Aggregator

(Telecompaper) Clearview AI, US-based provider of AI facial recognition technology, has been fined EUR 30.5 million by the Dutch Data Protection Authority for...

Het kabinet-Schoof overweegt vier nieuwe kerncentrales te laten bouwen, in 2035 zou er al eentje klaar moeten zijn. Maar het besluit over wat te doen met het schadelijke radioactieve afval zou pas rond het jaar 2100 worden genomen. Het Rathenau Instituut, dat de regering adviseert, vindt dat veel te laat. En ook verantwoordelijk staatssecretaris Jansen van Infrastructuur zegt dat het besluit naar voren moet worden gehaald.

Het Rathenau Instituut heeft de afgelopen vijf jaar onderzocht hoe Nederland is omgegaan met zijn kernafval en hoe dat in de toekomst zou moeten. In het eindadvies staat dat het onverstandig is om het besluit over een definitieve oplossing voor het gevaarlijke kernafval uit te stellen, zeker nu het kabinet veel grotere nucleaire plannen heeft.

Het vinden van zo'n definitieve opslagplek ligt maatschappelijk en politiek gevoelig en neemt vaak vele decennia in beslag. Daarom is nu al actie nodig, zegt het Rathenau Instituut.

Eén tijdelijke opslagplek

Op dit moment heeft Nederland één kerncentrale en is er één tijdelijke plek waar radioactief afval wordt opgeslagen. Dat gebeurt in de oranje bunkers van afvalverwerker Covra in de buurt van de kerncentrale Borssele, in Zeeland.

In Nederland is dat beter geregeld dan in veel andere landen. Achter muren van bijna twee meter dik wordt daar het radioactief afval bewaard van de kerncentrale, maar ook van de industrie en uit ziekenhuizen, waar het onder meer wordt gebruikt voor de productie van medische isotopen voor de behandeling van kanker.

Ondergrondse opbergplaats

Om het Nederlandse radioactief afval op te slaan wil de regering rond het jaar 2130 gebruik kunnen maken van een definitieve ondergrondse opbergplaats. Dat is nodig omdat een deel van het afval honderdduizenden jaren gevaarlijk blijft. Volgens Europees en Nederlands beleid moet het worden opgeslagen totdat het niet meer schadelijk is voor mens en milieu.

Tot begin jaren 80 werd radioactief afval nog in zee gedumpt, met het idee dat het daar maximaal werd verdund en dan niet meer gevaarlijk was. Inmiddels gebeurt dat niet meer, omdat we weten dat blootstelling aan radioactiviteit kan leiden tot ziekte op langere termijn.

Maar hoe de opslag er in de toekomst precies uit moet zien, is nog niet duidelijk; over een definitieve methode en een locatie moet dus nog een besluit vallen. Er wordt nu gedacht aan een ondergrondse geologische berging op een paar honderd meter diepte.

Richting en urgentie

Het Rathenau Instituut adviseert om de besluitvorming op te delen in stappen, nu al te beginnen en de maatschappij erbij te betrekken. Het kabinet heeft nu een einddoel en wil van daaruit terug redeneren, daardoor ontbreken richting en urgentie, zegt het instituut.

Volgens directeur Eefje Cuppen moet er vooruit worden gedacht: "Als je de besluitvorming opdeelt in stappen, kan je het proces sneller starten en ben je wendbaarder." Zo kunnen verschillende beheermethoden en keuzemogelijkheden worden onderzocht. "Per stap is dan duidelijk waarover en wanneer de maatschappij kan meepraten", verwacht Cuppen.

Het Rathenau Instituut adviseert het kabinet om de besluitvorming op te delen in vijf fases die korter of langer kunnen duren. Per fase moet de overheid in overleg met de samenleving bepalen wat er nodig is aan kennis, beleid, publieksparticipatie en financiering. "Elke fase eindigt met een besluit dat ons land dichter bij een definitieve oplossing brengt", aldus Cuppen. De eerste stap zou vanaf 2026 moeten plaatsvinden.

Staatssecretaris Jansen vindt dat er eerder dan gepland moet worden nagedacht over een goede oplossing "om te voorkomen dat latere generaties met dit probleem worden opgezadeld". Hij wil met betrokkenen overleggen en eind 2027 met een plan van aanpak komen, zodat er voor 2100 een besluit kan worden genomen. Hij wil zich niet vastleggen op een jaartal.

Bekijk hier de video die Nieuwsuur in mei maakte over de ervaringen met kernenergie:

Sony neemt het online videospel Concord twee weken nadat het was uitgebracht uit de handel. Als reden geeft het bedrijf dat het groots aangekondigde spel "niet werd ontvangen zoals wij verwachtten".

Het is voor de PlayStation-producent een van de grootste flops ooit, meldt onder meer financieel persbureau Bloomberg. De game, die op pc en PlayStation uit werd gebracht, wordt overmorgen offline gehaald. Sony geeft spelers die de game hebben aangeschaft hun geld terug.

'Gigantische flater'

Gamejournalist Ron Vorstermans, die onder meer meerdere gamepodcasts presenteert, noemt het terugtrekken van de game "een zeer ongebruikelijke stap" en "een gigantische flater". Vorstermans ziet als een van de oorzaken dat Sony ervoor heeft gekozen om voor de aanschaf van het spel geld te vragen. Veel online concurrenten zoals Call of Duty en Fortnite werken met een model waarbij je hun spellen gratis kunt spelen en dan betaalt voor extraatjes zoals bijzondere kleren of wapens.

Vorstermans: "Maar zelfs als de game gratis zou zijn, was het in dit competitieve genre van online schietspellen lastig geworden. De betas (een nog onaffe versie van het spel, red.) waren ook gratis en die waren ook niet populair."

Zo ziet het spel eruit:

Sony heeft niet bekendgemaakt hoeveel geld het heeft gekost om de game te ontwikkelen. Volgens zakenblad Forbes zijn er schattingen dat dat rond de 100 miljoen dollar ligt, maar is dat lastig te verifiëren.

