Aggregator

When you think of ultrasonics,  you probably think of a cleaner or maybe a toothbrush. If you are a Star Trek fan, maybe you think of knocking out crew members …read more

De VS bestempelt het zogenoemde Cartel de los Soles ('Het Kartel van de Zonnen') als buitenlandse terroristische organisatie. Daardoor krijgen Amerikaanse instanties meer bevoegdheden om deze organisatie aan te pakken.

De Amerikaanse buitenlandminister Rubio kondigde de stap eerder deze maand al aan. Venezuela noemt het besluit "belachelijk" en zegt dat het kartel niet bestaat.

Aan het hoofd van dat kartel staat volgens de Amerikanen de Venezolaanse leider Maduro, zonder daar bewijs voor te leveren. Rubio stelt dat het Zonnenkartel Venezuela in zijn greep houdt. Ook zouden andere hooggeplaatste leden van Maduro's regering onderdeel zijn van de terreurgroep. Met dit label plaatst de VS in feite dus de hele Venezolaanse regering op de terreurlijst.

De regering-Maduro heeft herhaaldelijk betrokkenheid bij het kartel ontkend. Volgens Maduro probeert de VS met deze escalatie controle te krijgen over Venezuela's enorme oliereserves. De VS erkent het regime van Maduro niet en heeft 50 miljoen dollar uitgeloofd voor diegene die helpt 'drugscrimineel' Maduro te arresteren.

Nieuwe opties voor de VS

De spanningen tussen Venezuela en de VS zijn de afgelopen maanden opgelopen. Het Amerikaanse leger heeft sinds september al meer dan twintig boten opgeblazen die volgens de regering-Trump drugs vervoerden. Meer dan tachtig opvarenden zijn daarbij gedood.

Ook heeft de VS de militaire aanwezigheid in het Caribisch gebied uitgebreid. Deze maand zetten de Amerikanen nog het grootste vliegdekschip ter wereld in, om naar eigen zeggen 'illegale activiteiten in de regio op te sporen, in kaart te brengen en te verstoren'. Het is voor het eerst in meer dan dertig jaar dat Washington zo veel militaire macht inzet in Zuid-Amerika.

De Amerikaanse minister van Defensie Hegseth zei vorige week dat het terreurlabel "een hele reeks nieuwe opties" zal bieden om druk uit te oefenen op Maduro. Welke opties dat precies zijn, liet hij in het midden. Hij weigerde te zeggen of het Amerikaanse leger overweegt doelen in Venezuela aan te vallen.

De Venezolaanse buitenlandminister Cabello beschuldigt de VS ervan via deze weg de dodelijke aanvallen op Venezolaanse boten te rechtvaardigen. "Venezuela verwerpt categorisch, resoluut en absoluut dit nieuwe en belachelijke verzinsel van de Amerikaanse buitenlandminister."

Eerder zei de Colombiaanse president Petro op X dat het kartel niet bestaat. "Het is een fictief excuus van extreemrechts om regeringen omver te werpen."

In navolging van de VS hebben ook Latijns-Amerikaanse landen met rechtse regeringen als Argentinië, Paraguay en Ecuador het kartel op de terreurlijst gezet.

Decreet

Tot dit jaar hadden in de VS alleen terreurorganisaties zoals IS en al-Qaida het label van buitenlandse terroristische organisatie. Deze groepen zijn verantwoordelijk voor een reeks aanslagen in Europa en de VS, waaronder 11 september. Sinds Trump weer president is, heeft hij acht Latijns-Amerikaanse criminele organisaties aangewezen als terroristische organisaties die betrokken zijn bij drugshandel.

Zes ervan zijn drugskartels uit Mexico, de andere twee zijn bendes uit Venezuela en El Salvador. Het is een stap die Trump al had aangekondigd in een decreet dat hij tekende op 20 januari, de dag van zijn inauguratie. Met het terrorisme-label gaat voor Trump een langgekoesterde wens in vervulling: een hardere aanpak van deze criminele organisaties staat al jarenlang op de agenda van de Amerikaanse president.

Systeem van corruptie

Al in de jaren 90 werd gesproken over het Kartel van de Zonnen. De naam verwijst naar de zonvormige insignes die hooggeplaatste Venezolaanse militairen dragen. Zij zouden bij drugshandel betrokken zijn.

Mike LaSusa, een expert op het gebied van georganiseerde misdaad zegt tegen de BBC dat de naam al snel werd gebruikt voor alle Venezolaanse functionarissen met vermeende banden met drugshandel, ongeacht of zij onderdeel waren van dezelfde organisatie.

InSight Crime, een denktank gespecialiseerd in georganiseerde misdaad in Latijns-Amerika en Caribisch gebied, zei eerder dat het te simpel is om te zeggen dat Maduro het kartel leidt, en zei dat het "nauwkeuriger wordt omschreven als een systeem van corruptie waarbij militaire en politieke functionarissen profiteren van het samenwerken met drugshandelaren."

Eerder zeiden ook experts tegen de NOS dat het Kartel van de Zonnen iets heel anders dan het Sinaloa-kartel of het Colombiaanse Medellín-kartel. "Het is een systeem van contacten, niet één persoon is de baas."

Trump heeft zijn pijlen gericht op Venezuela. Een op papier steenrijk land, maar in de praktijk allerminst. NOS op 3 maakte deze video erover:

The cool part about science is that you can ask questions like what happens if you stick some moss spores on the outside of the International Space Station, and then …read more

Bambara, Fulfulde, Tamashek: het is slechts een greep uit de dertien officiële talen van het West-Afrikaanse land Mali. Tot voor kort behoorde het Frans, de taal van de voormalige kolonisator, ook tot dat rijtje. Maar met de invoering van een nieuwe grondwet kwam daar in 2023 een einde aan.

Toch is de Franse taal nog alom aanwezig: in de politiek, in het zakenleven en ook in het onderwijs. Hoewel thuis vooral Malinese talen worden gesproken, leren kinderen op school nog altijd lezen en schrijven in het Frans. Dat moet veranderen, zeggen de Malinese machthebbers. Kunstmatige intelligentie kan daarbij helpen.

