NOS Nieuws - Algemeen

Van 2021 tot en met 2023 zijn 95 zorgmedewerkers ontslagen omdat ze medicijnen uit de voorraadkast hadden gestolen. Dat blijkt uit cijfers van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd.

In ziekenhuizen gebeurde dit het vaakst. In 50 procent van alle ontslagen in ziekenhuizen was dit de reden voor het ontslag. In verpleeghuizen en in de thuiszorg gold dit voor 15 procent van alle ontslagen.

De meldingen erover bij de inspectie gaan vaak over het meenemen van benzodiazepines. Dat zijn zwaar verslavende medicijnen die worden voorgeschreven bij slaapproblemen of paniekaanvallen. Ook worden pijnstillers als tramadol of opiaten zoals morfine of oxycodon meegenomen.

'Zorgaanbieder heeft het vaak niet door'

Of dit het topje van de ijsberg is, wil de inspectie niet zeggen. "We denken dat het er nog wel meer zijn. Veel zorgpersoneel vindt het normaal om medicijnen te gebruiken en de zorgaanbieder heeft het vaak niet door", zegt Janet Helder, hoofdinspecteur van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd.

In hoeveel gevallen er sprake is van het eenmalig meenemen van een tablet of van het stelen voor langdurig gebruik is niet duidelijk. Wel zijn deze middelen een enkele keer gestolen om erin te handelen. Ziekenhuizen maken vaak geen onderscheid; in bijna alle gevallen wordt de medewerker die wordt betrapt, ontslagen.

Een te hoge werkdruk, wisseldiensten en nachtdiensten worden door de ontslagen medewerkers genoemd als redenen voor de diefstal, net als problemen in de privésfeer. "Collega's willen elkaar niet belasten met extra werk. Als ze zich niet goed voelen, pakken ze sneller medicatie van de afdeling", zegt Helder. Zo wordt de drempel naar een verslaving lager.

Volgens de inspectie is er te weinig toezicht en weten bestuurders ook te weinig over wie er bij de medicijnkast kan. Zorginstellingen hebben soms verschillende software en niet elke software houdt de registratie van medicatie goed bij. "Weet waar je medicijnen naartoe gaan."

Ook pleit de inspectie voor meer betrokkenheid van leidinggevenden. Zorgaanbieders hebben niet altijd scherp hoe vaak hun personeel medicatie meeneemt. Dit wordt pas opgemerkt als grote aantallen benzodiazepinen of opiaten worden gebruikt. Het zorgpersoneel weet vaak zelf ook niet dat het verboden is om medicijnen voor eigen gebruik mee te nemen.

Personeel filmen

"Van sommige ziekenhuizen krijgen we een paar meldingen per jaar, maar andere ziekenhuizen melden niks", zegt de inspectie. Elk ziekenhuis heeft een eigen visie over hoe je omgaat met het meenemen van medicijnen. "Sommige ziekenhuizen tolereren het niet en hangen camera's op. Andere ziekenhuizen vinden het niet ethisch om hun personeel te filmen", zegt de inspectie.

Ron Nieuwendijk van het particuliere onderzoeksbureau Hoffman ziet een toename van zorgpersoneel dat medicijnen meeneemt. Zijn bureau wordt geregeld ingehuurd in de zorgsector. "Drie jaar geleden was er bij één op de vijf zaken sprake van het meenemen van medicijnen, nu is dat al één op de drie. Dit soort incidenten doet veel met het veiligheidsgevoel van bewoners en patiënten, maar ook met collega's van zorgmedewerkers."

Bespreekbaar maken

De inspectie pleit voor een kleinere medicijnvoorraad, zodat die overzichtelijker is of voor het beperken van de toegang tot de medicijnkast. Maar vooral pleit de inspectie voor een cultuuromslag: "Maak het bespreekbaar als je je niet goed voelt en ga met medewerkers in gesprek, in plaats van ze te ontslaan." Dat is alleen al hard nodig vanwege het personeelstekort.

In de maand november van dit jaar gingen 341 bedrijven failliet. Dat waren er 19 meer dan in de maand oktober, blijkt uit cijfers van het CBS. In de eerste 11 maanden van 2024 was er ongeveer een derde meer faillissementen dan in dezelfde periode van 2023.

Het totaal aan bedrijven dat dit jaar tot nu toe kopje onder ging komt uit op 3851. Daarmee ligt het aantal faillissementen, met nog een maand te gaan, al ruim boven het aantal van vorig jaar. In 2023 sloten uiteindelijk 3272 noodgedwongen de deuren.

Het hele jaar schommelt het aantal faillissementen al rond de 350 per maand. Ook in 2023 was er iedere maand een ongeveer gelijk aantal faillissementen, maar toen lag dat aantal rond de 270.

Coronaschuld

Met name in de handel en in de bouw ligt het aantal faillissementen al een tijd lang hoog. In november gingen er 66 bedrijven in de handel en 63 bouwbedrijven bankroet.

Het relatief hoge aantal faillissementen heeft onder andere te maken met coronaschulden. Tijdens de pandemie mochten ondernemers ervoor kiezen om hun belasting later te betalen, maar eind 2022 is de belastingdienst begonnen met het terugvorderen van de belastingen.

Ook de gestegen lonen en dure grondstoffen spelen een rol. Daarnaast is de rente nog altijd aan de hoge kant, waardoor de kosten voor nieuwe leningen oplopen voor ondernemers.

Goedemorgen! Vandaag kan de Tweede Kamer stemmen over de begrotingsplannen van het kabinet en Ajax, AZ en FC Twente staan respectievelijk tegenover Lazio, Ludogorets en Olympiakos.

Eerst het weer: het is grijs met af en toe motregen. Er staat weinig wind en het wordt 3 tot 7 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De coalitiepartijen hebben een akkoord bereikt met vier oppositiepartijen over het schrappen van een deel van de bezuinigingen op onderwijs. Na weken praten zijn ze het erover eens geworden dat 748 miljoen euro aan bezuinigingen van tafel gaat. Met het akkoord is er vrijwel zeker een meerderheid voor de kabinetsplannen in de Eerste Kamer.

Een deel van het geld wordt weggehaald bij het ministerie van Volksgezondheid. Zo moeten medisch specialisten een hogere bijdrage gaan betalen voor nascholing en bijscholing. VWS levert 215 miljoen in. En er gaat minder geld naar zogeheten apparaatskosten, zoals dienstauto's bij ministeries.

