Aggregator

De voorjaarsnota bevat niet alleen goed nieuws voor burgers

2 days 16 hours ago

Langzamerhand wordt duidelijk hoe de coalitiepartijen hun plannen uit de voorjaarsnota willen betalen. Zelf benadrukken ze de hele dag al vooral waar ze blij mee zijn, maar achter de schermen is voorzichtig te horen wat het slechte nieuws is.

Morgen, als de ministerraad over de bijgestelde begroting heeft gesproken, komen er meer details, maar nu is al duidelijk dat alle werkenden iets meer inkomstenbelasting gaan betalen. Dat heeft te maken met de heffingskorting en de arbeidskorting, die niet gaan meegroeien met de inflatie zoals gebruikelijk is.

Volgens ingewijden levert dat zo'n 1,2 miljard euro op. Dat geld kan gebruikt worden om een andere belasting, de btw op cultuur, sport en de krant, definitief niet te verhogen.

Ook ministeries gaan er iets van merken. De budgetten die zij hebben gaan ook niet meer meestijgen met de inflatie. Het is niet duidelijk of dat voor alle departementen in dezelfde mate gaat gelden.

Geld van ene spoorlijn naar de andere

Verder wordt er veel met geld geschoven. De 1,9 miljard euro extra voor de aanleg van de Nedersaksenlijn tussen Enschede en Groningen wordt betaald met geld dat nu nog gereserveerd is voor een andere geplande spoorlijn, de Lelylijn tussen Lelystad en Groningen.

Ook andere plannen voor infrastructuur, zoals voor de verbreding van een weg in Twente en aanpassing van een sluis in de Afsluitdijk, worden betaald uit het potje voor de Lelylijn. Dat potje is als gevolg van deze voorjaarsnota leeg, zeggen ingewijden. Dat doet vooral in Friesland pijn, waar ze al lang uitkijken naar de Lelylijn.

Sommige geplande investeringen worden uitgesteld. Zo worden plannen die voor volgend jaar op de rol stonden doorgeschoven naar 2027, om nu meer geld over te houden. Bronnen zeggen dat dat ook geldt voor een aantal investeringen in de zorg.

Zorg moet 600 miljoen besparen

Op het ministerie van Volksgezondheid wordt dit jaar meer uitgegeven dan de bedoeling was. Dat geld, volgens ingewijden ongeveer 600 miljoen euro, moet volgend jaar bezuinigd worden.

De voorjaarsnota bevat ook slecht nieuws voor mensen van wie hun baan op de tocht staat. De duur van de ww-uitkering die ze krijgen wordt met een half jaar verkort naar maximaal 18 maanden. Dat stond al aangekondigd in het hoofdlijnenakkoord van vorig jaar. De regeringspartijen hebben nu overeenstemming bereikt over de invoering ervan.

Morgen praat het kabinet dus over de voorjaarsnota. Dat is geen formaliteit, want vandaag bleek al dat verschillende bewindspersonen nog niet zijn bijgepraat over de inhoud. Het is niet ondenkbaar dat zij onaangenaam verrast zijn door zaken die hun portefeuille raken.

Dat speelde eind vorig jaar ook bij zorgminister Agema. Zonder dat zij het wist was besloten dat ze 165 miljoen euro moest bezuinigen op medische zorgopleidingen om bezuinigingen op het ministerie van Onderwijs terug te draaien. Uiteindelijk wist ze een alternatief te vinden binnen haar eigen begroting.

Grote thema's vooruitgeschoven

In de aanloop naar de voorjaarsnota werd veel gesproken over urgente zaken waar extra geld naartoe moest, zoals het stikstofprobleem, de klimaatdoelstellingen, de asielketen en het cellentekort. Maar die onderwerpen schuift de coalitie grotendeels vooruit.

Waarschijnlijk horen we pas richting Prinsjesdag hoe de partijen ermee omgaan. Dat is zeker een bittere pil voor PVV-staatssecretaris Coenradie (Justitie). Zij lobbyde intensief voor meer cellen en cipiers, maar daar is nu geen geld voor vrijgemaakt. Het betekent dat gedetineerden voorlopig vervroegd vrij zullen blijven komen.

Meta overwoog in 2018 Instagram af te splitsen

2 days 16 hours ago
Meta, toen nog Facebook, heeft in 2018 overwogen om Instagram af te splitsen. Oprichter Mark Zuckerberg overwoog dat het erop ging lijken dat de overheid het bedrijf sowieso wilde splitsen. Zuckerberg was bang dat Instagram gebruikers zou wegtrekken bij Facebook.

Onderhandelaars voorjaarsnota maakten het zichzelf lastig met marathonsessie

2 days 16 hours ago

Na meer dan 24 uur aan een stuk door onderhandelen is de coalitie het eens over de voorjaarsnota. Het is lang geleden dat dit soort sessies tot diep in de nacht duurden.

