NOS Nieuws - Algemeen

De topman van de Amerikaanse automaker Tesla krijgt een aandelenpakket ter waarde van 29 miljard dollar, aldus het bedrijf maandag. Dat is opvallend, aangezien het niet goed gaat met het bedrijf. In het tweede kwartaal was de winst 210 miljoen dollar lager dan een jaar eerder.

Het doel van de beloning zou zijn om Musk bij het bedrijf te houden. "We zijn ervan overtuigd dat deze beloning Elon zal stimuleren om bij Tesla te blijven," aldus het bedrijf op X, "hoewel we erkennen dat Elons zakelijke ondernemingen, interesses en andere mogelijke bestedingen van zijn tijd en aandacht uitgebreid en veelomvattend zijn".

Elon Musk heeft meermaals gedreigd om weg te gaan bij Tesla, mocht zijn invloed in het bedrijf niet groter worden. "Ik vind dat mijn invloed over Tesla groot genoeg moet zijn om het in de goede richting te duwen, maar klein genoeg zodat ik eruit kan worden gezet als ik helemaal gek zou gaan doen", zei Musk volgens de Britse zakenkrant Financial Times.

Meer invloed

Het afgelopen jaar was Musk veel tijd kwijt aan zaken buiten Tesla. Zo was hij adviseur van de Amerikaanse president Trump en bemoeide hij zich met de verkiezingen in Duitsland. Zijn uitgesproken politieke voorkeur had een negatieve impact op de prijs van Tesla-aandelen.

Ook vorig jaar was er ophef over een beloningspakket aan de topman. Toen ging het om aandelen ter waarde van ruim 50 miljard dollar. Een rechtbank besloot destijds dat die beloning onrechtmatig was, onder meer omdat het toekenningsproces oneerlijk was tegenover andere aandeelhouders.

Musk is volgens zakenblad Forbes de rijkste persoon op aarde met een vermogen van 342 miljard dollar.

De Deense Aalborg Zoo roept op kleine huisdieren te doneren als voer voor roofdieren. Onder meer kippen, konijnen en cavia's maken deel uit van het dieet van de roofdieren, aldus het dierenpark in Noord-Denemarken op zijn Facebook-account.

"In dierentuinen hebben we de verantwoordelijkheid om de natuurlijke voedselketen van de dieren na te bootsen, vanwege dierenwelzijn en uit professionele integriteit."

De dieren moeten wel gezond zijn. Zij worden vervolgens "op humane wijze gedood door opgeleid personeel en vervolgens gebruikt als voer", schrijft de dierentuin. Aalborg Zoo meent dat op deze manier niets verloren gaat en gezorgd wordt voor "het natuurlijk gedrag, voeding en welzijn van de roofdieren".

Het Facebook-bericht leidt tot verschillende reacties. Een gebruiker spreekt over "een zeer perverse en vernederende gedachtegang" en kan zich niet voorstellen "dat je je huisdier weggeeft als voer. Respectlozer en onwaardiger dan dat kan het bijna niet worden."

Fiscale aftrekpost

Paarden mogen ook gedoneerd worden. Aalborg Zoo schrijft op de website dat die levend en gezond moeten zijn en een paardenpaspoort moeten hebben. Ook mag het paard geen stokmaat hebben die 147 centimeter overschrijdt. De stokmaat is de hoogte van een staand paard of een pony zonder hoefijzers.

Eigenaren van gedoneerde paarden kunnen de waarde ervan fiscaal aftrekken. De waarde wordt per kilo berekend op 5 Deense kronen, ongeveer 67 eurocent.

Een andere Facebook-gebruiker vertelde over haar positieve ervaring met het doneren van haar paard. "Het verliep heel rustig en kalm. Het was een geweldige ervaring voor zowel het paard als mijzelf. Het personeel was heel vriendelijk en zorgde op een uitstekende manier voor alles. We zijn dankbaar voor de donatie."

In Frankrijk zijn er steeds meer zorgen over het drinkwater. Op verschillende plekken in het land is het kraanwater verontreinigd, en met bronwater in flessen is op grote schaal gefraudeerd.

Met name het wereldberoemde watermerk Perrier ligt onder vuur. De overheid beslist een dezer dagen of Perrier zichzelf nog wel mag aanprijzen als 'natuurlijk mineraalwater'. Want het water in de flessen is niet altijd zo puur en schoon als wordt voorgesteld.

Het water dat Perrier oppompt uit bronnen was in het verleden vaak verontreinigd, onder meer met bestrijdingsmiddelen en met bacteriën van menselijke uitwerpselen. Het bedrijf liet daarom reinigingsprocedures los op het water met zogeheten microfilters. Maar dat is verboden bij water dat wordt verkocht als 'natuurlijk mineraalwater': dat moet ook echt puur en ongefilterd zijn.

Streng verboden filtertechnieken

Actiegroep Foodwatch zegt dat wereldwijd miljoenen flessen onder valse voorwendselen als natuurlijk bronwater zijn verkocht. De gebruikte filters zouden bovendien niet 100 procent veiligheid bieden: sommige bacteriën kunnen mogelijk alsnog in de fles terecht komen.

De consument is ook nooit over de vervuiling en de filtering geïnformeerd. Kortom: het water uit de bron was vervuild en werd schoongemaakt, maar werd verkocht als puur en onbewerkt bronwater.

In januari 2024 meldden diverse Franse media voor het eerst dat er gefraudeerd werd met de kwaliteit van natuurlijk bronwater. Het ging om bekende merken als Perrier, Vittel en Cristalline. In mei van dit jaar kwam een onderzoekscommissie van de senaat met een rapport, waarin werd onthuld dat Nestlé al in augustus 2021 de regering had geïnformeerd "dat ze streng verboden filtertechnieken gebruikten".

Desondanks ondernamen de autoriteiten geen juridische stappen tegen het bedrijf. Volgens de onderzoekers van de senaat werd zelfs op het hoogste politieke niveau toestemming gegeven aan Nestlé om door te gaan met het illegaal filteren van water. ,,De president wist zeker sinds 2022 dat Nestlé al jarenlang sjoemelde en wist dat sommige waterbronnen besmet waren.''

