NOS Nieuws - Algemeen

Goedemorgen! De vorige week overleden oud-toptrainer Leo Beenhakker wordt vandaag begraven. Voordat de uitvaart begint, rijdt de rouwstoet langs het Rotterdamse stadion de Kuip. En de Inspectie van het Onderwijs publiceert het jaarlijkse rapport Staat van het Onderwijs.

Eerst het weer: Er is vandaag vooral in het oosten veel bewolking met kans op wat regen. Verder naar het westen is de bewolking dunner, schijnt de zon af en toe en blijft het droog. Maxima liggen vanmiddag tussen 12 en 15 graden. De komende dagen blijft het licht wisselvallig met later iets oplopende temperaturen.

Ga je vandaag op pad? Dit is het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De vier partijen die onderhandelen over de voorjaarsnota hebben nog geen overeenstemming bereikt over het bijstellen van de begroting voor dit jaar. PVV, VVD, BBB en NSC hebben de hele nacht onderhandeld op het ministerie van Financiën. Het overleg, dat in de ochtend voortduurt, werd alleen even kort onderbroken voor stemmingen in de Tweede Kamer.

Gisteravond laat sloot ook premier Schoof aan bij de onderhandelingen. Hij was eerder op de avond bij het staatsbanket met de sultan van Oman.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Een hitserie op de Zweedse televisie: Den Stora Algvandringen, oftewel De Grote Elandentrek. Zes jaar geleden voor het eerst op tv en vorig jaar goed voor negen miljoen kijkers. Overal in de bossen hangen camera's om de elandentrek vast te leggen.

Wie aan Nederland denkt, denkt aan fietsen. Nederlanders en fietshelmen zijn een minder goede combinatie. We vinden ze lelijk, niet lekker zitten, en bijna niemand draagt ze.

Dat moet veranderen, vindt minister Madlener van Infrastructuur, want elk jaar belanden veel mensen na een fietsongeluk op de spoedeisende hulp. Vorig jaar waren dat 74.300 fietsers, van wie 48.900 met ernstig letsel, blijkt uit nieuwe cijfers van VeiligheidNL. En de groep met ernstig letsel wordt steeds groter.

Vandaag begint de landelijke "Zet 'm Op"-campagne, met als doel dat meer Nederlanders vrijwillig kiezen voor een fietshelm. "Dit soort veranderingen kunnen slagen", zegt gedragswetenschapper Inge Merkelbach van de Erasmus Universiteit. "Maar het zal een traject van de lange adem worden."

Meer bescherming op de fiets is hard nodig, zegt David Baden. Als arts op de spoedeisende hulp van het Diakonessenhuis in Utrecht ziet hij dagelijks fietsers die een ongeluk hebben gehad.

Van alle fietsslachtoffers vorig jaar had ongeveer de helft (49 procent) een botbreuk. Maar een fietsongeluk kan ook leiden tot licht hersenletsel (13 procent) of ernstige schade aan de hersenen of de schedel (4 procent).

Oncomfortabel en onprettig

Om het aantal fietsslachtoffers te verminderen, wil minister Madlener dat over tien jaar ongeveer een kwart van de Nederlanders een helm draagt. Nu is dat nog maar 4 procent.

Dat is geen gemakkelijke opgave, zegt gedragswetenschapper Merkelbach. "Verandering leidt altijd tot weerstand." Zeker bij ingesleten gewoontes zijn veranderingen volgens haar lastig, en fietsen zonder helm is voor Nederlanders doodnormaal.

Als een verandering ook nog oncomfortabel wordt gevonden, is de weerstand nog groter, zegt Merkelbach. "Je moet een fietshelm aanschaffen, het doet iets met je kapsel, en niemand anders draagt hem. Dat vinden mensen onprettig: we willen niet de odd one out zijn."

Hoe gaan die koppige Nederlanders dan toch een fietshelm dragen? In het plan van minister Madlener wordt "zelfovertuiging" genoemd als belangrijkste tactiek.

Nieuwe gewoonte

Om mensen zelf te laten kiezen voor een helm, zijn de komende tijd in het hele land acties waarbij je een helm kunt uitproberen. Ook moet de helm aantrekkelijker worden door verbetering van het design en kortingsacties.

De campagne richt zich in eerste instantie vooral op ouders van jonge kinderen, forenzen en ouderen. Mensen van 55 jaar en ouder vormen immers bijna de helft (41 procent) van alle fietsslachtoffers op de spoed. Vaak zijn dit mensen op een e-bike, ziet Baden. "Dat heeft te maken met verminderde spierkracht, een verminderd reactievermogen en juist een sneller bewegend voertuig."

Ook kinderen tot elf jaar belanden regelmatig in het ziekenhuis. "Zij beginnen net met fietsen", zegt Baden. "Ze zijn de vaardigheid nog aan het leren, en hebben nog minder zicht op de gevaren van het verkeer."

Het is slim om de fietshelm te introduceren bij deze nieuwe generatie fietsers, vindt Merkelbach. "Bij een groep die nog niet eerder heeft gefietst, is het makkelijker om een nieuwe gewoonte aan te leren."

Onhandig

In Utrecht, dé fietsstad van Nederland, peddelen vrijwel alle fietsers nog rustig zonder helm door de straten. Ook ouderen, kinderen en hun ouders. Willem (63) is onderweg met een ov-fiets en denkt er "wel eens over na", maar gebruikt tot nu toe alleen een helm met mountainbiken.

Hij vindt een helm vooral onhandig. "Dan moet ik hem meenemen in de trein."

Ook Erik Zomerhuis (40) rijdt helmloos langs de gracht, zijn dochtertje Noor zonder helm voorop. Hij heeft wel nagedacht over het aanschaffen van een helm, toen Noor werd geboren, "maar het is er nooit van gekomen".

Hoewel hij er zelf geen draagt, vindt hij het goed als mensen dat wel doen. Voor hem zou de stap om er een te dragen kleiner worden als meer Nederlanders dat zouden doen. "In Denemarken is het heel gewoon, eigenlijk is het gek dat wij het niet gewoon vinden."

Lydia McLeod (28) is een van de weinige fietsers in het centrum die wel een helm draagt. "Ik ben opgegroeid in Schotland", verklaart ze. "Het is daar normaal, en ik blijf het doen hier."