"Ik moest wel even fronsen toen ik vanmorgen op NOS.nl keek", zegt onderzoeker Roxanne Bongers van het Nederlands Herseninstituut. "Ik dacht, het moet pittig zijn geweest en misschien wel minder productief dan je zou willen."

De onderhandelaars kregen te maken met twee processen die elkaar versterken, zegt Bongers. "Als je slaaptekort hebt opgebouwd, worden de concentratie en het omgaan met emoties minder. Dus wordt het moeilijker om beslissingen te nemen, je wordt impulsiever. Je kan je daar bij een nachtdienst tegen wapenen door vooraf alvast te gaan slapen. Maar de onderhandelaars zijn niet gisteravond met onderhandelen begonnen, maar de dag ervoor."

Er is onderzoek gedaan naar rijvaardigheid als je 17 tot 19 uur wakker bent. Dan is je rijprestatie vergelijkbaar met iemand die een half promille alcohol in zijn bloed heeft. "En als je langer dan 19 uur wakker bent, is het alsof je 1 promille in je bloed hebt", zegt Bongers.

Bioritme

Behalve met een slaaptekort kregen de onderhandelaars ook met verstoring van hun bioritme te maken. "Ons lichaam gaat ervan uit dat we 's nachts slapen. We komen automatisch in een slaapstand, wat het extra lastig maakt om door te werken 's nachts. Daardoor worden de effecten van het slaaptekort nog sterker".

Dit betekent natuurlijk niet automatisch dat de onderhandelaars verkeerde beslissingen hebben genomen, zegt Bongers. Ze kan vanuit haar deskundigheid alleen zeggen dat deelnemers het zichzelf lastiger hebben gemaakt, omdat ze tegen hun eigen slaap moesten vechten.

"We hebben helemaal niet geslapen, nog geen minuut, maar het was het waard", zei PVV-leider Wilders:

Het nachtelijk doorhalen voor deze voorjaarsnota doet historicus Johan van Merriënboer van het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis in Nijmegen nog het meest denken aan de periode net na de Tweede Wereldoorlog, toen de latere IMF-directeur Piet Lieftinck minister van Financiën was (1945-1952).

Het lukte ministers zelden om meer geld voor hun portefeuille vrij te krijgen dan Lieftinck verantwoord vond. "Dat was een man, die liet het gewoon op het fysieke uithoudingsvermogen van de minister aankomen", zegt Van Merriënboer. "Tot diep in de nacht of tot het vroege ochtendgloren werd zo'n minister op de pijnbank gelegd. Ze gingen er dan bijna helemaal aan onderdoor."

Op hun nummer gezet

Berucht zijn ook de onderhandelingen ten tijde van het 'vechtkabinet' Den Uyl (1973-1977), maar in dat kabinet gingen ook de gewone ministerraadvergaderingen bijna wekelijks door tot diep in de nacht. "Bij Den Uyl ging het vooral om het debat", aldus Van Merriënboer. "Dat gold voor alle mogelijke onderwerpen, ook begrotingsvoorbereidingen."

Met de kabinetten-Lubbers kwam daar een eind aan. "Als er knopen moesten worden doorgehakt, liet hij ministers één voor één binnenkomen in het Torentje. Hij wist er soms meer van dan de vakminister en dan werden ze op hun nummer gezet. Dat zie ik Schoof niet doen."

Dode vrouw gevonden in woning Hellevoetsluis, verdachte aangehouden

2 days 16 hours ago

In een woning in Hellevoetsluis is vanmiddag het lichaam van een dode vrouw gevonden. De politie gaat ervan uit dat het slachtoffer door een misdrijf om het leven is gekomen. In verband met de vondst is een 31-jarige man uit Diemen aangehouden.

Het overleden slachtoffer werd even na 14.30 uur ontdekt in een huis in de Molenstraat. Volgens de politie is de 63-jarige vrouw de bewoonster van de woning.

Enige tijd later werd de 31-jarige verdachte aangehouden op verdenking van betrokkenheid. Dat gebeurde op de A4 ter hoogte van Delft.

Onthoofd

De politie doet onder meer onderzoek in de woning en de directe omgeving. Ook de auto waarin de verdachte reed, is in beslag genomen voor onderzoek. "Over de toedracht is nog veel onduidelijk", zegt de politie.

De politie kan bij de regionale omroep Rijnmond alleen bevestigen dat ze uitgaan van een misdrijf en onderzoek doen. Ook over de relatie tussen de man en vrouw kunnen ze nog niets zeggen.