Wat wel duidelijk was, was dat de game nadat die was uitgekomen totaal niet van de grond kwam. Op het hoogtepunt speelden 700 spelers op onlineplatform Steam het spel tegelijk. Vorstermans: "Dat is echt vernietigend. Dan houdt het gewoon op. Zo weinig spelers op het hoogtepunt, terwijl bij spellen als Fortnite dat soort cijfers nooit zo laag liggen."

Sony zegt "opties te verkennen, inclusief de opties waarmee we onze spelers beter kunnen bereiken". Dat kan erop wijzen dat het spel uiteindelijk gratis verschijnt met extraatjes waar spelers dan voor kunnen betalen.

Gamejournalist Vorstermans: "Maar dat lijkt mij ontzettend sterk. De game is echt afgezeken in recensies en was dus ook als gratis betaversie niet populair. Je weet het natuurlijk nooit, maar ik zie dit niet meer goedkomen."

De dodelijke brand in de Grenfell Tower is veroorzaakt door "decennialang falen" van de Britse autoriteiten, de bouwsector en bedrijven. Dat is de conclusie van het tweede en laatste deel van een groot onderzoek naar de brand in de Londense woontoren in 2017.

"De bewoners zijn jarenlang en op allerlei manieren in de steek gelaten door degenen die verantwoordelijk waren voor de veiligheid van het gebouw en de bewoners", zegt de leider van het onderzoek Sir Martin Moore-Bick.

Bij de brand kwamen 72 bewoners om het leven, onder wie 18 kinderen. Tientallen mensen raakten gewond. Het was de dodelijkste brand in een woongebouw in het Verenigd Koninkrijk sinds de Tweede Wereldoorlog.

Brandbare gevelbekleding

In het langverwachte eindrapport wijzen de onderzoekers vooral naar de bouwbedrijven die betrokken waren bij het onderhoud en de renovatie van de woontoren. Daarbij is brandbare gevelbekleding aangebracht, waardoor het vuur zich snel verspreidde. De producent van het materiaal zou geweten hebben dat het gevaarlijk was en dat bewust hebben verzwegen.

Ook de overheid en het lokale bestuur worden verantwoordelijk gehouden. Zo was de Conservatieve regering zich een jaar voor de brand "goed bewust" van de dodelijke risico's van de brandbare gevelbekleding, stellen de onderzoekers.

Het 1700 pagina's tellende rapport is het tweede deel van een onafhankelijk onderzoek dat in 2017 begon. Uit het eerste deel, dat in 2019 werd gepubliceerd, bleek onder meer dat de Londense brandweer niet goed was voorbereid en dat er verkeerde besluiten waren genomen. Zo adviseerde de brandweer mensen aanvankelijk om binnen te blijven en werd te laat begonnen met evacueren.

"Niet iedereen draagt evenveel verantwoordelijkheid voor de uiteindelijke ramp", zegt Moore-Bick. "Maar zoals onze rapporten aantonen, hebben ze er allemaal op de een of andere manier aan bijgedragen. In de meeste gevallen door incompetentie, maar in sommige gevallen door oneerlijkheid en hebzucht."

Kortsluiting

In de nacht van 14 juni 2017 brak in het westen van Londen brand uit in woontoren van 24 verdiepingen. Het vuur ontstond na kortsluiting in een koelkast op de vierde verdieping en greep daarna razendsnel om zich heen. Het gebouw brandde volledig uit.

In de Grenfell Tower in de dure wijk Kensington and Chelsea zaten vooral sociale huurwoningen. Veel mensen die er woonden hadden een migratieachtergrond. Al snel bleek er van alles mis te zijn met de brandveiligheid van de toren.

Bekijk hier een terugblik op de nacht van de ramp:

Sir Moore-Bick stelt dat alle doden als gevolg van de brand hadden kunnen worden voorkomen. Dat was ook de conclusie na een eerder onderzoek uit 2022. Daarin verweet hoofdonderzoeker Richard Millett bouwbedrijven, brandweer en lokale bestuurders incompetentie en oneerlijkheid, vanwege genegeerde waarschuwingen over de gevelbekleding.

Eind juli bleek uit overheidscijfers dat nog zeker 3280 woongebouwen in het Verenigd Koninkrijk gevaarlijke en licht ontvlambare gevelbekleding hebben. Onderzoeker Sir Moore-Bick zegt dat er sinds de brand in de Grenfell Tower wel een aantal stappen zijn gezet, maar dat "een fundamentele verandering in de houding in de bouwsector" nodig is.

In het rapport worden meerdere aanbevelingen gedaan, waaronder strengere regels voor brandveiligheid, een nationale brandweer- en reddingsopleiding en één onafhankelijke toezichthouder voor de bouwsector.

Excuses

Premier Keir Starmer heeft in het Lagerhuis namens de Britse staat excuses aangeboden aan de slachtoffers en belooft gerechtigheid.

De politie in Londen onderzoekt de brand los van het rapport om te bepalen of er strafrechtelijke aanklachten moeten worden ingediend. Er zijn 19 bedrijven en 58 personen aangemerkt als verdachte. Wie zij zijn is niet bekendgemaakt. Ze kunnen worden aangeklaagd voor onder meer dood door schuld, dood door nalatigheid en fraude.

Zo verdeeld als verschillende belangenorganisaties waren over de plannen voor landelijk natuurbeleid, zo uiteenlopend zijn de reacties op het schrappen ervan. Ook over wat ervoor in de plaats moet komen, lopen de meningen uiteen.

Bronnen meldden aan de NOS dat het nieuwe kabinet stopt met het zogeheten Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG).

Boerenorganisatie Agractie noemt het een "logisch besluit". "Wat de agrarische sector nodig heeft is perspectief. Het NPLG ontnam dit perspectief compleet", zegt voorzitter Alien van Zijtveld. "Het schrappen van het NPLG biedt nieuwe mogelijkheden voor de minister om daadwerkelijk te werken aan perspectief voor boeren, onze duurzame agrarische sector en een vitaal platteland."