In een klaslokaal aan de rand van de hoofdstad Bamako is het muisstil als Mamadou Dembele het woord neemt. Lopend tussen rijen van houten schoolbankjes legt hij een twintigtal leerlingen uit waarom hij vandaag voor de klas staat: ze gaan verhalen lezen in het Bambara, de meest gesproken taal in Mali.

Frans blijft dominant

"Voor het eerst", zegt Clarisse Yasségué Togo (13). "Het is fijn dat we dit nu leren. Het helpt ons om beter met vrienden te kunnen praten, want op school spreken we alleen maar Frans."

Dat geldt voor de meeste scholen in Mali, waar Frans nog altijd de dominante taal is. "Deze kinderen hebben allemaal al leren lezen en schrijven", legt Dembele uit. "Maar in het Bambara doen ze dat vandaag voor het eerst."

Dembele werkt voor RobotsMali, dat is gericht op onder meer innovatie en ontwikkeling van kunstmatige intelligentie. De afgelopen jaren heeft de organisatie meer dan honderd verhalen in lokale talen vervaardigd, met behulp van verschillende AI-programma's. Dat is nodig, zegt de organisatie, omdat vrijwel alle kinderboeken in Mali nog Franstalig zijn.

Nadat Mali van Frankrijk onafhankelijk was geworden, in 1960, zijn er al meerdere pogingen gedaan om het Franstalige onderwijs te vervangen door talen zoals het Bambara. Dat mislukte keer op keer, vooral vanwege een tekort aan middelen en een gebrek aan politieke wil.

Maar de relatie met Frankrijk is in de afgelopen jaren drastisch veranderd. In 2020 greep een junta de macht, in 2021 volgde een tweede staatsgreep. Van de banden met Frankrijk bleef weinig over: de militaire antiterreurmissie Barkhane onder leiding van Frankrijk werd opgedoekt, Franse televisie- en radiozenders gingen op zwart.

Hoewel het schrappen van het Frans als nationale taal vooral een symbolische zet lijkt, wordt die ook gezien als een nieuwe poging om langzaamaan de taal van de oude koloniale machthebbers op een zijspoor te zetten.

Van ChatGPT tot Leonardo

RobotsMali zet programma's als ChatGPT en Claude in om de verhalen te schrijven, onder toeziend oog van auteurs die waar nodig aanpassingen maken. Vertalen gebeurt met behulp van Google Translate; bijpassende plaatjes worden gemaakt met beeldgeneratoren zoals Leonardo.

"De verhalen zijn geïllustreerd", knikt Dembele. "Dat helpt om de link te leggen tussen woorden en beelden." Op een laptop scrolt hij langs de verhalen die de scholieren vandaag krijgen voorgeschoteld: van traditionele sprookjes tot meer eigentijdse verhalen over de oorlog in het land.

Eén voor één lezen de leerlingen hardop voor. De eerste paar zinnen gaan nog met horten en stoten. Maar al snel krijgen ze het ritme te pakken. "Op straat praten we altijd in het Bambara," zegt Abdoul Jabour Bengoly (15). "Dus het is belangrijk dat we die taal goed leren."

Nog belangrijker is het voor kinderen die bijvoorbeeld vanwege in de oorlog in het land moeilijkheden hebben om naar school te gaan. Meer dan de helft van de Malinezen kan niet lezen of schrijven. Door nationale talen voorop te stellen wordt de drempel lager, zegt Dembele. "Ik denk dat het ons land enorm vooruit kan helpen."

De omstreden noodhulporganisatie Gaza Humanitarian Foundation (GHF) stopt met het leveren van noodhulp in de Gazastrook. De organisatie zegt dat de missie is voltooid.

Internationale organisaties hadden vanaf het begin felle kritiek op de gang van zaken bij de GHF. Honderden Palestijnen die hulp zochten werden gedood, de hulppunten lagen op afgelegen plekken en er werd veel te weinig voedsel uitgedeeld. Eind augustus werd officieel hongersnood vastgesteld in een deel van Gaza.

De GHF werd begin dit jaar door de Verenigde Staten en Israël opgezet, nadat Israël maandenlang helemaal geen hulp had toegelaten in Gaza. Volgens de organisatie was het doel om een alternatief te bieden voor hulp vanuit de Verenigde Naties en andere humanitaire organisaties, omdat die voortdurend door Hamas ingepikt zou worden. Hulporganisaties bestrijden dat.

In een statement stelt de GHF nu dat er de afgelopen maanden een gedisciplineerde, mensgerichte humanitaire organisatie is neergezet. "In 4,5 maanden zijn 187 miljoen gratis maaltijden direct geleverd aan burgers van Gaza - veilig, efficiënt en zonder één geval van plundering."

Opgezet voor politieke doelen

Al voor de GHF eind mei feitelijk begon met het uitdelen van voedsel was de organisatie zeer omstreden. De organisatie zou niet onafhankelijk zijn, zoals internationaal recht voorschrijft, en alleen maar zijn opgezet om militaire en politieke doelen van Israël te bereiken, stelden de VN en de grote hulporganisaties die al tientallen jaren de Palestijnen in Gaza ondersteunen.

Zo waren er maar vier distributiepunten, waarvan drie in het zuiden van Gaza. Op die manier werden Palestijnen in feite gedwongen om daarnaartoe te gaan. De GHF beloofde meer hulppunten, ook in het noorden, maar die kwamen er niet. Hulporganisaties stelden daarom dat de zogenaamde hulpposten een instrument waren om Gaza etnisch te zuiveren.

De hulp die via de GHF werd geboden, is altijd verre van toereikend geweest. Aan alles was een enorm tekort. Om de spullen bij de hulpposten eerlijk te verdelen, zette de GHF gezichtsherkenning in. Maar het vermoeden was dat het systeem alleen maar bedoeld was om militanten op te sporen.

Dagelijkse beschietingen

Daarnaast mondde het uitdelen van de noodhulp vanaf het begin uit in chaos en geweld. Vrijwel dagelijks werden mensen beschoten die bij hulpposten eten wilden bemachtigen. Volgens de VN zijn meer dan 1400 Palestijnen op deze manier gedood en 4000 verwond. Israël heeft steeds ontkend dat er opzettelijk op Palestijnen werd geschoten en hield vol dat zij gevaarlijk gedrag hadden vertoond.

