Aggregator

Een onderzoeksteam dat het verraad van Anne Frank met moderne technieken analyseerde, komt na 6 jaar met een eerder nauwelijks onderzochte theorie: volgens het team speelde een Joodse notaris uit lijfsbehoud het adres van het Achterhuis door aan de nazi's.

De onderzoekers concluderen dat de vooraanstaande Amsterdamse notaris Arnold van den Bergh onderduikadressen aan de Duitsers heeft doorgegeven om veiligheid voor zijn eigen gezin te garanderen. Definitief bewijs daarvoor werd niet gevonden, maar volgens het team lijkt in ieder geval vader Otto Frank zelf de theorie serieus te hebben genomen.

Gepensioneerd FBI-rechercheur Vince Pankoke noemt dit onderzoek het langste en moeilijkste waar hij ooit bij betrokken was, met een enorme berg data, zoekgeraakte archiefstukken en overleden getuigen. "Dit was geen cold case, de zaak was bevroren."

Toch is hij ervan overtuigd nu de waarheid te kennen. "Omdat er bij zo'n oude zaak geen dna-bewijs of videobeelden zijn, zul je altijd moeten uitgaan van indirect bewijs. Toch heeft onze theorie een waarschijnlijkheidspercentage van zeker 85 procent. We hebben geen smoking gun, maar wel een warm wapen met lege hulzen ernaast."

Documentairemaker Thijs Bayens kwam in 2017 op het idee om een van de bekendste mysteries uit de Tweede Wereldoorlog met moderne politiemethoden en onderzoeksmiddelen te bestuderen. Een team van 23 personen verzamelde daarvoor oude en nieuwe interviews, dagboeken, adreslijsten en oorlogsdossiers uit archieven wereldwijd om bestaande en nieuwe hypothesen te toetsen.

Er werd onder andere kunstmatige intelligentie ingezet om de 66 gigabyte aan informatie door te pluizen. Zo werd de computer ingezet om verbanden te analyseren tussen invallen op andere onderduikadressen en de omwonenden van het Achterhuis in kaart te brengen.

Het team keek opnieuw naar oude verdenkingen, van de allereerste verdachte Willem van Maaren tot suggesties van latere auteurs, zoals collaborateur Tonny Ahlers of de Joodse verrader Ans van Dijk. Ook de theorie dat de ontdekking van het Achterhuis toeval zou zijn geweest werd getoetst. "Al met al hebben we zo'n dertig theorieën geïnventariseerd", zegt journalist Pieter van Twisk, een van de Nederlandse onderzoeksleiders. "We kunnen wel zeggen dat 27, 28 daarvan zeer onwaarschijnlijk tot onmogelijk zijn geweest."

Anonieme tip

Centraal in de theorie die overbleef staat een anoniem briefje dat kort na de oorlog bij Otto Frank werd bezorgd. Hoewel het spoor naar het origineel daarvan doodliep, wist het team wel een door Otto Frank gemaakte kopie ervan terug te vinden in het familiearchief van een politieman.

"Uw schuilplaats te Amsterdam werd indertijd medegedeeld aan de Jüdische Auswanderung te Amsterdam, Euterpestraat, door A. van den Bergh, destijds woonachtig nabij het Vondelpark, O. Nassaulaan. Bij de J.A. bestond er een hele lijst door hem doorgegeven adressen." Otto onthulde het bestaan van dat briefje pas toen er in 1964 voor de tweede keer onderzoek werd gedaan naar het verraad.

Politieonderzoeker Arend van Helden concludeerde destijds dat Van den Bergh zonder bewijs werd belasterd. Er was "gebleken dat aan de integriteit van deze man niet behoeft te worden getwijfeld", was zijn bevinding. Latere onderzoekers hechtten ook geen waarde aan de beschuldiging.

Ook het coldcaseteam was in eerste instantie geneigd de aantijging te negeren, zegt Van Twisk. "Van den Bergh was lid van de Joodse Raad en die werd in september 1943 opgepakt, dus dan had hij in augustus 1944 alles vanuit een concentratiekamp moeten doorgeven? Dat ligt niet voor de hand. Tot we erachter kwamen dat hij helemaal niet in een kamp heeft gezeten."

Van den Bergh lijkt er alles aan gedaan te hebben om deportatie van zichzelf en zijn gezin te voorkomen. Als prominent lid van de Joodse Raad kreeg hij een Sperre, een tijdelijk uitstel van deportatie. Tegelijkertijd beargumenteerde hij succesvol bij de Duitse ambtenaar Calmeyer dat hij helemaal niet Joods was. Ondertussen regelde hij echter ook een onderduikplek voor zijn dochters.

Van Twisk: "Het was gewoon een heel slimme man die alles op safe speelde. Iemand die driedimensionaal schaak speelde."

Alle voorzorg ten spijt raakte Van den Bergh in 1944 toch in het nauw. Sperres kwamen te vervallen en na een ruzie met een NSB-collega werd zijn Calmeyer-status ingetrokken. Dat moet het moment zijn geweest, concludeert het team, dat Van den Bergh adressen heeft doorgegeven aan de Duitsers.

De Joodse Raad had volgens de onderzoekers lijsten met onderduikadressen opgesteld, bedoeld om de Duitsers te bewijzen dat er goed werd meegewerkt. Daar kan Prinsengracht 263 ook tussen hebben gestaan. Als prominent lid van de Raad kan Van den Bergh dat adressenbestand in handen hebben gekregen.

Van den Bergh had in ieder geval de contacten om zulke informatie door te spelen. In de zomer van 1940 had hij als notaris de omstreden verkoop van de Goudstikker-collectie geregeld en was zo in contact gekomen met Alois Miedl, Duits spion en vriend van Göring.

Veelzeggend is volgens Van Twisk ook hoe de inval op 4 augustus 1944 tot stand kwam. SD'er Karl Silberbauer kreeg er die dag opdracht voor van zijn baas Julius Dettmann. Eerdere suggesties over wie Dettmann kan hebben getipt, vallen volgens Van Twisk af.