De Telegraaf meldt dat de dode vrouw onthoofd is aangetroffen in de woning. In de auto van de verdachte zou een hoofd zijn aangetroffen. De verdachte zou de zoon zijn van het slachtoffer.

Rechter: piekbelasters hoeven nu niet dicht, wel stikstofdeadline voor Brabant

2 days 17 hours ago

Het Brabantse provinciebestuur moet samen met agrarische piekbelasters en milieuorganisaties om tafel om een oplossing te zoeken voor hun conflict over stikstof. Dat heeft de rechtbank Oost-Brabant geoordeeld.

De provincie krijgt een half jaar de tijd om te zorgen voor flink minder stikstofneerslag in overbelaste natuurgebieden, maar direct boerderijen sluiten gaat de rechter te ver.

Mobilisation for the Environment en Vereniging Leefmilieu, die veel stikstofzaken voeren tegen de overheid, stapten naar de rechter omdat het provinciebestuur weigert geldige vergunningen van boeren in te trekken.

De actiegroepen vinden dat nodig omdat die veehouderijen dicht bij overbelaste Natura 2000-gebieden liggen en zo veel stikstofneerslag op die beschermde natuur veroorzaken.

Gevoelige zaak

De zaak ligt gevoelig, want waarom zouden individuele boeren met geldige vergunningen hun bedrijf moeten sluiten om het stikstofprobleem op te lossen? Met onder meer dat argument weigerde het provinciebestuur dan ook om de vergunningen in te trekken.

Bovendien vindt de provincie het sluiten van de veehouderijen onnodig, omdat landelijke uitkoopregelingen voor boeren en provinciale maatregelen de stikstofneerslag al verminderen.

Dit soort rechtszaken, waarbij wordt gevraagd om bedrijven te sluiten vanwege het milieu, wordt vaker aangespannen, maar de rechtbank Oost-Brabant koos voor een onconventionele aanpak: een van de rechters ging langs bij boerenbedrijven en sprak gezamenlijk met alle betrokkenen.

"Met zijn allen aan de keukentafel is alles op tafel gekomen wat iedereen, ook de boeren, bezighoudt", zegt de persrechter. De rechtbank bewandelde deze weg omdat het om een "lastige en ingewikkelde" keuze gaat: het belang van de natuur versus dat van individuele boeren.

'Vergunningen vogelvrij'

Vanuit de agrarische sector werd dan ook met ingehouden adem afgewacht hoe het oordeel van de rechter zou uitvallen. De angst was dat alle stikstofvergunningen van boeren "vogelvrij" zouden worden als de rechter de milieuorganisaties gelijk zou geven, schreef hoofdredacteur Esther de Snoo van boerenblad De Nieuwe Oogst eerder over de zaak. Ook boerenorganisatie LTO liet al aan de NOS weten zich zorgen te maken over de zaak.

Maar de rechter gaat dus niet zo ver als boeren vreesden. Toch zal de agrarische sector niet helemaal gerustgesteld zijn, want komende tijd moeten provinciebestuur en milieuorganisaties om tafel om maatregelen te bedenken die moeten leiden tot minder stikstofneerslag in beschermde natuur, samen met de betrokken boeren.

"Dat zijn echt piekbelasters in de Natura 2000-omgeving", zegt persrechter Lieneke de Klerk over de bedrijven die de milieuorganisaties graag gesloten zien worden. "Dat moet binnen een jaar met passende maatregelen tegengegaan worden."

De rechtbank is duidelijk: er moet veel minder stikstof in de overbelaste natuurgebieden terechtkomen en de huidige aanpak schiet tekort. Ook de uitkoopregelingen voor veehouderijen leveren te weinig stikstofwinst op voor de Brabantse natuurgebieden. "Het is helemaal niet duidelijk op welke termijn dat uitkopen van boeren effect gaat hebben", zegt de persrechter.

Opnieuw naar de rechter

Toch gaat het de rechtbank te ver om de boerenbedrijven te sluiten. De persrechter erkent dat sluiting meteen een stuk minder stikstofneerslag op overbelaste gebieden zou betekenen.

"Alleen is dat wel een héél verstrekkende maatregel. Dat is echt een beslissing voor het college (van Gedeputeerde Staten), dat een belangenafweging moet maken tussen enerzijds het natuurbelang en anderzijds het belang van de boeren."

Hoe de provincie die belangenafweging uiteindelijk maakt, moet de komende tijd blijken. "Het college moet een afweging maken wat van de boeren verwacht moet en mag worden", zegt de persrechter. "De boeren kunnen ook aanreiken wat zij eventueel kunnen doen. Als je met elkaar om tafel gaat zitten kun je dat met elkaar bespreken."