Het bleef altijd schimmig hoe de GHF in elkaar zat. Nooit werd duidelijk waar het geld voor de organisatie vandaan kwam. Israëlische media meldden al vroeg dat Israël zelf de grootste geldschieter was. Israël ontkende dat.

Begin augustus riep de VN op om de GHF onmiddellijk te ontmantelen. Toen Israël en Hamas in oktober tot een staakt-het-vuren kwamen, werden de distributiecentra van de GHF al gesloten. De organisatie blijft bestaan als ngo, en zegt paraat te blijven om weer op te schalen zodra er nieuwe humanitaire nood is.

Op deze beelden van afgelopen voorjaar is goed te zien hoe de voedselverdeling van de GHF uitliep op chaos:

President Zelensky noemt het een van de moeilijkste momenten in de geschiedenis van Oekraïne. Hij moet beslissen of hij een 28-puntenplan van de Amerikaanse president Trump accepteert. Volgens Zelensky is het een keuze tussen de VS als bondgenoot en de waardigheid van zijn land.

Van Europese zijde ligt er nu een tegenvoorstel. Wat ligt er precies op tafel? Podcast De Dag bespreekt de plannen met Ruslandkenner Hubert Smeets.

Volgens Smeets is Oekraïne oorlogsmoe, staat het met de rug tegen de muur. Maar dat hoeft volgens hem niet te betekenen dat ze zullen buigen voor Rusland. "Het Kremlin zal er nog van opkijken hoeveel weerzin er tegen Rusland is", aldus Smeets.

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren!

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag 20 minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en De Rooy: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door de NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

Afgelopen weekend zette defensie wapens in tegen drones bij vliegbasis Volkel en legden drones het vliegverkeer in Eindhoven plat. Eerder werden ook bij Terneuzen en Oostkapelle drones gesignaleerd.

Maar bewijs dat er drones in het spel waren, blijft uit. Hoe kan dat? En moeten we ons nu wel of geen zorgen maken? De NOS stelde experts vijf vragen.

Om wat voor type drones gaat het?

Afgelopen weekend zei demissionair staatssecretaris Gijs Tuinman dat het in Eindhoven en Volkel om kleine drones ging "die gewoon in de MediaMarkt te koop zijn".

Maar bij experts is er twijfel of het in alle gevallen wel om drones ging. "Er zijn natuurlijk een heleboel observaties geweest, maar hard bewijs is er niet", zegt defensie-expert Patrick Bolder.

Verschillende experts wijzen op het gebrek aan sensoren en radars die drones kunnen detecteren en vastleggen. Volgens Bolder komt dat door het gebrek aan investeringen.

Waar komen die drones vandaan en wat komen ze doen?

"De drones zijn in ieder geval niet vanuit Rusland gevlogen", zegt Bolder. "Die afstand kunnen kleine drones niet afleggen." In Nederland zijn er momenteel 50.000 organisaties en personen die drones bezitten waarmee ze vliegen, blijkt uit cijfers van de RDW.

Maar dat hoeft volgens hem niet te betekenen dat de Russen er niet achter zitten. Hij wijst op de arrestatie van twee minderjarigen wegens spionage voor Rusland. Zij werden benaderd via Telegram. "Ook als het dus Nederlandse tieners blijken te zijn, zegt het nog niks en dat past in de Russische strategie."

Mocht Rusland erachter zitten, dan zijn er volgens experts twee mogelijke oogmerken: ontregelen en angst aanjagen of informatie inwinnen. "Bijvoorbeeld met camera's kijken naar wat het bewakingspersoneel doet en wat voor middelen Nederland heeft tegen drones", zegt hoogleraar oorlogsstudies Frans Osinga.

Waarom is er geen bewijs voor die drones?

Uit cijfers van de politie blijkt dat er tot november 2025 al een kwart meer meldingen van drones waren dan in heel 2024. Maar dat betekent volgens de Koninklijke Marechaussee niet dat er ook echt meer drones zijn dan normaal.

"Op de video's die we van burgers ontvingen, zagen we meestal vliegtuigen, satellieten, sterren of andere zaken die aangezien worden voor drones", schrijft een woordvoerder. Volgens Bolder zijn de veronderstelde drones steeds in het donker gespot "en dan is het moeilijk te zien".

De experts denken wel dat het uniek is dat defensie nu drones uit de lucht heeft proberen te halen, maar wijzen er ook op dat het naar buiten brengen strategie kan zijn. "Defensie laat hiermee zien: we zijn het zat. We hebben de middelen om dit tegen te gaan", zegt Osinga.

"Maar ze houden het verhaal ook vaag", zegt Bolder. "Wat er denk ik op duidt dat ze zelf ook niet zeker zijn van het bewijs."

Erik Stijnman, luitenant-kolonel bij instituut Clingendael, denkt ook dat bewustwording van het publiek zal helpen om meer maatregelen te kunnen nemen.

Waarom hebben die drones zo veel impact?

"Drones kunnen op een makkelijke manier veel schade aanrichten", zegt Osinga. Hij vindt het niet overdreven om het vliegverkeer een paar uur stil te leggen zoals afgelopen weekend op Eindhoven Airport. "Als zo'n drone in de motor of tegen de cockpit aanvliegt, heb je echt een groot probleem."

Stijnman legt uit dat sinds de oorlog in Oekraïne drones van "allerlei akelige dingen" worden voorzien, zoals wapens. "Met een beetje training en een softwareprogrammaatje kan elke 15-jarige best wel effect bereiken."

Maar volgens Bolder kunnen drones ook zonder toegevoegde wapens veel schade aanrichten, door bijvoorbeeld in elektriciteitsmasten te vliegen en het treinverkeer plat te leggen. "Je moet er dus alert op zijn en ze snel uitschakelen."

Moet ik me er nou zorgen over maken of niet?

Vooralsnog moeten we ons geen zorgen maken, zegt Stijnman. "Er zijn nog geen openlijke geweldsplegingen." Hij maakt zich meer zorgen om het feit dat iedereen nu een drone kan gebruiken. "Hoe gaan we daar op een verantwoordelijke manier mee om?"

