NOS Nieuws - Algemeen

De 16-jarige jongen die partijleider Thierry Baudet van Forum voor Democratie vorig jaar sloeg met een bierfles is veroordeeld tot een werkstraf van 80 uur. Hij kreeg van de rechter ook een celstraf: 109 dagen waarvan 90 voorwaardelijk en een proeftijd van twee jaar. Omdat de jongen al in voorarrest heeft gezeten, hoeft hij niet terug naar de jeugdgevangenis.

Op 20 november vorig jaar sloeg de toen 15-jarige jongen Baudet met een bierfles op zijn hoofd tijdens een campagne-evenement. De politicus hield er een hoofdwond aan over. De tiener werd direct na het incident aangehouden.

De jongen heeft met het geweld Baudet niet alleen verwond, maar hem ook "een ontzettend nare en beangstigende ervaring bezorgd", zegt de rechtbank. Het wordt de jongen zwaar aangerekend dat hij Baudet heeft aangevallen omdat hij het niet eens is met zijn politieke standpunten. "In een democratische rechtsstaat is het van bijzonder belang dat politici ongeacht hun politieke achtergrond hun werk zonder angst voor beperkingen in hun veiligheid kunnen verrichten."

Tweede keer

Het was de tweede keer in korte tijd dat Baudet werd aangevallen. Een maand voor deze aanval werd hij bij een bezoek aan de Universiteit Gent op zijn hoofd geslagen met een paraplu. Hij hield daar toen een lichte hersenschudding aan over en legde zijn campagne een paar dagen stil.

Bekijk hier het moment van de aanval op Baudet:

Het kabinet wil Nederland sneller weerbaarder maken tegen een grootschalig gewapend conflict of andere crises, zoals watersnood, een pandemie of een langdurige uitval van 'vitale processen'. Het gaat ook om pogingen vanuit het buitenland om de Nederlandse samenleving te ontwrichten, voor onrust te zorgen of economische schade toe te brengen.

Aan een lange tijd van zo'n 80 jaar vrede is het bewustzijn van de kans op een oorlog weggezakt, zegt minister Van Weel van Justitie en Veiligheid. Hij heeft samen met minister Brekelmans van Defensie een uitgebreid plan gepresenteerd over de 'weerbaarheidsopgave' van Nederland. De minister benadrukt dat Nederlanders in de Koude Oorlog ook extra eten en water in huis hadden. "De weerbaarheid kan een stuk beter."

Water

Burgers worden aangeraden om een noodpakket in huis te hebben voor het geval dat de elektriciteit uitvalt, er geen wifi meer is en geen water meer uit de kraan komt. De overheid gaat die pakketten overigens niet betalen, omdat het ook een verantwoordelijkheid is van mensen zelf. "Behalve individuen moeten ook bedrijven en gemeenten crisisscenario's maken om zich voor te bereiden op het ergste", aldus minister Brekelmans van Defensie.

Door de Russische agressie is de internationale veiligheid in "hoog tempo" verslechterd, benadrukt het kabinet. Nederland is al doelwit van dagelijkse cyberaanvallen, spionage en sabotage. Als Nederland weerbaarder wordt, zal dit ook landen als Rusland en China afschrikken, denkt Brekelmans.

Noodzaak

Al langer hamert het kabinet op het vergroten van de weerbaarheid, soms naar aanleiding van cyberaanvallen waarvan het vermoeden bestaat dat Rusland er achter zit. In het regeerprogramma van het kabinet-Schoof werd al uitgebreid ingegaan op de noodzaak om Nederland zowel maatschappelijk als op militair gebied weerbaarder te maken. Alle ministeries moeten nu plannen maken om te zorgen dat het land op allerlei terreinen goed voorbereid is. Ook komt er in 2025 een landelijke campagne om alle burgers te vertellen wat ze zelf kunnen doen om zich klaar te maken voor dreigingen.

Minister Brekelmans zegt dat Nederland nog niet in oorlog is, "maar ook niet meer in vrede". "In deze grijze zone moeten we ons verdedigen tegen hybride aanvallen en onze militaire paraatheid te vergroten." Bij een oorlog is het belangrijk dat de Nederlandse economie blijft draaien en de overheid "overheid blijft".

Minister Van Weel maakt duidelijk dat haast geboden is. "We moeten een sprint inzetten zodat we als samenleving schokken die gaan komen, kunnen opvangen."

De Rijksuniversiteit Groningen (RUG) investeert dankzij een eerdere donatie van een oud-student opnieuw miljoenen in onderzoek.

De voormalig student, die anoniem wil blijven, doneerde in 2016 een bedrag van 35 miljoen euro aan het Ubbo Emmius Fonds (EUF), dat is verbonden aan de RUG. Een deel daarvan werd in een beleggingsfonds gestoken, met een flink rendement. Hierdoor kan nu 30 miljoen euro worden gestoken in onderzoek, schrijft RTV Noord.

Projecten

Het geld wordt verdeeld over drie onderzoeksprojecten. Twee daarvan werden na de eerdere donatie opgezet Met CogniGron worden materialen ontwikkeld voor energie-efficiënte computers. En het M20-programma biedt promotieplekken voor onderzoeken naar onder meer klimaatadaptatie, gezond ouder worden en kunstmatige intelligentie.

Een nieuw project dat geld krijgt, is het Health Technology Research and Innovation Cluster. Dat gaat over onderzoek naar medische vernieuwing, zoals de bestrijding van kanker met licht of nieuwe manieren om infecties in beeld te krijgen.

"De gift van de donateur heeft niet alleen de oprichting van initiatieven mogelijk gemaakt, waarmee ze ook een blijvende impact creëert", zegt het fonds. "De voordelen zijn onder meer zichtbaar in versterkte samenwerkingen tussen kennisinstellingen en bedrijven."

De Nederlandse en Belgische politie hebben de vermoedelijke top van een online oplichtersbende opgepakt, die op sociale media pronkte met hun rijkdom. De politie grijpt het moment aan voor een campagne onder jongeren om nieuwe aanwas van fraudeurs te voorkomen.

