NOS Nieuws - Algemeen

Een kind dat vorige week onwel werd na het eten van Haribo-snoepjes waar cannabis in bleek te zitten, heeft korte tijd in coma gelegen. Dat bevestigt een ziekenhuiswoordvoerder aan RTV Oost, na berichtgeving van de Twentse Courant Tubantia.

Meerdere leden uit hetzelfde gezin werden onwel na het eten van de bekende Haribo-colaflesjes. Twee kinderen moesten naar het ziekenhuis worden gebracht. Daar heeft een van de kinderen korte tijd in coma gelegen. Inmiddels maken beide kinderen het weer goed.

Het gezin deed na de onwelwordingen melding van de snoepjes bij de politie. De snoepfabrikant besloot daarop de kilozakken van het product Happy Cola F!ZZ, met een houdbaarheidsdatum tot januari 2026, terug te roepen. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) trof na onderzoek cannabis in de colasnoepjes aan.

Haribo waarschuwde eerder dat er zakken snoep in omloop waren die bij consumptie "kunnen leiden tot gezondheidsklachten zoals duizeligheid". Het bedrijf roept sinds gisteren ook klanten in België en Luxemburg op om de specifieke colasnoepjes niet meer te eten en terug te sturen.

Het is onduidelijk hoe de cannabis in het snoepgoed terecht is gekomen. Ook is onbekend hoeveel zakken snoep cannabis bevatten. De politie Oost-Nederland doet daar nog onderzoek naar.

Vrijdag ligt het treinverkeer in een groot deel van het land waarschijnlijk stil. Vakbond FNV kondigt aan dat de aangekondigde stakingen definitief doorgaan.

Vanmiddag waarschuwde de NS dat de staking van vrijdag gevolgen kan hebben voor het treinverkeer in het hele land. Mogelijk rijden er helemaal geen treinen. De vakbonden hebben een staking gepland in het midden van het land en vanuit die regio stuurt de NS zijn eigen treinen voor het hele land aan.

De vakbonden hadden de NS een ultimatum gesteld na vastgelopen gesprekken over de cao. FNV en VVMC eisten dat de directie van NS voldoet aan cao-eisen en stelden daarvoor een deadline. Dat ultimatum van FNV liep vanmiddag om 17.00 uur af en de deadline van VVMC was gisteren al verstreken.

Een eerdere reactie van NS op het ultimatum noemden de bonden zondag "weinig hoopgevend". NS bood een loonsverhoging op jaarbasis van 2,55 procent maar dat vinden de vakbonden te weinig. Zij willen dat de inflatie wordt gecompenseerd en dat is volgens hen niet het geval. Daarnaast eisen de bonden betere voorwaarden voor mensen die zwaar en onregelmatig werk doen.

Meerdere stakingen

De eerste staking bij NS is aanstaande vrijdag in het midden van het land. Ook de komende weken zijn stakingen aangekondigd. Zo zijn er op 10 juni plannen voor het westen van het land en op 12 juni voor het noordwesten en oosten. Op 16 juni wordt het werk neergelegd in het noorden en zuiden.

Mochten NS en de vakbonden dan nog geen akkoord hebben gesloten, volgen mogelijk landelijke stakingen.

De grenscontroles op snelwegen vanuit Duitsland en België zijn geen effectief middel om de instroom van asielzoekers te verlagen. Ze kunnen wel helpen bij het tegengaan van illegale migratie. Dat komt naar voren uit onderzoek van de Algemene Rekenkamer.

De Koninklijke Marechaussee begon in december met de binnengrenscontroles. Het kabinet wilde zo mensensmokkel en illegale migratie tegengaan. Het doel was de druk verlagen op de asielketen en lokale huisvesting.

Maar de Rekenkamer constateert dat iemand die bij een grenscontrole wordt aangehouden, rechtmatig in Nederland verblijft en de uitkomsten van de asielprocedure hier mag afwachten. Weigeren aan de grens kan dus niet. De Rekenkamer zegt dat het kabinet daar meerdere keren op is gewezen.

Meer mensen geweigerd

Voor december voerde de marechaussee overigens al steekproefsgewijs controles uit rond de grensovergangen onder de noemer Mobiel Toezicht en Veiligheid (MTV).

De Algemene Rekenkamer heeft de resultaten van de binnengrenscontroles van de eerste vijf maanden vergeleken met die van de MTV. De onderzoekers keken naar het aantal weigeringen, aanhoudingen of uitzettingen en het aantal asielaanvragen.

Onder de huidige controles werden aanzienlijk meer mensen geweigerd dan er onder de MTV werden uitgezet: 320 vergeleken met 170.

Het gaat hier om mensen die geen identificatiebewijs of visum hebben en/of niet kunnen aangeven wat ze in Nederland komen doen.

Dit laat volgens de Rekenkamer zien dat de huidige controles een grotere bijdrage kunnen leveren aan het tegengaan van illegale migratie. Maar de controles zijn volgens de Rekenkamer "geen instrument tegen asielzoekers".

Bovendien komt maar een klein deel van de asielzoekers via grenscontrole in de procedure: zo'n 400 op een totaal van 43.600. Dat is nog geen 1 procent.

Druk op Koninklijke Marechaussee

Voor het uitvoeren van de binnengrenscontroles zijn geen extra mensen beschikbaar.

Toch meldde minister Faber aan de Tweede Kamer dat de controles geen "significant effect" hebben op de andere taken van de marechaussee. De Rekenkamer zegt geen reden te hebben om hieraan te twijfelen.

De Algemene Rekenkamer ziet wel dat de marechaussee ook vóór de herinvoering van de controles verschillende taken al niet volledig kon uitvoeren. Zo zijn er nu al tekorten bij andere grenstaken en staat de militaire politietaak onder druk.

Andere landen

Nederland is niet het enige land in het Schengengebied dat extra grenscontroles uitvoert. Twaalf andere landen voerden deze tussen januari 2024 en maart 2025 in of verlengden ze. Van tien landen is duidelijk dat ze dat onder meer deden om illegale migratiestromen en mensensmokkel tegen te gaan.

Eén keer eerder werden de binnengrenscontroles in Nederland tijdelijk heringevoerd. Dat was in 2014 als preventieve veiligheidsmaatregel voor de Nuclear Security Summit in Den Haag. Twee weken lang werden de controles op grensovergangen met België en Duitsland, op waterwegen en luchthaven uitgevoerd. Vaker werd door bewindspersonen besloten de MTV te intensiveren als maatregel tegen de toename van asielzoekers.

De huidige controles waren in eerste instantie voor zes maanden ingesteld, inmiddels zijn ze verlengd tot 9 december 2025.

Het kabinet Schoof is gevallen omdat er bij één van de coalitiepartijen, de PVV, de wil ontbrak. "Dan kun je niet met elkaar verder", zei Schoof op een korte persconferentie na de ingelaste ministerraad in het Catshuis.

De bewindslieden van de PVV dienen allemaal hun ontslag in, de andere ministers en staatssecretarissen blijven demissionair aan om de lopende zaken af te handelen totdat er een nieuw kabinet is. Ook de premier zelf blijft demissionair aan.

Schoof noemde de stap van PVV-leider Wilders om zijn steun aan het kabinet in te trekken "onnodig en onverantwoord", omdat ons land volgens hem voor grote uitdagingen staat. "Op het gebied van veiligheid en economie in een snel veranderende wereld. Maar ook voor boeren en tuinders en voor grip op migratie."

Toch verwijt hij Wilders of de andere partijen niets. "Ik betreur het wel. Het had niet zo gehoeven."

Nederland een dienst bewijzen

Schoof zei elf maanden geleden 'ja' op de vraag of hij premier wilde worden. "Omdat ik ervan overtuigd was dat ik een bijdrage kon leveren aan het oplossen van de problemen van ons land. Ik denk dat ik dat nog steeds kan", zei hij.