"Het kan niet een burger zijn geweest die even de telefoon heeft gepakt. Je kwam als gewone Nederlander niet bij Dettman uit. Daarvoor zat hij veel te hoog in de boom en bovendien sprak hij geen Nederlands. Zijn nummer stond ook niet in het telefoonboek. Dettmann was een hooggeplaatste nazi, dus de tip moet uit de Duitse hiërarchie zijn gekomen."

De onderzoekers geven toe dat onomstotelijk bewijs ontbreekt en er nog altijd vraagtekens blijven. "Je zou precies willen weten hoe Van den Bergh het gedaan geeft, en dat weten we niet. Ook zou je natuurlijk willen weten wie dat anonieme briefje heeft geschreven, en ook dat weten we niet", somt Van Twisk op.

"Ik denk dat er nog wel meer puzzelstukjes te vinden zijn. Het zou fantastisch zijn als er door dit onderzoek meer boven water komt. Misschien zijn er wel meer mensen die na de oorlog zo'n anoniem briefje kregen."

Wat het team extra overtuigt is het feit dat Otto Frank waarde lijkt te hebben gehecht aan de beschuldiging tegen Van den Bergh. "We werden verraden door Joden", zou hij eens aan Parool-journalist Friso Endt hebben verklapt. Ook frustreerde hij het onderzoek naar de inval, door de toen nog spoorloze SD'er Silbernagel te noemen, volgens de onderzoekers omdat die Oostenrijker misschien onwelgevallige details zou prijsgeven.

Van Twisk denkt namelijk dat Otto Frank Van den Bergh uit de wind wilde houden uit angst voor antisemitische aanvallen. Bovendien, Van den Bergh was in 1950 overleden aan keelkanker. "Hij wist dat Van den Bergh kinderen had, ook nog dochters zoals hijzelf. Moest hij hem dan postuum door het slijk halen en ook die kinderen beschadigen?"

Pankoke en de rest van het team willen 77 jaar later zeker geen oordeel vellen over Van den Bergh. "De enige slechteriken waren de nazi's, zonder hen was dit allemaal niet gebeurd. Als je Van den Bergh iets verwijt, moet je je eerst afvragen hoever je zelf zou zijn gegaan om de levens van dierbaren te redden."

Voor de vierde keer sinds de jaarwisseling heeft Noord-Korea een projectiel afgevuurd, meldt de Japanse kustwacht. Ook het leger van Zuid-Korea zegt een projectiel te hebben gezien. Volgens de kustwacht gaat het mogelijk opnieuw om een ballistische raket. Het projectiel is inmiddels in de Japanse Zee terechtgekomen.

Ook op 5, 11 en 14 januari werden lanceringen waargenomen. De VN verbiedt Noord-Korea om raketten te ontwikkelen die een kernlading kunnen vervoeren. Eerder deze maand claimde het land dat de eerder gelanceerde projectielen hypersonische raketten waren. Zuid-Korea trok die bewering in twijfel.

Een hypersonische raket heeft een snelheid van minstens 6200 kilometer per uur, oftewel vijf keer zo snel als het geluid. Zo'n raket vliegt op lage hoogte en is heel wendbaar. Dat maakt een hypersonische raket lastig te onderscheppen. In september vorig jaar claimde Noord-Korea ook een hypersonische raket getest te hebben.

Sancties

En de dinsdag daarna vuurde Noord-Korea nog een raket af, naar eigen zeggen ook een hypersonische. Kim Jong-un, de Noord-Koreaanse leider, was bij die test aanwezig, voor het eerst in twee jaar tijd. Sinds september zijn er nog zes andere rakettests uitgevoerd, met deels nieuwe technologie.

Vorige week besloten de Verenigde Staten extra sancties in te stellen tegen het regime van Kim Jong-un. Tegoeden van zes Noord-Koreanen, een Rus en een Russisch bedrijf in gebieden waar Amerikaanse wetgeving geldt, zijn bevroren. Zij zouden betrokken zijn bij het leveren van geld, goederen of diensten aan het Noord-Koreaanse wapenprogramma. Als andere buitenlandse bedrijven zaken met hen doen, worden die bedrijven gestraft.

Ook heeft het land de VN-Veiligheidsraad opgeroepen tot nieuwe sancties.

Gangsterachtige houding

Noord-Korea reageerde fel. Zo zouden de sancties "isolerend en verstikkend" werken en zou de VS een "gangsterachtige" houding hebben. Volgens het land zijn de tests geen bedreiging voor andere landen.

De Britse politie heeft zondag twee tieners gearresteerd in een lopend onderzoek naar een gijzeling in een synagoge in het Amerikaanse Dallas. Die gijzeling vond afgelopen zaterdag plaats. De dader, ook een Brit, werd gedood.

Wat de precieze link tussen de gearresteerden en de gijzelnemer is, is nog onduidelijk. De twee tieners werden opgepakt in het zuiden van Manchester. Het tweetal zit vast en wordt ondervraagd.

Zaterdag gijzelde een gewapende man tien uur lang een rabbijn en drie anderen. Waarom de man naar de synagoge ging, is onduidelijk. Volgens de FBI richtte de man zich niet tot de Joodse gemeenschap.

Aafia Siddiqui

De gijzelnemer zei een broer te zijn van een vrouwelijk lid van terreurgroep al-Qaida. Zij zou op een luchtmachtbasis in Forth Worth worden vastgehouden, maar dit bleek later niet te kloppen. Die vrouw, Aafia Siddiqui genaamd, werd in 2010 tot een gevangenisstraf van 86 jaar veroordeeld voor poging tot moord op een Amerikaanse militair in Afghanistan.

Haar straf maakt veel los in Pakistan. Siddiqui zou volgens haar aanhangers een slachtoffer zijn van het Amerikaanse rechtssysteem. Pakistan heeft de afgelopen jaren meerdere pogingen gedaan om een deal te sluiten zodat ze naar Pakistan terug kan keren.

