Aggregator

Kamer schrikt van berichten over Russische inmenging: begin volgende week debat

20 hours 33 minutes ago

De Tweede Kamer wil op zeer korte termijn, het liefst nog vandaag, een brief van het kabinet over de berichten dat Nederlandse politici betaald zouden zijn door Rusland om pro-Russische standpunten in te nemen. Als de berichten kloppen, wil de Kamer begin volgende week een debat houden over de kwestie.

Aanleiding is het nieuws dat Tsjechië zegt een Russisch desinformatienetwerk te hebben ontmanteld. De website Voice of Europe speelde daarin een sleutelrol. Politici uit verschillende landen, waaronder Nederland, zouden zijn benaderd en in sommige gevallen zijn betaald om in de aanloop naar de Europese verkiezingen het bestaansrecht van Oekraïne in twijfel te trekken.

Man en paard

"Als dit waar is, dan wil ik weten: wie zijn dat? Ik wil man en paard horen. Welke partijen gaat het om?", zei PVV-leider Wilders toen hij het debat aanvroeg. Hij wil zo snel mogelijk een brief ontvangen van demissionair minister De Jonge van Binnenlandse Zaken, die zowel over het verkiezingsproces als over de inlichtingendiensten gaat.

Hij kreeg steun van zo ongeveer de hele Kamer voor zijn voorstel. Verschillende Kamerleden noemden de berichten "zeer ernstig". Een meerderheid wil absoluut niet vertrouwelijk worden geïnformeerd door het kabinet. "Alles moet openbaar en transparant", zei BBB-leider Van der Plas.

Wilders heeft zich in het verleden nog wel eens positief uitgelaten over de website Voice of Europe. Ernaar gevraagd zegt hij nu dat hij zich belazerd voelt.

"Ja, ik wist het niet natuurlijk. Dus ja, dat kan gebeuren. Maar wij hebben gelukkig nooit een cent van wie dan ook, direct of indirect, uit dat land ontvangen, ook niet via een website. Maar het is wel kwalijk. Want we hebben binnenkort Europese verkiezingen en als die worden beïnvloed met grote sommen geld, dan is dat heel kwalijk."

Ook NSC-leider Omtzigt wil dat de kwestie "met grote spoed" moet worden uitgezocht. "Wij steunen als Nederland voluit Oekraïne en dan zou het zeer ongewenst zijn als er geld vanuit Rusland aangenomen wordt, linksom of rechtsom."

Forum

Op de website Voice of Europe komen regelmatig politici van Forum voor Democratie aan het woord. De partij van Baudet steunt Rusland in het conflict met Oekraïne.

Er is tot nu toe geen bewijs dat Forum zich laat beïnvloeden of betalen door Moskou, maar andere partijen in de Kamer wijzen erop dat de boekhouding van Forum, en stichtingen die aan de partij zijn verbonden, niet erg transparant is.

Gisteren leidde dat nog tot een aanvaring tussen Baudet en GroenLinks-PvdA-Kamerlid Klaver. Klaver vroeg naar jaarcijfers van een stichting die Baudet in 2014 oprichtte om activiteiten rond het Oekraïne-referendum te organiseren, maar Baudet bleef daar vaag over.

Na afloop van het debat zei Baudet dat hij Klaver "op zijn bek" zou slaan als hij er nog een keer naar vroeg. Inmiddels heeft hij excuses aangeboden voor die bedreiging.

Maar enkele uren per dag stroom in Charkiv na Russische aanvallen

20 hours 39 minutes ago

Charkiv, de tweede stad van Oekraïne met ruim een miljoen inwoners, is het zwaarste slachtoffer van de jongste Russische luchtaanvallen.

De belangrijkste elektriciteitscentrale van de stad is hard geraakt vorige week, in de nacht van donderdag op vrijdag. De verwachting was dat het minstens een jaar zou duren om de centrale repareren. Dat gaat wellicht sneller. En ook slaagt het elektriciteitsbedrijf erin om de stad van stroom te voorzien, door verschillende leidingen om te leggen met veel kunst- en vliegwerk.