CDA-leider Bontenbal zegt dat "een slechte begroting minder slecht is gemaakt." Volgens PVV-leider Wilders is "de onderwijsbegroting gered". Onderwijsorganisaties zijn alsnog kritisch. Volgens koepelorganisatie Universiteiten van Nederland is "wetenschappelijk onderzoek de grote verliezer van deze deal".

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Gedetineerden in de gevangenis in Almelo hebben van Defensie de opdracht gekregen om oude legeruniformen na te kijken voordat ze naar Oekraïne gaan. Het is voor het eerst dat een gevangenis zo'n opdracht krijgt van Defensie.

Mensen met een dynamisch energiecontract doen er goed aan vandaag zo weinig mogelijk stroom te verbruiken. De gemiddelde uurprijs bereikte gisteren al een recordhoogte, vandaag is die nog vijftig procent hoger. Tussen vijf en zes uur vanmiddag kost elektriciteit maar liefst 1,2 euro per kilowattuur.

Mensen met een variabel of vast contract merken niets van de hoge uurprijs. Zij betalen het tarief dat is vastgelegd in hun energiecontract. Zo'n vier miljoen mensen hebben een vast contract voor één of meer jaar. Ruim drie miljoen mensen hebben een variabel contract dat meestal per kwartaal wordt aangepast.

Het aantal huishoudens in Nederland met een dynamisch contract steeg in het afgelopen jaar van een kleine 250.000 naar ruim 350.000. Zij betalen de uurprijs voor elektriciteit. Via een app krijgen ze de uurprijzen voor de komende dag door. Daar kunnen ze dan rekening mee houden bij het bepalen wanneer ze veel of weinig energie verbruiken. Vanmiddag om vijf uur thuis je elektrische auto opladen, is dus niet zo'n goed idee.

Elektriciteit uit gas is duur

De belangrijkste oorzaak van de hoge elektriciteitsprijs vandaag is het weer. "Het is grijs, dus is er weinig zonne-energie en het waait niet, dus is er ook nauwelijks windenergie," zegt Martien Visser, energie-expert en lector aan de Hanzehogeschool in Groningen.

Maar het ligt niet alleen aan het weer. "Als er geen zon en wind zijn, moeten de gascentrales harder draaien en er zijn op dit moment relatief veel gascentrales in onderhoud." Elektriciteit uit gas is duurder dan uit zon en wind en nu er minder gascentrales beschikbaar zijn gaat de prijs nog verder omhoog.

En dan is er ook nog een internationale component, vertelt Visser: "Duitsland heeft veel kerncentrales gesloten en probeert zo min mogelijk bruinkool te verstoken. Er gaat daarom ook flink wat Nederlandse elektriciteit de grens over naar Duitsland." De elektriciteitsprijs in Duitsland is vandaag zelfs nog hoger dan in Nederland.

Verdienmodel gascentrales onder druk

De elektriciteitsproductie wordt de komende jaren steeds sterker afhankelijk van zon en wind. Energiebedrijven zien dat het verdienmodel van gascentrales hierdoor onder druk komt te staan. De eigenaar van een grote gascentrale in Rotterdam dreigt daarom de Rijnmond 1 centrale te sluiten.

Omdat gascentrales op termijn niet meer rendabel zijn, maar we ze wel zo nu en dan nodig hebben, wordt nagedacht over een zogenoemde capaciteitsmarkt. Energiebedrijven krijgen dan een vergoeding om hun gascentrale stand-by te laten staan. Zodra er een tekort aan zon en wind is, kunnen de gascentrales aangezet worden, om zo het tekort aan elektriciteit op te vangen.

Elektriciteitsprijs soms negatief

Na tien uur vanavond zakt de elektriciteitsprijs weer naar een normaal niveau van rond de dertig cent per kilowattuur, maar de onvoorspelbaarheid van de hoeveelheid zon en wind zal niet voor het laatst tot een piek in de elektriciteitsprijs leiden.

Overigens hoeven we geen medelijden te hebben met mensen die een dynamisch contract hebben. De afgelopen zomer is de elektriciteitsprijs rond het middaguur ook vaak negatief geweest. Op die momenten betaalden ze juist veel minder dan mensen met een vast of variabel contract.

De militaire noodtoestand uitroepen was een "bestuurlijke maatregel" en beslist geen rebellie. Zo probeert de Zuid-Koreaanse president Yoon Suk-yeol nu zijn zeer omstreden besluit van vorige week te verdedigen. Yoon hield een tv-toespraak, maar zijn boodschap betekende een draai van 180 graden vergeleken met afgelopen weekend.

Afgelopen zaterdag zei Yoon nog dat het een wanhoopsdaad was geweest om het parlement buiten spel te zetten. Hij bood toen ook zijn excuses aan, maar in zijn nieuwste toespraak wuift hij alle beschuldigingen tegen hem weg.

"Het nationaal parlement, dat gedomineerd wordt door de grootste oppositiepartij, is een monster geworden", aldus de president. Hij beweert dat hij geen andere keus had om de democratie te beschermen. Er loopt inmiddels een strafrechtelijk onderzoek tegen hem.

'Nationale crisis'

Yoon beschuldigt de oppositie ervan een "nationale crisis" te veroorzaken. Daarbij verwijst hij naar de mislukte poging door de oppositie om hem afgelopen weekend af te zetten. Behalve oppositiepartijen hebben overigens ook veel experts de daad van Yoon onwettelijk genoemd.

Yoon houdt echter voet bij stuk dat hij niets crimineels heeft gedaan. "Ik ga tot het laatste moment samen met jullie vechten", citeert persbureau Yonhap de president. Wel bood hij excuses aan voor het ongemak dat de korte noodtoestand heeft veroorzaakt.

De zes uur durende staat van beleg leidde tot veel verontwaardiging in het land. Honderdduizenden mensen gingen de straat op om Yoons vertrek te eisen. Zijn partijgenoten hielden de president tot nu toe uit de wind, maar vandaag riep de leider van zijn conservatieve partij toch op om voor Yoons afzetting te stemmen.

De oppositie zal naar verwachting vandaag een nieuwe motie indienen voor een afzettingsprocedure. De stemming in het parlement staat gepland voor aanstaande zaterdag.

Bekijk hier een deel van de toespraak vorige week:

Oekraïne bevestigt dat het Russische leger verder is opgerukt richting de stad Pokrovsk. Een aantal stellingen bij de strategisch gelegen stad in de regio Donetsk is vernietigd of ingenomen, zegt een Oekraïense legerwoordvoerder op tv.

