NOS Nieuws - Algemeen

Een belangrijke Russische generaal is omgekomen bij een bomaanslag. De bom zat verstopt in een elektrische step die geparkeerd stond bij de ingang van een appartementencomplex in Moskou.

Bronnen van de persbureaus Reuters en AFP zeggen dat de Oekraïense geheime dienst SBU verantwoordelijk is voor de aanslag. Die berichten zijn niet bevestigd. Vicepresident Medvedev van de Russische veiligheidsraad zegt dat de Oekraïense leiders de wraak voor de dood van luitenant-generaal Igor Kirillov snel zullen voelen.

Kirillov verliet rond 06.00 uur lokale tijd het complex waar hij woonde om in de auto te stappen die voor hem klaarstond. Vrijwel onmiddellijk ging de bom af. De Russische autoriteiten vermoeden dat de daders Kirillov konden zien en de bom met een telefoon tot ontploffing hebben gebracht. Ook zijn assistent kwam om.

De Oekraïense krant Kyiv Independent schrijft dat Kirillov door de SBU beschuldigd werd van de inzet van chemische wapens in Oekraïne. Dat zou sinds het begin van de Oekraïneoorlog 4800 keer zijn gebeurd. Daardoor zouden 2000 Oekraïense militairen in het ziekenhuis zijn beland en drie militairen zijn omgekomen.

Explosieven met chemische stoffen zouden met name door drones boven Oekraïense militairen zijn afgeworpen. "Als ze ontploften, werden de militairen gedwongen hun loopgraven te verlaten, waardoor ze zich blootstelden aan Russisch geweervuur", liet de SBU weten.

Raketgeleerde

Vorige week werd ook al een hooggeplaatste Rus gedood. Toen meldden Oekraïense media dat vlak bij Moskou een Russische raketgeleerde was doodgeschoten.

Ook dat zou het werk zijn geweest van een Oekraïense geheime dienst.

In de Amerikaanse staat Wisconsin heeft een meisje van 15 het vuur geopend in een klaslokaal. Ze doodde een leraar en een medescholier. Een andere leraar en vijf scholieren raakten gewond. Daarna maakte ze een eind aan haar eigen leven. Van twee scholieren is de toestand kritiek.

Het lokaal in de stad Madison was gisterochtend in gebruik als studieruimte voor meerdere groepen. De leerling die het alarmnummer belde was 7 of 8 jaar oud. "Laat dat even op je inwerken", zei de politiecommandant die de pers te woord stond.

De leerlingen van deze school worden geregeld getraind voor een situatie als deze. Toen duidelijk werd dat er werd geschoten, gingen overal de deuren op slot.

Honderden per jaar

In de Verenigde Staten zijn schietpartijen op scholen aan de orde van de dag. Dit jaar waren het er 322, vorig jaar 349. In 3 procent van de gevallen is een meisje de dader.

Over het motief van dit meisje is niets bekend. Ook is onduidelijk hoe ze aan het wapen kwam. Haar ouders werken mee aan het onderzoek, zegt de politie.

Goedemorgen! In Rotterdam staan twee verdachten terecht die bijna twee jaar geleden extreemrechtse teksten zouden hebben geprojecteerd op de Erasmusbrug in Rotterdam en vanavond begint de tweede ronde van de KNVB-beker.

Eerst het weer: in het noordwesten van het land schijnt vandaag even de zon. Op andere plekken is het bewolkt. De dag verloopt grijs met een matige zuidwestenwind. Het wordt tussen de 9 en 10 graden vandaag.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Een rechter in New York heeft besloten dat de veroordeling van de aankomende president Donald Trump voor het betalen van zwijggeld voorlopig blijft staan. Trump had juist gevraagd om de zaak te laten vallen na een uitspraak van het Amerikaanse Hooggerechtshof over immuniteit voor presidenten.

In juli oordeelde het Amerikaanse Hooggerechtshof dat presidenten immuniteit hebben tegen strafrechtelijke vervolging voor "officiële handelingen" die zij uitvoeren tijdens hun ambtstermijn.