Van Zijtveld vindt dat er op het gebied van stikstof "buiten de kaders" moet worden gedacht. "Agractie spreekt hierover met het ministerie en vindt dat er breder moet worden gekeken naar de staat van de natuur en dat alleen de factor stikstof niets zegt over hoe het daadwerkelijk met de natuur gaat."

'Stilstand is achteruitgang'

BBB-gedeputeerde voor de provincie Noord-Holland Jelle Beemsterboer wacht de presentatie van het regeerakkoord af. Voor hem is de vraag wat er met de al gemaakte provinciale plannen moet gebeuren, maar hij verwacht dat hij met de minister daarover goed zal kunnen samenwerken.

"De minister is ook provinciebestuurder geweest, zij weet ook wat er speelt in het landelijk gebied. Daar gaan we met een positieve grondhouding mee aan de slag voor de landbouw en de natuur. We wisten al dat er met het nieuwe kabinet dingen gingen veranderen", aldus Beemsterboer, die ook namens het Interprovinciaal Overleg voorzitter van de bestuursadviescommissie Landelijk Gebied is.

Bij Natuurmonumenten heerst teleurstelling. De natuurorganisatie noemt het einde van de plannen van het vorige kabinet "een klap in het gezicht van iedereen die de afgelopen jaren werkte aan een mooier platteland". De organisatie wijst erop dat met het schrappen van de plannen de problemen met de natuur niet zijn opgelost.

"Dit kabinet heeft van meet af aan gezegd dat het zich aan de wet zal houden, maar de vraag is nu hoe. Het vertrouwen in de overheid wordt geschaad door na jaren dat werk ineens van tafel te vegen. Het kabinet gooit de oude schoenen weg voordat het nieuwe heeft, terwijl we al jarenlang weten we dat stilstand achteruitgang betekent: op het boerenerf én in de natuur."

'Afwachten wat het wordt'

De verwachting is dat het kabinet binnen twee weken in het regeerprogramma of anders op Prinsjesdag met alternatieve plannen zal komen. Het lijkt waarschijnlijk dat die aanpak voor vertraging zal zorgen.

Directeur Marjolein Demmers van Natuur en Milieu wijst in het NOS Radio 1 Journaal ook naar het werk dat al is verzet en de onzekerheid over de toekomst. "We moeten nu echt werk maken van die reductie van stikstofemissies. Als hier nu een streep door gaat, dan hebben we weer alle onduidelijkheid en vertraging. En daar is echt helemaal niemand bij gebaat. Het maken van die plannen is een intensief proces geweest de afgelopen jaren, waar veel mensen en ook boeren bij betrokken zijn. Er zijn ook verwachtingen gewekt."

Ook melkveehouder en regionaal LTO-bestuurder Jeroen van Wijk vraagt zich af hoe de plannen er nu uit gaan zien. "Ik was als melkveehouder best wel kritisch over hoe de boeren ervan afkwamen in de gebiedsprocessen, maar vond het wel goed dat het bottom-up was. "Nu komt er misschien iets van boven op ons af, waarvan we maar moeten afwachten wat het wordt. De doelen om de stikstof te beperken blijven namelijk wel gewoon staan."

'Stikstofreductie versnellen'

Belangenclub van bouwbedrijven Bouwend Nederland hoopt dat het kabinet in gaat zetten op versnelling van de stikstofreductie. Dat is volgens de organisatie "de snelste manier om uit de stikstofimpasse te komen" en ruimte te creëren voor natuurherstel, de bouw van woningen en nieuwe infrastructuur.

De brancheorganisatie wijst erop dat eerdere kabinetten-Rutte hier de eerste stappen voor hebben gezet. "Helaas heeft dit na 5,5 jaar nog niet geleid tot stikstofreductie die nodig is om economische ontwikkelingen mogelijk te maken en natuur te versterken. Stoppen met het NPLG noemt de organisatie "een grote stap terug in de tijd". We hebben daarom heel hoge verwachtingen van de concrete en juridisch houdbare plannen waarmee het kabinet denkt de natuurdoelen te gaan halen."

Op de Noordzee is gisteravond een jacht in brand gevlogen en gezonken. Het schip voer op dat moment zo'n 90 kilometer ten noorden van Ameland. Om welk jacht het gaat en of er mensen aan boord waren is niet bekend, meldt de politie.

De melding over het brandende jacht kwam rond 23.00 uur binnen bij de Nederlandse kustwacht, nadat een schip in de buurt de Duitse Maritieme Zoek- en Reddingsdienst had gewaarschuwd. Een vliegtuig dat al patrouilleerde in de buurt ging naar de locatie en trof het brandende jacht aan. Kort daarna zonk het schip.

Volgens de politie ligt het schip op zo'n 30 á 40 meter diepte. "De maritieme politie doet met een onderwaterrobot onderzoek", zegt een woordvoerder. Over de omvang van het jacht is niets bekend.

Zoekactie

De hele nacht is met onder meer helikopters en reddingsboten van de Nederlandse en Duitse reddingsdiensten gezocht, maar er zijn geen opvarenden gevonden. Het brandende jacht voer in de buurt van een windmolenpark. "Daarom hielpen al snel meerdere omliggende werkschepen mee met zoeken", aldus de kustwacht.

Het jacht is volgens de kustwacht zeer waarschijnlijk een plezierjacht en had geen identificatie- en locatiesysteem aan staan. Daardoor kan de kustwacht niet zien waar het schip vandaan kwam en of er problemen waren aan boord.

Koen Schuiling stopt als burgemeester van Groningen. Hij legt zijn werk een jaar voor het einde van zijn ambtstermijn neer en kijkt terug op een "buitengewoon intensieve periode". In een verklaring schrijft Schuiling dat hij er voor zijn gevoel niet altijd voor de Groningers kon zijn.

"Reflecterend op de afgelopen jaren, moet ik concluderen dat ik op dit moment niet langer de benodigde energie heb om met volle overgave aan deze opgaven te werken", aldus de VVD'er.

Ter Apel

De 65-jarige geboren Rotterdammer noemt onder meer het asielvraagstuk en de gaswinning als voorbeelden van de dossiers die veel van hem hebben gevraagd.

