NOS Nieuws - Algemeen

In Zoetermeer zijn vannacht explosieven gecontroleerd tot ontploffing gebracht die waren aangetroffen in een auto. Er zijn twee verdachten aangehouden.

De politie kreeg rond middernacht een melding van een verdachte situatie. Nadat de politie de omgeving van de auto had afgezet, werd de Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EOD) ingeschakeld. Op beelden is te zien dat een bomexpert van de EOD explosieven uit de auto haalt. Hierbij waren ambulancepersoneel en brandweerlieden aanwezig.

De experts wogen de explosieven en brachten die even verderop, op een veilige plek, tot ontploffing:

Na het onderzoek van de EOD vertrokken de hulpdiensten naar het Noord-Aa-strand in Zoetermeer. Daar werden de explosieven gecontroleerd tot ontploffing gebracht.

Wat de bedoeling was van de auto met explosieven, is nog niet duidelijk. Er loopt een onderzoek.

Veel explosies in 2024

Afgelopen jaar waren er in Nederland 1130 aanslagen met explosieven. Dat is ruim vijf keer meer dan in 2021 (toen 212). Elke week waren er op meerdere plekken in het land explosies. Soms raakten hierbij mensen zwaargewond, of vielen er zelfs doden, zoals recent in Den Haag.

In 80 procent van de gevallen was er sprake van zwaar illegaal vuurwerk, gevuld met flitspoeder en een lont. De daders zijn vaak jonge mannen, die afkomstig zijn uit een kwetsbare wijk en al eerder met de politie in aanraking zijn geweest.

In korte tijd verandert het straatbeeld in Syrië. Regimevlaggen worden verbrand, posters en foto's van de gevluchte Bashar al-Assad worden naar beneden gehaald en vertrapt, muren overgeschilderd. In het land gingen tienduizenden Syriërs de straat op met de oppositievlag om te vieren dat ze na ruim een halve eeuw bevrijd zijn van de dictatuur van de Assad-familie.

De oppositievlag is nu overal te zien in Syrië. Niet de regimevlag met twee sterren, maar de vlag met drie sterren is gehesen op overheidsgebouwen en pleinen. Ook in het buitenland hangen de vlaggen aan gevels en bij ambassades. De rebellen hebben zich verenigd onder deze groen-wit-zwarte vlag die sinds de opstand in 2011 tegen Assad werd gebruikt.

Met de nieuwe vlag wordt de tastbare herinnering aan de Assad-dynastie verder uitgewist. Het was de eerste officiële vlag van Syrië na de Franse koloniale tijd. "Een teken van bevrijding van de koloniale macht", zegt Nour Munawar, onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam naar cultureel erfgoed en herinneringscultuur in Syrië. "Assad was als Frankrijk, een onrechtmatige overheerser."

Propaganda

In Syrië was de afgelopen decennia niet te ontkomen aan de persoonlijkheidscultus van de Assads: Bashar en zijn vader Hafez waren overal. De portretten van Bashar hingen levensgroot op gebouwen en billboards, en in kantoren, ziekenhuizen en scholen. Zijn portret verscheen op televisie en in kranten. Als kinderen hun rapport kregen was daar altijd eerst het gezicht van Assad.

De ogen van de Assads volgden de bevolking overal. Dat was niet alleen symbolisch, want de geheime dienst hield burgers nauwlettend in de gaten. "Deze propaganda drong psychologisch diep door", zegt Munawar. "Daarmee maakten ze duidelijk dat de maatschappij, maar ook het individu, onder volledige controle van de staat stond. De boodschap: een opstand tegen ons is niet mogelijk."

Hafez hield vooral van standbeelden en bustes van zichzelf, die meteen na de val omver werden getrokken. Zijn tombe werd kort daarna in brand gestoken. Op de brug in de hoofdstad die naar hem werd vernoemd, is een spandoek gehangen met de naam van voetballer Abdelbasset al-Sarout. Hij werd een symbool van het verzet vanwege de strijdliederen die hij zong bij demonstraties.

Nieuwe identiteit

Het land zal opnieuw een nationale identiteit moeten gaan vormen, zegt Munawar. "Dit is een cruciaal moment in de geschiedenis van Syrië. Hoe er herdacht wordt, zal veranderen. Activisten en de rebellen, die door het regime als terroristen werden gezien, worden de nieuwe nationale helden." Pleinen en straten zullen nu naar hen vernoemd gaan worden.

Het zal een kwestie van tijd zijn voordat er nieuwe lira's gedrukt worden, zonder de afbeelding van Assad en het leger op de biljetten. Dan is er ook nog het volkslied, daarin wordt nu nog het leger bezongen als beschermer van het volk. Terwijl militairen tijdens de oorlog juist zo bloedig tegen burgers optraden. Mogelijk wordt ook het volkslied aangepast.

"Het is niet te geloven, we hebben ineens vrijheid", zeggen jonge Syriërs:

Het rijke culturele erfgoed van het land kan een belangrijke rol gaan spelen in het vormen van een nieuwe nationale identiteit, verwacht Munawar. "Het heeft de potentie om de natie na conflict te verbinden." De onderzoeker noemt de eeuwenoude citadel van Aleppo, de archeologische trekpleister Palmyra en de Grote Moskee in Damascus van grote historische en religieuze waarde.

Vlag-emoji

Het is nog te vroeg om te zeggen hoe het nieuwe Syrië eruit gaat zien. Gaat het de rebellen lukken een stabiele regering te vormen en het land met zijn vele etnische en religieuze groepen en strijdgroepen te verenigen? De rebellen, onder leiding van Ahmed al-Sharaa, wekken de indruk dat doel voor ogen hebben.

De groen-wit-zwarte vlag wappert inmiddels overal in de straten, maar voorlopig moeten Syriërs het online nog stellen met de regimevlag. Op sociale media riepen Syriërs massaal op om de emoji van de vlag te updaten, maar dat kan nog even duren. Hetzelfde geldt voor briefjes van 2000 lira: de bevolking zal nog een tijdje aan moeten kijken tegen de beeltenis van de gevallen dictator.

Rusland heeft vanochtend met tientallen raketten en drones een grote luchtaanval uitgevoerd op Oekraïne. 59 raketten en 54 drones zijn neergehaald, zegt de luchtmacht van Oekraïne. Hoeveel raketten doel hebben getroffen, is niet duidelijk. In Charkiv, in het oosten van Oekraïne, raakten door de aanval zeker drie mensen gewond. Over slachtoffers elders in het land is nog niets bekend.

President Zelensky zei dat de Russische leider Poetin welbewust de dag van kerst had uitgekozen voor een onmenselijke aanval.

De Oekraïense minister van Energie zegt dat de Russische aanvallen gericht zijn op de energiesector. Er zouden ook kruisraketten zijn afgevuurd. Als gevolg daarvan is er maar beperkt energie beschikbaar. Ook in de hoofdstad Kyiv ging het luchtalarm af en zochten mensen hun toevlucht in schuilkelders.

De Oekraïense energiecentrales zijn sinds het voorjaar geregeld doelwit van de Russische strijdkrachten. Daardoor is de capaciteit van de elektriciteitscentrales enorm verminderd. Er zijn voortdurend blackouts, urenlange periodes waarin er geen stroom is.

