Aggregator

De nieuwe coalitie wil veel van Brussel, maar zal weinig krijgen

4 days 19 hours ago

Een 'opt-out' op asiel en uitzonderingen voor natuur en stikstof. In het nieuwe regeerakkoord willen de vier partijen op allerlei terreinen onderhandelen met Brussel, met de Europese Unie. Maar hoe realistisch is dat? Van verschillende kanten wordt in Europa kritisch en afwijzend gereageerd op het coalitieakkoord.

Een opt-out is een uitzondering. Het betekent dat die lidstaat op een specifiek terrein van het EU-beleid niet hoeft mee te doen. Dat kun je als land alleen regelen als er binnen de EU wordt onderhandeld over een nieuw EU-verdrag. Er zijn nu drie landen die er een hebben: Denemarken, Polen en Ierland.

In het regeerakkoord staat dat Nederland zo snel mogelijk een uitzondering voor het Europese asiel- en migratiebeleid bij de Europese Commissie indient. Maar zo werkt het procedureel niet. "Je kan je niet onttrekken aan EU-wetgeving", zegt een woordvoerder van de Europese Commissie. "In het verleden, toen de EU-verdragen tot stand kwamen, hebben bepaalde landen opt-outs bedongen. Maar wij werken hier op basis van bestaande verdragen en wetgeving."

Migranten over de grens kieperen

Gerben-Jan Gerbrandy, oud-Europarlementariër en momenteel kandidaat voor D66, ziet een uitzondering voor asiel als kansloos. "Het is gebaseerd op drijfzand. Er wordt dan verlekkerd gekeken naar Denemarken dat een opt-out bedong, maar dat was in een context die nu totaal niet opgaat. Wat Wilders en de andere partijen voorstellen is: migranten over onze grens kieperen. Dat gaan landen als België en Duitsland natuurlijk niet slikken."

Ook binnen de Europese Commissie is er kritiek. "Wat is er in Nederland aan de hand?", zegt een ambtenaar die alleen anoniem wil reageren. "Waarom worden er dingen beloofd die bij voorbaat kansloos zijn? Dat is schadelijk voor het aanzien van de politiek."

De verbazing wordt breed gedeeld in Brussel. Ook Wilders lijkt te beseffen dat een afwijkend beleid niet haalbaar is. De PVV-leider zei tegen het Franse persbureau AFP dat het jaren kan duren voor een opt-out realiteit is, "als het er al van komt."

Uitzondering of derogatie

Over veel andere onderwerpen willen de vier partijen een uitzonderingspositie regelen. Zo'n 'derogatie' is anders dan een opt-out. Met een derogatie geeft de Europese Commissie een land meer tijd en ruimte om aan Europese wet- en regelgeving te voldoen.

Nu heeft Nederland op het gebied van stikstof een derogatie: daardoor mag er méér stikstof per hectare worden uitgestoten dan in andere EU-landen. Deze uitzonderingspositie wordt afgebouwd en zal vanaf 2026 helemaal verdwijnen.

De vier coalitiepartijen willen dit terugdraaien. Ook op het gebied van visserij en wonen willen ze uitzonderingen op Europese regelgeving.

"Het lijkt mij uitgesloten dat ze hun zin krijgen", zegt Gerbrandy. "De plannen getuigen niet van een standvastige koers. Ze keren de EU de rug toe. Dat ondermijnt de Europese Unie. Het toont aan hoe gevaarlijk radicaal-rechts is voor de toekomst van de EU, waarin we juist standvastiger moeten worden en meer moeten samenwerken."

Waarnemers in Brussel waarschuwen dat Nederland met dit coalitieakkoord binnen de EU als "lastpak" wordt gezien en invloed verliest.

Repercussies voor de VVD

Voor de VVD in Brussel leidt de samenwerking met de PVV mogelijk tot repercussies. De VVD hoort in het Europees Parlement bij de Europese liberale fractie Renew, waarin ook D66 zit. Eerder liep VVD-eurofractieleider Malik Azmani het fractievoorzitterschap van deze groep mis vanwege de voorgenomen samenwerking met de PVV.

Valérie Hayer, de fractievoorzitter van Renew, reageert fel op het Nederlandse coalitieakkoord. Achter de schermen klinkt woede en teleurstelling bij Renew, dat in de peilingen op verlies staat. Dat de VVD op nationaal niveau in zee gaat met de PVV is extra pijnlijk door de timing.