Bestrijden antisemitisme

President Biden gaf afgelopen weekend een verklaring waarin hij de agenten bedankte die de gijzeling beëindigd hebben. De Israëlische premier Bennett reageerde ook op de gijzeling: hij twitterde dat hij de situatie nauwlettend in de gaten houdt. "Deze gebeurtenis brengt in herinnering dat antisemitisme nog steeds leeft en dat we het wereldwijd moeten blijven bestrijden."

Bij een schietpartij aan de Mastbos in Amsterdam-Noord is iemand gewond geraakt. De 22-jarige man is per ambulance naar het ziekenhuis gebracht, meldt de politie op Twitter.

Volgens de politie was de man aanspreekbaar. De recherche doet verder onderzoek. Er wordt gezocht naar één of meerdere verdachten, meldt AT5.

Het is de derde schietpartij op een dag tijd in Amsterdam. Zondagmiddag rond 12.00 uur werden er na een vechtpartij schoten gelost in Nieuw-West en rond 19.00 uur kwam een 16-jarige jongen om het leven door een of meerdere schoten in Amsterdam-Zuidoost.

Na de schietpartij in Zuidoost zijn volgens Het Parool twee jongens van ongeveer dezelfde leeftijd gearresteerd. Waarvan zij worden verdacht is nog onduidelijk. Getuigen zeggen tegen de krant dat de jongens vrienden van het slachtoffer zijn.

Mogelijk zijn ze door de politie meegenomen omdat de omstandigheden van de schietpartij nog onduidelijk zijn. Een scenario dat de politie volgens Het Parool onderzoekt is dat de jongens aan het spelen waren met een vuurwapen.

Een ingewijde meldde aan de krant dat de schutter lijkt te zijn gevlucht.

Beelden van na het incident in Zuidoost:

As winter well and truly grips the northern hemisphere, it’s time once again to dunk on Tesla for leaving some owners out in the cold — literally. It seems that …read more

Het vermogen van de tien rijkste mannen ter wereld is de eerste twee jaar van de coronapandemie verdubbeld, terwijl in diezelfde periode meer dan 160 miljoen mensen in armoede terecht zijn gekomen. Dat concludeert Oxfam Novib in het jaarlijkse rapport over economische ongelijkheid in de wereld.

Uit het rapport blijkt ook dat vooral vrouwen en andere achtergestelde groepen hard geraakt worden. Vrouwen en meisjes zouden in 2020 gezamenlijk 800 miljard dollar aan inkomsten hebben verloren.

Het nieuwe kabinet moet meer doen om extreme ongelijkheid en toenemende armoede in de wereld stevig aan te pakken, zo stelt de ontwikkelingsorganisatie. "Nederland heeft hier een rol te vervullen, maar die urgentie zien we nauwelijks nog terug in het coalitieakkoord dat deze week in de Tweede Kamer wordt besproken", zegt Michiel Servaes, algemeen directeur van Oxfam Novib. "Als het gaat om internationale solidariteit, de aanpak van belastingontwijking en een eerlijke verdeling van vaccins moet de ambitie echt omhoog."

In het Oxfam-rapport is te lezen dat het vermogen van miljardairs wereldwijd sinds het begin van de pandemie sneller is toegenomen dan de afgelopen 14 jaar. Het gaat om een toename van 5 biljoen dollar: de grootste gemeten stijging ooit, aldus Oxfam. Ook in Nederland is de economische ongelijkheid groot. Het opgetelde vermogen van de 2120 rijkste Nederlanders is groter dan dat van de 10 miljoen armste.

"De obscene rijkdom van de allerrijksten is nauwelijks te bevatten. Tijdens de pandemie verdienden de tien rijkste mannen per wereld 15.000 dollar per seconde of 1,3 miljard dollar per dag", zo stelt Servaes. "Het feit dat ze nu samen zes keer meer vermogen bezitten dan de armste 3,1 miljard mensen legt de extreme ongelijkheid in de wereld bloot."

Oxfam verwacht dat de ongelijkheid de komende tijd alleen maar verder gaat toenemen, mede door de houding van rijke landen zoals Nederland. "Zo weigert de EU steun voor het tijdelijk opheffen van vaccinpatenten waardoor slechts 8,6 procent van de inwoners van Afrika is gevaccineerd. (...) Ook zetten internationale instellingen, zoals het IMF, ontwikkelingslanden onder druk om te bezuinigen op sociale uitgaven", is te lezen in het persbericht van Oxfam.

Het rapport is gepubliceerd op dag dat wereldleiders en topmensen online bijeenkomen op het World Economic Forum.

Certain pictures draw attention like no other, and that’s what happened when we stumbled upon a Twitter post about “resuscitating supermarket garlic” by [Robots Everywhere]. The more we looked at …read more

Het Spaanse Openbaar Ministerie eist acht jaar cel tegen Adrián H.F. voor het doden van de Nederlandse filmeditor Wouter van Luijn in 2018. Dat meldt de lokale krant Ultima Hora. De verdachte moet ook 100.000 euro schadevergoeding betalen aan de ouders van het slachtoffer, zo eist het OM.

Van Luijn overleed op 34-jarige leeftijd op het Spaanse eiland Mallorca nadat hij 's nachts was beroofd en ernstig mishandeld. Hij was er op vakantie met zijn vader. Adrián H.F. sloeg Van Luijn meerdere keren in het gezicht tot hij op de grond viel, zo schrijft Ultima Hora op basis van de Spaanse aanklacht. Eenmaal op de grond zou Van Luijn niet meer hebben gereageerd.

De verdachte bracht de bewusteloze Van Luijn naar het ziekenhuis, waar hij diezelfde nacht nog overleed aan de gevolgen van een hersenbloeding die door de klappen was veroorzaakt.

Op borgtocht vrij

De toen 19-jarige Adrián H.F. werd een dag na de mishandeling door de Spaanse politie gearresteerd. Hij legde wisselende verklaringen af. Zo zei hij dat hij de gewonde Van Luijn op straat had gevonden en naar het ziekenhuis had gebracht. Later bekende hij dat hij Van Luijn had geslagen, omdat de toerist op straat plaste.