Rusland stelt dat de aanval van vanochtend gericht was op militaire doelwitten.

Gisteravond was er een aanval op een flatgebouw in de stad Kryvy Rih, de geboorteplaats van president Zelensky. Daarbij kwam iemand om het leven en raakten vijftien mensen gewond. De aanval viel samen met de kersttoespraak van de president. Hij zei dat zijn landgenoten "alleen maar een kerstster willen zien als ze omhoog kijken, geen Iraanse drones en Russische raketten".

Goedemorgen! Het is eerste kerstdag en de koning houdt vanmiddag zijn jaarlijkse toespraak. Paus Franciscus spreekt in Rome de traditionele zegen uit voor de stad en voor de wereld: urbi et orbi. In Zuid-Korea wordt opnieuw geprobeerd president Yoon te verhoren, die het parlement buitenspel had gezet door de staat van beleg af te kondigen.

Eerst het weer: het wordt bewolkt en overwegend droog. Soms is het nevelig. Daarbij is het zacht met maxima tussen 8 en 11 graden. De wind is zwak tot matig.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Voor het tweede jaar op rij werd Kerstmis sober gevierd in Bethlehem, de plek waar volgens de christelijke overlevering Jezus werd geboren in een stal. Vanwege de oorlog in de regio waren er veel minder pelgrims dan normaal in de Geboortekerk, ook was er minder uitbundige kerstverlichting en geen kerstboom.

Patriarch Pizzaballa verwees in zijn overdenking naar het voortdurende conflict. Hij hoopt dat Kerstmis de belofte van betere tijden met zich meebrengt. "De boodschap is: houd moed. Volgend jaar zal weer kerstbomen, het leven, de mensen en de pelgrims brengen. Later we daar allemaal naartoe werken en in geloven."

Ander nieuws uit de nacht En dan nog even dit:

Gisteravond mochten dj's Sophie Hijlkema, Barend van Deelen en Wijnand Speelman het Glazen Huis in Zwolle weer uit. Ze hebben voor de actie van Serious Request ruim 11,5 miljoen opgehaald voor het goede doel: Metakids, voor kinderen met een stofwisselingsziekte.

Fijne Kerst!

Van slachtoffer tot held of van topambtenaar tot premier. Vijf mensen die vorig jaar nog niet of nauwelijks bekend waren en die nu een plek in het nieuws hebben veroverd.

De heldenmoed van Gisèle Pelicot

Ze ligt naakt op een bed, buiten bewustzijn. Een man nadert haar en misbruikt haar. Deze beelden worden getoond in een Franse rechtbank. Gisèle Pelicot zit in de zaal, met opgeheven hoofd. Ook de verdachte is aanwezig.

Zo gaat het weken, er staan 51 verdachten terecht. Haar inmiddels ex-man Dominique Pelicot (72) stelde zijn echtgenote (72) negen jaar lang 'gratis ter beschikking'. Een onopvallende man, ogenschijnlijk een normale, liefhebbende echtgenoot.

Pelicot deed verdovende middelen in het eten van zijn vrouw, genoeg om haar bijna in coma te laten raken. Daarna liet hij de mannen hun gang gaan. Soms deed hij zelf mee. Hij maakte beelden van het misbruik. 20.000 foto's en video's, netjes geordend. Niet vaak is er zo veel bewijs in een verkrachtingszaak. Hij werd veroordeeld tot 20 jaar cel. De andere verdachten kregen straffen van 3 tot 15 jaar.

Gisèle Pelicot heeft een heldenstatus in Frankrijk. Ze wilde per se dat de zaak in het openbaar zou dienen, zodat heel Frankrijk zou zien dat niet zij zich moest schamen, maar de daders.

De Franse politiek heeft nieuwe maatregelen aangekondigd tegen seksueel geweld. Dat is wat Gisèle Pelicot wilde bereiken: dat haar strijd niet voor niets is geweest.

Premier Dick Schoof: een niet te benijden positie

Wie begin dit jaar had voorspeld dat Dick Schoof premier van Nederland zou worden, had goud geld kunnen verdienen. De oud-inlichtingenman en -topambtenaar kwam bij de formatie uit de hoge hoed van Geert Wilders. Hij was lang PvdA-lid, maar sinds jaren partijloos en was een belangrijke adviseur van Mark Rutte.

Als kersverse premier moest Schoof (67) duidelijk wennen aan zijn nieuwe status. Na jaren achter de schermen was hij ineens het gezicht van politiek Den Haag. In de loop van het jaar groeide hij in zijn rol als leider van een chaotisch kabinet.

In zijn eerste half jaar moest hij al een aantal crises overwinnen. In de zomer viel het kabinet bijna bij de begrotingsonderhandelingen. Daarna wankelde de coalitie over de aanpak van de 'asielcrisis' en vertrok staatssecretaris Achahbar vanwege de omgangsvormen in het kabinet.

Hardloper, doodloper?

En er was er meer. Twitteren tijdens debatten, een bezoek van Wilders aan Israël, terwijl het officiële kabinetsstandpunt is dat premier Netanyahu hier zou worden gearresteerd, de rellen in Amsterdam die door sommigen als 'pogrom' werden bestempeld, de uitspraak van Wilders dat burgemeester Halsema samen met 'het tuig' moest worden uitgezet.

En dan moest de coalitie ook nog met de oppositie onderhandelen over cultuur en onderwijs. De bezuinigingen op onderwijs werden afgewenteld op de zorg, wat weer tot woede in die sector leidde.

Aan het gezicht van Schoof valt weinig af te lezen. Hij houdt zich op de vlakte over zijn eigen politieke standpunten en probeert tussen de partijen door te laveren. In zijn vrije tijd is hij hardloper.

Bisan Owda, van verhalenverteller naar oorlogsverslaggever

"Hey everyone, this is Bisan and I am still alive." Met die woorden begint de Palestijnse journalist, activist en filmmaker Bisan Owda haar videodagboek. Al sinds het begin van de oorlog in Gaza, na de terreuraanslagen door Hamas in Israël, doet ze via sociale media verslag. Ze geeft een indringend beeld van de verschrikkingen waarin mensen zijn beland, en hoe ze proberen er nog iets van te maken. Ze heeft bijna 5 miljoen volgers op Instagram en doet verslag voor nieuwszender Al Jazeera.

Owda ziet het als haar plicht om aan de wereld te laten zien wat er in Gaza gebeurt, hoewel het werk steeds moeilijker wordt en ze ondertussen ook zelf moet zien te overleven. Een schril contrast met haar video's van voor de oorlog, toen ze als verhalenverteller door het leven ging.

Deze video is van kort na het uitbreken van de oorlog:

Voor haar documentaire It's Bisan From Gaza - and I'm Still Alive won ze een Emmy Award. En met andere journalisten kreeg ze een prijs van Amnesty International. Zonder hun werk zou er niet zo'n duidelijk beeld bestaan van het dagelijkse overleven in Gaza.

Al aan het begin van de oorlog moest Owda vluchten uit het noorden van Gaza. Haar huis werd gebombardeerd en haar filmapparatuur ging verloren. Sindsdien doet ze verslag met haar telefoon.