Het demissionaire kabinet zal volgens hem "alles doen om de besluiten te nemen die nodig zijn. Ook demissionair denk ik dat we Nederland een dienst kunnen bewijzen", aldus Schoof, die daarna naar koning Willem-Alexander op Paleis Huis ten Bosch ging.

Bekijk hier de verklaring van Schoof:

Ook de vicepremiers stonden na afloop de pers te woord. Volgens PVV'er Agema was de sfeer in het kabinet altijd goed. "Maar op één onderwerp lukte het niet: asiel."

Asiel belangrijk voor PVV-kiezers

Ze was zelf met hart en ziel minister van Volksgezondheid en had bijna een akkoord gesloten met de sector over het betaalbaar houden van de zorg. Dat ze daar nu mee moet stoppen vindt ze erg. "Maar ik kan niet anders. Ik ben deel van het grotere geheel, en asiel is voor de kiezers van mijn partij nou eenmaal belangrijk."

Ze weet nog niet of ze nu weer zal terugkeren in de Tweede Kamer voor de PVV. "Ik heb me al langer voorgenomen om het eens een paar weken wat rustiger aan te doen. Dat ga ik eerst maar eens doen."

'Wilders verraadt Nederland'

BBB-vicepremier Keijzer is "een beetje verdrietig". Zij legt de schuld heel duidelijk wel bij de PVV. "Ik vind dat Geert Wilders Nederland verraadt. Hij heeft uiteindelijk zichzelf op nummer 1 gezet, in plaats van Nederland."

"Dit was dé kans om nu eindelijk iets te doen aan migratie, wonen, stikstof en het tegengaan van moslimextremisme, ook niet onbelangrijk." Ze vraagt zich af of het Wilders "te heet onder de voeten werd". Hij verwachtte volgens Keijzer dat de anderen "bij het kruisje zouden tekenen". "Nou, welkom in de wereld. Zo werkt het niet in een democratie."

Voorafgaand aan de ministerraad klonken er ook al harde woorden. VVD-minister Van Weel van Justitie toonde zich boos en teleurgesteld over de stap van de leider van de grootste partij: "Het is compleet onnodig. Dit lijkt vooropgezet spel, alsof hij de verantwoordelijkheid niet meer wilde dragen."

Vanochtend stapte de PVV uit de coalitie met VVD, NSC en BBB, omdat die partijen volgens hem niet wilden tekenen voor de aanvullende asielplannen van Wilders. De vier coalitiepartijen kwamen vanmorgen bij elkaar, nadat ze gisteravond ook hadden overlegd over het tienpuntenplan van Wilders voor een strenger asielbeleid.

Hij wilde zijn plan toevoegen aan het hoofdlijnenakkoord van de coalitie, maar de andere partijen voelden daar niets voor. Volgens hen hoeft dat akkoord helemaal niet opengebroken te worden en kon Wilders zijn eigen asielminister Faber de plannen gewoon laten uitwerken.

Dat het kabinet-Schoof zou gaan vallen, daar leek nooit iemand aan te twijfelen. De vraag was alleen wanneer. Veel mensen zetten hun geld op de onderhandelingen voor de voorjaarsnota, maar ook die hindernis werd genomen.

Wilders (PVV), Yesilgöz (VVD), Van Vroonhoven (NSC) en Van der Plas (BBB) kwamen op 16 april, na een etmaal onderhandelen, nog opgelucht naar buiten. Het was spannend geweest, maar kijk: er lag toch een akkoord over de voorjaarsnota.

En daar zat voor ieders achterban wat "zoet" in, maakten de onderhandelaars achtereenvolgens duidelijk. Zo had Wilders in al die uren zonder slaap voor elkaar gekregen dat de sociale huren twee jaar lang zouden worden bevroren.

Dat hier allerlei haken en ogen aan kleefden, was jammer, zei de PVV-leider op X. Dat moest woonminister Keijzer maar oplossen, al had zij als kabinetslid niet bij de onderhandelingen gezeten en zag zij het plan ook eigenlijk niet zitten.

Het was tekenend voor dit kabinet. Dat was in naam extraparlementair, wat inhoudt dat er een gezonde afstand zou moeten zijn tussen kabinet en Tweede Kamer. Maar in werkelijkheid maakten de vier fractieleiders uit de Kamer de dienst uit.

En zo kon het zelfs gebeuren dat één Tweede Kamerlid de stekker uit een kabinet kon trekken.

Lange formatie

Het liep van begin af aan moeizaam tussen PVV, VVD, NSC en BBB. De formatie duurde lang, ruim zeven maanden, en leek een paar keer te mislukken. De meeste onderhandelaars hadden weinig trek in deze coalitie.

Met name de nieuwe partij van Pieter Omtzigt, Nieuw Sociaal Contract (NSC), hield de boot af. Voor de verkiezingen had Omtzigt gezegd dat hij niet met de PVV in een regering wilde. De partij van Geert Wilders liet, volgens Omtzigt, de rechtsstaat niet heel.

En andersom hadden de andere partijen meteen al moeite met de persoon Omtzigt. Die zou zich tijdens formatiegesprekken veel te emotioneel gedragen en een paar keer in huilen zijn uitgebarsten. Ze vroegen zich hardop af of hij voldoende was hersteld van zijn burn-out, wat later inderdaad niet het geval bleek te zijn.

Maar de vier partijen zagen geen alternatief. Ze voelden zich tot elkaar veroordeeld. Want over één ding waren ze het hartgrondig eens: de tweede partij bij de verkiezingen, GroenLinks-PvdA van Frans Timmermans, moest hoe dan ook buiten de deur worden gehouden.

Bekijk hier een terugblik op elf maanden kabinet-Schoof:

PVV-plannen in ijskast

Dus werden er PVV-plannen in de ijskast gezet en kwamen er afspraken op papier over de Grondwet, de grondrechten en de democratie. En zo kon er dan toch een kabinet komen, met een partijloze premier: Dick Schoof.

Hij was tot dat moment de hoogste ambtenaar op het ministerie van Justitie en Veiligheid en eerder onder meer Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). Hij had geen politieke ervaring.

Wilders zag dus, als leider van de grootste partij , het 'torentje' aan zich voorbij gaan en dat bleef steken. Hij kwam daar meermaals op terug op X, waar hij ook in felle bewoordingen afstand bleef nemen van het kabinet. Alsof hij er niks mee te maken had.

Het kabinet-Schoof werd op 2 juli 2024 beëdigd, bijna een jaar geleden. En twee dagen later werd de premier-van-buitenaf duidelijk hoe de hazen liepen. Het debat over de regeringsverklaring escaleerde en de partijloze premier stond er alleen voor.

'Slappe hap'

Achter zijn rug twitterde minister Agema over hoofddoekjes. En Wilders noemde zijn optreden "slappe hap". Want in zijn ogen had Schoof het te weinig opgenomen voor PVV-ministers uit zijn kabinet die omstreden uitspraken hadden gedaan.

Kort daarna begonnen de onderhandelingen over de Prinsjesdagbegroting. En ook hierbij hoorden veel kabinetsleden pas achteraf wat er van hen werd verwacht. Zoals minister Agema (Volksgezondheid), die verrast werd door een bezuiniging van 165 miljoen op scholing voor verpleegkundigen.

Er volgde een ruzie over een strengere asielaanpak. De PVV wilde aanvankelijk uitsluitend spreken over het inzetten van het noodrecht (voor buitengewone omstandigheden) om strenge maatregelen voor elkaar te krijgen, maar ging uiteindelijk akkoord met een gewone wet. Die ging dan wel de 'asielnoodmaatregelenwet' heten.