"Het waren uiteindelijk vooral de situatie in Ter Apel en de afhandeling van de gaswinning in Groningen die mij erg hebben geraakt", citeert RTV Noord. De burgemeester schrijft dat er iets geknakt is bij hem door de onwil en terughoudendheid bij sommigen om vluchtelingen op te vangen of te helpen.

Ook de coronaperiode maakte zijn werk als burgemeester moeilijker, zegt hij. "Als regioburgemeester en als voorzitter van de Veiligheidsregio Groningen werd er tijdens de coronacrisis een dermate groot beroep op mij gedaan, dat er weinig tijd overbleef ook nog 'gewoon' burgemeester te zijn."

100 uur per week

VVD-fractievoorzitter Ietje Jacobs prijst Schuiling om zijn harde werken. Volgens de partijgenoot werkte hij meestal ruim honderd uur per week. "Hij neemt nooit vakantie. Daar heb ik het wel eens met hem over gehad. Of hij wel goed voor zichzelf zorgde", zegt ze.

Ook Wesley Pechler van de Partij voor de Dieren beaamt dat. "Die heeft geen vrije tijd gehad in de afgelopen vijf jaar. Dan snap ik dat de koek op een gegeven moment op is", reageert hij bij RTV Noord.

VVD-Kamerlid Van der Burg reageert op X op het vertrek van Schuiling:

René Paas, commissaris van de Koning in Groningen, zegt dat Schuiling zijn rollen als burgervader, voorzitter van de Veiligheidsregio Groningen en regioburgemeester van Noord-Nederland "kundig en met grote inzet" heeft vervuld.

Waarnemer

Schuiling heeft op 23 oktober zijn laatste werkdag als burgemeester. De commissaris zal op korte termijn met de gemeenteraad in gesprek gaan over het benoemen van een waarnemend burgemeester.

Tientallen mensen die afgelopen week meededen aan een drekrace in het Friese dorp Heeg zijn ziek geworden. Zo'n vijftig tot honderd deelnemers hebben last van buikpijn, diarree en overgeven. Volgens de Leeuwarder Courant is een persoon opgenomen in het ziekenhuis.

De Friese GGD doet onderzoek naar de oorzaak van de verschijnselen. De organisatie zegt tegen Omrop Fryslân dat de waterkwaliteit van tevoren nog gecontroleerd is en dat er ook nog gekeken is naar blauwalg. "Het waren gewoon dezelfde sloten als altijd."

Monsters genomen

De GGD heeft monsters genomen van het water en verwacht morgen de uitslag van het onderzoek te krijgen. De gezondheidsdienst wil niet speculeren over de uitkomst, maar zegt wel dat men vaker waarschuwt voor infecties wanneer er in modder of sloten gezwommen wordt.

Toch is het niet gezegd dat de oorzaak van de ziektes in het water ligt. De kans is ook aanwezig dat het bijvoorbeeld een voedselvergiftiging is. Wanneer de uitslag van het onderzoek naar het water negatief is, gaat de GGD verder kijken naar mogelijke oorzaken.

De drekrace is onderdeel van een jaarlijks dorpsfeest in Heeg. Deelnemers lopen een hindernisparcours waarbij onder meer door sloten moet worden gelopen.

De cameravrouw naar wie zanger Joost Klein een dreigende beweging zou hebben gemaakt, gaat niet in beroep tegen de beslissing van het Zweedse Openbaar Ministerie om het onderzoek naar Klein te sluiten. Het OM maakte enkele weken geleden bekend de zaak te stoppen vanwege een gebrek aan bewijs en uiteenlopende verklaringen van getuigen.

In een verklaring zegt advocaat Kristoffer Stahl dat de cameravrouw door wil met haar leven. In de afgelopen maanden kreeg de vrouw te maken met haatberichten en online bedreigingen. Daarom wil ze zich nu richten op haar mentale gezondheid en verdergaan met haar carrière als professioneel fotograaf. De zaak tegen Klein is daarmee definitief gesloten.

Het incident tussen Joost Klein en de cameravrouw deed zich voor rond het optreden van Klein in de halve finale van het muziekfestijn. Klein deed mee met zijn lied Europapa en zou een dreigende beweging naar de vrouw hebben gemaakt. Hij zou niet hebben gewild dat de vrouw opnames van hem maakte.

Nederlandse deelname onzeker

Uit delen van het politierapport die de Zweedse krant Aftonbladet deze week publiceerde, blijkt dat Klein en de cameravrouw al eerder een aanvaring hadden gehad. AVROTROS zegt dat de zanger tijdens het songfestival "inderdaad meerdere keren" is lastiggevallen.

De vrouw deed aangifte en trok aan de bel bij organisator EBU. Die wachtte lang met een beslissing, maar besloot enkele uren voor de finale de Nederlandse inzending te diskwalificeren. Het was voor het eerst in de geschiedenis dat de EBU die beslissing nam.

Hoewel het OM in Zweden besloot de zaak te sluiten, bleef de EBU achter de diskwalificatie staan. Zij hanteren een zerotolerancebeleid en vinden dat Klein te ver is gegaan. AVROTROS is het daar niet mee eens.

Tot nu toe heeft de omroep zich nog niet aangemeld voor de editie van het songfestival dat volgend jaar in de Zwitserse stad Basel wordt gehouden. AVROTROS heeft nog geen beslissing genomen over deelname in 2025 en wil eerst een gesprek met de organisator.

'Geweld nooit acceptabel'

De cameravrouw zegt in de verklaring geen wrok te koesteren tegen Klein. Ze vindt dat geweld nergens acceptabel zou moeten zijn, ook niet als dat komt door adrenaline of boosheid. Ze wil verder niet meer op het voorval reageren.

Het was niet de enige ophef rond het Eurovisie Songfestival dit jaar. Ook de deelname van Israël leidde tot veel kritiek. In Malmö, waar het evenement gehouden werd, was extra politie op de been. In de arena waren extra veiligheidsmaatregelen genomen.