In totaal zijn er negen verdachten aangehouden. In Nederland zijn invallen en doorzoekingen gedaan in Rotterdam, Den Bosch, Almere, Amersfoort en Zaltbommel. De politie heeft onder meer designerkleding, dure horloges, sieraden en grote sommen contant geld in beslag genomen.

F-game

De aangehouden groep bestaat vooral uit twintigers, die zich op grote en professionele schaal zouden hebben beziggehouden met online oplichting. Een bekende vorm daarvan is bankhelpdeskfraude.

Slachtoffers worden benaderd via mail, sms of WhatsApp om inloggegevens af te staan en vervolgens bestolen van hun geld. Onder jongeren staat dit bekend als de 'F-game', oftewel 'fraudegame'.

Deze manier van geld verdienen wordt openlijk gepromoot op sociale media, onder anderen door sommige rappers. Volgens de politie kijken jongeren op tegen deze influencers en worden zij op deze manier geronseld om zelf ook hieraan mee te werken.

Eerder maakte NOS Stories deze video over de F-game:

Ook sommige verdachten die deze week in Nederland en België zijn aangehouden, droegen op sociale media uit dat ze zwommen in het geld. Zij hingen rond in de luxe Spaanse badplaats Marbella, huurden viptafels in exclusieve clubs en gingen op de foto met beroemde rappers en voetballers.

Volgens de politie en het Openbaar Ministerie leidden de verdachten een luxeleventje met geld dat ze buitmaakten door mensen op te lichten. Vermoedelijk gaat het om honderdduizenden tot zelfs miljoenen euro's.

Callcenters in luxe appartementen

Onder de verdachten zijn twee vermoedelijke coördinatoren die de fraude aanstuurden in vooral Nederland, België en Duitsland, maar ook in andere Europese landen. Zij zorgden ervoor dat er grote hoeveelheden phishingmails werden verstuurd om inloggegevens afhandig te maken van slachtoffers.

Ook richtten zij callcenters in om deze slachtoffers te bellen, stellen politie en OM. Dat gebeurde vanuit luxe appartementen in Rotterdam en Zoetermeer en vanuit gehuurde villa's in Spanje. De politie denkt dat de verdachten mensen in dienst hadden die slachtoffers met kant-en-klare scripts overhaalden om mee te werken. Vervolgens werden hun rekeningen geplunderd.

Zo is in een afgeluisterd gesprek te horen hoe de verdachten een bejaarde vrouw wijsmaken dat ze haar bank aan de lijn heeft. Ze pakten niet alleen al haar spaargeld af, maar lieten haar volgens de politie ook emotioneel gebroken achter.

Hoeveel slachtoffers de Nederlandse en Belgische verdachten hebben gemaakt, is nog niet duidelijk. Volgens de politie moet het gaan om enorme aantallen. De groep beschikte in ieder geval over persoonsgegevens van honderdduizenden mensen. Die gegevens hadden ze als een professioneel marketingbureau ingedeeld naar specifieke doelgroepen.

De politie merkt dat de 'F-game' een enorme aantrekkingskracht heeft op sommige jongeren. "Er wordt gedaan alsof het een normaal verdienmodel is, een spel", zegt Ruben van Well van het cybercrimeteam van de Rotterdamse politie. "Als je vroeger een oud omaatje van haar geld beroofde, was je het laagste van het laagste. Nu wordt het beroven van mensen, waaronder veel ouderen, online volop gepromoot."

Daarom start de politie maandag een tegencampagne op sociale media, bedoeld om nieuwe aanwas van daders te voorkomen. De politie heeft advertentieruimte ingekocht bij socialemediabedrijven en laat vóór video's die de 'F-game' verheerlijken eerst spotjes zien over de gevolgen.

"De daders zeggen vaak dat banken en verzekeraars het geld wel terugbetalen aan de slachtoffers", zegt Van Well. "Maar veel mensen zien hun geld nooit meer terug. Er gaan hele gezinnen financieel en psychisch aan onderdoor, terwijl de daders staan te feesten alsof het niets is."

Panelbouwers

Onder de gearresteerde Nederlandse verdachten zijn ook twee 'panelbouwers'. Dat zijn programmeurs die de software leverden om gegevens van slachtoffers buit te maken, om hen daarna te kunnen oplichten. Met de arrestatie van de groep hoopt de politie in ieder geval een deel van de 'F-game'-wereld te hebben opgedoekt.

De Nederlandse verdachten zijn vandaag voorgeleid aan de rechter-commissaris. Drie mannen van 23, 24 en 27 blijven voorlopig vastzitten op verdenking van het vormen van een criminele organisatie en een reeks andere feiten.

Een 66-jarige vrouw wordt verdacht van witwassen en is voorlopig vrijgelaten. Een 26-jarige Nederlander die in België is aangehouden, wordt binnenkort overgeleverd. De andere verdachten zullen in België worden vervolgd.

Volgend jaar mogen er maximaal 478.000 vluchten van en naar Schiphol plaatsvinden. Dat heeft het kabinet besloten. Dit moet voldoende zijn om het aantal omwonenden dat ernstige hinder ondervindt met 15 procent omlaag te brengen. Het kabinet had een doelstelling van 20 procent, daar komen later maatregelen voor, zo is besloten.

Het kabinet moest met het bepalen van het maximum aantal vliegbewegingen rekening houden met verschillende juridische verplichtingen. De Europese Commissie staat een versnelde krimp niet toe en KLM en andere luchtvaarmaatschappijen vrezen economische schade. Aan de andere kant moet de staat omwonenden binnen een jaar beter beschermen tegen geluidsoverlast.

"Ik begrijp dat sommige omwonenden hadden gehoopt dat het geluid rondom Schiphol verder zou worden ingeperkt. Aan de andere kant zijn dit voor de sector ingrijpende maatregelen", zegt minister van Infrastructuur en Waterstaat Madlener.

Minder hinder

Er worden bindende afspraken gemaakt met onder meer KLM en Schiphol. De minister benadrukt dat het geluidsdoel van 20 procent minder hinder overeind blijft.

Madlener kondigde in september al aan dat Schiphol van dit kabinet minder hoefde te krimpen en dat het aantal vliegbewegingen tussen de 475.000 en 485.000 zou komen te liggen. Nu zijn er nog maximaal 500.000 vluchten per jaar toegestaan. "We hopen dat door stillere vliegtuigen er op termijn weer groei mogelijk is", zegt de minister.