NSC-staatssecretaris Idsinga (Financiën) stapte op na tweets van onder anderen PVV-leider Wilders over de zakelijke belangen van Idsinga. De staatssecretaris noemde het "een vertrouwensbreuk". Twee weken later vertrok NSC-staatssecretaris Achabar (Toeslagen en Douane) vanwege de omgangsvormen in het kabinet.

'Gebrek aan fatsoen'

Dat leidde tot een crisissfeer in Den Haag. Andere NSC-bewindspersonen dreigden ook op te stappen. Maar een kabinetsval werd opnieuw voorkomen. Er vertrokken wel twee NSC-Kamerleden vanwege "het gebrek aan fatsoen" in kabinet en coalitie.

Niet veel later was er onrust omdat premier Schoof 3,5 miljard euro beloofde aan Oekraïne. PVV-vicepremier Agema zei dat die toezegging voor haar uit de lucht kwam vallen en ook BBB-vicepremier Keijzer was verrast.

En ondertussen was er voortdurend gedoe rond PVV-minister Faber van Asiel en Migratie, die onder aanmoediging van partijleider Wilders op X haar eigen koers leek te volgen. Zo kwam ze vanuit het niets met een plan om 'terugkeerborden' bij asielzoekerscentra te plaatsen. Toen RTL haar vroeg of dit kabinetsbeleid was, antwoordde ze: "Ik bén beleid".

Later weigerde ze te tekenen voor de koninklijke onderscheidingen voor vijf vrijwilligers die zich hadden ingezet voor asielzoekers, omdat dat haaks zou staan op haar aanpak. De lintjes kwamen er alsnog, omdat premier Schoof en minister Uitermark van Binnenlandse Zaken hun handtekening zetten.

Eenheid van kabinetsbeleid

In een fel Kamerdebat over de kwestie zei Schoof dat die twee handtekeningen voor het voltallige kabinet stonden en dat er daardoor heus "eenheid van kabinetsbeleid" was, ondanks de volharding van Faber dat ze geen stempelmachine was en niets tekende waar ze niet achter stond.

"Eenheid van kabinetsbeleid" was ook de bezweringsformule toen NSC-minister Veldkamp op eigen houtje een bezorgde brief over het handelen van Israël in Gaza naar de Europese Commissie stuurde. Buiten medeweten van de PVV-ministers, die zich gepasseerd voelden omdat dit onderwerp in hun partij heel gevoelig lag.

Maar welke eenheid, werd steeds meer de vraag. De vier partijen dreven almaar van elkaar af. Nadat PVV-leider Wilders op eigen houtje een persconferentie had gegeven omdat het naar zijn zin niet genoeg opschoot met het asielbeleid, was het hek van de dam.

Bij de eerstvolgende ministerraad zei asielminister Faber dat NSC in "een papieren werkelijkheid" leefde en reageerde NSC-minister Uitermark dat ze voor zichzelf zou gaan uitmaken of ze nog wel door wilde in deze coalitie als het hoofdlijnenakkoord zou worden opengebroken.

Die vraag hoefde ze niet meer te beantwoorden. Gisteren sprak Wilders een klein uur met de drie andere fractieleiders over zijn plannen. Hij wilde daar hun handtekening onder en anders zou hij de stekker eruit trekken. En zo dacht hij er vanochtend, na het nachtje dat hij er nog over had geslapen, nog steeds over. Tot boosheid en frustratie van de anderen.

En zo kwam er dan toch een einde aan dit gedwongen huwelijk, dat alleen nog zo lang stand leek te houden omdat de peilingen de coalitiepartijen niet uitnodigden om nieuwe verkiezingen aan te gaan.

Journalist en presentator Peter de Bie is overleden. Dat heeft Omroep Max bekendgemaakt. De Bie was de echtgenoot van Dieuwertje Blok die begin maart overleed.

Peter de Bie was vooral bekend als presentator van het radioprogramma TROS Nieuwsshow, dat hij sinds 1996 presenteerde met Mieke van der Weij.

De Bie werkte sinds 1977 bij de publieke omroep. Hij maakte voor de KRO Voer voor Vogels en voor de VARA werkte hij van 1980 tot 1988 mee aan het radioprogramma De Stand van Zaken. Dat programma won de Zilveren Reissmicrofoon en de J.B. Broekszprijs.

Na een overstap naar de TROS werkte hij mee aan de tv-programma's Tros Aktua en Radar. In 1994 maakte De Bie de definitieve overstap naar radio waar hij samen met Mieke van der Weij het radioprogramma TROS Nieuwsshow ging presenteren. In 2018 werd het programma overgenomen door Omroep Max en onder de naam Nieuwsweekend op zaterdagochtend uitgezonden op NPO Radio 1. In 2022 hield hij daar vanwege ernstige gezondheidsklachten, die uiteindelijk leidden tot de amputatie van zijn onderbeen, mee op.

De Bie is op zijn 75e verjaardag overleden. Het was een zelfgekozen dood. In een interview met radiocollega Coen Verbraak legt hij uit waarom hij die keuze maakte.

"De lol is eraf, er is te veel gedoe. En ik ben ook als de dood dat als er nog een keer iets raars gebeurt, je niet eens in staat bent die eigen beslissing te nemen en je in situaties terechtkomt waar je echt niet wil wezen."

Hij zei bang te zijn dat hij een verpleger in huis krijgt of naar een verpleeginrichting moet. "Beide keuzes zijn voor mij onbespreekbaar, daar ben ik karakterologisch niet geschikt voor."

'Denk warm'

Ook het overlijden van zijn vrouw, Dieuwertje Blok, komt ter sprake. Tot zo'n drie weken voor haar dood wisten ze niet dat het zo zou aflopen. "Ik heb nooit gedacht dat die dood ging. Nooit. Nee."

"We hadden samen wel voor hetere vuren gestaan. Dus dan kon dit, hoe lullig het ook klinkt, er wel bij. Dan gaat er een neus af, maar dat konden we wel hebben. En toen zat het in haar nek, maar er was niets aan de hand want een huidkanker slaat niet over naar de rest. Nou, dat hebben we geweten."

De Bie zegt veel van zijn vrouw te hebben geleerd. "Zij heeft mij wel geleerd; je kan wel verdrietig doen en zitten sippen van 'waarom ben ik dit nou die dit overkomt'. Denk nou eens hoe fijn je leven is geweest en hoe goed wij het samen hadden. Denk warm zei ze altijd en ze bleef ook warm als ze warm dacht. Ze heeft om haar dood geen traan gelaten."

Terugkijkend op zijn leven uitte hij zich tevreden. "Ik heb een fantastisch leven gehad. Ik heb alles gedaan wat God verboden heeft en wat God gewild had. De laatste twee jaar waren zuur, maar de rest was echt subliem."

Radio maken vond hij het allermooiste. "Natuurlijk daar hoeft toch nooit iemand over na te denken zeg. Radio is: er zitten twee mensen tegenover elkaar, of nog mooier misschien wel, een microfoon en een telefoonlijn, want meer heb je niet nodig."

"Veel gelachen en nu is het voorbij. Het is goed."

Het afscheidsinterview met Peter de Bie wordt morgenavond in zijn geheel uitgezonden in NOS Met Het Oog Op Morgen op NPO Radio 1.

Wie de Instagram- of Facebook-app heeft geïnstalleerd op een Samsung-telefoon of een andere Android-smartphone, werd sinds september nauwlettend in de gaten gehouden. Door een technisch trucje werd een groot deel van het surfgedrag op de smartphone doorgestuurd naar moederbedrijf Meta. Dat ontdekte een internationaal team van onderzoekers, onder meer van de Radboud Universiteit.