Een jaar na de mishandeling kwam de man op borgtocht vrij. Nu eist het OM dus acht jaar cel.

Vier andere jongeren, die verdacht werden van betrokkenheid bij de dood van Van Luijn, zijn in 2020 vrijgesproken door de jeugdrechter op Mallorca. Zij hadden tegen de politie gezegd dat ze de gewonde Van Luijn in de auto hadden geholpen waarmee hij naar het ziekenhuis was gebracht. De vier werkten vrijwillig mee aan een dna-onderzoek om zo hun onschuld aan te tonen.

Gouden Kalf

Van Luijn werkte als editor mee aan de totstandkoming van tientallen Nederlandse films, waaronder Wolf, Aanmodderfakker en Rabat. Postuum kreeg hij een Gouden Kalf voor zijn werk voor de film Wij.

In Amsterdam-Zuidoost is aan het begin van de avond een jongen van 16 jaar doodgeschoten. Toen de politie even na 19.00 uur in een woning in de Sinderenstraat kwam, leefde het slachtoffer nog.

Hulpdiensten hebben geprobeerd het slachtoffer te reanimeren, maar dat is niet gelukt.

Het Parool meldt dat de politie twee jongens van ongeveer dezelfde leeftijd heeft gearresteerd. Waarvan zij worden verdacht is nog onduidelijk. Getuigen zeggen tegen de krant dat de jongens vrienden van het slachtoffer zijn. Mogelijk zijn ze door de politie meegenomen omdat de omstandigheden van de schietpartij nog onduidelijk zijn. Een ingewijde meldde aan de krant dat de schutter lijkt te zijn gevlucht.

Volgens Het Parool vond de schietpartij plaats in de woning van de vader van het slachtoffer. De vader verblijft in Engeland. Een scenario dat de politie volgens Het Parool onderzoekt is dat de jongens aan het spelen waren met een vuurwapen.

Beelden van na het incident:

De VVD-fractie in de Tweede Kamer wil van minister van Buitenlandse Zaken Hoekstra weten hoe het zit met de veiligheidsrisico's voor Nederlanders in Oekraïne en of er voorbereidingen worden getroffen voor een eventuele evacuatie.

"De militaire dreiging van Rusland tegen Oekraïne wordt alsmaar ernstiger", schrijft VVD-Kamerlid Brekelmans op Twitter. "De #VS adviseert daarom om alle reizen naar Oekraïne te heroverwegen", zegt het Kamerlid. Hij stelt dat voor het grootste deel van Oekraïne voor Nederland nog code oranje geldt. Het advies is dan om alleen voor werk of bijzondere familieomstandigheden naar zo'n land te gaan. "Dit moet scherper, we mogen niet naïef zijn", schrijft hij.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken wil niet vooruit lopen op Kamervragen van de VVD en eventuele aanpassing van het reisadvies.

Binnen een week

Rusland heeft zo'n 100.000 zwaarbewapende militairen aan de grens met Oekraïne samengetrokken en zinspeelt op oorlog. Besprekingen met de VS en de NAVO de afgelopen week hebben niets opgeleverd. Rusland eist binnen een week garanties dat Oekraïne of andere voormalige Sovjetstaten geen lid worden van de NAVO en dat het bondgenootschap in die landen geen militairen of wapens stationeert. "Ons geduld is op", zei de Russische minister Lavrov van Buitenlandse Zaken vrijdag. Het Westen heeft de Russische eisen van de hand gewezen.

President Poetin zei eerder dat Rusland "militair-technisch" zal antwoorden als de garanties uitblijven. Op de vraag wat dat precies betekent, zei Lavrov vrijdag dat het antwoord van Poetin zal afhangen van het advies dat hij krijgt van militaire experts.

Het was een zware week voor de nog jonge Israëlische regering: onenigheid over een project om bomen te planten in de Negev-woestijn waar veel Arabieren wonen. Hoewel een regeringscrisis op het nippertje werd afgewend, bleek opnieuw hoe fragiel de achtpartijencoalitie is. Voor het eerst in decennia maakt een Arabische partij deel uit van de regering. Onder druk van deze partij is de aanplant voorlopig gestopt.

Het politieke conflict laaide op na dagenlange protesten van duizenden Arabische bedoeïenen in de Negev-woestijn in het zuiden van Israël. Tientallen demonstranten werden gearresteerd. Ook vielen er gewonden, zowel onder betogers als onder de massaal ingezette Israëlische agenten.

De onvrede is groot onder bedoeïenen die al decennialang in de woestijn leven:

Steen des aanstoots voor de bedoeïenen is een project om bomen te planten bij een van hun dorpen, in de buurt van de stad Beër Sheva. Een aan de staat gelieerde Joodse organisatie begon deze week met de voorbereidingen voor de bebossing. Joodse partijen zien de aanplant als een manier om het gebied te ontwikkelen, maar de bedoeïenen vrezen een nieuwe poging om hun land in te pikken.

'Kijk, hier om ons heen zijn overal al bossen geplant, op land dat eigenlijk van ons is', zegt Aziz al-Touri. Hij vecht met de Israëlische autoriteiten een jarenlange strijd uit over de grond. De plek waar hij woont staat namelijk niet geregistreerd als zijn eigendom, en dus worden de eenvoudige huizen die zijn familie er bouwt telkens gesloopt. "De staat erkent niet dat deze grond van ons is, maar wij weigeren op te geven", zegt al-Touri.

Het tekent het slepende conflict. Bedoeïenen als al-Touri maken aanspraak op eigendomsrechten in de Negev-woestijn, waar ze al voor de stichting van de staat Israël in 1948 leefden als semi-nomadische stammen. Maar volgens de regering is het overgrote deel van het gebied staatseigendom.

'Woestijn laten bloeien'

En Israël heeft plannen met dat gebied. 'De woestijn laten opbloeien' was al een droom van de eerste premier van het land, David Ben Goerion. Het past dan ook binnen een traditie dat het Joods Nationaal Fonds (JNF), de organisatie achter de bebossingsplannen, ook dit stukje van de Negev wil beplanten.