Volgens Bolder moeten we ons vooral zorgen maken "om het feit dat we niet zijn voorbereid". "We hebben te weinig middelen voor detectie, identificatie en bestrijding. En daar moeten we in investeren."

Hoogleraar Osinga voegt toe dat we niet naïef moeten zijn. "We moeten alert zijn en we moeten ons bewust zijn van de tijd waarin we leven."

Some people are not merely satisfied with functionality, or even just good looks. These persnickety snoots (I am one of them) seek something elegant, a true marriage of form and …read more

Polen heeft een Oekraïense man aangehouden voor betrokkenheid bij de explosie op een spoorlijn, ruim een week geleden. Polen beschouwt het opblazen van de spoorlijn als ongekende sabotageactie. De opgepakte Oekraïner, Volodymyr B., was volgens de Poolse officier van justitie betrokken bij de voorbereidingen.

Volgens het Openbaar Ministerie heeft de man de andere verdachten wegwijs gemaakt in het gebied en getoond waar de explosieven geplaatst konden worden.

'Aangestuurd door Rusland'

Tot nu toe is B. de enige verdachte die is gearresteerd en aangeklaagd. De Poolse autoriteiten verdenken twee Oekraïense mannen die door Rusland zouden worden aangestuurd van directe betrokkenheid.

Het tweetal is volgens Polen werkzaam bij de Russische geheime dienst en naderhand gevlucht naar Belarus, een trouwe bondgenoot van Rusland. Een van de twee mannen werd eerder bij verstek in Oekraïne veroordeeld voor sabotage. B. werd volgens het Poolse Openbaar Ministerie donderdag aangehouden en is inmiddels aangeklaagd.

Vorige week werden nog eens vier andere verdachten aangehouden. Drie van hen zijn inmiddels vrijgelaten. Een vierde persoon wordt niet beschuldigd van sabotage, maar van het verbergen van onder meer Russische paspoorten.

Polen gaat 10.000 militairen inzetten om de infrastructuur te beschermen, zoals het spoor. Dat merken ook deze treinreizigers:

Ruim een week geleden raakte een spoorlijn in het oosten van Polen op twee plekken zwaar beschadigd. De spoorlijn tussen de Poolse hoofdstad Warschau en Lublin wordt gebruikt voor het leveren van wapens aan Oekraïne, dat in oorlog is met Rusland.

Een treinmachinist merkte de schade aan het spoor bij het dorp Mika onderweg op en trok aan de bel. Het treinverkeer werd vervolgens stilgelegd. Ook elders werd een beschadiging ontdekt.

Levin de Koster, oud-wethouder van Beekdaelen in Limburg, is veroordeeld voor rijden onder invloed. Hij krijgt een taakstraf van zestig uur en een boete van 750 euro. Ook is hij zijn rijbewijs een half jaar kwijt.

De 32-jarige politicus veroorzaakte in mei een ongeluk nadat hij onder invloed van alcohol in de auto was gestapt. Hij was toen nog wethouder.

Hij reed weg bij een bierbouwerij, drukte daarbij naar eigen zeggen per ongeluk het gaspedaal in en verloor de macht over het stuur. Hij reed tegen een muurtje en tegen een geparkeerde auto. Zijn bijrijder raakte lichtgewond.

De Koster sprak zelf van een grote fout en erkende dat hij meer had gedronken dan was toegestaan. Hij sprak zelf van "een biertje of tien". Hij lichtte de gemeente in en niet veel later nam hij ontslag. "Ik neem deze stap niet om weg te lopen, maar juist om mijn verantwoordelijkheid te pakken", schreef hij in een verklaring.

Schuldbewust

De Koster spreekt van de zwartste dag van zijn leven, en zijn advocaat zei: "Hij heeft ook de naam van de gemeente en zijn partij beschadigd. En het heeft hem zijn baan als wethouder gekost", zei zijn advocaat tegen L1 Nieuws.

De burgemeester van Terneuzen, Erik van Merrienboer, stapt op naar aanleiding van een slepende kwestie over de komst van een asielzoekerscentrum in de Zeeuwse gemeente. Hij heeft geen vertrouwen meer in een goede samenwerking, staat in een brief aan de gemeenteraad.

Van Merrienboer zette zich in voor de komst van het asielzoekerscentrum, maar vertrekt omdat een meerderheid van de gemeenteraad en de wethouders toch geen azc wil. Lange tijd was dat wel de koers van Terneuzen om zo te voldoen aan de spreidingswet. Er zou een opvang voor maximaal 200 asielzoekers in het voormalige kantoor van postorderbedrijf Neckermann komen.

Van Merrienboer heeft de commissaris van de Koning in Zeeland, Hugo de Jonge, laten weten dat hij zijn ontslag zal indienen bij de ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie en Veiligheid.

De Jonge laat op zijn beurt weten het ontslag af te raden. "Ik heb de burgemeester indringend verzocht om aan te blijven", schrijft De Jonge. Ook wil hij in een besloten vergadering met de gemeenteraad overleggen, "voordat verdere stappen worden gezet".

Krappe meerderheid tegen

In oktober adviseerde de gemeenteraad het college van B&W over het verlenen van een omgevingsvergunning aan het Centraal orgaan Opvang Asielzoekers (COA). De vergunning is noodzakelijk voor de komst van een azc. In twee stemrondes waren vijftien raadsleden vóór en vijftien tegen het verlenen van de omgevingsvergunning. In een derde stemronde, op 13 november, bleek dat een meerderheid (zestien stemmen tegenover dertien stemmen) niet verder wilde met het azc.

In het college van B&W besloten de vier wethouders mee te gaan met dat raadsadvies. Een vijfde wethouder stapte eerder op om privéomstandigheden.

Burgemeester suggereert beïnvloeding

In zijn brief vraagt Van Merrienboer zich af of het wisselende stemgedrag van de raadsleden "zonder last" is verlopen, "zoals de wet en uw eed of belofte dat vraagt". Daarmee suggereert hij dat een of meerdere raadsleden hun stemgedrag door anderen hebben laten bepalen.