Zo legde ze de bombardementen vast op ambulances van het al-Shifa-ziekenhuis, waar ze met anderen schuilde, en haar vlucht te voet naar Khan Younis in het zuiden. En ze deed verslag van het bombardement bij het uitdelen van voedsel in februari, toen zo'n 120 mensen omkwamen. Maar ook liet ze zien dat ze hoop putte uit studentenprotesten tegen de oorlog.

Kijk hier naar een van de video's van Bisan Owda van de afgelopen tijd:

Roxy Dekker scoort vier nummer 1-hits

Voor Gen Z en Generatie Alpha is zangeres en vlogger Roxy Dekker een begrip. De kroon op haar doorbraak dit jaar was de MTV Award voor Best Dutch Act.

Ook won ze een Edison voor beste nieuwkomer.

Roxy Dekker is 19 en is al drie jaar actief als solozangeres. Ze begon met covers op TikTok en wist ook met haar eigen liedjes mensen te trekken. In 2023 bedacht ze dat volgers vier woorden in de comments konden achterlaten en op basis daarvan schreef ze Anne-Fleur vakantie. Het werd haar eerste hit.

Dit jaar begon goed met Satisfyer. Daarna kwam Sugardaddy zelfs op nummer 1 binnen in de Top 40. Het werd van de eerste plaats verdrongen door Huisfeestje, een nummer met en over De Bankzitters (waarvan haar vriend Koen van Heest deel uitmaakt).

Gaan we weg? met rapper Ronnie Flex was het volgende nummer dat op de eerste plaats in de Top 40 eindigde. Haar vierde nummer 1-hit was Industry Plant, dat in de Single Top 100 op 1 binnenkwam.

Wat haar zo populair maakt is moeilijk te zeggen. Ze werkt samen met gerenommeerde namen en ze promoot haar nummers op TikTok, in heel korte filmpjes. Haar liedjes hebben een vrolijke uitstraling en een lekkere beat. En haar relatie met Koen van Heest maakt dat haar naam rondzingt in de roddelpers.

Voor komend jaar staan er grote shows in Amsterdam op het programma. Die zijn nu al uitverkocht.

Worthy de Jong: basketbalheld op zijn 'oude dag'

In de laatste seconde van de wedstrijd schoot Worthy de Jong Nederland naar een gouden olympische medaille in Parijs in het 3x3-basketbal. Met deze worp speelde 'Big Game Worthy' zich definitief in de kijker, ook bij het grote publiek.

En op het WK in Hongkong flikte hij het opnieuw in de slotseconde. Beide keren schoot hij van grote afstand. Wat maakt hem zo bijzonder?

Een compilatie van die winnende punten:

Zijn voormalige coach in het 'gewone' basketbal bij ZZ Leiden, Geert Hammink, noemt hem een kunstenaar. "Buiten het basketbal is hij fotograaf. De combinatie van creativiteit, zijn fysieke eigenschappen en zijn werklust zorgen ervoor dat hij uitstekend tot zijn recht komt in het 3x3-basketbal", zei Hammink over De Jongs successen.

De Jong (36) gaat meestal intuïtief te werk. "Ik had niet veel seconden en liet het gaan. Net als bij de Olympische Spelen was het aan de goden. Het voelde goed toen ik de bal losliet. En this is what it is", zei hij over het gouden WK-schot.

De spectaculaire overwinning op de Spelen heeft zijn uitwerking niet gemist. De belangstelling voor basketbal in Nederland is verder toegenomen. Er zijn wachtlijsten voor basketbalverenigingen en verwaarloosde basketbalpleintjes worden opgeknapt. Ook worden wedstrijden beter bezocht.

En Worthy de Jong is een held. Bij wedstrijden wachten kinderen hem op voor een selfie of een handtekening. Sinds Parijs is hij een BN'er.

Zanger André Hazes schrijft op Instagram dat zijn moeder hem de dag voor Kerstmis heeft laten weten dat ze hem voor de rechter daagt. De twee liggen al langer overhoop en Hazes spreekt over zijn moeder Rachel als "mijn verwekker".

"Kerstavond staat in het teken van liefde. En sommigen die het breed genoeg hebben geven cadeautjes. Ik heb die van mijn verwekker ook vandaag ontvangen.... Een brief dat ze mij gaat dagvaarden." Hazes wenst zijn lezers daarna toch een fijne kerst.

In het bericht licht Hazes niet toe over welke kwestie het bericht van zijn moeder gaat. Rachel Hazes ligt al langer overhoop met haar kinderen, over de erfenis en het gebruik van de naam André Hazes. In oktober sommeerde ze de zanger zichzelf voortaan André Hazes junior te noemen, om verwarring met zijn overleden vader te voorkomen.

De zanger reageerde indertijd verbolgen op de eis en noemde het juist een eerbetoon aan zijn vader. Bovendien, reageerden zijn advocaten, "niemand die hoort dat André Hazes komt optreden, denkt dat de oude Hazes er zal staan". André Hazes senior overleed in 2004.

Erfenis

Rachel Hazes beheert de nalatenschap van haar man, hoewel ook daar nog een rechtszaak over loopt. Dochter Roxeanne en de curatoren stellen namelijk dat er een scheidingsprocedure liep toen Hazes overleed en ze daarom geen recht heeft op de erfenis. De rechter oordeelde begin vorig jaar dat de huidige situatie voorlopig blijft bestaan zolang er nog geen conclusie is van een dieper juridisch onderzoek.

Eerder dit jaar zei Hazes dat de kwestie hem diep raakt. "Het doet me echt heel veel pijn en dat is ook waarom ik niet opgeef", zei hij tegen RTL Boulevard. "Ik heb gelukkig een heel goed team van advocaten. En dat is aan de andere kant ook zo. Die vechten het onderling maar uit."

Iran heeft na ruim twee jaar een verbod op WhatsApp en Google Play ingetrokken. De apps werden verboden om demonstraties na de dood van Mahsa Amini de kop in te drukken.

Het besluit om het verbod in te trekken kwam na overleg van de dit jaar aangetreden president Pezeshkian. Hij staat bekend als meer gematigd dan zijn voorganger Raisi, die in mei omkwam bij een helikopterongeluk. Eerder had hij al beloofd meer sociale media mogelijk te zullen maken.

De minister van Telecommunicatie zei dat het toestaan van beide apps een eerste stap was in het versoepelen van sociale media. Wat er nog meer zal volgen is nog niet bekend.

Iran verbood WhatsApp nadat er in 2022 massaprotesten waren uitgebroken na de dood van Amini. Zij zou zijn mishandeld door de Iraanse zedenpolitie omdat ze haar hoofddoek verkeerd droeg. De protesten werden uiteindelijk hard neergeslagen.

Pezeshkian zei eerder dit jaar al dat de zedenpolitie vrouwen minder moet lastigvallen op straat.

Donald Trump spreekt er schande van dat president Biden de doodstraf van 37 gevangenen heeft omgezet in levenslang. De aankomend president schreef op zijn eigen sociale medium dat hij juist wil dat justitie vaker een doodvonnis eist.

"Dit slaat helemaal nergens op. Familieleden en vrienden zijn er kapot van. Ze kunnen het niet geloven!", schreef de aankomend president over Bidens besluit. "Zodra ik beëdigd ben, zal ik Justitie opdracht geven volop in te zetten op de doodstraf om Amerikaanse gezinnen en kinderen te beschermen tegen gewelddadige verkrachters, moordenaars en monsters."