Ze vindt het "een beetje" dom dat de meeste Nederlanders er niet aan willen. "Vooral als ik zie dat kinderen wel een helm dragen, maar hun ouders niet. Dan denken die kinderen: als ik ouder ben, hoeft het niet meer."

Na dertien jaar beschikt 11 Luchtmobiele Brigade weer over zware mortieren. De 120mm mortieren waren dertien jaar geleden wegbezuinigd, maar gezien de recente ontwikkelingen wil Defensie weer beschikken over dergelijke zware wapens.

"Het vergroot de gevechtskracht van de brigade ontzettend", zegt adjudant Sander tegen RTV Drenthe.

Vanwege hun veiligheid worden militairen alleen met hun voornaam genoemd. Sander herinnert zich nog goed dat de eenheid de zware mortieren kwijtraakte. "Dat was een aderlating voor onze brigade. Ik was alles tussen emotioneel en teleurgesteld." Hij is "superopgelucht" dat het systeem weer terug is.

De 11 Luchtmobiele Brigade is gespecialiseerd in snel optreden. De militairen worden per helikopter of vliegtuig naar een locatie gebracht en zijn snel inzetbaar bij crises. De 120mm mortieren zijn relatief makkelijk door de lucht te vervoeren.

Ceremonie

Tijdens een ceremonie worden de twee nieuwe mortierpelotons vandaag officieel geïntroduceerd. Ze zijn verdeeld over Assen en Schaarsbergen en zullen in het veld veel samen optrekken.

Na zoveel jaar afwezigheid moest de kennis over de mortieren worden bijgespijkerd. Daarom is geoefend met de zogeheten 'call for fire'. "We hebben vooraan in het terrein onze mensen zitten. Zij zien een bepaald doel. De informatie geven ze aan ons door. Dan doen wij onze berekeningen en kunnen de collega's uiteindelijk de granaat op het dek laten vallen", schetst eerste luitenant Martijn.

Wiel uitvinden

"We hoeven echt niet opnieuw het wiel uit te vinden, maar de situatie in de wereld is veranderd en ik merk dat de technologie ook echt veranderd is", vervolgt Martijn. "Sommige zaken zullen we gaan overnemen, maar sommige zaken zullen we op een andere manier gaan toepassen."

Volgens defensie zullen omwonenden weinig merken van oefeningen met zware mortieren. Die vinden uitsluitend plaats op grote schietterreinen zoals het Artillerie Schietkamp bij 't Harde of in het buitenland. "Je hebt best wat gebied nodig om dit soort effecten neer te leggen zonder daarbij schade aan te richten", legt Martijn uit.

PVV, VVD, NSC en BBB onderhandelen al langer dan een etmaal over de voorjaarsnota, er is nog geen overeenstemming. Het overleg werd gisteren kort onderbroken voor stemmingen in de Tweede Kamer, maar daarna ging het de hele nacht door.

Bronnen rond de onderhandelingen zeggen dat het er vanochtend even op leek dat het overleg afgerond zou worden, maar dat bleek toch niet zo te zijn.

Het overleg is met minister Heinen van Financiën en gisteravond laat sloot ook premier Schoof aan bij de onderhandelingen. Hij was eerder op de avond bij het staatsbanket met de sultan van Oman.

Het overleg over de bijstelling van de begroting verloopt van het begin af aan moeizaam. Vorige week lieten PVV en BBB al weten dat het "een hele klus" zou worden. Wilders zei dat er een "oceaan" van verschillen was. Het idee is dat de plannen donderdag in de ministerraad worden besproken. De ministerraad is deze week een dag eerder dan normaal vanwege Goede Vrijdag.

Het is onduidelijk hoe ver de onderhandelende partijen nu precies zijn. Het kabinet zou een oplossing hebben gevonden voor het btw-probleem. Dat werd veroorzaakt toen de btw-verhoging op theaters, musea, boeken en sport in november voorlopig van tafel ging. Het gat van 1,2 miljard euro in de begroting dat daardoor ontstond, zou nu worden opgevuld door de inkomstenbelasting minder te verlagen dan gepland, zo valt te horen rond de onderhandelingen.

Maar er liggen nog veel andere zaken op tafel, zoals meer geld voor gevangenissen, defensie, de klimaatdoelen en het stikstofprobleem. De partijen willen graag allemaal iets doen om de koopkracht van mensen te verbeteren, bijvoorbeeld via de verlaging van de energiebelasting, maar onduidelijk is nog waar ze precies op uitkomen.

Ook over de manier van begroten zitten partijen niet op één lijn: PVV, BBB en NSC vinden het bespreekbaar om de begrotingsregels op te rekken om meer mogelijk te maken, de VVD wil vasthouden aan de huidige begrotingsregels.

De voorjaarsnota: normaal gesproken een abc'tje, maar dit jaar is dat wel anders. Politiek verslaggever Marleen de Rooy legt het uit in de onderstaande video:

Criminelen hebben via een zelf gegraven tunnel voor zeker 10 miljoen dollar aan juwelen, horloges en andere kostbaarheden gestolen uit een juwelierszaak in Los Angeles.

De diefstal vond zondagavond (Amerikaanse tijd) plaats, maar werd de volgende ochtend pas opgemerkt door het personeel van de juwelier toen ze een gat ontdekten in de muur. De criminelen hadden door meerdere lagen beton een tunnel gegraven vanuit een verlaten, naastgelegen pand.

De eigenaren vermoeden dat de criminelen wekenlang gestaag door de muren heen hebben gegraven, zeggen ze tegen tv-zender NBC Los Angeles. Toen ze eenmaal in de winkel waren, ging er geen alarm af. De beveiligingscamera's waren uitgeschakeld door de inbrekers.

Serieus graafwerk

Ze plunderden vervolgens de zaak en ook kraakten ze twee kluizen. Waarschijnlijk hebben ze uren in de winkel, die vooral gouden juwelen verkoopt, doorgebracht.

De politie heeft nog niemand aangehouden en de FBI is inmiddels ook aangesloten bij het onderzoek, schrijft de Los Angeles Times. "Ze zijn door een paar hele dikke, oude muren gegaan", zei politieagent Raul Jovel tegen de krant. "Dit was serieus graafwerk."

