NOS Nieuws - Algemeen

Het Universitair Medisch Centrum in Groningen (UMCG) voert voorlopig geen hartoperaties uit voor mensen met aangeboren hartafwijkingen. Er loopt een onderzoek naar de afdeling die de operaties uitvoert en totdat dat is afgerond moeten patiënten naar een ander ziekenhuis.

Twee medewerkers hadden het ziekenhuis gemeld dat de sociale veiligheid en de kwaliteit van zorg niet op orde waren op de afdeling. "We nemen deze signalen serieus en laten deze zorgvuldig en onafhankelijk onderzoeken", zegt bestuursvoorzitter Ate van der Zee.

"Hoog complexe operaties moeten onder de best mogelijke omstandigheden plaatsvinden. Op dit moment zijn die niet volledig aanwezig, daarom hebben wij besloten de geplande operaties tijdelijk te stoppen."

'Ingewikkeld en pijnlijk'

Over de aard van de beschuldigingen wil Van der Zee desgevraagd weinig zeggen. "Het gaat over een cultuur op een afdeling, hoe mensen worden meegenomen in de besluiten en dergelijke", is alles wat hij erover kwijt wil.

Wel meldt het ziekenhuis dat recent een van de vier kinderhartchirurgen is vertrokken, waarom is onduidelijk. Daar is volgens Van der Zee al een ervaren vervanger voor gevonden.

Voor patiënten betekent het dat ze moeten uitwijken naar Utrecht, Leiden, Amsterdam of Rotterdam. Acute zorg en poliklinische behandelingen worden nog wel in Groningen gedaan. Ook reguliere hartoperaties voor volwassenen zonder aangeboren afwijkingen gaan gewoon door.

Van der Zee noemt het "een ingewikkeld en pijnlijk besluit om te nemen", maar hoopt dat het onderzoek de zorg nog beter kan maken. Aanwijzingen dat de zorg voor patiënten te lijden heeft gehad onder problemen op de afdeling heeft hij niet.

Tot 2026

Het UMCG heeft goede hoop dat de operaties begin volgend jaar weer kunnen worden opgestart. Per kwartaal voert het ziekenhuis ongeveer vijftig van deze operaties uit. Hoeveel mensen door het besluit geraakt zullen worden is niet duidelijk: sommige operaties kunnen probleemloos worden uitgesteld, andere zullen elders moeten plaatsvinden.

De kwestie staat volgens het UMCG los van de discussie die speelde over het concentreren van deze specialistische hartzorg. Het kabinet wilde van de vier ziekenhuizen die zich er nu nog mee bezighouden terug naar twee (Rotterdam en Groningen) zodat chirurgen meer ervaring kunnen opdoen. Artsen en patiënten van de ziekenhuizen die afvielen protesteerden daar jaren tegen en de rechter gaf hen uiteindelijk gelijk.

"De oplossing om de kwaliteit van de kinderhartzorg in heel Nederland te kunnen waarborgen ligt wat ons betreft in goede samenwerking", zegt Van der Zee. Groningen werkt daarvoor al samen met de kinderhartafdelingen in Leiden en Utrecht.

Geschreeuw op een Oostenrijkse alp bleek gisteren geen noodgeval maar een onschuldig misverstand. Een helikopter en twee bergingsteams rukten uit, maar het geluid bleek afkomstig van een gedupeerde fotograaf.

Aan het begin van de avond kreeg de politie van Oberperfuss meerdere meldingen binnen van geschreeuw op de berg Rosskogel. Ergens tussen de top en een lager gelegen alpenweide had men een luide schreeuw gehoord, gevolgd door een doffe klap. Kort daarna had men nog eens een schreeuw gehoord.

Omdat het inmiddels al begon te schemeren werd er snel een helikopter op uit gestuurd om te zoeken naar een slachtoffer. Ondertussen gingen twee reddingsteams ook de berg op.

De helikopter kon echter niets vinden. De bergingsteams konden spreken met enkele getuigen, maar vonden ook geen aanknopingspunten over waar een mogelijk slachtoffer zich kon bevinden. Tot een 58-jarige Duitser rond 21.00 uur met een zaklamp de berg af kwam lopen.

Foto's van de zonsondergang

Door de reddingsteams aangesproken zei de man dat hij de schreeuwer was geweest: hij had zijn spiegelreflexcamera (met een prijskaartje van boven de 10.000 euro) uit zijn handen laten vallen toen hij probeerde de zonsondergang vast te leggen.

Hij had nog een tweede keer geschreeuwd toen hij het toestel zwaar beschadigd terugvond.

De man had de helikopter wel over zien vliegen, maar hij had nooit gedacht dat zijn emotionele uitroepen de aanleiding waren geweest voor de reddingsactie. Omdat hij verder niet gewond was mocht hij van de reddingsteams zijn reis naar huis hervatten.

Bij een 20-jarige man uit Noord-Brabant zijn bijna 500 vogels in beslag genomen. Inspecteurs van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit vonden de vogels bij het doorzoeken van het bedrijfspand van de man. Hij is aangehouden op verdenking van grootschalige illegale handel in vogels.

Onderzoek moet uitwijzen wat de herkomst van de vogels is. De dieren zijn voorlopig op opvangadressen ondergebracht.

De vogels komen vermoedelijk uit Azië en Afrika. Ze zijn waarschijnlijk in het wild gevangen en naar de Europese Unie gesmokkeld. Het is verboden om vogels van buiten de EU in te voeren, onder meer vanwege het risico op ziektes als vogelgriep.

Eerder vogels gesmokkeld

Bij dezelfde handelaar werden eerder 170 vogels in beslag genomen. Uit onderzoek bleek dat de man geen geldige papieren had voor de import. Ook was een aantal beschermde dieren geringd met een te grote ring. Ook daarvoor had de man geen goede verklaring.

Tijdens een strafrechtelijk onderzoek tegen de man kwam naar voren dat de man op grote schaal illegaal vogels verhandelde die in Afrika en Azië waren gevangen. Het onderzoek naar de herkomst van die vogels loopt nog.

Bij de deels illegale handel in beschermde vogelsoorten gaan veel vogels dood tijdens het vangen en vervoeren. De handel is volgens de NVWA ook een gevaar voor de biodiversiteit en de gezondheid en veroorzaakt dierenleed.

In Belfast begint vandaag na meer dan 53 jaar de eerste rechtszaak over Bloody Sunday, het bloedbad dat Britse soldaten aanrichtten onder een vreedzaam demonstrerende menigte. De geanonimiseerde "Soldaat F" staat terecht voor twee moorden en vijf pogingen daartoe tijdens het protest op 30 januari 1972 in het Noord-Ierse Londonderry.

De Noord-Ierse betogers demonstreerden die dag tegen de Britse overheersing en mensenrechtenschendingen tegen medestanders in de Britse gevangenis. Hoewel het om een vreedzame betoging ging, openden Britse paratroepers met een gewelddadige reputatie het vuur op de menigte. Veertien mensen kwamen om, nog eens vijftien anderen raakten gewond.