Hoewel Joost Klein niet mee mocht doen aan de finale van het songfestival, werd zijn lied Europapa een hit in verschillende Europese landen.

Het optreden van Joost Klein in de halve finale:

Terwijl de onderhandelingen over een staakt-het-vuren in de Gazastrook stroef verlopen, proberen hulporganisaties hun werk te blijven doen en hulp te bieden aan de inwoners in Gaza. Zo lijkt de grote vaccinatiecampagne tegen polio, die onlangs is gestart, vooralsnog succesvol.

"Dat toont aan dat waar een politieke wil is, het wel kan", zegt Sigrid Kaag. De voormalig vicepremier is sinds januari coördinator Humanitaire Hulp en Wederopbouw in Gaza namens de Verenigde Naties.

De VN en Kaag speelden een belangrijke rol in het opzetten van de vaccinatiecampagne tegen polio. In het NOS Radio 1 Journaal noemt de voormalig leider van D66 dat een ingewikkeld proces.

"Je moet je voorstellen dat er in oorlogstijd heel veel onderhandeld moet worden voordat je een humanitaire pauze krijgt. In Gaza is de situatie wanhopig. Om de mensen daar te bereiken, terwijl er ook nog wordt gevochten, vraagt heel veel. Het is een groot risico, maar hier zijn goede afspraken mogelijk geweest."

Veel bezoeken aan Gaza

Kaag verblijft in Jeruzalem en spreekt daar regelmatig met delegaties van Israël en de Palestijnse Autoriteit. Ook probeert ze regelmatig naar Gaza te gaan. "Daarheen gaan is hartstikke moeilijk voor bijvoorbeeld medewerkers van de VN, maar ik heb daar een beetje een uitzonderingspositie in."

Kaag gaat zo vaak mogelijk naar de Gazastrook en heeft daar ook een kantoor. Ze bezoekt er onder meer de humanitaire programma's van de VN en de mensen die daarvoor werken. "Met eigen ogen zien, is altijd beter dan rapporten lezen", zegt ze daarover. "Daarna ga ik dan weer de gesprekken aan met bijvoorbeeld Netanyahu en de Veiligheidsraad."

Gesprekken met leiders

Zo zat Kaag gisteren nog aan tafel met de premier van Israël en de ministers van het Israëlische oorlogskabinet. "Dat gaat altijd langs de lijnen van de inhoud. Daarbij probeer ik bepaalde punten onder de aandacht te brengen en afspraken te maken. Dan kijken we of daar uitvoering aan wordt gegeven. De afspraken moeten worden nageleefd, conform het internationaal oorlogsrecht."

Volgens Kaag is simpel vast te stellen of die afspraken daadwerkelijk worden nageleefd. Zo kan je zien wat er allemaal aan hulp de Gazastrook binnenkomt. "Maar je ziet het helaas ook aan het aantal ziektes dat de kop heeft opgestoken en de toenemende ondervoeding bij kinderen", aldus Kaag.

Als het gaat over de situatie in de Gazastrook schetst Kaag een somber beeld. Hoewel de vaccinatie tegen polio succesvol lijkt, is er nog veel hulp nodig.

"Humanitaire hulp in een oorlogssituatie is altijd moeilijk, maar hier hebben we vanaf het begin van de oorlog zoveel beperkingen. Er was altijd vertraging. Het is ook heel moeilijk opereren omdat er een soort wetteloosheid is in Gaza. Zo zijn er veel factoren, maar eigenlijk betekent het dat de hulp die mensen nodig hebben maar mondjesmaat naar binnen komt."

Staakt-het-vuren

Zolang er geen staakt-het-vuren is, kan noodzakelijke hulp niet naar binnen en kan de VN de bewoners van Gaza niet bereiken. En juist de onderhandelingen over een staakt-het-vuren verlopen moeizaam. "Ik houd mijn hart vast", zegt Kaag daarover. Toch blijft ze hopen op een doorbraak. "Wij zullen altijd blijven zoeken naar een geitenpaadje om de boel weer in het gareel te krijgen."

"Wij roepen al jaar en dag dat er een staakt-het-vuren moet komen. Intussen proberen wij zo goed en zo kwaad als het gaat mensenlevens te redden en de mensen nog een heel klein beetje hoop te geven op leven de dag erna."

(Telecompaper) Telia Company has announced a restructuring programme intended to save at least SEK 2.6 billion annually, which will involve approximately 3,000 job...

In een pand in het centrum van Den Haag is vanochtend brand uitgebroken na een explosie. Eén bewoner raakte gewond. Mogelijk is er sprake van opzet.

Volgens Omroep West werden omwonenden rond 06.30 uur opgeschrikt door een harde knal. Meerdere ramen van het pand zijn gesneuveld. De gevel is zwartgeblakerd. De zeventien kamers in het pand zijn ontruimd. Een woordvoerder van de zorgorganisatie laat weten dat in het pand mensen begeleid wonen. Het gaat niet om een daklozenopvang, zoals eerder werd vermeld.

De mensen die in het pand verbleven werden volgens de omroep gewaarschuwd door het brandalarm. Ze zijn in badjas of met een omgeslagen handdoek naar buiten gevlucht.

In de smalle straat waren veel hulpdiensten aanwezig. Een deel van de straat werd afgezet. Drie mensen zijn nagekeken door ambulancepersoneel. De persoon die gewond raakte, is naar het ziekenhuis gebracht. Over de ernst van de verwondingen is niets bekend.

Getuigen

De oorzaak van de explosie wordt nog onderzocht, maar de brandweer denkt niet aan een gasexplosie. Getuigen hebben verklaard dat ze na de knal iemand hebben zien wegrennen. De politie heeft op X een signalement van de verdachte gedeeld.

Ook de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Koeleba heeft zijn ontslag ingediend. Dat meldt voorzitter Stefansjoek van het Oekraïense parlement, nadat president Zelensky gisteren al een aantal wijzigingen in zijn kabinet bekend had gemaakt.

