NOS Nieuws - Algemeen

De Australische mediamagnaat Rupert Murdoch heeft een rechtszaak verloren die was aangespannen door drie van zijn kinderen. De 93-jarige Murdoch wilde de opvolging van zijn bedrijven aanpassen zodat alleen Murdochs zoon Lachlan de leiding zou krijgen. Maar volgens de rechter verdienen alle vier de kinderen evenveel macht, schrijft The New York Times.

De opvolging binnen de bedrijven werd 25 jaar geleden geregeld door het belang van Murdoch onder te brengen in een stichting. Daarbij zouden de oudste kinderen van Murdoch, Prudence, Elisabeth, Lachlan en James gezamenlijk zeggenschap krijgen.

Gedroomde opvolger

De afgelopen jaren groeide Lachlan echter in de ogen van zijn vader uit tot de gedroomde opvolger, aangezien hij diens conservatieve ideeën deelt. De andere kinderen staan als meer progressief bekend. Volgens de oudste Murdoch is een conservatieve koers winstgevender voor de bedrijven.

Vorig jaar schoof senior daarom zijn oudste zoon al naar voren als nieuwe voorzitter van Fox en News Corp. Daarnaast werd in het geheim gewerkt aan het terugdringen van de invloed van de andere drie kinderen.

Omdat Murdoch de statuten van de stichting probeerde aan te passen om Lachlan meer macht te geven stapten Prudence, Elisabeth en James naar de rechter. Tot frustratie van Amerikaanse media vond de zaak achter gesloten deuren plaats.

Invloedrijk

De media van Murdoch worden gezien als invloedrijk in onder meer de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Australië. Hij is een van de machtigste mannen in de mediawereld. Door zijn bedrijven News Corp en Fox is hij eigenaar van belangrijke conservatieve mediakanalen als Fox News, The Wall Street Journal en The Times.

Drie dagen na de explosies in Den Haag is nog altijd niet duidelijk wat tot de ramp met zes doden heeft geleid. Volgens de politie zijn er geen aanwijzingen dat er een drugslab zat in het getroffen appartementencomplex aan de Tarwekamp. De politie houdt nog wel rekening met een misdrijf, maar kijkt ook naar andere scenario's.

Maandagmiddag is de zoektocht naar slachtoffers beëindigd. Er zijn voor zover bekend geen vermisten meer. Het sporenonderzoek gaat wel verder.

Van alle slachtoffers is inmiddels de identiteit vastgesteld. Drie slachtoffers kwamen uit een gezin: de 45-jarige vader, de moeder van 41 en hun dochter van 17. Een jongetje van 8 uit het gezin heeft de explosie overleefd. De andere slachtoffers zijn mannen van 31, 44 en 63 jaar.

In Delft was vanavond een bijeenkomst voor hulpverleners om over de ramp te praten. Daar kwamen zo'n 300 medewerkers van onder meer politie, brandweer en USAR op af.

Deze medewerker van de meldkamer kreeg een van de eerste meldingen over de ramp binnen. Bekijk hier haar verhaal:

Plaatsvervangend brandweercommandant Martin Evers zegt dat hulpverleners behoefte hebben aan zulke bijeenkomsten, zodat ze de kans krijgen om hun vragen te stellen en om elkaar op te zoeken. Zo vroeg een hulpverlener in de zaal hoe het ging met een slachtoffer. "Dat soort vragen kunnen dan ogenblikkelijk beantwoord worden. En dat lukt niet als je de mensen thuis laat zitten."

Ook is er stilgestaan bij de slachtoffers en gewonden. De brandweercommandant zegt tevreden terug te kijken op de samenwerking tussen de hulpdiensten. "Maar het is natuurlijk een dubbel gevoel, want er zijn wel zes mensen overleden bij dit incident."

Kijk hieronder wat we tot nu toe weten over de explosie in Den Haag:

Meer financiering, meer kansen en minder regels. Het zijn de meest genoemde redenen waarom start-ups uit Nederland vertrekken. De angst is dat Nederland en ook Europa achterop raken op het gebied van innovatie en technologie als te veel succesvolle startups naar het buitenland vertrekken.

Oud-topman van de Europese Centrale Bank Mario Draghi waarschuwde in zijn rapport over het Europese concurrentievermogen al voor de wegtrekkende start-ups. De beginnende bedrijven met veel groeipotentie worden gezien als belangrijk element voor de Europese economie op de lange termijn.

Zo vertrokken tussen 2008 en 2021 zeker 40 van de 147 zeer succesvolle start-ups uit Europa. Het gaat om bedrijven die uiteindelijk meer dan een miljard dollar waard zijn geworden. Verreweg de meeste van deze 'unicorns' vestigden zich in de VS.

Twee jaar geleden waren de vertrekkende bedrijven reden voor toenmalig minister Adriaansens van Economische Zaken om onderzoek te doen naar het ondernemersklimaat in Nederland. Dat verslechtert al jaren. Dit jaar krijgt Nederland een zesje als rapportcijfer.

Ook ten opzichte van andere landen zakt Nederland weg. Waar de Nederlandse concurrentiepositie een jaar geleden nog in de wereldwijde top 5 stond, staat die nu op plek 9. Nederland is daarmee de grootste daler in de top 10 dit jaar, blijkt uit diezelfde 'monitor ondernemersklimaat' van het ministerie.

Amerikaanse gouden bergen

Sohrab Hosseini is medeoprichter van het AI-bedrijf Orq.ai. Ze creëren software waarmee bedrijven eigen kunstmatige intelligentie-toepassingen kunnen maken. Ook Hosseini heeft plannen om naar de Verenigde Staten te verhuizen.

Voor hem is financiering de belangrijkste reden om te vertrekken. "Ik heb met heel veel moeite 2 miljoen euro bij elkaar verzameld voor ons bedrijf. Maar een start-up in de Verenigde Staten die ongeveer hetzelfde doet als wij, maar minder ver is, heeft al tientallen miljoenen opgehaald bij investeerders", zegt hij.