De Russische invasiemacht is Pokrovsk vanuit het zuiden op een paar kilometer genaderd. "De gevechten zijn bijzonder zwaar", schrijft bevelhebber van het Oekraïense leger Oleksandr Syrsky op sociale media. Volgens hem gooit het Russische leger "alle beschikbare troepen naar voren" in een poging door de linies te breken.

Bewoners geëvacueerd

De legerwoordvoerder zegt op tv dat er een poging wordt gedaan de verloren linies terug in te nemen. De val van Pokrovsk zou de grootste nederlaag van het Oekraïense leger van het jaar kunnen betekenen. De stad is een knooppunt van grote wegen en dient als uitvalsbasis. Een groot deel van de inwoners is afgelopen zomer al geëvacueerd vanwege de naderende slag.

En sommige inwoners hebben besloten om hun stad nu ook te ontvluchten:

Behalve uit het zuiden komt de Russische dreiging ook uit het oosten, zo valt op te maken uit de dagelijkse update van de Amerikaanse denktank Institute for the Study of War. Ook daar hebben Russische militairen de afgelopen tijd gebied veroverd.

'3000 doden bij Pokrovsk'

Volgens Oekraïne lijdt het leger van president Poetin zeer zware verliezen bij deze opmars. Een Oekraïense officier stelt dat er in twee weken tijd 3000 Russische militairen zijn uitgeschakeld in de omgeving van Pokrovsk. Deze berichten zijn niet onafhankelijk geverifieerd.

De afgelopen maand heeft Rusland het oorlogstempo in het oosten van Oekraïne fors verhoogd. In november werd het meeste gebied bezet in vergelijking met alle andere maanden van de afgelopen twee jaar. Nog altijd gaat om een relatief klein gebied, ongeveer iets kleiner dan de provincie Flevoland.

Onderhandelingen op komst

Er zijn steeds meer signalen dat er binnenkort onderhandelingen komen over een eind aan het conflict. Daarbij zijn alle ogen gericht op het presidentschap van Trump, die volgende maand wordt geïnaugureerd. Vermoedelijk probeert Poetin nu zo veel mogelijk gebied te veroveren voor een betere positie aan de onderhandelingstafel.

Het internationale vliegveld in de hoofdstad van Haïti, Port-au-Prince, is heropend. Een maand geleden werd de belangrijkste luchthaven van het land gesloten, omdat bendes vliegtuigen hadden beschoten. Het Latijns-Amerikaanse eiland wordt geteisterd door extreem bendegeweld.

Met behulp een VN-politiemacht uit Kenia hebben de autoriteiten er vertrouwen in dat de luchtvaart inmiddels kan worden hervat. Volgens de premier van het land is dit een keerpunt voor de Haïtiaanse economie.

Afgezien van een testvlucht waren er op de eerste dag echter nog geen commerciële vluchten, meldt persbureau AP. Er waren ook nog geen medewerkers van luchtvaartmaatschappijen aanwezig op de luchthaven. De toegang tot het vliegveld werd zwaar bewaakt door militairen en agenten.

Duizenden doden

In een jaar tijd zijn 5000 doden gemeld door beschietingen of moordpartijen in Haïti. Gewapende bendes maken nog altijd de dienst uit in grote delen van het land. In 2021 werd president Moïse gedood en sindsdien zijn er geen verkiezingen geweest.

Halverwege november werd een toestel van de luchtvaartmaatschappij Spirit Airlines uit de VS onder vuur genomen. Dat gebeurde toen de piloot het vliegtuig wilde landen op de internationale luchthaven in Port-au-Prince. Een medewerker raakte gewond. Vervolgens is het vliegtuig omgeleid.

VS verlengt vliegverbod

Nog twee andere Amerikaanse waren beschoten die maand. Bij een toestel werden kogelgaten ontdekt na aankomst uit Haïti in New York. Vanwege deze incidenten werd besloten door de VS om niet meer te vliegen op Port-au-Prince. Dit verbod is vandaag verlengd tot 12 maart.

Op een bewoners- en persbijeenkomst is meer duidelijk geworden over de enorme operatie die in gang wordt gezet voor de organisatie van de NAVO-top die 24 tot en met 26 juni in Den Haag wordt gehouden.

De top vindt plaats bij het World Forum, een grote evenementenlocatie in de stad. Omdat zo'n 8.500 mensen worden verwacht onder wie regeringsleiders, delegatieleden en journalisten, moeten er op de middenberm van de Johan de Wittlaan twee tijdelijke gebouwen worden neergezet.

Vier maanden afgesloten

De laan, een belangrijke doorgangsroute, wordt daarom vier maanden afgesloten. Eerder werd gemeld dat het drie maanden zou zijn, maar om alles in te richten en op- en af te bouwen is meer tijd nodig, zegt de organisatie.

Ook moeten bomen worden uitgegraven en naar een tijdelijke locatie worden gebracht en moeten vlaggenmasten en lantaarnpalen worden weggehaald.

Buurtbewoners maken zich zorgen dat veel automobilisten gaan omrijden. "Die gaan door woonstraten rijden om de stad uit te komen", zegt Hanno Jol van wijkoverleg Statenkwartier. "Dat wordt druk in straten waar je die drukte niet wil hebben. En die er ook niet op ingericht zijn."

Overlast

Robert Dingjan, die aan het hoofd staat van de organisatie van de top, erkent dat het vooral in de buurt tot overlast kan leiden, maar denkt dat daar wel begrip voor is. "Als je kijkt wat er nu in de wereld aan de hand is en hoe belangrijk het is om een goed en veilig bondgenootschap te hebben, dan denk ik dat heel veel mensen wel zullen begrijpen dat je dit soort dingen organiseert."

Ook minister Veldkamp (Buitenlandse Zaken) sprak een aantal maanden geleden over de overlast. "Daar hebben mensen even last van, maar daar staat ook heel veel tegenover." Hij had het ook over extra verdiensten voor hotels en catering waarop verdiend wordt. "En ook de naamsbekendheid van Den Haag en Nederland zal in heel Europa en de wereld een paar niveautjes hoger worden getild".

De coalitiepartijen hebben een akkoord bereikt met vier oppositiepartijen over het afzwakken van de geplande onderwijsbezuinigingen met 748 miljoen euro. Na weken praten zijn ze het ook eens over alternatieve bezuinigingen op andere ministeries, om de versoepelingen te betalen. Daarmee is er vrijwel zeker een meerderheid voor de kabinetsplannen in de Eerste Kamer.