Nooit eerder waren er in de onafhankelijkheidsstrijd van Noord-Ierland zoveel mensen op één dag omgekomen door geweld van de Britse overheid. Na Bloody Sunday verhardden The Troubles decennialang in een steeds weer oplaaiende burgeroorlog tussen overheid en separatisten. De dag werd wereldberoemd door het gelijknamige protestlied van U2.

Straatje schoongeveegd

Direct na de feiten concludeerde een Britse onderzoekscommissie dat de schuld niet bij de Britse soldaten had gelegen. Die hadden alleen maar gereageerd op schutters en bommengooiers in de massa, was het verhaal. De conclusies werden door nabestaanden afgedaan als het goedpraten van niet-geprovoceerd geweld.

Een nieuw onderzoek gaf in 2010 de nabestaanden gelijk. Geen van de doden was bewapend geweest en de soldaten hadden onterecht het vuur geopend. Premier Cameron bood excuses aan voor de "ongerechtvaardigde en niet te rechtvaardigen" moorden.

Het vervolgen van betrokkenen, een eis van nabestaanden, bleek echter nog moeilijk. Aanklagers deden er negen jaar over om een zaak te beginnen tegen Soldaat F, tegen zestien andere soldaten en twee leden van de IRA werd wegens gebrek aan bewijs geen vervolging ingesteld. Ook de zaak tegen Soldaat F werd later om die reden geschrapt, maar nabestaanden vochten dat succesvol aan.

Anoniem

In de rechtszaak vandaag zal Soldaat F anoniem blijven, omdat het vrijgeven van zijn naam tot represailles zou kunnen leiden. Hij mag de rechtszaak waarschijnlijk achter een kamerhoog doek volgen, om te voorkomen dat hij geïdentificeerd kan worden.

Hoewel er in Noord-Ierland vrede heerst sinds het Goede Vrijdagakkoord van 1998, zit de emotie over het historische geweld nog diep. "We hebben 53 lange jaren moeten wachten op gerechtigheid, hopelijk gaan we daar nu een fractie van krijgen", zegt Tony Doherty, wiens vader op Bloody Sunday werd gedood.

Het spijt hem wel dat er niet meer mensen verantwoordelijk worden gehouden voor het bloedbad. Een plaatselijk raadslid deelt dat sentiment. "De Britse regering en de legerleiding die de bevelen gaf moet ook ter verantwoording worden geroepen."

Soldaat F wordt ervan verdacht kort na elkaar twee mannen te hebben doodgeschoten, de 22-jarige Jim Wray en William McKinney van 26. Hoewel de soldaten achteraf volhielden dat die mannen een bedreiging hadden gevormd, werden beiden in de rug geschoten. Wray werd zelfs twee keer geraakt, de laatste kogel trof hem waarschijnlijk toen hij al gewond op de grond lag. "Het is onwaarschijnlijk dat er in paniek of angst is geschoten", concludeerde het tweede onderzoekscomité.

In een eerdere zitting hield Soldaat F zijn onschuld vol. Zijn advocaten zullen willen aantonen dat getuigenverklaringen over hem onbetrouwbaar en tegenstrijdig zijn. Bovendien zijn meerdere getuigen inmiddels al overleden.

In 2022 werd er voor het eerst sinds het Goede Vrijdagakkoord een Brits militair veroordeeld voor geweld ten tijde van The Troubles. David Holden kreeg toen een voorwaardelijke straf voor een dodelijk schot uit 1988.

Op meerdere plekken in het land zijn bomen omgevallen door harde windstoten. Het KNMI waarschuwt de hele dag voor harde wind in de westelijke provincies en heeft daar code geel afgekondigd. In de kustgebieden zijn windstoten mogelijk van 80 kilometer per uur.

Ook de veerdiensten op de Wadden worstelen met de harde windstoten:

In Rotterdam viel rond 05.00 uur vanochtend een boom op de bovenleiding van een tram. De weg was daardoor versperd en tramlijn 7 moest tijdelijk een andere route rijden, schrijft de regionale omroep Rijnmond.

Hoewel in de provincie Gelderland vanochtend geen code geel geldt, waren ook hier enkele incidenten. De Apeldoornseweg in Arnhem werd volledig afgesloten vanwege twee omgevallen bomen. Meerdere geparkeerde voertuigen werden net niet geraakt, schrijft Omroep Gelderland.

In Wageningen rukte de brandweer uit voor een grote afgebroken tak. De brandweer heeft het fietspad tijdelijk afgesloten en de tak met een hoogwerker verwijderd.

Geen corsorondgang

Uit voorzorg is de corsorondgang in Lichtenvoorde afgelast. Die vindt altijd de dag na het bloemencorso plaats, zodat mensen de wagens nog kunnen bekijken. De organisatie vindt het risico op gevaarlijke situaties te groot.

"Code geel is niet noodzakelijk voor ons om toch de risico's te zien. Er kunnen ook windvlagen bij zitten die tot veertig kilometer per uur overkomen. Dat is hard genoeg om een corsowagen van negen meter hoog om te doen vallen", zegt Brandt Keegstra namens de organisatie. De prijsuitreiking gaat wel door.

Flitspaal op de weg

Langs de N50 in de buurt van Kampen viel een mobiele flitspaal om. Het apparaat kwam op de rijbaan terecht en raakte beschadigd, schrijft RTV Oost.

Feyenoord stapt weer over naar fysieke seizoenkaarten. Seizoenkaarthouders maken sinds kort gebruik van een mobiele versie, maar daarmee ontstonden zaterdag grote problemen door een storing met de app. Het zorgde voor lange wachtrijen en chaos voor het thuisduel in Rotterdam met sc Heerenveen.

De mobiele seizoenkaart werd dit seizoen ingevoerd bij Feyenoord. Veel bezoekers konden zaterdagavond door de storing hun digitale toegangskaart niet gebruiken. Het zorgde voor lange rijen bij de ingang en serviceloketten. Ook klommen mensen uiteindelijk over de hekken, schrijft de regionale omroep Rijnmond.

Feyenoord heeft zijn excuses aangeboden: "Door helaas opnieuw een storing met het nieuwe ticketingsysteem verliep de instroom van de supporters extreem traag, moesten velen onacceptabel lang in de rij staan en misten enkele honderden mensen zelfs het begin van de wedstrijd. Hier passen slechts excuses", aldus de directie.

Niet voor de volgende wedstrijd

Woensdagavond speelt Feyenoord weer in De Kuip, dan wordt de inhaalwedstrijd tegen Fortuna Sittard gespeeld. Het is niet mogelijk om dan al fysieke pasjes bij de ruim 30.000 seizoenkaarthouders te hebben bezorgd. De club zegt dat ze "zo snel mogelijk" worden geleverd.

De supporters krijgen vandaag meer informatie over hoe ze woensdagavond toegang kunnen krijgen tot De Kuip.

Veel jongeren van 10 tot 18 jaar voelen zich niet gehoord door de politiek. Dat komt naar voren in het jaarlijkse rapport Unicef jongerenadvies. De mate waarin zij zich gehoord voelen geven zij het cijfer 4,4.