Binnen een half jaar moet de provincie met een besluit komen. Als de provincie dan nog steeds te weinig doet om de stikstofneerslag te verminderen, kunnen de milieuorganisaties opnieuw naar de rechter. Binnen een jaar moet de stikstofneerslag daadwerkelijk flink lager zijn.

Overige twee advocaten Taghi leggen verdediging neer

2 days 17 hours ago

De twee overgebleven advocaten van Ridouan Taghi leggen de verdediging neer. Dat bevestigt advocaat Carlo Crince le Roy na berichtgeving door Het Parool. Na de arrestatie van Vito Shukrula stonden hij en Sultan Kat Taghi nog bij.

De twee advocaten vinden dat de staat het hen onmogelijk maakt om Taghi nog deugdelijk juridische bijstand te geven in het hoger beroep van de liquidatiezaak Marengo, zeggen ze tegen de krant.

"Nu de effectieve uitoefening van de grondrechten van de heer Taghi door alle beperkingen onmogelijk is gemaakt en wij niet verwachten dat er een einde komt aan de schendingen van zijn grondrechten, kunnen wij niet anders dan de verdediging neerleggen."

Vito Shukrula werd donderdag opgepakt. Hij wordt verdacht van deelname aan de criminele organisatie van Taghi. Hij werd gearresteerd na een bezoek aan Taghi in de EBI in Vught, de zwaarbeveiligde gevangenis waar Taghi al sinds december 2019 vastzit.

Anderhalve maand na het aantreden van de drie advocaten stuurde de AIVD een bericht aan het OM dat Shukrula boodschappen van zijn cliënt doorgaf. Het OM begon daarop een onderzoek.

Beelden Nederlandse aanval Hawija voor het eerst getoond: veel rook, daarna maanlandschap

2 days 18 hours ago

In de Tweede Kamer zijn voor het eerst beelden getoond van de nachtelijke Nederlandse luchtaanval op Hawija in 2015, waarbij meer dan zeventig burgers omkwamen. Ook de schade de volgende ochtend vroeg aan het gebied rond de autobommenfabriek van IS in de Noord-Iraakse stad was te zien.

Zichtbaar op de korrelige beelden van 's morgens vroeg, gefilmd vanuit F-16's, is een soort maanlandschap rond een grote krater op de plaats waar eerst de fabriek stond.

Dit zijn de beelden van de ochtend na het bombardement:

Van de gebouwen direct daaromheen is uitsluitend puin over. Op wegen daar weer naast is er druk verkeer van mensen die gewoon naar hun werk gaan. Van de aanval zelf is een enorme explosie en daarna vooral veel rook te zien.

Onverwacht hevige klap

Commandant der Strijdkrachten generaal Onno Eichelsheim erkende bij de presentatie van de beelden dat op dat moment al helder was dat "er meer schade was dan verwacht. Want die verwachting was dat die zich zou beperken tot het gebouw zelf en het terrein binnen de omheining daar omheen."

Bekijk hier de beelden van het bombardement in 2015:

Toch heeft de voor de aanval verantwoordelijke commandant in zijn rapport niet gemeld dat er de mogelijkheid was van burgerslachtoffers. Telefonisch heeft hij daar met de afdeling operaties in Den Haag wel over gesproken, benadrukte Eichelsheim. Achteraf bleek dat de onverwacht hevige klap kon ontstaan doordat er veel explosieven op het terrein waren opgeslagen.

Op 150 meter afstand lag de eerste woonwijk. Amerikaanse analisten concludeerden al snel dat er tientallen woningen in die wijk waren vernietigd.

'Niet relevant'

Van de beelden kort na zonsopgang hield Defensie lang vol dat ze niet meer bestonden. Tijdens het onderzoek van de commissie-Sorgdrager, die afgelopen januari rapport uitbracht, stelde het ministerie dat de beelden waren vernietigd, omdat ze "niet relevant" zouden zijn.

Na een artikel in de Volkskrant over de verdwenen beelden doken ze recent toch op. De commissie-Sorgdrager concludeerde na het bekijken van de beelden dat de verantwoordelijke commandant niet eerlijk was geweest toen hij zei niet te hebben kunnen zien dat er woonwijken in Hawija zwaar waren getroffen.

Onderzoek naar commandant

Minister Brekelmans van Defensie besloot daarop vorige week het handelen van deze commandant te laten onderzoeken. Ook beloofde hij de ontdekte beelden openbaar te maken, zoals de onderzoekscommissie had gevraagd. Dat gebeurde dus vandaag in de Tweede Kamer.

Er komt ook een onafhankelijk onderzoek naar de vraag hoe het kon gebeuren dat de Nederlandse beelden van de schade zo lang als verloren werden beschouwd, terwijl dat in werkelijkheid niet het geval was.