Zo'n grote kapitaalinjectie maakt het voor start-ups veel makkelijker om op te schalen. Zo wisten Nederlandse start-ups vorig jaar in totaal 2,1 miljard euro aan investeringen te krijgen van beleggers. In de Verenigde Staten gaat het omgerekend om een bedrag van 269 miljard euro. Naar verhouding gaat er in Nederland jaarlijks 111 euro per inwoner naar een start-up, in de Verenigde Staten is dat 803 euro per inwoner.

Anke Huiskes beheert een beleggingsfonds dat in start-ups investeert. Ze heeft jaren in de Verenigde Staten gewerkt en volgens haar wordt er daar heel anders naar jonge bedrijven gekeken. Waar Europeanen vooral risico's zien, zien Amerikaanse investeerders vooral kansen. "In Nederland zijn er maar weinig investeerders te vinden die in de vroege fase veel geld durven in te leggen."

Minder regels

Behalve het gebrek aan Nederlands groeikapitaal zijn er meer redenen waarom het buitenland lonkt voor start-ups. "In de Verenigde Staten heeft aankomend president Donald Trump al gezegd de techsector te willen dereguleren", zegt Huiskes. Dat zal betekenen dat bedrijven in met name de AI-sector vrijer worden gelaten.

Hosseini zegt zelf niet niet zoveel problemen te hebben met regulering van de AI-sector. "Maar de regels zijn nu heel vaag en daardoor durven juist investeerders in Europa niet te investeren in AI-bedrijven."

Daarnaast zijn er landen die actief start-ups uit bijvoorbeeld Nederland proberen aan te trekken, zoals de Verenigde Arabische Emiraten. "Dat land biedt bijvoorbeeld golden visas aan (een verblijfsvergunning door investering, red.) en voor sommige bedrijven worden zelfs de loonkosten het eerste jaar betaald", zegt Huiskes.

Bij brancheclub Dutch Startup Association (DSA) zien ze dat er veel interesse is bij buitenlandse investeerders in Nederlandse start-ups. "Maar een voorwaarde van bijvoorbeeld veel Amerikaanse investeerders is dat het bedrijf zich deels in de Verenigde Staten vestigt", zegt Thomas Mensink, start-up analist en woordvoerder van DSA.

Ook kansen

Huiskes benadrukt dat Nederland ook nog altijd heel veel kansen biedt voor ondernemers. "We hebben veel technisch talent en ontwerptalent, geografisch zitten we goed, we spreken Engels en er zijn goede scholen en universiteiten. Er is steeds meer interesse vanuit buitenlandse investeerders in Nederland, en ook internationaal talent trekt deze kant op. Dus voor veel bedrijven zijn we wel echt een interessant land."

Toch moeten Nederland en de EU het de komende jaren aantrekkelijker gaan maken voor investeerders om te beleggen in start-ups op het continent. Vooral als de EU wil kunnen blijven concurreren met grote economieën als die van de VS en China, waarschuwt ook Draghi.

De scheepvaart op de Duitse rivier de Moezel ligt tot zeker eind maart stil vanwege een kapotte sluis. Afgelopen weekend ramde een binnenvaartschip de sluis bij Müden. Die is zo zwaar beschadigd dat er voorlopig geen schepen doorheen kunnen. Tientallen schepen liggen voor de sluis stil.

De Moezel is een belangrijke verbinding van Frankrijk en Luxemburg naar de Rijn en omgekeerd. Bekende plaatsen aan de Moezel zijn Metz, Thionville, Trier en de wijnstadjes Bernkastel-Kues en Cochem. In Koblenz mondt de rivier in de Rijn. De sluis bij Müden ligt zo'n dertig kilometer voor de monding.

Zondagmiddag botste een vrachtschip volgens de Duitse Rijkswaterstaat vrijwel zonder vaart te minderen op de gesloten sluisdeuren. Die zijn daarbij ontwricht. Ook de techniek om de deuren te bedienen is beschadigd.

Vanaf morgen wordt de sluis drooggelegd. Dan kan de definitieve schade worden opgenomen. Nu al is zeker dat het herstel maanden gaat duren.

Zeventig schepen gestrand

Volgens Duitse media liggen zo'n zeventig schepen voor anker. Die voeren stroomafwaarts, maar kunnen hun reis dus niet vervolgen. Behalve vrachtschepen zou ook een passagiersschip gestrand zijn.

De Moezel is een drukbevaren rivier. Dit jaar zijn al 7000 binnenvaart- en 350 passagiersschepen de sluis die nu geramd is gepasseerd.

Vrachtschepen vervoeren onder meer ertsen en brandstoffen richting de Duitse deelstaat Saarland en richting Frankrijk, waar staalindustrie zit. Richting de Rijn vervoeren schepen staal en landbouwgoederen zoals graan.

De IND zal de komende zes maanden geen besluiten nemen over asielaanvragen van Syriërs. Dat heeft minister Faber van Asiel en Migratie besloten naar aanleiding van de gebeurtenissen in Syrië en de val van het regime van president Assad.

Ze volgt daarmee andere Europese landen die vandaag ook besloten om de beoordelingen op te schorten. Door de gebeurtenissen is het moeilijk om vast te stellen of het land wel of niet veilig is om naartoe terug te keren.

Met het zogeheten besluitmoratorium kunnen asielaanvragen worden aangehouden, totdat duidelijk is wat de gevolgen zijn van de machtswisseling in Syrië, schrijft Faber aan de Kamer. Het betekent dat veel Syriërs de komende tijd geen duidelijkheid zullen krijgen over hun asielaanvraag.

Tegelijkertijd wordt er ook niemand gedwongen teruggestuurd. Maar dat gebeurde al niet, omdat ons land geen diplomatieke banden onderhield met het regime-Assad. Om iemand terug te sturen moet er overleg zijn met het herkomstland.

Nieuw ambtsbericht

Bij de brief van Faber zit ook het advies van haar ambtenaren, de zogenoemde beslisnota. Daarin staat dat ambtenaren van het ministerie van Buitenlandse Zaken een nieuw ambtsbericht klaar hebben over de veiligheidssituatie in Syrië. Maar dat loopt tot 27 november en is dus niet meer actueel.