Per wijk krijgen huishoudens nu enkele uren stroom per dag, ongeveer een uur of vijf. Dat betekent dat mensen weer kunnen koken en hun appartement kunnen bereiken met de lift. Flats hebben alleen elektriciteit en geen gas. Dit weekend, toen de stroom compleet was uitgevallen, was de situatie "gespannen", vertelt hulpverlener Dmitri Gorjatsjki. Omdat het onmogelijk was om een simpele maaltijd te bereiden.

Geen water

Geen elektriciteit betekent ook geen water. "Dat is ellende voor een gezin met kinderen", zegt vrijwilliger Oleksandr Sirenko. Volgens hem maken mensen er het beste van. "Mensen koken op vuurtjes op de binnenplaats. Ze laten zich niet meer bang maken door de terroristische buurman. We weten van wie het komt."

Nieuwe aanvallen kunnen de precaire situatie veranderen en de stroomvoorziening weer in gevaar brengen. Wat het gevolg is van een luchtaanval van gistermiddag is onduidelijk. Bekend is alleen dat de Russen voor het eerst sinds het begin van de oorlog weer vliegtuigbommen hebben afgeworpen op Charkiv. Die kwamen terecht in een woonwijk op een binnenplaats en er zou ten minste één dode zijn gevallen.

Het gaat waarschijnlijk om dezelfde slimme bommen waarmee de Oekraïners zijn verdreven uit Avdiivka, het stadje in de Donbas dat eind februari viel. De bommen maakten de positie van de verdedigers onmogelijk. Bewoners van Charkiv vragen zich op sociale media af waaraan ze de haat van Poetin te danken hebben.

Sirenko zegt dat vertrekken geen optie is: "We proberen kalm te blijven en ons aan te passen, want ons land is in oorlog." Hulpverlener Gorjatsjki klinkt aanzienlijk somberder. Hij distribueert voedsel onder de allerzwaksten die geen kant op kunnen. Die zijn voor hem de voornaamste reden om te blijven, hen wil hij niet in de steek laten. Maar het leven voor zijn familie, vrouw en kind, is er niet gemakkelijker op geworden.

Omdat er geen straatverlichting meer is, durft Gorjatsjki's vrouw niet meer naar buiten. "Er zijn steeds vaker overvallen, omdat het donker is en er verder niemand is." Zijn 6-jarige zoontje zit veel thuis. "Alles is online. Hij ziet geen klasgenoten en heeft geen enkel fysiek contact. Dat is heel slecht." Gistermiddag wilde hij een bezoek brengen aan zijn nieuwe school in het volgend leerjaar. Maar dat ging niet door: luchtalarm, schuilkelder.

"De stemming in de stad is grijs. Iedereen probeert de moed erin te houden en te blijven glimlachen. Maar als je dan met iemand praat, wordt het heel somber. De fundamenten van het normale leven zijn aangetast. Iedereen maakt zich zorgen," zegt Gorjatsjki tijdens het zoveelste luchtalarm. Videobellen doet hij, zittend op het toilet in de badkamer, de enige plek in huis zonder ramen. "Dit is de veiligste plek."

Nobelprijswinnende psycholoog Daniel Kahneman (90) overleden

20 hours 51 minutes ago

De Israëlisch-Amerikaanse psycholoog Daniel Kahneman, die in 2002 de Nobelprijs voor Economie toegekend kreeg, is op 90-jarige leeftijd overleden. Dat melden zijn vrouw en zijn werkgever Princeton University.

Kahneman werd vooral bekend met zijn werk over het belang van intuïtie bij het nemen van financiële beslissingen, en stond samen met vaste academische partner Amos Tversky aan de basis van de wetenschappelijke discipline behavioral economics (gedragseconomie). Zijn boek over dit onderwerp voor een groot publiek, Thinking, Fast and Slow, werd in 2011 een bestseller.

Centrale gedachte daarbij is dat de mens veel minder rationeel handelt bij het beslissen over een nieuwe baan of een grote aankoop dan tot dan toe werd aangenomen: intuïtie speelt een grote rol bij zo'n beslissing, en die wordt door de mens dan achteraf goedgepraat als weloverwogen besluit.

Gouden eieren

Zo kwamen Kahneman en Tversky in de jaren 70 tot de conclusie dat de meeste mensen intenser reageren op financieel verlies dan op even grote winst, en dat dit kan leiden tot vasthouden aan de status-quo, zelfs tegen het eigenbelang in. Dit principe kreeg later de naam loss aversion (afkeer van verlies).