Na de Hollywood-achtige inbraak vluchtten de inbrekers via hun eigen tunnel uit de juwelier, waarna ze wegreden in een auto.

De Amerikaanse oud-president Biden heeft voor het eerst sinds het aantreden van zijn opvolger Trump een publieke speech gegeven. In Chicago sprak Biden iets minder dan een half uur op een conferentie voor een organisatie die mensen met een beperking ondersteunt.

In zijn speech viel de 82-jarige Biden de regering-Trump fel aan. "In minder dan honderd dagen heeft deze nieuwe regering zoveel schade en verwoesting aangericht. Het is werkelijk adembenemend", zei Biden, die Trump overigens geen enkele keer bij naam noemde.

Volgens Biden is onder meer de Social Security Administration (SSA), de overheidsinstantie die in de VS uitkeringen aan onder anderen ouderen en gehandicapten verstrekt, "met een bijl" aangevallen.

Zorgen om sociale zekerheid

Ruim zeventig miljoen Amerikanen ontvangen een uitkering van de SSA. Volgens zakenman Elon Musk, die van Trump de opdracht heeft gekregen om te snoeien in de Amerikaanse overheid, wordt er via de SSA volop gefraudeerd met uitkeringen. Voor die claim droeg hij geen bewijs aan.

Als het aan Musk ligt, vertrekken er zeker 7000 werknemers bij de instantie en gaan er tal van kantoren dicht. De vrees is dat dit zal leiden tot flinke verstoringen in het socialezekerheidsstelsel in de VS, met bijvoorbeeld langere wachttijden en -lijsten en meer rompslomp voor mensen met recht op een uitkering.

Verder zijn er zorgen over de ongebreidelde toegang die het team van Musk heeft tot de systemen van de SSA, en daarmee dus tot de gegevens van tientallen miljoenen Amerikanen. Witte Huis-woordvoerder Leavitt benadrukte vandaag nog dat president Trump de toegang tot sociale zekerheid voor "zich aan de wet houdende, belastingbetalende" Amerikanen zal beschermen.

Biden beschuldigde de regering-Trump in zijn speech van "eerst schieten, en daarna mikken". Biden: "Ze willen het vernielen, zodat ze het kunnen beroven. En waarom willen ze dat? Zodat ze belastingvoordelen kunnen geven aan miljardairs en grote bedrijven."

Volgens Amerikaanse media is het geen verrassing dat de Democraat in zijn eerste grote speech als oud-president vol inzette op sociale zekerheid. Politiek analisten verwachten dat dit in november volgend jaar een van de belangrijkste thema's zal worden bij de tussentijdse verkiezingen voor het Congres.

Amerikanen gaan dan naar de stembus voor een nieuw Huis van Afgevaardigden en ook kiezen ze 33 nieuwe senatoren in de 100-koppige Senaat. De Republikeinen hebben op dit moment in beide huizen de meerderheid.

De grootste bekende inktvissoort, de zogenoemde kolossale inktvis, is voor het eerst gefilmd in zijn natuurlijke omgeving. Het dier werd in maart door onderzoekers op beeld vastgelegd nabij de afgelegen Zuidelijke Sandwicheilanden, in de zuidelijke Atlantische oceaan.

Met een onbemande onderzeeër troffen de onderzoekers op een diepte van 600 meter een pasgeboren, doorzichtig exemplaar van zo'n 30 centimeter lang aan. De beelden werden gemaakt en gedeeld door het Amerikaanse zee-onderzoeksinstituut Schmidt Ocean Institute.

De bewuste beelden:

Volwassen dieren, die niet doorzichtig zijn, kunnen inclusief tentakels naar schatting 12 tot 14 meter lang worden. Ze wegen dan zo'n 500 kilo, waardoor ze waarschijnlijk de zwaarste ongewervelde diersoort ter wereld zijn.

Maar wetenschappers weten verder vooral nog veel niet van de gigantische zeedieren, die leven in de diepzee rond Antarctica. Zo is de levenscyclus, het gedrag en hoe de inktvis precies jaagt nog een mysterie.

Exact een eeuw geleden werd de kolossale inktvis pas voor het eerst ontdekt, toen er tentakels in een maag van een potvis werden gevonden. Daarna is het dier slechts een paar keer waargenomen, meestal ging het dan om overleden dieren die waren aangetroffen door vissers.

Een van de wetenschappers die door het Schmidt Ocean Institute werd gevraagd het beeld van de kolossale inktvis te verifiëren, Kat Bolstad van de Auckland University of Technology, zegt in een persbericht dat het spannend was om de beelden als eerste te mogen bekijken.

"En het maakt je nederig als je bedenkt dat de kans groot is dat ze geen idee hebben van het bestaan van mensen", zegt Bolstad. "Al honderd jaar komen we ze voornamelijk tegen als prooiresten in de magen van walvissen en zeevogels."

Weerhaken

Niet zelden zitten potvissen vol littekens die waarschijnlijk zijn veroorzaakt door de weerhaken die aan het uiteinde van de tentakels van de inktvissoort zitten.

Die weerhaken, bedoeld om prooien vast te houden, zijn kenmerkend voor de kolossale inktvis en zijn ook goed te zien op de beelden van het jonge dier.

Het instituut meldt verder dat op een andere expeditie in januari eveneens in water nabij Antarctica een andere inktvissoort - de van kleur veranderende Galiteuthis glacialis - voor het eerst is gefilmd.

Schmidt Ocean Institute-directeur Jyotika Virmani noemt de twee waarnemingen op twee opeenvolgende expedities speciaal, "en het laat zien hoe weinig we hebben gezien van deze magnifieke bewoners van de Zuidelijke Oceaan", aldus Virmani.

De provincie Gelderland bevriest anderhalf jaar lang in vier gebieden vergunningsaanvragen voor activiteiten waarbij extra stikstof vrijkomt. Dat staat in documenten die Omroep Gelderland in handen heeft. Morgen worden de stukken gepubliceerd door de provincie.

Het gaat om vergunningen voor activiteiten als woningbouw, recreatie, bedrijventerreinen en agrarische bedrijven rond een aantal beschermde natuurgebieden. Daaronder vallen de Veluwe, Landgoederen Brummen, Willinks Weust en Bekendelle.