Nieuwe naam

De senatoren waarschuwden ook dat Nestlé zich nog steeds niet aan de regels houdt. Pas kort na die publiekelijk afgegeven waarschuwing kwam de overheid in beweging. Het bedrijf werd in mei van dit jaar gesommeerd geen water meer te filteren. Bovendien wordt nu bekeken of Perrier nog wel 'natuurlijk mineraalwater' mag heten. Dat onderzoek wordt één dezer dagen afgerond.

Nestlé stond vorig jaar al een keer voor de rechter. Toen werd een schikking getroffen en betaalde het bedrijf 2 miljoen euro om aan vervolging te ontkomen. Na een nieuwe aanklacht van Foodwatch startte de Franse justitie begin dit jaar een nieuw onderzoek naar vermeende fraude. Kort geleden werd daarom bij Nestlé huiszoeking gedaan.

Inmiddels probeert de watergigant zich in te dekken tegen klachten en vervolging. Er is een nieuwe naam voor op de flessen gelanceerd, 'Maison Perrier', waarbij niet meer staat vermeld dat het 'natuurlijk mineraalwater' is.

Kankerverwekkend

Maar niet alleen de kwaliteit van bronwater in flessen staat in Frankrijk ter discussie. Ook het kraanwater komt regelmatig in opspraak.

Afgelopen maand kregen de inwoners van zestien gemeenten in Noord-Frankrijk de opdracht om geen water meer uit de kraan te drinken. Er zit te veel PFAS in, zeggen de autoriteiten.

In het departement Loiret, rondom Orléans, werd kort geleden bekendgemaakt dat 50 kilometer aan waterleiding wordt vervangen. In de pvc-pijpen zit een chemische substantie (vinylchloride, CVM) die kankerverwekkend is. Die stof is volgens bewoners en advocaten ook in het drinkwater terechtgekomen.

Te veel nitraat

En in april van dit jaar besloot de Europese Unie om Frankrijk te vervolgen omdat in het drinkwater te veel nitraat zit en de overheid daar niet genoeg tegen doet. Nitraat komt via mest en kunstmest van boeren in het grondwater terecht. Het kan gevaarlijk zijn als je er te veel van binnen krijgt.

De Europese Unie heeft Frankrijk de afgelopen jaren herhaaldelijk gewaarschuwd. Maar omdat er nauwelijks iets verbeterde is nu het Europese Hof van Justitie ingeschakeld. "De regels voor de maximaal toegestane hoeveelheden nitraat in het water worden in Frankrijk systematisch en structureel overschreden en dat kan een gevaar voor de volksgezondheid vormen'', schreef de Europese Commissie.

Onderzoekers van de Wits-universiteit in Johannesburg zijn begonnen met een nieuw project om stropers te bestrijden. Ze injecteren radioactieve stoffen in de hoorn van neushoorns. Door het goedje kunnen de hoorns bij de douane gedetecteerd worden, als stropers deze het land uit willen smokkelen.

Na zes jaar intensief testen is het project genaamd de Rhisotope Project actief. "Neushoorns worden effectief beschermd door het gebruik van nucleaire technologie", schrijven de onderzoekers.

De neushoorn wordt onder narcose gebracht. Dan wordt er een gat in de hoorn geboord en wordt een kleine hoeveelheid radioactieve stof geïnjecteerd.

Op deze beelden is te zien hoe de radioactieve stof wordt ingebracht:

De Wits-universiteit werkte samen met de Universiteit van Gent in België. Tijdens een pilot werden 20 neushoorns geïnjecteerd. De Belgische collega-onderzoekers monitorden de gezondheid van de dieren. De testresultaten wezen uit dat het injecteren niet gevaarlijk is voor de gezondheid van de dieren.

"Dit was een internationale samenwerking om de stroperscrisis tegen te gaan", zei de directeur van de gezondheid- en stralingsafdeling van de Wits-universiteit.

Het project moet het mogelijk maken om smokkelaars op te pakken. Heel veel vliegvelden en havens hebben stralingsdetectoren voor radioactief materiaal uit veiligheidsoverwegingen.

Om te controleren of het idee wel effectief was, zijn de onderzoekers eerst met een nephoorn met het stofje erin, naar vliegvelden gegaan. Daaruit bleek dat de hoorn gedetecteerd kon worden, zelfs in volle zeecontainers.

Het project wordt ondersteund door het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA). "Dit project laat zien hoe nucleaire wetenschap en -veiligheidsinfrastructuur gebruikt kunnen worden om wereldwijde problemen aan te pakken", zei IAEA-directeur Rafael Mariano Grossi.

Stropers

Er is een groot probleem met stropers in Zuid-Afrika. De hoorns worden bijvoorbeeld naar andere landen gesmokkeld, beeldjes ervan worden vaak gezien als statussymbool. Ook wordt de hoorn gebruikt in traditionele medicijnen in sommige Aziatische landen. "De werkzaamheid ervan is echter nooit wetenschappelijk aangetoond", schrijft het Wereld Natuur Fonds.

In het eerste kwartaal van 2025 zijn al 103 neushoorns gedood, blijkt uit cijfers van het Zuid-Afrikaanse ministerie van Bosbouw, Visserij en Milieu. Een eeuw geleden liepen er nog een half miljoen neushoorns rond op aarde, vandaag de dag zijn dat er nog maar 27.000.

De hoop is dat het project stropers ook afschrikt. Omdat die dan weten dat er neushoorns zijn met dit goedje in hun hoorn, zullen ze het dier mogelijk niet doden.

Het zuiden van Europa heeft opnieuw deze zomer te maken met extreme hitte. In Spanje is er sinds gisteren al sprake van een hittegolf, die later deze week naar Frankrijk overwaait.

In Zuid-Spanje werd het gisteren 43,4 graden in Badajoz en bij acht meetstations in het land werden temperaturen gemeten van boven de 42 graden. De verwachting was dat de hittegolf tot donderdag zou duren, maar volgens het Spaanse meteorologische instituut is die ook nog komend weekend in het land.