De jongeren maken zich het meest zorgen om de thema's pesten (41 procent), een tekort aan betaalbare woningen (36 procent) en de veiligheid van Nederland (36 procent). Dit jaar werd voor het eerst gevraagd hoe jongeren kijken naar het gedrag van politici. Uit het rapport komt naar voren dat 40 procent van de jongeren vindt dat zij zich onbehoorlijk gedragen.

Carmen van Alebeek doet onderzoek bij de Universiteit van Amsterdam naar politiek vertrouwen bij volwassenen, en deed dat eerder ook bij jongeren. "Het rapport laat duidelijk zien dat de jongeren zich niet gehoord en vertegenwoordigd voelen. Als de politiek er niet ook voor hen is, dan kan dat hun vertrouwen beschadigen."

Van Alebeek zegt dat het niet per se zo is dat jongeren niet bezig zijn met de democratie of met politiek, maar eerder op hun eigen manier. "Ze reageren kritisch op actuele thema's die hun directe leefwereld raken", zegt ze. Uit het rapport blijkt dat de jongeren vinden dat de politiek niet genoeg doet aan problemen die hen raken, of die hen in de nabije toekomst zullen raken.

Jongerenadvies Unicef

Ieder jaar vraagt Unicef kinderen en jongeren naar maatschappelijke thema's die zij belangrijk vinden.

Het rapport is gebaseerd op onderzoek van Ipsos I&O, in opdracht van Unicef. In totaal vulden er 1295 jongeren van het Unicef-jongerenpanel een vragenlijst in. Het onderzoek is representatief voor alle jongeren in Nederland, omdat zaken als geslacht, leeftijd en opleiding evenwichtig zijn meegenomen.

Binnen het thema veiligheid maken jongeren zich zorgen om de binnenlandse veiligheid zoals criminaliteit, en buitenlandse dreigingen als oorlogen. "Er moet onderzoek worden gedaan naar de veiligheid per wijk, op donkere plekken moeten er meer lantaarnpalen komen of meer politie", zegt iemand.

Ook geven sommige jongeren aan bang te zijn voor een oorlog. Ze weten minder goed wat daaraan gedaan kan worden, maar "betere voorlichting over veiligheid kan helpen, zodat we zélf weten wat ze kunnen doen als we ons onveilig voelen of zodat we weerbaarder zijn", zegt iemand. Erover praten helpt, "maar niet alleen bij maatschappijleer".

Ook pleiten jongeren voor meer aanpak van pesten. Vorig jaar was dat ook een van de belangrijkste thema's. Ze willen lessen over de impact ervan. Er lijkt ook meer aandacht te zijn voor de daders. Zo zegt een 17-jarig meisje: "Misschien moeten we ook kijken naar waar het gedrag vandaan komt, geef ze een andere uitlaatklep."

Wat betreft de woningmarkt pleiten jongeren voor een maximale huizenprijs, en een maximaal aantal woningen dat een woningeigenaar mag bezitten.

Vertrouwen is stabiel, maar laag

In 2024 was het vertrouwen van de jongeren in de politiek redelijk gelijk, namelijk 4,5. Van Alebeek noemt de getallen "redelijk stabiel, maar wel heel erg laag". Toen waren pesten en te weinig en te dure huizen ook veelgenoemde thema's. In plaats van veiligheid, stond ook het thema armoede in de top 3.

Van Alebeek legt uit dat de directe omgeving van jongeren grote invloed heeft op hoe zij kijken naar de democratie en de politiek. De onderzoeker zegt dat de manier waarop er over politiek wordt gepraat, en de toon die daarbij wordt gebruikt, belangrijk zijn. "De kans is heel groot dat als ouders heel kritisch zijn op de politiek en zichzelf misschien niet zo gehoord voelen, dat kinderen dat bewust of onbewust ook over zullen nemen."

Ook de manier waarop kinderen of jongeren met gezag leren omgaan is bepalend voor hun kijk op de maatschappij. "Als jij je gehoord en gerespecteerd voelt door gezag thuis of op school dan ga je later ook anders met gezag om binnen de maatschappij."

Stemleeftijd verlagen

Jongeren in het rapport vragen zich af "als docenten ons al niet serieus nemen, waarom de politiek dan wel?" Om het vertrouwen onder jongeren te vergroten moet er volgens Van Alebeek naar ze worden geluisterd. Door de politiek, maar ook door scholen en ouders. "Ook moeten jongeren actief worden betrokken bij beslissingen die hun leven raken", zegt zij.

In België leeft steeds meer de discussie of de stemgerechtigde leeftijd verlaagd zou moeten worden van 18 jaar naar 16. Die discussie leeft ook in Nederland, stelt Van Alebeek.

"Een tegenargument hiervoor is dat jongeren wel, op hun eigen manier, betrokken zijn bij de politiek, maar niet genoeg om al te kunnen stemmen. We kunnen niet van jongeren verwachten dat ze zich nu al op dezelfde manier betrekken bij de democratie als volwassenen met een gezin, een baan en andere verplichtingen."

De politie heeft meerdere verdachten aangehouden in het onderzoek naar de onrust in Heemskerk, Beverwijk en Haarlem door rivaliserende jeugdgroepen. Gisteravond werd een persoon aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij een ernstige mishandeling en beroving.

De politie kan nog niet zeggen waar de persoon is aangehouden. "Op dit moment geven we nog niet heel veel prijs over de verdachte, omdat dat te maken heeft met het onderzoek", meldt een woordvoerder van de politie aan de NOS. "Het onderzoek gaat onverminderd door en meer aanhoudingen worden op korte termijn niet uitgesloten."

Het is de eerste verdachte die is aangehouden voor betrokkenheid bij mishandeling. Vrijdagavond hield de politie al een 20-jarige uit Heemskerk aan voor onder meer opruiing. Die man zit nog vast.

Veiligheidsrisicogebied

De afgelopen dagen was het onrustig in Heemskerk, Beverwijk en Haarlem na vermoedelijke geweldsincidenten tussen twee groepen jongeren. Meerdere scholen bleven dicht uit angst voor escalatie. Voor het weekend werden in de gemeenten Beverwijk en Heemskerk een aantal wijken aangemerkt als veiligheidsrisicogebied.

In de veiligheidsrisicogebieden mag de politie preventief fouilleren, dat blijft voorlopig nog van kracht. Zaterdagavond werden twee mensen aangehouden voor wapenbezit in Beverwijk en Haarlem. Het gaat om een 19-jarige man en een minderjarige jongen.

Gisteravond heeft de politie ook een 18-jarige man aangehouden in Heemskerk tijdens een preventieve controle. Daarbij werd een voorwerp gevonden dat leek op een vuurwapen, het bleek om een balletjespistool te gaan. Het dragen van een wapen dat (bijna) niet van een echt wapen te onderscheiden is, kan ook strafbaar zijn. De verdachte is heengezonden, maar het onderzoek bij het OM loopt nog.