Het besluit gaat alleen over nieuwe plannen, niet over bestaande activiteiten, meldt Omroep Gelderland.

De huidige stikstofuitstoot in de natuurgebieden moet al drastisch omlaag en met dit besluit wil de provincie tegengaan dat er nog meer stikstof wordt uitgestoten. Daarnaast wil de provincie voorkomen dat een ondernemer nu een vergunning krijgt om iets te doen, maar die later weer wordt ingetrokken.

Uitzonderingen

Activiteiten waarbij tijdelijk stikstof wordt uitgestoten zijn uitgezonderd van het besluit. Net als activiteiten met een 'dwingende reden', zoals dijkversterkingen, verkeersveiligheidsprojecten of plannen van Defensie.

Gemeenten rond de Veluwezoom hadden ook om een uitzondering gevraagd voor woningbouw, maar die komt er niet. "Er zijn maar heel beperkt uitzonderingen gemaakt. We willen niet allemaal uitzonderingen die dan toch weer leiden tot extra stikstofuitstoot", schrijft het college in de stukken.

Nederlandse universiteiten nemen zelf maatregelen om de instroom van internationale studenten in het hoger onderwijs te beperken. Daarmee willen ze een alternatief bieden voor een wetsvoorstel van de regering.

Met het wetsvoorstel Internationalisering in balans (WIB) wil het kabinet het aantal internationale studenten op Nederlandse universiteiten terugdringen. In het voorstel is een taaltoets opgenomen, de Toets anderstalig onderwijs (TAO). In de WIB staat dat een opleiding als Nederlands wordt gezien als twee derde van de opleiding in het Nederlands wordt aangeboden.

De universiteiten willen dat die toets niet gaat gelden voor de bestaande opleidingen. Ze noemen de TAO "onwerkbaar" en komen daarom met een eigen pakket aan maatregelen.

Tweetalig

Vanaf volgend jaar willen de universiteiten onder meer 2000 internationale studenten minder laten instromen. In de Randstad worden de studies psychologie voortaan in het Nederlands gegeven. In de krimpregio's blijft die studie wel tweetalig.

Ook komt er een maximum aantal studenten (numerus fixus) voor opleidingen die in het Engels worden gegeven, zoals economie en bedrijfskunde, en wordt de voertaal van sommige opleidingen het Nederlands.

De numerus fixus bij psychologie blijft bestaan. Universiteiten maken voortaan onderling afspraken over hoeveel studenten zij toelaten.

Taalvaardigheid

De universiteiten zetten daarnaast ook in op het verbeteren van de taalvaardigheid van internationale docenten en studenten. Zo worden er cursussen Nederlands aangeboden aan medewerkers en krijgen studenten modules om hun Nederlands te verbeteren.

De universiteiten willen van de overheid de ruimte krijgen om deze maatregelen in te voeren. "De toets anderstalig onderwijs is veel te rigoureus en legt een zware administratieve last op universiteiten, zonder dat dit bijdraagt aan de kwaliteit of toegankelijkheid van het onderwijs", zegt Caspar van den Berg, voorzitter van Universiteiten van Nederland (UNL).

De papieren archieven in het Joegoslaviëtribunaal in Den Haag lijken eindeloos. Ze beslaan een lengte van 2,6 kilometer. Verder zijn er talloze voorwerpen, kaarten en honderden meters aan audio- en videotapes. Verder een groot digitaal archief en meer dan 120.000 uur aan analoge dragers.

Dat alles is gebruikt voor rechtszaken tegen 161 verdachten van oorlogsmisdaden tijdens de Joegoslavië-oorlog in de jaren 90 van de vorige eeuw. Onder hen de politieke leider van Servië, Slobodan Milosevic en de Bosnisch-Servische leider Radovan Karadzic. Ook het archief van de aanklager is er ondergebracht. Jaarlijks krijgt het archief rond de 150 aanvragen voor toegang.

Deze foto is een bewijsstuk uit het proces tegen Milosevic. De Kroatische leider Tudjman (F.T.) heeft op de achterkant van een menu een kaartje getekend met een mogelijke territoriale verdeling van de regio en militaire strategie. Daaruit moest de betrokkenheid van de politieke leiders blijken.

Nadat het Joegoslaviëtribunaal in 2017 formeel werd gesloten, zijn de archieven overgedragen aan een speciale organisatie van de Verenigde Naties, die verantwoordelijk is voor het beheer en de toegankelijkheid.

Maar de VN wil de huur van het onderkomen van het tribunaal in Den Haag, waar ook de zittingszaal nog intact is, opzeggen. Nederland zoekt nu een nieuwe bestemming voor het monumentale gebouw. Daarmee ligt de vraag op tafel wat er met dit immense archief moet gebeuren.

Griffier Abubacarr Tambadou, die verantwoordelijk is voor het beheer, kan er wakker van liggen: "Het is belangrijk dat de archieven goed worden bewaard. Om lessen te trekken uit het verleden en om te laten zien dat iedereen vroeg of laat verantwoording moet afleggen voor zijn daden."

Goed onderkomen

De VN hoopt dat de archieven in Europa kunnen blijven, omdat ze dan bereikbaar blijven voor onderzoekers, slachtoffers en andere betrokkenen bij de oorlog. Er zijn wel voorwaarden voor goed beheer: een bouwkundig goed onderkomen en technische expertise zodat het in goede staat blijft.

Daarmee lijkt Nederland een logische keuze om het archief onder te brengen, ook vanwege de grote Nederlandse betrokkenheid bij de Joegoslavië-oorlog. Betrokkenen wijzen er ook op dat het goed zou passen bij de reputatie van Den Haag als stad van internationaal recht.

In goede handen

Vanuit Bosnië wordt de zoektocht naar een nieuw onderkomen voor de archieven van het tribunaal nauwlettend gevolgd. Ismena Cuasevic van het Informatiecentrum voor het Joegoslaviëtribunaal in Sarajevo hoopt ook dat Nederland zich zal opwerpen als nieuwe beheerder.

"Als wij in Bosnië deze archieven zouden bewaren, dan zouden andere partijen zoals Servië, Kroatië of Kosovo ook aanspraak kunnen maken. We zijn er niet zeker van dat het dan in goede handen zou zijn. De oorlog is weliswaar voorbij, maar de informatieoorlog nog niet".