"Wij planten bomen om het milieu en het klimaat te verbeteren, in opdracht van de Israëlische overheid", zegt een woordvoerder van het JNF, dat in Israël grote stukken grond beheert. "Deze grond is nu eenmaal eigendom van de staat, laat dat duidelijk zijn."

Het is een probleem waar veel bedoeïenen tegenaan lopen: de grond waar ze wonen is volgens Israël niet van hen. Een groot deel van de 200.000 Arabische inwoners van de Negev woont in dorpen die niet officieel zijn erkend. Zij hebben meestal geen aansluiting op elektriciteit, stromend water of andere voorzieningen. De werkloosheid en armoede liggen in het gebied een stuk hoger dan in andere delen van Israël.

'Mensen belangrijker dan bomen'

In de jonge Israëlische regering zit één partij die het voor de inwoners in het gebied opneemt. Het is de Verenigde Arabische Lijst, die veel aanhangers heeft onder de bedoeïenen in de Negev-woestijn en belooft hun levensomstandigheden te verbeteren. Sinds de zomer maakt de conservatief-islamitische partij, voor het eerst in de geschiedenis, deel uit van een Israëlische regeringscoalitie.

De partij kwam deze week dan ook in actie. "Bomen zijn niet belangrijker dan mensen, sprak partijleider Mansour Abbas, en hij dreigde met een kabinetscrisis als het aanplanten niet gestaakt zou worden. Om zijn woorden kracht bij te zetten, stemde de Verenigde Arabische Lijst in het parlement niet langer in met voorstellen van de regering.

Dat had effect, en uiteindelijk bereikten de regeringspartijen een compromis om de werkzaamheden op de lange baan te schuiven. Het biedt de partijen de kans om zonder al te veel gezichtsverlies over te gaan tot de orde van de dag, en het betekent dat de bonte achtpartijencoalitie nog steeds in het zadel zit. In ieder geval tot de volgende crisis zich aandient.

Back in Dec 2020 we wrote about the Korea Superconducting Tokamak Advanced Research (KSTAR) magnetic fusion reactor’s record-breaking feat of heating hydrogen plasma up to 100 megakelvins for 20 seconds. …read more

De Australische regering zegt dat het er op lijkt dat de tsunami op Tonga van gisteren niet tot een groot aantal slachtoffers heeft geleid. "In deze eerste fase hebben we gelukkig geen berichten dat er veel slachtoffers zijn gevallen. Dat is natuurlijk goed nieuws, maar er is nog maar weinig informatie over eilanden die verder weg liggen", zei de minister voor de Stille Oceaan Zed Seselja. Australië stuurt een een vliegtuig om de schade op te nemen.

De tsunami in het eilandenrijk was het gevolg van een onderzeese vulkaanuitbarsting. Er werd een tsunamiwaarschuwing afgegeven. Bewoners vluchtten naar hoger gelegen gebieden.

De communicatiemogelijkheden zijn nog altijd beperkt. De door de vulkaan uitgestoten as belemmert het zicht vanuit de lucht op de eilanden.

Aslaag

Materiële schade is er in ieder geval wel. Schepen en winkels aan de kust raakten beschadigd en in de hoofdstad Nuku'alofa ligt een dikke laag vulkanische as, zei Ardern. De as heeft ook de drinkwatervoorraden verontreinigd.

Een vrouw die in de buurt van de hoofdstad woont heeft gisteren een video op Facebook geplaatst. "De situatie is slecht", zegt ze. "We moeten binnen blijven en ramen en deuren gesloten houden, omdat het gevaarlijk is. Bij de uitbarsting stond iedereen aan de grond genageld." Op de beelden die ze livestreamde, is te zien dat het as en kleine stukjes steen regent.

Save the Children maakt zich zorgen. De hulporganisatie zegt dat de luchtkwaliteit in het getroffen gebied de komende weken "heel ongezond" is en dat kinderen daar veel last van hebben. Inwoners krijgen het advies om binnen te blijven, mondkapjes te dragen en alleen water uit flessen te drinken.

Tsunamiwaarschuwingen

Na de uitbarsting stuurden meerdere landen in en rond de Stille Oceaan tsunamiwaarschuwingen uit.

In Noord- en Centraal-Peru kwamen in kustgebieden meerdere woningen en bedrijven blank te staan:

De vulkaanuitbarsting heeft twee levens geëist in Peru, 10.000 kilometer verderop. De lichamen zijn door agenten gevonden op een strand even ten zuiden van de hoofdstad Lima. De golven waren daar abnormaal hoog, zegt de politie van Peru op Twitter.

Volgens de nationale radio- en tv-zender RPP zijn de twee slachtoffers vrouwen, horend bij twee gezinnen die een dagje naar het strand gingen, ondanks waarschuwingen dat niet te doen. De vrouwen konden niet zwemmen. Rond 15.00 uur werden ze door golven gegrepen en meegevoerd.

Ook in Japan en andere eilandgroepen dan Tonga richtten tsunami's schade aan. Voor zover bekend zijn daar geen slachtoffers gevallen.

Zangeres Anouk stopt met haar werkzaamheden als coach bij The Voice of Holland. Dat heeft ze in een video op Instagram laten weten. Ze noemt het programma "een corrupte bende".

"Nou wat een pleuriszooi allemaal, wat onwijs verdrietig en teleurstellend", begint ze haar verklaring. "Ik heb nog niets gezegd, omdat ik de aflevering van BOOS wilde afwachten, aankomende donderdag. Maar na een aantal statements te hebben gezien van onder anderen Jeroen Rietbergen en ook een paar telefoontjes die ik heb gepleegd met bepaalde mensen, ja, eigenlijk weet ik wel genoeg. Ik heb besloten dat ik niet meer terug wil komen bij The Voice. Het is gewoon een corrupte bende."