Rechter Juan Merchan in New York stelde dat de aanklachten in de zwijggeldzaak betrekking hadden op 'onofficieel gedrag'. Daarmee kan Trump geen aanspraak maken op immuniteit. Een woordvoerder van Trump laat weten te vinden dat het oordeel strijdig is met de eerdere uitspraak van het Hooggerechtshof.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Supermarkten die veel gezond eten verkopen moeten een bonus krijgen, zo luidt een advies aan het kabinet. Maar supermarkten zien liever dat btw op producten met Nutri-Score A of B verdwijnt. Ook sommige chips vallen daaronder. Hoe is dat uit te leggen?

Fijne dag!

Een rechter in New York heeft besloten dat de veroordeling van de aankomende president Donald Trump voor het betalen van zwijggeld voorlopig geldig blijft. Trump had juist gevraagd om de zaak te laten vallen na een uitspraak van het Amerikaanse Hooggerechtshof over immuniteit voor presidenten.

In juli oordeelde het Amerikaanse Hooggerechtshof dat presidenten immuniteit hebben tegen strafrechtelijke vervolging voor "officiële handelingen" die zij uitvoeren tijdens hun ambtstermijn.

Rechter Juan Merchan in New York stelde dat de aanklachten in de zwijggeldzaak betrekking hadden op 'onofficieel gedrag'. Daarmee kan Trump geen aanspraak maken op immuniteit. Een woordvoerder van Trump laat weten te vinden dat het oordeel strijdig is met de eerdere uitspraak van het Hooggerechtshof.

Seksschandaal

De zaak draait om betalingen die toenmalig advocaat Michael Cohen deed aan pornoactrice Stormy Daniels. Hij zou zo een seksschandaal hebben willen voorkomen in de aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2016, die door Trump werden gewonnen. Trump en Daniels zouden in 2006 een affaire hebben gehad.

Daniels zou allerlei belastende details over hun relatie naar buiten willen brengen. Door haar 130.000 dollar te betalen zou Trump dat hebben willen voorkomen.

De betaling werd in zijn administratie geboekt als juridische kosten. Daarmee pleegde hij valsheid in geschrifte, oordeelde de rechtbank van New York in mei van dit jaar. Trump heeft overigens altijd ontkend iets verkeerd te hebben gedaan in deze zaak.

Trump kan nog tegen de uitspraak om hem geen immuniteit te geven in beroep gaan. Als de veroordeling standhoudt, wordt Donald Trump bij zijn beëdiging in januari de eerste veroordeelde die plaatsneemt in het Witte Huis.

De Canadese minister van Financiën, Chrystia Freeland, heeft ontslag genomen uit de regering van premier Trudeau. Aanleiding is een conflict met de premier over de verwachte invoerheffingen die de aankomende Amerikaanse president Trump wil invoeren. Freeland gold lange tijd als trouwe bondgenoot van Trudeau, die steeds minder populair is in zijn land.

Canada krijgt waarschijnlijk te maken met exporttarieven van 25 procent, die de handel met Amerika een stuk duurder maken. De verwachting is dat dit een grote impact zal hebben op de Canadese economie.

Hoe die klap opgevangen moet worden, was de aard van het conflict tussen Trudeau en zijn minister, schetsen Canadese media. Maar op de achtergrond lijkt er ook onenigheid over investeringen die Trudeau wilde doen om de economie een impuls te geven. In haar ontslagbrief noemt Freeland dat een "politieke gimmick". Ze pleit er juist voor om nu de overheidsuitgaven te beteugelen om de klap van de handelstarieven van Trump op te vangen.

Populariteitsprobleem

Het conflict resulteerde erin dat Trudeau voor het weekend al had aangekondigd dat hij Freeland een andere post wilde geven in zijn kabinet. Zover komt het dus niet, nu Freeland de eer aan zichzelf houdt.