Als voorbeeld haalde Trump twee zaken aan waarin nu de doodstraf komt te vervallen. De ene dader vermoordde een moeder en haar 12-jarige dochter, de ander werd veroordeeld voor de dood van een militair en bleek daarna ook al twee meisjes van 8 en 9 te hebben vermoord.

Drie uitzonderingen

Met zijn besluit, dat Trump niet kan herroepen, schrapte scheidend president Biden bijna alle doodvonnissen die door een federale rechter zijn opgelegd. Slechts drie blijven staan, voor misdaden die de VS diep schokten: de aanslag op de Boston Marathon en racistische schietpartijen in een kerk en een synagoge.

Bidens besluit heeft geen invloed op de vonnissen van rechters in de verschillende staten. Verspreid over de 27 staten waar nog doodvonnissen toegestaan zijn, zitten ruim 2000 mensen in een dodencel.

'Belediging'

De reacties op de collectieve strafvermindering zijn gemengd. De dochter van een slachtoffer vond dat Biden "bloed aan zijn handen heeft". Ze neemt het hem bijzonder kwalijk dat nabestaanden niet van tevoren geraadpleegd zijn. "Er is niet aan de slachtoffers gedacht."

De aanklager in een van de zaken vindt dat Biden voor eigen rechter speelt. "Een jury heeft alle feiten gehoord, verzwarend en verlichtend, en heeft toen besloten dat de doodstraf een geschikte straf was. Biden denkt het dus beter te weten dan de jury, het Congres en het Amerikaanse volk. Dat is beledigend."

De dochter van een vrouw die door een agent werd vermoord omdat ze over hem wilde getuigen, ziet het echter anders. "Ik wilde altijd dat hij de rest van zijn leven wakker zou worden in de gevangenis om na te denken wat hij aanrichtte toen hij onze moeder van ons afnam."

'Kerstcadeautje'

Anderen vinden het jammer dat Biden niet ook de laatste drie executies heeft afgeblazen. "Als je een moordenaar de doodstraf geeft, laat je de gedupeerden achter in onzekerheid", vindt dominee Risher van de kerk waar negen zwarte gelovigen werden doodgeschoten door de racistische moordenaar Dylann Roof. Het slepende traject naar een executie houdt volgens haar de wonden bij nabestaanden open: "Het helen kan pas beginnen als het vonnis voltrokken is."

Een andere nabestaande van die massamoord noemt het juist een kerstcadeau dat Biden de straf voor Roof liet staan, vooral omdat die nooit berouw toonde. "Dit was een misdaad tegen een heel ras. Het maakte hem niet uit wie hij doodschoot, alleen maar dat ze zwart waren."

Biden zegt dat hij wel degelijk aan de slachtoffers denkt en met hen rouwt, maar executies moreel verwerpelijk te vinden. Trump daarentegen wil dat in de toekomst ook voor zware drugsdelicten en kindermisbruik de dood geëist kan worden. Tijdens zijn eerste ambtstermijn maakte hij al werk van zijn overtuiging: zestien jaar lang had de federale overheid geen executies uitgevoerd, maar onder hem werden er in korte tijd dertien mensen ter dood gebracht.

In Haïti zijn zeker twee doden gevallen bij de heropening van het belangrijkste ziekenhuis van het land. Bendeleden openden het vuur tijdens een persconferentie waarbij het gerestaureerde gebouw zou worden gepresenteerd.

Gewelddadige bendes kregen door een machtsvacuüm in het land het grootste deel van de hoofdstad Port-au-Prince in handen, waaronder de haven en het vliegveld. Begin dit jaar namen ze ook het grootste publieke ziekenhuis in, dat vlak bij het regeringscentrum ligt.

Het gebouw raakte daarbij zwaar beschadigd. Er waren plunderingen en vernielingen en in de muren zaten kogelinslagen na gevechten tussen bendeleden en politieagenten.

Geen overleg

Afgelopen zomer wist de regering van Haïti het gebouw weer in handen te krijgen en daarna begon het herstel. Journalisten werden gisteren uitgenodigd om verslag te doen van de heropening door de minister van Volksgezondheid, maar nog voordat die arriveerde werd het vuur geopend.

Zeker twee journalisten werden gedood, een onbekend aantal andere aanwezigen raakte gewond, onder wie nog meer journalisten en een aantal agenten.

De belangrijkste bendeleider van de stad erkende later de aanslag te hebben gepleegd omdat er niet met hem was overlegd over heropening. Interim-president Voltaire sprak er schande van dat het ziekenhuis als doelwit was uitgekozen en beloofde dat de daders zullen worden gestraft.

Paus Franciscus wil met het Jubeljaar van de Rooms-Katholieke Kerk wereldwijd hoop bieden. Dat zei hij tijdens de kerstavondmis waarin hij symbolisch het bijzondere jaar inluidde door de Heilige Deur van de Sint-Pietersbasiliek te openen.

"Wij allemaal hebben de taak hoop te brengen waar er geen hoop meer is", hield hij de gelovigen voor. Hij dacht in het bijzonder aan mensen in oorlogssituaties, waar "kinderen neergemaaid worden met machinegeweren en bommen vallen op scholen en ziekenhuizen".

Volgens hem moet iedereen hard werken daar hoop te brengen. "Dit is geen goede afloop van een film waar we passief op kunnen zitten wachten."

Schone lei

De katholieke kerk houdt elke 25 jaar een Jubeljaar waarin verzoening centraal staat. In Rome worden tientallen miljoenen pelgrims verwacht die van de gelegenheid gebruikmaken om door een van Heilige Deuren in de stad te lopen om zo een volledige aflaat van zonden te krijgen. Daarmee zouden ze spiritueel met een schone lei kunnen beginnen.

Traditioneel staan hierbij de Heilige Deuren in de vier belangrijkste kerken van Rome centraal, maar dit jaar opent Franciscus ook een Heilige Deur in de Rebibbia-gevangenis in de stad, om zijn boodschap van vergeving te onderstrepen. Het is voor het eerst sinds de traditie in de middeleeuwen begon dat voor deze vorm is gekozen.

Sobere kerst in Bethlehem

In tegenstelling tot Rome was Kerstmis in Bethlehem dit keer opnieuw sober vanwege de oorlog in de regio. Waar normaal veel gelovigen op kerstavond langsgaan op de plek waar Jezus volgens de overlevering werd geboren in een stal, was er nu slechts een beperkt aantal bezoekers bij de nachtmis.

De grote kerstboom die normaal wordt opgetuigd ontbreekt en ook veel vrolijke kerstverlichting is er dit jaar niet. Patriarch Pizzaballa verwees in zijn overdenking naar het voortdurende conflict. Hij hoopt dat Kerstmis de belofte van betere tijden met zich meebrengt.

"De boodschap is: houd moed. Volgend jaar zal weer de kerstbomen, het leven, de mensen en de pelgrims brengen. Later we daar allemaal naartoe werken en in geloven."

Op de Westelijke Jordaanoever, waar ook Bethlehem ligt, vielen eerder op de dag nog zeker acht doden bij een Israëlische inval in de stad Tulkarem. Volgens het Israëlische leger schoten militairen terug nadat het vuur op hen was geopend.