De truc werkte zelfs als je de zogenoemde incognito-modus gebruikte, waarin surfgedrag anoniem zou moeten zijn. Ook het verwijderen van cookies had geen zin. Als je was ingelogd in de Instagram- of Facebook-app, kon al het surfgedrag aan je account worden gekoppeld. Daarmee kon Meta veel beter gerichte advertenties serveren. Het bedrijf is er maandag, na door media op zijn acties te zijn gewezen, mee gestopt.

Het volgen kon op alle websites die een extern volgprogramma van Meta inladen. Veel websites doen dat om je gericht reclame aan te bieden via de apps van Meta: denk aan het paar schoenen dat je eenmaal hebt bekeken, en dat je vervolgens overal tegenkomt.

"Ik kwam het probleem op het spoor via de site van de Radboud Universiteit, die zelf ook zo'n volgprogramma heeft", zegt Gunes Acar, een van de hoofdonderzoekers en verbonden aan de Radboud Universiteit. Acar zag dat volgprogramma op de achtergrond verbinding maken met de Meta-apps. "Meta heeft dit nooit verteld, zowel niet aan gebruikers als aan eigenaren van websites met zo'n volgprogramma."

Misverstand

Google, het moederbedrijf van zowel Android als de op Android populaire Chrome-browser, reageert geïrriteerd. "Dit is een flagrante schending van ons beveiligings- en privacybeleid", laat het bedrijf weten in een schriftelijke reactie. "We hebben maatregelen geïmplementeerd om misbruik te voorkomen." Een update voor webbrowser Chrome wordt momenteel doorgevoerd.

Bedrijven moeten aan Googles regels voldoen om hun app in de applicatiewinkel van Android te mogen plaatsen. Meta zegt in gesprek met Google te zijn over een "misverstand bij het toepassen van Googles beleid".

Bovendien is het waarschijnlijk in strijd met de privacywet. "Volgen op internet mag, maar niet heimelijk", zegt privacy-expert Rob van Eijk, die veel onderzoek deed naar volgen op internet. "Je moet weten waarvoor je toestemming geeft."

Server

Meta misbruikte een mogelijkheid voor Android-apps om een server te draaien, wat bijvoorbeeld kan worden gebruikt om bestanden uit te wisselen. De Instagram- en Facebook-apps openden zo'n server puur voor het volgen van gebruikers. Volgens Google gaat het om een functie die helemaal niet voor dat soort doeleinden is bedoeld.

Voor zover bekend deed Meta dit alleen op Android. "Maar het is op iOS ook een stuk moeilijker om dit soort beveiligingsonderzoek te doen", zegt Acar van de Radboud Universiteit.

In de eerste maanden had Meta zijn "spionageserver" bovendien onvoldoende beveiligd, waardoor ook andere apps zouden kunnen meelezen met het surfgedrag van Android-gebruikers.

Burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom stelt dat de ontdekking van Acar en zijn mede-onderzoekers opnieuw bewijst dat "bedrijven er alles aan zullen doen om online je gedrag te volgen. "Zelfs als je probeert dat tegen te houden bijvoorbeeld door cookies te weigeren bedenken ze alsnog slimme, vaak stiekeme manieren om je in de gaten te houden."

Naast Facebook en Instagram misbruikten ook apps van de Russische zoekgigant Yandex het privacylek. Yandex deed dat bovendien al veel langer: al acht jaar. Yandex wordt in Nederland nauwelijks gebruikt.

De Oekraïense geheime dienst SBOe zegt de brug tussen De Krim en Rusland te hebben aangevallen met explosieven. Daarbij zou schade zijn ontstaan aan pilaren en de reling. Rusland zegt dat de brug enkele uren dicht was maar inmiddels weer is geopend. Een reden voor de sluiting werd niet gegeven.

Volgens de SBOe is er 1100 kilo aan explosieven tot ontploffing gebracht. Die zouden zijn geplaatst onder water bij de brug die De Krim met het vasteland verbindt. Voor zover bekend zijn er geen slachtoffers gevallen.

De zeventien kilometer lange brug is een belangrijke aanvoerroute voor Russische troepen in de oorlog met Oekraïne. Er kan zowel weg- als spoorvervoer over de brug. De Krim wordt sinds 2014 door Rusland bezet.

Ook Oekraïense aanval op stroomvoorziening

Oekraïne voerde vandaag ook droneaanvallen uit op de stroomvoorziening in door Rusland bezette gebieden in Oekraïne. Zeker 700.000 mensen in Zaporizja en Cherson zaten volgens Rusland daardoor zonder stroom. Een deel van de stroomvoorziening is weer hersteld.

In Zaporizja en Cherson heeft Rusland voor een groot deel de controle. Persbureau Reuters omschrijft de aanval als een van de grootste in zijn soort sinds de oorlog begon ruim drie jaar geleden. Voor zover bekend zijn er geen slachtoffers gevallen.

Volgens het Russische staatspersbureau RIA is de situatie bij de kerncentrale in Zaporizja "onder controle, maar zeer complex".

Rusland voert vandaag ook aanvallen uit op Oekraïne. Bij een raketaanval op Soemy, in het noordoosten van het land, vielen drie doden en 25 gewonden. Onder de gewonden zijn ook kinderen. Volgens president Zelensky is er een appartementencomplex geraakt.

Mislukte vredesbesprekingen

De aanvallen komen een dag nadat Russische en Oekraïense delegaties overleg hadden in Istanbul. Beide landen liggen mijlenver uit elkaar over een staakt-het-vuren. Wel werden er opnieuw afspraken gemaakt over een gevangenenruil en Rusland zegt tien kinderen die uit Oekraïne naar Rusland zijn ontvoerd terug te brengen.

De Zuid-Koreaanse presidentskandidaat Lee Jae-myung heeft de verkiezingen gewonnen. Bijna alle stemmen zijn geteld en de belangrijkste concurrent Kim Moon-soo heeft zijn verlies toegegeven. Lee kreeg ongeveer 49 procent van de stemmen.

Lee heeft onder meer beloofd dat hij ongelijkheid en armoede wil bestrijden.

Zuid-Koreanen gingen vandaag naar de stembus om een opvolger te kiezen van de vorige president Yoon Suk-yeol. Die werd afgezet nadat hij vorig jaar de macht had proberen te grijpen door de noodtoestand af te kondigen. De gebeurtenis leidde tot een politieke crisis in het Aziatische land.

Lee moest het opnemen tegen Kim Moon-soo van de conservatieve Volksmachtpartij en tevens de opvolger van Yoon. Kim kreeg ongeveer 42 procent van de stemmen. In de peilingen bleek Lee al favoriet te zijn bij de Zuid-Koreanen. In totaal deden zes kandidaten mee aan de verkiezingen.

Het is de tweede keer dat Lee meedeed aan de presidentsverkiezingen. In 2022 verloor hij nipt van Yoon. Zijn partij is de grootste oppositiepartij en heeft ook de meerderheid in het parlement.

De nieuwe president wordt morgen geïnstalleerd en moet grote binnenlandse problemen zien op te lossen. Zuid-Korea heeft te maken met vergrijzing, stijgende huishoudschulden en een beperkte loongroei. Ook de Amerikaanse heffingen leggen een druk op de Zuid-Koreaanse economie.

Minister Keijzer (BBB) trekt het plan in om de sociale huren voor twee jaar te bevriezen. Ze doet dit nog voor de ministerraad over het uiteenvallen van de coalitie is begonnen. Voor huurders in de sociale sector betekent de intrekking van het plan dat de huren dit en volgend jaar toch mogen stijgen.

De huurbevriezing was door de coalitie afgesproken in het overleg over de voorjaarsnota. Het was een belangrijke wens van PVV-leider Wilders om minima te helpen, maar het plan stuitte meteen op grote bezwaren van veel partijen en betrokken organisaties.