Het ontslag van de minister van Financiën komt voor Trudeau op een lastig moment. De liberale premier zit in zijn negende jaar als minister-president, maar hij kampt met een enorm populariteitsprobleem. Minder dan een derde van het electoraat steunt hem nog. Zelfs binnen zijn eigen partij klinken nu openlijk stemmen dat het tijd is voor Trudeau om op te stappen.

In de Verenigde Staten zijn twee Iraanse mannen aangeklaagd vanwege betrokkenheid bij een dodelijke drone-aanval in Jordanië. De Amerikaanse aanklager verdenkt hen ervan technologie te hebben geleverd die werd gebruikt in de drone.

Bij de aanval, begin dit jaar, kwamen drie Amerikaanse militairen om het leven toen een drone hun slaapverblijf trof. Nog eens 47 militairen raakten gewond. Ze verbleven op een Amerikaanse basis dicht bij de Iraakse en Syrische grens. Het is inmiddels duidelijk dat de drone werd aangezien voor een Amerikaanse, waardoor hij niet uit de lucht werd geschoten.

De aanval werd vermoedelijk uitgevoerd door de sjiitische militie Kataib Hezbollah, een militante organisatie die steun krijgt van Iran. Na de drone-aanval voerde Amerika vergeldingsbombardementen uit in Irak en Syrië op 85 verschillende plekken.

Navigatiesysteem

Volgens de Amerikaanse justitie bevatte de drone Amerikaanse technologie die niet geëxporteerd had mogen worden vanwege de handelssancties tegen Iran. Het zou gaan om technologie die werd gebruikt voor het navigatiesysteem van de drone.

Beide aangeklaagde mannen komen uit Iran. Een van hen werd maandag aangehouden in Italië, de ander woonde in Amerika.

Ze zijn aangeklaagd voor samenzwering om de exportwetten van de VS te schenden. De man die in Italië werd opgepakt is ook aangeklaagd voor het verlenen van steun aan een terroristische organisatie.

Tijdens de viering van het 70-jarig bestaan van het Statuut spreekt gouverneur Lucille George-Wout met trots en overtuiging over wat dit document betekent voor Curaçao. Met een gebaar dat de breedte van het Koninkrijk symboliseert, stelt ze: "We zitten in de Caribische Zee, maar we hebben een trans-Atlantische band met Nederland. Die grote kracht van Nederland ondersteunt ons op gebieden zoals defensie en diplomatie."

Volgens de gouverneur is het Statuut meer dan een verzameling juridische afspraken; het biedt concrete bescherming voor de burgers van de eilanden. "We kunnen overal ter wereld een ambassade van het Koninkrijk betreden om onze rechten te beschermen. Dat geeft ons een zekerheid die we niet mogen onderschatten."

Met een zekere nuchterheid constateert George-Wout dat 70 jaar Statuut relatief kort is in historisch perspectief. "We zijn nog maar 70 jaar jong. Dat betekent dat we ons moeten blijven ontwikkelen en beseffen dat we er nog niet zijn," zegt ze met een warme glimlach, terwijl ze verwijst naar de voortdurende noodzaak van samenwerking en educatie.

Ze benadrukt dat het Statuut boven de Nederlandse grondwet staat en dat dit onderscheid vaak onvoldoende wordt begrepen. "Het Statuut is onze waarborg voor autonomie binnen het Koninkrijk. We moeten het niet zien als een koloniaal document, maar als een keuze die onze gekozen vertegenwoordigers in 1954 hebben gemaakt. Zij stonden voor de taak om een toekomst voor de eilanden te waarborgen, en dat moeten we respecteren."

In het gesprek maakt George-Wout ook een vergelijking met een leeuw die op drie poten staat, een symbool voor de trias politica: de scheiding der machten. "Als één van die poten zwakker wordt, verliest het systeem zijn kracht. Daarom moeten we de principes van het Statuut blijven onderwijzen en koesteren."

Blik gericht op de toekomst

Ze is het eens met een recente uitspraak aan van oud-premier Maria Liberia-Peters: "Het Statuut is niet alleen een juridisch document, maar ook een document van sociale cohesie. Het verbindt ons binnen het Koninkrijk, en die verbinding moeten we versterken."