Daarom is BuZa gevraagd in het nieuwe jaar met een actueler beeld te komen. Aan de hand daarvan wordt gekeken wat de mogelijkheden zijn. Ook in de tussentijd wordt de situatie nauwlettend gevolgd, schrijft de minister.

Vandaag pleitten de regeringspartijen VVD en BBB al voor een beslisstop. "Het is nog onzeker wat de recente ontwikkelingen in Syrië gaan betekenen voor de veiligheid van Syrische vluchtelingen die in Nederland zijn", schreef VVD-Kamerlid Rajkowski op X. Haar collega Van Zanten van BBB maakte zich ook hard voor een "pas op de plaats".

PVV: juist wel terugsturen

Fabers eigen partijleider Wilders riep op tot een volledige asielstop en het juist wel terugsturen van Syriërs nu ze in Nederland "zelf staan te juichen over de nieuwe situatie in Syrië".

De vierde coalitiepartner, NSC, noemt de beslisstop bij monde van Kamerlid Boomsma "begrijpelijk en logisch" omdat onduidelijk is hoe het verdergaat in Syrië. "Dat geldt overigens ook voor eventueel terugsturen. Een moratorium geldt daar dan ook. Het risico bestaat wel dat minderheden zoals christenen extra gevaar lopen en deze groepen moeten we dan zeker te hulp schieten."

De ambtenaren van Faber schrijven in hun advies ook dat het opschorten van de beslissingen "grote impact" zal hebben op de IND. Syriërs vormen een groot deel van het totaalaantal asielaanvragen. Uiteindelijk zal er over hun zaken toch een oordeel moeten worden geveld.

In de Italiaanse gemeente Calenzano, in de buurt van Florence, zijn zeker twee mensen overleden na een explosie in een oliedepot. 26 mensen raakten gewond, onder wie twee ernstig. Drie mensen worden nog vermist.

Door de explosie ontstond brand in een oliedepot van het Italiaanse energiebedrijf Eni. Hulpdiensten zijn ter plaatse en inmiddels is het vuur geblust. Het is nog onduidelijk wat de oorzaak van de explosie is.

Burgemeester Giuseppe Carovani van Calenzano heeft twee dagen van rouw afgekondigd. "De situatie die ik heb aangetroffen is dramatisch", zegt hij.

Negen gewonden werden met ambulances naar ziekenhuizen vervoerd. Nog eens 17 gewonden hebben zichzelf bij ziekenhuizen gemeld, schrijven Italiaanse media. Zij hebben onder meer brandwonden, klachten aan de luchtwegen en verwondingen door puin dat wegschoot na de explosie.

Grote rookwolk

Inwoners uit verschillende delen van de provincie Florence hoorden in de ochtend een luide knal. Op sociale media gaan foto's rond van dikke zwarte rook. Omwonenden werden gevraagd om, vanwege de rook, ramen en deuren gesloten te houden.

Eni is een van de grootste leveranciers van brandstof in Europa. Het bedrijf zegt mee te leven met alle slachtoffers en de families van de overledenen.

Vakbonden boos

De doden en vermisten lijken tot nu toe allemaal arbeiders te zijn die werkzaam waren op het depot. Het gaat om medewerkers die tanks bestuurden, melden Italiaanse media.

"Ik was aan het werk en hoorde een knal. Het glas van de ramen spatte op mijn gezicht en ik heb wonden op mijn voorhoofd", zegt de 29-jarige Nicolas Magnolfi tegen de Italiaanse nieuwssite Rai. "Gelukkig raakte ik niet ernstig gewond. We wisten dat deze plek gevaarlijk was, maar niet in deze mate."

Verschillende vakbonden roepen op tot een landelijke staking van vier uur op 11 december. "Genoeg doden op het werk", luidt het statement. De vakbonden noemen het incident onaanvaardbaar. "We wachten op het onderzoek om meer duidelijkheid te krijgen over deze zaak. Zonder veiligheid is er geen werk, geen waardigheid en geen leven."

De Italiaanse politie doet onderzoek naar de toedracht van de explosie. "Eni werkt volledig mee met de politie in het onderzoek", zegt het bedrijf in een statement.

De Amerikaanse politie heeft een verdachte opgepakt in het onderzoek naar de moord op Brian Thompson, de topman van de Amerikaanse zorgverzekeraar UnitedHealthcare. Thompson werd vorige week doodgeschoten bij een hotel in New York. De opgepakte man wordt verdacht van moord.

Het gaat om de 26-jarige Luigi Mangione. Hij had meerdere valse identiteitsbewijzen bij zich. Een daarvan is gebruikt bij het inchecken in een hostel in New York.

Mangione had ook een wapen bij zich dat lijkt op het vermoedelijke moordwapen. Burgemeester Adams van New York zegt dat de verdachte voldoet aan het signalement en dat hij ook spullen bij zich had die gelinkt worden aan de moord.

Bij een persconferentie werd ook bevestigd dat de man teksten bij zich had waarin hij kritiek uit op zorgverzekeraars. The New York Times meldt dat hij ze daarin verwijt winst belangrijker te vinden dan goede zorg.

Pennsylvania

De man is aangehouden in een hamburgerrestaurant in Altoona in de staat Pennsylvania. Een medewerker herkende hem van opsporingsfoto's.

Altoona ligt op ruim 400 kilometer van New York. Mangione zou er met de bus naartoe zijn gereisd. De politie houdt er rekening mee dat de dader New York ook per bus heeft verlaten. Agenten uit New York zijn nu op weg naar Altoona om de verdachte verder te ondervragen.

De verdachte heeft geen banden met Altoona, en ook niet met New York. Hij komt uit de staat Maryland, rond de hoofdstad Washington D.C., en woonde ook enige tijd in het westen van de VS en op Hawaï.

Woorden op kogelhulzen

De politie gaat ervan uit dat de moord op Thompson gepland en goed voorbereid was. Op kogelhulzen die op de plaats delict zijn gevonden stonden de woorden delay, deny en depose: "vertraag", "wijs af" en "verwerp". Die verwijzen mogelijk naar termen waarmee Amerikaanse verzekeraars claims van patiënten afhouden.