De ruzie tussen de twee groepen jongeren escaleerde vorige week, op de jaarlijkse feestweek van Heemskerk. Online gingen schokkende beelden rond van mishandelingen en vernederingen en in video's werd gedreigd met geweld. Veel ouders uit de regio hielden hun kinderen thuis.

Een betrokkene bij het geweld in Beverwijk vertelde aan de NOS dat het moet stoppen, "maar dan moeten zij ook stoppen".

Bekijk het interview hier:

De burgemeester hoopt dat de rust na het weekend weer terugkeert in de gemeente. "Houd elkaar op de hoogte, maar pak ook het leven weer op. Ga dit weekend sporten en ga maandag weer naar school", zei hij vrijdag tegen de NOS.

"Belangrijk om te melden, sinds vrijdag is er heel veel onrust online, maar als we feitelijk kijken is het op straat veilig", aldus een woordvoerder van de politie.

Scholen open

Vandaag gaan de scholen weer open. Op de scholen zal een wijkagent aanwezig zijn om vragen van docenten, leerlingen en ouders te kunnen beantwoorden. De lessen op het Castor College in Beverwijk starten later. Medewerkers van de school staan vroeg in de ochtend stil bij de gebeurtenissen.

Vanaf tien uur gaan scholieren klassikaal met elkaar in gesprek, onder begeleiding van een docent, over het afgelopen weekend. "Ze komen binnen met een hoop vragen en emoties, en daar willen we genoeg aandacht aan besteden", vertelt de rector aan NH Nieuws.

Bij graafwerkzaamheden in de gemeente Smallingerland is een oerbos ontdekt. De bomen zijn vier- tot zesduizend jaar oud, blijkt uit onderzoek.

Bij het dorp Oudega wordt een nieuw meer uitgegraven. Tijdens het afgraven kwamen honderden boomstammen en takken tevoorschijn. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed zaagde schijven af voor onderzoek.

In het laboratorium zijn de houtschijven schoongemaakt en de jaarringen onderzocht. Dankzij de jaarringen kan nauwkeurig worden vastgesteld hoe oud een boom is.

Zo komt een van de bomen uit het jaar 3729 voor Christus, zegt onderzoeker Jos Bazelmans:

De bomen, die al duizenden jaar dood zijn, bleven bewaard omdat ze in natte grond lagen waar later ook veen overheen groeide.

Volgens de onderzoeker is het zeldzaam dat er een oerbos van deze oppervlakte wordt gevonden. Het bos van zo'n negentig hectare groot vertelt ook iets over de activiteiten duizenden jaren geleden, zegt Bazelmans tegen Omrop Fryslân. Het is volgens de onderzoeker niet door mensen beïnvloed. De bewoners maakten dus weinig gebruik van het bos.

Inmiddels is ongeveer een zesde van alle bomen opgegraven, schat Bazelmans. De Rijksdienst wil de komende jaren nog veel meer bomen uit het oerbos onderzoeken. "We verwachten hier dat we in twee à drie jaar misschien wel meer dan duizend bomen kunnen bemonsteren", vertelt Bazelmans.

Fox News-presentator Brian Kilmeade heeft excuses aangeboden voor zijn suggestie dat daklozen met psychische problemen maar een spuitje moeten krijgen. "Ik heb spijt van die bijzonder harteloze opmerking", zegt Kilmeade na ophef.

Kilmeade besprak woensdag tijdens de ochtendshow Fox & Friends de recente moord op een Oekraïense vluchteling in de Amerikaanse staat North Carolina. De 23-jarige Iryna Zaroetska werd in een metro uit het niets doodgestoken. De dader bleek een veelpleger die eerder gedwongen opgenomen was geweest wegens psychiatrische problemen.

Medepresentator Lawrence Jones steekt in de uitzending een betoog af dat dit soort gewelddadige daklozen maar opgesloten moeten worden als ze niet meewerken aan een behandeling, waarna Kilmeade er nog een schepje bovenop doet: "Of onvrijwillig een dodelijke injectie ofzo. Dood ze maar gewoon."

Zie het fragment hier:

De medepresentatoren reageren nauwelijks op de opmerking, maar naderhand ontstond er veel ophef over. Het tv-programma is goed bekeken en invloedrijk; afgelopen vrijdag kwam president Trump er nog langs en dagelijks trekt het zo'n 1,5 miljoen kijkers.

"Ben ik nou gek of willen we echt daklozen euthanaseren?" vroeg Democratisch Congreslid Eric Swalwell zich retorisch af. Zijn invloedrijke partijgenoot Gavin Newsom, gouverneur van Californië, citeerde een Bijbelvers: "Wie zijn oren dichtstopt voor het geroep van de arme, ook hij zal roepen en niet verhoord worden." Republikein Adam Kinzinger noemde de uitspraak ziek.

De directeur van een daklozenopvang in New York noemde de uitspraak onmenselijk en "bedoeld om te verdelen en op te hitsen". Deze Christine Quinn nodigde Kilmeade uit een gesprek te hebben, "of beter nog: kom eens meehelpen in de opvang en zie zelf hoe dakloosheid eruitziet. We kunnen altijd wel hulp gebruiken."

Empathie

Hoewel de tv-zender Fox haast nooit excuses aanbiedt voor politieke incorrecte opmerkingen, voelde Kilmeade dit keer wel de noodzaak dat te doen.

"Tijdens de discussie heb ik onterecht dodelijke injectie voorgesteld. Mijn excuses voor die harteloze opmerking", zei Kilmeade in een ingelaste boodschap tijdens de weekendeditie van Fox & Friends. "Ik ben me er uiteraard van bewust dat niet alle daklozen met psychische problemen zich gedragen als de dader in North Carolina. Velen van hen verdienen onze empathie en medeleven."

Zie hier de excuses:

De zender Fox heeft verder geen commentaar gegeven op de zaak. Of Kilmeade de uitnodiging van Quinn aanneemt om eens langs te komen is onbekend.

Zo'n 500 schilderijen, beeldhouwwerken en antiekstukken uit de collectie van levensmiddelen- en zeepfabrikant Unilever gaan vandaag onder de hamer bij het Haagse Venduehuis. Het zijn werken uit de 19de en 20ste eeuw van relatief onbekende Nederlandse en buitenlandse kunstenaars. Maar ook van grote namen als Karel Appel, Anton Pieck en Dick Bruna. De kunst hing voor een deel jarenlang op het hoofdkantoor van Unilever in Rotterdam, een ander deel stond decennia te verstoffen in de kelder.

Dat is zonde, vond het bedrijf, maar zelf ophangen lukt amper meer. De reden? Kleinere en ook moderne kantoren. "Het interieur van kantoren verandert. Het zijn kantoortuinen zonder muren, of met wanden van glas", ziet kunstexpert Dolf Heyselbergs van het veilinghuis.

Met minder bedrijfsmuren om kunst aan op te hangen, krijgt de veilingmeester steeds vaker kunst aangeboden van bedrijven die het ooit kochten om hun kantoren mee op te fleuren. "Vaak kleine bedrijfscollecties. Maar zo'n grote als deze, dat is echt uniek."