Van Merrienboer zegt te hebben overwogen om het collegebesluit via de rechter op juridische grond te laten vernietigen. "Maar ik besef dat ik daarmee een te grote wissel trek op de onderlinge samenwerking, die juist nu - met onder meer de verkiezingen - in Terneuzen hard nodig is op een flink aantal dossiers."

De burgemeester vindt dat hij de conclusie van de wethouders niet kan verantwoorden en stapt daarom op. Hij zegt zijn taken voort te zetten totdat zijn verzoek is ingewilligd.

'Erg bijzondere situatie'

Het is opmerkelijk dat een burgemeester opstapt om een inhoudelijke kwestie, zegt directeur John Bijl van het Periklesinstituut, dat onder meer burgemeesters en wethouders traint. Het gebeurt volgens hem soms als de sfeer niet fijn is, maar deze situatie noemt hij "erg bijzonder".

Directeur Bijl zegt een beetje "knorrig" te worden van de situatie. Hij vraagt zich hardop af of de gemeente de komst van een azc kan tegenhouden, want "je hebt gewoon de spreidingswet uit te voeren". Hij benoemt dat ook met een waarnemend burgemeester de wet blijft bestaan. "Er is een groot risico dat dan hetzelfde conflict zal spelen."

Volgens Bijl zou het kunnen dat er meer speelt dan alleen de inhoud. "Je ziet vaker dat een persoonlijke kwestie en de inhoud door elkaar gaan lopen en dat het dan ontspoort." Dat de burgemeester in het openbaar een brief deelt, wijst er volgens Bijl op dat "ze al ver in de escalatie zitten". Hij noemt dat de emoties in de politiek vaker op kunnen lopen, maar dat dit wel al "een fase verder is".

Bijl zegt dat in de besloten vergadering ook gesproken zal worden over de suggestie van de burgemeester dat raadsleden niet integer zijn. "Ik ga ervan uit dat die insinuatie bij raadsleden in het verkeerde keelgat is geschoten."

Van een vrijstaande gezinswoning naar een appartement in een complex. Hoewel sommige senioren het wel willen, zijn er door allerlei obstakels maar weinig ouderen die hun grote huis inruilen voor een kleinere variant. Toch zijn die doorstromers een belangrijke oplossing om de krapte op de woningmarkt te verlichten.

Veel van die senioren wonen in een huis dat niet meer bij ze past, omdat de kinderen zijn uitgevlogen of traplopen lastig wordt. Doordat Nederland vergrijst, verdubbelde het aantal 65-plussers dat een eigen woning heeft tussen 2006 en 2024 naar bijna 2 miljoen. Maar sommigen kunnen of willen daar niet voor altijd blijven.

"Het is niet zo dat alle senioren een verhuisstap gaan zetten", zegt woonadviseur Jan van Deursen van adviesbureau Companen, "maar de groep die hun huis wil verlaten of er niet meer kan wonen is ook aanzienlijk groot. Het aantal ouderen groeit snel en als slechts een deel van die groep een stap zet, krijg je echt een effect." Als er een eengezinswoning vrijkomt voor een familie die nu nog in een te krappe starterswoning zit, komt dat laatste huis ook weer vrij.

Hulp bij verhuizen

Volgens het Woononderzoek van het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening uit 2024 staat Nederland vol met grote gezinswoningen, maar zolang die bezet blijven, hebben jonge woningzoekenden daar weinig aan. Er is dan ook altijd nog een aanbodtekort aan eengezinswoningen.

Alie van Keulen verhuisde drie jaar geleden, op 75-jarige leeftijd, van een eengezinswoning die te groot werd voor haar. "Het was toch wel asociaal om zo'n groot huis alleen voor mij te hebben", zegt ze. Ze verhuisde naar een appartement. "De kinderen gingen de deur uit en dan blijf je anders daar maar alleen zitten."

Steeds meer woningcorporaties zetten in op seniorenmakelaars die ouderen helpen te verhuizen. Zo hopen gemeenten en corporaties de doorstroming op de woningmarkt te verbeteren. Ook Alie kreeg die hulp. "Ik heb er geen seconde spijt van gehad, alles is nu gelijkvloers. Ik zou echt niet meer terug willen."

Toch is het voor veel ouderen geen optie om te verhuizen. "Senioren zijn minder flexibel. Ze wonen vaak al hartstikke mooi, hebben veel herinneringen aan het huis, en hebben een sociaal netwerk om zich heen", zegt Van Deursen. Volgens het Woononderzoek zit er nog een groot verschil tussen droom en daad. Er verhuizen daadwerkelijk minder senioren dan er zeggen te willen verhuizen.

Financiën zitten in de weg

Behalve de emotionele waarde is het vaak ook fiscaal onaantrekkelijk om te verhuizen, waarschuwen makelaarsvereniging NVM, de Hypotheekshop en ouderenbond ANBO-PCOB vanochtend in het AD. Dat geldt volgens Van Deursen met name op de huurmarkt. Zo betalen ouderen met een huurhuis een relatief lage huur, omdat ze al een ruime tijd ergens wonen en de huur minder hard stijgt. Bij een overstap naar een andere woning zouden ze flink meer huur kunnen gaan betalen. "Je krijgt dan een kleinere woning voor een hogere prijs."

In het geval van Alie verhoogde de woningcorporatie de huur juist niet. "Ik betaal nu zelfs ietsje minder dan eerst."

Ook voor ouderen met een koophuis kunnen financiën in de weg zitten. Zij hebben relatief lage hypotheeklasten omdat ze er al lang wonen. Die lage woonlasten kan ze belemmeren om te verhuizen naar een nieuwe woning. Daarnaast is er vaak een flinke overwaarde op de huidige woning, maar die telt niet altijd mee voor de tijdelijke hypotheek tussen twee koophuizen. De bank kijkt alleen naar het inkomen.

Van Deursen wijst erop dat er nog veel meer kan gebeuren om het voor ouderen makkelijker te maken om te verhuizen: zo kunnen ouderen hun huur behouden als ze naar een andere huurwoning willen, kunnen ze voorrang krijgen op een woning of mogen gemeentes soms verhuisvergoedingen geven.