In Portugal is het ook al een paar dagen erg warm, met temperaturen tegen de 40 graden. In grote delen van het land geldt tot morgenavond code rood vanwege de hitte. Ook woeden er bosbranden in het noorden van het land. Voor zover bekend zijn daar geen slachtoffers bij gevallen.

Gevaar voor gezondheid

Het Spaanse ministerie van Gezondheid zegt dat er in 1316 gemeenten een hoog gezondheidsrisico is door de hitte. Dat komt neer op 16 procent van het land. Het ministerie waarschuwt voor uitdroging en beroertes door de hitte.

In vrijwel heel Spanje geldt een hittewaarschuwing:

Ook in Frankrijk bereiden ze zich voor op de warmte. Vanaf donderdag is daar sprake van een hittegolf, met temperaturen van 40 graden in het zuiden van het land. Volgens Franse meteorologen houdt die hittegolf aan tot en met zaterdag. Met name in stedelijke gebieden kan het 8 tot 10 graden warmer worden dan normaal.

Afkoelen in VK

Tegelijk met de hitte in Zuid-Europa is het noordelijker koeler. Zo maken ze zich in Schotland, Noord-Ierland en delen van Engeland op voor zomerstorm Floris. Er worden windstoten verwacht tot 145 kilometer per uur.

Britse weerdiensten houden rekening met schade aan gebouwen en omvallende bomen. Een aantal trein- en veerdiensten is al geschrapt, en mogelijk zal Floris ook het vliegverkeer verstoren.

De politie heeft een man uit de Zeelandbrug gered. Die zat daar naar eigen zeggen al zo'n twaalf uur opgesloten, nadat hij was binnengegaan en de deur achter hem in het slot viel.

Het voorval vond afgelopen woensdag plaats, meldt de politie op Facebook. Agenten gingen af op een melding dat er iemand zou vastzitten in de Zeelandbrug. Toen de agenten onder de brug stonden, zagen ze iets vreemds. "Tot onze verbazing zagen we een hand van een persoon tussen de brugdelen uitsteken", schrijft de politie.

De man kon uiteindelijk uit zijn benarde positie bevrijd worden door werklui die toevallig op de brug aan het werk waren. Ondanks de lange opsluiting verkeerde hij volgens de politie gelukkig in goede gezondheid.

Waarom de man naar binnen was gegaan? "Hij wilde uit nieuwsgierigheid kijken", aldus de politie.

Zorgen in Zürich. De Zwitserse beurs SMI opende deze ochtend met een verlies van 1,8 procent. Het is het gevolg van de aangekondigde Amerikaanse importheffingen van maar liefst 39 procent. Door het onverwacht hoge percentage verkeert de Zwitserse regering in crisismodus. Er wordt gevreesd voor een economische crisis, hoewel dieprode cijfers vooralsnog uitblijven en de beurs zich al wat heeft hersteld.

Zwitserland hoort met Brazilië, Syrië, Myanmar en Laos tot de landen met de hoogste Amerikaanse importheffingen. De ontreddering is groot. De Zwitsers voelen zich ongekend hard gestraft door hun, na de EU, belangrijkste handelspartner. Nota bene op de nationale feestdag, 1 augustus, werd het nieuws bekendgemaakt.

Donderdag gaan de importheffingen in. Voor die tijd hoopt Bern nog tot een akkoord met de Amerikanen te komen. Ook dat beperkt het beursverlies nog enigszins. Toch zijn de verwachtingen laaggespannen. Uit reconstructies van Zwitserse media blijkt namelijk dat eerdere onderhandelingen desastreus zijn verlopen.

Geëscaleerd telefoongesprek

Een dag voor de aankondiging van de importtarieven had bondspresident Karin Keller-Sutter een telefoongesprek met Trump. Volgens de Tages-Anzeiger liet hij haar tien minuten wachten en trof zij vervolgens een president met een slecht humeur. Het Zwitserse voorstel van een heffing van 10 procent werd weggewuifd.

Keller-Sutter probeerde volgens Zwitserse kranten Trump uit te leggen waarom er een scheve handelsbalans bestaat. Zij zou bij Trump als een 'pedante vrouw' zijn overgekomen, klinkt het in de reconstructies. Uiteindelijk ontving haar team een sms uit de entourage van Trump met de suggestie om het gesprek te beëindigen, "voordat het verder escaleert". Het gesprek werd daarop afgerond.

Slechts twee uur later werd de importheffing bekend: 39 procent, aanzienlijk hoger dan de verwachte 31 procent en ruim hoger dan de gewenste 10 procent. De Zwitsers vermoeden dat het percentage in een opwelling van de getergde Trump naar boven is bijgesteld.

Horloges en koffiecups

Zwitserland exporteert veel luxe- en hoogwaardige producten naar de VS, maar het importeert relatief weinig Amerikaanse goederen. In de lastig navolgbare economische logica van de Amerikaanse president Trump moet die scheve handelsbalans worden rechtgetrokken door Zwitserse producten zwaar te belasten.

Horlogebouwers Swatch en Richemont worden naar verwachting het zwaarst getroffen. Ook de farmaceutische industrie en voedingsconcern Nestlé met zijn Nespressocups worden geraakt. Dienstverleners en banken als UBS zullen daarentegen nauwelijks lijden, wat de rode beurscijfers iets drukken.

Keller-Sutter krijgt van haar tegenstanders stevige kritiek te verduren. De bondspresident zou naïef en met overmoed gehandeld hebben. Ook klinkt er kritiek dat de federale regering te traag reageert. Pas vandaag begint spoedoverleg over een passende reactie.

Contrast met EU

De importheffing van 39 procent staat in groot contrast met handelsakkoord dat de Europese Unie heeft uitonderhandeld. De EU krijgt 'slechts' 15 procent opgelegd, met enkele uitzonderingen. Waar de EU als één sterk blok kon onderhandelen, stonden de Zwitsers er tegenover de Amerikanen alleen voor.