Belangstellenden op de kijkdag afgelopen week komen niet direct om te kopen, maar uit nieuwsgierigheid. "Ik liep toevallig langs", zegt een buurtbewoner voor een schilderij van Dick Bruna. "Die is wel heel mooi. Wie weet."

"Een buitenkansje. Dit krijgt een ereplaats in de kamer", glundert een echtpaar dat al heeft geboden op een bronzen sculptuur van beeldhouwer Thomas Junghans uit 1956. "Het is nog mooier dan ik mij kon voorstellen. Ik ben er helemaal kapot van."

De richtprijzen voor biedingen lopen erg uiteen in de collectie. Er zijn werken die enkele tienduizenden euro's waard zijn, andere werken enkele duizenden euro's. Maar er is ook genoeg te vinden voor 150 tot 200 euro. Het duurste stuk uit de collectie, een beeld van beeldhouwer Wessel Couzijn dat voor het oude hoofdkantoor aan de Weena staat, is geschonken aan de stad Rotterdam. Dat kon ook niet anders, klinkt het in het Haagse veilinghuis. "Het beeld weegt meer dan 200.000 kilo", zegt een medewerker.

Opbrengst

Verwacht wordt dat de veiling enkele tonnen zal opleveren, al is dat nog een voorzichtige schatting. Enkele jaren terug leverde een soortgelijke collectie van het failliete bedrijf Imtech ruim een miljoen euro op.

De opbrengst houdt Unilever niet zelf. "We steken het niet in eigen zak", benadrukt woordvoerder Willemijn Storimans. "Unilever zit al een hele tijd in Rotterdam. We willen daarom lokaal iets doen, voor stichtingen die echt praktische hulp bieden. De opbrengst gaat door drieën, naar drie stichtingen die Rotterdamse kinderen helpen met schoolmaaltijden, onderwijs en medische zorg voor daklozen: Stichting Niet Graag een Lege Maag, Stichting Campus Nederland en Stichting Lekker Geven."

Zes aquarellen die Anton Pieck voor Unilever-merk Calvé maakte, zijn gedoneerd aan het Anton Pieck Museum in Hattem.

Unilever zat om verschillende redenen met de sinds de jaren 60 opgebouwde collectie kunst in de maag. Niet alleen verhuisde het hoofdkantoor van het concern enkele jaren terug naar Londen, de Nederlandse divisie ging in Rotterdam in een kleiner onderkomen werken. "Daarin hebben we meer flexibele werkplekken, ook omdat we meer thuiswerken", zegt Storimans.

En dus kwam er nog meer kunst uit de collectie terecht in de opslag. Daarom besloot Unilever het nu te veilen: " We stonden voor de keuze: verhuizen we alles mee, of geven we de collectie een nieuw leven? We hebben liever dat kunstliefhebbers en verzamelaars ervan kunnen genieten dan dat het uit het zicht staat."

Meer bedrijven met kunst en minder muren

In de jaren 60 begonnen veel grote bedrijven in Nederland met het aankopen van kunst. Veelal om kantoren aan te kleden, hoewel een aantal bedrijven ook jonge kunstenaars wilde ondersteunen.

AkzoNobel bezit inmiddels ongeveer 2200 werken, laat directeur Hester Alberdingk Thijm van de AkzoNobel Art Foundation weten. Ook de verffabrikant heeft steeds meer open kantoren, maar zegt nog altijd wel genoeg "wanden en plekken" te hebben om kunst een plek te geven. "Wij hebben in ons gebouw aan de Zuidas in Amsterdam een open en publiek toegankelijke Art Space voor tentoonstellingen."

Ook ABN Amro organiseert exposities in het hoofdkantoor aan de Zuidas. De bank sloot de afgelopen decennia een flink aantal kantoren, en mede daardoor belandde een groot deel van de ongeveer 6000 kunstwerken in de opslag. ABN Amro wil de collectie wel graag laten zien aan de buitenwereld. "Werken worden uitgeleend aan musea in binnen- en buitenland, en getoond in tentoonstellingen binnen en buiten de bank", licht een woordvoerder toe.

Waar AkzoNobel de kunst "in principe niet" wil verkopen, is ABN Amro juist begonnen met het verkleinen van de collectie. Dat komt omdat die twee keer zo groot werd door de fusie met Fortis Nederland tijdens de kredietcrisis: "De opbrengst van de geveilde stukken wordt mede gebuikt voor het actualiseren van de collectie en het aankopen van werk van aanstormend talent."

Goedemorgen! De deuren van een aantal middelbare scholen in omgeving van Heemskerk en Beverwijk gaan weer open, na de onrust van afgelopen vrijdag. En de jaarlijkse oefening voor de paarden die op Prinsjesdag moeten excelleren wordt gehouden op het Scheveningse strand.

Eerst het weer: Vandaag zijn er zonnige perioden, maar trekken ook enkele buien over het land. Er staat veel wind, landinwaarts staat een vrij krachtige tot krachtige wind. In de kustgebieden waait een harde tot stormachtige wind. De maxima liggen tussen 18 en 20 graden. Vanavond en vannacht trekken buien over en blijft het flink waaien. Vanaf morgen neemt de wind geleidelijk af, maar blijft het wisselvallig.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

In de Amerikaanse stad Los Angeles was vannacht de 77e editie van de Emmy Awards. De series The Pitt, The Studio en Adolescence zijn de grote winnaars. Ster Noah Wyle kreeg de Emmy voor beste acteur in een dramaserie en Katherine LaNasa won de Emmy voor beste vrouwelijke bijrol.

In de categorie comedy kwam The Studio als grote winnaar uit de bus. De serie van won in totaal 12 prijzen en schreef daarmee Emmy-geschiedenis. Het record stond tot nu toe op naam van de serie The Bear, die er vorig jaar 11 won.

In de categorie 'limited series' viel Adolescence in de prijzen. De serie over een 13-jarige Britse jongen die van een moord wordt beschuldigd kreeg vier Emmy's. Acteur Owen Cooper kreeg een Emmy voor zijn hoofdrol in de serie en werd met zijn 15 jaar de jongste acteur die de prijs wint.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Oblique Seville heeft Jamaica na tien jaar weer een wereldtitel bezorgd op het koningsnummer van de atletiek. De 24-jarige Seville treed daarmee in de voetsporen van Usain Bolt, die in 2015 in Peking zijn laatste WK-goud op de 100 meter veroverde.

Bekijk de beelden hieronder:

Fijne maandag!

De 15-jarige acteur Owen Cooper heeft geschiedenis geschreven bij de uitreiking van de Emmy's vannacht. Hij won een Emmy voor zijn rol in de veelbesproken serie Adolescence en is daarmee de jongste acteur die ooit de prestigieuze tv-prijs won.

"Echt, toen ik een paar jaar terug toneellessen ging volgen, had ik nooit verwacht ooit in de VS te komen, laat staan hier", zei de Britse tiener beduusd in zijn dankwoord. "Het bewijs dat als je je ergens op toelegt en uit je comfortzone stapt, je alles kunt bereiken."