CDA-leider Bontenbal zei na afloop dat een deel van de dekking bij het ministerie van Volksgezondheid wordt gehaald. Zo moeten medisch specialisten een hogere bijdrage gaan betalen voor nascholing en bijscholing. Ook wordt er iets gedaan aan "uitwassen" bij de salarissen van specialisten.

In totaal moet VWS 215 miljoen euro inleveren. De oppositiepartijen hadden ingezet op het minder verlagen van het eigen risico in de zorg, maar dat was met name voor coalitiepartij PVV onaanvaardbaar. Die partij heeft zich in de verkiezingscampagne en de formatie juist hard gemaakt voor een lager eigen risico.

Ook wordt er 173 miljoen euro bezuinigd op zogeheten apparaatskosten van verschillende ministeries. Als voorbeeld noemde Bontenbal dienstauto's.

Verder gaat er minder geld (75 miljoen euro) naar de OV-studentenkaart. Volgens de partijen merken studenten daar niets van. Doordat er minder studenten zijn en ze sinds corona minder reizen lag dat bedrag nog op de plank.

'Slechte begroting minder slecht'

Bontenbal is opgelucht. "Op een gegeven moment wil je wel iets bereiken of er een punt achter zetten. Het is nog steeds niet onze begroting, maar we hebben een slechte begroting minder slecht gemaakt."

Ook PVV-leider Wilders is tevreden. "De onderwijsbegroting is gered. We kunnen hiermee leven." De extra bezuinigingen op andere ministeries noemde hij "acceptabele posten".

Vorige week werden PVV, VVD, NSC, BBB, CDA, SGP, ChristenUnie en JA21 het eens over het schrappen van een behoorlijk deel van de voorgenomen twee miljard euro aan bezuinigingen op het onderwijs. Er werd onder meer afgesproken dat de langstudeerboete niet wordt ingevoerd en dat de maatschappelijke diensttijd blijft bestaan.

Ook worden de bezuinigingen op de lerarensalarissen teruggedraaid en wordt er 40 miljoen euro geïnvesteerd in wetenschappelijk onderzoek,

De afgelopen dagen werd er onderhandeld over de financiële dekking. Die gesprekken liepen aanvankelijk zeer moeizaam. Van verschillende kanten werd gisteren gezegd dat het vandaag "erop of eronder" zou worden. Volgens ingewijden hebben de coalitiepartijen vanmorgen een nieuw bod gedaan, dat meer in de smaak viel bij de oppositiepartijen.

Vier oppositiepartijen hebben de coalitie dus de reddingsboei toegeworpen. Toch willen de fractievoorzitters van CDA, SGP, ChristenUnie en JA21 niet gezien worden als 'gedoogpartners' van het kabinet-Schoof.

"Ik sta hier niet om de coalitie overeind te houden", zei partijleider Bikker van de ChristenUnie. "Ik sta hier wel om de Onderwijsbegroting te verbeteren."

Alsnog forse kritiek

Andere oppositiepartijen zijn juist uiterst ontevreden over de vernieuwde onderwijsbegroting. Onder meer GroenLinks-PvdA, DENK, PvdD en de SP wijzen erop dat er nog steeds meer dan een miljard euro wordt bezuinigd. Meerdere partijen spreken over een historische vergissing.

Ook organisaties in het onderwijs zijn niet te spreken over de bezuinigingen. Zo vindt studentenvakbond LSVb de blijvende bezuiniging van 1,2 miljard euro veel te veel. Volgens de vakbond zorgt de bezuiniging ervoor dat opleidingen verdwijnen en docenten worden ontslagen. Toekomstige generaties zouden daar de dupe van worden. Het enige waar de LSVb wel tevreden over is, is dat de langstudeerboete van tafel is.

"Wetenschappelijk onderzoek is de grote verliezer van deze deal. Dat is bijzonder slecht voor de toekomst van Nederland, omdat kennis onze belangrijkste grondstof is", zegt voorzitter Caspar van den Berg van Koepelorganisatie Universiteiten van Nederland. Hij laat weten dat universiteiten zich zullen blijven verzetten tegen de bezuinigingen.

Stemmen

Nu er een akkoord ligt, kan er vandaag in de Tweede Kamer gestemd worden over alle begrotingen van het kabinet-Schoof voor 2025. Daarna moet ook de Eerste Kamer nog met de plannen instemmen. Daar heeft het kabinet geen automatische meerderheid, maar door de deal met de vier oppositiepartijen is dat probleem nu vrijwel zeker opgelost.

Een ongedocumenteerde gewelddadige man die geen plek kreeg in de kliniek Veldzicht in Balkbrug, moet daar toch worden opgenomen. Dat heeft de rechter besloten in een kort geding. De uitspraak van de rechter zal worden opgevolgd, zegt het kabinet.

De man is een uitgeprocedeerde asielzoeker van Armeens-Syrische afkomst die twintig jaar geleden naar Nederland kwam. Hij stak sindsdien meerdere mensen neer en stak zichzelf in brand. Twee weken geleden kwam hij met een tas vol explosieven naar de opvang in Amsterdam.

De man leeft op straat, omdat hij te gevaarlijk is om in een opvang te slapen. Hij veroorzaakt nog steeds overlast. Zo gooide hij twee weken geleden de ruiten bij een gezin in.

Kliniek Veldzicht

Gemeenten en het ministerie hebben afgesproken dat vergaande gevallen, zoals deze man, opgevangen worden in Veldzicht. Die kliniek is gespecialiseerd in ernstige psychiatrische problemen bij mensen met een migratieachtergrond.

Twee weken geleden werd duidelijk dat in de kliniek meer plekken moeten komen voor Nederlandse tbs'ers, zo stond in een brief van het kabinet. De reden is het grote tekort aan tbs-plekken. Plekken voor ongedocumenteerde vreemdelingen met ernstige psychiatrische klachten moeten wel blijven.

Toch lukte het hulpverleners en de gemeente Amsterdam niet om een plek te regelen voor deze ongedocumenteerde man. Meerdere keren zou er spoedoverleg zijn geweest met ministeries, maar tot een opname leidde het niet.

Tot vandaag. De rechter oordeelde dat de man wel degelijk opgevangen moet worden in een beveiligde omgeving. Het ministerie van Justitie en Veiligheid zegt de uitspraak te zullen naleven.

Zorgen van gemeenten

De gemeente Amsterdam zegt opgelucht te zijn. Wel uit Amsterdam, samen met Utrecht, Eindhoven en Groningen, zorgen in een brief aan Kamerleden.