UnitedHealthcare, een van de grootste zorgverzekeraars in de Verenigde Staten, krijgt van zowel patiënten als politici kritiek op de vele afwijzingen van verzekeringsclaims.

Een jeugdteam van voetbalvereniging DVV Davo uit Deventer is voor straf uit de competitie gehaald. De KNVB neemt de maatregel nadat afgelopen weekend een spelbegeleider werd mishandeld.

De wedstrijd werd gespeeld door kinderen van rond de zeven jaar. Bij deze leeftijd komen er geen scheidsrechters of grensrechters aan te pas, maar een spelbegeleider. Die ziet erop toe dat er sportief wordt gespeeld.

De spelbegeleider in kwestie constateerde meerdere harde overtredingen bij de jeugdige spelers. Na twee waarschuwingen besloot de spelbegeleider de wedstrijd vroegtijdig te beëindigen. Een vader van een speler van DVV Davo was het daar niet mee eens en sloeg de spelbegeleider neer.

Klacht en aangifte

Tegenstander Sportclub Deventer diende een klacht in bij de KNVB en de spelbegeleider deed aangifte. Een 28-jarige man werd dezelfde dag aangehouden.

"Dit incident raakt ons als vereniging diep", luidt de verklaring van voorzitter Xander van Weeteringen van Sportclub Deventer. "Onze club staat voor sportiviteit, respect en een veilige omgeving voor iedereen, zowel op als naast het veld. Het gedrag van de ouder bij de tegenpartij is absoluut onacceptabel en druist tegen alles in waar wij voor staan."

De voetbalbond verwacht van Davo dat de vereniging de situatie met alle leden bespreekt en binnen veertien dagen met een plan van aanpak komt om herhaling te voorkomen.

Sportclub Deventer meldt aan omroep Oost dat het met de mishandelde spelbegeleider fysiek redelijk goed gaat, maar dat het incident wel mentaal een grote impact op het slachtoffer heeft gemaakt. "Wij bieden hem waar nodig steun. Ons jeugdteam dat het geweld moest meemaken is opgevangen door onze leeftijdscoördinator."

Zware vrachtwagens mogen vanaf 19 december niet meer over de A12-viaducten bij knooppunt Velperbroek, bij Arnhem, rijden. Rijkswaterstaat meldt dat de viaducten te onveilig zijn omdat de stalen wapening in het beton sneller veroudert dan verwacht.

Dagelijks rijden er zo'n 65.000 voertuigen over de viaducten over de A12. Vrachtwagens zwaarder dan 45 ton moeten vanaf volgende week donderdag omrijden. Dat kan via de rotonde in het knooppunt Velperbroek, het zogenoemde Velperbroek-circuit. Het gaat om zo'n duizend voertuigen per werkdag. De gewichtsbeperking zal met borden langs de A12 worden aangegeven.

Geen gevaar

Er is geen sprake van acuut instortingsgevaar, benadrukt Rijkswaterstaat, maar de maatregel wordt wel snel doorgevoerd. "Het is niet zo dat die viaducten direct bezwijken, maar hoe langer we ermee wachten, hoe sneller de stalen wapening slijt", zegt een woordvoerder tegen Omroep Gelderland.

Onder de viaducten wordt binnen enkele maanden een ondersteuningsconstructie aangebracht. Die moet ervoor zorgen dat het viaduct niet meteen beschadigd raakt als er toch een zwaar voertuig overheen rijdt.

Of de viaducten in de toekomst gerenoveerd worden, is nog niet duidelijk. "We focussen ons eerst op de constructie", aldus de woordvoerder.

Nederlandse gevechtsvliegtuigen hebben vrijdag boven de Oostzee drie Russische vliegtuigen onderschept. Defensie schrijft dat de Nederlandse F-35's opstegen in Estland en de Russische toestellen hebben begeleid tot de rand van het NAVO-luchtruim.

Nederland is sinds 1 december verantwoordelijk voor het bewaken van het luchtruim langs de oostgrens van het NAVO-gebied. Vier F-35's en enkele tientallen militairen zijn daarvoor gelegerd op een vliegbasis in Estland.

Afgelopen vrijdag werden de Nederlandse straaljagers voor het eerst opgeroepen. De eerste keer werden een Russisch transportvliegtuig en een Sukhoi-24-straaljager onderschept en geëscorteerd. Later op de dag steeg opnieuw een Nederlands toestel op; toen vloog een Russisch spionagevliegtuig door het NAVO-luchtruim. Geen van de piloten had zich geïdentificeerd.

Vorig jaar ruim 300 keer

"Zoals vrijdag wederom bleek, zijn de Russische strijdkrachten op allerlei manieren actief in de buurt van NAVO-luchtruim", reageert minister Brekelmans van Defensie op de Nederlandse interventies.

Vorig jaar werden in totaal ruim 300 Russische vliegtuigen onderschept die het NAVO-luchtruim waren binnengevlogen of genaderd zonder zich kenbaar te maken. Het vaakst gebeurde dat boven de Oostzee, net als nu.

Nederland blijft tot eind maart in Estland. Dan neemt een ander NAVO-land de beveiliging van het luchtruim over.

Meerdere Europese landen schorten voorlopig alle asielprocedures van Syriërs op vanwege de val van het regime van president Assad. Nu de situatie in Syrië veranderd is, is het moeilijk vast te stellen hoe veilig het land is.

In Duitsland, Oostenrijk, Zweden en het Verenigd Koninkrijk werd het besluit al eerder vandaag genomen. Ook Nederland kondigde vanavond aan dat de IND de komende zes maanden geen besluiten zal nemen over Syrische asielaanvragen. PVV-leider Wilders riep premier Schoof eerder vandaag opnieuw op om Syriërs terug te sturen naar Syrië. Ook zei hij dat hij wil dat er een asielstop voor Syriërs wordt ingevoerd.

Ook de Italiaanse regering pauzeert de Syrische asielaanvragen, kondigde de regering vanavond aan na een beraad tussen premier Meloni een meerdere Italiaanse ministers.

In Frankrijk wordt vanavond nog een beslissing verwacht. Griekse media meldden dat het ministerie van Migratie de situatie aan het onderzoeken is en naar verwachting vrijdag de opschorting aankondigt.

Repatriëring

In Duitsland zijn momenteel meer dan 47.000 asielaanvragen van Syriërs in behandeling, volgens het Duitse persbureau DPA. Op dit moment worden beslissingen hierover uitgesteld. Daardoor komen andere asielbeslissingen eerder aan de orde, zegt een woordvoerder van het ministerie van Binnenlandse Zaken.

De Oostenrijkse bondskanselier heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken opgedragen om alle aanvragen van Syriërs op te schorten. Ook moeten alle gevallen waarin al asiel is verleend opnieuw beoordeeld worden.

Daarnaast zou het ministerie dus voorbereidingen treffen voor de "repatriëring en deportatie" van Syrische asielzoekers. Op X schreef de demissionaire bondskanselier gisteren dat de veiligheidssituatie in Syrië "opnieuw beoordeeld" moest worden.

Het afgelopen jaar is het aantal vrouwelijke hoogleraren opnieuw iets gestegen. Ondanks de langzame groei wordt het landelijke streefcijfer van 30 procent aan vrouwelijke hoogleraren volgend jaar waarschijnlijk niet gehaald. Die drempel wordt dit jaar wel voor het eerst gehaald bij de Universitaire Medische Centra (UMC's).

Dit jaar is 28,7 procent van de hoogleraren aan Nederlandse universiteiten vrouw. Een groei van 1,1 procentpunt ten opzichte van vorig jaar. Met het huidige groeitempo zal een evenwichtige balans tussen mannelijke en vrouwelijke hoogleraren niet voor 2044 worden behaald. Dat blijkt uit een jaarlijkse monitor van het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren (LNVH).

Carrièreladder

"Per trede op de carrièreladder neemt het aandeel vrouwen af, vooral in hogere academische posities", stelt het LNVH. Hoewel meer dan de helft van de studenten en afgestudeerden vrouw is, neemt de vertegenwoordiging van vrouwen af in de daaropvolgende academische niveaus.

Het aandeel vrouwelijke universitaire docenten lag het afgelopen jaar op 46,9 procent, daarna volgt volgens de monitor een scherpe daling.

Erasmus Universiteit

Dertien van de veertien universiteiten zagen vorig jaar een lichte stijging van het aantal vrouwelijke hoogleraren. Alleen op de Erasmus Universiteit daalde het aandeel met 0,2 procent.

Uit de monitor blijkt verder dat in de besturen van universiteiten nu bijna evenveel vrouwen als mannen zitten. Het percentage vrouwen is gestegen naar 48,4 procent. Opvallend genoeg is per 1 november dit jaar de Erasmus Universiteit de eerste Nederlandse universiteit met een geheel vrouwelijk bestuur.

Uitstroom mannen en medische faculteiten

Wederom bevestigt de monitor dit jaar dat de uitstroom van mannelijke hoogleraren in de leeftijdscategorie 60+ doorzet. "Dit, gecombineerd met de ruim voldoende gevulde talentenpool, biedt uitzonderlijke perspectieven voor de toekomst."

Het percentage vrouwelijke hoogleraren bij de UMC's is gestegen van 29,8 procent in 2023 naar 31,6 procent in 2024.

'Donkere wolken boven de sector'

De monitor moet erkennen dat het politieke landschap en het financiële plaatje zijn veranderd sinds de publicatie van de vorige editie. "Donkere wolken pakken zich samen boven de sector en de voorgestelde bezuinigingen van 1 miljard euro op het hoger onderwijs en onderzoek dreigen werkelijkheid te worden."

Daarmee doelt de organisatie achter de monitor erop dat diversiteit, inclusie en de focus op gendergelijkheid steeds meer onder druk staan. "Mensen in onzekere posities, voornamelijk vrouwen, zijn in het bijzonder kwetsbaar."

Donny M., de man die veroordeeld is voor het ontvoeren, misbruiken en vermoorden van de 9-jarige Gino, gaat niet in hoger beroep. Dat hebben zijn advocaten laten weten.

"Hoewel de verdediging zich met bepaalde onderdelen van het vonnis niet kan verenigen, heeft cliënt ervoor gekozen geen gebruik te maken van zijn recht hoger beroep in te stellen tegen het vonnis", staat in een verklaring.

Volgens zijn advocaten accepteert M. zijn opgelegde celstraf en wil hij het de nabestaanden van Gino "niet aandoen nogmaals geconfronteerd te worden met deze afschuwelijke feiten tijdens het proces in hoger beroep".

De rechtbank in Maastricht veroordeelde eind november de 25-jarige M. tot 25 jaar gevangenisstraf. Ook kreeg hij tbs met dwangverpleging opgelegd. De straf is lager dan de eis van het Openbaar Ministerie. Die eiste 28 jaar celstraf en tbs met dwangverpleging.

Meerdere stoornissen

Bij Donny M., zijn door gedragsdeskundigen van het Pieter Baan Centrum meerdere stoornissen vastgesteld die hij al op jonge leeftijd had, zoals een pedofiele stoornis.

In 2022 verdween Gino tijdens het buitenspelen in Kerkrade. Drie dagen later werd zijn lichaam na aanwijzingen van M. gevonden in Geleen. Donny M. had bekend Gino in zijn auto te hebben meegenomen, vervolgens te hebben misbruikt en hem met een kussen te hebben gedood.

Sinds de val van het regime worden in Syrië massaal gevangenen vrijgelaten die opgesloten zaten in de detentiecentra van Assad. In de ruim vijftig jaar dat de Assad-dynastie aan de macht was in Syrië, verdwenen tienduizenden politieke tegenstanders achter de tralies. Nu er een einde is gekomen aan het bewind, gaan Syriërs in de gevangenissen op zoek naar hun vermiste naasten.