De serie, over een jonge tiener die wordt verdacht van een gruwelijk misdrijf, won acht Emmy's. Naast Cooper viel acteur Stephen Graham twee keer in de prijzen, voor zijn rol als vader van Cooper en als schrijver van de miniserie. Erin Doherty won ook een beeldje, voor haar rol als psycholoog in de serie.

Adolescence, over de extreme gevolgen van de voor ouders vaak onzichtbare onlinewereld van hun kinderen, maakte eerder dit jaar veel los. De serie mocht van Netflix op scholen worden uitgezonden om de discussie over de 'manosphere' op gang te brengen.

Winnaar Owen Cooper was even sprakeloos bij de uitreiking:

Naast Adolescence waren de series The Pitt en The Studio de grote winnaars bij de jaarlijkse uitreiking van de tv-prijzen in Los Angeles. Ziekenhuisserie The Pitt kreeg de meest prijzen voor een dramaserie, voor komedies was dat The Studio, over de worsteling van een Hollywoodproducer met commerciële eisen en artistieke vrijheid.

The Pitt versloeg zwaargewichten als Severance en The White Lotus in de categorie voor beste dramaserie. Ster Noah Wyle kreeg de Emmy voor beste acteur in een dramaserie en Katherine LaNasa won de Emmy voor beste vrouwelijke bijrol.

The Studio won in totaal twaalf prijzen en schreef daarmee Emmy-geschiedenis. Het record stond tot nu toe op naam van de serie The Bear, die er vorig jaar elf won.

Een van de makers, acteur Seth Rogen, was dolblij met de awards voor regie, acteren en script. "Ik heb nog nooit iets gewonnen", verzuchtte hij in zijn acceptatiespeech.

De orwelliaanse satire Severance was vooraf getipt als een van de favorieten in de drama-categorie. Hoewel The Pitt met de grootste prijzen aan de haal ging, wonnen Britt Lower en Tramell Tillman wel elk hun eerste Emmy. Lower won de prijs voor beste actrice in een drama en Tillman won die voor beste mannelijke bijrol in die categorie. Hij is de eerste zwarte acteur die die prijs binnensleept.

In de categorie talkshows won The Late Show with Stephen Colbert voor het eerst een Emmy na dertig eerdere nominaties. Het zal een bitterzoet moment zijn geweest, omdat CBS dit jaar een einde maakt aan de show, die al sinds 1993 een vaste waarde is op de late avond. Kijkers vroegen zich daarbij af of Colberts constante kritiek op Donald Trump misschien een rol had gespeeld in die beslissing. Colbert zelf maakte er gisteravond een grapje van zijn cv's uit te delen met de vraag "Iemand nog personeel nodig?"

45 seconden

De Emmy-show in Los Angeles werd gepresenteerd door komiek Nate Bargatze. Die dacht een manier gevonden te hebben om de acceptatiespeeches kort te houden: hij zou 100.000 dollar doneren aan een Amerikaans goed doel, maar bij iedere speech die over de 45 seconden ging zou daar 1000 dollar vanaf gaan.

Het werkte niet: uiteindelijk eindigde de stand zelfs 60.000 dollar in de min. Desondanks beloofde Bargatze aan het eind van de show dat het goede doel, de Boys & Girls Club, zijn geld toch zou krijgen.

Het aantal meldingen en aangiften van seksueel misbruik is het afgelopen half jaar flink gestegen. Volgens de politie komt dat waarschijnlijk door de nieuwe zedenwet en alle aandacht voor seksueel geweld.

Ook de afgelopen weken kreeg de politie opvallend veel meldingen van zedenslachtoffers. Het Centrum Seksueel Geweld meldde onlangs ook al extra telefoontjes na de moord op Lisa en de verkrachting van een vrouw in Amsterdam.

De incidenten leiden opnieuw tot veel publiciteit over geweld tegen vrouwen. Sindsdien staat de telefoon roodgloeiend, vertelt Lidewijde van Lier, zedenexpert bij de politie. "Het is net zo druk als vorig jaar in augustus, toen de Wet seksuele misdrijven net was ingegaan."

Grote toename

Deze nieuwe wet lijkt te zorgen voor een grote toename in het aantal meldingen en aangiften van seksueel misbruik. Het afgelopen half jaar kreeg de politie bijna 8000 meldingen, 1100 meer dan in de eerste zes maanden van 2024. Het aantal aangiften steeg zelfs met meer dan een kwart, tot ruim 2000 zaken.

Nieuwe zedenwet

De nieuwe zedenwet is ingegaan op 1 juli 2024. Om verkrachting of aanranding aan te tonen is het niet meer nodig om te bewijzen dat er sprake was van dwang, door bijvoorbeeld geweld dat was toegepast of was gedreigd met geweld. Het negeren van lichaamstaal, zoals wegdraaien of verstijven, is nu ook strafbaar.

Door de herziening kunnen slachtoffers in meer gevallen aangifte doen van verkrachting en aanranding. De wet maakt ook seksuele intimidatie in het openbaar strafbaar; dat kan zijn op straat maar ook op publieke websites en sociale media. Daarnaast is ook het seksueel benaderen van kinderen onder de 16 jaar en kinderen van 16 en 17 jaar in een kwetsbare positie strafbaar en gaan de maximumstraffen voor sommige delicten omhoog.

"De toename kan deels verklaard worden door de wet zelf, omdat er nu meer strafbaar is en de drempel om aangifte te doen lager is. Maar ook omdat we het meer hebben over seksueel geweld", zegt Van Lier. De politie gaat er niet van uit dat er opeens meer zedendelicten worden gepleegd.

Sommige mensen voelen zich nu gesterkt om naar de politie te stappen met een gebeurtenis uit het verleden. "Soms kiezen mensen ervoor om iets alleen te melden, om het voor zichzelf te kunnen afronden", zegt Van Lier. "Het leidt dus niet altijd automatisch tot een aangifte."

Tegelijkertijd krijgt de politie ook steeds meer zaken binnen die onder de nieuwe wetgeving vallen. Die hebben bijvoorbeeld te maken met een gebrek aan consent, wederzijdse instemming met seks. Als er duidelijke signalen zijn dat iemand geen seks wil, maar de ander toch doorzet, is dat strafbaar.

Drukte

Het stijgende aantal zaken betekent opnieuw grote drukte voor de zedenrecherche. Lange tijd kampten de teams met forse achterstanden, die vorig jaar juist grotendeels waren weggewerkt. Nu piept en kraakt het opnieuw, zegt Van Lier.

"Dat komt niet alleen door de toename van het aantal meldingen. We zien ook dat het heel moeilijk is om de zedenteams gevuld te houden omdat er meer mensen met pensioen gaan dan we kunnen aannemen."

Om te garanderen dat ieder slachtoffer van seksueel geweld goed opgevangen wordt, wil de politie meer samenwerken met andere organisaties. Zo loopt er een proef met hulpverleningsinstanties om meldingen gezamenlijk te beoordelen. Dat moet voorkomen dat slachtoffers meerdere keren hun verhaal moeten doen en regelen dat ze sneller en beter geholpen worden.