De overheid is wel betrokken bij het overleg met de VN over de toekomst van de archieven, maar houdt de kaarten nog tegen de borst. De Rijksgebouwendienst, die het gebouw beheert, heeft een onderzoek ingesteld naar de cultuurhistorische waarde van het voormalige Aegongebouw, dat dateert uit 1952 en een van de eerste naoorlogse kantoorgebouwen in ons land is.

Daarna begint de zoektocht naar een nieuwe gebruiker, met aandacht voor de vraag "hoe het verleden ingepast kan worden in het heden en de toekomst," aldus een woordvoerder.

Ingewijden wijzen erop dat het een duur gebouw is op een internationale toplocatie, waardoor een museum op die plek kostbaar zou zijn. En ook beheer en onderhoud van het archief kost veel geld. Om die reden is de Nederlandse overheid vooralsnog niet enthousiast over een museum op die plek.

Inmiddels begint de tijd te dringen. De VN-Veiligheidsraad heeft de huidige VN-organisatie opgedragen om uiterlijk op 31 december met een advies te komen over de toekomst van de archieven. Tot dan wil ook griffier Tambadou geen officiële uitspraken doen die de delicate zoektocht naar een definitief onderkomen kunnen doorkruisen.

Frankrijk zet twaalf Algerijnse diplomaten uit in reactie op de uitzetting van twaalf Franse diplomaten gisteren. Het wordt beschouwd als de sterkste verslechtering van de relaties tussen de twee landen, sinds Frankrijk in 1962 na een bloedige oorlog van acht jaar de onafhankelijkheid van zijn voormalige kolonie Algerije erkende.

De uitzetting van de diplomaten is de culminatie van een reeks incidenten tussen de landen. Een rol speelt daarbij het conflict tussen Algerije en Marokko over de Westelijke Sahara, waarin president Macron in juli vorig jaar de kant van Marokko koos. In het Marokkaanse parlement zei hij toen dat de Westelijke Sahara onder Marokkaanse soevereiniteit moet staan.

Het conflict om de Westelijke Sahara, een voormalige Spaanse kolonie, speelt al tientallen jaren. Het grootste deel van het gebied ten zuiden van Marokko is in handen van Marokko. In een kleiner deel maakt het Polisario Front de dienst uit, een onafhankelijkheidsbeweging die door Algerije wordt gesteund.

Gearresteerde schrijver

De spanningen tussen Frankrijk en Algerije liepen in november verder op toen Algerije op de luchthaven van de hoofdstad Algiers de Frans-Algerijnse schrijver Boualem Sansal arresteerde.

De 80-jarige auteur, die aan kanker lijdt, werd tot vijf jaar gevangenisstraf veroordeeld voor het bedreigen van de Algerijnse staatsveiligheid. Hij zit sindsdien in de gevangenis.

Influencer

Vorige week escaleerde de zaak verder toen Frankrijk drie Algerijnen arresteerde die werden beschuldigd van "ontvoering of gevangenhouding in verband met terrorisme". De drie zouden vorig jaar de Algerijnse influencer Amir Boukhors hebben ontvoerd. De 41-jarige Boukhors, die meer dan een miljoen volgers heeft, is net als Boualem Sansal een criticus van het Algerijnse regime.

Boukhors woont sinds 2016 in Frankrijk, waar hij politiek asiel heeft gekregen. De Algerijnse autoriteiten noemen hem "een saboteur met banden met terroristische groepen" en hebben om zijn uitlevering gevraagd, wat door Franse rechters is geweigerd.

Hij is al drie keer het doelwit geweest van schimmige aanvallen, de laatste keer in april 2024, toen hij in een buitenwijk van Parijs in een auto werd geduwd en de volgende dag werd vrijgelaten.

Kansloze asielzoekers

Bij dit alles speelt ook nog de Franse ergernis over de onwil van Algerije om Algerijnse kansloze asielzoekers terug te nemen, en de Algerijnse ergernis over de Franse minister van Binnenlandse Zaken, de rechtse hardliner Bruno Retailleau, die geregeld harde taal uitslaat over immigratie en 'law and order'.

De zaak ligt extra gevoelig doordat in Frankrijk 6 miljoen mensen van Algerijnse afkomst wonen.

Een oplossing lijkt nog niet in zicht. President Macron heeft zijn ambassadeur in Algiers teruggeroepen voor overleg en houdt de Algerijnse autoriteiten verantwoordelijk voor "de ruwe verslechtering van de onderlinge relaties".

De Tweede Kamer zal zeer waarschijnlijk niet instemmen met een plan van minister Keijzer (BBB) om particuliere verhuurders meer mogelijkheden te geven om de huren te verhogen. Met het vorige week gelanceerde plan wil Keijzer tegengaan dat verhuurders hun huizen van de hand doen, omdat ze er door nieuwe regels te weinig aan overhouden.

De Kamer ziet te veel bezwaren, ook coalitiepartijen NSC en PVV staan niet achter Keijzers plan. De PVV vindt het geen tijd om nu hogere huren toe te staan. Volgens Kamerlid Mooiman moeten ze juist omlaag.

NSC-Kamerlid Welzijn vindt het te vroeg om een wet "die nog geen jaar van kracht is" alweer aan te passen. Bovendien zijn er volgens haar ook voordelen aan het verkopen van de huizen door verhuurders: op die manier krijgen jonge kopers en starters op de woningmarkt meer mogelijkheden.

30.000 woningen verkocht

Sinds de Wet betaalbare huur is ingegaan en er een verbod kwam op tijdelijke huurcontracten, zijn er meer dan 30.000 huurwoningen verkocht, blijkt uit cijfers van het Kadaster. Er kwamen ook wel weer woningen bij, maar netto is het aanbod op de particuliere markt afgenomen met 413 woningen, schreef Keijzer onlangs aan de Kamer. Met haar plan toch weer wat hogere huren in de particuliere sector toe te staan wilde Keijzer de druk op de woningmarkt verlichten.

Keijzer zei eerder dat ze het liefst de hele wet van haar voorganger Hugo de Jonge wil schrappen, maar daarvoor was onvoldoende steun.