Op door de NOS geverifieerde beelden is te zien dat ze het nauwelijks kunnen geloven. Vrijgelaten gevangenen slaken vreugdekreten en roepen Allahu Akbar (God is groot) als ze horen dat het regime is gevallen.

Sommigen vallen de mensen die de celdeuren hebben geopend van geluk in de armen:

Het uitgebreide gevangenisnetwerk was een van de belangrijkste pilaren die Assads regime overeind hielden. "Deze gevangenissen werden op hoog niveau gerund", zegt journalist en Midden-Oostendeskundige Abdou Bouzerda. "Het was een middel om de eigen bevolking te terroriseren. Mensen die zich tegen het regime keerden, werden opgesloten. En dat gebeurde op industriële schaal."

Nu rebellen het merendeel van het land in handen hebben, lijkt het bevrijden van de gevangenen de volgende prioriteit. Rebellencommandant Abu Mohammed al-Jolani zei gisteren in een speech in Damascus dat de overwinning onder meer was "voortgekomen uit het lijden van de gevangenen".

'Het slachthuis'

Volgens de organisatie Syrian Network for Human Rights (SNHR) zaten er in juni van dit jaar ruim 130.000 mensen vast in de verschillende detentiecentra van het regime. "Alle gevangenen zijn in enige vorm slachtoffer van marteling", schreef de organisatie in een rapport.

De ogen zijn nu vooral gericht op de Sednaya-gevangenis, ten noorden van Damascus, ook wel 'het slachthuis' genoemd. De gevangenis stond jarenlang symbool voor de vele mensenrechtenschendingen van Assads dictatoriale bewind. Hoewel Assad en zijn regering altijd hebben ontkend dat er werd gemarteld in de gevangenis, hebben mensenrechtenorganisaties in de afgelopen jaren bewijs verzameld van de omstandigheden binnen.

Zo schreef Amnesty International in 2017 in een rapport over massa-executies en martelingen in de Sednaya-gevangenis. Op basis van interviews met getuigen stelde de organisatie vast dat gevangenen werden mishandeld, verkracht en uitgehongerd. Ze mochten geen geluid maken en riskeerden te worden geëxecuteerd als ze de bewakers aankeken.

Op door de NOS geverifieerde beelden is te zien dat rebellen het complex van de Sednaya-gevangenis doorzoeken en de sloten van celdeuren openschieten met hun geweren. Familieleden van de vele vermisten zijn naar de gevangenis gekomen om op zoek te gaan naar hun geliefden. Vaak weten ze niet zeker of ze daar opgesloten zaten en of ze nog in leven zijn.

Verborgen cellen

Internationale media berichtten eerder over verborgen, moeilijk te bereiken ondergrondse cellen in het complex. De Syrische hulporganisatie Witte Helmen schreef vanochtend echter op X dat medewerkers van de organisatie dit soort cellen vooralsnog niet hebben gevonden.

Op beelden zijn ook kinderen te zien die uit de cellen naar buiten komen. "Kinderen die daar waarschijnlijk zijn geboren en nooit de buitenlucht hebben gezien", reageert journalist Bouzerda op de beelden. "Er zijn ook familieleden die op beelden bijvoorbeeld hun oom herkennen die dertig of veertig jaar geleden is opgepakt en waarvan ze tot voor kort niet eens wisten of hij nog in leven was."

Op deze beelden is een bevrijd kind te zien:

Intussen worden er op sociale media foto's en namen verspreid van gevangenen die zijn vrijgekomen. Syriërs over de hele wereld reageren op die berichten met namen en foto's van hun eigen familieleden die in de afgelopen jaren zijn verdwenen in het gevangenissysteem.

Over zes jaar, in 2030, is het definitief afgelopen met het adopteren van kinderen uit het buitenland. In de tussenliggende periode kunnen al lopende procedures worden afgerond en kunnen herkomstlanden en adoptiebureaus zich voorbereiden op de nieuwe situatie, schrijft staatssecretaris Struycken (Rechtsbescherming) aan de Tweede Kamer.

Voor een deel van de aspirant-adoptieouders betekent het dat de kans zeer klein wordt dat ze daadwerkelijk een kindje uit het buitenland in de armen kunnen sluiten. Dat geldt met name voor mensen die aan het begin van het proces zitten.

Misstanden

In mei besloot het vorige kabinet al dat er per direct geen nieuwe adopties meer in behandeling zouden worden genomen. Aanleiding waren onderzoeken naar misstanden in het systeem. De commissie-Joustra concludeerde dat ook bij strenger toezicht de kans op misstanden niet kan worden uitgesloten.

Strucyken heeft nu een afbouwplan gemaakt voor de nog lopende procedures. Hij geeft daarmee uitvoering aan een motie van de SP die in april werd aangenomen.

Door te kiezen voor een periode van zes jaar denkt de staatssecretaris dat wensouders "een redelijke periode" hebben om hun procedure af te ronden. Het is voor hen belangrijk dat er duidelijkheid komt, schrijft hij.

Opgroeien in eigen land

Struycken: "Het is mij duidelijk geworden dat adoptie een breed palet van emoties oproept en dat dit onderwerp verschillende invalshoeken kent. In het afbouwplan zijn de belangen van alle betrokkenen meegewogen, met name het belang van het kind. Met het afbouwplan komt er duidelijkheid voor alle betrokkenen en wordt interlandelijke adoptie op een zorgvuldige wijze afgebouwd."

Kinderen kunnen het beste opgroeien in een veilige omgeving in eigen land of regio, en met de eigen cultuur, zo is tegenwoordig de algemene opvatting over adoptie uit het buitenland.

In 2021 werd de interlandelijke adoptie al tijdelijk stilgelegd omdat er van alles mis bleek te gaan. Papieren waren vaak niet in orde en kinderen bleken soms helemaal geen wees te zijn of niet vrijwillig te zijn afgestaan. Een jaar later besloot de toenmalige minister Weerwind alleen nog adopties uit acht landen toe te staan. Ook daar komt nu dus een einde aan.