Kahneman kreeg in 2002 in zijn eentje de Nobelprijs voor Economie, omdat zijn academische partner Tversky al in 1996 was overleden. De twee werkten decennialang zo intensief samen dat ze een muntje opgooiden bij de vraag wie de eerste auteur mocht worden bij hun eerste gezamenlijke publicatie, en daarna die eer simpelweg om-en-om op zich namen.

"Amos en ik deelden het wonder dat we samen de gans bezitten die gouden eieren legde - een gezamenlijke geest die beter was dan die van ons individueel", zo memoreerde Kahneman later over zijn partner.

Kahneman legt kort uit waar zijn werk om draait:

Auto's in vlammen op in zelfde straat Elst, politie vermoedt brandstichting

21 hours 3 minutes ago

In het Gelderse Elst heeft vannacht brand gewoed in geparkeerde auto's in dezelfde straat. Door de hitte van de vlammen sprong ook het glas in ramen en voordeuren van zeven huizen, schrijft Omroep Gelderland.

Bewoners schrokken rond 03.00 uur 's nachts wakker. "Mijn ouders slapen aan de straatkant dus die werden als eerste wakker. Het was ongelooflijk warm en onderdelen vlogen alle kanten op", vertelt Elma Skeho, eigenaar van een van de beschadigde auto's.

"Mijn vader wilde mijn auto nog redden dus die rende door de straat. Alle buren waren in paniek, het was niet te doen", zegt ze tegen Omroep Gelderland:

Drie auto's zijn volledig verwoest. Enkele andere geparkeerde voertuigen raakten beschadigd.

Omdat het vuur tegelijkertijd aan beide kanten van de straat woedde, gaat de politie uit van brandstichting. De politie is nog op zoek naar getuigen en camerabeelden.

Meer boa's voor extra toezicht rond overvol aanmeldcentrum Ter Apel

21 hours 56 minutes ago

De gemeente Westerwolde krijgt acht extra boa's voor meer toezicht in Ter Apel, waar het landelijke aanmeldcentrum voor asielzoekers staat. Er is sprake van toenemende overlast in het dorp vanwege het overvolle aanmeldcentrum.

Waarnemend burgemeester Leendert Klaassen meldt dat een deel van de extra boa's volgende week begint. Het gaat volgens RTV Noord om een zogenoemde 'flexpool' onder leiding van de gemeente Groningen. Dat is een groep boa's die vanaf 2 april in de hele provincie kan worden ingezet. Hun eerste werkplek wordt dus Ter Apel.

Meer incidenten op straat

In het aanmeldcentrum mogen niet meer dan 2000 mensen verblijven, oordeelde de rechter eerder dit jaar. Echter verblijven er met regelmaat meer mensen, waardoor het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) hoge dwangsommen moet betalen.

Volgens de gemeente neemt de druk op het dorp toe door de grote aantallen asielzoekers. Het aantal winkeldiefstallen is volgens waarnemend burgemeester Klaassen weliswaar afgenomen, maar het aantal "overige incidenten" neemt toe, zegt hij. Het gaat om incidenten in de openbare ruimte, maar wat dat precies inhoudt, wil hij niet toelichten.

Ook de sluiting van de sobere opvang voor mogelijke overlastgevers, de zogenoemde procesbeschikbaarheidslocatie (pbl), draagt volgens de gemeente bij aan het hoge aantal incidenten. De gemeente hoopt dat die opvang snel weer open kan na wat aanpassingen.

Buitenslapers

De burgerwacht in Ter Apel zei eind februari dat er een toename is van het aantal asielzoekers dat buiten slaapt in het dorp. Klaassen heeft hier geen exacte cijfers van maar wil dat de extra boa's, die ook in de avonduren worden ingezet, kunnen handhaven op asielzoekers die buiten overnachten.

'Natuurlijke cholesterolremmer' uit de schappen in Japan na vier doden

22 hours 17 minutes ago

In Japan zijn vier mensen overleden na het innemen van cholesterolremmers. Kobayashi Pharmaceuticals, het bedrijf dat het supplement produceert, geeft toe dat er twee sterfgevallen zijn gemeld. Vandaag bevestigde de Japanse premier Kishida nog twee andere sterfgevallen in een Kamerdebat.