George-Wout staat stil bij de historische context waarin het Statuut tot stand kwam. Ze wijst op het feit dat Curaçao sinds 1949 algemeen kiesrecht heeft en dat het Statuut werd goedgekeurd door democratisch gekozen vertegenwoordigers. "We moeten trots zijn op die waarborg. Als we die verliezen, waar vinden we dan nog zo'n zekerheid?"

Met haar blik gericht op de toekomst spoort ze de bevolking aan om het belang van het Statuut te blijven beseffen. "We moeten op de schouders van onze voorouders staan om verder te komen. Alleen zo kunnen we bouwen aan een sterke, autonome toekomst binnen het Koninkrijk."

De Britten zijn in de ban van een spionageschandaal: een Chinese spion die jarenlang tot diep in het hart van het Britse establishment zou zijn doorgedrongen.

De spion zou een vertrouweling zijn geweest van de door schandalen geteisterde prins Andrew, die inmiddels dringend wordt geadviseerd om dit jaar niet te verschijnen bij de koninklijke kerstactiviteiten.

Ook zou de spion op foto's staan met twee premiers: Theresa May en David Cameron. Hij ging mee met een overheidsdelegatie naar China en was meerdere keren te gast bij evenementen in de koninklijke paleizen. De spion had een netwerk van koninklijke, politieke en zakelijke contacten.

H6

De anonimiteit van de spion, die eerst werd aangeduid als H6, is door de rechtbank opgeheven. Het is Yang Tenbo, ook bekend als de 50-jarige zakenman Chris Yang.

Het schandaal roept pijnlijke vragen op over de manier waarop de Britse geheime diensten met deze zaak zijn omgegaan. Hoe kon een vermoedelijke spion jarenlang ongehinderd opereren in de hoogste kringen, en wat zal dit voor gevolgen hebben voor de relatie tussen het Verenigd Koninkrijk en China?

Yang Tenbo werd geboren in China en werkte daar eerst als ambtenaar, voordat hij in 2002 naar Engeland verhuisde om te studeren. Hij behaalde een master in openbaar bestuur, raakte goed vertrouwd met het Britse politieke systeem en kreeg een Britse verblijfsvergunning.

'Niets onwettigs gedaan'

Yang richtte bedrijven op, werkte als handelsadviseur voor Britse bedrijven zoals GSK and McLaren en organiseerde internationale toppen. Hij reisde regelmatig tussen Groot-Brittannië en zijn geboorteland China, totdat hij in 2021 bij de Britse grens werd tegengehouden. De veiligheidsdiensten doorzochten zijn telefoon en computer en hielden hem dagenlang vast.

Volgens de Britse inlichtingendienst werkte Yang samen met het United Front Work Department, dat inlichtingen verzamelt namens de Chinese staat. In maart 2023 werd hem de toegang tot het Verenigd Koninkrijk definitief ontzegd, een beslissing waartegen hij in beroep ging.

Yang, die ermee instemde dat zijn anonimiteit werd opgeheven, zegt dat hij "niets verkeerds of onwettigs" heeft gedaan en dat de spionagebeschuldigingen aan zijn adres "volledig onjuist" zijn.

Donderdag publiceerde de rechtbank documenten over zijn zaak, waardoor de connectie met prins Andrew bekend werd en het spionageschandaal in de media terechtkwam.

Andrews dubieuze vriendschappen

Yang stond zo dicht bij prins Andrew dat hij zelfs was uitgenodigd op diens 60ste verjaardag. Zijn nauwe banden met de broer van koning Charles waren een van de redenen waarom de veiligheidsdienst MI5 vreesde dat hij zijn connecties kon gebruiken om regeringsstandpunten over China te beïnvloeden.

De kwestie heeft prins Andrews dubieuze vriendschappen en relaties opnieuw in de schijnwerpers gezet. In de afgelopen jaren kwam Andrew veelvuldig in opspraak vanwege zijn vriendschap met de Amerikaanse zakenman en zedendelinquent Jeffrey Epstein.