De gemaakte afspraken worden al een tijd niet nagekomen, staat in de brief. Zo zijn er minder beschikbare plekken voor ongedocumenteerden dan afgesproken. Ook zien de wethouders vaker afwijzingen van patiënten in strijd met de gemaakte afspraken.

De wethouders hopen dat de uitspraak van de rechter over dit geval de toon zet, zodat niet bij iedere patiënt opnieuw een rechtszaak moet worden aangespannen.

Het ministerie Justitie en Veiligheid zegt het stelselmatig afwijzen van ongedocumenteerden niet te herkennen. De doelgroep wordt voorlopig gewoon opgenomen en behandeld in de kliniek, staat in een reactie.

Tweede Kamer

Ook in de Tweede Kamer is vandaag gesproken over de Amsterdamse ongedocumenteerde man. "Deze man is een groot gevaar voor de omgeving", zegt SP-kamerlid Van Nispen.

"De minister beschermt de samenleving op dit moment gewoon niet", vervolgt het Kamerlid over de keuzes rond kliniek Veldzicht. "Zij is gewaarschuwd. Als er slachtoffers vallen is dat de verantwoordelijkheid van de minister."

Volgende week wordt er verder gedebatteerd in de Tweede Kamer over de kliniek Veldzicht.

Christopher Wray vertrekt als directeur van de FBI. Dat schrijft de FBI in een persverklaring. Wray vertrekt bij de Amerikaanse veiligheidsdienst als de termijn van president Biden eindigt, zo deelde hij vandaag mee aan zijn medewerkers op het hoofdkantoor in Washington.

Daarmee voorkomt Wray een mogelijk conflict met aanstaand president Trump. Op 20 januari begint Trump aan zijn tweede termijn. Anderhalve week geleden zei Trump al dat hij Kash Patel, een van zijn trouwe bondgenoten, op het oog heeft als de nieuwe FBI-baas.

Wray werd in 2017 aangesteld door Trump, nadat die toenmalig directeur James Comey had ontslagen. Wrays termijn loopt pas af in 2027, maar na "wekenlang uitvoerig nadenken" heeft hij besloten eerder te vertrekken. Volgens Wray is zijn vertrek "het juiste om te doen op dit moment" voor de FBI. Hij wil imagoschade voor de dienst door ontslag voorkomen.

De termijn van een FBI-directeur is met tien jaar bewust lang, om het hoofd van de dienst minder vatbaar te maken voor politieke druk. Maar een president kan een FBI-directeur te allen tijde uit zijn functie ontheffen en het komt zelden voor dat een directeur zijn volledige termijn uitzit.

Vanwege Trumps voorkeur voor Patel werd het vertrek van Wray al verwacht.

Onzekere tijd voor FBI

Als FBI-baas kreeg Wray onder meer te maken met de inmiddels geschrapte strafzaken tegen Trump, waaronder de zaak die draaide om het beïnvloeden van de verkiezingsuitslag in 2020 en de zaak die ging over het achterhouden van geheime documenten. In het kader van die laatste zaak deed de FBI in 2022 een inval op Trumps landgoed Mar-a-Lago, in Florida.

Vanwege die zaken uitte Trump zich de afgelopen jaren meerdere malen negatief over de FBI-directeur die hij zelf had aangesteld. Recent zei hij nog dat hij niet enthousiast over Wray was, "omdat hij mijn huis is binnengevallen". Ook zei Trump dat de FBI een politiek instrument was geworden, zonder bewijs te leveren voor die claim.

Onder Patel wacht de FBI een onzekere tijd. Patel heeft in het verleden forse kritiek geuit op de dienst. Daar komt bij dat hij nog nooit binnen de FBI heeft gewerkt; Patel is een voormalig openbare aanklager en heeft gewerkt als adviseur van Trump in diens eerste termijn.

In september zei de 44-jarige Patel nog dat hij op zijn eerste werkdag het hoofdkantoor van de FBI in Washington zal sluiten en het zal heropenen "als een museum van de deep state". Politiek analisten vrezen dat de FBI onder Patel flink gepolitiseerd zal worden en mogelijk als politiek instrument gebruikt gaat worden.

De benoeming van Patel moet nog wel worden goedgekeurd door de Senaat. In die Senaat hebben de Republikeinen een meerderheid.

Kinderen in Amsterdam mogen vanaf komende zomer weer gratis gebruik maken van het openbaar vervoer in de stad. De regeling geldt tot begin 2027 voor bussen, trams en metro's van vervoerbedrijf GVB.

Daarmee wordt de huidige regeling uitgebreid. Vorig jaar konden 4- tot 11-jarigen al voor vier maanden gratis reizen aanvragen. Dit jaar kon dat vanaf de zomervakantie tot en met de komende kerstvakantie.

Nu heeft de gemeente opnieuw geld vrijgemaakt voor gratis openbaar vervoer voor kinderen in de basisschoolleeftijd. In totaal gaat het om 5,3 miljoen euro. Het gratis reizen gaat gelden van 12 juli 2025 tot 3 januari 2027, tussen 07.00 uur en 21.00 uur.

Miljoen ritten

De regeling is nogmaals verlengd op voorstel van gemeenteraadslid Farley Asruf (PvdA), schrijft stadsomroep AT5. Volgens Asruf is de investering in het ov hard nodig, omdat het voor steeds meer mensen onbetaalbaar wordt.

Volgens verkeerswethouder Melanie van der Horst maken zo'n 17.000 kinderen gebruik van de regeling. "In 2023 maakten ze bijna een miljoen ritten met het openbaar vervoer in de stad", zegt Van der Horst. "De kans is groot dat de kinderen die het openbaar vervoer leren kennen, het ook later blijven gebruiken."

Ouders kunnen het gratis reizen de komende maanden aanvragen bij de gemeente. Ook in andere grote steden zoals Utrecht en Rotterdam lopen proeven waarbij kinderen gratis met het openbaar vervoer kunnen reizen.

Voor het jongetje van acht jaar oud dat bij de explosie aan de Tarwekamp in Den Haag zijn ouders en zijn 17-jarige zus verloor is een aparte crowdfundingactie opgezet. Die is vooral gericht op de Chinese gemeenschap, waar hij deel van uitmaakt. "Iedereen kent elkaar."

De actie is geen onderdeel van de grote crowdfundingactie voor alle slachtoffers, waarbij inmiddels ruim 600.000 euro is verzameld.

"We weten van die grotere inzamelingsactie maar hebben voor deze weg gekozen omdat we weten dat we hiermee meer mensen ook binnen de Chinese gemeenschap kunnen bereiken", zegt Geoffrey Ho. Hij is voorzitter van Asian Heritage The Netherlands, een organisatie die zich inzet voor de positie van Chinese Nederlanders.