Over drie weken zijn de verkiezingen voor het Europees Parlement. Voor de Franse Renew-aanvoerder Hayer is het moeilijk uit te leggen dat zij er alles aan doet om in haar eigen land Rassemblement National, de Franse zusterpartij van de PVV, zoveel mogelijk te bestrijden, terwijl de VVD vanMalik Azmani met de PVV in een regering gaat zitten.

Ook bij GroenLinks-PvdA klinkt kritiek. "Juist in een tijd van conflicten en onzekerheden in de wereld om ons heen is Europese samenwerking essentieel om als land sterk te staan. De "minder Europa-agenda" van Wilders wordt realiteit en de VVD laat dit gebeuren. Met zondebokpolitiek tasten ze de rechtsstaat aan, bezuinigen ze op de EU en zetten ze de hakken in het zand tegen Europese samenwerking", aldus Bas Eickhout, GroenLinks-PvdA-lijsttrekker bij de Europese verkiezingen.

Wie profiteert er van de afspraken in het coalitieakkoord?

4 days 20 hours ago

Er moet door het nieuwe kabinet nog veel worden ingevuld de komende tijd, maar er zijn ook al concrete maatregelen aangekondigd in het akkoord. De vier partijen achter het akkoord willen onder andere dat werken meer gaat lonen voor middeninkomens. Welke plannen zijn er voor bijvoorbeeld lastenverlichting, en welk effect kunnen die hebben?

Werken

Eén van de belangrijkste dingen die de vier coalitiepartijen willen is lastenverlaging. Voor werkende middeninkomens moet dat bijvoorbeeld gebeuren door een extra schijf bij de inkomstenbelasting. Wie meer verdient, betaalt ook meer belasting. Er zijn nu twee schijven. Een derde zou zorgen dat werkende huishoudens minder belasting hoeven te betalen.

Andere maatregelen uit het akkoord en de budgettaire bijlage:

Wat vooral uit het akkoord blijkt is dat er "erg op werkenden wordt ingezet," zegt Marike Knoef, hoogleraar economie aan Tilburg University. "Qua inkomen wordt er gehamerd op 'werken moet lonen'. Het verschil tussen werken en niet-werken wordt groter."

Jacco Vonhof van belangenclub MKB-Nederland is blij. De werkgeversorganisatie ziet nu "meer aandacht voor ondernemers en het verdienvermogen voor Nederland."

Het plan voor lastenverlichting in de kinderopvang stuit op kritiek van branchevereniging BK Kinderopvang. De "complexe en omvangrijke" aanpassing van het systeem zal leiden tot te weinig plek in de opvang, is de vrees. Ook hoogleraar Knoef zet hier vraagtekens bij, zij maakt zich zorgen over de uitvoering vanwege de arbeidskrapte.

Er zal wel minder werk zijn voor rijksambtenaren en consultants die voor ministeries werken. Want de coalitie wil de groei van het aantal ambtenaren en de inzet van consultants van de afgelopen jaren meer dan terugdraaien. Ook komt er in 2026 geen loonsverhoging voor rijksambtenaren.

Wonen

Een ander belangrijk punt voor het kabinet is wonen, zowel met bestaande betaalbare bouw als het bouwen van nieuwe huizen.

Concrete maatregelen:

Branchevereniging Eigen Huis vindt het goed dat hypotheekrenteaftrek niet wordt afgebouwd. Huiseigenaren en bedrijven krijgen ook verlichting door de invoering van een maximale tariefsverhoging. Die verhoging mag elke gemeente nu zelf bepalen, zonder maximum.

Overig

Andere financiële maatregelen die impact hebben op de portemonnee:

Volgens hoogleraar Knoef zorgt de verhoging van de btw op kaartjes voor voorstellingen "voor wat herverdeling". "Want wie gaan er vaker naar hotels en theaters? Dat zijn toch vaak de hogere inkomens." Daar is branchevereniging VVTP het niet mee eens. Tegen RTL Nieuws zeggen ze dat dit juist alle lagen van de samenleving raakt.

Eigen Huis maakt zich zorgen over het plotseling stopzetten van de salderingsregeling en is bang dat er daardoor minder mensen overwegen om zonnepanelen te installeren.

Hele plaatje

Hoogleraar economie Bas Jacobs, verbonden aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, denkt dat vooral midden- en hoge inkomens profiteren van het pakket maatregelen. Er zitten ook een paar punten bij voor de allerarmsten, zoals de verlaging van het eigen risico in de zorg. Maar dat moet volgens hem wel "ergens vandaan komen".

Hoogleraar Knoef denkt dat de maatregelen "per saldo zullen leiden tot herverdeling van hoge inkomens naar midden- en lagere inkomens. En van niet-werkend naar werkend."