De presidentsverkiezingen in Roemenië moeten volledig opnieuw, heeft het constitutioneel hof in Boekarest bepaald. Een motivering ontbreekt nog.

De beslissing volgt na berichten over Russische inmenging bij de eerste ronde van de verkiezingen. Woensdag gaf president Klaus Iohannis documenten van de veiligheidsdiensten vrij waaruit de bemoeienis van Rusland zou blijken. De eerste ronde van de verkiezingen werd verrassend gewonnen door de uiterst rechtse en pro-Russische kandidaat Calin Georgescu.

De Roemeense premier Marcel Ciolacu noemt het besluit van het hof "de enige correcte beslissing". Ook hij stelde zich kandidaat voor de presidentsverkiezingen, maar in de eerste ronde werd hij derde en viel daarmee af.

Presidentskandidaat Elena Lasconi veroordeelt de uitspraak van het hof en vindt dat "de wil van het Roemeense volk moet worden gerespecteerd". Zij haalde nipt meer stemmen dan Ciolacu en zou het zondag in de tweede ronde tegen Georgescu opnemen.

Verrassende winst

Calin Georgescu heeft nog niet gereageerd. Hij liet traditionele vormen van campagnevoeren volledig links liggen en richtte zijn aandacht op sociale media en dan vooral op TikTok.

Uit de vrijgegeven documenten van de veiligheidsraad bleek dat de filmpjes van Georgescu massaal door een 'statelijke actor" gepromoot werden via gecoördineerde accounts, aanbevelingsalgoritmes en betaalde promoties.

Georgescu werd in de eerste ronde uit het niets de grootste met 23 procent. De peilingen hadden hem nog geen 10 procent van de stemmen gegeven.

Aanstaande zondag zouden de Roemenen eigenlijk naar de stembus gaan voor de tweede ronde. Dat gaat nu niet meer door. Een nieuwe datum voor de verkiezingen wordt nog bekendgemaakt. De zittende president Iohannis blijft aan tot de verkiezingen opnieuw zijn gehouden. Zijn termijn zou eigenlijk aflopen op 21 december.

De Europese Commissie heeft een langverwacht handelsverdrag gesloten met de Mercosur-landen, heeft voorzitter Von der Leyen bekendgemaakt. Over dit akkoord tussen de Europese Unie en de Zuid-Amerikaanse landen Brazilië, Argentinië, Uruguay, Paraguay en sinds kort ook Bolivia wordt al 25 jaar onderhandeld.

Het akkoord moet handel makkelijker maken. Voor de vijf Zuid-Amerikaanse landen is de Europese Unie de belangrijkste handelspartner. Door het verdrag moet het makkelijker en goedkoper worden om producten op elkaars markten te verkopen.

Het handelsakkoord beslaat een vijfde van de wereldeconomie. De handel tussen de EU en de Mercosur-landen is jaarlijks tientallen miljarden euro's waard. In de Zuid-Amerikaanse landen en de EU samen wonen zo'n 700 miljoen consumenten.

Gisteren landde Von der Leyen in de Uruguayaanse hoofdstad Montevideo om daar met de vijf landen te onderhandelen. Dat leek er al op te wijzen dat de onderhandelingen snel afgerond zouden zijn.

Verzet in Europese landen

Paraguay en Brazilië hebben positief gereageerd op het sluiten van de deal. De president van Paraguay, Santiago Pena, zei dat het verdrag het land in staat stelt om investeringen aan te trekken. Ook grote EU-landen als Spanje en Duitsland lieten eerder al weten voorstander van het verdrag te zijn.

Maar niet alle EU-lidstaten zijn enthousiast. De Franse minister van Buitenlandse Handel Sophie Primas reageerde vanmiddag direct dat "de strijd nog niet voorbij" is. "Wat er in Montevideo gebeurt, is geen ondertekening van de overeenkomst, maar eenvoudigweg de politieke afronding van de onderhandelingen. Dit bindt de lidstaten niet. Het is nu aan de Raad en vervolgens aan het Parlement om zich te uiten." Primas wil samen optrekken met andere landen die tegen het verdrag zijn.

Nederland heeft zich de laatste jaren nooit hardop uitgesproken voor of tegen het verdrag. Ook vandaag wilde minister Klever van Buitenlandse Handel na de ministerraad nog niet zeggen welk standpunt het kabinet inneemt. Klever zei eerst de documenten goed te willen bestuderen en met de betrokken collega's te willen overleggen.

Klever benadrukte - net als de Franse minister - dat het akkoord niet gelijk geldt voor Nederland en dat het eerst geratificeerd moeten worden door alle leden van de EU. "Dat is nog een heel lang proces."

Een meerderheid van de Tweede Kamer stemde deze week nog tegen steun voor het verdrag. Verschillende partijen zeiden bang te zijn voor oneerlijke concurrentie voor de Europese boeren. De Zuid-Amerikaanse landen hebben namelijk lagere standaarden hebben met betrekking tot dierenwelzijn, mestbeleid en gewasbescherming. Minister Klever zegt de uitkomst van die motie heel serieus te nemen.

De politie heeft een beheerder van een WhatsApp-groep aangehouden in het onderzoek naar de rellen in Amsterdam van begin vorige maand. De man wordt verdacht van medeplichtigheid tot openlijke geweldpleging en groepsbelediging rond de wedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv.

Het gaat om een 32-jarige man uit Hilversum. Volgens de politie zou hij informatie over geweldplegingen hebben gedeeld in de groep met honderden leden. De man wordt later vandaag voorgeleid aan de rechter-commissaris. Het is niet bekend of hij ook in Amsterdam was ten tijde van het geweld.

De politie zegt met de aanhouding "niet alleen de ernstige geweldsdelicten te onderzoeken, maar ook de achtergronden en mogelijk oorzaken van het geweld".

Zeven verdachten

Vorige week werd bekend dat het OM in Amsterdam zeven verdachten heeft opgeroepen om voor de rechter te verschijnen naar aanleiding van de ongeregeldheden. De zeven mannen, tussen de 19 en 32 jaar, moeten volgende week verschijnen voor de rechtbank in Amsterdam.

