precies zou hebben gedaan. Spector zit al in een Russische gevangenis vanwege omkoping. Opgeteld zit hij nog vijftien jaar vast.

In augustus vorig jaar werd Spector aangeklaagd voor spionage. Er volgde een besloten zitting, volgens de rechtbank omdat de zaak om vertrouwelijke informatie draait. Ook bij de veroordeling vandaag kwamen geen verdere details naar buiten.

Eugene (Evgeny) Spector is geboren en getogen in Leningrad. Op latere leeftijd verhuisde hij naar de Verenigde Staten en kreeg daar het Amerikaans staatsburgerschap. Daarna ging hij weer in Rusland werken. Tot enkele jaren geleden was hij directeur van een bedrijf dat medicijnen tegen kanker ontwikkelt.

Reisjes naar Thailand

In 2022 werd hij gearresteerd in een omkopingszaak. Hij zou hebben bemiddeld in het omkopen van een assistent van de toenmalige Russische vicepremier Arkady Dvorkovich. Het ging om zo'n 4 miljoen roebel (omgerekend ruim 53.000 euro) in de vorm van reizen naar Thailand en de Dominicaanse Republiek. Spector bekende en werd veroordeeld tot vier jaar cel.

De VS heeft nog niet gereageerd op de nieuwe veroordeling van Gene Spector. Ten tijde van de spionage-aanklacht in 2023 zei de Amerikaanse ambassade tegen CNN hier geen informatie over te hebben.

Bijna een half jaar na het aantreden van zijn kabinet blikt premier Schoof in de Volkskrant terug op de tumultueuze eerste maanden van zijn premierschap. Hij zegt dat hij het nooit hardop heeft uitgesproken, maar dat de coalitie weet dat hij elk moment kan opstappen. "Ik heb weleens gedacht: wat gebeurt hier allemaal? En zij zullen ongetwijfeld weleens hebben gedacht: blijft hij wel premier?"

Als onverkozen volksvertegenwoordiger zonder partij weet Schoof dat dreigen met opstappen zijn belangrijkste machtsmiddel is. Toch heeft hij dat dreigement nooit ingezet in gesprekken binnen de coalitie. "Ze weten allemaal dat die kaart in mijn binnenzak zit. Voor mijn loopbaan heb ik deze post niet nodig, voor mijn pensioen ook niet."

Schoof zegt tegelijkertijd dat duidelijk is dat hij die kaart niet snel zal trekken. "Zeker niet gezien de huidige geopolitieke situatie. Het is superonrustig in de wereld. Het is belangrijk dat Nederland een stabiel bestuur heeft. Dat houdt me op de been."

'Een normaal akkoord'

Een voorwaarde om deze ongebruikelijke stap in zijn loopbaan te zetten, was dat hij uit de voeten kon met het hoofdlijnenakkoord. Dat betekent echter niet dat het document hem ook aansprak, zegt hij. "Als iets je aanspreekt, heeft het je hart. Maar het was een normaal akkoord, zonder rabiate dingen. Daar kon ik zonder meer 'ja' op zeggen."

Migratie en asiel werd het belangrijkste thema van de verkiezingscampagne, en na het aantreden beloofde het nieuwe kabinet het "strengste asielbeleid ooit" te realiseren. Schoof noemt migratie "natuurlijk ook een van de grootste problemen", waar hij in zijn eerdere functies - als directeur van de Immigratie- en Naturalisatiedienst en als Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding - ook nauw bij betrokken was.

"Als ik dat allemaal meeneem, concludeer ik dat we echt selectiever moeten zijn. Bij arbeidsmigratie zullen we veel meer maatwerk moeten leveren. Dat wil zeggen dat je arbeidsmigratie modelleert naar de economie die je wilt. Maar je zult ook echt op asielgebied stevige maatregelen moeten nemen."

In de vijf maanden dat Schoof aan het roer staat van een extraparlementair kabinet, heeft hij zijn ploeg al door menig crisis heen moeten loodsen. Onderling wantrouwen, een opgestapte NSC-staatssecretaris vanwege vermeend racisme in de ministerraad en ruziënde fractievoorzitters van de coalitiepartijen deden het kabinet wankelen.

Op zijn laatste persconferentie voor het kerstreces erkende Schoof dat het moeizame maanden waren. "Dat heeft iedereen kunnen zien." Desondanks bleef hij optimistisch: "We willen leveren. Dat is ons doel, ook voor komend jaar."

'Halleluja'

Over zijn eigen rol als partijloos premier van een kabinet waarvan de partijleiders in de Tweede Kamer zitten, zegt hij tegen de krant: "Voor mij is steeds de vraag: wanneer doe ik een stap naar voren? Dat is steeds weer anders. Als een bepaalde kwestie primair de verantwoordelijkheid van het kabinet is, moet ik de verantwoordelijkheid nemen. Maar als het primair het hoofdlijnenakkoord raakt, is het logisch dat de fractievoorzitters het initiatief nemen."

Over persoonlijke kritiek op hem zegt Schoof dat hij "een zekere resistentie" heeft opgebouwd. "Al kan ik niet zeggen dat het me helemaal niets doet. Af en toe denk ik wel: halleluja. Het is belangrijk om de kritische geluiden te blijven horen. Want als ik op straat loop, zijn er toch verrassend weinig mensen die tegen mij zeggen dat ik een onvoorstelbare eikel ben die een rechts kabinet in het zadel houdt wat het einde van de wereld gaat betekenen."

De premier doet ook een oproep aan Nederlanders om hun best te doen meer begrip voor elkaar en elkaars positie te krijgen. "Ik zou mensen bijna willen oproepen: praat met elkaar, luister naar elkaar. Daarin zie ik ook een taak voor mezelf weggelegd."

Parijs heeft de Eiffeltoren, Londen heeft de Big Ben en IJsselstein heeft een zendmast die jaarlijks wordt omgetoverd tot de 'grootste kerstboom ter wereld'. Sommige mensen in de regio zijn zo trots op 'hun' kerstboom dat ze een metershoge replica hebben staan. "Elk jaar weer denk ik: poh, wat is-ie mooi", zegt Michel Mulder.

Mulder heeft zijn twee meter hoge zendmast met kerstverlichting verankerd in de grond van zijn voortuin. "Als je ergens trots op bent, ben je er ook voorzichtig mee", zegt hij tegen RTV Utrecht.

De lampen in de ruim 366 meter hoge zendtoren worden elk jaar in december ontstoken en zijn dan vanaf tientallen kilometers te zien. Mulder beschrijft het zien van de 'Grootste Kerstboom' elk jaar weer als een gevoel van thuiskomen. "Wat een plaatje, denk ik dan. En zo zijn er heel veel mensen met mij. Hij hoort gewoon bij deze regio."

Het idee voor de replica ontstond heel praktisch: "Ik wilde iets leuks voor in de tuin. Dus ik ging denken, denken, denken. Tot ik erachter kwam: ik wil gewoon een zendmast in de tuin."

Geliefder dan je denkt

Volgens de omroep hebben steeds meer mensen in IJsselstein een versie van de kerstboom in huis, van een ingelijste puzzel tot een metershoge replica. "Je ziet die boom steeds vaker voorbijkomen. Ik weet ook niet wat het is. Ik denk dat-ie geliefder is dan je denkt."

De replica van Mulder werd gemaakt door Robert van Bekkum. De 20-jarige man uit Vianen heeft een liefde voor hoge gebouwen en is daarom ook gek op de zendmast in IJsselstein. "De vorm, de hoogte, de lampjes: eigenlijk heeft die toren alles", legt hij uit. Met oude keukenonderdelen en een hoop lampjes maakte hij jaren geleden een eerste replica. "Op een schaal van 1 op 100. Als ik het doe, doe ik het goed."

Van Bekkum met een van zijn zelfgebouwde replica's:

Volgens Van Bekkum reikt de liefde voor de toren verder dan IJsselstein. "Er zijn veel mensen zoals ik, ben ik achter gekomen. Die echt een gelukkig gevoel krijgen als ze die grote zendmast zien en trots zijn dat zoiets in je buurt staat."

Permanente plek

Van Bekkum zet zijn replica niet alleen tijdens de kerstdagen neer. Hij heeft een permanente plek in de zaak van zijn ouders. Ook Mulder kan er elf maanden per jaar geen afstand van nemen. "Hij verhuist begin januari van de voor- naar de achtertuin."

De rechtbank heeft gevangenisstraffen tot zes maanden en een werkstraf opgelegd voor het geweld in Amsterdam rond de voetbalwedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv.

De rechter zei dat de straffen hoger liggen dan normaal bij soortgelijke geweldsdelicten en dat er "gelet op de ernst van de feiten en de context waarin zij zijn gepleegd een gevangenisstraf op zijn plaats is".

In drie zaken ging het om onder meer het plegen van openlijk geweld, in twee om het delen van informatie in een groepsapp die bijdroeg aan het geweld.

Sefa Ö krijg de hoogste straf, hij moet zes maanden de cel in met aftrek van zijn voorarrest. Rachid O. moet tien weken de cel in. Umutcan A. en Karavan S. krijgen één maand celstraf. De 19-jarige Lucas D. werd veroordeeld volgens het jeugdstrafrecht en krijgt om die reden alleen een werkstraf van 100 uur.

Van de vijf verdachten was alleen Lucas D. aanwezig in de rechtbank. Advocaten van de vier anderen lieten weten dat zij niet aanwezig zijn "vanwege de aandacht die er is voor deze zaak".

De wereld over

De vijf mannen stonden vandaag terecht voor hun rol bij het geweld rondom de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv op 7 november. Twee andere verdachten staan op een later moment voor de rechter.

Na de wedstrijd werden Israëliërs op verschillende plekken in de stad opgejaagd, aangevallen en mishandeld door groepjes relschoppers. De gevechten leidden nationaal en internationaal tot veel woede, verontwaardiging en beschuldigingen van antisemitisme. Camerabeelden van het geweld gingen de hele wereld over.

Een dag eerder hadden Israëlische voetbalfans in de stad een Palestijnse vlag van een gevel getrokken. Ook hebben fans taxi's vernield. Ruim zestig mensen werden aangehouden rond de wedstrijd. Uiteindelijk kwamen bij justitie zo'n veertig mensen in beeld, onder wie een aantal Israëliërs.

Geweld en berichten

De mannen werden veroordeeld voor verschillende strafbare feiten. De 26-jarige Karavan S. is schuldig bevonden aan het verspreiden van informatie over waar "die joden" zich bevonden. Dat deed hij in de appgroep 'Buurthuis 2', waarin zo'n 900 deelnemers zaten. Met zijn berichten droeg hij volgens de rechtbank bewust bij aan het geweld tegen de slachtoffers. Ook werd hij in 2022 al eens veroordeeld voor mishandeling.

Rachid O. (26) werd veroordeeld als medepleger van het geweld door deel te nemen aan diezelfde appgroep. Daarin riep hij volgens de rechter op tot het plegen van geweld. Ook werd hij schuldig bevonden aan de groepsbelediging van Joden. Zo schreef hij: "Deze kans krijg ik nooit meer om kk joden te slaan".

Sefa Ö. (32) werd veroordeeld voor openlijke geweldpleging op meerdere plekken in het centrum van Amsterdam door mensen te trappen, schoppen en te slaan.

Jeugdstrafrecht

De 24-jarige Umutcan A. werd ook veroordeeld voor openlijke geweldpleging tegen aanhangers van Maccabi Tel Aviv. Ook heeft hij zich volgens de rechtbank schuldig gemaakt aan de diefstal van een sjaal, waarna hij het slachtoffer bij de keel pakte.

De rechtbank heeft bij Lucas D. vanwege zijn leeftijd (19) het jeugdstrafrecht toegepast. Hij is veroordeeld voor openlijke geweldpleging, onder meer tegen de politie. Ook had hij een illegaal vuurwerk (een cobra) bij zich en nam hij deel aan de chatgesprekken in de 'Buurthuis 2'-app.

Discriminatie of niet

Het Openbaar Ministerie vond dat de berichten die D. in de groepsapp stuurde discriminerend waren en er om die reden een zwaardere straf op z'n plaats is. D. gaf zelf geen verklaring over die berichten, waardoor de rechtbank naar eigen zeggen "niet kon vaststellen" of er discriminatie aan ten grondslag lag.

Wel was volgens de rechter duidelijk dat het ging om discriminerende berichten, wat om die reden als strafverzwarende omstandigheid is meegenomen.

Nog twee verdachten

Twee andere verdachten, Mohammed B. en Mahmoed A., komen later voor de rechter. Hun zaak heeft vertraging opgelopen, onder andere vanwege het persoonlijkheidsonderzoek naar A. Hij wordt verdacht van poging tot doodslag door grof geweld. Het is nog onbekend wanneer deze zaken worden hervat.

Nieuwsuur reconstrueerde eerder het verhaal van Mohammed B., een Syriër met een Palestijnse achtergrond die sinds 2015 in Nederland woont. Hij erkent tegen Nieuwsuur dat hij Maccabi-fans achtervolgde met een riem. B. is dus niet een van de verdachten waartegen vandaag uitspraak is gedaan.

Een ruimtesonde van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA staat op het punt om langs de zon te scheren en daarmee de mens dichter dan ooit bij 'onze' ster te brengen.

NASA schrijft in een persbericht dat de zogenoemde Parker Solar Probe op kerstavond waarschijnlijk de zon "aanraakt", op een afstand van iets meer dan zes miljoen kilometer.