De Zwitserse branchevereniging Handel Schweiz vreest voor een 'handelscatastrofe', nu de Zwitsers genadeloos worden benadeeld ten opzichte van de EU-buurlanden. Ook andere werkgeversorganisaties vrezen dat de Zwitserse industrie in gevaar komt. Gevreesd wordt voor tienduizenden ontslagen.

Het is de vraag hoe Zwitserland een economische crisis kan afwenden. De federale regering overweegt flinke investeringen aan te kondigen en verdere toenadering tot de EU te zoeken. Met name de grootste regeringspartij, de nationalistische SVP, staat bekend als felle criticus van economische verdragen met Brussel.

De federale regering blijft vooralsnog weg van vergeldingsmaatregelen, zoals het stopzetten van de aanschaf van F-35-straaljagers. De hoop blijft gevestigd op het sluiten van een akkoord voordat de importheffingen op donderdag ingaan. Tot die tijd wacht de Zwitserse beurs gespannen af.

Een automobilist die drie weken geleden een huis binnenreed in Beek en Donk is aan zijn verwondingen overleden. Dat bevestigt de politie aan Omroep Brabant.

Het ongeluk gebeurde in de nacht van 14 juli. De 21-jarige bestuurder reed die nacht met zijn auto de woning binnen. De man raakte ernstig gewond en werd met een ambulance naar het ziekenhuis gebracht. Volgens een fotograaf ter plaatse was er in de auto een cilinder met lachgas gevonden.

Inmiddels is duidelijk dat de man aan zijn verwondingen is overleden. Of hij ten tijde van het ongeluk onder invloed was, is niet duidelijk. De politie wil hierover in verband met de privacy van het slachtoffer geen uitspraken doen.

Door het ongeluk raakte ook de voorgevel van de woning zwaar beschadigd. De bewoners van de woning bleven ongedeerd, maar konden tijdelijk hun huis niet in vanwege instortingsgevaar.

De richtingenstrijd in de Partij voor de Dieren en de recente discussie over het steunen van herbewapening in Europa leidt tot een afsplitsing bij de Partij voor de Dieren. De verdeeldheid binnen de partij werd al duidelijk op een partijcongres in juni.

Toen was er felle discussie over de extra defensieuitgaven, maar een nipte meerderheid steunde een voorstel om daar onder voorwaarden toch mee in te stemmen. De rust leek daarmee even weergekeerd, maar dat blijkt niet voor lang. Een drietal oud-leden maakt nu bekend met een nieuwe partij Vrede voor Dieren mee te willen meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen in oktober. "Bij herbewapening delven dieren altijd het onderspit", zeggen de oprichters,

Pascale Plusquin, jaren Statenlid in Limburg, Jurgen Suurmeijer, tot voor kort lid van de Raad van Advies van de Partij voor de Dieren, en Annemarie van Gelder, eerder voorzitter van de Friese afdeling van de partij willen het nieuwe bestuur vormen. Kandidatenlijsten zijn er nog niet en een lijsttrekker evenmin, Maar door de val van het kabinet en de discussie binnen de partij moesten ze naar eigen zeggen "snel in actie komen" .

Politiek asiel

Plusquin zegt tegen de NOS dat het jammer is dat het zo ver heeft moeten komen. Een partij aan de flanken die zich nog weer eens opsplitst heeft straks wellicht minder in de melk te brokkelen, erkent ze. Maar het is nodig en kan niet anders, volgens Plusquin. In het verkiezingsprogramma stond immers dat de Partij voor de Dieren tegen herbewapenen is, en door een veranderd standpunt van de fractie komen de basiswaarden van de partij wat de oprichters van de nieuwe partij betreft in gevaar.

"Dieren kunnen niet demonstreren of opinieartikelen schrijven. Wij moeten voor hen opkomen. En als je opkomt voor dieren en milieu kun je niet anders dan tegen herbewapening zijn. Er is dringend behoefte aan een partij die exclusief voor dieren opkomt en zich niet laat afleiden door geopolitieke vraagstukken. Dat de huidige fractie de pacifistische grondslag van de partij verliet heeft een hoop leden geschokt. Wij willen hun politiek asiel bieden."

Esther Ouwehand zei in de Kamer en op het congres dat de "tijden zodanig veranderd zijn dat het nu helaas wel nodig is om te investeren in defensie. Zonder een vrije rechtstaat kun je ook niet strijden voor klimaat en natuur", aldus Ouwehand, die vandaag niet in de gelegenheid is te reageren.

Thieme

Maar veel mensen zien het toch anders, zegt Plusquin. "Wapens worden gemaakt om te gebruiken. Als je je als partij met idealen gaat verbreden komen de idealen in gevaar."

Ook oprichter Marianne Thieme en senator Nico Koffeman delen dat standpunt. Thieme schreef in Trouw een kritisch stuk over de koerswijziging van de fractie. Met hen hebben de oprichters nog geen contact gehad, zeggen ze. Ze moesten snel schakelen en wilden het in eerste instantie klein houden. Dat ze hen inhoudelijk steunen is "wel de verwachting".

'Bedoeld als aanvulling'

Dat deze nieuwe partij tot een tweedeling kan leiden, ziet Plusquin niet zo. "We willen de strijd met de Partij voor de Dieren helemaal niet aan, ik heb ook helemaal geen ruzie met Ouwehand, het is bedoeld als aanvulling. We wilden een alternatief bieden, een nieuw politiek onderdak voor diegenen die echt principieel tegen het defensiestandpunt zijn."

Een woordvoerder van de Partij voor de Dieren laat namens het bestuur van de partij weten dat het "in een democratie iedereen vrij staat een partij op te richten". De dieren en natuur en mensen in verdrukking in deze tijden hebben volgens het bestuur van de partij wel behoefte aan verbinding en mensen die voor hen opkomen en " eendrachtig aan een groene toekomst werken". Daar draagt "dit initiatief niet aan bij", aldus het bestuur.