Dat alle ouderen gaan doorstromen, is volgens Van Deursen een illusie. "Heel veel ouderen wonen nu prettig, maar als je woningen vrij kunt spelen, komt alles een beetje los. Je moet altijd blijven bijbouwen maar dit is zeker een knop waaraan je kunt draaien om de boel te verlichten."

Vandaag is het proces tegen Damen gestart. De Nederlandse scheepsbouwer wordt verdacht van corruptie en het omzeilen van sancties tegen Rusland. In de rechtszaal sprak Damen alle beschuldigingen tegen.

Vijf vragen over de zaak tegen Damen.

Waarom wordt deze zaak met zoveel belangstelling gevolgd?

Met 35 scheepswerven wereldwijd is het Nederlandse familiebedrijf Damen een grote speler op het gebied van scheepsbouw. Naast schepen voor de commerciële vaart, is Damen de belangrijkste bouwer van schepen voor de Nederlandse marine.

Nederland kent tal van kleinere defensiebedrijven, maar Damen wordt beschouwd als een van de weinige Nederlandse producenten die in staat zijn om grote eindproducten te maken voor de krijgsmacht.

Voor marineschepen kan de Nederlandse staat maar moeilijk om Damen heen, maar bij een eventuele veroordeling voor corruptie komen opdrachten in gevaar.

Waar wordt Damen van verdacht?

Vandaag, bij de start van de zaak, is vooral stilgestaan bij de verdenking van corruptie. Damen zou bij handel in Azië, Afrika en Zuid-Amerika hebben gerommeld met de administratie. Daarmee zouden forse betalingen aan tussenpersonen zijn afgedekt.

"Damen betaalt agenten. Die handelwijze draagt het risico in zich dat commissiebetalingen deels worden gebruikt voor het betalen van lokale ambtenaren", zei het Openbaar Ministerie in de rechtbank Overijssel. In Brazilië en op Curaçao zouden steekpenningen zijn betaald aan ambtenaren.

Ook zegt het OM dat Damen misleidende informatie over deze betalingen gaf aan zijn verzekeraar. Grote deals in de scheepsbouw zijn risicovol en worden in Nederland verzekerd door Atradius. Om corruptie niet in de hand te werken, bepalen internationale richtlijnen dat er niet te veel mag worden betaald aan tussenpersonen. Atradius kijkt ook naar die richtlijn, maar zou dus op verkeerde been zijn gezet door Damen.

Hoe zit het met het omzeilen van sancties tegen Rusland?

In 2022, maar ook in de jaren daarna, zou Damen hebben gehandeld met Rusland. Dit ondanks Europese sancties tegen Rusland die waren aangescherpt nadat Rusland Oekraïne was binnengevallen.

Volgens het OM heeft Damen opzettelijk goederen en technologie verkocht die kunnen bijdragen aan de versterking van Rusland. Het gaat om vaartuigen of onderdelen daarvan die direct of indirect werden verkocht. Damen zou dit doelbewust hebben gedaan: door onjuiste goederencodes te vermelden werd geprobeerd de sanctie te omzeilen.

"Damen heeft alleen nog geleverd waar het contractueel toe verplicht was", zegt de advocaat van het bedrijf. Het zou juist geld zijn misgelopen door de sancties.

Wat zegt Damen?

Al sinds bekend is dat Damen voor de rechter moet verschijnen, zegt het bedrijf onschuldig te zijn. De scheepsbouwer denkt dat de zaak jaren gaat duren en heeft vertrouwen in een goede afloop. Wel verwijt Damen het OM dat het al acht jaar de tijd heeft genomen voor deze zaak.

De advocaat van Damen vergeleek het bedrijf met proefdieren in een lab. Het OM zou er op uit zijn om een groot bedrijf aan te pakken en ten voorbeeld te stellen. De advocaat stelt verder dat in de afgelopen maanden de beschuldigingen zijn afgezwakt, omdat er te weinig bewijs zou zijn.

Waarom komen de topbestuurders zelf voor de rechter?

Volgens het OM zijn onder andere vader en zoon Damen in de loop der jaren op de hoogte geweest van het gerommel met betalingen aan tussenpersonen. De bestuurders zouden in "toenemende mate kennis van de risico's" hebben gehad.

Het OM zei vandaag wél dat er geen concreet bewijs is gevonden waaruit blijkt de bedrijfstop zich persoonlijk bemoeide met de betalingen aan tussenpersonen of ambtenaren.

De persoonlijke beschuldigingen aan de topbestuurders zijn, in de ogen van Damen, misplaatst. "Het is met de haren erbij gesleept", zegt de advocaat. "Mensen worden vervolgd omwille van hun functie. Dit huiswerk gaat nooit een voldoende halen."

De verdediging van Damen heeft nog geprobeerd de zaak achter gesloten deuren te laten behandelen, omdat anders de verdachten "teveel persoonlijke schade oplopen" De rechter heeft het verzoek van de hand gewezen.

Er is nog geen datum bekendgemaakt voor de verdere inhoudelijk behandeling van de twee zaken. Wel verwacht het OM dat de zaak over de Russische sancties sneller zal gaan dan de corruptiezaak. "Die zaak is zeer omvangrijk vanwege het internationale karakter. Dat zal enige tijd in beslag nemen", zegt het OM.

Defensie heeft definitief 56 locaties aangewezen die het nodig acht voor uitbreiding van de activiteiten van de krijgsmacht. Het zijn in grote lijnen dezelfde locaties als waarvoor het kabinet in mei al een voorkeur uitsprak.

In december neemt het kabinet een definitief besluit over deze locaties.

Op acht punten is nog nader onderzoek nodig. Dat blijkt uit een opgave van defensie, die de NOS vandaag in handen kreeg.

Meest opvallend is de aanwijzing van vliegveld Lelystad als basis voor stationering van F-35's. De provincie Flevoland had eerder laten weten daar alleen mee akkoord te kunnen gaan als er ook burgerluchtvaart wordt toegestaan. Staatssecretaris Tuinman laat die beslissing over aan de politiek.

"Dit programma omvat de veiligheidsdeltawerken van Nederland, alles hoort bij elkaar. Daar kun je niet iets uithalen. Lelystad is de beste plek voor uitbreiding van de jachtvliegtuigcapaciteit. Maar het is wel duidelijk dat we daar nog wat werk te verrichten hebben," zegt Tuinman.