De voorstellen van Keijzer over particuliere huren zijn iets anders dan de reguliere huurstijgingen. Sinds begin dit jaar mogen de huren van duurdere woningen tot 7,7 procent omhoog.

Vanaf juli zouden de huren van sociale huurwoningen met 5 procent omhoog kunnen gaan, maar daar moet de Tweede Kamer nog over in debat. Het moet nog blijken of er een meerderheid voor is.

Op Walcheren in Zeeland komen tijdens Pasen zes noodaggregaten. Het stroomnet is daar overbelast, zeker als er veel toeristen zijn. De aggregaten moeten ervoor zorgen dat de stroom niet uitvalt, zegt netbeheerder Stedin.

De aggregaten komen in Serooskerke, Domburg, Grijpskerke, Westkapelle (2 stuks) en Zoutelande te staan. "We hebben gekeken waar het gebruik in het net plaatsvindt en vervolgens geschikte locaties gekozen. We willen de aggregaten niet plaatsen waar mensen er last van hebben", zegt Stedin-directeur Martin Martens tegen Omroep Zeeland.

Afgelopen kerst werden er ook al twee grote noodaggregaten ingezet. Hoewel iedereen probleemloos kon doorgaan met gourmetten, waren er ook klachten over geluidsoverlast. Zo zei Jan-Willem de Witte, een man die op 100 meter afstand van een aggregaat woont, tegen de omroep: "Het was net of er een Boeing 747 opsteeg. Dus voorlopig geen toeristen meer erbij totdat het stroomnet versterkt is."

Nieuw verdeelstation

Daarom komt er nu een stillere soort, belooft Stedin. Het is niet zeker dat de aggregaten ook nodig zijn van donderdag tot en met maandag. "Vooral tussen 18.00 uur en 22.00 uur verwachten we een piek. Maar als het niet nodig is, zetten we ze niet aan", aldus Martens.

De krapte op het Zeeuwse net zou in 2028 opgelost moeten zijn wanneer Stedin een nieuw verdeelstation in Grijpskerke in gebruik kan nemen. Een verdeelstation zorgt ervoor dat stroom bij alle gebruikers in de regio terechtkomt.

Daarnaast wordt het hoofdverdeelstation in Middelburg uitgebreid, ook dat moet over zo'n drie jaar klaar zijn. Tot die tijd zal de netbeheerder waarschijnlijk vaker dit soort noodoplossingen moeten inzetten.

In Rusland zijn vier journalisten veroordeeld die voor de vorig jaar overleden oppositieleider Aleksej Navalny werkten. Ze moeten alle vier 5,5 jaar de gevangenis in voor "extremisme".

De journalisten werkten voor de door Navalny opgerichte anti-corruptie-organisatie 'Fonds voor de Strijd tegen Corruptie'. Die is in 2021 door een rechtbank als extremistisch bestempeld. Iedereen die ervan wordt beticht banden te hebben met de organisatie, loopt daardoor gevaar.

Het proces tegen Antonina Favorskaja, Sergej Karelin, Konstantin Gabov en Artjom Kriger begon in oktober en vond plaats achter gesloten deuren. Zij hebben altijd ontkend dat ze werken voor een extremistische groepering. Ze zeggen dat ze worden vervolgd omdat ze een luis in de pels zijn van het Kremlin.

Sinds de invasie in Oekraïne is de repressie in Rusland op binnenlandse en buitenlandse journalisten sterk toegenomen. Volgens de organisatie Reporters Without Borders zitten er momenteel 32 journalisten vast in Rusland.

Laatste videobeelden

Favorskaja (35) kreeg bekendheid als de vrouw die de laatste videobeelden heeft gemaakt van Navalny. Een dag voor zijn dood was ze aanwezig op een rechtszitting in het Oeralstadje Charp, boven de Poolcirkel, waar Navalny te zien was op een beeldscherm. Navalny overleed daar vorig jaar onder verdachte omstandigheden.

Favorskaja maakte ook reportages over de plek waar Navalny werd vastgehouden, en na zijn dood vergezelde ze zijn moeder, die dagenlang vergeefs probeerde het lichaam van haar zoon vrij te krijgen om hem te kunnen begraven.

Producer en cameraman

Net als mede-veroordeelde Kriger (24) is Favorskaja verbonden aan het agentschap SotaVision, dat actief is in het volgen van rechtszaken. De andere twee verdachten, Gabov (38) en Karelin (42), werkten als freelance producer en cameraman, onder meer voor de internationale persbureaus AP en Reuters. In die hoedanigheid verrichtten ze in het verleden soms ook werk voor de mediaorganisatie van Navalny.

Eerder dit jaar werden drie advocaten veroordeeld tot gevangenisstraffen van 3,5 tot 5,5 jaar, ook wegens deelname aan een "extremistische organisatie".

Politiediensten in Turkije en Europa hebben vandaag bij een grote gezamenlijke actie naar eigen zeggen vier criminele netwerken opgerold. Er zijn 232 verdachten gearresteerd, onder wie vier mensen in Nederland. De actie werd gecoördineerd door Europol.

De invallen in Nederland, België, Frankrijk, Duitsland, Spanje en Turkije waren gericht op zowel leidinggevenden binnen de criminele organisaties, als degenen die zich bezighielden met de logistieke operatie. De bendes werkten los van elkaar, maar hadden volgens Europol samen "een immense hoeveelheid macht" en waren "grote spelers in de Europese drugshandel".

Ook is er op allerlei goederen beslag gelegd, zoals op 127 auto's, met een totale waarde van 300 miljoen euro. Volgens Europol zijn er belangrijke figuren binnen de criminele organisaties gearresteerd die een belangrijke rol speelden in de handel van drugs en het witwassen van geld.

De Turkse minister van Binnenlandse Zaken deelde op X een video van de operatie:

De vier verdachten in Nederland gelden volgens Europol als middelgrote spelers in de netwerken. Ze zijn opgepakt in Rotterdam, Den Haag en Arnhem. Ze werkten voor verschillende organisaties, maar hielden zich allemaal bezig met de distributie van drugs in Europa. De verdachten handelden in cocaïne, heroïne en synthetische drugs.

Afgelopen zomer arresteerden de Turkse autoriteiten tientallen criminelen door versleutelde data uit apps zoals Sky ECC en ANOM te kraken. Europol kwam de vier criminele netwerken op het spoor door informatie uit deze apps te onderzoeken.