Een van de overleden patiënten begon in 2021 met het innemen van dit supplement en is in februari dit jaar plotseling gestorven vanwege nierfalen. In totaal zijn 106 mensen opgenomen in het ziekenhuis met soortgelijke klachten. De verwachting is dat het aantal slachtoffers in de komende dagen flink oploopt. De Japanse overheid heeft een grootschalig onderzoek aangekondigd.

Dat de zaak nu pas aan het licht komt, is zorgwekkend voor Japanners. De overleden patiënten begonnen in 2021 en 2022 met het gebruiken van de supplementen, maar het populaire product Benikoji Chole-help is pas recent teruggeroepen en lag tot voor kort nog op de planken van grote drogisterijen en supermarkten.

'Gepaste maatregelen'

Benikoji wordt in Japan wijdverspreid gebruikt, in zowel supplementen als voedselproducten. Het bestanddeel bestaat uit een mix van een schimmel en gestoomde rijst, een proces dat een roodkleurig goedje oplevert. Het consumeren hiervan zou 'slechte cholesterol' in het bloed moeten verlagen. Het wordt daarom in veel gezondheidsproducten gebruikt die beweren 'natuurlijk' te zijn. Omdat het een supplement betreft, is het zonder recept te verkrijgen in de winkel.

Ondanks de vrije verkrijgbaarheid waren er jarenlang signalen dat er gezondheidsrisico's aan verbonden waren. Volgens de Japanse autoriteit voor voedselveiligheid zijn eerder al meldingen gedaan over mogelijke gezondheidsproblemen als gevolg van regelmatig gebruik.

In 2014 deed Zwitserland alle benikoji-producten in de ban en de Franse overheid waarschuwde het publiek te overleggen met een arts voor inname. Onder de huidige EU-maatregelen mogen veel producten die het middel bevatten niet meer verkocht worden, maar van een volledig verbod is geen sprake.

Grootschalig onderzoek

In Japan probeert de overheid nu grip te krijgen op de situatie. "We nemen gepaste maatregelen als dat nodig is", verklaarde premier Kishida in een Kamerdebat vanochtend. De overheid kondigt vandaag een grootschalig onderzoek aan naar mogelijke misstanden bij de farmaceut Kobayashi.

De regeringswoordvoerder heeft aangegeven dat alle beschikbare informatie wordt overhandigd aan de Wereldgezondheidsorganisatie. Het ministerie van Volksgezondheid houdt vandaag een spoedsessie met voedselveiligheidsexperts en geeft aan op basis hiervan officieel advies uit te vaardigen over het gebruik van benikoji. Een minister zegt ongeveer 7000 producten te evalueren die beweren speciale gezondheidsvoordelen op te leveren.

In Osaka, de stad waar het overgrote deel van de productie plaatsvindt, heeft de gemeente direct stappen ondernomen om de producten uit de schappen te halen. Supplementen die gemaakt worden van de gefermenteerde rode rijst zijn onder een verscherpte hygiënewet nu verboden. De gemeente heeft een spoedonderzoek ingesteld naar 52 lokale bedrijven die het ingrediënt hebben gekocht van Kobayashi, en in hun eigen producten hebben verwerkt.

Alhoewel de productie van benikoji giftige stoffen kan veroorzaken, geeft het bedrijf achter de supplementen aan dat het een veilige bacteriestam gebruikt in het productieproces. De benikoji wordt in een eigen fabriek gemaakt en vervolgens verscheept naar derde partijen die het originele bestanddeel verwerken in een reeks supplementen.

In totaal nemen 170 bedrijven het product af van Kobayashi. Vertegenwoordigers zeggen dat ze geen onveilige bestanddelen hebben gevonden die mogelijk de oorzaak kunnen zijn van de gezondheidsproblemen. Desondanks heeft Kobayashi op vrijwillige basis vijf producten teruggeroepen, waaronder 300.000 pakketten Benikoji Chole-help.