Afwachting in Syrië

In buurland Syrië gingen vandaag christenen in de hoofdstad Damascus de straat op om vrijheid van geloof te eisen van de nieuwe machthebbers in het land. Hoewel rebellenbeweging HTS heeft verzekerd dat alle etniciteiten en geloven in het land zullen worden gerespecteerd, vrezen velen dat het al-Qaida-verleden van de nieuwe leider Ahmed al-Sharaa weinig goeds belooft.

De christenen gingen de straat op omdat eerder op de dag in de stad Hama een grote kerstboom in brand was gestoken. Hoewel onduidelijk is wie daarvoor verantwoordelijk was, vergroot het incident bij christenen de angst dat ze hun geloof straks niet meer vrijelijk mogen belijden. Kerkleiders hadden uit voorzorg al gezegd niet al te uitbundig feest te vieren.

Bekijk hier beelden van de brandende boom:

De plaatselijke leider van HTS lijkt vooralsnog woord te houden: volgens hem was de kerstboom door buitenlanders in brand gestoken en kunnen de daders zware straffen verwachten. Hij beloofde de boom snel te vervangen. Ook werden HTS-patrouilles ingesteld om kerstvieringen te beschermen.

Bij een kerstviering in Damascus durfde een gelovige daarom toch voorzichtig optimistisch te zijn. Voor hem symboliseert de geboorte van Jezus dit jaar ook de geboorte van een nieuw Syrië. "We zijn zo blij. Dit jaar is het anders. We zijn gelukkig, we hebben overwonnen."

In Oekraïne werd Kerstmis verstoord door een Russische aanval. Zeker één persoon kwam om het leven toen een Russische raket een appartementengebouw in Kryvy Rih verwoestte. Vijftien mensen raakten gewond, onder wie een vrouw die onder het puin bevrijd moet worden.

De uitzending van de kersttoespraak door president Zelensky was net bezig toen zijn geboorteplaats werd geraakt bij de aanval. Hij zei dat zijn landgenoten "alleen maar een kerstster willen zien als ze omhoog kijken, geen Iraanse drones en Russische raketten".

Hij herinnerde eraan dat Oekraïne voor de tweede keer kerst op 25 december viert, niet meer op 7 januari zoals gebruikelijk in de christelijk-orthodoxe kerken. "Voor de tweede keer verenigt Kerstmis alle Oekraïners. We staan allemaal zij-aan-zij."

De regering van Marokko heeft wijzigingen in het familierecht en erfrecht aangekondigd die gunstig uitpakken voor vrouwen. Ze komt daarmee tegemoet aan wensen van de vrouwenbeweging die al jaren op hervormingen aandringt.

Als de wetswijzigingen worden aangenomen, krijgen vrouwen het wettelijk recht om over de opvoeding van hun kinderen mee te beslissen, ook als ze gescheiden zijn.

Nu beslist de ex-man naar welke school zijn kinderen gaan, ook al wonen die bij zijn ex-vrouw. Ook voor minder belangrijke zaken is de toestemming van de ex-man nodig, bijvoorbeeld bij de aanvraag van een identiteitsbewijs voor een kind.

Huwelijk

De minimumleeftijd om te trouwen gaat naar 18 jaar. Alleen onder bijzondere omstandigheden mag al met 17 jaar worden getrouwd. Wat die bijzondere omstandigheden zijn, is nog niet bekend.

De minimumleeftijd voor het huwelijk is nu 16 jaar. Met name in afgelegen, arme gebieden worden meisjes ook al met 14 jaar uitgehuwelijkt. Dat is vooral om economische redenen: het uit huis gaan van een kind betekent dat er een mond minder gevoed moet worden.

De regering wil ook de scheidingsprocedures bekorten tot maximaal zes maanden. Mediation moet ervoor zorgen dat huwelijksproblemen worden opgelost, voordat echtparen besluiten om te gaan scheiden.

Als het aan de regering ligt, krijgen vrouwen het recht om in het huwelijkscontract vast te leggen dat de echtgenoot er een tweede bij kan nemen.

Als zo'n clausule ontbreekt, mag de man alleen in bijzondere gevallen een tweede vrouw trouwen, bijvoorbeeld als de eerste vrouw geen kinderen kan krijgen.

Erfrecht

Het islamitische recht kent mannen een groter deel van erfenissen toe dan vrouwen. De regering omzeilt dat probleem door mensen de kans te geven om tijdens hun leven grote donaties aan bijvoorbeeld hun dochters te doen. Dit soort donaties mogen ook aan niet-islamitische huwelijkspartners worden gedaan.

Als de meer dan honderd wetswijzingen worden aangenomen, krijgt de vrouw van een overleden man het huis en gaat dat niet naar de kinderen of de familie van de man.

Advocaat Ghizlane Mamouni van de vrouwenrechtenorganisaties Kif mama Kif baba is blij met de voorstellen, maar moet het eerst nog zien. "Veel plannen ogen positief maar we moeten afwachten hoe het er op papier uitziet, voordat we reageren. We gaan bestuderen wat goed is en wat niet en wat verduidelijkt moet worden."

In Noord-Syrië zijn Koerdische milities een tegenoffensief begonnen tegen een pro-Turkse rebellengroep. De SDF-strijders beweren dat ze zijn opgerukt in de omgeving van Manbij. Die stad werd onlangs ingenomen door de aan Turkije gelieerde strijdgroep SNA.

Op verschillende plekken in de omgeving wordt zwaar gevochten. SDF stelt dat de groep in verschillende dorpen de pro-Turkse militie heeft verjaagd. Ook een lokale monitorgroep meldt dat op basis van ooggetuigen, maar er is nog geen onafhankelijke bevestiging.

Een SDF-woordvoerder zegt dat de strijders Manbij tot op 10 kilometer zijn genaderd. Ook nabij Aleppo worden beschietingen gemeld.

Video's van legervoertuigen VS

Ondertussen lijkt de VS, een bondgenoot van SDF, een signaal af te geven aan Turkije. Er duiken video's en foto's op van Amerikaanse legervoertuigen in de noordelijk stad Kobani. Deze voertuigen zijn wellicht een steunbetuiging aan de Koerdische milities, die vrezen dat SNA de stad wil innemen. Kobani ligt aan de grens met Turkije en is de afgelopen dagen gebombardeerd door Turkse straaljagers.

De situatie in het grensbied met Turkije staat al weken onder hoogspanning. Onderhandelingen tussen SDF en SNA over een wapenstilstand zijn vastgelopen.

Turkse minister in Damascus

Ankara beschouwt de Koerdische strijdgroepen in het noorden van Syrië als terreurorganisaties. De Turkse minister van Buitenlandse Zaken, Hakan Fidan, zei afgelopen zondag dat deze milities zichzelf moeten opheffen. Fidan was toen op bezoek bij de nieuwe leider van Syrië, Sharaa.

Een SDF-woordvoerder zegt dat de Koerdische milities dreigen te worden uitgesloten van onderhandelingen over de verdeling van de macht in Damascus. "Turkije probeert ons, door middel van aanvallen, hiervan buiten te sluiten." De SDF wordt grotendeels aangestuurd door de Koerdische YPG en stelt dat de strijdgroep wordt gedwongen tot een tegenoffensief.

