NOS Nieuws - Algemeen

Elon Musk was al de rijkste persoon op aarde en zijn vermogen is alleen maar verder gegroeid. Volgens het Amerikaanse persbureau Bloomberg heeft de tech- en ruimtevaartondernemer nu een vermogen van meer dan 400 miljard dollar. Het is voor het eerst dat iemand zoveel geld heeft.

Volgens de Bloomberg Billionaires Index, een miljardairslijst die dagelijks wordt bijgewerkt, heeft Musk een vermogen van 447 miljard dollar, omgerekend zo'n 420 miljard euro. De nummer twee op de lijst is Amazon-ondernemer Jeff Bezos, van wie het vermogen wordt geschat op 249 miljard dollar.

Volgens Martijn Rozemuller, CEO bij vermogensbeheerder VanEck, is het te prijzen dat Musk een groot deel van zijn vermogen zelf verdiend heeft. "Hij bewijst dat vermogen wordt geschapen door ondernemen, en niet door bijvoorbeeld een erfenis."

Het merk 'Elon Musk'

Rozemuller waardeert de visie op innovatie van Musk. "Hij is waarschijnlijk niet de enige met goede ideeën, maar hij weet zijn plannen wel om te zetten in actie." Wat Musk vooral onderscheidt van andere ondernemers in de top 10 van rijkste mensen is dat hij meerdere succesvolle ondernemingen heeft, denkt Rozemuller.

De groei van het vermogen van Musk komt vooral doordat het goed gaat met de bedrijven waarvan hij de baas is. Zo is het aandeel van Tesla flink gestegen sinds de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Musk investeerde miljoenen in de campagne van verkiezingswinnaar Donald Trump.

Ook speelt mee dat hij regelmatig in het nieuws is. "Hij weet het merk 'Elon Musk' goed te promoten door vaak in het nieuws te komen en aandacht te genereren. Dat werkt zeker in zijn voordeel", concludeert Rozemuller.

Hype rond ruimtevaart

Naast Tesla gaat het ook goed met een van zijn andere ondernemingen: ruimtevaartbedrijf SpaceX. Dat bedrijf zou nu het meest waardevolle bedrijf ter wereld zijn dat niet beursgenoteerd is, met een waarde van ongeveer 350 miljard dollar.

Toch moet Musk zijn beloftes rond die onderneming nog waar zien te maken, stelt Rozemuller. "Dat de waarde van SpaceX nu zo hoog is heeft zeker te maken met de hype rond ruimtevaart, maar als je heel realistisch bent staat de sector eigenlijk nog in de kinderschoenen."

Ook benadrukt hij dat niet alle investeringen van Musk een succes zijn. Zo ligt het socialemediaplatform X na de overname door hem regelmatig onder vuur.

Rozemuller onderstreept dat kennis gepaard gaat met macht. Daarom schuilt er volgens hem ook een gevaar in het groeiende vermogen van de multimiljardair. "Je moet heel sterk in je schoenen staan om niet teveel in jezelf te gaan geloven. Dan bestaat het risico dat je ten onder gaat aan je eigen succes."

De Europese Centrale Bank verlaagt opnieuw de rente, van 3,25 naar 3 procent. Het is de vierde keer dit jaar dat de rente omlaag gaat. De centrale bank doet dat omdat de prijsstijgingen in de eurozone onder controle komen.

Vorig jaar besloot de ECB de rente te verhogen naar een recordhoogte van 4 procent. Dat was nodig om de hoge inflatie door de gestegen energieprijzen te beteugelen. Door een hoge rente is het duurder om te lenen, waardoor de economie kan afkoelen en er een einde kan komen aan de prijsverhogingen.

In Nederland blijft de inflatie een stuk hoger dan in de rest van de eurozone. In november was de inflatie hier 3,8 procent, terwijl het gemiddelde in de eurozone op 2,4 procent ligt. Voor de eurozone is een lagere ECB-rente gunstig. Voor eurolanden met een hoge inflatie, zoals Nederland, helpt de renteverlaging een stuk minder mee.

De ECB heeft de prognoses voor de economische groei voor de komende jaren iets afgezwakt. Volgend jaar groeit de economie met 1,1 procent, in oktober ging de ECB nog uit van een groei van 1,3 procent. Voor 2026 en 2027 zijn de groeiverwachtingen respectievelijk 1,4 en 1,3 procent.

De inflatie in de eurozone zal de komende jaren verder dalen, verwacht de ECB. Volgend jaar zal de inflatie 2,1 procent zijn en dat is dicht bij het doel van de centrale bank: een inflatie van 2 procent. In 2026 is dat 1,9 procent en in 2027 2,1 procent.

Sinds juni dit jaar wordt de rente door de ECB telkens iets teruggeschroefd, omdat de prijsstijgingen steeds verder onder controle zijn.

Er blijven wel zorgen over de Europese economie: zo heeft de maakindustrie het lastig. Automakers willen fabrieken sluiten en duizenden medewerkers ontslaan. Daarnaast krijgt Europa steeds meer concurrentie van Amerikaanse en Chinese producten.

Een van de vrouwen van wie het Noorse Openbaar Ministerie denkt dat ze zijn verkracht door de zoon van de Noorse kroonprinses, zegt zelf dat dat niet is gebeurd. Dat zegt haar advocaat tegen de Noorse krant VG.

De politie deed aangifte nadat videomateriaal was aangetroffen waarop "iets strafbaars" te zien is, maar volgens de advocaat is daar geen sprake van. "De politie definieert dit als een verkrachting zonder geslachtsgemeenschap. Zelf ervaart ze niet dat ze door Marius Borg Høiby is verkracht."

Het OM verdenkt Høiby van twee verkrachtingen en meerdere gevallen van psychische en fysieke mishandeling. Vorige maand werd hij gearresteerd, maar ruim een week later voorlopig weer vrijgelaten.

Contactverbod

Hij kreeg een contactverbod met meerdere vermeende slachtoffers. De vrouw die ontkent dat ze is verkracht, wil ook dat dat contactverbod wordt opgeheven. Haar advocaat zegt dat haar cliënt en Høiby vrienden zijn.

Høiby is de stiefzoon van kroonprins Haakon en heeft geen koninklijke titel. Hij is een zoon uit een eerdere relatie van Haakons vrouw Mette-Marit.

In Irak heeft een eigenaar van een feestzaal tot tien jaar gevangenisstraf gekregen voor het veroorzaken van een dodelijke brand tijdens een bruiloft, in september vorig jaar. Door de brand kwamen 134 mensen om het leven en raakten meer dan 150 mensen gewond.

Het drama voltrok zich bij een evenementenhal net buiten Mosul, een grote stad in het noorden van Irak. Er waren veel meer mensen aanwezig dan er maximaal waren toegestaan. Er was eigenlijk maar plek voor 400 gasten, maar er waren er ongeveer 900 aanwezig toen de brand uitbrak.

Vermoedelijk ontstond het vuur nadat er vuurwerk was afgestoken, zeiden ooggetuigen:

In rechtbankdocumenten die persbureau AFP heeft ingezien, wordt de eigenaar van de evenementenhal nalatigheid verweten. De hal was versierd met licht ontvlambare materialen, waardoor het vuur zich snel kon verspreiden.

Ook dacht de eigenaar allereerst aan kortsluiting toen de brand uitbrak. Daarop sloot hij de elektriciteit af, waardoor het licht in de hal uitviel en er chaos en paniek ontstond, staat in het document.

In Irak gebeuren regelmatig ongelukken als gevolg van de slechte naleving van de veiligheidsnormen.

De Amerikaanse president Biden heeft de straf van zo'n 1500 Amerikaanse gevangenen verminderd of kwijtgescholden. Het gaat om de grootste gratieverlening van een Amerikaanse president op één dag.

Een groot deel van de mensen die gratie kregen zat niet in een cel, maar had tijdens de coronapandemie huisarrest gekregen. Anderen zaten vast voor geweldloze misdrijven, zoals het bezit van marihuana. Onder hen zijn een vrouw die noodhulpteams leidde bij natuurrampen, een diaken van een kerk die werkte als verslavingsadviseur en een gedecoreerde oorlogsveteraan.

In een verklaring zegt Biden dat hij het een groot voorrecht vindt dat hij mensen gratie kan verlenen die berouw hebben getoond. Ook vindt hij het goed om mensen een tweede kans te geven en hen weer te laten deelnemen aan de maatschappij.

Uit de dodencel

In de laatste weken van zijn presidentschap zal Biden waarschijnlijk nog meer mensen gratie verlenen. De president zegt dat zijn mensen de komende weken verzoeken tot strafvermindering blijven beoordelen.

Vanuit mensenrechtenorganisaties klinkt de roep om tientallen gevangen uit een dodencel te halen, voordat Donald Trump president wordt. Biden is tegenstander van de doodstraf. In 2021 besloot hij voorlopig geen mensen meer te laten executeren.

Biden heeft ook zijn zoon Hunter al gratie verleend, die was veroordeeld voor het overtreden van de wapenwet. Daarnaast had hij schuld bekend in een belastingzaak. Zijn vader vond dat de politiek het proces had beïnvloed en sprak van een gerechtelijke dwaling. Door de gratie ontloopt Hunter Biden zijn straf.

Op de tweede dag van het proces over het geweld rond de wedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv heeft het Openbaar Ministerie acht maanden cel geëist tegen een 24-jarige verdachte. Een tweede verdachte van 26 hoorde een maand cel en een werkstraf tegen zich eisen.

De 24-jarige Umutcan A. heeft volgens het OM onder meer iemand in het centrum van Amsterdam in het gezicht getrapt. De tweede verdachte, Karavan S., wordt ervan verdacht gegevens te hebben verspreid over de plekken waar Maccabi-fans zich bevonden in Amsterdam. Vervolgens zouden zij zijn aangevallen.

Sjaal afgepakt als trofee

A. is aangeklaagd voor twee zaken: openlijk geweld en diefstal met geweld. Op camerabeelden is te zien dat hij verschillende Maccabi-fans schopt. Ook pakt hij met geweld een Maccabi-sjaal af en grijpt hij daarbij het slachtoffer bij de keel.

Daarnaast zat A. in appgroepen waarin hij in de uren voorafgaand aan het geweld schreef over een "jodenjacht".

Het OM benadrukt dat de verdachte ervoor heeft gekozen om zich zo te gedragen. "Verdachte komt in het centrum, ondanks de gespannen sfeer in de stad en hij kiest ervoor om mee te doen met een groep", zei de officier. "Vervolgens kiest de verdachte ervoor om ook mee te doen met het slaan en schoppen en na het eerste slachtoffer kiest hij ervoor om door te gaan. Daarna nog pakt hij met geweld een Maccabi-sjaal af, als een soort trofee."

Daarbij past volgens het OM een gevangenisstraf. Van de acht geëiste maanden zijn er drie voorwaardelijk.

Uitlokking, zeggen advocaten

De verdediging van A. bracht een filmpje in met wangedrag en geweld door Maccabi-fans in Amsterdam in de nacht voorafgaand aan de wedstrijd. De Israëlische aanhang heeft door provocaties het geweld uitgelokt, vinden A.'s advocaten. Volgens de verdediging had A. "geen intentie om iemand kwaad te doen en is er geen bewijs van letsel bij slachtoffers dat leidt tot deze strafmaat".

Umutcan A. kreeg zelf het laatste woord. Hij zei spijt te hebben van alles wat er die dag is gebeurd. Naar eigen zeggen liet hij zich meeslepen en koestert hij geen haat tegen Joden. "Ik had anders moeten handelen en het centrum van Amsterdam moeten mijden. Het is triest, het is jammer. Voor mij en voor de slachtoffers."

Locaties en vluchtgegevens gedeeld

Bij de tweede verdachte, Karavan S., gaat het hoofdzakelijk om zijn activiteit in appgroepen. De verdachte was zelf niet aanwezig bij de rellen, maar deelde locaties waar Maccabi-fans zouden zijn, hotels waar ze zouden verblijven en hun vluchtgegevens, om te laten weten hoe laat ze de volgende dag weer op straat zouden zijn.

In de bewuste appgroep zaten bijna duizend leden. S. heeft bekend dat hij op 7 en 8 november actief was in de groep. Het OM verdenkt S. van medeplichtigheid tot openlijk geweld en eist een gevangenisstraf van een maand, waarvan twee weken voorwaardelijk. Daarbovenop komt een werkstraf van 120 uur.

"Er hoeft niet daadwerkelijk geweld te zijn gepleegd door de verdachte zelf, maar hiermee konden mensen worden bewogen. Daarmee is het een intentioneel delict", zei de officier van justitie.

Als strafverzwarend element noemt het OM discriminatie door de verdachte. In de appgroeps spreekt hij meermaals over 'kankerjoden'. "Zijn uitingen in de appgroep hebben een katalyserende werking gehad op het geweld van de nacht en hij heeft het gedrag ook genormaliseerd. Dat neemt het OM hem zeer kwalijk", aldus de officier.

Gisteren was de eerste zittingsdag. Daar eiste het OM celstraffen van zes maanden tot twee jaar tegen verdachten. De rechtbank in Amsterdam doet op 24 december uitspraak.

Aankomend president Trump van de VS heeft de Chinese president Xi uitgenodigd om bij zijn inhuldiging aanwezig te zijn. Dat meldt de Amerikaanse zender CBS News op basis van meerdere bronnen. Trump zei afgelopen week in een interview met de zender dat hij "heel goed kan opschieten" met Xi en dat ze "deze week nog contact met elkaar hebben gehad".

Volgens CBS is de uitnodiging voor de inauguratie begin vorige maand naar Peking gestuurd, kort na de presidentsverkiezingen in de VS op 5 november. Het is volgens de zender niet duidelijk of China al heeft gereageerd.

Het zou uitzonderlijk zijn dat Xi, de president van een van de grootste rivalen van de VS, naar Washington zou reizen. Trump heeft eerder gezegd dat hij de importtarieven op Chinese goederen flink wil verhogen.

Ook beperkt de VS de export van onder meer chips naar China, om te voorkomen dat het leger die technologie voor wapens gebruikt en om de opmars van het land op het gebied van AI zo veel mogelijk af te remmen.

De Russische president Poetin is waarschijnlijk niet aanwezig bij Trumps inhuldiging. Het Kremlin zegt dat er geen uitnodiging is ontvangen.

Donatie van Meta

Trumps inauguratie staat gepland op 20 januari. Voor de inhuldiging is een miljoen dollar gedoneerd door Meta, het moederbedrijf van Facebook, Instagram en Whatsapp. The Wall Street Journal schrijft dat het bedrijf van Mark Zuckerberg geld heeft overgemaakt naar het fonds voor de inauguratie van Trump.

De president en de Facebook-oprichter lagen de afgelopen jaren met elkaar overhoop. Trump werd verbannen van Facebook nadat zijn aanhangers het Capitool hadden bestormd op 6 januari 2021. Trump viel Zuckerberg sindsdien publiekelijk aan in toespraken en posts op zijn eigen socialemediaplatform Truth Social.

Begin vorig jaar werd de blokkade van Trumps accounts op Facebook en Instagram opgeheven. Sindsdien stelt Zuckerberg zich positiever op tegenover Trump: zo noemde hij diens reactie op de aanslag op hem afgelopen zomer "stoer".

Twee weken geleden bezocht Zuckerberg Trumps landgoed Mar-a-Lago voor een diner met de aankomend president en leden van zijn team, om te praten over de nieuwe regering.

Het aantal vrachtwagens dat de grens oversteekt op de N35 bij Enschede is sinds het herinvoeren van grenscontroles door Duitsland sterk toegenomen. Het gaat om zo'n 2000 trucks extra per werkweek.

"Daar maken we ons zorgen over, omdat de N35 al een knelpunt was, zowel qua doorstroming als verkeersveiligheid", zegt Christian ter Braack van de gemeente Enschede bij omroep Oost. Hij wil dat er snel maatregelen worden genomen.

Na de aanslag eind augustus in de stad Solingen namen de Duitsers in korte tijd een aantal maatregelen, waaronder de herinvoering van grenscontroles. Sinds die tijd wordt vooral de grensovergang op de snelweg A1 bij De Lutte streng gecontroleerd. Soms staat het verkeer daar een half uur in de file.

Fatale afloop

Een groot deel van de vrachtwagenchauffeurs heeft geen zin om daarin aan te sluiten en kiest nu voor de N35 bij Enschede, waar geen grenscontroles zijn. "Vrachtverkeer dat langere afstanden moet afleggen, heeft echt alternatieven gevonden", stelt Ter Braack. "Het aantal vrachtwagens is hier sinds september met zo'n 20 tot 25 procent toegenomen, wat neerkomt op ruim 2000 vrachtwagens extra per werkweek."

Hij is bezorgd over de toename van het aantal grenscontrolemijders. De N35 bij Enschede staat al jaren te boek als onveilig. In vijf jaar tijd gebeurden er 34 ongelukken op een traject van maar 5 kilometer, soms met fatale afloop.

Euro's van het Rijk

De gemeente stelde al eerder twee ingrepen voor om de weg veiliger te maken. "We willen een vangrail tussen de beide weghelften, zodat er geen botsingen meer kunnen ontstaan tussen tegenliggers", aldus Ter Braack.

De tweede maatregel bestaat uit het aanleggen van een ongelijkvloerse kruising in Enschede zelf, zodat het verkeer op de N35 ongehinderd kan doorrijden naar het punt waar de N35 de vierbaanssnelweg A35 wordt.

De totale kosten van beide ingrepen werden september vorig jaar berekend op zo'n 35 miljoen euro. Geld dat toenmalig minister Harbers van Infrastructuur niet wilde vrijmaken, ook al zei hij "de zorgen over de N35 te delen".

Ter Braack hoopt op een koerswijziging, zeker nu ook Nederland weer grenscontroles heeft ingevoerd. "Er zit nu een nieuw kabinet, met een nieuwe agenda, waarbij we wellicht een nieuwe poging kunnen wagen", zegt hij. "Wij willen als gemeente het project gaan trekken, maar daar hebben we wel de euro's van het Rijk voor nodig."

Fernando Halman heeft de Marconi Oeuvre Award gekregen. De FunX-dj werd verrast met de jaarlijkse vakprijs tijdens een radiomarathon van 15 uur, ter ere van het 15-jarig jubileum van zijn ochtendshow. Start met Fernando is van de ochtendshows die nu op de radio zijn de langstlopende.

Halman hoorde van Humberto Tan dat hij de award heeft gewonnen. Tan was een van de sidekicks bij de marathonuitzending en hij is al van kinds af aan een van Halmans grote voorbeelden.

Bekijk hier het moment van de uitreiking:

Tan noemde Fernando onder andere een "invloedrijke en geliefde radiopersoonlijkheid". Verder benadrukte Tan hoe knap hij het vindt dat Halman al die jaren zo vroeg opstaat, presteert, mensen inspireert en ondersteunt. "Dat is niet makkelijk. Het lijkt zo vanzelfsprekend dat je er elke dag zit, maar dat is het niet."

Halman was duidelijk verrast door de prijs. Nadat zijn verbazing was gezakt zei hij onder andere dat hij nooit zal stoppen met radio. "Ik wil alle dromen waarmaken die ik als kind heb gehad. Als kind keek ik naar jou (Humberto Tan, red.) en tv is ook iets wat ik zou willen doen, maar radio blijf ik voor altijd maken."

'Unieke kracht'

"Fernando inspireert een nieuwe generatie luisteraars en radiomakers en bewijst keer op keer hoe krachtig radio kan zijn in het samenbrengen van mensen", stelt de vakjury.

"Zijn toewijding aan kwaliteit, zijn oprechte betrokkenheid en zijn vermogen om de tijdgeest te vangen, maken hem een unieke kracht binnen de Nederlandse media." Ook zal hij volgens de jury "niet alleen nu, maar ook in de toekomst een onmiskenbare rol blijven spelen in het radiolandschap".

De marathonuitzending 15 jaar Fernando is vandaag tot 21.00 uur te horen op FunX vanuit de Melkweg in Amsterdam. Er treden artiesten op en hij laat vijftien wensen van luisteraars in vervulling gaan. Daarnaast schuiven er ieder uur andere gasten aan als sidekick. Dat zijn collega's, vrienden en artiesten.

Andere genomineerden

Van de Marconi Award voor Beste Zender en Aanstormend talent zijn de nominaties bekend. Zo maken NPO FunX, NPO Radio 5 en Radio 538 kans op de prijs.

In de categorie Aanstormend Talent staan Dylan Boet (Radio 538), Julia van Reyendam (Radio 538) en Nawa Sira van Sluijs (NPO Radio 1, Omroep Zwart) op het lijstje.

De prijzen worden volgende maand uitgereikt tijdens het jaarlijkse RadioGala, dat wordt georganiseerd door omroep AVROTROS. Dan wordt ook bekend wie de winnaar is van de Gouden RadioRing en andere publieksprijzen. De negentiende editie van het gala is op 30 januari.

Bij de betrokken partijen overheerst opluchting over het compromis dat coalitie en oppositie hebben bereikt over de onderwijsbegroting. De regeringspartijen PVV, VVD, NSC en BBB en de oppositiepartijen CDA, ChristenUnie, SGP en JA21 werden het vorige week in grote lijnen al eens over het terugdraaien van zo'n 750 miljoen euro aan bezuinigingen, maar daarna was er nog veel overleg nodig om een akkoord te sluiten over de manier waarop dat moet worden betaald. Dat akkoord kwam er gisteravond.

Tegenover onder meer het schrappen van de 'langstudeerboete', het in stand houden van de maatschappelijke diensttijd en het terugdraaien van bezuinigingen op hoger onderwijs in de regio staan besparingen op bijvoorbeeld medisch specialisten, op 'apparaatskosten' van ministeries (zoals dienstauto's) en op de ov-studentenkaart.

Oppositiepartijen onderstrepen dat ze door mee te praten iets hebben bereikt, maar ze houden zich op de vlakte als het gaat om de vraag gaat of ze dit vaker gaan doen.

CDA-leider Bontenbal zegt nadrukkelijk dat hij geen gedoogsteun levert aan een kabinet met de PVV en dat dat ook zo blijft. Hij voegt eraan toe dat hij "niet op aarde is om een coalitie uit de brand te helpen en ook niet om die uit de rails te rijden".

Volgens hem heeft het CDA eraan bijgedragen een slechte begroting minder slecht te maken: "Wat we hebben gedaan, is een amendement indienen, daarover doorpraten en dan tot een deal komen. Dat is geen gedoogsteun, dat is het normale politieke werk."

'Tegenstemmen bij strijd met onze waarden'

Bontenbals collega Bikker van de ChristenUnie gebruikt soortgelijke woorden: "Ik sta hier niet om een coalitie overeind te houden, maar om de onderwijsbegroting te verbeteren." Zal ze de regeringspartijen vaker helpen? "Dat hangt er heel erg van af met wat voor plannen ze komen. Wij zullen wat goed is steunen en wat slecht is proberen we te verbeteren. Als het onvoldoende verbetert of het is in strijd met onze waarden, zullen we tegenstemmen."

Volgens Bikker zal haar partij bijvoorbeeld niet meewerken aan het plan van minister Faber om de spreidingswet af te schaffen.

PVV-leider Wilders zegt er "dankbaar" voor te zijn dat een deel van de oppositie de begroting nu ook aan een meerderheid lijkt te helpen in de Eerste Kamer. Op de vraag of hij vaker met deze partijen wil samenwerken: "Ik weet niet of ik hun er een plezier mee doe als ik die vraag met ja zou beantwoorden. We zullen zien in de toekomst. Het is nu goedgekomen en dat is een teken van positivisme."

De politie heeft gisteravond een vierde verdachte opgepakt die mogelijk betrokken was bij de explosies aan de Tarwekamp in Den Haag, afgelopen zaterdag. Het is een man. Wat zijn rol zou zijn geweest, is niet duidelijk.

De politie zegt dat ook onduidelijk is wat zijn relatie is tot de andere drie verdachten, ook mannen. Die werden afgelopen maandag aangehouden. Alle vier zitten ze in volledige beperkingen en mogen ze alleen contact hebben met hun advocaat.

Bij de explosies en het gedeeltelijk instorten van de Haagse portiekflat kwamen zes mensen om het leven. Vier mensen werden gewond naar het ziekenhuis gebracht.

Meer details over slachtoffers bekend

Slachtofferhulp heeft vandaag meer details vrijgegeven over wie de slachtoffers zijn. Een van de doden was een man van 31 uit Voorburg, die op bezoek was bij een vriendin. Zij is volgens de organisatie buiten levensgevaar.

Ook een man van 63 kwam om het leven bij de explosies. Hij woonde aan de Tarwekamp met zijn vrouw. Zij overleefde de explosies en ligt in het ziekenhuis, maar is buiten levensgevaar.

Een 44-jarige man die om het leven kwam, woonde in z'n eentje aan de Tarwekamp en werkte in Den Haag. Zijn vrouw en drie jonge kinderen wonen in Griekenland.

Eerder werd al bekend dat de andere drie dodelijke slachtoffers uit hetzelfde gezin komen. Een vader van 45, een moeder van 41 en hun dochter van 17 kwamen om; hun zoon en broertje van 8 overleefde de instorting van de portiekflat.

Bruidsmodezaak

De politie denkt dat de explosies mogelijk verband houden met een bruidsmodezaak op de begane grond van de flat. Gisteravond meldde de politie dat er naar aanleiding van een oproep ruim 200 tips zijn binnengekomen.

Ook wordt er nog gezocht naar meer informatie over twee auto's die in de buurt zijn gezien. Het gaat om een donkerblauwe Toyota Yaris en een champagnekleurige Kia Ceed.

Roemenië en Bulgarije worden vanaf 1 januari 2025 lid van het Schengengebied, heeft de Europese raad van ministers besloten. De Roemeense en Bulgaarse landsgrenzen met de andere Schengenlanden worden vanaf dan niet meer gecontroleerd. Dit jaar kwamen de grenscontroles op lucht- en zeehavens al te vervallen.

Hoewel de landen nu definitief groen licht krijgen, blijven er op de Bulgaars-Roemeense en de -Roemeens-Hongaarse grens nog ten minste zes maanden steekproefsgewijze controles. Die tijdelijke grenscontroles zijn te vergelijken met de controles die onder meer Nederland en Duitsland recent hebben ingevoerd.

Het opheffen van de grenscontroles heeft voor Roemenië en Bulgarije grote economische voordelen. Roemenië loopt op dit moment naar schatting rond de 2,3 miljard euro per jaar mis aan inkomsten door grenscontroles. Voor Bulgarije wordt dat bedrag geschat op zo'n 800 miljoen.

Het opheffen van controles zal de wachttijden aan de grens verminderen. De twee landen hopen dat dat voor sectoren als het toerisme en de logistiek nieuwe kansen met zich meebrengt. Ook kunnen werknemers makkelijker over de grens werken.

"We hebben hard gewerkt om hier te komen," zei de Roemeense minister van Binnenlandse Zaken vandaag. "We dachten voortdurend aan de eindeloze rijen aan de grens, aan de vervoerders die verlies lijden en aan de momenten van teleurstelling die de Roemeense burgers hebben ervaren."

De twee landen hebben lang op deze toelating tot Schengen moeten wachten. In 2011 oordeelde de Europese Commissie al dat ze voldeden aan alle eisen om toe te treden tot de grensvrije zone. Toch waren heel lang niet alle EU-landen voor.

Onder meer Nederland was lange tijd tegen vanwege zorgen over corruptie en georganiseerde misdaad in Bulgarije. Vorig jaar besloot Den Haag die blokkade op te heffen en ondanks de kabinetswissel is die positie niet veranderd.

Oostenrijk was daarmee het laatste land dat nog bezwaren had. De Oostenrijkers waren bezorgd over migratie van buiten de EU via de Westelijke Balkanroute. Volgens hen moesten Bulgarije en Roemenië meer doen om illegale migratie tegen te gaan. Nu de aankomst van migranten in die landen flink is gedaald, verdwijnt ook de Oostenrijkse weerstand.

De RDW, de rijksdienst voor het wegverkeer, gaat gesjoemel met autokeuringen streng aanpakken. De bevoegdheid van malafide keurmeesters wordt ingetrokken en er komt meer toezicht en een meldpauze bij het 'afmelden' van goedgekeurde auto's.

Het aantal illegale apk's neemt de laatste jaren toe, stelt de RDW. Keuringsmeesters melden een auto als goedgekeurd af zonder dat ze bijvoorbeeld de remmen of de banden hebben gecontroleerd. Ook zijn er keurmeesters die op afstand goedkeuring verlenen, dus zonder dat ze de auto hebben gezien.

"Erg gevaarlijk. Je zou het niet eens moeten willen om op je geweten te hebben dat je in een auto rijdt met een illegale apk", zegt Teun Verschuren van de RDW bij Omroep Gelderland . "Als daar een ongeluk mee gebeurt, dan benadeel je niet alleen jezelf, maar ook andere automobilisten."

"Tegen deze praktijken treden we keihard op", vervolgt hij. "De apk is de minimale set aan veiligheidseisen waar je auto aan moet voldoen. Die zijn al niet extreem hoog. Als je auto niet door de apk komt, dan is er echt iets aan de hand."

APK niet uitgevoerd

In 2022 waren er vier keurmeesters die niet meer mochten keuren vanwege malafide praktijken, in 2023 liep dat aantal op naar 17. Dit jaar is het er tot nu toe maar één.

Daarnaast werd vorig jaar bij 350 voertuigen de apk-verklaring ongeldig verklaard, omdat bleek dat de keuringen niet daadwerkelijk waren uitgevoerd. De eigenaren moesten hun voertuig opnieuw laten keuren.

Om apk-fraude verder tegen te gaan, gaat de RDW vanaf 1 januari 2025 verplichte meldpauzes instellen, van één minuut voor keuringsinstanties (garages) en vijf minuten voor keurmeesters. Hiermee wil de RDW voorkomen dat voertuigen te snel achter elkaar als 'goedgekeurd' worden afgemeld. "We hebben het vermoeden dat er soms ineens heel veel auto's werden afgemeld om daarmee de steekproeven te omzeilen", licht Verschuren toe.

Soms gebeuren er ook rare dingen, waar de RDW alert op is. "Een keurmeester meldt nu een auto in Den Haag af en over een paar minuten doet hij hetzelfde in Groningen. Een keurmeester keurt de auto ter plekke, dus dat is onmogelijk."

Erkende garagehouder

De RDW adviseert autobezitters om altijd te controleren of de garagehouder waar ze hun apk laten doen, is erkend. Dat kan op de website van de RDW. In Nederland zijn iets meer dan 9.500 garages waar de algemene periodieke keuring wordt uitgevoerd. De RDW komt af en toe langs om een steekproef te nemen. De auto wordt dan helemaal opnieuw gekeurd om te controleren of de keurmeester wel goed zijn werk heeft gedaan.

Verschuren waarschuwt om de auto in ieder geval niet te laten keuren bij bedrijven die op sociale media adverteren met slogans als Keuren zonder zeuren, Zwarte APK of Keuren op afstand. "Wij regelen apk zonder de auto te schouwen, snel en discreet", is te lezen op een account.

"Maak geen gebruik van die advertenties", reageert Teun Verschuren. Soms levert zo'n illegale keuring een illegale afmelding op, maar het kan ook zijn dat je wordt opgelicht. Verschuren: "Mensen betalen dan 250 euro en krijgen niets."

De Tweede Kamer houdt nog een nieuw debat over de onderwijsbegroting. Gisteren werden de coalitie en een deel van de oppositie het erover eens dat voor 750 miljoen euro aan onderwijsbezuinigingen wordt teruggedraaid en dat daarvoor in de plaats besparingen komen op andere terreinen.

Oppositieleider Timmermans van GroenLinks-PvdA, die met het voorstel voor het debat kwam, zei dat er "aanzienlijke wijzigingen" zijn aangebracht en dat er recht moet wordt gedaan aan het budgetrecht van de Kamer. Dat is het recht van Tweede en Eerste Kamer om de hoogte van de uitgaven en inkomsten vast te stellen. Timmermans kreeg bijval van een ruime Kamermeerderheid, inclusief de coalitiepartijen en de oppositiepartijen die de deal hebben gesloten.

Debat niet met andere ministers

Het debat wordt gevoerd met minister Bruins van Onderwijs. Timmermans had liever gezien dat ook de ministers van Financiën en Volksgezondheid zouden meedoen, omdat de wijzigingen ook hen raken, maar dat hield een Kamermeerderheid tegen.

Het debat wordt vanmiddag gehouden. De stemming over alle begrotingen, die oorspronkelijk voor de middag was gepland, is verschoven naar vanavond.

Scholen en universiteiten zijn niet te spreken over de bezuinigingen op het onderwijs, waarover gisteravond een akkoord is gesloten tussen de coalitiepartijen en vier partijen uit de oppositie. Er is afgesproken dat de bezuinigingen worden afgezwakt naar 1,2 miljard.

Scholen en universiteiten vinden dat alsnog een fors bedrag. Nieuwe stakingen worden niet uitgesloten.

Gisteravond is afgesproken dat er 748 miljoen euro minder bezuinigd gaat worden dan de 2 miljard die het kabinet wilde besparen op Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. "Er is weliswaar wat teruggeschroefd, maar uiteindelijk kijken we nog steeds naar een megabezuiniging op onderwijsonderzoek en innovatie", zegt Caspar van den Berg namens de koepelorganisatie van de universiteiten.

Innovatie getroffen

Met name op dat laatste punt doen de bezuinigingen bij de universiteiten pijn. "Het gaat om de innovatie waar het kabinet het in het regeerprogramma 85 keer over heeft, dat de oplossing moet bieden voor alle uitdagingen waarvoor Nederland gesteld wordt", zegt Van den Berg.

"Denk aan nieuwe medicijnontwikkeling, aan hoe we droge voeten houden, hoe we het bouwen van woningen gaan versnellen. Al die dingen komen voort uit wetenschappelijk onderzoek. Je kan niet hopen dat al die problemen opgelost worden door innovatie als je de geldkraan dichtdraait voor wetenschappelijk onderzoek."

Dat gevoel leeft ook bij de middelbare scholen in Nederland. "Als je het naar het geheel kijkt, dan gaan we gewoon als land minder aan onderwijs uitgeven. Dat is niet goed voor ons land", zegt Henk Hagoort van de VO-Raad, voor het voortgezet onderwijs.

De middelbare scholen zijn ook ontevreden over het akkoord. "Als je op je rapport een 2 hebt staan en je maakt er een 4 van, is dat twee keer zo goed, maar is het nog steeds wel een onvoldoende", omschrijft Hagoort het gevoel dat overheerst na gisteren.

Zo wordt er geld geschrapt voor scholen om het aantal thuiszitters te verminderen en komt er geen extra geld voor nieuwe schoolgebouwen. Vooral dat laatste vindt de VO-Raad zorgwekkend. "Dat gaat echt over 10, 20 jaar en we lopen al 10 tot 20 jaar achter. Er zal een kabinet moeten komen dat zegt dat ze er 1 miljard per jaar bij gaan doen, anders zitten leerlingen in ongezonde gebouwen. Waarom we daar op wachten, weet ik niet, misschien moet het een keer echt misgaan, maar dat is echt een groot probleem met een heel hoge rekening."

Ook opluchting

De middelbare scholen zijn wel opgelucht dat een paar maatregelen geschrapt zijn. Zo wordt er niet gekort op de salarissen van leraren. "Dat was echt een heel slecht idee geweest in een tijd van een lerarentekort."

Voor studenten is afgesproken dat de langstudeerboete er niet gaat komen. Daar zijn de universiteiten tevreden mee. Als die maatregel was blijven staan, hadden studenten die meer dan een jaar uitlopen met hun studie 3000 euro bovenop hun collegegeld moeten betalen.

Ook studenten zelf zijn blij dat er een streep gaat door de maatregel. De Landelijkse Studentenvakbond (LSVb) zegt dat dat "echt een last van onze schouders" is. De bond organiseerde meerdere demonstraties tegen de onderwijsbezuinigingen.

Nieuwe acties

"We hebben daar echt iets in beweging gekregen. Nu moeten we doorpakken. Het is tijd om verder te escaleren", zegt de bond hintend op nieuwe acties tegen de overgebleven bezuinigingen. Want dat er ondanks alles 1,2 miljard bezuinigd gaat worden, heeft nog steeds grote gevolgen, benadrukt de bond. "Het is aan studenten om de toekomst te redden."

Ook vakbond FNV dreigt met nieuwe stakingen. "We laten ons niet uit elkaar spelen en gaan ons nu samen met de leden beraden op vervolgacties. Stakingen zijn daarbij niet uitgesloten", zegt FNV-bestuurslid Bas van Weegberg.

Vijf energiezuinige woningen op Texel moeten na nog geen vijf jaar worden gesloopt. Woningbouwvereniging Woontij ziet geen andere oplossing. De 'vissershuisjes' vertonen al vanaf het begin grote technische mankementen.

"Eigenlijk vanaf het moment dat ik de sleutel kreeg, was er lekkage op de muren. Aan de voorkant waren er bruine plekken als gevolg van waterschade", zegt een bewoonster van het eerste uur bij NH Nieuws. "Ik had continu werklui over de vloer, omdat er ook tocht was in de woning."

De vijf sociale huurwoningen in oud Texelse stijl zijn in 2020 gebouwd aan de rand van het dorp Den Burg. Ze werden gepresenteerd als energiezuinig. Verhuurder Woontij kreeg meteen al tal van klachten, onder andere over lekkage en tocht.

Koudebruggen

De woningen 'lekken' warmte, reageert Christine Groen van Woontij. Het probleem zit 'm in de stalen constructie, bleek uit onderzoek met een infrarood camera. "Er waren te veel koudebruggen", aldus Groen. Die ontstaan op een plek waar een goed geïsoleerd deel van de woning overgaat in een minder goed geïsoleerd deel.

De bewoonster, van wie de naam bij de redactie van NH bekend is, vertelt hoe blij ze was toen ze in 2020 de woning kreeg. "Op Texel duurt het heel lang voordat je in aanmerking komt voor een huurwoning, maar bij sommige woningen kreeg je voorrang als je nog geen 21 was. En dat was ik toen nog niet", zegt ze.

Maar het was al meteen mis in de woning, zegt ze. Het tochtte, vaak door en door. Op de muren ontstonden lekkages die altijd weer terugkeerden, hoe vaak de loodgieter ook langskwam. Ook de warmtepomp werkte niet naar behoren, waardoor ze extra elektrische kachels bij moest plaatsen om het warm te houden. "Er zijn ook nieuwe deuren geplaatst, maar het bleef tochten", zegt ze.

Mede als gevolg van alle problemen, viel de energierekening tegen. "Het moest een energiezuinig huis zijn, maar dat is niet helemaal gelukt", aldus de bewoonster.

Bouwer failliet

Na vijf jaar repareren, zit er niets anders op dan sloop, zegt Woontij. Over de kosten laat Christine Groen zich niet uit, maar ze zijn niet te verhalen op de bouwer. Die ging tijdens de bouw failliet.

Dat gaat waarschijnlijk snel gebeuren, vier van de vijf woningen zijn al leeg. De bewoners hebben andere woonruimte aangeboden gekregen van een ander kleinschalig nieuwbouwproject in Den Burg. Ook de eerste én laatste bewoonster gaat daar naar toe, waarschijnlijk in februari. "Maar ik zal nooit meer dit uitzicht krijgen", zegt ze.

De meeste werknemers zullen in 2025 meer geld overhouden, blijkt uit berekeningen van ADP, dat de salarisadministratie doet voor veel bedrijven en organisaties. Iemand met een modaal salaris (3.588 euro bruto) krijgt elke maand 56 euro meer op zijn rekening.

Dat komt vooral doordat de inkomstenbelasting voor middeninkomens omlaag gaat. Het belastingtarief in de eerste schijf daalt van 36,97 naar 35,82 procent.

Ook gepensioneerden houden door verlaagde belastingen meer geld over. Senioren met een aanvullend pensioen van 1.000 euro per maand zijn 12 euro minder verschuldigd aan de fiscus.

Parttimers en lage inkomens de dupe

Werkenden met lage inkomens gaan er op achteruit. Iemand die maandelijks tussen de 1.000 en 2.000 euro bruto verdient, is iedere maand zo'n 30 euro meer aan belasting kwijt.

Dat komt onder meer doordat de maximale algemene heffingskorting, wat iemand belastingvrij mag verdienen, omlaag gaat. Daardoor zullen meer parttimers en anderen met lage inkomsten meer belasting moeten gaan betalen, zegt ADP.

Meer loonstijging dan inflatie

In de afgelopen jaren betekende verlaagde belastingen niet per se dat mensen meer te besteden kregen. De inflatie gooide roet in het eten; daardoor gingen de prijzen omhoog.

In 2025 wordt het anders, voorspellen economen: de lonen zullen meer stijgen dan de inflatie. Daardoor merken mensen dat ze daadwerkelijk meer geld over hebben om uit te geven of te sparen.

In economische termen heet het dan dat de reële lonen stijgen. De economische bureaus van ING, Rabobank en ABN Amro voorspellen allemaal dat dat komend jaar gebeurt.

Dit komt onder meer doordat de lonen in nieuwe cao's flink zijn gestegen, gemiddeld 5 procent volgens werkgeversvereniging AWVN.

Na 35 jaar komt er een eind aan de Miss Nederland-verkiezing. Dat heeft de eigenaar van de wedstrijd, Monica van Ee, bekendgemaakt. Zij noemt de wedstrijd "niet meer van deze tijd".

Volgens Van Ee heeft de verkiezing de afgelopen jaren "een unieke legacy achtergelaten", maar levert de verkiezing ook altijd veel kritiek op de deelnemers op. "Ze is te wit, te zwart of ze mag het sowieso niet worden vanuit een overtuiging. Dit levert ieder jaar weer negatieve energie op." Van Ee vindt ook dat de sjerp en de kroon niet meer van deze tijd zijn.

Met name de Miss Nederland-verkiezing van 2023 leidde tot ophef. Winnares Rikkie Kollé kreeg toen haatberichten en doodsbedreigingen, omdat zij als trans vrouw de titel in de wacht sleepte.

De Miss Nederland-verkiezing vond vanaf 1989 plaats. De wedstrijd werd al in de jaren 30 voor het eerst georganiseerd, toen nog als Miss Holland. In 1989 veranderde de naam in Miss Nederland, volgens de organisatie omdat het niet meer alleen om het uiterlijk, maar ook om de maatschappelijke betrokkenheid van jonge vrouwen moest gaan.

De laatste winnaar van de Miss Nederland-verkiezing is Amber Rustenberg. Zij ondervindt ook dat er steeds meer kritiek komt. "Als je een blond meisje kiest, is ze te blond. Bij mij zeggen ze dat ik niet eens Nederlands ben, omdat ik een tintje heb." De ophef rond de vorige winnaar, Kollé, is volgens haar "niet doorslaggevend" geweest in het besluit om te stoppen met de verkiezing.

Online platform voor vrouwen

Organisator Van Ee kondigt aan dat er in plaats van de miss-verkiezing nu een online platform komt, gericht op het versterken en ondersteunen van jonge vrouwen. Dat platform heet 'Niet meer van deze tijd' en zal gaan over thema's als zelfexpressie, diversiteit en mentale en fysieke gezondheid.

Amber Rustenberg zal zich de rest van de termijn dat ze als miss actief is, inzetten om het nieuwe platform te promoten. Ze is blij met de verandering: "Elk jaar geef je één vrouw een kroontje, dat gaat daarna de kast in. Waarom zouden we ons beperken tot één vrouw en niet een breder publiek betrekken?"

Volgens Rustenberg moeten er op 'Niet meer van deze tijd' verhalen worden gedeeld die jongeren aan het denken kunnen zetten. Daarbij moeten ook experts en ervaringsdeskundigen aan het woord komen.

Ook Kollé heeft zich bij het platform aangesloten. Zij zegt dat ze "zichtbaar wil zijn als rolmodel en dat ze positiviteit en energie wil overbrengen".

Wel afvaardiging naar Miss Universe

Hoewel de Miss Nederland-verkiezing stopt, zal er ook volgend jaar een Nederlandse afvaardiging naar de Miss Universe-verkiezing worden gestuurd. Volgens Rustenberg heeft Miss Nederland de benodigde licentie daarvoor vorig jaar al overgedragen aan Miss Universe Netherlands.

Die organisatie gaat over wie er namens Nederland deelneemt aan de wedstrijd. Dit jaar vertegenwoordigde Faith Landman Nederland bij de Miss Universe-verkiezing. Zij was destijds de eerste moeder die namens Nederland naar de wereldwijde verkiezing werd gestuurd. De Deense Victoria Kjær Theilvig werd in Mexico gekroond tot winnaar.

Een kwart van de Nederlanders is goed voor driekwart van de vliegreizen die gemaakt worden. Dat blijkt uit onderzoek van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM), in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Het Kennisinstituut onderzocht de vliegbewegingen van 4000 inwoners van Nederland tussen september 2023 en augustus 2024. De helft van de ondervraagden vloog in die periode helemaal niet. Het blijkt dat 25 procent van de Nederlanders 75 procent van de vluchten maakt. In totaal werden er door Nederlanders in de onderzochte periode 15 miljoen vliegreizen gemaakt.

Het KiM kwalificeert 13 procent van hen als veelvlieger: zij hebben drie of meer vliegreizen per jaar gemaakt. Dat waren voornamelijk hoger opgeleiden, mensen tussen de 25 en 29 jaar en Nederlanders met een hoog inkomen, van meer dan 165.000 euro per jaar. Volgens het KiM gaat een deel van hen meerdere keren op zakenreis.

Vakantie of zakelijk

De meeste Nederlanders nemen het vliegtuig om op vakantie te gaan, voor een stedentrip of om familie of vrienden te bezoeken. Dat behelst 81 procent van de gemaakte vliegreizen.

De overige 19 procent vluchten zijn zakelijk, dus voor werk of een opleiding. Van de laatste vliegreis die de ondervraagden hadden gemaakt, werden in één op de vijf gevallen dingen gecombineerd, zoals een zakelijke reis met een vakantie.

Spanje en Griekenland in trek

Spanje is de populairste bestemming bij de laatst gemaakte vliegreis. Voor vakantie is ook Griekenland in trek. Op gebied van zakenreizen wordt er vaak naar het Verenigd Koninkrijk gevlogen. Schiphol is met afstand de grootste luchthaven van vertrek. Twee derde van de laatst gemaakte vliegreizen ging vanaf Schiphol.

Van de ondervraagden verwacht 77 procent in de toekomst te blijven vliegen. De rest zegt dat niet meer te doen, vooral omdat het slecht is voor het milieu en omdat ze het te duur vinden.

Klimaat

Milieu en klimaat zijn uitgegroeid tot de voornaamste reden voor mensen om niet in een vliegtuig te stappen. In 2016 stond dit argument nog op de vierde plek.

"Eerst zagen we dat vooral de prijs van een ticket bepalend was om wel of niet te vliegen. Nu zien we dat meer kennis over klimaatverandering ook beslissend kan zijn om wel of niet in het vliegtuig te stappen", legt Toon Zijlstra van het KiM uit.

Andere redenen om niet in het vliegtuig te stappen zijn vliegangst, gezondheid of gewoon "geen zin hebben".

'Vandaag weer een tevreden klant koud gemaakt' van een bedrijf dat airconditioning installeert, is verkozen tot de slechtste slogan van het jaar. Voor de verkiezing kiest een jury traditiegetrouw tien slogans uit waarop het publiek vervolgens hun stem uit kan brengen. Het bedrijf uit Warmond kreeg een kwart van de ongeveer 5000 stemmen die zijn uitgebracht.

"Als mijn jongens wegrijden bij een klant, dan zeg ik al jaren dat ze een klant koud hebben gemaakt", zegt Roy van Velzen van het aircobedrijf uit Warmond over zijn winnende slogan.

"Op een gegeven moment hebben we de leus op de bus gezet en toen hebben we er wel 'tevreden' aan toegevoegd." Ze krijgen binnenkort de eerste prijs uitgereikt: een blauwe tegel met daarop de winnende slogan.

'Gekiest' en 'vlaai'

De bedrijven die meestrijden in de verkiezing hebben vaak een taalgrapje in hun slogan. 'Bedankt dat je voor ons hebt gekiest' van een tandartspraktijk eindigde op de tweede plek met 13 procent van de stemmen. Op de derde plek kwam 'Don't vlaai away' van de toeristensite van Zuid-Limburg.

De verkiezing van de slechtste slogan werd voor de dertiende keer gehouden. De wedstrijd is jaren geleden bedacht door de hoofdredacteur en een coördinator van een tijdschrift over tekst, taal en communicatie. Ze verzamelen slechte slogans van bedrijven op een weblog, daar ontstond ook deze jaarlijkse verkiezing uit.

"Slechte slogans is voor mij ontstaan uit pure nieuwsgierigheid naar wat voor slogans mensen stom vinden", zegt Christine Liebrecht, die ook universitair docent Communicatie- en Informatiewetenschappen is. "Of zijn ze juist briljant?"

Een eerdere winnaar was onder meer een kapperszaak met de slogan 'zit je haircut' en vorig jaar ging de titel naar een fietsenverhuurbedrijf met de slagzin 'put the fun between your legs'.