In de Finse hoofdstad Helsinki zijn in het afgelopen jaar geen verkeersdoden gevallen. Dit melden de gemeente Helsinki en de politie. Het laatste dodelijke ongeval was in juli 2024. In Finland wordt al langer ingezet op beleid om de verkeersveiligheid te verbeteren. Eerder sloot Helsinki 2019 al af zonder dodelijke slachtoffers onder voetgangers.

Helsinki is vermoedelijk de eerste hoofdstad binnen de Europese Unie waar in één jaar geen verkeersdoden zijn geregistreerd. De stad noemt de mijlpaal exceptioneel. "Vele factoren hebben hieraan bijgedragen", zegt de gemeentelijke verkeerskundige tegen de Finse publieke omroep. "Maar snelheidsbeperkingen zijn een van de belangrijkste." Meer dan de helft van de straten heeft er een maximumsnelheid van 30 kilometer per uur.

Andere factoren zijn onder andere het aanleggen en beter inrichten van voetgangers- en fietspaden, meer verkeerscamera's en het goede openbaar vervoer in de stad. Het verkeersveiligheidsbeleid wordt dus gehandhaafd, zegt Dirk Lauwers, hoogleraar Mobiliteit en Stedenbouw aan de universiteiten van Gent en Antwerpen en Europees deskundige verkeersveiligheidsbeleid. "Verkeersboetes zijn bijvoorbeeld heel hoog en inkomensafhankelijk, soms tot wel de helft van je dagloon. Dat motiveert om je goed te gedragen in het verkeer."

In het afgelopen jaar raakten er wel mensen gewond in het verkeer van de Finse hoofdstad. Het waren er 277, minder dan de jaren ervoor.

Amsterdamse 30-kilometerwegen

Het aantal doden bij verkeersongevallen in de EU neemt mondjesmaat af. De Europese Commissie maakte dit jaar bekend dat er een afname is van 3 procent, gelijk aan 600 mensenlevens, in 2024 ten opzichte van 2023. Eerder waren er wel een aantal kleinere Europese steden waar geen verkeersdoden vielen, zegt Lauwers. Maar de verandering in Helsinki, een hoofdstad binnen de EU, is wel bijzonder.

Om de Finse verandering in perspectief te plaatsen: in 2024 vielen in de regio Amsterdam 44 doden bij verkeersongevallen. Helsinki is ruim 3 keer groter dan Amsterdam, de Nederlandse hoofdstad kent een grotere bevolkingsdichtheid en heeft ruim 250.000 inwoners meer. Ook maken fietsers een groot onderdeel uit van het Amsterdamse verkeer en dat blijft een risico, zegt professor Lauwers.

Amsterdam heeft sinds december 2023 ook meer 30-kilometerwegen. Onlangs maakte de gemeente bekend dat het aantal verkeersongevallen op deze wegen duidelijk is afgenomen. Het aantal ongevallen met een motorvoertuig nam af 11 procent; ongelukken tussen motorvoertuigen en fietsers en voetgangers daalden met 15 procent.

In het noorden van Nigeria zijn afgelopen vrijdag tientallen mensen ontvoerd door bendeleden. Dat meldt persbureau AFP, dat een rapport erover heeft ingezien dat is opgesteld voor de Verenigde Naties.

De gewapende bendeleden hadden het gemunt op een dorp in de staat Zamfara in het noordwesten van Nigeria. Ontvoeringen, plunderingen en geweld komt in die Nigeriaanse staat regelmatig voor.

Persbureau Reuters sprak met een inwoner van het dorp Sabon Garin Damri dat werd aangevallen. "Ze kwamen op motoren en schoten in het wilde weg voordat ze onze dochters en kinderen ontvoerden", zegt Isa Sani.

Volgens het dorpshoofd zijn meer dan zestig mensen meegenomen, onder wie vrouwen en kinderen. De bendeleden hebben in een nabijgelegen dorp ook nog een boer gedood en zijn zoon meegenomen.

Correspondent Afrika Elles van Gelder:

"Het scenario is bij iedere ontvoering eigenlijk hetzelfde. Ook hier weer. Een groep gewapende mannen rijdt op motoren al schietend het dorp binnen en neemt zoveel mogelijk mensen mee. We zien dat ook vrouwen en kinderen worden meegenomen, want daar kan je simpelweg meer geld voor vragen. Daarom zie je regelmatig ook ontvoeringen bij scholen.

We weten niet veel van deze bende, je hebt heel veel van dit soort bendes in Nigeria. Die doen dit puur om geld te verdienen. Ze eisen losgeld en opereren in een gebied waar weinig controle is door politie en waar veel wapens in omloop zijn.

De burgers staan er eigenlijk alleen voor en betalen dan dat losgeld vaak wel. Dat is illegaal in Nigeria en de overheid heeft gezegd dat ze dat niet moeten doen en dat juist families dan een gevangenisstraf riskeren. Maar ze zijn zo wanhopig dat ze dat dus wel doen. In de hoop dat hun familielid toch terugkeert."

In februari van dit jaar wisten bendeleden eveneens 51 mensen te ontvoeren. Hoewel het gevraagde losgeld werd betaald, werden 33 gijzelaars alsnog vermoord.

In het rapport wordt de recente trend van massale ontvoeringen in Zamfara zorgwekkend genoemd. Onderzoekers stellen dat de bendeleden in de staat zich meer zijn gaan richten op grootschalige aanvallen in het noorden van Zamfara. Het hele land, maar vooral het noordwesten van Nigeria, wordt al jarenlang geteisterd door ontvoeringen.

Verdienmodel

In de laatste jaren zijn massaontvoeringen, waaronder het ontvoeren van honderden schoolkinderen, uitgegroeid tot een verdienmodel. In 2021 bleek uit een rapport van het Nigeriaanse veiligheidsinstituut (SBM) dat ontvoeringen een groeiende industrie vormden. Ook zijn volgens de SBM motieven verschoven van ideologisch naar financieel.

Gewapende criminelen ontvoeren kinderen op scholen, houden mensen in auto's aan en trekken boeren van hun land, waarna ze losgeld eisen. Op sociale media pronken de bendeleden met het gevraagde losgeld.