Keijzer, die ook al geen fan was van het plan, besluit nu dus om het voorstel niet in te dienen "op basis van het advies van de Raad van State, de politieke ontwikkelingen en om rust en voortgang te brengen in de volkshuisvesting". De Raad van State adviseerde Keijzer maandag om het wetsvoorstel niet in te dienen.

Boodschappenbonus

De huurbevriezing was de constructie waarmee Wilders een "boodschappenbonus" voor huurders mogelijk wilde maken. Als de huren niet stijgen, is de overheid ook minder geld kwijt aan de huurtoeslag. Dat bedrag loopt op tot bijna een half miljard euro per jaar.

Een deel daarvan zou weer teruggaan naar een eenmalige verhoging van de huurtoeslag met 1 miljard euro. Omdat het "inverdieneffect" op de huurtoeslag wegvalt als de huurbevriezing niet doorgaat, moet Keijzer nu elders geld daarvoor vinden.

Critici wezen er de afgelopen tijd op dat er door de huurbevriezing minder woningen zouden kunnen worden gebouwd. Corporaties worden in het plan namelijk niet volledig gecompenseerd, waardoor ze minder geld hebben voor de bouw van nieuwe woningen. Corporaties stapten hierom naar de rechter.

Een ander kritiekpunt was dat niet alle sociale huurders zouden profiteren van de bevriezing. Voor huurders van particuliere sociale huurwoningen was namelijk geen plan gemaakt.

Koepelorganisatie Aedes van de woningcorporaties reageert verheugd op het niet doorgaan van het plan. "Voor alle woningzoekenden en huurders is het goed nieuws dat de woningcorporaties hun investeringen in nieuwbouw en verduurzaming kunnen doorzetten", zegt voorzitter Liesbeth Spies.

De man die afgelopen weekend overleed na een aanval van een stier is een melkveehouder van 79 uit Stompetoren. De boer werd aangevallen tijdens een vaste klus in de stal. Ook de zoon werd aangevallen, vertelt hij aan regionale omroep NH.

Jack Rijlaarsdam had al snel door dat er iets niet klopte op de meelkveehouderij afgelopen zondag. "Ik weet dat mijn vader altijd na een kwartiertje klaar is met zijn klusje. Maar hij kwam maar niet terug. Ik had er een slecht gevoel bij, dus ben gaan zoeken."

Hij vond zijn vader buiten bewustzijn in de ligboxen, de rustplekken waar melkvee vaak in verblijft. "Dat hij een aanvaring met de stier had gehad, was wel duidelijk."

De hulpdiensten kwamen naar het boerenerf, maar hulp mocht niet meer baten. "In de tussentijd wilde die stier mij ook nog grijpen. Toen heb ik ook nog drie beuken gehad." Hij liep naar eigen zeggen verwondingen op aan onder meer zijn ribben.

Stier afgemaakt

De stier is afgemaakt. "Die is weg, die ligt al in de vitrine. Daar wilden we zo snel mogelijk vanaf", aldus Rijlaarsdam.

Het politieonderzoek is inmiddels afgerond. Voor de politie is duidelijk dat het om een tragisch ongeval gaat.

In de buurt van een hulpdistributiepunt van de omstreden Gaza Humanitarian Foundation (GHF) in Rafah zijn vanochtend 27 mensen gedood, meldt het Rode Kruis. De lokale aan Hamas gelieerde gezondheidsautoriteiten stellen dat het Israëlische leger daar op Palestijnen heeft geschoten die op noodhulp aan het wachten waren. Ook ooggetuigen spreken van Israëlisch vuur.

Er zouden meer dan negentig mensen gewond zijn geraakt, van wie meerdere in kritieke toestand verkeren, melden de gezondheidsautoriteiten. Het Rode Kruis noemt een hoger aantal; het heeft 184 gewonden ontvangen in zijn veldhospitaal.

Het Israëlische leger meldt dat het inderdaad heeft geschoten in de buurt van een distributiepunt, op ongeveer 500 meter afstand, naar eigen zeggen omdat er "meerdere verdachten op onze troepen afkwamen". Het leger beweert eerst waarschuwingsschoten te hebben afgevuurd. Daarna zouden militairen gericht hebben geschoten "op enkele individuen die op hen afkwamen". Het leger zegt de mediaberichten over slachtoffers te hebben gehoord, maar noemt geen slachtofferaantallen.

De verklaring van het Israëlische leger suggereert dat het gaat om een beperkt incident, maar dat strookt niet met de verklaringen van ooggetuigen. Een arts die in het gebied aanwezig was, spreekt tegenover de BBC van "een groot bloedbad". Hij zegt dat er veel slachtoffers zijn gevallen.

'Van alle kanten beschoten'

Er is nog veel onduidelijk, maar volgens ooggetuigen hadden duizenden Palestijnen zich in de vroege ochtend verzameld bij een rotonde vlak bij het distributiepunt. Daar wachtten ze op de opening van het hulpdistributiepunt van de Gaza Humanitarian Foundation.

Palestijnen verzamelen zich daar al dagenlang vroeg in de ochtend, in de hoop een noodhulppakket te ontvangen. Bijna alle Palestijnen zijn afhankelijk van noodhulp en lijden honger omdat Israël bijna drie maanden helemaal geen voedsel en water naar binnen liet.

Als ze rond het officiële tijdstip van de Gaza Humanitarian Foundation arriveren, is de noodhulp vaak al op, vertellen Gazanen. Het gebruiken van honger als wapen is een van de redenen dat steeds meer mensenrechtenonderzoekers en genocide-wetenschappers stellen dat Israël zich schuldig maakt aan genocidaal geweld in Gaza.

Om 04.00 uur werd het vuur geopend, zeggen ooggetuigen tegen persbureau AP. Een man zegt dat er "van alle kanten geschoten werd door het Israëlische leger". Volgens een vrouw uit Khan Younis gebeurde dat "willekeurig". Een woordvoerder van de burgerbescherming van Gaza beweert dat Israël het vuur opende met tanks en drones. Dat is niet te verifiëren.

GHF ontkent

Mohammed Saqr, hoofd verpleging van het Nasser-ziekenhuis, zegt tegen persbureau AP dat er onder de doden minstens drie kinderen en twee vrouwen waren. De directeur van het ziekenhuis meldt dat de meeste patiënten schotwonden hadden.

De Gaza Humanitarian Foundation beweert dat er geen geweld heeft plaatsgevonden in of rond de locaties. De organisatie zegt dat het "begrijpt dat het Israëlische leger onderzoekt of een aantal burgers gewond is geraakt nadat ze de aangewezen veilige corridor hadden verlaten en een afgesloten militaire zone waren binnengegaan". Waar ze op baseert dat de Palestijnen een "afgesloten militaire zone" waren binnengegaan, is onduidelijk.

Het doet denken aan afgelopen zondag, toen gezondheidsautoriteiten meldden dat het Israëlische leger 31 mensen had gedood op dezelfde rotonde. Ooggetuigen verklaarden ook toen dat Israëlische militairen de menigte in het holst van de nacht onder vuur namen met drones en tanks.

Het Israëlische leger verklaarde uiteindelijk dat het "waarschuwingsschoten" had gelost op een afstand van het distributiecentrum. Het ontkende het vuur te hebben geopend op mensen en suggereerde dat militanten van Hamas of andere gewapende groeperingen verantwoordelijk zijn. De secretaris-generaal van de Verenigde Naties Guterres heeft opgeroepen tot een onafhankelijk onderzoek naar de beschietingen.