Taalbarrière

Ho: "We kregen door dat er een Aziatische familie bij betrokken was. Toen zijn we meteen in actie gekomen. Binnen de Chinese gemeenschap in Den Haag kent iedereen elkaar, iedereen is hecht."

Met de actie worden oudere generaties Chinese Nederlanders bereikt die niet snel bij de reguliere actie uit zouden komen omdat zij het Nederlands niet goed genoeg machtig zijn, zegt hij. "Je zit met een taalbarrière, we proberen die vertaalslag te maken en ook een ingang te vinden bij die mensen."

Dat de crowdfundingpagina in het Nederlands is, vormt geen belemmering, denkt Ho. "De jongere generatie die Nederlands spreekt leest via Facebook over deze actie en geeft het door aan de ouderen. Vervolgens doneren die jongeren dan namens hen."

Het jongetje van acht heeft alleen nog een tante over die in Nederland verblijft. Uit privacyoverwegingen wil Ho weinig kwijt over zijn toestand. Organisatie Namens de Familie, die slachtoffers bijstaat, zei gisteren dat hij "vrijwel ongeschonden uit het pand is gekomen".

Begrafenis

Met het geld kan onder meer de begrafenis van de ouders worden betaald. De teller van de actie staat op ruim 20.000 euro. Een groot deel van de mensen die hebben gedoneerd zijn Nederlanders met een Aziatische achtergrond, is te zien aan de lijst met donateurs.

Tussen de organisatoren van beide crowdfundingacties is nog geen contact geweest. Ho zegt dat dat waarschijnlijk wel gaat gebeuren. Woordvoerder van de grote actie Naomi Barki-van Vliet is in ieder geval blij met het kleinere initiatief. "Heel goed dat er ook een actie is voor de Chinese familie. Het is mooi dat ze elkaar op die manier ondersteunen en dat deze stichting een hand uitsteekt en dat de stichting er is voor de nabestaanden en het jongetje."

Het geld dat de grote actie heeft opgeleverd is nog niet naar de slachtoffers gegaan. "Het blijft bevroren tot we met deskundigen om de tafel zijn geweest die hierover kunnen adviseren, zoals een jurist en notaris. We willen er zorgvuldig mee omgaan en kijken naar de juiste verdeelsleutel", zegt Barki-Van Vliet.

Maandag kwamen ruim driehonderd hulpverleners samen om te praten over wat er gebeurd is:

WhatsApp, Instagram en Facebook hebben gisteravond wereldwijd gekampt met een storing. Moederbedrijf Meta bevestigde tegen 20.00 uur dat er technische problemen waren.

Rond 23.30 uur zei Meta dat de problemen voor 99 procent waren opgelost en dat er nog wat laatste controles werden gedaan. Na middernacht meldden eerst Instagram en vervolgens Whatsapp dat alles het weer deed. Ook op Facebook zijn de problemen voorbij.

De precieze oorzaak van de storing is onbekend. De eerste meldingen van gebruikers kwamen rond 19.00 uur. De sociale netwerken bleven laden of meldingen en berichten werden niet doorgestuurd.

Voor de kust van het Italiaanse eiland Lampedusa hebben reddingswerkers een meisje van 11 jaar uit zee gered. Ze is de enige overlevende van een groep van 45 migranten die vanuit Tunesië per boot naar Europa probeerde te komen. Het meisje komt uit Sierra Leone en was al drie dagen op zee, meldt het Italiaanse persbureau ANSA.

Een boot van een Duitse hulporganisatie was woensdagnacht om 03.00 uur 's nachts op weg naar een ander noodgeval toen reddingswerkers het meisje in zee om hulp hoorden roepen. Ze droeg een reddingsvest en hield zich vast aan een paar banden.

De migranten waren vanuit de Tunesische havenstad Sfax vertrokken, toen ze werden getroffen door een storm.

Volgens ANSA bereikten diezelfde avond bijna 360 migranten de kust van Lampedusa. Ze kwamen uit Bangladesh, Syrië, Soedan, Marokko en Iran en waren allemaal vanuit Libië vertrokken.

De oversteek van Noord-Afrika naar Zuid-Europa heeft sinds 2014 aan bijna 25.000 mensen het leven gekost. In de afgelopen weken zijn nog drie andere migrantenschepen verdwenen tussen Italië en Libië.

Na een periode van feest breekt in Syrië een nieuwe en onzekere tijd aan. Lukt het de nieuwe machthebbers om, na een halve eeuw Assad-dictatuur, een vrij, stabiel en welvarend Syrië op te bouwen?

De man die de eerste stappen hiertoe moet zetten is Mohammed al-Bashir. Hij is door de rebellen van HTS aangewezen als interim-premier. De bedoeling is dat hij tot 1 maart 2025 aan het hoofd van een overgangsregering staat.

Een van de eerste problemen die hij aankaartte, is het gebrek aan buitenlandse valuta. "In de kas zitten alleen Syrische ponden die weinig of niets waard zijn. Dus ja, financieel staan we er heel slecht voor", zei hij tegen de Italiaanse krant Corriere della Sera.

Hulp uit één loket

Als er buitenlandse financiële steun komt, is goede coördinatie van groot belang, zegt Thea Hilhorst. Ze is hoogleraar humanitaire studies aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. "Bij grote opbouwprojecten ligt corruptie al snel op de loer. In Nederland is dat zo, maar al helemaal in landen die net uit een conflict komen en waar weinig controle is door instituties."

Gecoördineerde hulp heeft nog een ander voordeel, vertelt Midden-Oostenkenner en voormalig NOS-correspondent in de regio Sander van Hoorn. "Als er geen duidelijk loket is voor hulp, is het voor landen met een eigen belang verleidelijk om geld te geven aan de groep in Syrië die dat belang wil dienen."

En zulke belangen zijn er volop, zegt Van Hoorn: Turkije wil graag grip houden op de Koerden in het oosten van Syrië, Amerika wil een veilige uitgangspositie voor Israël, Jordanië en Irak willen stabiliteit aan de eigen grens en Iran zou graag weer de beschikking hebben over een landroute naar Hezbollah in Libanon.

Daarnaast is het niet zo dat heel Syrië nu in handen is van HTS. In verschillende delen van Syrië hebben verschillende groepen de macht, zo is te zien op de onderstaande kaart.