Gisteravond zei Zelensky dat drie ministers hun ontslag hadden ingediend. Dat ging om de ministers die verantwoordelijk waren voor de oorlogsindustrie, voor justitie en voor milieu. Een vooraanstaand parlementslid zei toen al dat er vandaag meer ontslagen en ook benoemingen zouden volgen.

Inmiddels blijkt dat ongeveer de helft van het Oekraïense kabinet wordt gewisseld, zeker zeven ministers zijn vertrokken.

De 43-jarige diplomaat Dmytro Koeleba was sinds 2020 minister en in het buitenland is hij het bekendste gezicht uit het kabinet van Zelensky. De afgelopen 2,5 jaar reisde hij haast onafgebroken langs hoofdsteden in de wereld om financiële en militaire steun te vergaren in de strijd tegen Rusland.

Zo was hij in april in Den Haag om te spreken op een internationale conferentie over juridische vervolging van Russische agressie.

Nieuwsuur had in april nog een interview met Dmytro Koeleba:

De ingediende ontslagen moeten nog wel worden besproken in het parlement, zegt voorzitter Stefansjoek. In het kabinet van Zelensky zijn zeker vijf posten al een tijd niet bezet. Zo is er nu geen minister van Landbouw en ook geen minister van Infrastructuur.

'Belangrijke herfst'

De veranderingen in de regering komen op een heel zwaar moment in de oorlog. Er wordt aan alle fronten zwaar gevochten en het Oekraïne wordt zwaar gebombardeerd door de Russen.

Volgens president Zelensky is het noodzakelijk dat de regering wordt gewijzigd. "De herfst wordt uiterst belangrijk. Het overheidsapparaat moet zo georganiseerd zijn dat we alle resultaten kunnen bereiken die we nodig hebben", zei hij gisteren in een videoboodschap.

Naast de ministers zou ook een aantal hoge ambtenaren opstappen. Volgens een decreet dat werd gepubliceerd op de presidentiële website heeft Zelensky inmiddels onder meer zijn economisch adviseur ontslagen.

De Algemene Onderwijsbond (AOb) pleit voor een landelijke richtlijn voor het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) in de klas. De onderwijsvakbond ziet dat het bewustzijn over AI bij docenten en scholen nog laag is. Ook zijn de kennisverschillen tussen scholen onderling groot wat weer leidt tot extra risico's", aldus de AOb.

Zo is het voor leerlingen tegenwoordig eenvoudig om een werkstuk te laten maken door tekstgenerator ChatGPT, is er de dreiging dat techbedrijven invloed krijgen op lesstof en bestaat de kans dat gevoelige data op straat komen te liggen. Al langer waarschuwen deskundigen om die reden voor de risico's van het gebruik van apps met generatieve AI in het onderwijs.

Risico's zijn groot

"We gebruiken AI al in de klas, maar we weten eigenlijk niet goed hoe we er in het onderwijs mee om moeten gaan", zegt AOb-vicevoorzitter Jelmer Evers. Dat is een probleem volgens de bond. "De risico's van AI zijn groot. Door het te gebruiken als school maak je het normaal. Dan moet je wel goed weten welke invloed het heeft. Zeker omdat het om kinderen gaat, moet je extra voorzichtig zijn."

Er is nog weinig onderzoek gedaan naar de impact van kunstmatige intelligentie in het onderwijs. Wel zijn er steeds meer signalen die aantonen dat het wordt gebruikt en dat dat niet zonder risico's is. Zo liet de NOS vorig jaar zien hoe leerlingen ChatGPT gebruiken voor huiswerkopdrachten zonder dat ze betrapt worden. Ook uitte het College voor de Rechten van de Mens recentelijk zijn zorgen over de toenemende digitalisering in het onderwijs. Die zou kunnen leiden tot meer discriminatie.

Richtlijn

Een duidelijke landelijke richtlijn voor docenten moet helpen het bewustzijn voor dit soort dingen te vergroten, is het idee. Evers: "Sommige techbedrijven hebben een hele slechte staat van dienst als het gaat om ethische standaarden. Wil je wel dat gevoelige leerlingendata daarin terechtkomen? Of moet je dan toch voor een andere aanbieder kiezen?"

Daarnaast moet de richtlijn docenten en leerlingen ook meer praktische handvatten geven voor hoe ze AI kunnen gebruiken. "AI is niet slecht. Het kan heel nuttig zijn. Maar het gaat er heel erg om hoe je het gebruikt. Daar zijn nu nauwelijks kaders voor", zegt Evers.

"Bij mobiele telefoons zijn we jarenlang veel te afwachtend geweest en nu hebben we een landelijke richtlijn die mobieltjes uit de klas houdt. Daar kunnen we van leren", zegt Evers.

De AOb werkt momenteel al zelf aan een opzet. De bond wil ook andere organisaties in het onderwijs, zoals het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, bij de richtlijn betrekken.

'Begrijp zorgen goed'

Staatssecretaris Paul (Funderend Onderwijs en Emancipatie) laat in een schriftelijke reactie in het midden of ze een richtlijn steunt. "AI biedt kansen om het leren te personaliseren en om leraren te ondersteunen bij hun werk. Maar ik zie dat de snelle ontwikkeling van AI tegelijkertijd zorgen oproept", schrijft ze.

"Ik begrijp die zorgen heel goed. Wat mij betreft ligt de sleutel vooral bij de manier waarop de docent in de klas hiermee omgaat."

De staatssecretaris benadrukt dat er initiatieven zijn om docenten 'AI-vaardig' te maken. Zo is er een expertisepunt digitale geletterdheid voor docenten en worden er gratis AI-cursussen aangeboden via de Nederlandse AI-coalitie.

Rusland heeft raketten en drones afgevuurd op de Oekraïense stad Lviv. Bij de aanvallen zijn volgens de burgemeester van de stad zeker zeven mensen omgekomen, onder wie drie kinderen. Tientallen mensen raakten gewond. Meer dan honderd hulpverleners zijn op zoek naar overlevenden onder het puin.

