Schoof in speech klimaattop: 'Geen grootse plannen, maar concrete actie nodig'
Het wordt niet makkelijk om de opwarming van de aarde nog te beperken tot 1,5 graad, maar de wereld moet alle uitdagingen die dat in de weg staan confronteren. Dat is de boodschap van demissionair premier Schoof, die vandaag samen met tal van andere leiders en prominenten sprak in Belém, in Brazilië, waar volgende week de jaarlijkse klimaattop officieel begint. "Er is geen twijfel dat we ons tempo moeten versnellen."
Schoof reageerde op het rapport van het milieubureau van de Verenigde Naties dat gisteren verscheen. Dat stelde vast dat de wereld niet op koers ligt om zich te houden aan de afspraak om de opwarming van de aarde te beperken tot ruim onder de 2 graden Celsius, en liefst onder de 1,5 graad. Bij het sluiten van het klimaatverdrag van Parijs in 2015 deden landen die belofte aan elkaar.
"Tegelijkertijd moeten we de vorderingen sinds 2015 zien", ging Schoof zijn pleidooi voor optimisme verder. "De temperatuurprojecties zijn vandaag de dag bijvoorbeeld lager dan voor 'Parijs'. En de energietransitie versnelt zich." Hij hoopt dat landen deze top gebruiken om actie te verbinden aan hun eerdere beloftes. "We hebben geen grootse plannen of hoogdravende woorden nodig. We hebben concrete actie nodig."
Geen grote toezeggingenIn hoeverre Nederland inderdaad de daad bij het woord voegt op deze top, blijft de vraag. Onder Schoof zette Nederland geen wezenlijke stappen om de eigen klimaatdoelen te halen. Ook in zijn toespraak deed Schoof alvast geen grote nieuwe toezeggingen, naast een bijdrage van 5 miljoen euro aan een nieuw fonds voor de bescherming van regenwouden.
"Hij deed tijdens zijn speech in Belém een duidelijke oproep tot concrete actie", reageert klimaatexpert Maarten de Zeeuw van Greenpeace. "Toch zou Schoof zich moeten schamen voor zijn eigen anti-klimaatbeleid. Want Nederland haalt zijn eigen klimaatdoel niet", gaat hij verder. "We hopen dat Schoof zijn eigen duidelijke taal ter harte neemt."
Naast Schoof kwamen tal van leiders aan het woord in Belém, op de rand van de Amazone. VN-chef Guterres sprak als eerste en verweet landen "moreel falen en dodelijke nalatigheid" omdat ze er niet in slagen om de opwarming van de aarde onder de 1,5 graad te houden.
"1,5 graad is een rode lijn voor de mensheid", waarschuwde Guterres. "Hij moet binnen bereik blijven en volgens wetenschappers kan dat ook als we nu handelen." De topdiplomaat eiste daarom eveneens dat gemaakte afspraken worden omgezet in actie, en stelde dat er dus politieke moed nodig is. "Dit is niet meer de tijd voor onderhandelingen; het is tijd voor uitvoering, uitvoering, uitvoering."
Daarbij sloot ook president Lula van gastland Brazilië zich aan. Hij noemde deze klimaattop "de top van de waarheid". "Het is tijd voor de bewoners van de Amazone om de vraag te stellen wat de rest van de wereld doet om de instorting van hun huis te voorkomen."
Kritiek op VSDe Braziliaanse president hekelde de hoeveelheid desinformatie die tegenwoordig over klimaatverandering wordt verspreid. "Extremisten verspreiden nepnieuws voor hun eigen electorale gewin", haalde hij uit naar politiek leiders die hij niet bij naam noemde. Het was een weinig verhulde sneer naar onder meer de VS, dat zich onder president Trump terugtrekt uit het Parijsakkoord en geen regeringsdelegatie stuurt naar deze klimaattop.
Minder omfloerst in zijn kritiek was de Chileense president Boric. Die bekritiseerde de toespraak van Trump bij de Verenigde Naties, waarin hij vorige maand klimaatverandering een 'hoax' noemde. Boric: "Er zijn tegenwoordig stemmen in opkomst die ervoor kiezen om wetenschappelijk bewijs voor de klimaatcrisis te negeren of te ontkennen. De president van de VS, bijvoorbeeld, zei dat de klimaatcrisis niet bestaat, en dat is een leugen."
De Britse premier Starmer noemde Trump niet bij naam, maar merkte op dat "de consensus weg is" over het klimaatprobleem. Daar voegde hij wel aan toe dat de Britten "alles op alles" blijven zetten om er iets aan te doen. "Hoe groter onze collectieve ambitie, des te meer stappen we zetten om de klimaatcrisis tegen te gaan."