Deze winter stroomt er voor het eerst sinds 9 december 1963 geen gas meer door onze gasleidingen uit het grootste Nederlandse gasveld, het Groningenveld. Toch hebben Nederlandse huishoudens en de industrie op dit moment jaarlijks nog zo'n 30 miljard kuub gas nodig.

Nederland zal ook nog tot 2050 aardgas blijven gebruiken voor warmte. Dat komt nu grotendeels uit het buitenland, maar niet alleen. Vorige week besloot het kabinet de gasproductie uit een kleiner gasveld in Groningen nog acht jaar doorgaat. Gaswinning onder de Waddenzee probeert het kabinet te voorkomen.

Om aan de binnenlandse gasbehoefte te kunnen voldoen, wordt er nu gas uit het buitenland gehaald, bijvoorbeeld uit Noorwegen en de Verenigde Staten. Dat gas wordt opgeslagen in gasopslagen in Grijpskerk (Groningen), Norg (Drenthe) en Bergermeer (Noord-Holland).

Vroeger kwam het gas voor die opslagen uit het Groningenveld, maar het is nu bij wet verboden om daar nog gas uit te halen, ook in bitterkoude winters. Verdere gaswinning is te onveilig voor de mensen die boven het gasveld wonen. Nog steeds zijn niet alle huizen schadevrij of zodanig verstevigd dat ze bij een aardbeving niet direct instorten. De verwachting is dat Groningen nog zeker dertig jaar te maken krijgt met aardbevingen als gevolg van de jarenlange gaswinning.

Kleine velden en Waddenzee

Het is niet zo dat er door het stoppen met gas winnen uit het grote Groningenveld ook een einde komt aan gaswinning in Groningen. Onder Nederland, en vooral in het noorden, zijn nog veel kleine gasvelden te vinden. Ook daar wordt al decennia gas gewonnen. In 2023 was volgens het ministerie van Economische Zaken ongeveer 28 procent van de totale gasproductie in Nederland afkomstig uit kleine velden op land. Daarnaast zijn er in het verleden winningsvergunningen verstrekt aan gaswinningsbedrijven.

In veel gevallen wordt met argusogen gekeken naar de plannen en dat is nog eens versterkt door de problemen in Groningen. Het meest omstreden is het voornemen van gaswinningsbedrijf NAM gas te gaan winnen onder de Waddenzee. Unesco, de Waddenvereniging maar ook de provincie, Friese gemeenten en het waterschap willen niets weten van die gaswinning.

Ook in en rond het Groningse Warffum protesteren bewoners tegen de gaswinning onder hun voeten. Daar ligt een klein gasveld, grenzend aan het Groningenveld, waar al twee miljard kuub gas uit is gewonnen. Er zit volgens vergunninghouder NAM nog een miljard kuub in, genoeg om bijvoorbeeld Groningen nog twee jaar van gas te voorzien.

80 procent van de huizen is nog aangesloten op aardgas. De verwachting is dat dat nog ruim twee decennia zo zal blijven. In die tijd moeten huizen dus een andere warmtevoorziening krijgen, bijvoorbeeld een warmtepomp of een aansluiting op een warmtenet.

Er zijn geen aanwijzingen dat er een drugslab zat in de panden in Den Haag die zaterdag werden getroffen door een explosie, heeft een politiewoordvoerder gezegd. De politie houdt nog altijd wel rekening met een misdrijf, maar kijkt daarbij naar andere scenario's.

In de panden zaten volgens de woordvoerder geen bekenden van de politie. Het is nog niet duidelijk wat de explosie heeft veroorzaakt.

Zaterdagochtend ontplofte een deel van een appartementencomplex aan de Tarwekamp. Daarbij kwamen zeker zes mensen om het leven, van wie drie leden van hetzelfde gezin. De 45-jarige vader, de moeder van 41 en hun dochter van 17 kwamen om, hun zoon en broer van 8 overleefde. Van een vierde dodelijke slachtoffer is bekend dat het een man van 31 was. De twee andere slachtoffers zijn nog niet geïdentificeerd.

Auto reed op hoge snelheid weg

Eerder vanmiddag werd duidelijk dat de zoektocht naar slachtoffers is afgerond. Er zijn volgens de veiligheidsregio voor zover bekend ook geen vermisten meer. De politie zoekt op de plek van de explosie naar aanwijzingen. In totaal zijn negentien huishoudens getroffen.

De politie doet ook nog onderzoek naar een auto die na de ontploffing op hoge snelheid wegreed. De politie vraagt mensen die iets hebben gezien om zich te melden.

Vanmiddag mochten de eerste bewoners en ondernemers even terug om spullen uit de panden te halen. Ook worden de kelders van het ingestorte deel van de appartementencomplex dichtgegooid zodat daar morgen een kraan kan staan.

Het noodbevel dat zaterdag was afgegeven voor de omgeving van de Tarwekamp is door burgemeester Van Zanen verlengd tot vrijdag 09.00 uur. Volgens de gemeente is de situatie nog "bouwtechnisch onveilig".

In ongekend tempo viel dit weekend het regime van dictator Bashir-al Assad in Syrië. Daarmee komt er een einde aan de Assad-dynastie: vijftig jaar lang maakten de Assads de dienst uit in het land.

In de podcast vertelt arabist Leo Kwarten wat hun erfenis is. Zo luidde vader Assad in de jaren zeventig een periode in van relatieve rust en stabiliteit, maar toonde hij zich ook een meedogenloos dictator. Met het bloedbad van Hama in 1982 als gitzwart dieptepunt.

Zijn zoon Bashir wilde zijn vader niet opvolgen, maar deed het in 2000 toch. En, zo zou later blijken, zette de reflex om naar bruut geweld te grijpen voort. Hij heeft zelfs nog meer bloed aan zijn handen.

Reageren? Mail dedag@nos.nl

Presentatie en montage: Elisabeth Steinz

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren.

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag twintig minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

NOS Amerika Kiest: iedere week praten de correspondenten van Bureau Washington je bij over het laatste nieuws rond de presidentsverkiezingen.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en Van der Wulp: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: Iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

De Gelderlander is door de Raad voor de Journalistiek op de vingers getikt over twee artikelen. Die gingen over de vorig jaar opgestapte rector Han van Krieken. Een aantal passages noemde de raad 'tendentieus en niet waarheidsgetrouw'.