'Mogelijk gewoon slordigheid'

Defensiespecialist en voormalig luchtmachtofficier Peter Wijninga ziet weliswaar grote schade aan bebouwing in het minutenlange filmpje, die de kans "zeer groot maakte" dat er burgerslachtoffers bij het bombardement waren gevallen.

Maar de beelden zijn in zijn ogen ook weer niet zo eenduidig dat er aanleiding was voor betrokkenen om ze zoek te maken. "Ik weet niet waarom ze zo lang onvindbaar waren. Het kan ook gewoon slordigheid zijn geweest."

Vluchtelingenroute door Dariénkloof verlaten: 'Toen Trump won, viel alles stil'

2 days 18 hours ago

Honderden migranten passeerden dagelijks de beruchte Dariénregio, tussen Colombia en Panama, onderweg naar de Verenigde Staten. Sinds kort oogt de route verlaten.

Inwoners van het gebied zijn de afgelopen jaren economisch afhankelijk geraakt van de voorbijtrekkende migranten, en nu zien zij hun inkomsten verdampen. "Toen Donald Trump won, viel alles stil", zegt een inwoner van het gebied tegen persbureau AP.

De route is een van de gevaarlijkste migrantenroutes ter wereld, dwars door een stuk vrijwel ondoordringbare jungle. Wegen zijn er niet in het grensgebied. Toch waagden jaarlijks honderdduizenden migranten deze tocht.

De dorpjes waar migranten eerst uitrustten zijn inmiddels uitgestorven:

Tijdens de tocht trekken migranten door gebieden zonder schoon drinkwater, voedsel of telefoonbereik. Op verschillende plekken in het gebied zijn internationale hulporganisaties actief, die onder meer drinkwater en medische voorzieningen leveren.

Sommige inwoners van het gebied verkochten bootjes om de migranten verder te helpen op hun reis. Anderen verkochten eten, drinken, kleding of verhuurden tentjes. Zo ontstond er in de dorpjes in de regio een economie die draaide op de passerende migranten. Nu de migrantenstroom opgedroogd is, zijn de opvangtenten verlaten en koopt niemand meer de aangeboden spullen.

NOS-correspondent Boris van der Spek bezocht in september vorig jaar het dorpje Bajo Chiquito, waar mensen uitrustten na het laatste deel van hun oversteek door de Dariénkloof.

Lees hier het artikel over het dorpje waarin migranten op adem komen na hun gevaarlijke tocht:

Veel van de migranten die uiteindelijk de grens met de VS bereikten, maakten gebruik van een speciale app waarmee ze tijdelijk in de VS mochten verblijven. Die werd gelanceerd door de regering-Biden.

Op de dag dat Donald Trump werd geïnaugureerd als president sloot hij de app per presidentieel decreet. Tienduizenden afspraken die al gemaakt waren via de app, werden in een klap afgezegd. Vorige maand keerde de app terug onder de naam "CBP Home", met een nieuwe functie.

Het doel is nu om migranten aan te moedigen zichzelf "te deporteren". Volgens de Amerikaanse regering mogen zij later "legaal terugkeren" als ze nu meewerken aan hun deportatie.

Geld en een ticket

Bijna een miljoen migranten maakten gebruik van de migratieapp sinds begin 2023. Een deel van hen heeft de afgelopen weken een bericht ontvangen dat ze binnen zeven dagen het land moeten verlaten. Blijven ze in de VS, dan kunnen ze worden vervolgd en uitgezet.

Gisteren maakte Trump bekend dat hij van plan is om illegale migranten te betalen als ze vrijwillig terugkeren. "We gaan ze wat geld geven en een vliegticket."

Beschuldigingen aan adres kinderboekenschrijver Pim Lammers worden verwijderd

2 days 18 hours ago

De ultraconservatieve katholieke stichting Civitas Christiana gaat alle berichten over kinderboekenschrijver Pim Lammers verwijderen en zal beschuldigingen aan diens adres niet herhalen. Dat heeft de stichting afgesproken met Singel Uitgeverijen na een kort geding dat vorige week diende.

De afgelopen jaren richtte Civitas Christiana meermaals haar pijlen op Lammers. In aanloop naar de Week van de Lentekriebels werden opnieuw ongefundeerde beschuldigingen over pedofilie tegen Lammers geuit.

"Nu Civitas Christiana aan al onze eisen heeft voldaan en we goede afspraken voor de toekomst hebben gemaakt, zijn we natuurlijk erg tevreden met deze uitkomst", zegt directeur Paulien Loerts van Singel Uitgeverijen.

De Amsterdamse uitgeverij en Lammers ondernamen eind vorige maand stappen vanwege "meerdere haatcampagnes" en de "verspreiding van nepnieuws" door Civitas Christiana. "We accepteren niet dat er leugenachtige en gevaarlijke desinformatie over een auteur van ons verspreid wordt", zei de uitgeverij toen.