Welke locaties Tuinmans voorkeur hadden, maakte hij in mei al bekend. Sindsdien voerde hij talloze, soms moeilijke gesprekken met gemeenten, provincies en andere belanghebbenden. Op verschillende plekken moeten huizen of landbouwgrond worden onteigend of bedrijven verplaatst om ruimte te maken.

Melkveehouder Carolien den Brok sprak met de staatssecretaris over de onteigening van haar boerderij:

Voor acht locaties waar Defensie in de toekomst activiteiten wil ontplooien is wel nog extra onderzoek nodig. Zo moet voor legerplaats de Harskamp gekeken worden naar het gebruik van helikopters en is geluid nog een punt van aandacht op de vliegbases van Woensdrecht en Gilze-Rijen.

Nu Defensie eruit is, neemt het demissionaire kabinet in december een besluit over deze locaties. Daarna gaat het plan naar de Tweede Kamer. Als het parlement akkoord gaat, komt het project in de uitvoeringsfase.

Het ministerie wil bestuursakkoorden sluiten met lagere overheden. Die moeten vervolgens natuurvergunningen, bouwvergunningen en omgevingsvergunningen aanvragen. Belanghebbenden, zoals lokale overheden en particulieren, kunnen dan bezwaren indienen.

Defensie wil volgend jaar met de uitvoering beginnen. In 2040 moeten alle uitbreidingen en nieuwe locaties af zijn. De uitbreiding is volgens het ministerie nodig door de toenemende dreiging in de wereld, met name in het oosten van Europa.

Medium format cameras have always been a step up from those built in the 35 mm format. By virtue of using a much larger film, they offer improved resolution and …read more

Het topoverleg tussen China, Japan en Zuid-Korea, dat binnenkort zou plaatsvinden, is voorlopig van de baan. Dat bevestigt de Chinese woordvoerder van Buitenlandse Zaken. Volgens China "ontbreken de voorwaarden" voor een ontmoeting. Hiermee doelt Peking op de ruzie met Japan.

Eerder deze maand haalde de Japanse premier Sanae Takaichi de woede van de Chinezen op de hals door te zeggen dat een Chinees militair optreden tegen Taiwan een "existentiële bedreiging" voor Japan zou zijn. Onder bepaalde omstandigheden zou Tokio militair kunnen reageren. China, dat Taiwan als een afvallige provincie beschouwt, reageerde ongekend fel.

Het gebeurt wel vaker dat China z'n economische overwicht gebruikt om landen onder druk te zetten, en Peking doet dat nu ook met Japan.

Van overheidsdepartementen tot staatsbedrijven en culturele instellingen, alles wordt op een gecoördineerde manier in stelling gebracht om Japanse belangen te treffen. Maar ondanks die zware economische druk lijkt de Japanse premier Takaichi niet bereid haar woorden terug te nemen.

Economische maatregelen

Kort na de uitspraken van Takaichi kwam China met een negatief reisadvies voor Japan. De Chinese luchtvaartmaatschappijen maakten directe volledige terugbetaling mogelijk voor vluchten naar Japan die werden afgezegd. Honderdduizenden tickets werden geannuleerd. Vandaag werd bekend dat China alle vluchten op twaalf routes heeft geschrapt.

Daar bleef het niet bij. Vorige week stopte China per direct de import van bepaalde Japanse producten, waaronder vis en zeevruchten, en werden onderhandelingen over de heropening van de export van Japans vlees afgeblazen. Ook werden talloze optredens geannuleerd en studenten afgeraden in Japan te studeren. Chinezen vormen verreweg de grootste groep buitenlandse studenten in Japan.

Militaire spanning

Naast de economische maatregelen stuurde China kort na de uitspraken van Takaichi ook bewapende kustwachtvaartuigen naar de wateren rond de Senkaku-eilanden. Bovendien zou Japan een Chinese drone hebben waargenomen langs de kust van het Japanse eiland Yonaguni, dat op zo'n 110 kilometer van de Taiwanese kust ligt.

Maar de economische pressie van China lijkt niet het gewenste effect te hebben. In plaats van een stap terug te doen, zei de Japanse minister van Defensie afgelopen weekend, tijdens een bezoek aan een militaire basis, dat de plannen om raketten te stationeren op schema liggen.

Volgens de Japanse defensieminister is de uitbreiding van de militaire capaciteit bedoeld om Japan beter te kunnen verdedigen. Chinese beschuldigingen dat Japan hiermee de regionale spanningen aanwakkert, wees hij van de hand.

Opleving militarisme

De uitspraken van de Japanse defensieminister zijn koren op de molen van China, dat Japan al langer beschuldigt van een terugkeer naar militaristisch gedrag. Waar China met economische en militaire maatregelen een signaal aan Japan wil afgeven, richt het verhaal over een heroplevend Japans militarisme zich vooral op de eigen bevolking.

De staatskranten stonden de afgelopen dagen vol met spotprenten en artikelen waarin een directe lijn wordt getrokken tussen de uitspraken van Takaichi en het Japanse koloniale verleden. Daarmee speelt China in op een oud sentiment: het land werd lange tijd door Japan bezet, een periode die diep in het collectieve geheugen verankerd ligt.

Zo probeert de Chinese regering de nationale verontwaardiging aan te wakkeren en de steun onder de bevolking voor zijn harde koers te vergroten.

En die steun is nodig. Want de economische gevolgen van de maatregelen die China tegen Japan neemt, zullen op den duur mogelijk ook door de eigen bevolking worden gevoeld. Na de VS en Zuid-Korea is Japan de belangrijkste handelspartner van China.

Vrijdag stuurde de Chinese VN-ambassadeur Fu Cong een brief aan VN-secretaris-generaal Guterres, waarin hij stelt dat Japan zich schuldig maakt aan schending van het internationaal recht. Ook eist Fu dat Japan zijn "foutieve opmerkingen intrekt". Het Japanse ministerie van Buitenlandse Zaken noemde de Chinese aantijgingen en eisen volstrekt onaanvaardbaar en benadrukte nogmaals dat Japan zich onveranderlijk inzet voor vrede.