Van Krieken besloot vorig jaar een maand voor zijn pensioen op te stappen na berichtgeving van de krant, waarin te lezen was dat hij zich enkele jaren geleden schuldig zou hebben gemaakt aan seksueel grensoverschrijdend gedrag. Ook de NOS schreef over de berichtgeving van De Gelderlander.

Afgelopen april stapte Van Krieken naar de Raad voor de Journalistiek, omdat de berichtgeving die daarop volgde volgens hem onzorgvuldig tot stand was gekomen en zijn reputatie disproportioneel aantastte.

Van Krieken benadrukte voor de raad dat hij inderdaad twee opmerkingen gemaakt heeft, die wat hem en de universiteit betreft 'als seksueel opgevat zouden kunnen worden', wat iets anders is dan seksueel grensoverschrijdend gedrag.

'We voerden geen hetze'

Hoofdredacteur Joris Gerritsen van De Gelderlander trekt zich de kritiek aan, maar is het er niet helemaal mee eens. "Han van Krieken voert aan dat we een hetze tegen hem hebben gevoerd, maar zo is het nooit bedoeld", zegt hij. "Ook hebben we hem meerdere keren gevraagd bij ons zijn verhaal te doen, maar dat heeft hij nooit gewild. Dat vind ik wel jammer."

Hij benadrukt dat het altijd de bedoeling is geweest een feitelijk correct verhaal te maken. "We waren de eersten die erover schreven en uiteindelijk gaat de kritiek over twee verhalen. En we schreven in die tijd veel over de Radboud en daarin grijp je dan natuurlijk ook vaak even terug op het verhaal van Van Krieken, en daarin zijn we dus niet genuanceerd genoeg gebleken. Ik betreur het echt dat we dat niet zuiver genoeg hebben gedaan."

Kat of poes

Van Krieken neemt het de krant ook kwalijk dat nooit is gemeld wat hij precies tegen de vrouw heeft gezegd. Op een wintermarkt in 2017 liep hij langs haar kraam met zelfgemaakte spullen, waar ze onder meer tasjes en portemonnees van bont verkocht. "Ik moest denken aan de kunstenares Tinkebell die een tas van haar - inmiddels weet ik welk woord ik moet gebruiken - kat had gemaakt", zei hij deze zomer in de Volkskrant. Daarom vroeg hij: "Heb je die van je eigen poes gemaakt?"

Daarnaast bepleitte hij dat in de artikelen onvermeld bleef dat hij een niet-publieke waarschuwing kreeg: de lichtst mogelijke sanctie die de universiteit hem op kon leggen. Daaruit had de krant volgens Van Krieken op kunnen maken dat er iets anders was gebeurd dan waar uiteindelijk over geschreven is.

De Raad voor de Journalistiek gaf de voormalig rector gelijk en tikt De Gelderlander op de vingers. "De Raad doet de aanbeveling aan De Gelderlander om deze conclusie integraal of in samenvatting te publiceren." De krant gaat dat doen en heeft ook Van Krieken daarover ingelicht. Ook heeft de hoofdredacteur Van Krieken gemaild en zijn excuses aangeboden.

Verzekeraars willen ruimere mogelijkheden om te beleggen in de Nederlandse defensie-industrie. Daarover zijn de verzekeraars met elkaar en met de overheid in gesprek.

Het Verbond van Verzekeraars zou graag zien dat er een obligatie of defensiefonds komt zodat verzekeraars hun geld daar verantwoord in kunnen investeren, schrijft het FD. Verzekeraar A.S.R. past het beleid aan om ook in bedrijven te investeren die gerelateerd zijn aan de wapenindustrie.

Dilemma

Financiële instellingen zoals verzekeraars zijn terughoudend met investeringen in wapens en andere defensiematerieel. Er mag niet geïnvesteerd worden in bedrijven die clusterbommen of kernwapens maken. Ook mag er geen geld gestoken worden in bedrijven die direct of indirect leveren aan gesanctioneerde landen.

Toch groeit de maatschappelijk druk op grote financiële instellingen om meer te investeren. Door de toenemende geopolitieke spanningen en de oorlog in Oekraïne wil Nederland meer uitgeven aan defensie. Daarom voeren de verzekeraars en de overheid gesprekken, om te kijken of beleggen in defensie toch mogelijk is.

Het dilemma tussen veiligheid en mensenrechten staat hierbij centraal, zegt het Verbond van Verzekeraars: "Verzekeraars erkennen dat de defensie-industrie een cruciale rol speelt bij het waarborgen van veiligheid in Europa, maar ook een verhoogd risico op mensenrechtenschendingen met zich meebrengt."

Obligatie

Concreet pleit het Verbond van Verzekeraars voor een defensieobligatie of een defensie-investeringsfonds. Bij een obligatie lenen beleggers geld uit aan de overheid. In dit geval kan een verzekeraar dan geld uitlenen om defensie-uitgaven mogelijk te maken.

Op die manier wordt het mogelijk voor verzekeraars om geld te steken in defensiematerieel waar op dat moment politieke en maatschappelijke consensus over is dat het een legitieme investering is.

In januari volgen er opnieuw gesprekken tussen de financiële instellingen en de overheid. De optie van een defensieobligatie wordt dan ook besproken.

'Morele verantwoordelijkheid'

Verzekeraar A.S.R. maakt vandaag bekend een stap verder te willen gaan. De verzekeraar heeft het beleggingsbeleid aangepast waardoor rechtstreeks, onder strikte voorwaarden, investeren mogelijk wordt in een Nederlandse defensiebedrijf.

A.S.R. ziet het als een morele verantwoordelijkheid om in defensie te investeren: "Deze beslissing is genomen na een oproep van de Nederlandse overheid aan Nederlandse institutionele beleggers om investeringskapitaal beschikbaar te stellen ter versterking van de Europese defensie-industrie."