In het centrum van Lviv raakten historische gebouwen beschadigd. Een revalidatiecentrum dat in een monumentaal pand uit 1893 zit, werd vernield. Meer dan zeventig ruiten sneuvelden en plafonds stortten in. Op andere plekken in de stad werden woongebouwen vernield, meldt het hoofd van het regionale militaire bestuur van Lviv.

Op beelden is de schade te zien:

Een van de mannen in deze video verloor zijn hele gezin, bericht de krant Kiyv Post:

Lviv ligt in het westen van het land, niet ver van Polen. Het buurland heeft voor de derde keer in acht dagen uit voorzorg het luchtverdedigingssysteem geactiveerd. Een commandant van het Poolse leger spreekt van een zeer drukke nacht.

Ook Kyiv werd aangevallen. In beide steden zijn explosies gehoord. Volgens Oekraïense functionarissen kwam dat door het afweren van de aanvallen. Het land zegt verschillende kruisraketten en drones uit de lucht te hebben gehaald.

Weersomstandigheden

De aanvallen volgen een dag na de grote Russische aanval van gisteren. Met meer dan vijftig doden en honderden gewonden in de stad Poltava, was het de dodelijkste aanval van dit jaar. Ook de dagen daarvoor heeft Rusland Oekraïne bestookt met honderden raketten en drones.

Mart de Kruif, voormalig Commandant Landstrijdkrachten, ziet dat de strijd in Oekraïne nu heviger is. In het NOS Radio 1 Journaal vertelde hij dat het te maken heeft met de weersomstandigheden. "Het weer is goed. Rusland wil een aantal steden in de Donbas bereiken voor het winter wordt. Ondertussen wil Oekraïne tegenaanvallen uitvoeren. Dat zal zo blijven tot het weer slechter wordt."

(Telecompaper) SK Telecom (SKT) announced it has adopted US AI startup Perplexity's conversational search engine for its Adot platform, shifting away from traditional keyword search...

Twee binnenvaartschepen zijn vannacht tegen elkaar gebotst op het Schelde-Rijnkanaal bij Rilland in Zeeland. Beide schepen liepen schade op, in een van de schepen zit een groot gat in de romp.

Volgens Omroep Zeeland botsten de 135 meter lange Zwitserse tanker Unigas 3 en de 110 meter lange Duitse tanker Marten Deymann frontaal. Dat gebeurde rond 02.45 uur. Het is onduidelijk hoe dat kon gebeuren. De politie en de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) doen onderzoek.

Volgens een persfotograaf raakten twee opvarenden gewond door de botsing. Zij zouden naar het ziekenhuis zijn gebracht. Over de ernst van hun verwondingen is niets bekend.

Beide schepen raakten beschadigd aan de romp, in de Duitse tanker ontstond een flink gat:

De aanvaring gebeurde bij de voorhaven van de Kreekraksluizen. Aan deze sluizen vindt momenteel onderhoud plaats. Vanwege de werkzaamheden is slechts één kolk beschikbaar en moeten schepen langer wachten voordat ze gebruik kunnen maken van de sluizen. Het is nog onduidelijk of de werkzaamheden iets te maken hebben met de aanvaring.

Een woordvoerder van Rijkswaterstaat laat weten dat de aanvaring geen invloed heeft gehad op de doorstroming van de scheepsvaart. Ook zijn geen vloeistoffen in het water gelekt. De schepen zijn later in de nacht afgemeerd.

Online worden nog honderden woningen met een tijdelijk contract aangeboden, blijkt uit een inventarisatie van de NOS. Dat is mogelijk in strijd met een wet die op 1 juli is ingegaan, waarin staat dat verhuurders in principe geen nieuwe tijdelijke contracten mogen afsluiten.

De NOS hield bij hoeveel tijdelijke woningen op huursite Pararius worden aangeboden. Ook op Kamernet, een andere huursite, staan nog woningen tijdelijk te huur.

Op Pararius is het tijdelijke aanbod wel gedaald sinds begin juli:

In uitzonderingsgevallen mag een tijdelijk contract nog, bijvoorbeeld als de verhuurder normaliter in het huis woont en tijdelijk in het buitenland zit. Ook mogen studenten of mensen in scheiding nog een tijdelijk contract krijgen. Zo zijn er nog enkele uitzonderingen. Sommige adverteerders zeggen dan ook dat alleen uitzonderingen mogen huren.

Maar in veel gevallen staat in de advertentie niet waarom het een tijdelijk contract is. Mogelijk overtreden verhuurders dan de wet. De Woonbond, belangenclub van huurders, vindt dat slecht. "Adverteren met tijdelijke contracten, alsof die normaal zijn, is kwalijk", zegt een woordvoerder. "Verhuurders proberen het gewoon en zadelen woningzoekenden op met woononzekerheid."

Huurbescherming

Een tijdelijk contract dat niet onder de uitzonderingen valt is dus in strijd met de wet. Als een huurder vervolgens weigert te vertrekken, heeft die een goede kans dat een rechter hem gelijk geeft en hij huurbescherming krijgt, stelt huurrechtadvocaat Saskia Koerselman.

"De rechter zal oordelen dat ten onrechte een periode voor bepaalde tijd is benoemd en bepalen dat de overeenkomst geacht wordt te zijn aangegaan voor onbepaalde tijd. Daardoor mag de huurder blijven, tenzij er een andere reden is dat die moet vertrekken, zoals slecht huurderschap. Of als de verhuurder de woning aantoonbaar en dringend voor eigen gebruik voor hemzelf of familieleden nodig heeft."

De Woonbond adviseert mensen die vast willen huren en de 'luxe' hebben om langer te zoeken, alleen akkoord te gaan met een contract voor onbepaalde tijd. "Je hebt dan wel de kans dat zo'n verhuurder zegt: ik verhuur niet aan jou, ik zoek een ander."

Voor mensen die dringend woonruimte zoeken, is het volgens de bond een optie om het tijdelijke contract te tekenen en er daarna een zaak van te maken. "Dat vergt wel wat. Je moet dan in de gelegenheid zijn om dat aan te gaan. Het zegt ook wel iets over het type verhuurder, die zal niet uitblinken in goed verhuurderschap."