De zangeres spreekt verder van "een structureel probleem" bij het programma, daar wil ze geen onderdeel van zijn. "Ik wil niet werken op een plek waar een aantal mannen jarenlang misbruik hebben gemaakt van hun positie, en waar er bewust voor is gekozen om het stil te houden en de andere kant op te kijken. Dat kan echt niet."

De verklaring van Anouk volgt op aantijgingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag bij The Voice of Holland. Het programma is gisteren om die reden stilgelegd en bandleider Rietbergen bekende het wangedrag en is opgestapt. Tegen coach Ali B is aangifte gedaan, hij ontkent de beschuldigingen.

Sponsordeals gestopt

Na de berichtgeving over The Voice, heeft telecombedrijf T-Mobile besloten per direct te stoppen met het sponsoren van het programma. "We keuren elke vorm van grensoverschrijdend gedrag af en nemen hier als bedrijf nadrukkelijk afstand van", zo staat in een verklaring van T-Mobile. "Ons medeleven gaat uit naar alle betrokkenen."

Lidl, dat ook in The Voice adverteert, laat desgevraagd weten dat de sponsoring voorlopig is opgeschort omdat het programma niet wordt uitgezonden. De supermarktketen wacht verdere informatie van het onderzoek naar de aantijgingen af.

AMD kondigt op 19 januari een nieuwe videokaart voor workstations aan. Dat laat het bedrijf weten op Twitter. AMD meldt niet om welke kaart dat gaat, maar volgens techwebsite VideoCardz betreft het een Radeon Pro W6400 met een Navi 24-gpu.

Bedreigingen en geweld tegen gemeenteraadsleden zijn in een paar jaar verdrievoudigd en het werk is een stuk minder leuk geworden door coronabeperkingen. Toch stelt driekwart van de zittende raadsleden zich weer verkiesbaar bij de komende gemeenteraadsverkiezingen in maart. Dat blijkt uit onderzoek van de NOS en de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden.

15 procent van de respondenten geeft aan dat ze de afgelopen raadsperiode te maken kregen met bedreiging of geweld, drie keer zoveel als bij een vergelijkbare peiling in 2015. Als dat representatief is raakt dat landelijk ongeveer 1200 raadsleden. Van hen zegt een kwart dat het hun functioneren heeft beïnvloed (in 2015 was dat nog 15 procent).

De raadsleden geven vele tientallen voorbeelden van intimidatie en bedreigingen, ook met de dood. Vaak per mail of brief, via sociale media, maar ook wel telefonisch en op straat. "Ik ben bedreigd op het schoolplein in aanwezigheid van mijn kinderen vanwege een kwestie rond de verplaatsing van een varkensstal", schrijft een raadslid uit Noord-Brabant. In Eindhoven is een raadslid thuis aangevallen en werd een raam ingegooid. "Klemgezet in de supermarkt en met de dood bedreigd waar mijn vrouw bij was", zegt een raadslid uit een middelgrote gemeente in Drenthe.

Loes ten Dolle, fractievoorzitter voor D66 Winterswijk, weet als geen ander hoe het is om bedreigd te worden:

In Loenen aan de Vecht is een auto drie keer bekrast in acht dagen. Een raadslid uit een Groningse gemeente meldt: "Ruiten ingooien, bekladden, hondenpoep door de brievenbus." Een raadslid van 72 jaar is toegeschreeuwd en dreigend bij zijn trui gepakt. In Rotterdam werden raadsleden met de dood bedreigd in verband met de kwestie rond het nieuwe Feyenoord-stadion.

Zwarte Piet

De aanleidingen zijn heel divers. Het kan gaan om de aanleg van windmolens of zonneparken, de komst van een asielzoekerscentrum, Zwarte Piet of plannen voor nieuwbouw. Soms zijn het verwarde personen die gemeenteraadsleden de schuld geven van hun situatie. Opvallend is dat vrouwen vaker bedreigd en geïntimideerd worden dan mannen.

Diverse raadsleden zeggen dat ze last hadden van bedreiging en intimidatie vanuit het college van burgemeester en wethouders. Zo is dat tenminste ervaren door raadsleden in onder andere Hollands Kroon, Den Helder, Zaanstad, Diemen en Friese Meren.

Zoomvergaderingen

Maar liefst 82 procent van de raadsleden is het eens met de stelling dat het werk in coronatijd minder leuk is geworden door het digitaal vergaderen. "Het contact met de stad, raadsleden en fractiegenoten beperkt zich tot functionele online afspraken. Informele en zeer waardevolle ontmoetingen zijn zeldzamer", zegt Bas Verberk (D66, Tilburg).

Leendert Karreman (VVD, Zuidplas) vindt vergaderen een stuk minder prettig. "Hierdoor nemen ook de informele contacten af die juist zo belangrijk zijn om elkaar in politieke opvattingen te kunnen vinden." Marieke Albert (GroenLinks, Rijswijk) mist vooral contact met de burgers: "Je spreekt minder inwoners en andere belanghebbenden doordat evenementen en andere bijeenkomsten niet doorgingen of digitaal plaatsvonden."

Bevredigend werk

Dat de meeste raadsleden zich desondanks herkiesbaar stellen, komt doordat ze het raadswerk heel bevredigend vinden: 64 procent is zeer tevreden, nog eens 21 procent is redelijk tevreden met wat ze hebben bereikt. Voor de meesten geldt dat ze raadslid zijn geworden omdat ze een bijdrage wilden leveren aan de samenleving. En dat wordt ook zo ervaren. Gemiddeld zijn ze er zestien tot twintig uur per week aan kwijt, naast hun gewone baan. Oppositie voeren vergt gemiddeld meer tijd dan als je deel uitmaakt van een coalitiepartij, blijkt uit de antwoorden.

Sfeer

Als raadsleden toch besluiten te stoppen komt dat in belangrijke mate door de werkdruk. Ook een (slechte) sfeer in de gemeenteraad kan een rol spelen of familie die druk uitoefent om ermee te stoppen. De helft van de raadsleden is niet tevreden over het niveau van de raad, evenveel als vier jaar geleden.