Beide economen spreken van "politieke keuzes". Zij leggen alleen uit wat de gevolgen van die keuzes kunnen zijn.

Maar over het hele financiële plaatje is Jacobs niet zo te spreken. Hij ziet dat er de komende tijd eerst veel extra geld wordt uitgegeven, en kort daarna juist flink wordt bezuinigd. "Wat ze doen is eerst het gaspedaal intrappen en dan over twee, drie jaar harder op de rem staan, dat is economisch raar beleid."

Computer herkent sarcasme steeds beter

4 days 20 hours ago

Als je iemand laat schrikken en die persoon reageert kalmpjes met "O mijn god. Ik krijg een hartaanval', dan weet je: dit is niet serieus. Computers daarentegen hebben de grootste moeite om zo'n opmerking te herkennen als sarcasme. Maar dat is aan het veranderen: onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen hebben een algoritme ontwikkeld dat sarcasme kan herkennen.

De taalonderzoekers Xiyuan Gao, Shekhar Nayak and Matt Coler - uit China, India en de VS - vonden elkaar en trainden het nieuwe algoritme met data over sarcastisch taalgebruik. Vervolgens kreeg de zogenoemde sarcasmedetector stukjes audio te horen uit de comedy-series Friends en The Big Bang Theory. Daar wist de detector heel aardig raad mee: in 74 procent van de gevallen herkende het de sarcastische opmerkingen van de personages Penny, Raj, Joey en Chandler.

En ook niet onbelangrijk: het algoritme wist met ongeveer evenveel succes aan te geven wanneer het niét om sarcasme ging. De onderzoekers presenteerden hun resultaten vandaag op een bijeenkomst van de Acoustical Society of America.

Weinig data

Eenvoudig was het onderzoek niet, omdat er maar weinig data beschikbaar waren om het model te trainen. De onderzoekers moesten het doen met slechts vier uur aan audio die verrijkt is met allerlei gegevens over de sarcastische bedoelingen van sprekers. "Dat was een groot probleem voor ons", zegt spraaktechnoloog Matt Coler, een van de onderzoekers.

Om het toch tot een goed einde te brengen, keken de onderzoekers naar zo veel mogelijk variabelen. Hoe is de toonhoogte van de sprekers? Hoe snel praten ze? Hoeveel variatie zit er in de toonhoogte? Wat is de intensiteit van de spraak? Komt de betekenis van de woorden overeen met de emoties in de stem?

Daarbij werd duidelijk dat mensen in alle talen vaak iets langzamer spreken als ze een sarcastische opmerking maken. Maar de toonhoogte verschilt weer per taal. In het Engels en Duits gaat de toonhoogte omlaag, en varieert die ook minder. Dus als Chandler in de Amerikaanse serie Friends aan het schrikken wordt gemaakt en langzaam en gelijkmatig zegt dat hij een hartaanval krijgt, dan is dat voor het algoritme een duidelijke indicatie dat er sprake is van sarcasme.

Gezichtsuitdrukkingen

In het Italiaans, Frans en Kantonees stijgt de toonhoogte juist, en neemt ook de variatie toe. Een goede sarcasmedetector zal dus per taal getraind moeten worden. Sowieso willen de onderzoekers hun detector doorontwikkelen. "De uitdaging is om niet alleen naar het geluid van de spraak te kijken, maar bijvoorbeeld ook naar de context waarin een uitspraak wordt gedaan", vertelt Coler. "En gezichtsuitdrukkingen zijn ook een heel accurate voorspeller van sarcasme."

Het onderzoek maakt deel uit van pogingen om de communicatie tussen mensen en computers menselijker te maken. Als computers de nuances van menselijke communicatie beter begrijpen, kunnen ze er ook beter op reageren, is het idee. Het Amerikaanse techbedrijf OpenAI zette eerder deze week nog stappen in die richting met een nieuwe versie van ChatGPT.

De sarcasmedetector moet op termijn ook concrete toepassingen krijgen. Want mensen met autisme en bepaalde vormen van dementie en schizofrenie hebben vaak moeite om sarcasme te herkennen. Een detector zou hen daar bij kunnen helpen, denken de onderzoekers, bijvoorbeeld door met behulp van een polsbandje een trilling te geven: pas op, sarcasme!