Het is onduidelijk wie er precies achter de recente acties van ontvoeringen zit en waar de gijzelaars nu zijn. Ook is niet bekend hoeveel losgeld er wordt geëist voor de meest recente ontvoering in Zamfara.

Afrika-correspondent Saskia Houttuin maakte in april dit jaar onderstaande video over de 'epidemie aan ontvoeringen' in Nigeria.

Meer dan 10.000 hotels in Europa hebben zich aangesloten bij een massaclaim tegen Booking.com. Ze eisen compensatie, omdat ze vinden dat ze geld zijn misgelopen door het beleid van de hotelreserveringssite. Consumenten begonnen eerder dit jaar ook een massaclaimzaak.

Het platform werkte lange tijd met besteprijsclausules. Die verplichtten hotels dat ze hun kamers niet op andere platforms tegen een lagere prijs mochten aanbieden. Vorig jaar oordeelde het Europese Hof van Justitie dat dat in strijd is met de mededingingswetgeving.

De massaclaim wordt aangespannen door de Europese horecabrancheorganisatie Hotrec. "Europese hoteliers hebben lang geleden onder oneerlijke voorwaarden en buitensporige kosten. Nu is het tijd om samen te staan en genoegdoening te eisen", zegt voorzitter Alexandros Vassilikos.

Ook consumentenclaim

Eind juni werd bekend dat ook de Consumentenbond een massaclaim voorbereidt tegen Booking.com. De organisatie zegt dat klanten die een hotel boekten via de site door illegale afspraken en onrechtmatige praktijken jarenlang te veel hebben betaald voor overnachtingen.

Booking.com noemt het "onzin" dat de prijzen kunstmatig zijn opgedreven en zegt zich te zullen verzetten als de massaclaims voor de rechter komen.

Vandaag staan negentien personen terecht in Moskou voor de bloedige aanslag in concertzaal Crocus City Hall vorig jaar. Het gaat onder meer om de vier vermoedelijke schutters, maar ook om mensen die betrokken zouden zijn bij de voorbereiding van de aanslag.

Op 22 maart vorig jaar drongen vier gewapende mannen de concertzaal binnen en openden met automatische wapens het vuur op de concertbezoekers. In de zaal zou de Russische band Picnic optreden

De aanslagplegers lieten ook explosieven afgaan in de zaal, waarna er brand ontstond. 149 mensen kwamen om het leven, 609 personen raakten gewond en één persoon raakte vermist. De Russische band bleef ongedeerd

De vier schutters sloegen op de vlucht en werden aangehouden in de buurt van de Belarussische grens.

Voorbereiding

Onder de negentien verdachten die vandaag terechtstaan, bevinden zich de hoofdverdachten: de schutters die ook op videobeelden te zien zijn en de aanslag zouden hebben gepleegd. Maar ook personen die volgens het onderzoek betrokken zijn geweest. Zij zouden geholpen hebben bij de voorbereiding, het leveren van wapens of het regelen van de vluchtauto.

Alle verdachten worden beschuldigd van banden met de Afghaanse tak van de terreurgroep IS.

Rusland-correspondent Geert Groot Koerkamp:

"Dit was de bloedigste terreuraanslag in Rusland sinds 2004, toen bij een gijzelingsactie in Beslan 334 mensen omkwamen, onder hen 186 kinderen. Die aanslag was het werk van een Tsjetsjeense terreurgroep. De aanval op de Crocus City Hall is direct opgeëist door een Afghaanse tak van Islamitische Staat, maar de Russische autoriteiten proberen koste wat kost een link te leggen met Oekraïne.

Volgens het onderzoek is ongeveer de helft van de 149 slachtoffers van de aanslag niet omgekomen door schotwonden, maar als gevolg van de door de daders aangestoken brand, door het vuur en rookvergiftiging.

Nabestaanden geloven dat dat deels komt door nalatigheid van de eigenaars van het concertgebouw en ze eisen daarom schadevergoeding. Vluchtwegen zouden op slot hebben gezeten, waardoor veel van de pakweg tweeduizend aanwezigen het gebouw niet tijdig konden verlaten. Er loopt nog een afzonderlijk strafrechtelijk onderzoek naar deze omstandigheden, maar dat zal pas later afzonderlijk voor de rechter komen."

PostNL stapt naar de rechter. Het postbedrijf zegt financiële steun nodig te hebben van het kabinet om geen verlies meer te lijden. "Gegeven de grote impact op onze financiële positie vragen we vandaag een voorlopige voorziening aan waarin we verzoeken om een voorschot en een snelle juridische uitspraak", zegt Pim Berendsen, PostNL-topman.

Het postbedrijf had al eerder gezegd naar de rechter te stappen, maar heeft nu definitief de gang naar de rechter gemaakt.

30 juni kondigde het kabinet aan dat PostNL in de toekomst brievenbuspost niet langer binnen 24 hoeft te bezorgen maar binnen 48 uur. PostNL zei toen al dat de verruiming van de bezorgtijd niet genoeg is om het bedrijf uit de financiële problemen te helpen. PostNL heeft nu dan ook besloten naar de rechter te stappen om alsnog hulp af te dwingen.

PostNL zegt 68 miljoen euro nodig te hebben om de bezorging dit en komend jaar op orde te houden. Het bedrijf lijdt verlies op de brievenbezorging, maar kan hier niet zomaar mee stoppen omdat het een wettelijke taak is.

"Volgens Europees recht hebben aanbieders van publieke diensten recht op compensatie als de opgelegde verplichting een disproportionele last vormt", zegt Berendsen in toelichting op de halfjaarcijfers.

Het verlies op de brievenbezorging nam dit half jaar ook weer verder toe naar 20 miljoen euro. Een jaar geleden ging het nog om een verlies van 6 miljoen euro. De pakketbezorging maakte nog wel winst maar wel minder dan vorig jaar. Het gehele bedrijf PostNL leed dit half jaar een verlies van 41 miljoen euro.