Na bijna veertien jaar burgeroorlog is veel fysieke infrastructuur kapot. In een interview met het Britse Sky News beloofde rebellenleider Ahmed al-Sharaa, ook wel bekend als Abu Mohammed al-Jolani, het land te zullen opbouwen.

Volgens Hilhorst is het zaak dit snel, maar ook zorgvuldig te doen. "Voor inwoners is het van belang om snel resultaat te zien. Als het te lang duurt, denken mensen dat de nieuwe leiders niets doen en ontstaat onrust."

Daarbij is het van belang dat alle bevolkingsgroepen evenveel steun krijgen. Hilhorst: "Als één groep meer profiteert van de opbouw dan anderen, kan dat tot woede leiden. Je ziet daarom ook dat de kans op een conflict in een land het grootst is als het vorige conflict nog geen zes jaar geleden is."

Een oplossing is volgens Hilhorst alle groepen in het land te betrekken bij de wederopbouw en goed te monitoren wie er profiteert van steun.

Sander van Hoorn denkt dat er zeker een kans is dat het verschillende groepen lukt om samen te werken aan de opbouw. "Veel Syriërs zijn al gewend om met elkaar samen te werken. Onder de dictatuur van Assad werden ze grotendeels gelijk behandeld."

Irak als doemscenario

Duidelijk is dat een situatie zoals in Irak te allen tijde voorkomen moet worden. Toen Amerika dat land in 2003 bezette, besloot het vrijwel alle ambtenaren te ontslaan omdat ze lid waren van de partij van Saddam Hoessein. "Dat was de fout van de eeuw omdat het hele ambtenarenapparaat in één klap weg was", aldus Hilhorst. Het leidde tot tal van problemen voor de veiligheid en de wederopbouw in Irak.

De Europese Unie komt met een nieuw pakket aan maatregelen tegen Rusland vanwege de oorlog in Oekraïne. Het is het vijftiende sanctiepakket sinds het uitbreken van de oorlog, in februari 2022. Voorzitter van de Europese Commissie Von der Leyen zei dat het pakket vooral gericht is tegen de zogenoemde 'schaduwvloot' van Rusland.

Vanwege de ban op olie en gas uit Rusland in de Europese Unie gebruikt Rusland tientallen schepen die zonder duidelijke registraties en vlaggen olie en gas vervoeren. Met deze schaduwvloot lukt het om sancties te omzeilen. Ook varen die schepen door naar landen die geen sancties hebben ingesteld, zoals India en China.

De schepen zijn vaak in slechte staat en vormen een groot financieel en ecologisch risico voor landen aan de Noord- en Oostzee. De EU gaat zich nu inzetten om schepen die zonder geldige documenten door Europese wateren varen te identificeren en te lokaliseren. Ook gaan ze onderzoeken wie de eigenaar van elk schip is en voor welke rederij ze varen.

Sanctielijst

Het maatregelenpakket is ook gericht tegen bedrijven, banken en organisaties die de Russische wapentechnologie ondersteunen. Ook zijn er weer individuen op de sanctielijst gezet.

Ruim 2300 mensen en bedrijven zijn op de sanctielijst gezet sinds Rusland Oekraïne binnenviel in februari 2022. De sancties zijn gericht tegen de olie-industrie, de bankensector en delfstoffenbedrijven zoals de grootste diamantmijnbouwer. Allemaal om de slagkracht van de Russen te dwarsbomen.

Ook zijn veel bezittingen en banktegoeden van Russen in beslag genomen. Van de Russische Centrale Bank is zo'n 260 miljard euro bevroren. De rente op die tegoeden wordt gebruikt om wapens en humanitaire hulp voor Oekraïne te bekostigen.

Bij archeologische werkzaamheden in de Merwedekanaalzone in Utrecht is een deel van een oude Romeinse weg gevonden.

Het is een aftakking van de noordelijke Limes, de grens van het Romeinse Rijk, die ook wel de "A1 van Romeins Nederland" wordt genoemd. De weg die nu is gevonden leidde naar een Romeins fort (het castellum Traiectum), dat op de plek stond waar nu het Domplein is.

De aftakking loopt vanaf de Europalaan in de wijk Kanaleneiland naar het Domplein. De weg was verhard met grind en vijf meter breed. Met de zijstroken voor veetransport erbij was het geheel 30 meter breed. Er lagen greppels aan de kant van de weg, voor de afwatering.

Romeinse T-splitsing

De ontdekking vertelt meer over het Romeinse Rijk in Utrecht en het landschap eromheen, aldus de gemeente Utrecht. Blijkbaar liepen de wegen 2000 jaar geleden anders dan tot nu toe gedacht. .

De Limes was bedoeld voor snelle verplaatsingen, en werd daarom recht en efficiënt neergelegd. Een vraag waar archeologen al jaren mee zaten, was waarom de Limes niet langs het fort op Domplein liep. Hoe kwamen mensen er dan?

Met de gevonden aftakking is die vraag beantwoord. "We zijn al meer dan honderd jaar aan het zoeken naar die weg. En nu hebben we gewoon een Romeinse T-splitsing te pakken. Daar worden we allemaal heel blij van", zegt archeoloog Nils Kerkhoven tegen RTV Utrecht.

De Merwedekanaalzone is het gebied tussen het Merwedekanaal en de Europalaan. Het terrein wordt klaargemaakt voor de bouw van woningen. Omdat bekend is dat de Limes door de bouwlocatie loopt, vindt sinds vorige maand archeologisch onderzoek plaats. De weg is gevonden per toeval, vertelt archeoloog Erik Graafstal aan de regionale omroep. "Het is natuurlijk stom toeval."

Archeologen deden de afgelopen tijd meer vondsten. Zo werden een haarnaald van massief zilver, een bronzen onderdeel van een kar en een ijzeren pijl van een ballista (een werpwapen) gevonden.

De archeologische vondsten tot nu toe:

"Wie zijn hier allemaal zzp'er?", vraagt een van de sprekers. In het zaaltje gaan enkele handen voorzichtig omhoog. "Maar weinig, zie ik", vervolgt ze, "maar sommige van jullie weten misschien ook niet dát jullie zzp'er zijn."

In het pastelgroen geverfde zaaltje zit een gemêleerde groep van statushouders en mensen die nog niet lang een Nederlands paspoort hebben. Het zijn vluchtelingen en migranten uit onder meer Somalië, Syrië en Afghanistan. Veelal werken ze in het transport of de logistiek.

Sommigen willen ondernemer worden, anderen zijn het al. Voor hen kan de aankomende handhaving van de zzp-wet weleens goed nieuws zijn. Sommigen worden in feite gedwongen om als zzp'er te werken.