Bosma: Baudet heeft spijt van uitspraken tegen Klaver

22 hours 32 minutes ago

Forum voor Democratie-leider Baudet heeft spijt van zijn uitspraken in de richting van GroenLinks-PvdA-Kamerlid Klaver. Dat heeft Kamervoorzitter Bosma van Baudet gehoord in een telefoongesprek. Baudet dreigde Klaver gisteren na afloop van een Kamerdebat "op zijn bek te slaan".

Volgens Bosma heeft Baudet zich naar eigen zeggen laten meeslepen "in de felheid van het debat". De Kamervoorzitter voegde eraan toe dat Baudet dat zelf ook naar buiten zal brengen. Bosma is hier "heel blij mee".

De Kamervoorzitter had Baudet ontboden voor een gesprek vanochtend, maar de FvD-leider is niet gekomen. "Hij stelde dat hij hier niet kon zijn en dat hij een andere afspraak had", zei de Kamervoorzitter daarover.

Baudet kan niet geloven dat Klaver zich echt bedreigd heeft gevoeld

Enige tijd na de verklaring van Bosma zette de FvD-leider inderdaad op X dat hij zich "te veel heeft laten opjuinen" door Klaver en dat hij het niet had moeten zeggen. Hij biedt zijn excuses aan.

Volgens Baudet was er overigens geen sprake van "echte bedreigingen". Hij kan ook niet geloven dat Klaver zich echt bedreigd heeft gevoeld: "Hij rende naar de meester, naar Martin Bosma en ging klikken." De FvD-leider vindt "het hele circus dat er nu omheen ontstaat echt heel belachelijk".

Dat Baudet "in verband met een kickboxtraining" niet op de voorgestelde tijd naar de voorzitter kon, heeft hij naar eigen zeggen gisteravond direct aan Bosma laten weten.

De Kamervoorzitter had Baudet ontboden voor een gesprek vanochtend, maar de FvD-leider is niet gekomen:

Baudet was door Bosma uitgenodigd voor een gesprek naar aanleiding van het dreigement van de FvD-voorman aan het adres van Klaver na een debat. Dat debat ging over een initiatiefwet van Forum voor Democratie om een referendum te houden over het Nederlandse lidmaatschap van de EU.

In het debat zelf waren er al heftige botsingen tussen Baudet aan de ene kant en Klaver en D66-Kamerlid Paternotte aan de andere kant. Klaver en Paternotte stelden Baudet kritische vragen over zijn mogelijke banden met Rusland.

Stukken van Stichting

Toen de voorzitter het debat had beëindigd, dreigde Baudet Klaver "op zijn bek te slaan" als hij nog een keer naar stukken van de Stichting Forum voor Democratie zou vragen. Die stichting richtte Baudet in 2014 op om de activiteiten rond het Oekraïne-referendum te organiseren.

In een brief aan Baudet noemde Kamervoorzitter Bosma de bedreiging door Baudet "volstrekt onaanvaardbaar". Volgens hem zijn grenzen en fatsoensnormen overschreden en is ook het aanzien van Kamer en politiek geschaad. En vandaag herhaalde Bosma dat het gedrag van de FvD-voorman van gisteren niet te tolereren is: "Je kan niet als Kamerleden onderling elkaar met geweld gaan bedreigen."

Kamervoorzitter: hier is nooit aan gedacht

De Kamervoorzitter voegde eraan toe dat bij recente aanpassingen van het Reglement van Orde van de Kamer er nooit aan is gedacht dat "we geweldsincidenten in de plenaire zaal zouden kunnen hebben buiten de vergadering om". Hij gaat er met het Kamerbestuur over praten hoe hier in de toekomst mee moet worden omgegaan.

Bosma is er zelf voor om voortaan iemand in dit soort gevallen te kunnen schorsen. Volgens hem zijn er in elk geval nu geen sancties van de Kamer tegen Baudet mogelijk.

Klaver zei vandaag dat de woorden van Baudet echt bedreigend waren. "En ik vind het een verkeerd signaal aan de rest van Nederland. Hij is een grens ver overgegaan." De GroenLinks-PvdA-politicus laat het er nu verder bij en zal geen aangifte doen tegen Baudet. Klaver wil wel nog steeds antwoord op de vragen over de stukken die hij gisteren heeft gevraagd.