In Tilburg heeft gisteravond een vrachtwagen zijn lading verloren. Yoghurt, melk en boter kwamen op straat terecht. Sommige omstanders twijfelden geen moment en hielpen massaal mee met opruimen.

De ravage ontstond toen de vrachtwagen optrok bij een verkeerslicht en de lading ging schuiven, waarna de achterdeur openschoot en de halve vracht op straat viel.

De straat lag besmeurd met yoghurt en pudding, meldt Omroep Brabant. Er lagen ook nog genoeg goede boterkuipjes, pakken melk en toetjes tussen. Omwonenden wisten daar wel raad mee.

Tientallen buren werden erbij geroepen en gewapend met boodschappentassen, kratten en vuilniszakken gingen ze op zoek naar bruikbare producten.

Mensen weggestuurd

Terwijl het asfalt door de regen in een bende veranderde, stonden mensen in met yoghurt besmeurde schoenen hun voorraadkast aan te vullen. Niet alles van de lading bleef heel, maar wat nog bruikbaar was, werd maar wat graag meegenomen.

Na een tijdje maakte de politie een einde aan de actie, want de buurt liep lukraak over de weg, wat gevaarlijke situaties veroorzaakte. Met tassen vol zuivel gingen de buurtbewoners terug naar huis. Vervolgens werd de rijbaan afgesloten, zodat de weg kon worden opgeruimd.

Goedemorgen! In Libanon wordt de grote explosie vijf jaar geleden in de haven van Beiroet herdacht en in Den Haag is ProRail begonnen aan de tweede fase van de verbouwing van station Den Haag Centraal.

Eerst het weer: in het noorden is het overwegend bewolkt met kans op een bui, terwijl in het zuiden de zon geregeld doorbreekt bij 21 tot 23 graden. De zuidwestenwind trekt opnieuw aan, bereikt aan het eind van de middag in het westen kracht 6 of aan zee 7. Later volgt opnieuw regen.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Meer dan 600 voormalige leiders en andere hooggeplaatsten van Israëls veiligheidsapparaat roepen de Amerikaanse president Trump in een brief op premier Netanyahu te dwingen een einde te maken aan de oorlog in Gaza. Dat melden Israëlische media, waaronder The Jerusalem Post.

Onder de ondertekenaars zijn oud-Mossad-baas Tamir Pardo, voormalig leider van de binnenlandse veiligheidsdienst (Shin Bet) Amit Ayalon en Matan Vilnai, oud-plaatsvervangend hoofd van het Israëlische leger (IDF). De 600 oud-leiders, verenigd in de groep Commanders for Israel's Security (CIS), vragen Trump om in te grijpen.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Een man uit Haringhuizen (Noord-Holland) heeft een gouden koets gebouwd. Riny Assink (77) werkte jarenlang in zijn schuur aan het verwezenlijken van zijn jongensdroom.

Hij maakte alles zelf, van het ontwerp tot de kleinste details. "Alleen spijkers en zo ga ik niet maken, die koop ik. Maar echt alle ornamenten, wielen, de hele koets is zelf gebouwd."

Hij wil graag met zijn koets door Amsterdam gaan rijden en hoopt dat het pronkstuk daarna een plekje krijgt waar iedereen hem kan bewonderen. "Omdat Wilhelmina de gouden koets van het volk kreeg, heb ik het plan opgevat om deze koets dan weer terug te geven aan het volk."

Fijne maandag!

Het is vandaag vijf jaar geleden dat bijna 3000 ton ammoniumnitraat ontplofte in de centraal gelegen haven van Beiroet. Meer dan 220 mensen werden gedood, zo'n 7000 mensen raakten gewond. Ziekenhuizen, scholen, winkels en kantoren werden verwoest en honderdduizenden inwoners van de Libanese hoofdstad verloren hun huis. Hoewel de wijken rondom de haven vijf jaar later grotendeels zijn herbouwd, zijn de wonden nog altijd tastbaar.

"Het voelt alsof het gisteren was. Vooral omdat er nog altijd geen antwoorden zijn, wij beleven dit elke dag opnieuw", zegt Tracy Naggear. Samen met haar echtgenoot Paul strijdt ze sinds de explosie voor gerechtigheid.

"De dag dat we onze dochter begroeven, begon de strijd. We waren gewone, jonge, vrolijke mensen en werden plotseling strijders voor gerechtigheid. Zo zijn Paul en ik eigenlijk helemaal niet."

Het moment van de enorme explosie in 2020 werd door verschillende camera's vastgelegd:

Ze wonen weer in hun moderne appartement met uitzicht over de haven. De renovatie kostte tijd en het was hier dat Tracy en haar driejarige Alexandra allebei zwaargewond raakten. In de ongekende chaos die volgde, konden ze Alexandra niet op tijd in een ziekenhuis krijgen. Hun op dat moment enige kind overleed aan haar verwondingen.

Tracy: "Zonder gerechtigheid leven we in een land dat elke dag gevaar loopt. Hier zijn is zó riskant voor alle Libanezen als je weet dat de mensen die je dochter hebben vermoord nog steeds vrij rondlopen."

Ze heeft het wiegje van haar pasgeboren zoontje naast zich op de bank gezet. Paul en Tracy hebben inmiddels twee jonge zoontjes, maar Alexandra is nooit ver weg. De afbeelding van de engelachtige peuter met blonde krullen hangt overal.

Paul tuurt voor zich uit en vertelt hoe hij droomt over de dag dat ze in de rechtszaal zullen zitten. "Ik zie het weleens voor me. We kunnen niet langer wachten. Er zit nog steeds niemand in de gevangenis, er is geen verantwoording afgelegd, niemand kent de waarheid."

"Maar", zegt Tracy, "we moeten óók optimistisch blijven. Veel mensen denken dat we gefaald hebben, dat gerechtigheid toch nooit zal komen en dat we onze tijd aan het verspillen zijn. Ik hoop dat mensen zien dat de zaak vijf jaar later nog steeds open is: er is een onderzoek gaande en je hebt de rechter die veel mensen ondervraagt. Vijf jaar later zijn we op een punt dat we nog niet eerder hebben bereikt."