Verhuurders onzeker

"Het is onbetwistbaar dat iedereen zich aan de wet moet houden, maar laten we niet vergeten dat we nooit voorstander van deze wet zijn geweest", zegt Kavish Partiman van Vastgoed Belang, de belangenclub van verhuurders. Wel snapt hij dat sommige verhuurders juist nu liever tijdelijk verhuren.

"Want er is veel onzekerheid voor verhuurders. Door de verhoging van de box-3-belasting en de Wet betaalbare huur kan hun rendement nihil of zelfs negatief worden." Verhuurders willen volgens hem nu even aanzien of verhuur nog wat oplevert en of er misschien maatregelen komen die hun rendement weer verbeteren of dat ze de woning beter kunnen verkopen. Dan is een vaste huurder in je woning niet handig.

Pararius: aanbieder verantwoordelijk

Pararius zegt dat de verhuurder en makelaar verantwoordelijk zijn voor een correct contract. De site heeft wel een gedragscode en controleert advertenties. "Als makelaars zich hier niet aan houden of in strijd met de wet handelen, kunnen we ze weren."

Ook kan Pararius advertenties offline halen op basis van klachten. Sinds 1 juli is dat nog niet gebeurd. "Tot zover is dat niet nodig geweest." Er zijn wel vier meldingen onderzocht, maar die waren oké volgens het bedrijf.

Kamernet legt de verantwoordelijkheid voor naleving van regels bij verhuurders. Verder benadrukt het bedrijf dat veel gebruikers studenten zijn en die vallen onder de uitzondering voor tijdelijke huur.

Goedemorgen! De Zonnebloem, de vrijwilligersvereniging voor mensen met een lichamelijke beperking, viert zijn 75-jarig bestaan. In Londen verschijnt een nieuw rapport over de brand in de Grenfell Tower in 2017, waarbij 72 mensen omkwamen.

Eerst het weer: vanmorgen is het bewolkt en lange tijd regenachtig, in de loop van de dag wordt het vanuit het westen droger en breekt geregeld de zon door. Het wordt maximaal 19 tot 22 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Provincies hoeven van het nieuwe kabinet niet meer verder te werken aan programma's om de natuur te herstellen en het stikstofprobleem aan te pakken. Het kabinet stopt met het zogeheten NPLG, het Nationaal Programma Landelijk Gebied, melden bronnen aan de NOS. Wat er voor in de plaats komt, is nog onduidelijk.

Het idee achter het NPLG was dat de provincies het beste zelf een samenhangend ruimtelijk plan konden maken om alle milieudoelen te halen. Daarmee zouden ze ook weer vergunningen voor onder meer woningbouw en ondernemingen kunnen uitgegeven.

De provincies werkten in opdracht van oud-minister Van der Wal (Natuur en Stikstof) de afgelopen twee jaar hun plannen uit en waren daar al ver mee. Het nieuwe kabinet ziet daar weinig in, maar de provincies lieten afgelopen week in een brief aan de Tweede Kamer juist weten het belangrijk te vinden dat het NPLG in een of andere vorm wel doorgaat.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

In het asielzoekerscentrum in Albergen worden vanaf dinsdag 17 september de eerste bewoners opgevangen. Naar verwachting zullen er in de eerste week zo'n veertig tot vijftig mensen intrekken. Een week later volgen nog eens ongeveer vijftig mensen. In totaal kunnen 150 mensen op de locatie terecht.

Regio-omroep Oost liet zien hoe het azc er van binnen uitziet:

Fijne dag!

De huren zijn dit jaar met gemiddeld 5,4 procent gestegen ten opzichte van vorig jaar. Dat is de grootste stijging sinds 1993. In Rotterdam stegen de huren het hardst. Daarna volgen Utrecht, Den Haag en Amsterdam, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Voor sociale huurders bij woningcorporaties lag de gemiddelde huurprijsstijging op 5,6 procent. Bij overige verhuurders in de sociale huursector was dat 5,7 procent en in de vrije sector was de stijging 5 procent.

Voor sociale huurders geldt dat wordt uitgegaan van de gemiddelde loonstijging. Omdat die dit jaar naar verwachting nog hoger wordt, hangt deze huurders in 2025 een verhoging van zo'n 6,5 procent boven het hoofd. De Woonbond wil dat het kabinet ingrijpt. "Veel huurders staat het water allang aan de lippen, boodschappen en andere dagelijkse behoeften zijn al nauwelijks meer te betalen", zegt directeur Zeno Winkels. "Opnieuw een buitenproportionele huurverhoging is de doodsteek. En bovendien volstrekt in strijd met vele verkiezingsbeloften."

Rotterdam

In Rotterdam was de huurstijging het hoogst. De vier grootste woningcorporaties van de stad laten in een reactie aan de NOS weten dat de huurverhogingen nodig zijn voor onderhoud en het verduurzamen van huizen. "Huurders plukken daar de vruchten van met een lagere energierekening. Ook bouwen we nieuwe woningen voor mensen die al jaren op een wachtlijst staan."

Landelijk gezien is het opvallend dat het bij de drie grootste huurstijgingen in provincies gaat om drie provincies buiten de Randstad (Drenthe, Overijssel, Gelderland). Dat kan betekenen dat de 'rek' er qua stijgingen er in de Randstad wat uit is. Daar waren de afgelopen jaren de huren namelijk al fors gestegen.

In de cijfers over de huurprijsstijging is ook rekening gehouden met in hoeverre de gemiddelde prijsstijging komt door nieuwe huurders. Bij een bewonerswissel komt er namelijk een nieuw huurcontract en dan is een verhuurder niet gebonden aan de maximale huurprijsstijging van een contract.

Sinds 1 juli dit jaar zijn er overigens wettelijke regels ingegaan over wat een verhuurder maximaal mag vragen in het lage- en middenhuursegment. Die effecten daarvan zijn nog niet echt zichtbaar in deze cijfers.

Het effect van nieuwe huurders op de huurprijsstijging is in onderstaande grafiek te zien aan de lichtrode kleur: