NOS Nieuws - Algemeen

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio heeft een bliksembezoek aan Suriname gebracht. Het duurde nauwelijks twee uur en verder dan de Johan Adolf Pengel-luchthaven kwam hij niet. Toch is het veelzeggend dat Rubio tijdens zijn tweedaagse bezoek aan de Caribische regio ook Suriname aandeed, donderdagavond laat (Nederlandse tijd).

Dat Suriname is meegenomen in Rubio's reisprogramma heeft veel te maken met de grote olievondsten die zijn gedaan voor de kust van het land. Naar schatting 750 miljoen vaten olie kunnen daar in 2028 opgepompt worden. Het Franse TotalEnergies investeert hierin samen met het Amerikaanse bedrijf APA. Suriname, met zo'n 600.000 inwoners, kan in de toekomst rekenen op miljarden aan oliedollars. Dit kan het land ingrijpend veranderen.

"Er ligt hier een geweldige kans, de vooruitzichten zien er goed uit en president Trump wil de relatie met Suriname graag verder versterken", zo zei Rubio tijdens een persconferentie na zijn gesprek met president Chan Santokhi. Rubio sprak vol lof over Santokhi's regering, die Suriname "uit het slop heeft getrokken" toen het land praktisch failliet bleek bij zijn aantreden in 2020.

Olie-boom

Van Trump is bekend dat hij een voorstander is van zoveel mogelijk olie oppompen. Olie-ontwikkelingen in nabijgelegen landen als Suriname en buurland Guyana krijgen dan ook hartelijke steun van zijn regering. "President Trump zoekt sterke partners in de regio, en als je onze bondgenoot bent dan kan dat ook veel opleveren voor je bevolking. Suriname is altijd een goede bondgenoot geweest en we willen dat verder uitbouwen", aldus Rubio.

Santokhi op zijn beurt nodigde Amerikaanse bedrijven uit om zoveel mogelijk te komen investeren in Suriname. Er wordt de laatste tijd al volop gebouwd in voorbereiding op de verwachte olie-boom. Vorige week werd bekend gemaakt dat een aantal internationale ketens hotels gaan bouwen in Suriname, waaronder het Amerikaanse Marriott en Hilton. "We hebben de Amerikaanse private sector hard nodig. We willen graag dat deze bedrijven hier komen investeren", zo zei Santokhi.

Lange geschiedenis met China

Rubio waarschuwde tijdens het bezoek ook voor de groeiende invloed van China in de regio. Het Surinaamse buitenlandbeleid is er echter al jaren op gericht juist met zo veel mogelijk landen goede relaties te onderhouden, en verschillende samenwerkingen aan te gaan, zo reageerde Santokhi. "We hebben een ontwikkelingstraject waarbij we veel met China samenwerken, zij doen hier grote projecten."

Minister Ramdin van Buitenlandse Zaken benadrukte na afloop van het bezoek van Rubio dat de verbintenis tussen Suriname en China zeer ver teruggaat: de eerste Chinezen kwamen naar Suriname in de 19e eeuw, vlak voor de afschaffing van de slavernij. Vooral de laatste decennia investeert China flink in Suriname.

Volgens Ramdin zal Suriname dat samenwerkingstraject niet verbreken omdat een ander land dat wil: "We gaan investeringen aan op basis van onze belangen", zo zei Ramdin tegenover journalisten. De vraag is of Suriname met de VS als bondgenoot deze pragmatische houding in de toekomst kan volhouden.

Zorgen over Haïti

Het bezoek was vooral ook een kennismakingsbezoek, op een belangrijk moment. Begin deze maand werd minister Ramdin gekozen tot de nieuwe secretaris-generaal van de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS), een regionaal samenwerkingsorgaan van meer dan dertig landen, waaronder ook de VS.

Rubio feliciteerde Suriname met de benoeming van Ramdin, die in mei in zijn nieuwe functie zal worden geïnstalleerd. "Het geeft aan dat Suriname een steeds grotere rol in deze regio zal spelen, en het land mag trots zijn op die benoeming."

In die context stond vandaag ook regionale veiligheid op de agenda: zorgen bij de VS en Suriname zijn er vooral over Haïti, dat al jaren geteisterd wordt door zwaarbewapende bendes. Opeenvolgende internationale initiatieven falen om het land veiliger te krijgen.

Ook een internationale missie van Caribische en Afrikaanse militairen en politie-eenheden onder leiding van een internationale Keniaanse politiemacht hebben tot nu niet geleid tot een veiliger Haïti. Rubio wil met de landen in de regio samenwerken aan een nieuw veiligheidstraject voor Haïti, zegt hij, want het conflict destabiliseert de regio. "Als deze regio niet veilig is, kan er ook geen groei en ontwikkeling zijn."

Er is een tweede verdachte aangehouden vanwege de dood van een baby gisteravond in een woning in de Rotterdamse wijk Hillegersberg. Het gaat om een 29-jarige man, meldt de politie. Eerder werd een 31-jarige vrouw opgepakt.

De politie zegt enkel dat beide verdachten uit Rotterdam komen en deelt niets over de relatie van de twee met het kindje. De hulpdiensten werden gisteren rond 20.00 uur gealarmeerd. Er is nog geprobeerd het kind te reanimeren. Over de doodsoorzaak is niets bekend.

De forensische opsporing deed tot diep in de nacht onderzoek in de woning.

De Britse koning Charles is donderdag weer in het ziekenhuis opgenomen geweest ter observatie, vanwege bijwerkingen van zijn behandeling tegen kanker. Dat meldt een woordvoerder van het koningshuis. Om wat voor bijwerkingen het gaat is niet bekend, maar een bron binnen de koninklijke familie zegt tegen persbureau Reuters dat het gaat om een "minuscule hobbel op de weg naar het herstel" van de koning, bij wie ruim een jaar geleden kanker werd vastgesteld.

Charles (76) kon later op de donderdag weer naar huis, maar heeft wel een aantal werkafspraken voor donderdag en vrijdag moeten afzeggen: hij zou drie nieuwe ambassadeurs ontvangen, en een bezoek brengen aan Birmingham. Via een woordvoerder maakt hij "zijn diepste excuses aan iedereen die zich had ingespannen voor dit bezoek". Een staatsbezoek aan Italië, gepland voor volgende maand, gaat gewoon door, zo zegt het koningshuis.

Workaholic

Bij de koning werd in februari vorig jaar kanker vastgesteld, na onderzoek aan zijn prostaat. Om wat voor soort kanker het gaat, is niet bekend. Hij legde toen zijn werk neer, maar ging na enkele maanden weer aan de slag. De koning geldt sindsdien als een workaholic die door personeel en zijn vrouw Camilla een beetje afgeremd moet worden. Volgens het koninklijk huis verloopt zijn behandeling tot nu toe over het algemeen uitstekend.

Opvallend genoeg viel de kanker-diagnose bij Charles samen met die bij zijn schoondochter Kate Middleton, de vrouw van prins William. Bij haar werd in maart vorig jaar de ziekte vastgesteld, waarna ze haar taken neerlegde. Het is onbekend om wat voor soort kanker dit gaat, maar afgelopen januari zei ze in remissie te zijn, wat betekent dat er geen spoor van de kanker meer te vinden is. Ook Kate is het afgelopen jaar weer rustig begonnen met openbare bezoeken.

De gemeenteraad van Sint-Michielsgestel wil dat er voorlopig geen asielzoekerscentrum komt in het dorp Berlicum. Een grote meerderheid van de partijen in de raad vroeg het college gisteravond om het proces om tot een azc in de gemeente te komen stil te leggen.

Coalitiepartijen SMG en GroenLinks/PvdA dienden met twee andere partijen een motie in om de azc-plannen direct stop te zetten. "Voor een groot azc is geen draagvlak onder onze inwoners. De gemeente heeft niet de capaciteit, kwaliteit en het geld om meerdere kleine opvanglocaties te realiseren", zei SMG-fractievoorzitter Den Otter volgens , Omroep Brabant

Onverantwoordelijk

GroenLinks-PvdA is in principe voor de opvang voor asielzoekers in de gemeente. "Maar we moeten kijken hoe dat op een goede manier kan. Dat kan nu niet. Door de onrust die in de politiek is ontstaan, vinden wij het onverantwoordelijk om door te gaan", zei fractievoorzitter Van der Maarel.

Een demonstratie tegen het asielzoekerscentrum liep vorige week donderdag uit de hand: zo'n 300 demonstranten kwamen toen bijeen bij het gemeentehuis, met spandoeken als 'Nee, geen azc' en 'Crimineel Orgaan Achter de rug om'. Het gebouw werd bekogeld met eieren en rookfakkels, en er werd zwaar vuurwerk afgestoken.

Het is nog niet duidelijk wat het college van burgemeester en wethouders met de wens van de gemeenteraad gaat doen.

De Russische journalist Maria Ponomarenko heeft nog eens bijna twee jaar celstraf gekregen. Ze werd in 2023 door een Russische rechtbank veroordeeld tot zes jaar gevangenisstraf vanwege haar kritiek op het bombarderen van het Oekraïense theater in Marioepol in 2022, waar op dat moment vrouwen en kinderen schuilden.

Ponomarenko kreeg de extra celstraf omdat ze gevangenispersoneel zou hebben aangevallen. Ze moet ook een psychiatrische behandeling ondergaan. Zelf ontkent ze dat ze personeel heeft aangevallen.

Eerder deze week zei Ponomarenko in de rechtbank dat ze in de gevangenis is geslagen, geschopt en tegen de muur gegooid. In een psychiatrische kliniek kreeg ze naar eigen zeggen een drug geïnjecteerd na klachten over de sanitaire voorzieningen.

"Ik heb nog nooit zo veel geweld gezien zoals hier in de gevangenis. De verschrikkelijkste dingen gebeuren in psychiatrische klinieken", sprak ze.

Oorlogsmisdaad

Amnesty International, dat het bombardement op Marioepol heeft bestempeld als een oorlogsmisdaad, veroordeelt de nieuwe straf voor Ponomarenko. Volgens de mensenrechtenorganisatie is ze in de cel mishandeld en proberen de Russen haar mentaal te breken.

"De valse beschuldigingen van het aanvallen van twee bewakers vormen duidelijk een rookgordijn om haar te straffen voor het niet veranderen van haar standpunten en het opkomen voor gerechtigheid", zegt Natalia Zvjagina van Amnesty.

"Sinds het begin van de aanvalsoorlog tegen Oekraïne hebben de Russische autoriteiten routinematig en schaamteloos tactieken ingezet om andersdenkenden het zwijgen op te leggen. Ze gebruiken valse aanklachten om critici op te sluiten op politiek gemotiveerde gronden."

Tal van Russische journalisten, en burgers, zijn vervolgd en veroordeeld voor hun kritiek op de oorlog in Oekraïne. Ze worden onder meer veroordeeld voor 'het verspreiden van nepnieuws' of voor 'samenwerking met een buitenlandse organisatie'.

De Amerikaanse minister van Binnenlandse Veiligheid, Kristi Noem, heeft een mega-gevangenis in El Salvador bezocht. Met de beelden uit de gevangenis, waar honderden mensen vastzitten die onlangs uit de VS gedeporteerd zijn, wil ze illegale immigranten waarschuwen. Onder meer mensenrechtenorganisaties veroordelen Noems bezoek.

Het Terrorist Confinement Center (bekend als CECOT) is de grootste gevangenis van Latijns-Amerika. Deze maand stuurde president Trump nog 238 Venezolanen naar deze gevangenis, omdat zij gewelddadige bendeleden zouden zijn en bij een "terroristische organisatie" zouden horen.

De gevangenis in El Salvador is berucht. Volgens mensenrechtenorganisaties worden gevangenen gemarteld, en worden ze wreed en onmenselijk behandeld. In de gevangenis zitten per cel zo'n 100 gedetineerden bij elkaar. Ze mogen niet naar buiten en slapen 'opgestapeld' in rekken die langs de muren staan.

Dit zijn beelden van de opening van de gevangenis, twee jaar geleden:

Minister Noem kreeg een rondleiding langs verschillende cellen, een wapenopslagplaats en een isoleercel. Tijdens het bezoek nam ze ook een video op waarvoor ze zich speciaal met haar rug naar de gevangenen keerde, zodat zij op de achtergrond te zien waren. Een aantal van hen waren daarvoor door het gevangenispersoneel op een rij vooraan in de kooi gedirigeerd.

"Dit zijn de consequenties als je als immigrant een misdaad pleegt", zei de minister in haar videoboodschap. "Weet dat deze instelling tot onze instrumenten behoort als je misdaden pleegt tegen het Amerikaanse volk." Ze plaatste de video op X met daarbij een oproep aan illegale immigranten: "Vertrek nu. Anders zoeken we je op en kun je in deze gevangenis belanden."

Onwettig

Er is veel kritiek op het bezoek van Noem en de boodschap die ze wil overbrengen. Het gebruiken van een gevangenis van een ander land is op zich al ongekend, zeker een waarin al zo veel misstanden zijn gemeld.

Bovendien is de oorlogswet op basis waarvan Trump zijn deportaties uitvoerde, door een federale rechter opgeschort. Toch gingen de deportaties door. De Trump-regering ging ondertussen in beroep tegen de beslissing, maar verloor. In principe zijn de deportaties dus nog steeds onwettig. Daarbij hebben de gevangenen zowel in de VS als in El Salvador geen proces gehad voor de misdaden waar ze van beschuldigd worden.

De directeur van de mensenrechtenorganisatie Latin America Working Group zegt in The Guardian dat het bezoek een "grotesk en wreed staaltje politiek theater" is. Een mensenrechtenadvocaat van een organisatie in El Salvador zegt dat het bezoek uitsluitend bedoeld is om mensen angst aan te jagen.

De Amerikaanse radiozender Radio Free Europe/Radio Liberty lijkt voorlopig gered. De zender heeft van het verantwoordelijke overheidsorgaan, het U.S. Agency for Global Media (USAGM) een brief gekregen waarin staat dat het bevel tot stopzetting van de subsidie is ingetrokken.

Topman Stephen Capus van de zender noemt het "een bemoedigend teken dat men wil doorgaan met dit bedrijf".

Eerder deze maand gaf president Trump bevel de subsidie onmiddellijk stop te zetten. De zender ging daartegen in beroep bij een rechtbank in Washington DC, met als argument dat de president geen fondsen kan stopzetten die al door het Congres zijn goedgekeurd.

De rechtbank besloot daarop gisteren een pauze in te lassen, waarna het USAGM Radio Free Europe dus vandaag liet weten dat de rest van de subsidie voor dit jaar toch verstrekt zal worden. Het gaat om een bedrag van 77 miljoen dollar (71 miljoen euro).

Er was al sprake van dat de EU en Europese landen Radio Free Europe in de lucht zouden houden. Tsjechië, waar het hoofdkwartier van de zender is gevestigd, nam het initiatief tot gesprekken daarover.

Gisteren beloofde voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie de zender ondersteuning, zonder duidelijk te maken hoe die eruit zou zien. In elk geval wilde de Commissie samenwerken met landen als Duitsland, Zweden en Tsjechië.

Radio Free Europe richt zich op landen en regio's zonder vrije media of waar het vrije woord onder druk staat. Zo zijn er uitzendingen in het Russisch, het Oekraïens (voor specifiek de bezette delen) en het Hongaars. Rusland heeft Radio Free Europe tot ongewenste organisatie verklaard.

De zender werd in 1949 opgericht, om mensen in communistische landen te bereiken en gold als een van de boegbeelden van de Amerikaanse strijd tegen het communisme. Sinds de val van het communisme richt de zender zich op landen zonder vrije nieuwsgaring.

Claude staat in de eerste halve finale van het Eurovisie Songfestival als dertiende inzending op het podium. Na hem komen alleen nog Kroatië, Zwitserland en Cyprus. IJsland bijt in de eerste halve finale op 13 mei in Basel het spits af.

Claude maakt volgens de bookmakers met C'est la vie kans op een plek in de top-10. Hij staat momenteel op de vijfde plaats. Zweden en Oostenrijk zijn vooralsnog de grote favorieten om het liedjesfestival te winnen.

Zevenvoudig Songfestivalwinnaar Zweden staat in dezelfde halve finale als Claude en treedt als zesde land op. Oostenrijk treedt twee dagen later ook als zesde op in de tweede halve finale. Australië is daar de eerste act en Finland sluit de tweede halve finale af.

Bekijk hier de inzendingen van de eerste halve finale:

Dat Claude in de eerste halve finale staat, zien liefhebbers als gunstig. Die avond doen vijftien landen mee, waarvan er tien doorgaan naar de finale. Aan de tweede halve finale doen zestien landen mee en mogen er ook tien door naar de finale. Dan is er dus een extra afvaller.

Het doek lijkt te vallen voor de Britse staalindustrie. British Steel onderzoekt of het de twee laatst overgebleven hoogovens in Groot-Brittannië mogelijk deze zomer of najaar kan sluiten. De directie zegt in een persbericht dat er vermoedelijk geen toekomst meer is voor Brits staal.

De eigenaar van British Steel, het Chinese Jingye Group, voelt er weinig voor om nog meer te gaan investeren. Jingye zegt sinds 2020 meer dan 1,2 miljard pond te hebben geïnvesteerd, om onder meer de staalfabriek in Skinningrove draaiende te houden. British Steel zou desondanks zo'n 700.000 pond per dag verlies lijden.

Jingye erkent dat de extra tarieven die de Amerikaanse president Donald Trump op Europees staal en aluminium een grote rol spelen in het besluit om de handdoek in de ring te gooien. Ook de grote investeringen om de staalproductie te verduurzamen maken Brits staal volgens Jingye niet langer financieel haalbaar.

Geen staatssteun

De afgelopen maanden is met de Britse regering overleg gevoerd om twee nieuwe elektrische hoogovens met belastinggeld te bouwen. Die gesprekken zijn volgens Jingye mislukt. Wel zegt het concern nog met de Britse overheid te praten over andere opties voor British Steel.

Topman Zengwei An van British Steel zegt in een verklaring dat hij begrijpt dat het een "extreem moeilijke dag" is voor de 2700 medewerkers en hun families. "Maar wij denken dat dit noodzakelijk is, gezien de enorm uitdagende omstandigheden waarin deze sector verkeert."

Bij knooppunt Velperbroek heeft een automobilist een stilstaande vrachtwagen geramd na een lange achtervolging op de A12. De bestuurder is daar opgepakt en daarbij zijn enkele waarschuwingsschoten gelost, meldt de politie.

De achtervolging begon in Den Haag toen de man door de politie werd betrapt op het stelen van een auto. Toen de agenten de auto wilden laten stoppen, ging de bestuurder ervandoor.

Ruim honderd kilometer lang werd de man door de politie achtervolgd over de A12. Daarbij werden hoge snelheden bereikt. Volgens De Gelderlander werd meer dan 200 kilometer per uur gehaald. Ook gooide de man volgens de krant tijdens de rit meermaals spullen uit het raam.

File voor stoplicht

Bij knooppunt Velperbroek wilde de man de snelweg verlaten. Hij reed tegen een vrachtwagen aan die op de afrit stond te wachten voor een rood stoplicht. Daar is de man volgens de politie uit het voertuig gehaald en zijn waarschuwingsschoten gelost. Niemand raakte gewond.

De man werd na de aanrijding in de boeien geslagen:

Volgens De Gelderlander vluchtte de man nadat de auto tegen de vrachtwagen tot stilstand was gekomen te voet weg. Hij zou met behulp van pepperspray overmeesterd zijn.

De leiders van de dertig landen die vandaag in Parijs bijeenwaren als de 'coalition of the willing' wilden de boodschap uitdragen dat Europa verenigd en sterk is. Er werd meer financiële steun toegezegd, maar over een toekomstige troepenmacht voor Oekraïne bleef veel onduidelijk.

"Europa mobiliseert op een schaal die we in tientallen jaren niet hebben gezien", zei de Britse premier Starmer, om er meteen aan toe te voegen dat Amerikaanse steun nodig blijft voor een bestand tussen Rusland en Oekraïne.

President Zelensky toonde zich tevreden met de Europese steun. Volgens hem zijn er belangrijkste financiële toezeggingen gedaan die de Oekraïense wapenproductie versterken.

'Steun echt fors opkrikken'

Inderdaad lijken landen weer met geld over de brug te zijn gekomen. Volgens premier Schoof hebben meerdere landen gezegd dat ze de steun "echt fors gaan opkrikken". Dat geldt ook voor Nederland. Van de 3,5 miljard euro die Schoof op de vorige top voor volgend jaar beloofde aan Oekraïne, wordt 2 miljard al dit jaar uitgekeerd.

En dat is hard nodig, zei Schoof, want Oekraïne moet volop wapens kopen om zich te verdedigen tegen Rusland. "Er is nu grote behoefte aan bijvoorbeeld drones, aan luchtverdedigingscapaciteit, aan munitie."

Geruststellingsmacht

Lastiger is de steun voor de Europese troepenmacht voor Oekraïne die Starmer en de Franse president Macron willen optuigen. Deze "geruststellingsmacht" of "garantiemacht" moet Oekraïne helpen verdedigen nadat er een bestand tussen Oekraïne en Rusland is gesloten.

Militaire planners werken eraan, maar behalve Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk zegt geen land expliciet dat het zal meedoen. Volgens Starmer en Macron hoeft ook niet iedereen betrokken te zijn, maar zijn er verschillende landen die wel mee gaan doen. Welke landen dat zijn werd echter niet duidelijk: geen enkel land sprak expliciet uit troepen te willen sturen.

Welke landen willen troepen sturen?

Het dichtst daarbij kwam de Poolse president Tusk, die zei dat zijn land alle acties om Europa te verdedigen effectief zal steunen. Italië en Griekenland sloten daarentegen uit dat ze troepen zullen leveren, en Duitsland hield zich op de vlakte.

Demissionair bondskanselier Scholz zei dat überhaupt nog niet duidelijk is of en in welke vorm troepen gestuurd worden. "We concentreren ons op wat nu nodig is, en het is vooral belangrijk om de Oekraïense gevechtskracht te versterken."

Het lijkt er niet op dat zijn beoogde opvolger Merz er anders over denkt. Hij wil ver gaan met financiële steun, maar heeft geen enkele indicatie gegeven dat hij ook troepen wil leveren. Dat is gezien het Duitse verleden ook wel te begrijpen, zei een woordvoerder van president Macron.

'Op een andere planeet'

Sommige landen willen pas troepen toezeggen als de VS dat ook doet, of in elk geval als achtervang wil fungeren. En daar lijkt het nog helemaal niet op, integendeel. De Amerikaanse speciale gezant Steve Witkoff noemde deze week het sturen van troepen naar Oekraïne zelfs "absurd" en zei dat Europese leiders denken "dat ze allemaal Churchill moeten zijn".

Die uitspraak schoot Zelensky in het verkeerde keelgat. Hij zei vandaag tegen journalisten dat Witkoff en andere Amerikanen "op een andere planeet leven".

Macron zei dat Europa desnoods zonder Amerikaanse steun een troepenmacht moet sturen, maar Starmer leek het daar niet mee eens.

Alomvattend bestand

In elk geval gaan deskundigen in Oekraïne bespreken waar troepen zouden moeten komen en hoeveel het er moeten zijn. Er wordt gesproken over 10.000 tot 30.000 militairen die vooral in de grote steden zouden worden gelegerd. Oekraïne zelf zou zijn troepen langs het front legeren. "De basis is in elk geval een sterk Oekraïens leger", zei Schoof daarover.

Voorwaarde is dat er een alomvattend bestand komt, en ook daar ziet het nog niet naar uit. Er zijn afspraken over een bestand op de Zwarte Zee en een afspraak om geen energie-infrastructuur aan te vallen, maar daarover is veel onduidelijk. Vandaag nog waren er Russische aanvallen op Cherson, waardoor deze stad zonder stroom kwam te zitten.

Zelensky zei dat de VS hem laat weten dat het gedeeltelijke bestand werkt, maar dat dit dus niet waar is. Hij wil dat de VS Rusland straft voor de schendingen. Ook zei hij dat president Poetin helemaal geen vrede wil, alleen oorlog.

Al met al was Zelensky "niet teleurgesteld" na de top in Parijs, omdat hij andermaal is verzekerd van Europese steun en landen ook weer concrete financiële beloften hebben gedaan.

Vier van de vijf mensen die gewond zijn geraakt bij een steekpartij bij de Dam in Amsterdam hebben een buitenlandse nationaliteit, meldt de politie. Daarnaast is er een 19-jarige vrouw uit Amsterdam met de Nederlandse nationaliteit gewond geraakt.

De buitenlandse slachtoffers zijn een 67-jarige vrouw en 69-jarige man uit de Verenigde Staten, een 73-jarige vrouw uit België en een 26-jarige man uit Polen. Twee van hen zijn ernstig gewond, maar het is onduidelijk wie dat zijn. De twee Amerikanen kennen elkaar.

Meerdere mensen zagen de steekpartij in de Amsterdamse binnenstad gebeuren:

Het hele steekincident heeft enkele minuten geduurd, vanaf het moment dat de verdachte begon met steken totdat hij werd overmeesterd door een voorbijganger, zegt een woordvoerder van de politie.

De politie houdt rekening met het scenario dat de slachtoffers geheel willekeurig zijn neergestoken. Agenten doen nog onderzoek naar de identiteit van de verdachte. Meer dan dat hij ook gewond is geraakt, kan de woordvoerder niet zeggen.

Berichten dat sprake was van een straatroof voorafgaand aan de steekpartij kan de politie niet bevestigen. Daar wordt nog onderzoek naar gedaan.

Burgemeester Halsema zegt in een verklaring dat haar hart uit gaat naar de slachtoffers, hun familie en geliefden. "We hopen snel meer duidelijkheid te krijgen over de achtergronden van deze afschuwelijke steekpartij. Het onderzoek van de politie is in volle gang en heeft op dit moment alle voorrang."

Minister Van Weel van Justitie en Veiligheid zegt nog niets over de achtergrond van het steekincident in Amsterdam of een mogelijk motief van de verdachte te kunnen zeggen.

Van Weel staat in contact met de autoriteiten in Amsterdam. De minister sprak zijn waardering uit voor het snelle ingrijpen door de politie. "Die waren er ontzettend snel bij en hebben heel adequaat gereageerd. Die deden fantastisch werk."

De Nederlandse economie kan honderden miljoenen mislopen door de extra autoheffingen die de Amerikaanse president Donald Trump van plan is in te voeren. Hoewel Nederland geen auto's meer maakt, kan de economie door de extra 25 procent op Europese auto's toch ongeveer 230 miljoen verliezen.

Dat berekende ING vandaag na de nieuwe aankondigingen die president Trump vannacht deed. Het effect van de Amerikaanse autoheffingen kan zelfs oplopen tot 600 miljoen euro per jaar als Amerikaanse afnemers meer binnenlandse alternatieven vinden, verwacht ING.

Als president Trump zijn dreigement waarmaakt om 25 procent extra te gaan heffen op álle producten uit de Europese Unie, verwacht ING dat de directe klap op de Nederlandse economie op de korte termijn tot ongeveer 3 miljard euro kan zijn. Op de langere termijn zelfs tot 8 miljard euro.

In de berekeningen zijn de effecten van de heffingen op het vertrouwen van producenten, ondernemers en consumenten nog buiten beschouwing gelaten.

Koude douche

De aankondiging van Trump was een koude douche voor Eurocommissaris Maros Sefcovic voor Handel. Hij vertrok precies een week geleden nog vol goede moed naar Washington. Daar probeerde hij een dag lang zijn Amerikaanse collega Howard Lutnick ervan te overtuigen dat de eerder aangekondigde extra heffingen op Europees aluminium en staal geen goed idee zijn.

Om het gesprek niet op scherp te zetten stelde Brussel aangekondigde tegenheffingen op Amerikaanse producten twee weken uit. Veel indruk maakte dat niet. Sefcovic kreeg volgens persbureau Reuters van Lutnick te horen dat Europa zich schrap kan zetten: voor er gesproken kan worden gaat de VS nóg meer heffingen invoeren. In ieder geval op Europese auto's en farmaceutische producten.

Trump voegde vannacht de daad bij het woord, met de aankondiging van een extra heffing van 25 procent op auto's en auto-onderdelen uit de EU. Die voor auto's moet over een week ingaan, die voor de invoer van motoren, schokdempers of versnellingsbakken op 3 mei.

38 miljard euro

De heffingen op Europese auto's en auto-onderdelen zullen er volgens Trump voor zorgen dat Amerikanen vooral weer Amerikaanse auto's zullen kopen. Dat levert de Amerikaanse economie zo'n 100 miljard dollar per jaar op, verwacht hij.

"Eén op de twee auto's die in de VS worden verkocht wordt ook in de VS gemaakt. En dat vindt Trump te weinig", legt econoom Rico Luman, van ING uit. "Meer industrie terughalen moet meer werkgelegenheid opleveren. Dat gaat er goed in bij zijn achterban."

De extra handelstarieven zullen aan de andere kant van de Atlantische Oceaan juist het omgekeerde effect opleveren, zo vreest de Europese Unie. De EU verscheept jaarlijks bijna 750.000 nieuwe auto's naar de VS, goed voor ruim 38 miljard euro.

"Duitsland is veruit de grootste exporteur van auto's naar de VS. Maar ook andere landen zijn erg afhankelijk hiervan", zegt Luman. "Slowakije levert veel onderdelen, Zweden Volvo's, Italië Ferrari's."

Nederland als toeleverancier

Ook de Nederlandse economie kan een zware klap krijgen, waarschuwt Luman. "Wij zijn een grote toeleverancier van de Duitse auto-industrie. Bijvoorbeeld staal van Tata Steel. Of bevestigingsmaterialen, schuifdaken, transmissiesystemen. Dat is misschien niet voor iedereen direct zichtbaar. Maar wel heel belangrijk."

Toch vraagt Luman zich wel af hoeveel geduld de achterban van Trump zal hebben. De Amerikaanse auto-industrie haalt veel onderdelen uit het buitenland. "De hogere tarieven gaan autoproducenten niet voor eigen rekening nemen. Dat komt bij de Amerikaanse consument terecht."

Om alle Amerikaanse auto's volledig Amerikaans te maken, moet in de VS een hele industrie voor onderdelen worden opgezet. "Dat kost vijf tot tien jaar", rekent Luman voor. "En er zitten wel wat haken en ogen aan. Als ze alles zelf maken in de VS dan zullen de productiekosten ook hoger worden. De Amerikaanse lonen liggen veel hoger dan die in bijvoorbeeld Azië."

Met hoge importheffingen wil Trump de handelsbalans tussen Europa en de VS 'eerlijker' maken. Toch is die balans niet zo oneerlijk als hij zegt:

Het Sudanese leger lijkt de hoofdstad Khartoem weer in handen te hebben, nadat de stad twee jaar lang in de greep was van milities van de strijdgroep RSF. Wat is er over van de stad en wat betekent dit voor het conflict?

Een horrorverhaal: zo typeert Dallia Abdelmoniem wat er zich de afgelopen jaren heeft afgespeeld in haar stad Khartoem. "De milities van de RSF hebben gruwelijke mensenrechtenschendingen gepleegd, dus er is grote opluchting nu, maar ook heel veel vernietiging."

Twee jaar geleden sprak de NOS Abdelmoniem voor het eerst. De oorlog in haar geliefde stad begon toen twee generaals, die van het regeringsleger SAF en die van de strijders van de RSF, verwikkeld raakten in een gruwelijke machtsstrijd.

De eerste dagen bleef ze nog in de hoofdstad, maar het geweld kwam steeds dichterbij. Nadat een raket haar huis had geraakt, vluchtte ze met haar familie. Nu volgt ze vanuit buurland Egypte het nieuws van thuis.

Gejuich op straat

"Er lijkt niet veel over van het centrum van Khartoem. Veel is kapotgeschoten en geplunderd. In grote delen is nog geen water en geen elektriciteit", zegt Abdelmoniem. "De meeste ziekenhuizen functioneren niet. We hebben een lange weg te gaan om het weer op te bouwen."

"Dit is niet onze oorlog", zei Abdelmoniem twee jaar geleden, toen haar huis trilde van het wapengekletter. De burgers van Sudan wilden geen van beide generaals als machthebbers, en dat geldt voor velen nog steeds.

Maar nu is er toch vreugde dat de RSF is verjaagd en er klinkt gejuich op straat als mensen SAF-soldaten zien. "Als je mensen de keuze geeft, dan is het regeringsleger beter, omdat de misdaden tegen burgers door de RSF groter zijn. Maar ze zijn niet vergeten dat het leger ons ook deze oorlog heeft ingesleurd."

Momentum om door te pakken

Het is een oorlog vol trauma en geweld. Vluchtelingen uit Khartoem vertelden de afgelopen jaren over verkrachtingen door de RSF-milities, executies en massale plundering. Maar een klein deel van de verhalen is opgetekend omdat de stad deels ontoegankelijk was. Abdelmoniem vreest voor wat er allemaal nog naar buiten gaat komen.

En dit is nog niet het einde, benadrukt ze. "Er is een slag gewonnen in Khartoem, maar we zijn er nog niet. We maken ons grote zorgen om het westen van het land, vooral de regio Darfur, waar de RSF veel macht heeft. Hopelijk heeft het leger nu het momentum om door te pakken, en de RSF ook daar te verdrijven."

Hoewel veel inwoners Khartoem de afgelopen jaren zijn ontvlucht, zijn er ook achterblijvers, zoals de lokale journalist Haroun*, met wie de NOS afgelopen jaren ook contact hield. Hij had niet genoeg geld om zijn familie naar een buurland of naar een ander deel van Sudan te brengen en streek neer in Omdurman, een stad in de buurt van Khartoem, waar hij de afgelopen jaren veel bombardementen meemaakte.

"Het ging opeens heel snel de afgelopen week," vertelt hij aan de telefoon. "Het afgelopen jaar heeft het regeringsleger veel speldenprikjes uitgedeeld. Met bewapende drones hebben ze RSF-doelen aan de overkant van de Nijl uitgeschakeld en hen zo verzwakt. Afgelopen weekend namen ze het presidentiële paleis in het centrum in. En gisteren zijn veel RSF-milities weggevlucht. Her en der zullen nog wel milities verscholen zitten, maar het leger heeft het grotendeels onder controle."

Bevrijding

Haroun spreekt over een bevrijding. "Sudanezen voelen dat het leger hen verdedigt. We weten niet wat de toekomst brengt, maar voor nu is het resultaat dat we ons na vele jaren thuis weer veilig voelen."

Ook ziet Haroun steeds meer terugkeerders, vooral naar Omdurman en Bahri, een andere buurstad van Khartoem waar de RSF al eerder werd verdreven. "We hopen dat we op den duur naar huis kunnen gaan", zegt ook Abdelmoniem. "Het leven buiten Sudan is duur. Thuis is thuis, ook al is het kapot. Maar ik wacht nog even, om te kijken of het echt veilig is."

*Haroun is niet zijn echte naam. Met het oog op zijn veiligheid wordt een pseudoniem gebruikt.

De meeste omwonenden die getroffen zijn door de grote brand in de binnenstad van Arnhem mogen morgenmiddag terug naar hun huis of bedrijf. Van de 25 omwonenden kunnen er drie nog niet terug, hun woning is te zwaar beschadigd. Dat bevestigt de gemeente aan Omroep Gelderland.

Bij de grote brand in de nacht van 5 op 6 maart zijn meerdere historische panden in het centrum verwoest. De vijf bewoners en enkele ondernemers van het volledig uitgebrande blok kunnen niet terugkeren. Hun panden moeten eerst volledig worden herbouwd.

De nutsbedrijven hebben het gas, water en licht weer aangesloten en vanmiddag is de straat grotendeels dichtgemaakt. Er is daarom geen belemmering meer voor terugkeer van de overige bewoners, die tegenover het uitgebrande blok wonen, schrijft de regionale omroep.

Alle omwonenden zijn geïnformeerd. Opluchting en teleurstelling lagen dicht bij elkaar volgens burgemeester Ahmed Marcouch. "Voor de mensen die terug mogen, is dat natuurlijk ontzettend fijn. Ondanks alle goede opvang, is je eigen huis toch je thuis. Het is moeilijk voor te stellen hoe zwaar het moet zijn om daar wekenlang niet heen te mogen. Dat ontregelt en levert verdriet op." Voor de drie mensen die niet kunnen terugkeren, wordt opnieuw opvang geregeld.

Gevels

De getroffen en gesloopte gevels in het centrum zijn nog niet opgeruimd. Er staan hekken tussen de gevels en het looppad voor bewoners. Het is nog niet duidelijk hoelang de opruimwerkzaamheden gaan duren.

Zodra het meeste puin, staal en asbest is verwijderd, komen de betrokken partijen opnieuw bij elkaar om een vervolgplan op te stellen voor de historische kelders en middeleeuwse muren in het gebied.

Na ruim twee jaar felle politieke strijd zijn de juridische hervormingen van de regering-Netanyahu aangenomen door de Knesset. De wet geeft de Israëlische regering invloed op de benoeming van rechters en perkt de macht van het hooggerechtshof in. Voorstanders zien het als een historische overwinning, critici noemen het een "juridische coup".

De oppositie, die wegliep tijdens de stemming, wil de wetswijziging aanvechten. Het deel van de wet waardoor de politiek meer invloed krijgt op de benoeming van rechters wordt pas na de verkiezingen van oktober volgend jaar van kracht. Er zijn vanochtend al verschillende bezwaren ingediend bij het hooggerechtshof.

"Israël heeft geen grondwet en geen Eerste Kamer", zegt Peter Malcontent, historicus aan de Universiteit Utrecht en Israël-kenner. "Daar zijn dus niet dezelfde checks and balances tegen de macht van de zittende regering zoals wij die in Nederland kennen. Juridisch tegengas door hogere en lagere rechters is in Israël dé manier om een op hol geslagen regering te controleren. Daarom is het zo belangrijk hoe rechters worden benoemd."

De oppositie verlaat de Knesset tijdens de stemming, terwijl premier Netanyahu en zijn coalitiepartners vieren dat de wet is aangenomen:

De regering mag rechters niet op eigen houtje gaan benoemen. Maar door de nieuwe wet verandert de samenstelling van de benoemingscommissie. Twee van de negen leden van die commissie, die vroeger werden geleverd door de Israëlische orde van advocaten, zullen voortaan worden gekozen door de regeringscoalitie en de oppositie. Die leden zullen ook vetorecht hebben bij het aanstellen van rechters.

"De rechterlijke macht raakt gepolitiseerd", zegt Malcontent. "Juristen die ambities hebben om hoge rechter te worden, zullen bij al hun besluiten rekening gaan houden met de politieke standpunten in de Knesset. Want ze weten dat als ze later kandidaat zijn voor een benoeming, de politiek er ook een stem in heeft."

Massademonstraties

"We hebben geschiedenis geschreven", zei minister van justitie Levin na de stemming in de Knesset. Een ander rechts Knesset-lid zei dat de wet "de macht om te beslissen weer aan de burger teruggeeft".

Toch zijn de hervormingen zeer omstreden. Vanaf het moment dat de plannen bekend werden gemaakt, begin 2023, ontstond breed maatschappelijk verzet. Maandenlang gingen honderdduizenden demonstranten de straat op in Tel Aviv en andere steden. In maart riepen de vakbonden een algemene staking uit, waarbij zelfs de ziekenhuizen dichtgingen.

Na de terreuraanslagen van Hamas op 7 oktober 2023 werden de wetsvoorstellen in de ijskast gezet. Het verzet ertegen werd overschaduwd door de Gaza-oorlog en de grote zorgen om de door Hamas vastgehouden gijzelaars.

In november vorig jaar kondigde het kabinet aan het wetsvoorstel toch door te voeren. De progressieve krant Haaretz schreef dat de wet "vooral door het hooggerechtshof en de burger zal worden gevoeld". Dat komt volgens de krant doordat er momenteel een aantal gevoelige zaken door het hof worden behandeld.

Corruptiezaak tegen Netanyahu

Een van die zaken is het beroep tegen het ontslag door Netanyahu van inlichtingenchef Ronen Bar. Een andere zaak gaat over de herbenoeming van de extreemrechtse minister van nationale veiligheid Ben Gvir. Die stapte uit de regering toen het kabinet akkoord ging met het bestand in Gaza. Toen hij deze maand weer toetrad tot de coalitie, maakte de Israëlische procureur-generaal daar bezwaar tegen.

Maar de belangrijkste zaak die het hooggerechtshof binnenkort behandelt gaat over die procureur-generaal zelf, Gali Baharav-Miara. Zij is de aanklager in het corruptieproces tegen premier Netanyahu. Haar voorgenomen ontslag door Netanyahu wordt breed gezien als een poging om de strafzaak tegen hem te frustreren.

Historicus Malcontent ziet Israël opschuiven in dezelfde richting als de Verenigde Staten. "Het land beweegt langzamerhand naar een systeem waarbij rechters worden benoemd door de uitvoerende macht, zoals dat in Amerika gebeurt. Alleen, in Amerika heb je ook een grondwet en een senaat die de regering tegengas kunnen geven. In Israël niet."

Het verzet tegen de juridische hervormingen gaat weer aanzwellen, verwacht hij. "Zelfs een nette krant als The Times of Israel schrijft dat deze wet de afbraak van de democratie betekent. Er komen namelijk meer hervormingen aan. Er ligt nog een wetsvoorstel om de macht van het hooggerechtshof om wetten af te keuren te beperken. Zo raakt de democratie uit balans".

De opsporingsdienst van de Arbeidsinspectie heeft twee mensen aangehouden die dertien jaar lang een vrouw zouden hebben uitgebuit. De verdachten zijn een vrouw van 73 en een man van 47. Het slachtoffer heeft een verstandelijke beperking.

De 41-jarige vrouw moest volgens de Arbeidsinspectie "onder erbarmelijke omstandigheden" werken voor de twee. Ze werkten onder andere op de markt. Het werk dat ze moest doen was te zwaar en de vrouw maakte werkweken van soms 80 of 90 uur. Daarbij werd ze gekleineerd en uitgescholden.

De Arbeidsinspectie denkt dat ze gedurende die dertien jaar veel te weinig, of zelfs helemaal geen salaris kreeg uitbetaald.

Vorm van mensenhandel

Het slachtoffer is uiteindelijk zelf naar de politie gestapt. Die droeg de zaak over aan de opsporingsdienst van de Arbeidsinspectie. Dat is een van de bijzondere opsporingsdiensten in Nederland, net als bijvoorbeeld de FIOD, en staat onder leiding van het Openbaar Ministerie.

Het tweetal werd in de buurt van Eindhoven aangehouden. Ze worden verdacht van arbeidsuitbuiting, een vorm van mensenhandel. Er is ook beslag gelegd op twee woningen van de verdachten, een stuk grond en een bankrekening. Voor mensenhandel kan een rechter 12 jaar cel opleggen, maar als meerdere personen er samen schuldig aan zijn kan dat 15 jaar worden.

Just Stop Oil stopt met radicale klimaatacties. De laatste jaren kwam de klimaatactiegroep regelmatig in de publiciteit, bijvoorbeeld door het gooien van soep naar drie schilderijen van Van Gogh in The National Gallery in Londen en het bekladden van het monument in Stonehenge met oranje verf.

In een verklaring schrijft de actiegroep dat "de hesjes aan de wilgen worden gehangen". Dat betekent niet dat Just Stop Oil ophoudt te bestaan. "Dit is niet het einde van het burgerverzet. We komen met een nieuwe strategie."

Just Stop Oil werd in 2022 opgericht om op korte termijn verandering te brengen in de fossiele-energiewinning. "Dat is nu grotendeels gelukt", zegt een woordvoerder. "We hebben meer dan 4,4 miljard vaten olie in de grond gehouden en de rechtbanken hebben nieuwe olie- en gasvergunningen onwettig verklaard."

Allerlaatste betoging

De klimaatactivisten van Just Stop Oil werden bij hun provocerende acties regelmatig opgepakt. De soepgooiers kregen tot twee jaar cel en de Stonehengebekladders zijn vorig jaar aangeklaagd.

Het is de bedoeling dat de klimaatactivisten nog een keer in actie komen tijdens een allerlaatste betoging op 26 april bij het Britse parlement in Londen. Die actie zal minder provocerend zijn dan eerdere demonstraties, zodat alle klimaatactivisten die dat willen kunnen meedoen en het risico op aanhoudingen klein is.

De vader en zoon die gisteren gewond raakten bij een schietpartij op een balkon in Rotterdam, zouden zijn beschoten vanwege de handel in illegale vapes. Dat zeggen buurtbewoners tegen regionale omroep Rijnmond.

Volgens buurtbewoners runden zij een handel in elektrische sigaretten vanaf hun balkon in Rotterdam-Lombardijen. Een overbuurvrouw zegt tegen de omroep dat ze daar afgelopen zomer mee begonnen. Tijdens schoolpauzes zouden groepjes kinderen onder het balkon op de eerste etage vapes en vullingen kopen bij de bewoners.

Ruzie

"Het is aan de lopende band hier. Scooters, jongens, fietsen, meisjes, kinderen, elke dag komen ze hier bij het balkon hun vape halen", zegt een bouwvakker in de straat. "Met een stok met knijpertje eraan pakken de mannen dan het geld van de kinderen aan." Volgens een verslaggever van de omroep liggen er in de buurt veel lege verpakkingen van vapes op straat.

Aan de schietpartij gisteravond zou een ruzie vooraf zijn gegaan met een of meerdere buurtgenoten. Twee verdachten (55 en 56) zitten nog vast. Volgens buurtbewoners hebben zij geschoten omdat ze de vapehandel beu waren.

De politie kan dat niet bevestigen, maar zegt dat de slachtoffers inderdaad een vader en zoon van 15 en 51 zijn. Zij liggen nog in het ziekenhuis met ernstige verwondingen.

Het Openbaar Ministerie in Parijs heeft een voorwaardelijke gevangenisstraf van 18 maanden geëist tegen acteur Gérard Depardieu. De 76-jarige acteur staat voor de rechter voor twee aanrandingen. De aanklager wil ook dat de rechter hem een boete van 20.000 euro oplegt.

Twee vrouwen die in 2021 werkten op de filmset van Les Volets Verts beschuldigen Depardieu van seksueel wangedrag. Een 34-jarige regie-assistente en een 54-jarige setdresser zeggen dat hij hen meerdere keren heeft betast op intieme plekken en hen seksueel intimideerde. Depardieu spreekt dat tegen.

Tijdens het proces, dat maandag begon, gaf Depardieu toe dat hij vulgaire en seksueel getinte taal heeft gebruikt, en dat hij een van de vrouwen bij haar heup had gepakt. Volgens Franse media gaf Depardieu tijdens het proces steeds wisselende verklaringen om zijn gedrag tegenover de vrouwen uit te leggen.

Naast de voorwaardelijke gevangenisstraf en de boete wil de aanklager ook dat Depardieu een psychiatrische behandeling ondergaat en ingeschreven wordt in het register van zedendelinquenten. De maximale straf die de rechtbank kan opleggen, is vijf jaar cel en een boete van 75.000 euro.

Verkrachtingszaak

Gérard Depardieu wordt door zo'n twintig vrouwen beschuldigd van seksueel wangedrag. Dit is de eerste zaak die voor de rechter komt. Hij moet ook nog voor de rechter verschijnen voor verkrachting van een actrice.

De uitspraak in de zaak wordt over enkele weken verwacht.