Op de G20-top in Zuid-Afrika afgelopen weekend zei Takaichi open te staan voor een dialoog met China: "We sluiten de deur niet. Maar het is belangrijk dat Japan duidelijk zegt wat gezegd moet worden." Japan lijkt dus voet bij stuk te houden.

(Telecompaper) Veon Group announced that its Ukrainian subsidiary Kyivstar has launched Starlink's Direct to Cell satellite technology for mobile customers in Ukraine...

In Veenhuizen worden bij alle monumentale gebouwen de koperen regenpijpen vervangen door replica's. Aanleiding is een reeks koperdiefstallen in het dorp, dat onderdeel is van de Koloniën van Weldadigheid en op de werelderfgoedlijst staat.

In de provincie Drenthe zijn de afgelopen weken meerdere koperdiefstallen gepleegd. Het was raak in Roden, Westerbork, Ruinen en Fluitenberg. "In alle gevallen ging het om diefstal van koperen regenpijpen, dakgoten of bliksemafleiders bij kerken of aangrenzende gebouwen", zei de politie.

Duizenden euro's schade

Ook Veenhuizen werd dus getroffen. Na eerdere diefstallen bij kerken in het dorp, sloegen dieven vorige week opnieuw toe bij de consistorie van De Koepelkerk. Daar werden de koperen regenpijpen en goten gestolen.

"Daarmee is al het koper bij de monumentale gebouwen weg", zegt Sanne Beishuizen van beheerder De Nieuwe Rentmeester tegen RTV Drenthe. Volgens Beishuizen is de schade na de laatste diefstal opnieuw fors: enkele duizenden euro's, inclusief het bevestigingsmateriaal dat bij de diefstal sneuvelde.

Replica's

Daarom heeft de organisatie, die meerdere monumentale pandden in het dorp in beheer heeft, besloten om alle koperen regenpijpen te vervangen door replica's. De gestolen pijpen worden vervangen door aluminium replica's die sterk lijken op het echte materiaal.

Hierover is nauw overleg gevoerd met de gemeente, omdat het gebruik van replica's eigenlijk niet mag bij monumentale panden. Maar de maatregel lijkt noodzakelijk, zegt Beishuizen, en bovendien nuttig. "Bij de Koepelkerk hingen de aluminium pijpen al. Daar lieten dieven ze hangen toen ze zagen dat het geen koper was."

Door volledig over te stappen op aluminium hoopt De Nieuwe Rentmeester dat de reeks koperdiefstallen in Veenhuizen stopt. Dat is volgens Beishuizen hard nodig, want de organisatie kan zich er nauwelijks tegen wapenen. Camera's ophangen helpt soms maar zeker niet altijd, zegt ze. De keuze voor replica's voelt daarom als de enige logische stap. "Het lijkt precies op koper, maar het is voor dieven waardeloos."

"Mijn opa is echt een inspiratiebron voor mij geweest in het dagelijkse leven", vertelt Anu van 16 aan NOS Stories. Haar grootvader streed voor een onafhankelijk Suriname. Hij sprak zich uit, maakte spotprenten en belandde om die reden eens in de gevangenis. "Hij vocht voor zijn land", zegt Anu.

NOS Stories sprak in aanloop naar Srefidensi Dey, de dag waarop Suriname officieel onafhankelijk werd, met meer jongeren met Surinaamse roots. Crystalina Agyeman-Prempeh ging met hen in gesprek over hoe ze zich nog altijd verbonden voelen met het land.

Hun verhalen zijn te zien in een nieuwe aflevering van de serie Rewind, waarin Stories de kijker meeneemt in hoe Suriname vrijkwam:

In Rewind blikt NOS Stories terug op geschiedenisonderwerpen die een link hebben met Nederland. In deze video ligt de focus op hoe Suriname vijftig jaar geleden loskwam van Nederland. Op 25 november 1975 werd Suriname officieel onafhankelijk.

Vanwege de grote mix aan culturen in Suriname sprak de redactie jongeren met allerlei verschillende achtergronden. Presentator Rayen Halfhide spreekt met zijn eigen oma en haar leeftijdsgenoten. Zij leefden in de kolonie, maakten de reis naar Nederland en blikken terug op die tijd.

Nieuwe serie: Roots

De redactie van NOS Stories is ook met iets nieuws begonnen. In de serie Roots gaat Halfhide in gesprek met bekende Nederlanders over afkomst en achtergrond. De eerste drie afleveringen zijn met gasten met Surinaamse roots. De eerste aflevering met zangeres RANI is hier te bekijken.

De prijs op het schap in kleinere supermarkten komt vaak niet overeen met de prijs die de klant bij de kassa afrekent. Dat blijkt uit onderzoek van de Consumentenbond die specifiek keek naar aanbiedingen.

Zo constateerde de Consumentenbond onder meer dat een aanbieding door de caissière voor het dubbele werd aangeslagen. Hoe vaak dit soort (grote) kassaverschillen voorkomt, verschilt per onderzochte kleinere supermarkt.

De bond zegt dat gemiddeld 1 op de 6 aanbiedingen verkeerd wordt afgerekend. Het vaakst gaat het mis bij Hoogvliet (in 30 procent van de gevallen een verkeerde prijs op de kassabon), gevolgd door Nettorama (25 procent) en Dekamarkt (19 procent).

Elektronische prijskaartjes

De drie supermarkten gaan het probleem aanpakken, zo hebben ze afgesproken met de Consumentenbond. Zo zegt Hoogvliet al veel papieren reclameborden te hebben vervangen voor elektronische prijskaartjes, die automatisch de juiste prijs laten zien.

Verder gaan de drie ketens mysteryshoppers inzetten om te controleren of er minder fouten worden gemaakt. De resultaten daarvan worden met de Consumentenbond gedeeld.

Klanten die een fout ontdekken in de kassabon komen in aanmerking voor compensatie. Dan kan bijvoorbeeld gaan om een waardebon, zegt de Consumentenbond.

Landelijke supermarkten

Eerder ging het juist vaak mis bij de grotere supermarkten.

In januari maakten Albert Heijn, Jumbo en Plus gezamenlijk 1,8 miljoen euro over aan goede doelen voor de fouten die in het verleden gemaakt zijn aan de kassa.