Het OM meldt dat nog zes andere verdachten zijn voorgeleid wegens de ongeregeldheden rond de wedstrijd en op het Plein '40-'45, een paar dagen later.

Voor zover bekend waren deze mensen allemaal aanwezig bij de rellen.

Van alle vrouwen die eitjes laten invriezen komt ruim een kwart terug naar het ziekenhuis om ze te gebruiken. Dat blijkt uit onderzoek van het academisch ziekenhuis in Maastricht.

Bij de vrouwen die terugkwamen (25,5 procent) werd gemiddeld twee keer een terugplaatsing gedaan. Dit leidde bij bijna de helft tot een positieve zwangerschapstest en bij 34,6 procent werd daadwerkelijk een baby geboren. De eicellen lagen gemiddeld 3,5 jaar in de vriezer.

Volgens onderzoeker Elena ter Welle-Butalid zijn de cijfers handig voor wie overweegt eitjes in te laten vriezen. "Het kan vrouwen helpen bij het maken van de vaak moeilijke keuze over het toepassen van deze behandeling. We zien bovendien dat deze vrouwen liever het zekere voor onzekere nemen."

Veel of weinig?

"Het hangt natuurlijk van het perspectief uit of een kwart veel of weinig is", legt ze uit. "Als de kinderwens groot is, zullen vrouwen het zeker genoeg vinden om het te proberen. Aan de andere kant geldt natuurlijk dat vrouwen die twijfelen over een kinderwens het percentage waarschijnlijk laag zullen vinden en het daarom wellicht maar niet doen."

Ter Welle-Butalid bespreekt het invriezen van eicellen ook geregeld met jonge vrouwen die kanker hebben. "Die zeggen dan: de kans dat ik op mijn leeftijd kanker zou krijgen was ook klein, dus we gaan dit ook proberen."

Kosten

Aan het laten invriezen van eitjes zijn kosten verbonden, die alleen worden vergoed als er een medische reden voor is, zoals bij vrouwen met kanker wier vruchtbaarheid bij behandeling in het geding is. Wie eitjes wil laten invriezen omdat de kinderwens uitgesteld wordt, om welke reden dan ook, moet zelf betalen. Dat loopt vaak in de duizenden euro's.

Voor het onderzoek in Maastricht werden ruim 1100 vrouwen gevolgd. Twee derde van hen waren vrouwen die een behandeling tegen kanker ondergingen.

Voor het bewaren van eicellen wordt een standaardtermijn afgesproken, die kan variëren. Pas als een vrouw duidelijk aangeeft ze niet meer te willen gebruiken, worden de eitjes doorgaans vernietigd. "Of bij overlijden, of als vrouwen duidelijk te oud zijn", ligt Ter Welle-Butalid toe.

De nieuwe treinverbinding van vervoerder Arriva tussen Groningen en Zwolle gaat toch niet vanaf 2 januari rijden. ProRail had toestemming gegeven om op werkdagen vier ritten per dag te rijden, maar Arriva vindt dat niet genoeg en stapte naar de Autoriteit Consument & Markt (ACM), die de vervoerder deels gelijk gaf.

Eerder dit jaar kreeg Arriva toestemming van spoorbeheerder ProRail om tijdens de ochtend- en avondspits een trein op en neer te laten rijden. Op vrijdagen zouden er negen ritten gereden mogen worden. Een stuk minder dan de 22 dagelijkse ritten waarvoor Arriva een aanvraag had ingediend.

Technische beperkingen

Volgens ProRail heeft de infrastructuur onvoldoende capaciteit en zijn er technische beperkingen, waardoor rijden met meer treinen niet mogelijk is. Maar de ACM zegt dat ProRail onvoldoende transparant geweest is in dit besluit.

Daarom moet de spoorbeheerder opnieuw een besluit nemen. Op 31 december moet ProRail de zogenoemde coördinatieprocedure weer hebben doorlopen. Daarna moet duidelijk worden of Arriva toch meer ritten kan gaan rijden.

Geen afstel

Tot die tijd legt Arriva voorbereidingswerkzaamheden stil, laat een woordvoerder weten aan RTV Noord. "Daarna kijken we opnieuw naar de planning."

Vier treinen laten rijden op een werkdag is niet rendabel voor het bedrijf, zegt de woordvoerder. "Betrouwbare dienstregeling is dan onmogelijk." Ze noemt het jammer dat de ritten niet van start kunnen gaan op 2 januari. "Maar als het aan ons ligt, komt van uitstel geen afstel."

Concurrentie

Voor Arriva was de toestemming tot het spoor bij Zwolle een belangrijke beslissing, omdat de vervoerder meer wil gaan concurreren met de NS. Die heeft op dit moment het alleenrecht op het zogeheten hoofdrailnet.

Door nieuwe Europese regels mogen ook andere vervoerders over het hoofdspoor van Nederland rijden, mits dat geen negatieve gevolgen heeft voor de NS. Arriva rijdt al eens per week op vrijdagnacht over het hoofdspoor naar Schiphol vanuit Groningen en Maastricht.

Met het stuk spoor tussen Groningen en Zwolle wil Arriva voor het eerst de directe concurrentiestrijd overdag aangaan. De vervoerder wil ook gaan rijden tussen Leeuwarden en Heerenveen.

Coalitie en oppositie hebben weer overlegd over de onderwijsbegroting, maar er is nog geen akkoord. Voor het eerst is ook gepraat over de maatregelen die nodig zijn om het afzwakken van de bezuinigingen te betalen. Volgens Haagse bronnen willen de regeringspartijen opmerkelijk genoeg onder meer met nieuwe maatregelen komen op het gebied van onderwijs.

Zo wordt gekeken naar verlaging van het bedrag dat alle instellingen in het hoger onderwijs krijgen en naar aanpassing van de ov-kaart voor studenten.

Medisch specialisten en publieke omroep

Ook aanpassing van een regeling ligt op tafel die 'leren en ontwikkelen' in het midden- en kleinbedrijf moet stimuleren, net als verlaging van de subsidie voor de opleiding van medisch specialisten. Die krijgen nu een vergoeding voor een vervolgopleiding, maar dat zou anders moeten.