Uiteindelijk trof de prins een schikking met één van de slachtoffers van Epstein die hem beschuldigde van seksueel misbruik en verloor hij zijn militaire titels en andere koninklijke erefuncties.

Onhandige timing

De spionagekwestie komt op een onhandig moment voor de nieuwe Britse regering, die na jaren van China-sceptisch beleid onder de Conservatieven juist probeert de banden met Peking aan te halen. Een maand geleden benadrukte Labour-premier Starmer dat het Verenigd Koninkrijk een "sterke band met China" nodig heeft.

Volgens voormalig Tory-leider sir Ian Duncan Smith is de spionagekwestie nog maar het "topje van de ijsberg" en opereren er meer spionnen op deze manier. Ook David Lammy, de minister van Buitenlandse Zaken, zei vandaag dat de zaak van Yang Tengbo niet op zichzelf staat en dat China een dreiging vormt voor het VK.

In het Lagerhuis worden vragen gesteld over de invloed die China probeert uit te oefenen in de hoogste politieke kringen. Starmer zei vandaag bezorgd te zijn over de kwestie, maar benadrukte dat hij ervan overtuigd is dat het beter is om in dialoog te blijven met China en samen te werken waar nodig.

Het is voor slachtoffers van natuurgeweld bijna niet te voorspellen of hun verzekering de schade dekt. En als de verzekering niet dekt, springt de overheid dan in dat gat? Vooral voor dat laatste is er geen eenduidig beleid, zeggen onderzoekers vandaag.

Neem de valwind in Leersum, in 2021. Een valwind gooit daar binnen 30 seconden tienduizenden bomen om. "Hier stonden tientallen lariksen," zegt landgoed-eigenaar Willemina van der Goes-Petter ruim drie jaar later. "Ze lagen als mikado-stokjes over elkaar na de valwind. Het bos was veranderd in één grote chaos."

Voor de gemeente Utrechtse Heuvelrug liep de schade in de miljoenen. Naar schatting 75.000 bomen waaiden om. Die moesten allemaal worden opgeruimd, deels op kosten van de gemeente, die de kosten nergens kon terughalen.

"Dat was wel wrang," zegt wethouder Gerrit Boonzaaijer (SGP). "De Nederlandse wet voor schade-afhandeling is gebaseerd op Nederlands weer. Dus waterschade wordt wel gedekt, Maar wij hadden geen waterschade, wij hadden een valwind."

Onduidelijkheid

De ene ramp is de andere niet, bleek nog geen maand later. Grote delen van Zuid-Limburg overstroomden na dagenlange hevige regenval. Voor het herstel van die regio stelde het Rijk wel geld beschikbaar.

Het is één van de problemen waar mensen en gemeenten tegenaan lopen, schrijven onderzoekers van onder meer de Universiteit van Utrecht en de Erasmus Universiteit. Het is vaak onduidelijk wanneer er wel recht is op een rijksuitkering en wanneer niet.

"De verschillen zijn vaak niet uit te leggen," zegt Esther Engelhard van de Universiteit van Utrecht. Eén van de problemen, zegt zij, is dat stormschade vaak niet volledig gedekt is door verzekeringen. En overstromingsschade willen commerciële verzekeraars vaak niet vergoeden.

Engelhard: "Het is een beperkt risico, maar als het gebeurt, kan het tot enorme schade leiden. Dat willen verzekeraars niet. Ze zeggen dat ze daarvoor echt hulp nodig hebben van de overheid."

Daarom kloppen mensen na zo'n ramp vaak aan bij de overheid. Maar dat gaat lang niet altijd goed. In Limburg waren na de overstromingen mensen die alles vergoed kregen en anderen die grote schades zelf moesten betalen. In Leersum werd dus helemaal geen geld door de rijksoverheid beschikbaar gesteld.

Rampenpot

"In de toekomst zullen dit soort dingen alleen maar vaker voorkomen, door klimaatverandering," zegt wethouder Boonzaaijer. "Als bestuurder van een gemeente denk je: dit is echt het formaat van een ramp. Waarom is er dan wel geld als er overstromingen zijn en niet voor ons?"