Niet neutraal

Op de GHF zelf klinkt ook veel kritiek, afkomstig van hulporganisaties en mensenrechtenexperts. Het gaat om een Amerikaans-Israëlisch initiatief, en geen neutrale en onafhankelijke hulporganisatie, zoals het internationaal recht voorschrijft, betogen ze.

De GHF maakt bovendien gebruik van slechts vier noodhulppunten, waar dat er eerder onder onafhankelijke hulporganisaties nog ongeveer 400 waren. Door Palestijnen te dwingen naar bepaalde locaties af te reizen om iets te kunnen eten, zou de hulpverlening worden gebruikt om delen van Gaza te ontvolken.

Volgens de VN komt het plan van GHF neer op het inzetten van noodhulp als wapen. Ook biedt het GHF veel te weinig noodhulp om de bevolking van voedsel te voorzien, terwijl er nog altijd duizenden vrachtwagens vol noodhulp wachten bij de grens.

De PVV trekt zich terug uit het kabinet en dat betekent waarschijnlijk dat het kabinet-Schoof valt. Dat hoeft niet per se, want twee coalitiepartijen suggereren dat een doorstart van dit kabinet ook mogelijk is. Maar de kans daarop lijkt niet groot, want de grootste oppositiefractie, GroenLinks-PvdA, ziet daar niets in.

"Een minderheidskabinet is zeker een optie", zegt NSC-leider Van Vroonhoven. Dat zou betekenen dat dit kabinet doorgaat met de drie overgebleven partijen VVD, NSC en BBB. "Dan heb je geen meerderheid meer in de Tweede Kamer, dus dan moet je veel gaan buurten bij andere partijen", zegt Van Vroonhoven.

Peilingen

Dat 'buurten' betekent concreet meerderheden zoeken om plannen uitgevoerd te krijgen. Het is niet de makkelijkste manier, zegt de NSC-leider. "Maar wel een manier om ervoor te zorgen dat de hele Kamer betrokken is." Ook BBB-leider Van der Plas suggereert dat het kabinet misschien nog verder kan met de steun van een aantal oppositiepartijen.

Dat juist deze twee coalitiepartijen denken aan een doorstart is niet verwonderlijk. NSC en BBB staan er heel slecht voor in de peilingen, nieuwe verkiezingen zijn dan niet aantrekkelijk. Coalitiepartij VVD laat nog in het midden wat daar de voorkeur is. "Alle opties worden nu onderzocht", zegt partijleider Yesilgöz. "De VVD wil verantwoordelijkheid nemen, in welke vorm weten we nog niet."

'Over links'

Voor een doorstart heb je dus steun nodig van oppositiepartijen, en hoe meer zetels, hoe makkelijker. Maar verreweg de grootste fractie, GroenLinks-PvdA, ziet er niets in. "Wij willen zo snel mogelijk verkiezingen", zegt fractievoorzitter Timmermans. Hij denkt niet dat er "een stabiel landsbestuur" te vormen is op een andere manier.

Oppositiepartij SP ziet ook niet veel in een doorstart. Partijleider Dijk vindt het tijd voor "politieke verandering en dus verkiezingen". Denk-leider Van Baarle sluit zich daarbij aan, net als JA21-voorman Eerdmans. Met het wegvallen van de 37 Tweede Kamerzetels van de PVV ziet Eerdmans alleen nog maar meerderheden 'over links'. "Dus daar zou ik niet voor zijn."

Een aantal oppositiepartijen heeft wel laten weten daar oren naar te hebben. ChristenUnie-leider Bikker zegt dat wat haar betreft nieuwe verkiezingen "niet direct nodig" zijn. SGP-leider Stoffer zegt dat zijn partij bereid is "verantwoordelijkheid te pakken". Volgens hem is het tijd om zaken te regelen voor Nederlanders, bijvoorbeeld op het gebied van stikstof en asiel.

Najaar

Als er geen doorstart komt - en daar lijkt het op - zullen er nieuwe verkiezingen worden gehouden. Wanneer die zijn, bepaalt de Kiesraad. Voor de zomer lijkt al te kort dag te zijn, dus een stembusgang in het najaar is waarschijnlijker.

Tot die tijd, en ook daarna nog tijdens de formatie, zou het huidige kabinet demissionair zijn. Dat betekent dat het kabinet in principe geen grote besluiten meer neemt, als de Kamer vindt dat die kunnen worden uitgesteld. Overigens is dat naar verwachting niet meer aan het hele kabinet, want Wilders zei vanochtend dat de PVV-bewindspersonen per direct vertrekken.

Of dat geldt voor alle PVV'ers is nog de vraag. Het is denkbaar dat een aantal van hen met wat afstand tot de partij toch wil aanblijven, bijvoorbeeld minister Beljaarts van Economische Zaken of staatssecretaris Coenradie van Justitie en Veiligheid. Aannemelijk is dat de portefeuilles van de vertrekkende PVV'ers worden verdeeld over bewindspersonen van VVD, NSC en BBB.

Waarschijnlijk wordt hierover vanmiddag meer duidelijk. Om 13.30 uur is er een ingelaste ministerraad over hoe het nu verder moet.

Extinction Rebellion (XR) wil komende maand tijdens de NAVO-top in Den Haag de A12 weer blokkeren. De klimaatactiegroep zegt dat de top "het uitgelezen moment" is "om grote veranderingen te eisen".

De actiegroep wil onder meer dat de Nederlandse overheid Israël veroordeelt en sancties tegen het land instelt vanwege de oorlog in Gaza. Ook eist XR een einde aan fossiele subsidies en financieringen.

"Terwijl regeringsleiders steeds grotere wapenbudgetten binnenslepen, pleegt Israël genocide op de Palestijnen, zitten we opgescheept met racistisch en fascistisch beleid en woekert de klimaatcrisis voort", zegt XR.

Vervolging

Extinction Rebellion heeft al meerdere keren de A12 bij Den Haag al geblokkeerd. Dat leidde in veel gevallen tot arrestaties en soms tot vervolging. Zo heeft het Openbaar Ministerie afgelopen januari besloten om actievoerders te vervolgen omdat ze zich schuldig zouden hebben gemaakt aan vernieling en plegen van geweld.

XR wil op 25 juni de A12 in de buurt van het tijdelijke gebouw van de Tweede Kamer en werkgeversorganisatie VNO-NCW blokkeren omdat "die sterk voor defensie lobbyt".

Chalatenango in El Salvador is een onopvallend stadje, waar je binnen 10 minuten doorheen rijdt. In een zijstraatje staat een wit gebouw, waarop met blauwe letters "Juridisch Centrum van Chalatenango" is geschreven. Het is op deze plek, op zo'n twee uur rijden van hoofdstad San Salvador, waar vandaag de verdachten van de moord op vier IKON-journalisten in 1982 terechtstaan.

Het moet het slotstuk worden van een decennialange juridische strijd van de nabestaanden. De Nederlandse journalisten deden verslag van de burgeroorlog en liepen bij het plaatsje Santa Rita, op een kwartier rijden van Chalatenango, in een hinderlaag. Ze werden door militairen doodgeschoten.

De verdachten zullen niet aanwezig zijn bij de start van de zitting: los van het feit dat binnen de rechtszaal maar zeer beperkte ruimte is, zijn de drie nog overgebleven verdachten stokoud. Twee van hen zijn in de 90, de hoofdverdachte kolonel Reyes Mena is 85, maar woont in de Verenigde Staten. Tegen hem is een uitleveringsverzoek uitgevaardigd.

Wie er ook niet bij zijn, zijn de nabestaanden van de vier journalisten. Sonja en Saskia ter Laag, de zussen van Hans ter Laag, en Gert Kuiper, de broer van Jan Kuiper, hadden in april, toen de zaak eigenlijk had moeten beginnen, wel de oversteek gemaakt. Het werd een traumatische gebeurtenis: een dag voordat de zitting in Chalatenango had moeten beginnen, kregen ze het bericht dat de zaak was uitgesteld. Reden: de advocaat van de verdachten moest een medische ingreep ondergaan, precies op de dag van de zitting.

De nabestaanden besloten alsnog naar Chalatenango af te reizen, naar het monument dat is opgericht ter nagedachtenis van de vier journalisten. Een halve cirkel, met daarin een kruis met een witte hand die een tulp vasthoudt, en daarvoor vier kruizen met daarop de namen van de vier journalisten erop. Daarna maakten ze de tocht richting het veld waar de vier in een hinderlaag liepen.

"Ik zou het heel erg vinden als de daders overlijden zonder berecht te worden", zei Sonja ter Laag, wier broer Hans de geluidsman was bij de IKON-ploeg. "Ik vind gewoon dat ze gestraft moeten worden en niet zozeer dat ze in de gevangenis moeten belanden en heel lang moeten zitten. Dat interesseert me niet, maar het gaat mij om de erkenning dat ze vier mensen hebben vermoord."

Het zijn niet alleen de nabestaanden die het proces op de voet volgen en gerechtigheid eisen. Ook voor Salvadoranen is de rechtszaak van groot belang. Toen de burgeroorlog in El Salvador begin jaren 90 tot een eind kwam, besloot een door de VN-gesteunde commissie onderzoek te doen naar mensenrechtenschendingen. De moord op de vier IKON-journalisten werd ook onderzocht. De rechtszaak dinsdag is pas de eerste zaak die door de VN-commissie in El Salvador is onderzocht die daadwerkelijk voor de rechter komt.

Tegenwerking door militairen

Voor Salvadoranen die de burgeroorlog actief hebben meegemaakt, is de zaak daarom extra belangrijk. Een van hen is Héctor Bernabé Recinos, voormalig vakbondsleider. Hij zat in de gevangenis in 1982 en werd vijf dagen voor de moord op de Nederlanders bezocht door de filmploeg. "Niemand nam de moeite om ons te interviewen. En zij kwamen uit Nederland om ons verhaal te horen", zegt Bernabé Recinos tegen NOS. Hij gaat steevast naar herdenkingsmomenten voor de journalisten. "We zijn hen onze dank verschuldigd. Ik voel een band met ze."

Vanwege de mogelijke precedentwerking die er van deze rechtszaak kan uitgaan, is er vanuit militaire hoek veel tegenwerking. Naast het vertragen van de IKON-rechtszaak wordt regelmatig in het openbaar steun betuigd aan de nog levende verdachten. Maar als de zaak dinsdag daadwerkelijk begint, zal het niet lang duren voordat uitspraak volgt. De zaak wordt in een keer behandeld, zonder nieuwe getuigen, met alle beschikbare bewijsstukken en de jury moet zich gelijk over de schuldvraag buigen. Mogelijk kan zo, nog deze week, het laatste hoofdstuk van het verhaal van de vier IKON-journalisten worden geschreven.

In het zuiden van Portugal is een nieuwe zoektocht begonnen naar Madeleine McCann. Het Britse meisje verdween in 2007. Er zit een Duitse hoofdverdachte vast in de zaak, en er is haast geboden voor de Duitse autoriteiten.

Er gaat gezocht worden op twintig verschillende plekken in de buurt van het gebied waar het meisje van 3 destijds verdween, meldt Sky News. Het gaat om een gebied tussen Praia da Luz, waar McCann toen met haar familie in een vakantiehuis zat, en Atalaia. Daar verbleef verdachte Christian Brückner destijds. Die twee plekken liggen hemelsbreed op twee kilometer afstand van elkaar.

Het zoeken begon vanochtend en duurt nog tot en met vrijdag. Wat de precieze aanleiding is dat er nu opnieuw gezocht wordt, is niet bekendgemaakt. Het gebied is al vaker uitgekamd. Portugese media schrijven dat gezocht wordt naar het lichaam van McCann of naar tekenen dat ze ooit daar is geweest.

RadarapparatuurHet onderzoek

De Duitse autoriteiten leiden de zoektocht en maken gebruik van speciale radarapparatuur, die 4,5 meter onder de grond kan zoeken. Onder de dertig Duitse politiemensen zijn ook forensisch experts.

Volgens de Portugese krant Correio da Manha wordt er deze ochtend gekeken in twee waterputten in het gebied. Het water wordt daar nu uitgehaald, op zoek naar mogelijke aanwijzingen. Ook zal het huis doorzocht worden waar Brückner in 2007 woonde, en wordt er gezocht in ruïnes die in het onbewoonde gebied liggen.

Maddie McCann verdween op 3 mei 2007 in Praia da Luz. Ze lag te slapen in de vakantiewoning, terwijl haar ouders in de buurt met vrienden aan het eten waren. De verdwijningszaak werd wereldnieuws.

Haast bij onderzoek

In 2020 werd bekend dat de Duitser Christian Brückner werd gezien als hoofdverdachte in de zaak, waarna hij twee jaar later ook door de Portugese autoriteiten als hoofdverdachte werd aangemerkt. Hij wordt verdacht van moord; de Duitse autoriteiten gaan er dus niet van uit dat McCann nog in leven is. Brückner heeft zelf altijd ontkend.

Brückner is een veroordeelde zedendelinquent en verbleef ten tijde van de verdwijning in het gebied. Hij zit in Duitsland een gevangenisstraf uit, omdat hij in 2005 een vrouw van 72 verkrachtte in Zuid-Portugal.

Volgens persbureau DPA is er haast geboden om het bewijs tegen Brückner rond te krijgen. Eind dit jaar of begin volgend jaar zit zijn gevangenisstraf erop en komt hij op vrije voeten, tenzij er bewijs is dat hij iets te maken heeft met de verdwijning van McCann.

De Rotterdamse arts Salih el Saddy is weer terug in Nederland nadat hij een maand in een ziekenhuis in Gaza heeft gewerkt. Hij zag naar eigen zeggen onbeschrijflijk leed maar noemt afgelopen maand tegelijkertijd de mooiste maand van zijn leven. "Fysiek ben ik wel geland, maar mentaal nog niet", zegt hij tegen de regionale omroep Rijnmond.

Werken in een oorlogsgebied brengt veel uitdagingen met zich mee, vertelt de cosmetisch arts. "Een dag kun je niet plannen. Dat komt omdat je om de paar uur geconfronteerd wordt met massa's slachtoffers die een spoedreis hebben gemaakt na een bombardement."

El Saddy werkt wekenlang in een kliniek met twee operatiekamers. "Er staat een hele rij op de gang naar de operatiekamers toe. Vol met patiënten die op de grond liggen en het uitschreeuwen van de pijn. En waarbij de familie letterlijk zakken bloed vasthoudt om die patiënt in leven te houden." Vanwege een tekort aan pijnstillers klinkt er vaak geschreeuw uit de operatiekamers. In de rij kan niet iedereen op tijd geholpen worden. "Regelmatig overlijden de wachtende patiënten", zegt hij.

Elke ochtend wordt er een planning gemaakt voor operaties, maar aan die planning kon hij zich zelden houden. "Ik heb al vaak meegemaakt dat er tijdens een operatie ineens patiënten binnenkomen die direct geopereerd moeten worden, anders sterven ze. Dan ben je al bezig, je bent je schroeven, pennen of plaat in iemand aan het plaatsen en er wordt gezegd: 'je moet nu stoppen, je kamer is nodig'."

Hulpmiddelen

Het medisch personeel in Gaza staat vaak voor zware opgaven, vertelt El Saddy. "Als er een kind binnenkomt dat met spoed geopereerd moet worden terwijl er al iemand is die bijna doodgaat en al twee uur aan het wachten is, voor wie kies je dan? Het is heel moeilijk om zo'n keuze te maken."