De onderstaande kaart is twee weken oud, maar geeft een redelijke indicatie van de huidige machtsverdeling in Syrië:

De VN-gezant voor Syrië waarschuwt voor dramatische gevolgen als de spanningen tussen de Koerdische en Turkse krachten niet worden opgelost. In een interview met persbureau Reuters wijst hij op de mogelijkheid van een nieuwe stroom vluchtelingen. Onlangs zijn volgens de SDF al vele duizenden Koerden op de vlucht geslagen voor het SNA-offensief.

Washington heeft zijn hoeveelheid militairen in Syrië fors vergroot. Tot voor kort beweerde de VS dat er 900 militairen waren, maar onlangs maakte het Pentagon bekend dat het aantal in werkelijkheid was gegroeid tot ruim 2000. Dit is gebeurd in de periode tussen 2020 en nu. Een deel de troepenmacht is gestationeerd in het gebied dat onder controle van de SDF staat.

De Koerdische militie is voor de VS onmisbaar in de strijd tegen jihadistische groeperingen. Zo bewaakt de SDF diverse gevangenissen met IS-strijders erin. Het is de afgelopen jaren vaker voorgekomen dat het Amerikaanse leger zich in het openbaar laat zien in het gebied als signaal aan Turkije.

De Turkse regering stelt dat het Koerdische gebied in Syrië een "broeinest" is voor terreurbewegingen. Volgens minister Fidan sluit "de internationale gemeenschap zijn ogen voor deze wetteloosheid omdat het bewaking biedt tegen Islamitische Staat", verwijst hij naar de YPG.

De Luxemburgse groothertog Henri heeft zijn aftreden aangekondigd. Op 3 oktober volgend jaar volgt zijn zoon Guillaume hem op. De groothertog maakte dat bekend in zijn kersttoespraak.

"Vandaag delen de groothertogin en ik u graag mee dat prins Guillaume en prinses Stéphanie ons op 3 oktober 2025 zullen opvolgen. Ik weet dat zij hun uiterste best zullen doen om bij te dragen aan het welzijn van ons land."

In oktober werd Guillaume (43) benoemd tot luitenant-vertegenwoordiger, waarmee Henri (69) al een aantal taken aan hem overdroeg. Dat was de voorbode voor de aankondiging van vandaag.

Henri regeert het groothertogdom Luxemburg sinds 2000. De functie van groothertog is te vergelijken met die van een koning. Luxemburg is een parlementaire constitutionele democratie.

Erfgroothertog

Guillaume is de oudste van de vijf kinderen van Henri en groothertogin Maria Teresia Mestre. Toen zijn vader in 2000 de troon besteeg, werd hij erfgroothertog.

Hij heeft internationale betrekkingen en politieke wetenschappen gestudeerd, sport graag, speelt piano en spreekt vloeiend Frans, Duits en Engels, naast Luxemburgs.

Guillaume is getrouwd met de Belgische Stéphanie de Lannoy. Het paar heeft twee zonen.

De inzamelingsactie Serious Request van NPO 3FM heeft 11.513.485 euro opgebracht voor kinderen met metabole ziekten. Dat is meer dan tijdens de editie van vorig jaar, toen er ruim 7,5 miljoen euro werd opgehaald voor ALS.

Het absolute record staat op naam van Enschede in 2012. Die negende editie van Serious Request vroeg aandacht voor babysterfte. Op kerstavond werd een recordbedrag van 12,25 miljoen euro bekendgemaakt. Na de actieweek liep het bedrag verder op naar uiteindelijk ruim 13,8 miljoen. Dat bedrag is sindsdien niet meer geëvenaard. Wel werd in 2013 en 2014 meer dan 12 miljoen opgehaald.

Dodelijkste ziekte voor kinderen

Het Glazen Huis stond dit jaar op het Rodetorenplein in Zwolle. Dj's Barend van Deelen, Sophie Hijlkema en Wijnand Speelman zaten daar sinds woensdag opgesloten om geld in te zamelen voor voor Metakids. Die organisatie zet zich in voor onderzoek naar metabole ziekten bij kinderen. Dat zijn de dodelijkste ziekten onder kinderen. Een op de vier patiënten wordt niet ouder dan 18 jaar.

Met optredens van artiesten bij het Glazen Huis de hele week trok het evenement veel publiek. De grote hoeveelheid aandacht had ook een keerzijde. Vanwege ongeregeldheden gisteren had de organisatie besloten om het podiumprogramma vanavond, met een optreden van Chef'Special, niet door te laten gaan.

De politie greep gisteravond in toen een groep van een paar honderd mensen bij het Glazen Huis door een hek was gebroken. Agenten te paard voerden een charge uit. Dat was niet het eerste incident tijdens de inzamelingsactie. Afgelopen donderdag werd het Rodetorenplein afgesloten toen het te druk werd bij een optreden van Roxy Dekker.

Zo werd de eindstand bekendgemaakt:

Hevige sneeuwval en sneeuwstormen leiden tot grote overlast op de Balkan. Tienduizenden mensen in Bosnië en Herzegovina zitten zonder stroom. Ook in de buurlanden Servië en Kroatië veroorzaakt de sneeuw overlast. Op sommige plaatsen is in twee dagen tijd meer dan 1,5 meter gevallen. Voor de komende dagen wordt nog meer sneeuw verwacht.

Sommige plaatsen zijn door de recordhoeveelheid sneeuw in Bosnië niet meer bereikbaar. De wegen ernaartoe zijn onbegaanbaar geworden. Op enkele plekken is de noodtoestand uitgeroepen.

In de hoofdstad Sarajevo viel in enkele uren tijd 30 centimeter sneeuw, in de omliggende bergen meer dan een meter. Op de berg Bjelasnice, een wintersportgebied net buiten Sarajevo, is zelfs meer dan 1,70 meter gevallen.

In Bosnië is het treinverkeer grotendeels stilgelegd. Het staatsenergiebedrijf beschrijft de situatie in delen van het land als "extreem moeilijk". Moeilijk bereikbare elektriciteitsdraden zijn door de hoeveelheid sneeuw naar beneden gekomen en masten zijn omgevallen.

De sneeuw veroorzaakt overlast, maar er zijn ook mensen blij mee:

Vooral in het westen en noordwesten van Bosnië zijn veel mensen getroffen. Er zitten plaatsen zonder drinkwater, scholen waren vandaag en gisteren dicht.

Ook zijn er automobilisten vast komen te zitten in het verkeer. Bij Bosanski Petrovac raakten afgelopen nacht zo'n zeventig mensen in hun voertuigen bedolven onder de sneeuw, onder wie ook kinderen.

Maatregelen

De autoriteiten in Bosnië, Servië en Kroatië hebben maatregelen genomen. Zo mag er in de getroffen gebieden in de drie Balkanlanden geen zwaar verkeer de weg op, is op de ondergesneeuwde wegen slechts beperkt verkeer toegestaan en moeten automobilisten voorzorgsmaatregelen nemen.

In Kroatië is een man die vast kwam te zitten toen hij met de auto onderweg was naar het ziekenhuis door reddingswerkers op ski's uit zijn auto bevrijd en naar het ziekenhuis gebracht.