Klaver vindt dat de uitspraken van Baudet hier niet horen:

Bosma vindt het "een belangrijk iets" dat Klaver zich bedreigd heeft gevoeld. "Maar de intentie van Baudet lijkt me positief, namelijk dat hij dit hele verhaal uit de wereld wil hebben", zei de Kamervoorzitter vanmorgen. Ook Bosma onderneemt geen nadere stappen tegen de FvD-voorman.

Tsjechië ontmantelt 'Russisch desinformatienetwerk' in aanloop EU-verkiezingen

22 hours 34 minutes ago

Tsjechië heeft naar eigen zeggen een pro-Russische desinformatiecampagne blootgelegd waarbij de nieuwssite Voice of Europe een sleutelrol speelde. Met hulp van pro-Russische politici in een aantal Europese landen werd volgens het Tsjechische ministerie van Buitenlandse Zaken geprobeerd om "de territoriale integriteit, soevereiniteit en vrijheid" van Oekraïne ter discussie te stellen.

De Tsjechische krant Denik N schrijft, op basis van gesprekken met inlichtingenbronnen, dat politici ook betaald zijn. Bijdragen zouden onder meer bedoeld zijn voor hun campagnes.

Onder anderen politici uit Duitsland, Frankrijk, Polen, België, Hongarije en ook Nederland zouden zijn benaderd, en sommige van hen gefinancierd. De autoriteiten in Tsjechië hebben dat niet bevestigd en ook geen namen genoemd. De campagne zou bedoeld zijn om de Europese verkiezingen van juni te beïnvloeden.

Vriend van Poetin

Tsjechië heeft sancties ingesteld tegen de firma achter de vanuit het land opererende Voice of Europe en tegen twee individuen. Een van hen is de pro-Russische Oekraïense politicus Viktor Medvedtsjoek, die achter de financiering zou zitten. Medvedtsjoek is goed bevriend met president Poetin en werd kort na de Russische inval in Oekraïne vastgezet na beschuldigingen van terrorisme-financiering. In september 2022 werd hij door Oekraïne overgedragen aan Rusland, in ruil voor enkele honderden gevangengenomen Oekraïense strijders van het Azov-bataljon. Oekraïne heeft Medvedtsjoek overigens zijn nationaliteit afgenomen.

Ook de Oekraïens-Israëlische Artem Martsjevsky is door de Tsjechen op een sanctielijst gezet. Hij zou zijn aangestuurd door Medvedtsjoek om de site te leiden en anti-Oekraïnese propaganda en desinformatie te verspreiden. Er zouden journalisten zijn betaald voor pro-Russische beïnvloeding en ook zouden leden van het Europees Parlement zijn benaderd om invloed te verkrijgen. Denik noemt specifiek politici van radicaal-rechtse partijen, waaronder het Duitse Alternative für Deutschland (AfD).

Door de sancties zijn bankrekeningen bevroren en Medvedtsjoek en Martsjevsky mogen Tsjechië niet meer in. De website van Voice of Europe, ook actief op Facebook en X, is volgens de autoriteiten niet uit de lucht gehaald maar volgens premier Fiala kan het medium hierdoor niet meer opereren vanuit Praag. Het lijkt er overigens dat de site ten minste vanuit Nederland niet meer bereikbaar is.

Militaire steun dwarsbomen

Dat Rusland met desinformatie en propaganda invloed probeert uit te oefenen op het Oekraïne-beleid van westerse landen en de EU is niet nieuw. Vorige week nog legden de Verenigde Staten sancties op aan twee Russische bedrijven die via online-campagnes proberen om westerse steun aan Oekraïne te dwarsbomen.

Volgens The New York Times gaat het online niet meer alleen om het opzetten van fake-accounts op sociale media, maar ook om het opzetten van websites die grote gelijkenis vertonen met reguliere websites van gevestigde media. Doel is om discussies te laten ontbranden over de westerse militaire steun aan Oekraïne, waarbij uitspraken binnen die discussie vallen binnen de vrijheid van meningsuiting.

De Tsjechische onthullingen hebben geleid tot zorgen bij Tweede Kamerpartijen. De Kamer heeft het kabinet om een brief gevraagd en een debat aangevraagd.