Ontmoedigd

In het verleden kwamen er nogal eens klachten over de politie, omdat slachtoffers zich ontmoedigd voelden om aangifte te doen. De politie ging eerst met hen in gesprek over de gevolgen.

Dit 'informatieve gesprek' bestaat inmiddels niet meer, zegt Van Lier. "We hebben daarover zo veel gehoord dat het ontmoedigend kan overkomen en een drempel kan zijn om aangifte te doen, dat we het proces hebben aangepast."

De politie probeert nu te kijken waar slachtoffers zelf behoefte aan hebben. Soms is dat een gesprek, soms alleen een folder. Inmiddels werkt de politie ook samen met slachtofferadvocaten, die uitleg geven over wat iemand te wachten staat. "Dat wordt toch anders ervaren dan wanneer de politie dat doet."

Uit een vorig jaar verschenen rapport van de Inspectie Justitie en Veiligheid blijkt dat agenten inmiddels meer oog hebben voor zedenslachtoffers, maar ook dat het nog lang niet altijd goed gaat. Van Lier: "Er zit een heel dun lijntje tussen eerlijk informeren wat iemand te wachten staat en ontmoedigen. Dat blijft mensenwerk."

De Spaanse regering gaat ruim 53.000 vakantiewoningen van online verhuurplatforms verwijderen. Volgens premier Sánchez moeten de appartementen aangeboden worden op de huurmarkt en zullen ze nu "permanent worden verhuurd aan jongeren en gezinnen uit ons land".

De premier kondigde het plan aan tijdens een bijeenkomst van zijn partij, de PSOE, in Málaga.

Spanje kampt met een woningnood die elk jaar erger wordt. Huurdersverenigingen en andere organisaties wijten dit onder andere aan het groeiende aantal vakantieappartementen. Volgens een schatting van het statistiekbureau INE zijn dat er ruim 400.000 en het aantal groeit jaarlijks met 15 procent.

Bij de 53.876 appartementen die van de platforms worden gehaald gaat het om woningen waarvoor sinds deze zomer een verplicht registratienummer was aangevraagd en die dat nummer niet kregen omdat ze niet aan de wettelijke eisen voldoen.

'Duizenden onregelmatigheden'

De nieuwe registratie geldt sinds 1 juli voor alle toeristische appartementen en seizoensverhuurders. Het doel van het staatsregister is "een einde te maken aan fraude en wanpraktijken, om zo de toegang tot fatsoenlijke huisvesting voor burgers te vergemakkelijken", meldde de regering eerder dit jaar.

Premier Sánchez zegt dat bij veel van de appartementen "duizenden onregelmatigheden" zijn ontdekt. Van de woningen waarvan de registratie is ingetrokken staan er veel in Andalusië (16.740), op de Canarische Eilanden (8698), in Catalonië (7729) en in de regio Valencia (7499).

Het Spaanse ministerie van Volkshuisvesting heeft de digitale verhuurplatforms op de hoogte gesteld van de beslissing en hun verzocht de advertenties te verwijderen. De overheid treedt al langer op tegen bedrijven als Airbnb en Booking.com om de verhuur via de platforms aan banden te leggen.

Airbnb, een van de grootste verhuurplatforms, heeft gezegd dat het zich proactief zal inzetten om te helpen met "strikte" naleving van de regelgeving.

Protest

De premier verklaarde op de partijbijeenkomst dat het regeringsplan deel uitmaakt van een strategie van zijn linkse regering om woonruimte weer zijn oorspronkelijke functie te geven, illegale toeristische verhuur tegen te gaan en de levenskwaliteit in de steden te verbeteren.

Begin april protesteerden tienduizenden mensen in heel Spanje tegen de toenemende woningnood. De demonstranten wilden een einde aan vastgoedspeculatie, meer sociale woningbouw en een einde aan de omvorming van woonruimte tot vakantieappartementen.

Tegen massatoerisme wordt in het populaire vakantieland steeds meer geprotesteerd. Ook stadsbesturen grijpen steeds vaker in. Barcelona kondigde in juni aan de verhuur van appartementen aan toeristen aan banden te gaan leggen.

Acteur Daniël Kolf heeft een Theo d'Or gewonnen voor zijn hoofdrol in De dood van Benny Simons, een stuk van theatergezelschap Orkater. De toneelprijzen zijn in Amsterdam uitgereikt.

De jury prijst Kolf voor zijn "krachtige en aangrijpende hoofdrol" en noemt zijn spel "gelaagd, naturel en steeds geloofwaardig".

Julia Ghysels won een Theo d'Or voor haar bijrol in Holly Goosebumps van Het Zuidelijk Toneel. De jury noemt haar de "absolute uitschieter" van dat theaterstuk, dat wordt omschreven als "hallucinerende metamythe die even geestig als slim is".

Gebarentaal

Het spelersensemble van de voorstelling [meeuw] ontving een onderscheiding voor de meest grensverleggende podiumprestatie. In het stuk is een toneelstuk van Tsjechov vertaald en gespeeld in gebarentaal. "Uitzonderlijk wat zij voor elkaar krijgen als spelersgroep", zegt de jury over de voorstelling van Toneelhuis, Olympique Dramatique en theater arsenaal.

De Theo d'Ors zijn de belangrijkste toneelprijzen van Nederland. Ze werden zondagavond bekendgemaakt in Internationaal Theater Amsterdam tijdens het Gala van het Nederlandse Theater in Amsterdam. De prijs is sinds 2024 genderneutraal, wat betekent dat er geen aparte categorieën zijn voor mannen en vrouwen.

Afgelopen weekend heeft Open Monumentendag naar schatting 1,8 miljoen bezoekers getrokken. Volgens een woordvoerder van de organisatie is dat vergelijkbaar met vorig jaar, ondanks het slechtere weer bij deze editie.

Het definitieve aantal bezoekers wordt in oktober bekend.

Tijdens Open Monumentendag kan het publiek verspreid over twee dagen kennismaken met het Nederlands cultureel erfgoed. Dit jaar waren zo'n 6000 monumenten opengesteld. Het thema was Erfgoed & Architectuur met de slogan 'Gebouw(d) om te blijven'.

Inktpot

Populair was dit jaar het gebouw De Inktpot in Utrecht. Voor het hoofdkantoor van ProRail stond een lange rij bezoekers te wachten. Het gebouw is het grootste bakstenen gebouw in Nederland, en is maar eens in de vijf jaar open voor bezoekers.

Ook bij het Muntgebouw in Utrecht meldden zich veel belangstellenden. Dat gebouw deed voor het eerst mee. Andere grote publiekstrekkers waren volgens de organisatie kastelen, landgoederen, forten en het Groot Handelsgebouw en de Van Nellefabriek in Rotterdam.

Bij een aanvaring tussen een zeilcharter en een vrachtschip voor de kust van Harlingen zijn vijf kinderen lichtgewond geraakt. Volgens de kustwacht waren er 26 middelbare scholieren aan boord van het zeilschip. Ook waren er volwassenen en een hond aan boord, meldt Omrop Fryslan.