Ook het gebrek aan hulpmiddelen is een groot probleem. De invoer van medische benodigdheden, water en voedsel wordt al maanden door Israël geblokkeerd. "Alles wat nu wordt gebruikt, is over datum of wordt gesteriliseerd om opnieuw te gebruiken", zegt Salih el Saddy.

Bevestiging

Afgelopen weekend is hij door een grote groep mensen ontvangen op Schiphol. Dat waren niet alleen vrienden en familie. "Ook mensen die ik helemaal niet ken. Het voelde heel goed. Dat geeft alleen maar de bevestiging dat mensen staan achter wat je hebt gedaan."

Het ontvangstcomité op Schiphol:

Hij heeft naar eigen zeggen nog niet de kans gehad om alles een plek te geven. "Je gaat van het ene moment naar het andere moment. Het gaat zo achter elkaar door dat je in de tussentijd geen tijd hebt om alles te verwerken." Alles herinnert hem aan Gaza, zegt hij. Ook alledaagse zaken zoals eten. "Je doet het maar en het heeft smaak, maar je krijgt niet meer dat lekkere gevoel van: ik eet nu iets lekkers."

El Saddy ging met onbetaald verlof om naar het oorlogsgebied te kunnen. Ondanks al het leed dat hij zag, het gebrek aan slaap en de traumatische ervaringen, noemt hij de afgelopen maand de mooiste maand van zijn leven. "Omdat ik zoveel voor die mensen heb kunnen betekenen. De voldoening die ik daaruit heb gehaald, is vele malen groter en belangrijker dan het verdriet en de tragedie die ik heb gezien. Psychisch ben ik tien jaar ouder geworden maar voor de rest heb ik veel goede dingen kunnen doen."

Hij bouwt zijn normale leven in Nederland langzaam op. Weer volledig aan het werk gaan in Nederland, zal tijd nodig hebben. "Ik probeer wel weer wat te doen en mijn dagelijkse routine op te pakken. Dus ik ga weer sporten en ik ga morgen vrienden opzoeken." Of hij teruggaat naar Gaza, weet hij nog niet. "Ik denk daar oprecht elke dag aan. Ik hoop dat het kan en mag, als de situatie het weer toelaat."

De PVV is uit de coalitie met VVD, NSC en BBB gestapt. Partijleider Wilders trekt ook de PVV-bewindspersonen terug uit het kabinet. Dat zei hij na een korte bijeenkomst met zijn "voormalige coalitiepartners".

Wilders heeft premier Schoof laten weten dat "wij hier geen verantwoordelijkheid meer voor kunnen dragen". Schoof heeft voor vanmiddag een ministerraad belegd.

Dan wordt bekeken hoe het verder moet. NSC-leider Van Vroonhoven zei dat het "zeker een optie" is om met een minderheidskabinet door te gaan. Dan zouden er geen verkiezingen nodig zijn.

Strenger asielbeleid

Wilders herhaalde vanochtend na afloop van een korte bijeenkomst met de fractieleiders van VVD, NSC en BBB dat hij een strenger asielbeleid wilde en dat hij de handtekening van de andere drie fractieleiders daaronder wilde.

Omdat zij niet bereid waren om het hoofdlijnenakkoord open te breken, kon hij naar eigen zeggen niet anders dan een punt zetten achter de samenwerking en zijn PVV-bewindslieden terugtrekken uit het kabinet-Schoof.

De vier coalitiepartijen kwamen vanmorgen bij elkaar, nadat ze gisteravond een klein uur hadden overlegd over het tienpuntenplan van Wilders voor een strenger asielbeleid.

Hij presenteerde dat vorige week maandag opeens op een persconferentie, omdat hij vond dat het kabinet - ondanks een PVV-minister die verantwoordelijk is voor asiel en migratie - niet streng genoeg is.

Nachtje over slapen

Wilders zei gisteravond al dat het er niet goed uitzag voor de coalitie en dat er een "serieus probleem" lag. Maar hij wilde er op aandringen van de andere drie fractieleiders nog een nachtje over slapen.

Het overleg van vanochtend duurde nog geen kwartier. Toen schreef Wilders op X dat de PVV, de grootste partij in de Tweede Kamer, de coalitie verlaat.

VVD, NSC en BBB reageerden boos en verbaasd. VVD-leider Yesilgöz zegt op X dat Wilders zijn eigenbelang "opnieuw" boven het landsbelang plaatst, net als in 2012 toen hij het kabinet-Rutte I ten val bracht.

Ze zegt dat het om Wilders draait en niet om zijn asielplannen. "Het enige wat ik hier kan zien, is iemand die de verantwoordelijkheid niet wil dragen, die zijn kiezers in de steek laat. Er komt hierna echt geen rechts kabinet meer. Daar ben ik zo bang voor."

Van Vroonhoven van NSC noemt het "onverantwoord" om nu het kabinet-Schoof te laten vallen. Ze wil nu eerst even stoom afblazen en met haar fractie gaan kijken hoe het verder moet.

BBB-leider Van der Plas zegt sprakeloos te zijn. "Hij heeft alle troeven in handen en trekt willens en wetens de stekker eruit." Zij hoopt, net als Van Vroonhoven, dat er een doorstart komt, zonder verkiezingen.

In het zuiden van Pakistan zijn meer dan honderd gevangenen ontsnapt. Dat gebeurde nadat ze tijdelijk uit hun cel werden geëvacueerd vanwege een lichte aardbeving.

De Pakistaanse politie meldt dat afgelopen nacht 216 gevangenen die vastzaten in de gevangenis in Karachi de benen namen. Dat gebeurde nadat meerdere gevangenen de bewakers buiten hun cellen aanvielen en hun wapens afpakten. De groep opende daarna het vuur en vluchtte. Uiteindelijk konden 78 gedetineerden weer worden opgepakt.

Zeker één gevangene is bij een schietpartij omgekomen. Ook raakten veiligheidsfunctionarissen gewond. De Pakistaanse politie doet invallen in een poging de overige ontsnapte gevangenen op te pakken.

De juridische problemen voor Philips over problemen met slaapapneu-apparaten zijn nog niet voorbij. Na de Amerikaanse toezichthouder heeft nu ook de Australische Therapeutic Goods Administration (TGA) zijn pijlen gericht op Philips.

De medische toezichthouder uit Australië sleept Philips voor de rechter vanwege de problemen die vier jaar geleden ontstonden met de Dreamstation, het apparaat van Philips waarmee patiënten met apneu beter kunnen slapen. TGA vindt dat Philips medische apparaten het land heeft ingevoerd die niet aan de Australische veiligheidseisen voldeden. En daarmee heeft Philips volgens de toezichthouder de wet overtreden.

TGA schat dat ruim 4400 machines niet aan de eisen voldeden. In de machines kon isolatieschuim loslaten. Gebruikers konden hierdoor tijdens het slapen schuimdeeltjes inademen. Het schuim zou ook het apparaat kunnen blokkeren, waardoor het uitviel en patiënten te weinig zuurstof in hun bloed konden krijgen.

Afgekocht

In de Verenigde Staten kostte de apneu-affaire Philips al meer dan een miljard dollar. Gebruikers werden vorig jaar voor in totaal 1,1 miljard dollar afgekocht om rechtszaken over letselschade te voorkomen. In Europa zijn er geen klachten bekend over de machines.

In een reactie meldt Philips dat de aanklacht niets zegt over de kwaliteit en veiligheid van de apneu-apparaten die nu wereldwijd verkrijgbaar zijn. Het bedrijf spreekt van een "nieuw hoofdstuk" dat volgt op de terugroepactie uit 2021. Philips zegt de aanklacht te bestuderen.