Ook in Slovenië zijn mensen in de problemen gekomen. Een Hongaars stel kwam op een wandeling vast te zitten in de bergen ten noorden van de hoofdstad Ljubljana. De vrouw kon gisteren worden gered. De reddingsoperatie van de man, die zijn been heeft gebroken, moest worden afgebroken vanwege het slechte weer.

Klassiekers, nieuwkomers, eerbetuigingen aan overledenen en levensliederen. Waar woordenboekenmaker Van Dale het woord 'polarisatie' uitriep tot het woord van 2024, brengt de NPO Radio 2 Top 2000 mensen vanaf vandaag juist weer samen. Dit zijn de cijfers achter 'de lijst der lijsten' van dit jaar.

De top 10 ziet er voor een groot deel hetzelfde uit als andere jaren, met een aantal kleine verschuivingen. Bohemian Rhapsody van Queen staat zoals bijna altijd bovenaan: voor de 21ste keer. Ook Hotel California - net als vorig jaar op plek drie - en Stairway To Heaven - dit jaar op plek zeven - zijn weer populair. De drie nummers vielen sinds het begin van de Top 2000 in 1999 nooit buiten de top 10.

Nothing Else Matters van Metallica is het enige nummer dat uit de top 10 is verdwenen. Het is gezakt van plek 9 naar plek 11.

Het maakte plaats voor Better Days van Dermot Kennedy: de hoogste nieuwe binnenkomer. Dat heeft alles te maken met het overlijden van de 26-jarige Instagrammer Eva Hermans-Kroot, die haar ziekteverloop - ze had longkanker - deelde via Instagrampagina Longeneeslijk. Veel mensen stemden op Better Days omdat het haar favoriete nummer was.

Stijgers en dalers

De grootste stijgers en grootste dalers werden eerder al bekendgemaakt. Billie Eilish is met What Was I Made For?, het nummer dat ze schreef voor de film Barbie, de grootste stijger. Het nummer steeg 1396 plekken naar de 323e positie. De grootste daler is Higher Power van Coldplay: van 1144 naar 1943.

Nederlandse muziek is ook dit jaar populair: er eindigden 238 Nederlandstalige liedjes in de lijst, een meer dan vorig jaar. De meeste Nederlandstalige platen komen uit de jaren 80 en 90, maar ook de sound van nu van eigen bodem is populair. 40 Nederlandstalige liedjes uit de Top 2000 zijn in dit decennium gemaakt.

Avond van Boudewijn de Groot is het Nederlandstalige nummer dat het hoogst eindigt (plek 8). Europapa van Joost Klein is met plek 138 de hoogste Nederlandstalige binnenkomer.

In het grootste deel van ons land gingen de meeste stemmen naar Bohemian Rhapsody, maar in sommige gemeenten legde Queen het af tegen lokale artiesten. Zo kreeg Danny Vera's Rollercoaster de meeste stemmen in bijna alle Zeeuwse gemeenten.

In veel Groningse gemeenten eindigde 't Het Nog Nooit Zo Donker West van Ede Staal bovenaan, terwijl Rowwen Hèze en Neet Oét Lottum veel stemmen kregen in Noord-Limburg.

In gemeenten in het noordwesten van het land gingen de meeste stemmen vaak naar de West-Friese band Oôs Joôs. In Tilburg - de geboortestad van overleden Eva Hermans-Kroot - en omgeving werd het vaakst op haar lievelingsnummer Better Days gestemd.

Ook interessant: het verschil in stemgedrag tussen mannelijke en vrouwelijke stemmers. Als er alleen vrouwen zouden stemmen, zou Better Days zelfs stijgen naar plek twee. Onder de mannelijke stemmers komt Better Days veel lager uit: op plek 277.

Mannen kozen dan weer vaker voor Britse rockbands uit de jaren 70. Led Zeppelin, Pink Floyd en de Dire Straits halen de top 10 van mannelijke stemmers wel, maar die van vrouwen niet.

De leeftijd van stemmers was bepalend voor hun stemgedrag, al kent ook de jeugd zijn klassiekers. Onder jongeren van 15 jaar of jonger kreeg Bohemian Rhapsody - zoals in de meeste leeftijdscategorieën - de meeste stemmen. Ook Piano Man van Billy Joel en Eminem zijn bij hen populair. Maar als deze groep het voor het zeggen had was YouTube-groep Bankzitters maar liefst vier keer te horen in het laatste uur van 2024.

Stemmers in andere leeftijdscategorieën kozen juist volop voor nostalgie. 26- tot 30-jarigen horen graag Gotta Catch 'Em All, de titelsong van de Japanse animatieserie Pokémon. In leeftijdscategorie 81-85 jaar eindigt Over De Muur van Klein Orkest erg hoog. Ook op Het Dorp van Wim Sonneveld en Avond van Boudewijn de Groot wordt vaker gestemd door oudere luisteraars.

Tot een paar dagen geleden was het nog spannend: zou Cargoroo worden overgenomen en daarmee gered van een faillissement? Er was een geïnteresseerde partij voor de Amsterdamse startup die sinds 2018 op openbare plekken elektrische deelbakfietsen verhuurt.

Maar op het laatste moment ketste de deal af. De partij zou het te spannend hebben gevonden en Cargoroo kon niet meer aan zijn financiële verplichtingen voldoen. "En dan houdt het op", zegt directeur Jaron Borensztajn. Zijn bedrijf is vandaag failliet verklaard door de rechtbank van Amsterdam.

Afgelopen dagen verdwenen de fietsen al uit het straatbeeld van steden als Utrecht en Eindhoven. "Ontzettend jammer", vat Borensztajn samen. "En ook schrijnend. Voor ons, onze medewerkers, maar ook voor de gebruikers. Mensen waren oprecht enthousiast, en vaak ook afhankelijk van onze fietsen." De vloot omvat zo'n 700 bakfietsen.

Moeilijke markt

Zeven jaar geleden richtte Borensztajn het bedrijf op met Erik de Winter en Jelle Maijer, van wie alleen de laatste nog met hem in de directie zit. Terugblikkend op de periode voor het faillissement zegt hij: "We hebben er met iedereen heel hard aan getrokken, maar het is helaas niet gelukt. Ontzettend zonde."

Over de redenen is hij duidelijk. De deelmobiliteitsindustrie is nogal in ontwikkeling en sterk afhankelijk van investeerders. Dat geldt ook voor Cargoroo. "Het gebruik van deelbakfietsen was goed, maar de business case is vrij moeilijk", zegt Borensztajn. Daarmee bedoelt hij: het is een moeilijk verdienmodel.

Geldschieters hadden behoefte aan zekerheid op de lange termijn. Toen die ontbrak, haakten zij af. Iets wat niet uit de lucht kwam vallen. Al in februari waarschuwde Borensztajn in Het Parool dat de verloren deelbakfietsvergunningen in Amsterdam de nekslag voor het bedrijf zou kunnen zijn.

Ondernemen

Begin dit jaar deed het bedrijf een investeringsronde van 800.000 euro. Een dag later verloor het de vergunningen om te mogen verhuren in Amsterdam. Volgens Borensztajn trokken direct daarna twee investeerders zich terug. Uiteindelijk heeft die gebeurtenis "zeker bijgedragen" aan het faillissement, zegt Borensztajn. Maar hij is ook reëel. "Het is ondernemen, it's all in the game."