Aandringen op gerechtigheid

En niet alleen Paul, Tracy en andere familieleden van slachtoffers dringen aan op gerechtigheid. Dat doen ook Libanese en internationale organisaties. "Het tempo staat in schril contrast met de beloften die de Libanese autoriteiten in de dagen na de explosie deden om de verantwoordelijken snel ter verantwoording te roepen", zegt Ramzi Kais van Human Rights Watch (HRW) in Beiroet.

HRW deed na de explosie zelf onderzoek en concludeerde dat de toenmalige president, de premier en ook hoge functionarissen van verschillende Libanese veiligheidsdiensten op de hoogte waren van het ammoniumnitraat en het gevaar daarvan.

Door het op zo'n onverantwoorde manier op te slaan in de haven, creëerden ze volgens HRW een gigantische bom. Kais: "Verdachten, onder wie parlementsleden, blijven proberen zich aan verantwoording te onttrekken. Maar als er geen gerechtigheid komt, betekent dit dat de decennia van onrecht die de jaren na de Libanese burgeroorlog typeren, zullen voortduren."

Stille mars

Maar sinds begin dit jaar waait er een nieuwe wind door Libanon en de nieuwe president en premier onderstrepen het belang van gerechtigheid. Kais: "Het is nog te vroeg om te zeggen of we het uiteindelijk zullen krijgen. Ik denk dat het onderzoek naar de explosie een belangrijke test zal zijn om ons te laten zien of de Libanese rechterlijke macht onafhankelijk genoeg kan zijn om een dergelijke zaak, waarbij veel machtige individuen betrokken zijn, te behandelen."

Paul en Tracy zullen in ieder geval doorstrijden totdat ze antwoorden hebben. Tracy: "Het is mijn plicht om gerechtigheid te krijgen voor mijn dochter. Pas dan zal ik haar hebben gegeven wat ze verdient. En als het ons niet lukt, zullen haar broertjes onze weg vervolgen."

Vanmiddag gaan ze de straat op om hun solidariteit te tonen en gerechtigheid te eisen. Rondom de haven zal er een stille mars zijn. Tracy: "Ik hoop dat er veel mensen zullen komen. Het voelt zo eenzaam als je daar met weinig mensen staat. Al geloof je niet in gerechtigheid, toon wat empathie en kom even langs om onze hand vast te houden."

Zuid-Korea is begonnen met het verwijderen van luidsprekers bij de grens met Noord-Korea, bevestigt het ministerie van Defensie. Door die luidsprekers klonk propaganda in de richting van Noord-Korea, als een vorm van psychologische oorlogsvoering.

Op 11 juni werden de luidsprekers al uitgezet. Dat was het gevolg van een verkiezingsbelofte van de nieuwe president, Lee Jae-myung, om de relatie met Noord-Korea te verbeteren. Een dag later zette ook Noord-Korea propaganda-speakers uit.

"Het was een metaalachtig, krassend geluid dat ondraaglijk was", zegt Hwang Hyun-yk (72) tegen het Zuid-Koreaanse persburaeu Yonhap. Hij beheert een pension op het eiland Ganghwa, ten westen van Seoul. "Op het ergste moment kon ik iemand op slechts 5 meter afstand niet horen. Maar we horen het niet meer: het is nu heel comfortabel en prettig."

Kritiek en K-pop

De nieuwe stap om de luidsprekers weg te halen is volgens het ministerie onderdeel van "praktische maatregelen" die worden genomen om de spanningen tussen de landen te verminderen. Door de luidsprekers klonk kritiek op het Noord-Koreaanse regime en voorheen ook K-pop-muziek.

Zuid-Korea had de luidsprekers vorig jaar voor het eerst in acht jaar juist weer aangezet, nadat Noord-Korea duizenden ballonnen met vuilnis en uitwerpselen de grens over had gestuurd.

De landen zijn formeel nog steeds in oorlog nadat de Koreaanse Oorlog (1950-1953) eindigde in een wapenstilstand. Recentelijk liet Noord-Korea nog weten niet geïnteresseerd te zijn in het opstarten van gesprekken met Zuid-Korea.

Bij een gevangenisopstand in Mexico zijn zeven gedetineerden gedood en elf gewond geraakt. De opstand brak zaterdagavond lokale tijd uit in de Tuxpan-gevangenis in de staat Veracruz. Daarbij werd door gedetineerden brand gesticht.

Op sociale media gaan beelden rond van de brand en van gevangenen met brandwonden. Het ministerie van Publieke Veiligheid in Veracruz zegt dat de orde inmiddels is hersteld. De gevangenen die gewond zijn geraakt worden behandeld en de branden zijn inmiddels geblust, staat in een verklaring.

Enkele gevangenen zeggen in video's dat de opstand uitbrak toen een groep gevangenen protesteerde tegen de criminele organisatie Grupo Sombra, die gelieerd is aan het beruchte Golfkartel. Grupo Sombra zou gevangenen en hun families afpersen.

Volgens officiële cijfers uit juni waren er 778 gevangenen in de Tuxpan-gevangenis, die is gebouwd voor 735 gedetineerden.

Op een boerenbedrijf in het Brabantse dorp Vessem is zondagavond een grote brand uitgebroken. Daarbij zijn enkele duizenden kippen omgekomen.

De brand op het erf brak rond 21.30 uur uit. Een loods met een opslag met 2000 liter diesel vloog in brand.

Het vuur sloeg vervolgens over naar een aangrenzende kippenschuur:

De brand was rond middernacht onder controle. Op het erf staan twee kippenstallen. Het vuur bereikte één stal, waar alle 3000 kippen omkwamen, schrijft het Eindhovens Dagblad. In de andere stal bleven de 6000 kippen ongedeerd. De stal liep wel rook- en waterschade op.

De brandweer zette vier blusvoertuigen in en extra watertanks. Tientallen brandweerlieden waren aanwezig om het vuur te blussen. De verwachting is dat het nablussen nog uren zal duren. De oorzaak van de brand is niet bekend.