Niet eerder was een door mensen gemaakt object zo dicht bij de zon. Eerder verbrak de sonde ook al het record voor het snelste door de mens gemaakte object ooit: de zonneprobe beweegt met een kleine 700.000 kilometer per uur richting de zon. Ter vergelijking: met die snelheid is het mogelijk om binnen een minuut van Tokio naar Washington te reizen.

Om zo relatief dicht bij de zon te kunnen komen, is de Parker Solar Probe gebouwd om temperaturen tot bijna duizend graden te kunnen weerstaan. De sonde zal vervolgens door de buitenste atmosfeer van de zon, de corona, vliegen.

NASA hoopt met de missie informatie te verzamelen over de werking van de zon.

De sonde werd op 12 augustus 2018 gelanceerd en vliegt sindsdien in rondjes om de zon vanaf de baan van Venus. Dat is de tweede planeet, gezien vanaf de zon.

Bij elke volledige ronde kwam het vaartuig dichter bij de zon. Daarbij verzamelde de missie ook nieuwe informatie over Venus. Met infraroodlicht konden wetenschappers op een nieuwe manier bijvoorbeeld door het dikke wolkenpak van de planeet kijken.

Eugene Parker

Bij het naderen van de zon vanavond kan er geen contact worden gemaakt met het ruimtevaartuig. Of de missie succesvol was en of de Parker Solar Probe het heeft overleefd, is pas op 27 december duidelijk. Dan moet het ruimtevaartuig op papier weer in een baan zitten die het mogelijk maakt om contact met aarde te leggen. Eind januari zou dan de eerste wetenschappelijke informatie over de missie doorgestuurd moeten zijn.

De Parker Solar Probe is het eerste ruimtevaartuig dat is vernoemd naar een levend persoon. Eugene Parker was een pionier op het gebied van zonneonderzoek. Zijn werk was revolutionair. In 1958 benoemde hij het fenomeen van zonnewinden, toen hij ontdekte dat de zon een magnetisch veld had, dat verantwoordelijk was voor de structuur in ons zonnestelsel.

Eugene Parker voor de ULA Delta IV-raket, die de Parker Solar Probe aan boord heeft, op het NASA-ruimtestation in Florida in 2018.

Parker overleed in 2022 op 94-jarige leeftijd, vier jaar na de lancering van de zonneprobe. Aan boord van de Parker Solar Probe ligt een chip met daarop foto's van Parker en een kopie van zijn baanbrekende onderzoek naar zonnewinden.

De chip is bevestigd aan een kaart met de tekst: "De Parker Solar Probe is vernoemd naar Dr. Eugene Parker, wiens bijzondere bijdragen onze kennis over de zon en zonnewinden hebben getransformeerd. "Laten we kijken wat ons te wachten staat" - Gene Parker, juli 2017."

Twee bemanningsleden worden vermist na het zinken van een Russisch vrachtschip. Dat gebeurde in de Middellandse Zee, tussen Spanje en Algerije, meldt het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken.

De oorzaak is een explosie in de machinekamer, schrijft persbureau Reuters. Het is onduidelijk hoe dat kon gebeuren.

Veertien van de zestien bemanningsleden zijn volgens Spaanse media gered en naar Cartagena gebracht. Ook zijn Spaanse maritieme hulpdiensten uitgerukt en is er een Russisch oorlogsschip ter plaatse, meldt het persbureau.

Bekijk hier het zinkende schip:

Het vrachtschip vertrok twaalf dagen geleden vanuit Sint-Petersburg. Volgens het persbureau voer het schip eerst naar de Syrische haven Tartous. De beheerder zegt dat het onderweg was naar de havenstad Vladivostok, in het uiterste oosten van Rusland.

De Ursa Major zou onderdelen van ijsbrekers en havenkranen vervoeren, die vervolgens in Vladivostok geïnstalleerd worden.

Sancties

Het schip wordt beheerd door een Russisch logistiekbedrijf en levert volgens het persbureau goederen aan het Russische ministerie van Defensie. Sinds 2022 zouden de Verenigde Staten het bedrijf daarvoor sancties hebben opgelegd.

Een appartementencomplex in Tilburg is vannacht beschoten. Omroep Brabant schrijft dat er tientallen kogelgaten in het glas bij de ingang zitten.

Omwonenden zouden rond 03.00 uur vannacht knallen hebben gehoord op de Burgemeester Brokxlaan in de Spoorzone, niet ver van Station Tilburg.

De politie heeft de ingang afgezet voor onderzoek en pylonen geplaatst bij meerdere kogelhulzen die op de stoep en op het fietspad liggen. Bewoners kunnen het complex alleen verlaten via de parkeergarage, schrijft de omroep.