De gemeente kon de schade uiteindelijk voor een groot deel zelf betalen uit de gemeentelijke reserves. Ook de provincie Utrecht betaalde een deel van de schade.

Om onduidelijkheid te voorkomen zou de overheid duidelijke criteria moet opstellen over wanneer er wel aanspraak kan worden gedaan op de rampenpot en wanneer niet, zeggen de onderzoekers. Of de overheid moet verzekeraars te hulp schieten, zodat zij toch verzekeringen aanbieden voor dit soort natuurgeweld.

Ook landgoedeigenaar Van der Goes-Petter zat met hoge kosten. "We konden de bomen niet vijf, zes lagen dik op ons terrein laten liggen. Maar het was ook gevaarlijk om ze zomaar weg te halen. Er stond spanning op, je kunt ze niet zomaar in stukken zagen."

Ze had uiteindelijk geluk: ook zij kreeg een deel van haar kosten vergoed door de provincie Utrecht. "Dat bericht kregen we net voor kerst. Het was echt een kerstcadeau."

In een stadsbus in Nijmegen zijn vandaag zes personen aangehouden rond een pro-Palestinademonstratie bij de Radboud Universiteit. Op sociale media circuleren beelden van de aanhouding.

"Ze hebben iedereen van de bus gehaald en ons vastgehouden. We hebben letterlijk niets gedaan, man", klinkt het in een van de video's. "Het enige dat we gemeen hebben, is dat we keffiyehs dragen." Dit is een Palestijnse sjaal. De politie meldt dat zes mensen zijn aangehouden voor mogelijke vernieling op de Radboud Universiteit.

'Vernielingen Radboud'

De politie zegt tegen de NOS dat kort voor het middaguur een melding van vernieling op de Radboud Universiteit in Nijmegen binnenkwam. "Naar aanleiding van deze melding zijn er na het middaguur in een lijnbus zes personen aangehouden op verdenking van openlijke geweldpleging tegen goederen."

Het is onduidelijk of het dragen van de sjaals iets te maken heeft met de aanhoudingen. De politie gaat hier niet op in. "We vermoeden dat er meerdere personen betrokken waren, het verdere onderzoek loopt", zegt de politiewoordvoerder.

De Radboud Universiteit zegt dat de beveiliging om 11.15 uur een groep mensen met gezichtbedekkende kleding aantrof in theaterzaal C. "Vermoedelijk heeft iemand een deur geforceerd om de zaal te kunnen betreden, want de zaal was afgesloten", zegt een woordvoerder van de universiteit.

Er zouden leuzen als "Free Free Palestine" zijn geroepen, waarna de groep ervandoor ging via de nooduitgang. De universiteit deed daarna aangifte van de vernielingen. Om wat voor vernielingen het precies gaat, is niet duidelijk.

Nijmegen Encampment

De activistengroep Nijmegen Encampment had voor vandaag een pro-Palestinademonstratie aangekondigd rond de campus van de Radboud Universiteit. De groep organiseerde de 'laatste mars van het jaar', om de universiteit op te roepen alle banden met Israëlische universiteiten te verbreken.

De activisten zouden om 12.15 uur een rondje om de campus lopen en eindigen met een sit-in bij het Maria Montessorigebouw.

Net voor het begin blies de organisatie de demonstratie af vanwege politieaanwezigheid op de universiteitscampus. "We voelden ons onveilig", zegt Şermin, woordvoerder van Nijmegen Encampment. "Wij hoorden later over een bezetting in theaterzaal C. Dit is een andere groep die niets met ons te maken heeft."

De zes arrestanten zijn wel verbonden met Nijmegen Encampment en waren volgens de actiegroep niet aanwezig in de theaterzaal waar vernielingen zouden hebben plaatsgevonden. "Er zijn zelfs docenten die hen hebben gezien en kunnen getuigen voor deze zes", aldus de woordvoerder. "We zijn er enorm van geschrokken, er heerst echt een gevoel van onveiligheid."