Gisteravond kwamen zo'n veertig van hen bijeen in een buurthuis aan de rand van Haarlem om te leren over de veranderingen. Twee weken geleden organiseerde de Stichting Somaliërs Haarlem & Omgeving (SSHO) ook al zo'n bijeenkomst. De belangstelling was zo groot dat besloten werd het nog eens over te doen.

"In Nederland is niet alleen het weer steeds anders, maar ook de regels", grapt de andere moderator van de avond. De complexiteit van de zzp-regelgeving blijkt wanneer iemand vraagt wat het verschil is tussen een ondernemer en een zzp'er. Uit de hiervoor nog stille groep, vallen mensen elkaar nu bij over hoe verwarrend alles is en tal van vragen volgen. De twee sprekers komen er ook niet helemaal uit en gaan door naar de volgende slide van hun powerpoint-presentatie.

10.000 euro

Mahad Ahmed staat achterin het zaaltje tegen de muur geleund. Hij ziet continu onwetendheid bij zzp'ers. Als voorzitter van de SSHO spreekt hij veel mensen die 'gedwongen' zzp'er zijn. Dit zijn geen echte ondernemers, vertelt hij, maar ze moeten zich van een bedrijf inschrijven bij de KvK. Alleen hebben ze geen idee wat dit betekent, laat staan wat het inhoudt om zzp'er te zijn.

"De meeste mensen hier hebben geen arbeidsongeschiktheidsverzekering, bouwen geen pensioen op en weten soms niet dat ze inkomstenbelasting moeten betalen", zegt Ahmed. Door gebrek aan kennis, rekenen ze zich snel rijk, ziet hij. "Als ze horen dat ze 34 euro per uur verdienen, vinden ze dat veel. Maar dat is bruto, en je moet er zelf nog van alles van betalen. Ze worden onderbetaald, maar hebben zelf geen idee."

Het idee dat je geld krijgt dat eigenlijk niet van jou is (omdat je nog belastingen moet betalen), is een raar concept, vertelt een van de bezoekers. "Ze zijn gewend om te krijgen waar ze recht op hebben, en het geld wordt dus ook gewoon uitgegeven", zegt Ahmed." Zo ontstaan al snel schulden. "En als je in de problemen komt, dan kom je er heel moeilijk uit."

Dit overkwam ook Omar Osman, die na de bijeenkomst nog even blijft hangen. Hij vertelt dat hij veel dingen hoorde die hij nog niet wist. Osman werkt al negen jaar als zelfstandige taxichauffeur, maar kwam er pas na drie jaar achter dat hij van zijn salaris inkomstenbelasting moest betalen. Hij bleef achter met een schuld van bijna 10.000 euro. Ook werd zijn taxi tijdelijk ingenomen. "Ik heb heel lang gedaan over het terugbetalen."

Het zijn dit soort 'gedwongen' freelancers die de overheid wil beschermen met de aankomende handhaving van de wet, die bedoeld is om uitbuiting te voorkomen. Voor werkgevers is het inhuren van mensen als zzp'er vaak aantrekkelijk, omdat ze dan nauwelijks verantwoordelijkheid voor hen dragen en goedkoper uit zijn.

De aankomende handhaving brengt al in veel sectoren verandering teweeg. Twee weken geleden kondigde Uber Eats aan per 1 januari te stoppen met freelancers. Maaltijdbezorgers staan bij uitstek bekend als uitgebuite zzp'ers.

Waar ondernemers in bijvoorbeeld de cultuur- of zorgsector heel duidelijk zijn over hun wens zzp'er te blijven, hoor je deze groep veel minder. "Er heerst ook angst voor instanties", vertelt Ahmed. "Nederland is echt een hele andere wereld voor hen." Op de bijeenkomst vertelt iemand over alle tegengestelde geluiden die op sociale media over de handhaving rondgaan. "Er heerst een soort angstcultuur."

Over volgend jaar maakt taxichauffeur Osman zich niet zo'n zorgen; hij denkt niet dat hij een schijnzelfstandige is, vertelt hij. Maar op de vraag of hij bij het taxibedrijf waar hij ouderen rondrijdt, hetzelfde werk doet als een collega in loondienst, antwoordt Osman direct van wel. "Ze huren me in als zzp'er, maar ik rijd in een auto van het bedrijf", vertelt hij. Maar dat wordt dus straks niet meer gedoogd.

Hij was wel heel blij met de bijeenkomst, vertelt hij voor hij de deur uitloopt. "Ik heb weer allemaal dingen gehoord die ik nog niet wist. Ik wil gewoon met plezier kunnen werken, zonder koppijn over dingen die ik niet snap."

Nederland blijft voorstander van het helemaal opheffen van controles aan de binnengrenzen met Bulgarije en Roemenië. Minister Faber van Asiel negeert een poging van haar eigen partij, de PVV, om dat te dwarsbomen en de meerderheid van de Tweede Kamer steunt haar.

Eerder hield Nederland de toetreding van de twee landen tot het zogeheten Schengengebied lang tegen, onder meer omdat de grenscontroles daar niet goed zouden functioneren. Vooral op Bulgarije leverden achtereenvolgende kabinetten lang kritiek, maar vorig jaar ging het toenmalige kabinet-Rutte IV toch overstag. Sinds maart dit jaar zijn er in Roemenië en Bulgarije geen controles meer op lucht- en zeehavens en ook de landsgrenzen gaan binnenkort open.

Raar moment

PVV-Kamerlid Vondeling noemde in een debat uitbreiding van het Schengengebied onverantwoord en de grootste regeringspartij verzet zich tegen het opheffen van de controle over land: "Dit gaat leiden tot meer instroom van asiel, migratie en corruptie." Volgens Vondeling is het ook een raar moment om dit te doen, omdat veel landen nu juist meer controles aan de binnengrenzen invoeren.

Faber benadrukte in het debat dat het vorige kabinet heeft ingestemd met toetreding en dat de directe buren van Bulgarije en Roemenië, Oostenrijk en Hongarije, extra afspraken hebben gemaakt. "Daarom kan er nu een akkoord worden bereikt."

Veel risico's

De minister voegde eraan toe dat er wel veel risico's zijn en dat ze de zorgen van de PVV ook deelt. Maar ze is niet van plan alsnog haar veto te gebruiken. Tegen de NOS zei ze de verdere openstelling niet prettig te vinden. "Dat geef ik toe, maar dit is het oordeel van het kabinet. En dat moet ik uitdragen."