Daarop sommeerde de uitgeverij de stichting alle onwaarheden over Lammers te verwijderen. Toen Civitas Christiana daar geen gehoor aan gaf, volgde een kort geding.

In de rechtbank werd vorige week duidelijk dat de partijen een regeling wilden treffen.

Hoofdstuk afgesloten

Lammers is tevreden met de uitkomst. "Ik ben blij dat dit hoofdstuk eindelijk afgesloten is, ik ga mij nu volledig richten op mijn volgende boek." Het wordt een bundel met gedichten over liefde. Lammers zegt dat de afgelopen twee jaar hem leerden dat "deze wereld wat meer liefde" kan gebruiken.

De 31-jarige auteur trok zich in 2023 terug als schrijver van het Kinderboekengedicht nadat hij doodsbedreigingen had gekregen. Civitas Christiana begon een petitie om Lammers terug te laten treden en bracht een oud verhaal van de auteur onder de aandacht dat draait om een relatie tussen een jongen en zijn volwassen voetbaltrainer.

Toekomstige rechtszaken sluit Singel Uitgeverijen niet uit als er "onjuiste en gevaarlijke desinformatie" over een van hun auteurs verspreid wordt.

Tegen Civitas Christiana loopt nog een zaak. Ook Kenniscentrum Rutgers, de initiatiefnemer van de Week van de Lentekriebels, spande een kort geding aan vanwege de verspreiding van "leugens en desinformatie". Morgen is de uitspraak in deze zaak.

Veel kritiek op voorjaarsnota, maar blije verrassing over Nedersaksenlijn

2 days 18 hours ago

Bij maatschappelijke organisaties klinken opgeluchte en blije reacties, maar sommige hebben ook flinke kritiek op het akkoord over de voorjaarsnota.

Voor de hoofdpijndossiers klimaat en stikstof is geen geld vrijgemaakt. Dat moet in augustus gevonden worden, bij het overleg over de begroting voor 2026. Het komt de coalitie op felle kritiek te staan van milieu- en klimaatorganisaties.

Milieudefensie stelt dat de regeringspartijen de problemen voor zich uitschuiven. "Dat is exemplarisch voor dit kabinet, dat van alles belooft maar alleen maar uitstelt", zegt directeur Donald Pols.

Greenpeace windt er ook geen doekjes om. Het kabinet laat "voor de zoveelste keer" de natuur, het klimaat en mensen die door de klimaatcrisis worden getroffen in de steek, aldus directeur Andy Palmen.

Voor het gevangeniswezen pakt de voorjaarsnota ook slecht uit. De verwoede pogingen van staatssecretaris Coenradie van Justitie en Veiligheid ten spijt, gaan er geen honderden miljoenen euro's extra naar de sector om het cellentekort aan te pakken. "Helaas, daar was te weinig geld voor", luidt de reactie van PVV-leider Wilders.

Gemeenten voorzichtig optimistisch

De VNG, de Vereniging Nederlandse Gemeenten, zegt dat er in de voorjaarsnota "substantieel extra middelen voor gemeenten zijn opgenomen". De gemeenten zijn daar "voorzichtig optimistisch" over, schrijven ze in een verklaring.

De financiële problemen voor de gemeenten zijn groot, stellen ze zelf. Er stond een korting op het gemeentefonds gepland, waardoor ze geld tekort zouden komen voor allerlei belangrijke taken. Ze spraken zelf over een 'ravijnjaar'.

Eerder dreigde de VNG met een rechtszaak tegen het kabinet als die bezuiniging zou doorgaan. Maar dat is voorlopig van de baan, zegt een woordvoerder, "omdat er flinke stappen zijn gezet".

'Groot succes voor huurders'

Blijdschap is er ook bij de Woonbond. "Een groot succes voor huurders", klinkt het daar nu de coalitie heeft besloten om de huren van sociale huurwoningen te bevriezen. In juli dit jaar en volgend jaar mogen de sociale huurprijzen niet omhoog. Al was er volgens de Woonbond nog meer mogelijk geweest, want de coalitiepartijen hebben niets afgesproken over de huren in het middensegment en de vrije sector.

De huurbevriezing is een onaangename verrassing voor woningcorporaties, die spreken van "grote gevolgen" voor huurders en woningzoekenden. De bevriezing betekent volgens branchevereniging Aedes dat de nieuwbouw van bijna 200.000 huurwoningen niet door kan gaan. "Bevriezen van de huren lijkt makkelijk scoren, maar de coalitie laat vooral woningzoekenden aan hun lot over", stelt voorzitter Liesbeth Spies.