Hij wijst erop dat er ook partijen zijn die zijn bedrijf een goed hart toedroegen, zoals de gemeenten Den Haag en Utrecht. De Utrechtse wethouder Maatoug (Mobiliteit) betreurt het vertrek van Cargoroo. Er is volgens haar juist een groeiende vraag naar de deelbakfietsen.

De gemeente wil daarom optrekken met andere steden waar Cargoroo actief was om te zorgen dat ze snel kunnen terugkeren. "Zoiets horen is heel erg fijn", zegt Borensztajn. "Alleen, hadden we liever eerder meer ondersteuning gekregen."

'Deelbakfiets heeft toekomst'

En nu, vlak voor kerst, zijn de kaarten dus geschud en is er een curator aangesteld. Voor Borensztajn en zijn collega's is er de komende maanden nog veel werk aan de winkel in de afwikkeling van het faillissement. Voor zijn circa 20 werknemers geldt dat zij recht hebben op een uitkering.

Met pijn, maar ook trots kijkt de hij terug op de afgelopen jaren. "Met veel enthousiasme hebben wij dit bedrijf opgezet. We hebben ook wat bereikt: deelbakfietsen staan door ons op de kaart. Voor ons is er een eind gekomen, maar de deelbakfiets heeft een toekomst. Met of zonder doorstart."

De bekendmaking van het eindbedrag van 3FM Serious Request in Zwolle gaat er vanavond anders uitzien. Vanwege ongeregeldheden gisteren heeft de organisatie besloten om het podiumprogramma, met een optreden van Chef'Special niet door te laten gaan.

De organisatie heeft dat in overleg met de gemeente en veiligheidsdiensten besloten. "De bekendmaking van de eindstand van 3FM Serious Request is voor bezoekers volledig op de schermen op het Rodetorenplein te volgen. Op die manier willen we de focus behouden op onze actie en het prachtige bedrag dat we Metakids aan kunnen bieden", klinkt het.

De politie greep gisteravond in toen een groep van een paar honderd mensen bij het Glazen Huis door een hek was gebroken, meldt RTV Oost. Agenten te paard voerden een charge uit. Dat was niet het eerste incident tijdens de inzamelingsactie.

Afgelopen donderdag werd het Rodetorenplein afgesloten toen het te druk werd bij een optreden van Roxy Dekker. De Stentor meldde dat de politie en beveiligers een linie maakten aan de rand van het Rodetorenplein, voor het geval de menigte door dranghekken zou breken.

Veel geld opgehaald

De actieweek Serious Request, die vorige week woensdag is begonnen, wordt dus vanavond afgesloten. Met een drukbezocht plein voor optredens en zwaaiende bezoekers bij de dranghekken van het Glazen Huis doet de opzet denken aan een festival.

Ook vorig jaar waren er de hele week door optredens. Toen werd het plein ook verschillende keren afgesloten vanwege de drukte. De inzameling loopt dit jaar goed: volgens de laatste tussenstand van begin deze avond is er bijna 10 miljoen euro opgehaald.

De Indiase regisseur, scenarioschrijver en documentairemaker Shyam Benegal (90) is overleden. Hij was een grootheid in de Indiase filmwereld, met name door zijn films in de jaren 70. Anders dan in de traditionele Bollywoodfilms werd in zijn films sociaal en economisch onrecht aan de kaak gesteld.

Hij verwierf ook grote bekendheid met zijn 53-delige tv-serie Bharat Ek Khoj, over de geschiedenis van zijn land.

Rauw en realistisch

"Zijn films zijn rauw en realistisch, ze gingen over de problemen van gewone mensen", zegt collega-filmmaker Mahesh Bhatt in een reactie op Benegals overlijden. "Ze hadden raffinement en waren overtuigend."

Volgens premier Modi zijn de films van Benegal van grote invloed geweest op de Indiase cinema. "Zijn werk zal blijvend bewonderd worden door mensen met verschillende achtergronden."

Ook acteurs staan stil bij zijn overlijden. "Ik heb een vader verloren, een man aan wie ik meer te danken heb dan ik onder woorden kan brengen", zegt Naseeruddin Shah. Acteur Manoj Bajpayee noemt hem een visionair die generaties heeft geïnspireerd.

Laatste film

Benegals laatste film was een biopic over sjeik Mujibur Rahman, de leider van de Bengaalse opstand tegen de overheersing door Pakistan en de man die in 1971 de onafhankelijkheid van Bangladesh uitriep.

Benegal leed aan een chronische nierziekte. Volgens zijn dochter waren de klachten de laatste tijd ernstiger geworden. Hij overleed in een ziekenhuis in Mumbai en heeft een staatscrematie gekregen.

Het hoger beroep tegen Alec Baldwin in de strafzaak over een dodelijk ongeluk tijdens filmopnamen gaat niet door. Daarmee is de zaak tegen de acteur definitief voorbij.

Drie jaar geleden werd cameravrouw Halyna Hutchins per ongeluk doodgeschoten door Baldwin op de set van de western Rust. Zijn pistool bleek geladen met echte kogels in plaats van oefenmunitie.

Baldwin werd na het schietincident ook strafrechtelijk aangeklaagd voor onvrijwillige doodslag. Dat proces leek in juli al ten einde omdat de aanklacht door de rechter werd verworpen. De reden hiervoor was dat de politie en aanklagers bewijsmateriaal zouden hebben achtergehouden dat ontlastend was voor de acteur.

Civiele rechtszaken

Speciaal aanklager Kari Morrissey ging eind november in beroep tegen die beslissing, maar heeft dat nu weer ingetrokken, nadat de procureur-generaal van New Mexico had gezegd dat de beroepszaak niet uitputtend behandeld zou worden.

Morrisey zegt dat de zaak "altijd gericht is geweest op het zoeken naar gerechtigheid voor Halyna Hutchins". Ze betreurt het dat Baldwin "niet ter verantwoording zal worden geroepen voor de rol die hij speelde" bij haar dood.

De aanklager hoopt "dat de lopende rechtszaken enige mate van gerechtigheid brengen voor de familie van Halyna Hutchins." Er zijn verschillende civiele rechtszaken over de zaak gaande in Californië en New Mexico. In zo'n zaak kunnen nabestaanden van Hutchins mogelijk een schadevergoeding krijgen.

Echte munitie

Degene die verantwoordelijk was voor de veiligheid van de wapens op de set, Hannah Gutierrez-Reed, is afgelopen voorjaar wel veroordeeld. Ze kreeg 18 maanden gevangenisstraf opgelegd voor onvrijwillige doodslag. De vraag hoe de echte munitie op de filmset terecht kwam, is nog steeds niet beantwoord.

Gutierrez-Reed en Baldwin hebben herhaaldelijk ontkend verantwoordelijk te zijn voor het incident. Baldwin zegt dat hij wel de hamer van de colt had gespannen, maar dat hij niet de trekker had overgehaald voordat het schot afging. Volgens hem ging het wapen af toen hij de haan aanspande. Gutierrez-Reed zegt dat ze niet wist dat er echte kogels in de doos met munitie zaten.

Première

De Amerikaanse western Rust beleefde in november zijn wereldwijde première op een internationaal filmfestival in Polen. De film werd opgedragen aan de omgekomen cameravrouw.