Reddingsdienst KNRM kwam met twee boten in actie. De kinderen zijn naar het boothuis van de KNRM in Harlingen gebracht waar ze zijn nagekeken door ambulancepersoneel. "Er zijn er een paar geschrokken en sommigen hebben een bult op hun hoofd", zegt een woordvoerder van de Kustwacht.

Boegspriet gebroken

Hoe de aanvaring heeft kunnen gebeuren, is nog niet bekend. De KNRM werd rond 21.30 uur gealarmeerd. De boegspriet van de zeilcharter is gebroken, maar de schepen maakten geen water. De aanvaring gebeurde bij de Pollendam. Dat is een lage, ongeveer 3 kilometer lange stroomgeleidingsdam ten noordwesten van Harlingen.

Het gehavende zeilschip is door rederij Noordgat naar de haven van Harlingen gesleept. De rederij heeft ook de niet gewonde kinderen aan wal gebracht.

De Storebaelt is een traditioneel zeilschip, gebouwd in 1928. Het schip kan gecharterd worden voor tochten in het IJsselmeer of de Waddenzee.

Het is nog niet bekend welk motief Tyler Robinson had, de 22-jarige Amerikaan die ervan verdacht wordt afgelopen woensdag de conservatieve activist en mediapersoonlijkheid Charlie Kirk te hebben doodgeschoten. Dat zegt de gouverneur van Utah, de staat waar Kirk werd vermoord. Volgens hem weigert Robinson mee te werken met het politieonderzoek.

De verdachte werd vrijdag opgepakt na een klopjacht van twee dagen. Volgens gouverneur Spencer Cox had hij "overduidelijk een linkse ideologie. Die informatie komt van de mensen om hem heen, zijn familie en vrienden." Cox deelde die informatie in meerdere praatprogramma's op de Amerikaanse tv.

Volgens Cox schetsen de vrienden van de verdachte een beeld dat hij geradicaliseerd was door zijn internetgedrag. "Hij was heel veel aan het gamen. Zijn vrienden zeggen dat hij heel veel tijd doorbracht in de diepe, duistere krochten van het internet."

Relatie met trans persoon

Volgens Cox is inmiddels wel bekend dat Robinson een relatie had met een trans persoon, die de transitie aan het doormaken was naar vrouw. Ze woonden samen op het moment dat de moord plaatsvond. "Deze persoon werkt wel zeer goed mee met de politie, en had geen idee waar de verdachte mee bezig was." Kirk stond bekend als uitgesproken tegenstander van zorg voor en acceptatie van trans personen.

Vrijdag werd al bekend dat de dader van de moord op de kogelhulzen teksten had geschreven als 'hé fascist, vangen!'. In reactie op de politieke voorkeuren van de vermoedelijke dader heeft gouverneur Cox, zelf doorgewinterd Republikein, iedereen in de VS opgeroepen om niet al te verhitte uitspraken te doen over de moord en de verdachte. Aan radicaal-rechtse zijde is de afgelopen dagen al opgeroepen om geweld te gaan gebruiken tegen linkse activisten, als wraak voor de moord op Kirk.

Cox: "Ik heb geen belang in deze strijd. Als we het hier zouden hebben over een geradicaliseerde MAGA-supporter, zou ik daar ook eerlijk over zijn." MAGA staat voor Make America Great Again, de slogan van president Trump.

Bij de lokale verkiezingen in de West-Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen is de christendemocratische CDU de grootste geworden. Volgens de laatste stand van de exitpoll van omroep WDR krijgt die partij 33,3 procent van de stemmen. Daarna volgt de sociaaldemocratische SPD met 22,1 procent. Daarmee zakt die partij nog verder weg.

Voor de sociaaldemocraten zijn dit de slechtste resultaten in de deelstaat ooit. De CDU blijft schommelen rond het historische dieptepunt van vijf jaar geleden. Tegelijkertijd liggen CDU en SPD, die samen landelijk een coalitie vormen, nog steeds duidelijk boven de huidige peilingen voor de Bondsdag.

De rechts-extremistische partij Alternative für Deutschland (AfD) boekt de grootste winst en stijgt van 5,1 procent naar 14,5 procent. De Groenen lijden zware verliezen en dalen van 20 naar 13,5 procent.

Historisch verlies voor Scholz

In totaal konden vandaag 13,7 miljoen inwoners naar de stembus om te kiezen voor nieuwe gemeenteraden, burgemeesters en regionale bestuurders. Lange tijd gold het Ruhrgebied, een sterk geïndustrialiseerde regio in Noordrijn-Westfalen, als centrum van de arbeidersbeweging en van de SPD.

Maar dat is niet langer het geval. De AfD wint ook in het westen van Duitsland aan terrein en haalt stemmen weg bij de SPD. Maar in de peilingen voorafgaand aan de verkiezingen ging de CDU ruim aan kop. Ook CDU-kanselier Merz komt uit deze deelstaat. "De kiezers in NRW willen een pragmatisch en oplossingsgericht beleid vanuit het midden", schrijft Hendrik Wüst, minister-president van de deelstaat.

Noordrijn-Westfalen, dat grenst aan Nederland, is de deelstaat met het grootste aantal inwoners van Duitsland, zo'n 18 miljoen. Het telt belangrijke steden als Düsseldorf, Keulen, Essen, Dortmund, Bonn en Duisburg.

De opkomst voor de lokale verkiezingen was de hoogste sinds 1994 en met 56,5 procent een stuk hoger dan in 2020. Het waren de eerste grote verkiezingen sinds het aantreden van bondskanselier Friedrich Merz, waar de AfD een historische zege binnensleepte en tweede werd.

Correspondent Duitsland Charlotte Waaijers

"Deze uitslag veroorzaakt geen schokgolf door Duitsland, maar wel kopzorgen voor de partijen in het midden. Want ook al lijden de christendemocraten en sociaaldemocraten geen grote verliezen en blijven ze de twee grootste partijen, ze blijven ook rond een historisch dieptepunt hangen.

Tegelijk is de AfD, een partij die de binnenlandse veiligheidsdienst landelijk inmiddels bewezen extreemrechts noemt, met een verdrievoudiging een duidelijk gevestigde partij geworden op een plek waar ze voorheen moeite had een voet aan de grond te krijgen. Daarbij speelt ontevredenheid over hoge woonkosten en slechte wegen mee, maar ook het gebrek aan economische perspectieven.

Noordrijn-Westfalen is een deelstaat die gevormd is door kolen en staal, en de hoogtijdagen van die industrie zijn voorbij. De SPD zal dwarszitten dat arbeiders die traditioneel bij hen hun toevlucht zochten, dat nu steeds meer doen bij de AfD, een partij die doorgaans nog niet geregeerd heeft.

En ook al kun je zulke lokale verkiezingen niet een op een als graadmeter zien voor de landelijke regering, dit is wel de deelstaat met verreweg de meeste kiezers. Dus hoewel de AfD hier anders dan in het oosten niet de grootste is geworden, is de partij wat het aantal kiezers betreft na vandaag opnieuw flink gegroeid."