In de voorstellen van de coalitie staan verder onder meer nieuwe bezuinigingen op de publieke omroep, maar daar zouden hogere reclame-inkomsten tegenover staan. Andere ingrepen die worden overwogen zijn lagere bedragen voor provincies en voor zoet water. De nieuwe bezuinigingen zouden samen 650 miljoen euro opleveren.

Langstudeerboete verdwijnt en maatschappelijke diensttijd blijft

Gisteren werden de regeringspartijen PVV, VVD, NSC en BBB en de oppositiepartijen CDA, ChristenUnie, SGP en JA21 het op hoofdlijnen eens over het terugdraaien van een deel van de eerder door het kabinet voorgestelde bezuinigingen. Er moet nu dus vooral nog worden gepraat over de manier waarop dat wordt betaald. Dat gebeurde vandaag voor het eerst en de besprekingen gaan volgende week verder.

De steun van een deel van de oppositie is nodig omdat de coalitie geen meerderheid heeft in de Eerste Kamer.

Het kabinet wilde ongeveer 2 miljard euro bezuinigen op onderwijs, maar de afgelopen dagen zijn afspraken gemaakt om allerlei maatregelen af te zwakken, wat zo'n 700 miljoen zou kosten. Zo verdwijnt de 'langstudeerboete', wordt de maatschappelijke diensttijd gehandhaafd en wordt minder bezuinigd op wetenschappelijk onderzoek en op het bieden van een hoger salaris aan leraren in de Randstad.

'Slechte begroting minder slecht'

CDA-leider Bontenbal benadrukte vandaag tussen de overleggen door dat de begroting volgens hem "niet goed genoeg" blijft: "De vraag is: kun je een slechte begroting minder slecht maken?"

Zijn collega Bikker van de ChristenUnie zei dat de partijen volgende week nog "stevig aan de slag moeten". En: "Het daar met acht partijen over eens worden, dat vraagt echt wat, omdat het altijd ergens anders weer pijn doet."

Wilders: bereidheid om eruit te komen

Volgens PVV-leider Wilders bestaat van alle kanten de wil om eruit te komen. Hij zei dat er behoorlijke verschillen zijn tussen de partijen, maar dat die niet onoverbrugbaar lijken.

Het was eigenlijk de bedoeling dat de Tweede Kamer gisteren zou stemmen over alle begrotingen, dus ook die van onderwijs. Maar vanwege de nog lopende onderhandelingen over aanpassingen is dat uitgesteld tot volgende week donderdag.

Minister Heinen van Financiën zei vanochtend dat hij "natuurlijk meekijkt of het sommetje klopt". Hij benadrukte dat meevallers niet gebruikt kunnen worden als dekking: "Als je bezuinigingen wil terugdraaien, moet je elders de dekking vinden. Dat is geen leuke boodschap, maar het zal ergens pijn moeten doen."

De Kustwacht heeft een sleepverbinding aan kunnen leggen met het vrachtschip dat vanmorgen in de problemen kwam op de Noordzee. Het is nog niet bekend naar welke haven het 82 meter lange schip met de naam Valday wordt gesleept.

Het was geen makkelijke klus om een sleepboot aan de Valday te krijgen. Volgens de Kustwacht werden met twee sleepboten meerdere pogingen gedaan voordat het lukte. Doordat de zee steeds rustiger werd, lukte het uiteindelijk toch.

Een bemanningslid van de sleepboot raakte gewond. Hij is met een kustwachthelikopter naar het ziekenhuis gebracht.

Het op drift geraakte schip met zeven mensen aan boord dreef stuurloos richting het zuiden. Het was leeg onderweg van Zwijndrecht naar Vlissingen. Op de Noordzee stond vanmorgen een windkracht van 8 à 9 en de golven werden zo'n 4 meter hoog.

Scheuren in de muur

Ook elders ontstonden problemen door de harde wind. In Groningen blijven meerdere winkels voorlopig dicht nadat door de harde wind schade was ontstaan aan een muur tussen de Kwantum en de Decathlon.

"De muur tussen de winkels beweegt heen en weer", zei Geert Walburg, woordvoerder van de veiligheidsregio. De winkels zijn daarop ontruimd, evenals de naastgelegen Jysk.

"Wij kunnen de muur niet tegenhouden: als die valt, dan valt die", zegt Walburg. De eigenaar moet samen met de afdeling bouw- en woningtoezicht van de gemeente voorkomen dat het pand instort.

Ook in Groningen stortte vanmorgen een loods in door weerschade. Voor zover bekend was er niemand aanwezig in dat pand, laat Walberg weten.

Een buurman zegt tegen een RTV Noord dat het gebouw als een kaartenhuis inzakte. "Ik zag de vlaggenmast omwaaien en daarna de rest", zegt Sander Arends. "Dat ging met een enorme klapper geweld. Bizar."

Een medewerker zegt met de schrik te zijn vrijgekomen. "Ik was net even met een collega wat spullen wegbrengen. Een uurtje geleden stonden we nog in de loods en nu ligt die plat. Ik ben verbijsterd."

Op meerdere plekken in het land was er overlast door hoogwater. Op Texel zijn autowegen en parkeerplaatsen bij de haven van Oudeschild overstroomd en niet begaanbaar. Fietsstallingen en bankjes op straat staan onder water.

Het water stond 218 centimeter boven het NAP. "Dit gebeurt vaker op Texel", zegt een woordvoerder van de gemeente Texel. "Ondernemers zijn voorbereid en zetten een waterpomp in om het water snel weg te krijgen."

Er is volgens de gemeente ook geen sprake van paniek: "Het hoogste punt is geweest."

Vanochtend lag de veerboot tussen Texel en het vasteland enige tijd stil vanwege hoog water. Die heeft inmiddels zijn dienstregeling hervat.

Vanwege hoog water en forse wind is de stormvloedkering Ramspol bij Kampen automatisch gesloten, meldt Rijkswaterstaat. Het scheepvaartverkeer ligt hierdoor stil tussen 08.00 uur tot in de namiddag. "Een combinatie van windstoten en neerslag zorgt voor opstuwing van water en daarmee verhoogde waterstanden rond het IJsselmeer."

De sluiting van de Ramspol voorkomt mogelijke overstromingen in onder andere Zwartsluis, Genemuiden en Zwolle. De vaarweg wordt pas weer vrijgegeven nadat duikers hebben gecontroleerd of alles in orde is.

Weerswaarschuwingen

Vanochtend was in het grootste deel van ons land code geel van kracht vanwege de harde wind. Rond het middaguur was die melding voor heel het land ingetrokken.

In het noordwesten van Ierland geldt vandaag en morgenochtend code rood vanwege storm Darragh. In de rest van het land en Noord-Ierland geldt code oranje.

De Ierse weerdienst Met Éireann waarschuwt voor extreem sterke windstoten. "Er is een groot risico op omvallende bomen, schade aan elektriciteitskabels, slechte reisomstandigheden, schade aan gebouwen en kans op golfoverslag."

De Schotse politie heeft het plan laten varen om baarden bij agenten te verbieden. Het was de bedoeling dat de regel vorig jaar mei zou worden ingevoerd, maar dat werd al gauw een jaar uitgesteld na kritiek van medewerkers.

De politie vroeg het personeel gezichtsbeharing weg te halen vanwege het gebruik van mondkapjes. Voor de zogenoemde FFP3-gezichtsmaskers moet de drager gladgeschoren zijn om ze goed te laten functioneren. Ook na de coronapandemie zou dat voor agenten nog nodig zijn.

De politievakbond vond het nieuwe beleid oneerlijk, draconisch en niet getuigen van gezond verstand. Volgens de vakbondsvoorzitter heeft de maatregel ook verstrekkende gevolgen. "Sommige kinderen weten niet eens hoe hun vader zonder baard eruitziet. En dan vragen we ze om hun uiterlijk te veranderen."

Compensatie

Vier agenten namen juridische stappen omdat ze werden gedwongen hun baard af te scheren. De politie betaalde hun in totaal 60.000 pond ter compensatie.

De politie zegt nu dat de maatregel ondoordacht is. Daarom wordt het plan geschrapt.

In IJsland is het de komende vijf jaar toegestaan om op walvissen te jagen. Het land heeft gisteren vergunningen afgegeven aan twee walvisvaartbedrijven, hoewel er de afgelopen jaren discussie was over de walvisvaart en de jacht tijdelijk stillag.

Walvisvaartbedrijf Hvalur hf. was eerder afhankelijk van een jaarlijkse vergunning. Volgens de nieuwe vergunning voor vijf jaar mogen tijdens het walvisseizoen - dat loopt van juni tot september - 209 gewone vinvissen en 217 dwergvinvissen worden gevangen.

De vergunningen bieden de industrie langjarige zekerheid, staat in het regeringsbesluit. Het maximumaantal is gebaseerd op een advies van het instituut voor maritiem onderzoek Hafrannsóknastofnun.

'Belediging tegenover walvissen'

Er is veel kritiek op de meerjarige vergunning omdat de regering al demissionair was toen deze werd afgegeven. Dierenbeschermingsorganisatie Whale and Dolphin Conservation spreekt van een zwarte dag voor IJsland. "Dit besluit is niet alleen een belediging tegenover de walvissen die zullen lijden, maar ook tegenover de meerderheid van de IJslanders die tegen walvisjacht zijn."

IJsland is naast Japan en Noorwegen een van de drie landen ter wereld waar de walvisjacht nog is toegestaan. Dit gebeurt om hun vlees en walvistraan.

Verkeerde harpoenen

IJsland legde de walvisvaart vorig jaar juni stil, nadat uit onderzoek naar voren was gekomen dat de methode niet voldeed aan de wetgeving over dierenwelzijn. De walvissen bleken lang pijn te hebben van de gebruikte harpoenen.

Twee maanden later werd de jacht weer toegestaan. Wel waren er vanaf toen strengere eisen voor de jachtmethoden, en meer toezicht.

Vinvissen worden door natuurorganisatie IUCN en het Wereld Natuur Fonds beschouwd als een kwetsbare diersoort. Dierenactivisten en milieuorganisaties veroordeelden daarom het besluit om meerjarige vergunningen af te geven.

De politie heeft deze week een zesde verdachte opgepakt in verband met een ontploffing bij de woning van een politieagent in september vorig jaar in de Zeeuwse stad Tholen. De 29-jarige man wordt ervan verdacht dat hij het explosief heeft geplaatst en aangestoken.

Dat gebeurde in de nacht van 27 september 2023 bij het huis aan het Slachtveld. Op het moment dat het explosief afging, was het gezin met twee jonge kinderen thuis. Ze raakten niet gewond. De woning raakte wel beschadigd.

Volgens de politie zou de reden van de aanslag een bekeuring zijn die een van de verdachten zou hebben gekregen.

Aangehouden in de cel

Na de explosie kwamen vijf verdachten in beeld. Zij werden allemaal in maart van dit jaar aangehouden. Drie mannen (31, 24 en 28 jaar) werden opgepakt, net als twee vrouwen (43 en 45). Zij zouden de vluchtauto hebben bestuurd. Vier van hen zijn weer op vrije voeten, maar blijven nog wel verdachten.

De zesde verdachte is afgelopen dinsdag aangehouden. Hij was wel al eerder in beeld, meldt een woordvoerder van het Openbaar Ministerie. "Maar hij zat destijds voor ander onderzoek vast. Hij is aangehouden in de cel."

De man is voorgeleid voor de rechter-commissaris, die het voorarrest met veertien dagen heeft verlengd. Ondertussen loopt het onderzoek naar de explosie nog steeds, aldus de woordvoerder van het OM.

De Russisch-Zwitserse multimiljardair Margarita Louis-Dreyfus zag het vermogen van haar Nederlandse spaarpot opnieuw met honderden miljoenen toenemen. De inkomsten in de Amsterdamse bv komen uit de opbrengsten van een van de grootste concerns in de grondstoffenhandel: Louis Dreyfus.

Samen met vier andere grote handelshuizen (ADM, Bunge, Cofco en Cargill) beheerst Louis Dreyfus vrijwel de gehele wereldwijde graanhandel. Het is daarnaast een grote speler in het verhandelen van onder meer rijst, koffie, katoen en suiker.