Europol zegt dat de operatie onderdeel is van een bredere strategie om EU-landen te helpen met het ontdekken en ontmantelen van criminele netwerken.

De avondspits van vandaag was de drukste van het jaar tot nu toe. Op het hoogtepunt, om 17.30 uur, stond op de snelwegen en de provinciale wegen in totaal 1197 kilometer file, meldt de ANWB.

Dat is veel meer dan het vorige record van vorige week donderdag, toen er op het hoogtepunt 899 kilometer stond. Het was ook meer dan het record van vorig jaar, toen er op 21 mei 1170 kilometer werd gemeten.

Onder meer in de Randstad en in Gelderland - waar 300 kilometer stond - was het een stuk drukker dan normaal. Daarnaast leidden in het noordoosten van het land zware buien tot overlast en files en leidde een ongeluk op de A10 bij Amsterdam tot flinke vertraging.

Maar het slechte weer en ongelukken en pechgevallen waren volgens de ANWB niet de hoofdzaak. Een woordvoerder wijst erop dat het op dinsdag altijd druk is op de weg en dat er veel woon- en werkverkeer is nu er nergens vakanties zijn. "Er zijn gewoon veel en lange dagelijkse files."

Echte verkeersinfarcten hebben vaak te maken met slecht weer, zoals sneeuw, ijzel, hoosbuien en mist. De drukste avondspits die de ANWB ooit heeft gemeten, was in januari 2019, toen er door sneeuw 2300 kilometer file stond.

Bij een middelbare school in Almelo zijn vanmiddag vijf minderjarigen aangehouden. Volgens regionale omroep Oost ontstond er buiten de school onrust rond een niet-aangekondigde examenstunt.

De politie kwam met zeker vijf auto's naar het Alma College. Volgens de regionale omroep stonden er zo'n tachtig tot honderd jongeren buiten en werden er vernielingen aangericht en zwaar vuurwerk afgestoken.

Vier jongeren zijn aangehouden voor openlijke geweldpleging. Een meisje is aangehouden voor belediging. Het is niet duidelijk of zij leerlingen van de school zijn.

Vermomd

Een woordvoerder van de school zegt dat er een geplande examenstunt aan de gang was in het gebouw die "leuk" verliep. "Leerlingen die in roze haaienpakken rondliepen en er was confetti."

Vervolgens wilde een groep jongeren buiten ook een stunt uitvoeren die niet was aangekondigd bij de schoolleiding. Het was niet duidelijk of het daarbij alleen om leerlingen van de school ging. "Enkele leerlingen waren vermomd", zegt de woordvoerder. Op dat moment is de politie ingeschakeld.

Een jaar geleden waren er ook problemen met een examenstunt in Almelo. De leerlingen van deze school werden naar huis gestuurd nadat er een troep was gemaakt met bloem, rijst, eieren en stinkbommen.

De onderhandelingen over de voorjaarsnota zijn nog in volle gang, maar beetje bij beetje wordt duidelijk wat er op tafel ligt en waar de knelpunten zitten. Al dagen wordt er onderhandeld op het ministerie van Financiën, vooral door minister Heinen en de vier coalitiepartijen. Zo nu en dan schuift premier Schoof aan.

Het kabinet zou een oplossing hebben gevonden voor het btw-probleem. Het gaat daarbij om de btw-verhoging op theaters, musea, boeken en sport die in november voorlopig van tafel ging door toedoen van de oppositie. Het gat van 1,2 miljard euro in de begroting dat daardoor ontstond, zou nu worden opgevuld door de inkomstenbelasting minder te verlagen dan gepland, zo valt te horen rond de onderhandelingen.

Gevangenissen en gemeenten

Staatssecretaris Coenradie van Justitie wil honderden miljoenen euro's om het cellen- en personeelstekort in de gevangenissen aan te pakken. Maar dat geld is nog niet geregeld, klinkt het achter schermen.

Minister Heinen van Financiën, die over de begroting gaat, zou het verzoek van Coenradie hebben doorgeschoven naar de vier fractievoorzitters om er een besluit over te nemen. Het is nog de vraag wie van de vier partijen zich hiervoor hard wil maken.

Hetzelfde geldt voor extra geld voor gemeenten, die worden geconfronteerd met een gat op hun begroting en die zelf spreken van een "ravijnjaar" dat er aankomt. Ook over dat probleem zijn in de onderhandelingen over de voorjaarsnota (de tussentijdse bijstelling van de rijksbegroting) nog geen afspraken gemaakt.

Klimaatpot

Ondertussen ligt er nog een aantal dure wensen van de coalitiepartijen op de onderhandelingstafel. Zo wordt er gesproken over het verlagen van de energiebelasting. Alle coalitiepartijen (PVV, VVD, NSC en BBB) willen dat. Maar doe je dat door de belasting op gas te verlagen of juist die op stroom? Daar zijn zijn ze het nog niet over eens.

Ook liggen er nog wensen om miljarden extra te reserveren voor defensie (vooral de VVD wil dat) en om boeren perspectief te bieden in het stikstofdossier (BBB). De PVV wil iets doen aan de hoge huren en de prijs van de boodschappen. En NSC wil geld voor de hervorming van het WIA-stelsel, om de uitkeringen voor arbeidsongeschikten beter te regelen.

Bij elkaar gaat het om vele miljarden aan potentiele uitgaven, maar de partijen zijn het er nog niet over eens hoeveel er eigenlijk kan worden uitgegeven. Zo is er volgens ingewijden discussie over een klimaatpot van 8 miljard euro, die volgens een aantal partijen ook gebruikt zou kunnen worden voor iets anders dan klimaatbeleid.

Het gaat om de Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie, een regeling waarmee bedrijven en organisaties subsidie kunnen krijgen voor de vermindering van CO2-uitstoot.

Toekomstige generaties

Verder gaan er in de coalitie stemmen op om de staatsschuld laten oplopen en minder streng te begroten. Het loslaten van begrotingsregels kan miljarden euro's 'opleveren'. Maar in het regeerakkoord is afgesproken dat de partijen zich juist aan alle begrotingsregels houden. Met name de VVD wijst daar geregeld op.