Inspectie: werk bagageafhandelaren Schiphol nog steeds te zwaar

4 days 20 hours ago

Het werk in de bagagekelders van Schiphol is nog steeds te zwaar. De Arbeidsinspectie wil daarom vier bagage-afhandelaren opnieuw een zogenoemde last onder dwangsom opleggen, een boete die ze moeten betalen als de werkomstandigheden niet verbeteren.

Vorig jaar kregen alle zes de bagage-afhandelaren op Schiphol zo'n last onder dwangsom opgelegd, omdat er niet genoeg gebruik werd gemaakt van bijvoorbeeld tilhulpen om werknemers te ontzien.

Ook moesten de werkgevers ervoor zorgen dat de werkzaamheden genoeg werden afgewisseld. In totaal moeten de afhandelaren ruim 1 miljoen euro betalen voor de maanden waarin de situatie niet op orde is.

Bij twee van de zes is de situatie inmiddels voldoende verbeterd, constateert de arbeidsinspectie. Het is nog niet perfect, ze krijgen verbeterpunten mee, maar er is zoveel verbeterd dat ze geen nieuwe last onder dwangsom krijgen.

Bij vier afhandelaren is er te weinig verbeterd. Voor hen zijn de dwangsommen hoger geworden. Hoeveel de afhandelaren moeten betalen verschilt, maar de hoogste maximale dwangsom is dit keer ongeveer 1 miljoen euro.

Vakbond: er gaan dingen veranderen

Vakbond FNV vind het goed dat de Arbeidsinspectie ingrijpt. "Goed dat ze de arbeidsomstandigheden op Schiphol serieus nemen", zegt Jaap de Bie van de bond. "Deze dwangsommen hebben impact op wat voor bedrijven te veel prioriteit heeft: geld verdienen. Door bedrijven te raken in de portemonnee gaan er dingen veranderen."

De Arbeidsinspectie meldt niet bij welke bagage-afhandelaren de situatie is verbeterd. KLM en Aviapartner laten desgevraagd weten dat zij geen nieuwe last onder dwangsom hebben gekregen. De overige bedrijven konden niet direct reageren op vragen van de NOS.

Uiteindelijk eist de inspectie dat alle afhandeling van bagage op Schiphol automatisch gaat. De afhandelaren kunnen nog vijftien dagen reageren op de voorwaarden van de inspectie.

De zware arbeidsomstandigheden kwamen aan het licht door onderzoek van de NOS en Nieuwsuur. De arbonormen van het bagagepersoneel zijn jarenlang overschreden.

Minder warmtepompen, meer diesel: afhankelijkheid energie-import wordt groter

4 days 21 hours ago

Het nieuwe kabinet wil doorgaan met "zinnige klimaatmaatregelen", onder meer om ervoor te zorgen dat Nederland voor zijn energietoelevering niet meer afhankelijk is "van regimes waar we niet van afhankelijk willen zijn". Dat voornemen werd uitgesproken op de gezamenlijke presentatie van de coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB.

Daar werden ook enkele energiemaatregelen uitgelicht. Het gaat bijvoorbeeld om belastingvoordelen, zoals het verlagen van de energiebelasting op gas, het niet terugdraaien van accijnsverlagingen op benzine en diesel en een lager belastingtarief op diesel voor de landbouw. Energie-experts stellen echter dat die juist een tegenovergesteld effect zullen hebben: een grotere afhankelijkheid van import.

Goedkopere energie wordt meer gebruikt

De plannen van het nieuwe kabinet moeten de energiekosten drukken voor automobilisten, huishoudens en boeren. Het eerste probleem met de voorgestelde belastingvoordelen is dat gratis geld niet bestaat. Het financiële voordeel op benzine aan de pomp, de gasrekening en de goedkopere diesel voor de landbouw moet de samenleving als geheel elders terugbetalen. Maar wel met één belangrijk verschil: als energie goedkoper wordt, zullen we er meer van gebruiken.

Behalve de lagere energiebelastingen wordt er een rem gezet op de gastransitie: het vorige kabinet wilde verduurzaming versnellen door vanaf 2026 warmtepompen verplicht te maken op plekken waar zo'n gasvrije verwarming zichzelf binnen zeven jaar financieel zou terugverdienen. Ook dit plan wordt door het nieuwe kabinet geschrapt.

Tot slot wil het nieuwe kabinet per 2025 de subsidie op elektrische auto's afschaffen, waardoor ook de elektrificatie van het wegverkeer wordt geremd, en wordt de maximumsnelheid verhoogd naar 130 kilometer per uur.

Extra geld voor Saudi-Arabië en Iran

Al deze maatregelen zullen leiden tot verhoging van de vraag naar olie en gas - en dus automatisch tot extra import, zegt energie-expert Jilles van den Beukel van het Haags Centrum voor Strategische Studies (HCSS).