In april vorig jaar stopte Louis Dreyfus met graanexport vanuit Rusland en werden de bezittingen daar met verlies verkocht. Desondanks kon de vlag uit op het hoofdkantoor in Rotterdam. De totale omzet kwam uit op zo'n 50 miljard dollar (48 miljard euro).

De omzet lag daarmee iets lager dan een jaar eerder, maar de winst die overbleef was wel weer hoger: 1 miljard dollar, tegenover 770 miljoen van 2022.

Schuldenvrij

De cijfers zullen Margarita Louis-Dreyfus verheugen. Na de dood van haar man Robert in 2009 erfde zij ruim 60 procent van de aandelen van handelshuis Louis Dreyfus. In de jaren erna bouwde ze haar bezit uit. Ze kocht aandelen op van andere familieleden. Stap voor stap kwam ze zo uit op een bezit van 96 procent.

De aandelen bezit Louis-Dreyfus via de Amsterdamse Akira bv. Om de aankopen te bekostigen leende ze via haar bedrijf in 2019 1 miljard dollar bij de Zwitserse bank Credit Suisse. Die schuld heeft Akira in stappen afgelost met de inkomsten uit de grondstoffenhandel.

Afgelopen jaar betaalde het bedrijf de laatste 229 miljoen terug, blijkt uit een onlangs gepubliceerd jaarverslag. Daarnaast dikte het eigen vermogen aan met bijna 800 miljoen euro.

Steeds minder inzichtelijk

De jaarverslagen van Akira zijn afgelopen jaren steeds minder inzichtelijk geworden. Voorheen waren die nog zo'n tien pagina's, met onder meer informatie over de winstuitkeringen vanuit Louis Dreyfus. Inmiddels wordt die informatie niet meer bekendgemaakt. Er zijn nog zes pagina's over met alleen nog maar een balans.

Akira was niet bereikbaar voor commentaar. De telefonist van het bedrijf verwees naar Louis Dreyfus Holding. Daar werd de telefoon niet opgenomen.

In Syrië naderen de rebellen van Hayat Tahrir al-Sham (HTS) de stad Homs. Op door de NOS geverifieerde video's is te zien dat de rebellen in Talbiseh zijn aangekomen.

Die stad ligt zo'n 10 kilometer ten noorden van Homs, de derde grote stad in Syrië. Volgens het Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten zijn al duizenden mensen de stad ontvlucht om de naderende strijd te ontlopen.

Vorige week openden strijders van HTS in samenwerking met een andere rebellengroep een nieuw offensief in Syrië. In korte tijd heeft de groepering veel terrein veroverd op het regeringsleger van Assad. Zo namen zij vorige week Aleppo in, de tweede stad van het land.

Op beelden is te zien hoe de rebellen Talbiseh bereiken:

Gisteren bereikten de rebellen de stad Hama. Dat is een belangrijk knooppunt in het land omdat het Noord-Syrië met het zuiden van het land verbindt.

Bovendien zouden veroveringen in deze regio betekenen dat Assad de verbinding met de Middellandse Zee verliest. Ook raakte een Russische marinebasis in het gebied dan geïsoleerd.

'Ongekende opmars'

Dat de rebellen in korte tijd zoveel gebied veroveren is opmerkelijk. Het lukt het regeringsleger van Assad niet de opmars te stoppen, ook niet met hulp van Russische bommenwerpers. Om "mensenlevens te sparen" en "zich te hergroeperen" trok het leger zich uit de steden Aleppo en Hama terug.

Volgens journalist en Midden-Oostendeskundige Abdou Bouzerda is de opmars van de rebellen "ongekend". Hoewel Assad nog verre van verslagen is, zijn de veroveringen symbolisch en strategisch van belang. "De inname van Aleppo was al een grote verrassing, maar de inname van Hama is nog belangrijker", zei de deskundige eerder over het offensief.

Dat de rebellen van HTS ook Homs zullen innemen, zal nu een kwestie van tijd zijn. Uiteindelijk is het doel van de groep om de regering van Assad "omver te werpen". Dat zegt HTS-leider Jolani in een interview met de Amerikaanse zender CNN. Het is voor het eerst sinds de grootschalige aanval dat de leider een interview geeft.

Op weg naar Damascus

HTS gaf eerder al aan de opmars tot aan de hoofdstad van Damascus voort te zetten. Met de inname van Homs zouden de rebellen nog maar zo'n 160 kilometer verwijderd zijn van de hoofdstad.

Bovendien wordt de hoofdstad wordt niet alleen vanuit het noorden geteisterd door rebellengroepen. Ook vanuit het zuiden komt dreiging voor de regering van Assad: in de Syrische stad Daraa in het zuiden van het land rijden rebellen op motorfietsen door de stad, zo blijkt uit geverifieerde beelden.

In het gebied rond Daraa, zo'n 100 kilometer onder Damascus, zitten nog veel voormalig rebbelen die zich destijds hebben overgegeven aan het regime van Assad.

Om het straatbeeld van het Gelderse Lichtenvoorde wat levendiger te maken, gaat de gemeente twee winkelpanden verhuren met flinke korting. Zo moet de leegstand een beetje minder worden.

"Door internetaankopen zien we lege etalages en panden", zegt wethouder Arjen Schutten (Economie) van de gemeente Oost Gelre, waar Lichtenvoorde ligt. "Dat doet iets met de beleving en reuring."

Daarom is de gemeente op zoek naar twee beginnende ondernemers met "energie en creatieve ideeën". Zij kunnen twee jaar lang voor een lage prijs een winkelpand huren: het eerste jaar voor 1 euro, het tweede jaar voor een fractie van de werkelijke huurprijs. "In het derde jaar moet blijken of het idee levensvatbaar is", aldus Schutten.

De actie is belangrijk voor Lichtenvoorde, vindt hij. "Nieuwe winkels zorgen voor meer bezoekers, een betere sfeer en een sterkere lokale economie."

Toevoegen

Het initiatief is een samenwerking tussen de gemeente, het Ondernemersfonds Lichtenvoorde en een makelaardij. "Leegstand geeft een storend winkelbeeld", zegt de voorzitter van het Ondernemersfonds Benno Voorhuis tegen Omroep Gelderland.