VVD-minister Heinen benadrukte vanmiddag in zijn wekelijkse gesprek met RTL Z nog maar eens dat hij van het zuinige soort is en dat hij aan de toekomstige generaties denkt. "Ik probeer de portemonnee van mensen te beschermen, en te voorkomen dat we straks weer de lasten moeten verzwaren."

Hoe het er verder voorstaat, daarover wilden de hoofdrolspelers vanmiddag niets kwijt. "We gaan niks zeggen", zei NSC'er Van Vroonhoven. Vermeer van de BBB wilde kwijt dat hij nog steeds hoopt er vandaag uit te komen. PVV-leider Wilders zei op zijn beurt dat er wat hem betreft "nog een etmaal" was. VVD-leider Yesilgöz zei dat ze "optimistisch" is en dat het "vandaag of morgen" moet kunnen lukken.

Vanavond en mogelijk dus ook morgen wordt er verder onderhandeld. Het idee is dat de plannen donderdag in de ministerraad worden besproken. De ministerraad is een dag eerder dan normaal vanwege Goede Vrijdag.

Een stel uit Woudenberg wordt verdacht van het seksueel misbruiken van meerdere kinderen, meldt het Openbaar Ministerie. Het misbruik zou hebben plaatsgevonden terwijl het stel op de kinderen van vrienden en familie paste.

De man van 55 en vrouw van 33 jaar zijn in januari en februari van dit jaar aangehouden en zitten sindsdien vast.

Twee gezinnen

Het misbruik zou hebben plaatsgevonden tussen 2018 en 2024. Volgens het OM is er zicht op vier slachtoffers. Dat zijn "zeer jonge" kinderen uit twee gezinnen. Maar er zijn "sterke aanwijzingen" dat nog twee andere jonge kinderen slachtoffer zijn geworden, aldus het OM.

RTV Utrecht schrijft dat drie slachtoffers meisjes zijn uit een gezin waarmee het echtpaar bevriend was. Het andere slachtoffer zou familie zijn van het echtpaar. Volgens het OM dwong de vrouw de meisjes om mee te werken terwijl de man seksuele handelingen verrichtte. Ook zouden de kinderen zijn gedrogeerd.

In alle kamers in het huis van het stel hingen camera's waarmee misbruik is gefilmd, meldt het OM.

Het is de bedoeling dat de verdachten worden onderzocht in het Pieter Baan Centrum.

Wie een website bezoekt, moet makkelijk 'nee' kunnen zeggen tegen het plaatsen van cookies. Dat zijn bestandjes waarmee een website bezoekers kan volgen. Maar 'nee' zeggen leidt lang niet altijd tot het gewenste resultaat, zegt de Autoriteit Persoonsgegevens (AP).

De toezichthouder wil daarom Nederlandse websites aanpakken die cookies plaatsen zonder dat zij daarvoor toestemming hebben gekregen.

De eerste vijftig websites krijgen deze week van de AP een waarschuwingsbrief. Daarmee wil de toezichthouder ze dwingen om zich aan de wet te houden. De toezichthouder dreigt met boetes voor websites die hun cookiebeleid niet binnen drie maanden op orde hebben.

De AP zegt dat het nu op verschillende manieren misgaat. Bijvoorbeeld omdat op websites de vakjes bij het vragen van toestemming al zijn aangevinkt. Of omdat mensen eerst een paar keer moeten klikken om de cookies te weigeren, terwijl er maar één klik nodig is om ze te accepteren. Ook zijn er websites die de cookies al plaatsen voordat de bezoeker daarmee akkoord is gegaan.

'Alsof iemand je volgt'

Door cookies kunnen websites veel over hun bezoekers te weten komen. "Alsof iemand je door de winkelstraat volgt en opschrijft wat je allemaal koopt, je naar huis volgt, door de ramen gluurt, en ook meteen even noteert met wie je getrouwd bent en hoe je kinderen heten", zegt AP-voorzitter Aleid Wolfsen op de site van de toezichthouder. "Dat klinkt apart, maar online gebeurt dit aan de lopende band."

Met die informatie kunnen adverteerders producten aanprijzen die voor jou interessant zijn. Heb je kinderen, dan ben je misschien meer geïnteresseerd in speelgoed. De websites mogen cookies plaatsen, maar alleen na instemming van de gebruiker, benadrukt de AP.

De NOS deed jaren geleden al onderzoek naar cookies. In deze video legt NOS Stories uit hoe we dit onderzoek hebben gedaan en hoe bedrijven je nog meer in de gaten houden.

De Autoriteit Persoonsgegevens wil elk jaar vijfhonderd Nederlandse websites een brief sturen om ervoor te zorgen dat zij op de juiste manier toestemming vragen, of stoppen met het plaatsen van de cookies.

De toezichthouder wil niet zeggen welke websites het eerst aan bod komen. Wel dat het om een diverse groep gaat (webwinkels, mediabedrijven en verzekeraars). "Het zijn niet alleen grote partijen, maar ook de kleintjes", zegt woordvoerder Quinten Snijders. "We gaan dit elke maand doen."

Om te bepalen welke websites een brief krijgen, heeft de AP een computerprogramma ontwikkeld dat automatisch controleert of de manier waarop de websites met cookies omgaan, mogelijk in strijd is met de wet. De toezichthouder houdt op die manier tienduizend Nederlandse websites in de gaten. "Van meer de helft lijkt het er al op dat zij de wet overtreden", zegt Snijders.

Eerder boetes uitgedeeld

Voor die websites dreigen nu dus boetes, en die kunnen hoog oplopen. Vorig jaar maakte de AP bekend dat Kruidvat en Coolblue boetes van 600.000 en 40.000 euro hebben gekregen, omdat zij hun cookiebeleid niet op orde hadden.

Eerder deze maand maakte de AP bekend dat vijf organisaties hun cookiebeleid hebben aangepast na onderzoek van de toezichthouder. Ook deze websites vroegen niet op de juiste manier toestemming. De onderzoeken waren gestart na klachten, maar de AP gaat nu dus uit zichzelf websites controleren.

De toezichthouder hoopt dat van de controles een waarschuwing uitgaat, zodat ook websites die nog geen brief krijgen hun cookiebeleid aanpassen.