Gevraagd naar hun wensen voor de toekomst zouden ze graag een hogere vergoeding, meer scholing en meer ondersteuning willen hebben.

Democratie onder druk

De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden vindt dat de uitkomsten aantonen dat er veel meer moet worden gedaan om het belang van het raadswerk te stimuleren en de positie van raadsleden te versterken. Voorzitter Bahreddine Belhaj zegt: "Juist in tijden wanneer onze democratie onder druk staat, is het belangrijk dat het raadswerk aantrekkelijk blijft voor veel inwoners. Jong en oud, mannen en vrouwen en met een grote verscheidenheid aan achtergronden. De democratie is voor iedere inwoner."

"Nu die doofpot omgooien en de waarheid op tafel", schreef Chantal Janzen vandaag op Instagram. De presentatrice verwijst daarmee naar de berichten over The Voice of Holland die gisteren naar buiten kwamen. Maar hoe doe je zoiets binnen een organisatie waar volgens verschillende bronnen niet een, maar meerdere personen zich schuldig maken aan seksueel grensoverschrijdend gedrag?

RTL en productiemaatschappij ITV hebben een extern onafhankelijk onderzoek aangekondigd. Een van de experts op dat gebied is Tamara de Reu. Als organisatiepsycholoog ongewenst gedrag wordt ze regelmatig door bedrijven en instellingen ingeschakeld om dit onderzoek te doen. Toen ze het nieuws over The Voice hoorde gingen er bij haar alarmbellen rinkelen.

"Dit roept het gevoel op dat er al langere tijd iets aan de hand is", zei ze in radioprogramma Met het Oog op Morgen. "Dit klinkt als een ernstige en serieuze zaak waar veel mensen bij betrokken kunnen zijn."

Op het moment dat dit soort berichten naar buiten komt bij organisaties begint De Reu haar gesprekken altijd bij de betrokkenen. "Je hoort dan al snel over welke mensen het gaat, en die hebben ook hun kant te vertellen. Vervolgens kijk je: wat is er binnen de organisatie al gebeurd? Is er al ondersteuning geweest voor de betrokkenen? Maar dat gaat vaak over medewerkers. Bij de kwestie waar we het nu over hebben is dat mogelijk anders. Dat weten we nog niet precies."

Ze wijst erop dat grenzen in de creatieve wereld vaak vager zijn. "Daar is vaak ook een belangrijke fysieke component en er zijn veel machtsverhoudingen." Dat ziet ook Linda Duits, mediawetenschapper aan de Universiteit van Amsterdam. "Het is vervelend dat dit gebeurt, maar dit nieuws verrast mij niet meer; dit is een industrie waar afhankelijkheidsrelaties een rol spelen."

Voorkomen dat dit gebeurt blijft ingewikkeld. "Het is heel naar dat gaandeweg mensen beschadigd raken", zegt De Reu. "Maar je ziet dat hier de laatste jaren aan gewerkt wordt. Ik zie dat mensen op steeds meer plekken met elkaar in gesprek gaan over omgangsvormen, ook in de culturele sector. Je ziet dat het vangnet ook beter ingericht wordt; als er iets aan de hand is moet duidelijk zijn bij wie je terechtkunt." Ze wijst erop dat dit ook bij een programma als The Voice kan. "Je kunt bij iedereen duidelijk aangeven: als er iets is, kun je hier terecht. Daar kan ook een vertrouwenspersoon aanwezig zijn."

"Het is belangrijk dat je als werkgever er alles aan doet om een veilige werkplek te creëren voor je werknemers", zegt Duits. "Als er vriendschappelijke- of familierelaties in het spel zijn tussen machtige personen dan is het heel ingewikkeld om zoiets aan te kaarten."

Macht

Ze verwijst hiermee naar de positie van Rietbergen bij The Voice. Hij is getrouwd met Linda de Mol. Haar broer John de Mol is de eigenaar van Talpa, het bedrijf dat The Voice bedacht en lange tijd produceerde. "Hij is natuurlijk niet gewoon de pianist bij dat programma. Dat is wat dit ook buitengewoon ingewikkeld maakt. Als de man die je ongepaste berichten stuurt ook in nauw contact staat tot de machtigste man in de Nederlandse showbusiness. Dan is er zeker sprake van een machtsrelatie."

De Reu komt tot eenzelfde conclusie. "Bij een organisatie waar macht een rol speelt is zeggen dat je iets onprettigs hebt ervaren soms heel ingewikkeld. Mensen zijn dan bang voor de consequenties." RTL Boulevard meldde gisteren dat er inmiddels een appgroep met slachtoffers van grensoverschrijdend gedrag bij The Voice is. Daar zouden meer dan veertig mensen in zitten. Vergelijkbare reacties heeft De Reu eerder gezien. "Meestal gebeurt zoiets als een of twee mensen zich hebben uitgesproken. Dan denken anderen: ik ben niet alleen."

Reprimande

"Meer mensen moeten dit toch gezien hebben?", vraagt Duits zich af. "Het is natuurlijk een beetje speculeren, maar je ziet bij dit soort zaken vaak dat mensen het wisten. Het probleem is dat daar toch vaak niets van gezegd wordt, zeker als dat schadelijk kan zijn voor je carrière."

De Reu zegt dat het belangrijk is om te weten wat er gebeurd is nadat er meldingen over Rietbergen gedaan zijn. In zijn verklaring zei hij dat hij een aantal jaar terug "al streng toegesproken is door zijn opdrachtgever". Volgens zijn advocaat is dat Talpa, dat later werd overgenomen door productiebedrijf ITV. Toch mocht hij na die reprimande gewoon aan blijven schuiven als bandleider bij The Voice.

"Wij weten niet waar hij toen op aangesproken is. Was dat één geval? Of wist zijn werkgever dat er meer speelde? Dat is onduidelijk." De Reu vraagt zich daarbij af wanneer Rietbergen op zijn vingers is getikt. Sinds de #MeToobeweging is er veel veranderd. In het verleden was het niet gebruikelijk om meteen een onderzoek te starten. "Dat gebeurde alleen bij een formele klacht."

We’re currently in the midst of New Year’s Resolutions season, which means an abundance of spanking new treadmills and exercise bikes. And one thing becomes quickly obvious while using those …read more

Tata Steel is te laat begonnen met het vergroenen van het productieproces. Dat zegt directeur Hans van den Berg van de staalfabriek tegen NH Nieuws. De kritiek op het bedrijf heeft het proces volgens Van den Berg "wel degelijk versneld".

Van den Berg ziet in dat er een hoop moet gebeuren en veel verbeteren. "Altijd dat verhaal van de waslijn, waar je met je vinger een laagje stof van Tata vanaf kunt halen. Dat is niet meer van deze tijd. Dat wil je toch niet meer? Dat was vroeger misschien normaal, maar nu toch niet meer", vertelt hij aan de regionale omroep.

Tata Steel is het grootse productiebedrijf en de grootste CO2-uitstoter van Nederland. De staalfabriek ligt al jaren onder vuur. Vorig jaar september bleek uit een kritisch RIVM-rapport dat mensen die in de buurt van het bedrijf wonen, worden blootgesteld aan veel meer schadelijke stoffen dan mensen in de rest van het land.

Waterstof

Het bedrijf maakte vorig jaar bekend te gaan stoppen met het gebruik van steenkolen bij de productie van staal, waardoor de uitstoot van fijnstof en CO2 verminderd wordt. In eerste instantie wil het bedrijf overstappen op aardgas en uiteindelijk op groene waterstof.

In 2030 zouden steenkolen niet meer nodig moeten zijn. Verder wil het bedrijf de stof-, stank- en geluidsoverlast verminderen en tegelijkertijd winstgevend blijven.

Van den Berg geeft toe dat dit alles bij elkaar veel is. Maar het is volgens de directeur niet zo dat één van die dingen zomaar geschrapt kan worden. "De overlast en de uitstoot die we veroorzaken moet in een korte tijd worden opgelost. Het is cruciaal dat dat slaagt."

Vertrouwen terugwinnen

Ook is het volgens Van den Berg lastig om duidelijk te maken dat het bedrijf op de goede weg is. "We liggen niet onder een vergrootglas, maar onder een microscoop. Alle documenten richting overheid, alles wordt gewobt, alles wordt doorgegraven, dat is de realiteit. En via sociale media wordt alles heel snel gecommuniceerd. En je hebt het wantrouwen, en daar zou ik wel vanaf willen. Dus we moeten nog beter communiceren."

Volgens Van den Berg is het belangrijk dat het vertrouwen van veel inwoners van IJmond wordt herwonnen. "We moeten gewoon fysiek verbeteren. Volgens onze metingen doen we dat al, maar het begint pas door te werken als de perceptie van omwonenden verandert. Zo van: ze zijn aan het waarmaken, wat ze gezegd hebben", zegt hij.

"Het zou mooi zijn als we in 2022 weer een stapje in die richting maken. Maar ik heb niet de illusie dat aan het eind van dit jaar het vertrouwen weer helemaal terug is."

De voormalige president van Mali Ibrahim Boubacar Keïta is overleden in de hoofdstad Bamako. Dat heeft zijn familie bekendgemaakt. Hij was 76. Waaraan Keïta is overleden, is niet meegedeeld.

Keïta, bekend als IBK, was president van het West-Afrikaanse land van september 2013 tot augustus 2020, toen hij werd afgezet. Onder zijn bewind namen islamitische rebellen grote delen van het midden en het noorden van het land in. Daardoor verloor Keïta aan populariteit.

Daarvoor was IBK ook al jaren premier van Mali geweest, van 1994 tot 2000. In 2001 richtte hij zijn eigen partij op, genaamd Bijeenkomst voor Mali, en in 2013 werd hij tot president gekozen, na afloop van de burgeroorlog die in 2012 begon. In 2013 werd een VN-vredesmissie opgezet. In de jaren daarna werden geregeld aanvallen uitgevoerd op de vredestroepen.

Opstandelingen

Ook Nederland leverde een bijdrage aan de missie. Van 2014 tot 2019 waren er 400 Nederlanders gestationeerd in Gao, in het zuidoosten van het land. Hun taak was vooral het verzamelen van informatie over plaatsen waar spanningen zouden kunnen ontstaan.

Islamitische opstandelingen drukten een belangrijke stempel op Keïta's presidentschap. Zo was er in november 2015 een gijzeling in het Radisson Blu hotel in Bamako. Er werden zo'n 170 mensen gegijzeld. 21 mensen kwamen om het leven, vooral buitenlanders. In maart van dat jaar werd een nachtclub bestormd. Dat kostte aan zeker vier mensen het leven. Voor deze aanslagen werden in oktober 2020 twee jihadisten ter dood veroordeeld.

Militaire coup

Keïta slaagde er niet in vrede te brengen in het land, de corruptie te bestrijden en de economische problemen op te lossen. In de zomer van 2020 braken de zwaarste rellen in jaren uit in Bamako, waarbij tientallen doden vielen.

Na maanden van antiregeringsprotesten, waarin Keïta werd beschuldigd van corruptie en werd gedemonstreerd tegen zijn falende beleid, werd er een militaire coup gepleegd en werd Keïta afgezet. Hij maakte zijn aftreden bekend vlak nadat hij met premier Boubou Cissé was gegijzeld door rebellerende militairen.

Sinds zijn vertrek is de situatie in Mali niet verbeterd. Na de coup onder leiding van kolonel Assimi Goïta kwam er een overgangsregering met burgerpresident Bah N'Daw aan het hoofd. In mei vorig jaar pleegde Goïta opnieuw een coup, waarna hij zelf werd beëdigd als president van de overgangsregering.

Goïta overleefde in juli vorig jaar een aanval met een mes. In december kwamen bij een aanslag op een bus zeker dertig mensen om het leven. Dat was vermoedelijk het werk van jihadisten.