Hij vindt het belangrijk dat de twee nieuwe winkels iets toevoegen aan het centrum, zonder andere tekort te doen. "Het moeten andere winkels zijn dan we al hebben. Bijvoorbeeld een jonge ondernemer die vintagekleding aan de man wil brengen."

Ondernemers kunnen zich tot 31 januari aanmelden. Twaalf mensen hebben dat al gedaan. Eind februari maakt de gemeente bekend welke twee ondernemers de winkelpanden kunnen betrekken.

Bijna 8 procent leeg

Niet alleen in de provincie Gelderland zijn onverhuurde winkelpanden deel van het straatbeeld. In Nederland staat 7,6 procent van de winkelpanden leeg, blijkt uit cijfers van het CBS.

Lichtenvoorde is niet de eerste plaats waar ondernemers worden aangetrokken met goedkope huurprijzen. Dat gebeurde eerder dit jaar ook in Bussum, waar een wedstrijd werd gehouden met als prijs een winkelpand voor 1 euro.

Formule 1-coureur Max Verstappen wordt vader. Op Instagram schrijft hij dat zijn vriendin Kelly Piquet in verwachting is van hun eerste kindje.

"Mini Verstappen-Piquet on the way", schrijft hij bij een foto van hem en zijn zwangere vriendin. "We kunnen niet gelukkiger zijn met ons kleine wondertje."

Het nieuws komt kort na zijn vierde wereldtitel op rij in de Formule 1.

De 27-jarige Verstappen en het Braziliaanse model Piquet (35) zijn sinds oktober 2020 samen. Zij is de dochter van Nelson Piquet, drievoudig wereldkampioen Formule 1. Eerder kreeg Kelly Piquet al een dochter met oud-Formule 1-coureur Daniil Kvyat.

Afgelopen zomer zei Verstappen dat hij graag zelf ook kinderen wilde. "Uiteindelijk is het niet iets wat je kunt beslissen," zei hij in een interview, "maar het zou geweldig zijn".

Op Schiphol zijn meer dan 100 vluchten geannuleerd vanwege harde windstoten. De windstoten leiden vanochtend ook tot hinder op het spoor en op de weg. Het KNMI heeft voor de helft van het land code geel afgekondigd.

Het is volgens een woordvoerder afhankelijk van het weer hoeveel vluchten geannuleerd worden of vertraging oplopen. Schiphol adviseert reizigers de actuele vluchtinformatie te raadplegen of contact op te nemen met de luchtvaartmaatschappij.

Reizigers die vandaag via Schiphol reizen, moeten rekening houden met annuleringen en vertragingen, meldt een woordvoerder. Dit geldt voor zowel inkomende als vertrekkende vluchten.

Verkeer

Het treinverkeer ondervond ook hinder van de wind. Op meerdere plekken waren bomen en takken op het spoor gewaaid. "De verstoring is verholpen en de dienstregeling wordt weer hervat", meldt de NS rond 09.00 uur.

Op de weg is er ook kans op overlast. De Markerwaarddijk is vanaf 08.00 uur dicht voor vrachtwagens en auto's met aanhangers vanwege harde wind, dat meldt Omroep Flevoland. Voor de overige voertuigen geldt een maximumsnelheid van 70 km/u en een inhaalverbod. Vrachtwagens en auto's met aanhangers die reizen tussen Lelystad en Enkhuizen moeten omrijden via Amsterdam.

De A15 richting Nijmegen is dicht door een geschaarde vrachtwagen. Er staat ter hoogte van knooppunt Ressen een stilstaande file. De ANWB adviseert reizigers om om te rijden via Arnhem (A50, A12, A325).

Hoog water

Vanwege hoog water en forse wind sluit de stormvloedkering Ramspol bij Kampen automatisch, meldt Rijkswaterstaat. Het scheepvaartverkeer ligt hierdoor tijdelijk stil vanaf 08.00 uur tot in de namiddag. "Een combinatie van windstoten en neerslag zorgt voor opstuwing van water en daarmee verhoogde waterstanden rond het IJsselmeer."

De sluiting van de Ramspol voorkomt mogelijke overstromingen in onder andere Zwartsluis, Genemuiden en Zwolle. De vaarweg wordt pas weer vrijgegeven nadat duikers hebben gecontroleerd of alles in orde is.

Rederij Teso meldt op de website dat de veerdienst tussen Texel en het vaste land tijdelijk was uitgevallen vanwege hoog water. "De dienstregeling wordt hervat. De volgende afvaart vanaf Texel is om 10:00 uur", aldus het veerbootbedrijf.

Code geel

Het KNMI heeft voor de noordelijke helft van het land code geel afgekondigd tot 13.00 uur vanwege de wind. "De zware windstoten kunnen hinder veroorzaken voor het verkeer, vooral voor fietsers en bestuurders van vrachtwagens en auto's met aanhangers." Ook waarschuwt het weerinstituut voor het gevaar van afbrekende takken. Vanochtend gold voor bijna heel het land code geel, met uitzondering van Noord-Brabant en Limburg,

Het KNMI verwacht windstoten met snelheden van 75-90 km/u in het westen en noordwesten van het land, en tot 100-120 km/u op de Wadden.

Op Vlieland spreekt Weeronline van een storm. "Een uur lang is er sprake van windkracht 9", zegt een woordvoerder. In de rest van Nederland is er officieel geen sprake van een storm, maar de harde windstoten kunnen wel overlast geven.

Storm Darragh

Zaterdag krijgt Nederland te maken met een uitloper van storm Darragh. Omdat deze storm afgelopen week in Ierland al flink wat onrust opleverde, koos de Ierse weerdienst ervoor een naam te gaan gebruiken. Daarvoor is de lijst met stormnamen gebruikt die jaarlijks wordt opgesteld met de collega's uit Nederland en het Verenigd Koninkrijk aan het begin van het stormseizoen.

Darragh volgt een zuidelijke koers en trekt over het noorden van Frankrijk. In Nederland komt Darragh niet tot een storm, maar de uitlopers zorgen zaterdag wel voor onstuimig weer.

Het KNMI ziet geen aanleiding om het onstuimige weer vandaag ook een naam te geven.