Bij de Stichting Nedersaksenlijn heerst blijdschap en ongeloof. "We werden vanmorgen compleet door het nieuws overvallen", zegt Roel Barkhof van de stichting tegen RTV Noord. De groep maakt zich al een aantal jaar hard voor een directe spoorlijn tussen Groningen en Enschede, via Emmen. De coalitie trekt er nu 1,9 miljard euro voor uit. "Dit is voor Noordoost-Nederland verschrikkelijk goed nieuws", zegt Barkhof.

"Dit brengt zo veel met zich mee. Neem de doorontwikkeling van Ter Apel, de verbouwing van het stationsgebied in Stadskanaal. En dan komt dit bericht. Daar kunnen we alleen maar heel erg blij van worden."

Lelylijn verder uit zicht

De komst van de Lelylijn dreigt hierdoor wel verder uit zicht te raken. De miljoenen die in de Nedersaksenlijn worden gestoken, komen uit het potje van 3,4 miljard euro dat voor de spoorverbinding tussen Noord-Nederland en de Randstad was bedoeld.

Een meerderheid in de Tweede Kamer nam eind vorig jaar nog een motie aan die stelde dat het geld voor de Lelylijn juist niet voor de Nedersaksenlijn gebruikt mocht worden.

Opgeluchte geluiden klinken in de kinderopvangbranche. De bezuiniging op de kinderopvangtoeslag is van de baan. "Dit is vooral goed nieuws voor de laagste inkomens. Zo houden we de kinderopvang toegankelijk voor iedereen", reageert directeur Emmeline Bijlsma van de Brancheorganisatie Kinderopvang.

Europees Parlement: Europese waarden en wetten geschonden in Hongarije

2 days 18 hours ago

Europese waarden en wetten worden in Hongarije openlijk geschonden en de situatie verslechtert. Dat concludeert een missie van het Europees Parlement die in het land op bezoek is geweest.

Onder leiding van Tineke Strik, Europarlementariër voor GroenLinks-PvdA, sprak de delegatie de afgelopen dagen onder andere met vertegenwoordigers van de lhbti-gemeenschap, journalisten en corruptiebestrijders. Hun verhalen stemmen somber.

De afvaardiging ontmoette ook vertegenwoordigers van de Hongaarse regering. Volgens een van de leden van de delegatie werden ze daarbij 'agressief' en 'vijandig' benaderd en was van de kant van de overheid sprake van "onbeschoft gedrag".

Geen volwaardige democratie

Er zijn al lang grote zorgen over de manier waarop premier Orbán Hongarije bestuurt. Onder meer over grootschalige corruptie, het gebrek aan persvrijheid en de onafhankelijkheid van de rechters, die niet gegarandeerd is in Hongarije. De Europese Commissie bevroor daarom al vele miljarden euro's subsidie aan het land.

Ook spande de Commissie rechtszaken aan bij het Europese Hof van Justitie. Dat oordeelt met enige regelmaat dat Hongarije zich niet aan de Europese wetten houdt. Vorig jaar juni sprak het hof zelfs over 'extreem ernstige schending' van het Europese recht door de regering-Orbán.

Dat heeft ook gevolgen voor andere landen in de EU, bijvoorbeeld voor buitenlandse bedrijven die zakendoen met Hongarije. Maar de regering lapt uitspraken die haar niet bevallen aan haar laars, zegt de missie. In 2022 stelde het Europees Parlement al vast dat Hongarije geen volwaardige democratie meer is.

Hoewel Hongarije zich niet aan de EU-wetten houdt, kan het land niet uit de unie gezet worden, simpelweg omdat dat volgens de regels niet kan. In het uiterste geval kan een land wel zijn stemrecht kwijtraken. De procedure hiervoor startte in 2018, maar die heeft nog altijd niet voldoende steun van andere landen gekregen.

Wat er ook geprobeerd wordt, het leidt nog niet tot verbetering in Hongarije. Integendeel, de missie van het parlement ziet een trend van steeds ernstiger schendingen van de rechtstaat, bijvoorbeeld bij lhbti'ers.

Lhbti-demonstraties verboden

Uitgerekend op de eerste dag van het bezoek van Striks delegatie stemde het Hongaarse parlement in met het veranderen van de grondwet. Voortaan kunnen demonstraties van lhbti-organisaties verboden worden, en worden alleen nog de geslachten man en vrouw erkend. Ook kan van mensen met een dubbele nationaliteit het staatsburgerschap afgenomen worden.

In Boedapest hangen billboards waarop Tineke Strik samen met voorzitter Von der Leyen van de Europese Commissie afgebeeld wordt als Brusselse meelopers, die uit zijn op de vernietiging van Hongarije:

De missie vraagt de Europese Commissie om spoedmaatregelen tegen de verandering van de grondwet bij het Europese Hof "omdat we geen jaren kunnen wachten." Zaken bij het hof duren vaak lang.