Nederland en de rest van West-Europa hebben geen ruimte om zelf meer olie en gas te produceren, en dat geldt ook voor de Verenigde Staten. Bovendien is de internationale energiehandel een verbonden markt. Het is dus niet mogelijk om als Nederland selectief olie en gas te importeren uit de VS, zegt Van den Beukel. En zelfs als dat wel zou kunnen, profiteren andere grote exporteurs, zoals Saudi-Arabië, Qatar, Iran, Azerbeidzjan en Rusland automatisch mee van de prijsstijgingen die worden veroorzaakt door extra vraag naar olie en gas .

"Lagere energiebelastingen en minder stimulering van elektrische auto's en warmtepompen kunnen ertoe leiden dat onze fossiele import hoger uitvalt en daarmee de afhankelijkheid van exporterende landen toeneemt", beaamt energie-expert Kees van der Leun van adviesbureau Common Futures. "Uiteindelijk leidt meer import altijd tot meer inkomsten voor regimes waar wij niet mee willen werken, omdat olie en gas wereldmarkten zijn waarin extra vraag zorgt voor extra productie en export."

Verduurzamende maatregelen ontbreken nog

Om dit te voorkomen, zijn volgens Van der Leun extra maatregelen in de andere richting nodig. "Het totale effect van de beleidsvoorstellen op de benodigde import van olie en gas moet doorgerekend worden, en vervolgens moeten er compenserende maatregelen worden genomen voor maatregelen die deze import vergroten."

Ook onafhankelijk energie-expert Marien Boonman vindt dat er maatregelen ontbreken die verduurzaming blijven bevorderen. "Dat mis ik in het akkoord: er wordt nu wel geprobeerd om consumenten te beschermen tegen energiekosten, maar een ambitieus pakket om hen te helpen te verduurzamen heb ik nog niet kunnen ontdekken."

Spanje onderschept 1800 kilo meth, distributie door Sinaloakartel

4 days 21 hours ago

De Spaanse politie heeft een groot distributienetwerk van het Mexicaanse Sinaloakartel ontmanteld, nadat een lading van 1800 kilo methamfetamine werd onderschept. De nationale politie van Spanje spreekt van de grootste meth-vangst ooit in het land.

De politie heeft vijf mensen aangehouden. Het gaat om een Mexicaan die geldt als de leider van de groep, drie Spanjaarden en een Roemeen. Er zijn ook invallen gedaan bij zes panden in Valencia.

De autoriteiten spreken van het "elimineren van de groep", waarvan de politie denkt dat ze hun positie in Spanje wilden verstevigen. De groep zou afgelegen panden in de buurt van Valencia gebruiken om de ladingen drugs die binnenkomen via de haven op te slaan. Daarna werden de drugs over de weg in auto's met valse kentekens over Europa verspreid.

Het onderzoek naar de grootschalige drugssmokkel gaat verder. De politie sluit meer aanhoudingen niet uit.

Aanslag bij Nigeriaanse moskee, 11 doden

4 days 22 hours ago

In het noorden van Nigeria zijn elf mensen omgekomen bij een aanslag op een moskee. De dader zou benzine door het gebedshuis hebben verspreid en vervolgens de deuren op slot hebben gedaan. Bij de aanslag raakten ook 17 mensen gewond.

Kort na de aanslag is een man van 38 aangehouden. Hij verklaarde tegenover de politie dat een familieconflict over het verdelen van een erfenis aanleiding was voor de aanval. Familieleden van de verdachte zouden in de moskee zijn geweest.

Paniek

De aanslag was woensdag tijdens het ochtendgebed in de stad Gezawa. Inwoners zeggen dat ze binnen mensen in paniek hoorden toen die probeerden naar buiten te komen, terwijl de moskee in vlammen stond.

Volgens lokale media was een explosie te horen, waarna omwonenden naar de moskee kwamen om hulp te bieden. De politie zegt dat er geen explosieven zijn gebruikt bij de aanval.

De brandweer zegt dat ze niet meteen na het ontstaan van de brand gealarmeerd zijn en de situatie sneller onder controle hadden kunnen krijgen als dat wel was gebeurd.

Meta begint met factchecking op Threads

4 days 22 hours ago
Meta is begonnen met een programma voor factchecking van posts op Threads. Tot nu toe maakte Threads gebruik van het bestaande programma van Facebook en Instagram. Hoe het nieuwe programma er precies uitziet, is onbekend.