Ondertussen is de politieke situatie in Hongarije aan het veranderen. Tegenstander Péter Magyar zaagt aan Orbáns stoelpoten. Volgend voorjaar zijn er parlementsverkiezingen, peilingen laten een voorsprong zien voor de oppositie. Magyar, nu Europarlementariër voor de christendemocraten, belooft Hongarije weer volwaardig lid van de EU te maken als hij wint.

Touwtjes stevig in handen

Orbán staat binnenlands dus onder druk, maar heeft voor nu de touwtjes nog stevig in handen. Zijn partij moet niets hebben van de Brusselse missie, die vooringenomen zou zijn. En dus prijkt het gezicht van Tineke Strik op billboards in Boedapest. Samen met onder meer voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie is ze afgebeeld als tegenstander van Hongarije.

"We waren voorbereid op persoonlijke aanvallen", vertelt Strik. "In de media die in handen zijn van Orbán trekt ons bezoek veel aandacht. Wij horen dezelfde termen als de oppositie en de maatschappelijke organisaties. We zijn stinkdieren, parasieten, dat soort woorden. Natuurlijk is dat niet fijn voor ons, maar het is goed om je te realiseren dat dit voor mensen die in Hongarije de democratie proberen te beschermen dagelijkse kost is."

Storing bij muziekstreamingsdienst Spotify verholpen

2 days 19 hours ago

Na enkele uren is de wereldwijde storing bij de muziekstreamingsdienst Spotify weer voorbij. Tienduizenden gebruikers meldden problemen met het inloggen op de app en de website van het platform.

Ook bij het afspelen van muziek en podcasts ondervonden gebruikers problemen. Op de storingssite Allestoringen kwamen over Spotify op het hoogtepunt bijna 17.000 meldingen binnen.

De Zweedse streamingsdienst meldt op X dat de storing verholpen is. Berichten dat het zou gaan om een beveiligingshack zijn onjuist, meldt het bedrijf. Wat de oorzaak van de storing wel was, heeft Spotify niet bekendgemaakt.

Politie grijpt in na eindexamenstunt Almere, landelijk vijfde incident in 48 uur

2 days 19 hours ago

De politie heeft vanmiddag opnieuw ingegrepen bij een eindexamenstunt, ditmaal bij het Oostvaarders College in Almere. Daar liep een geplande examenstunt compleet uit de hand. Het is al het vijfde incident in Nederland met examenstunts in twee dagen.

De examenleerlingen hadden een confettikanon en een schuimkanon op het schoolplein gezet om op een ludieke manier wat chaos te creëren. De schoolleiding wist daarvan.

Het ging mis toen leerlingen uit andere klassen zich met de stunt begonnen te bemoeien. Er braken vechtpartijen uit en er werden vernielingen aangericht. Het escaleerde zodanig dat de schoolleiding de politie belde.

In korte tijd stonden zeker tien politieauto's met zo'n twintig agenten bij de school, meldt Omroep Flevoland . De politie maakte gebruik van wapenstokken om het schoolplein 'schoon te vegen'. Drie leerlingen zijn aangehouden.

Er zijn al vier eerdere incidenten geweest met eindexamenstunts in de afgelopen dagen. De politie greep vanochtend in bij een eindexamenstunt bij het Rudolf Steiner College in Rotterdam waar examenleerlingen met vuurwerk gooiden en probeerden deuren in te trappen. Agenten sloegen de scholieren met de wapenstok. Een scholier is opgepakt voor baldadigheid.

Ook greep de politie in bij een examenstunt in het Brabantse Wijk en Aalburg. Daar werd vuurwerk afgestoken en er zouden vernielingen zijn aangericht. Een 15-jarige jongen uit Hedel werd opgepakt, meldt Omroep Brabant. Hij had mogelijk een explosief in zijn rugzak. De stunt is stilgelegd.

Sloopauto in brand

Gisteren meldde zich in Elburg een minderjarige jongen bij de politie die betrokken was bij het in brand steken van een sloopauto tijdens een examenstunt. "Omdat de schooldeuren waren gebarricadeerd met grote strobalen was sprake van een gevaarlijke situatie", aldus een politiewoordvoerder bij Omroep Gelderland. De jongen in Elburg is opgepakt.

En in Almelo heeft de politie gisteren vijf minderjarigen aangehouden. Zij maakten deel uit van een groep van zo'n tachtig tot honderd jongeren die buiten bij een middelbare school vernielingen aanrichtten en zwaar vuurwerk afstaken, terwijl binnen een stunt aan de gang was.