Over de mensen die zijn aangehouden, is verder nog niets bekend. Volgens Şermin zitten ze nog vast.

De Franse minister van Binnenlandse Zaken Bruno Retailleau zegt dat het nog "dagen en dagen" duurt om het dodental van de orkaan Chido op het Franse eiland Mayotte te achterhalen. Afgelopen weekend werd het Franse overzeese departement in de Indische Oceaan getroffen door natuurgeweld.

Het dodental staat op 14, maar de prefect van Mayotte zei gisteren te vrezen dat er zeker honderden doden zijn en misschien meer dan duizend.

President Macron hield vanavond crisisberaad op het ministerie van Binnenlandse Zaken. Op X schrijft hij de komende dagen naar Mayotte te gaan. Ook kondigt hij een periode van nationale rouw aan.

"Het eiland is totaal verwoest", zegt minister Retailleau over Mayotte, dat zo'n 310.000 inwoners telt. Volgens de minister van Overzeese Gebieden is geen enkele plaats gespaard gebleven en zal het lang duren voordat alles hersteld is.

Deze vrouw loopt tussen de resten van wat eerst haar huis was:

"Er staat hier niet veel meer overeind," zegt de Belgische arts Caroline Fivet aan de telefoon tegen Afrika-correspondent Saskia Houttuin. Fivet werkt in een kliniek op Petite-Terre, een klein eiland pal tegenover de hoofdstad Mamoudzou op het hoofdeiland Grande-Terre. "Halve huizen liggen hier op straat, de golfplaten huizen zijn zelfs volledig weggevaagd."

Toen de cycloon was gaan liggen zijn zij en haar twee huisgenoten, eveneens Belgische artsen, naar de kliniek toegesneld. "Dat was verschrikkelijk," zegt Fiver. "Heel veel wonden, heel veel breuken. En nog steeds: ook nu nog komen gewonden hier binnen. Het is heel heftig, ook veel mensen zijn in shock."

Op Grande-Terre staat het hoofdziekenhuis nog overeind. Maar volgens de Franse minister van Gezondheid hebben belangrijke afdelingen 'ernstige waterschade' opgelopen, waaronder de spoedeisende hulp en de kraamafdeling.

Om de vele gewonden bij te staan heeft de kliniek op Petite-Terre provisoir een operatiekamer ingericht, vertelt Fivet. "We zijn operationeel. Maar de elektriciteit valt hier af en toe al uit omdat wij op generatoren werken. Er is hier geen elektriciteit, geen stromend water en die generatoren begeven het soms ook."

En dat terwijl de zorg op de eilanden hard nodig blijft. Fivet en haar collega's houden rekening met de uitbraak van ziektes. "Niet zo lang geleden was hier een uitbraak van cholera," zegt de arts. "We vrezen dat dat opnieuw kan gebeuren, want zonder stromend water ontstaan er al snel hygiëne-problemen."

Ook de belangenorganisaties van de academische ziekenhuizen, zelfstandige klinieken en medisch specialisten stappen uit de onderhandelingen over een nieuw, alomvattend zorgakkoord dat zou lopen tot 2028. Dat melden de verenigingen vanavond. Later kwam daar ook de belangenvereniging voor de verpleegkundigen bij.

De zorgsector vindt de onverwachte bezuiniging van 315 miljoen euro op de zorg, waarmee vorige week de bezuinigingen op het onderwijs werden beperkt, onacceptabel. Dat is het in de ogen van de zorgsector des te meer omdat de door personeelstekorten geplaagde ziekenhuizen 165 miljoen euro minder krijgen om verpleegkundigen en specialistische verpleegkundigen op te leiden.

Eerder vandaag liet de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen al weten uit de onderhandelingen te willen stappen. Ad Melkert, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen, stelt ook namens de andere partijen dat de extra besparing een brug te ver is. "De zorg staat voor gigantische uitdagingen, met oplopende arbeidsmarkttekorten en een toenemende zorgvraag. De financiële positie van de ziekenhuissector is al kwetsbaar."

Plotselinge koerswijziging

De belangenorganisaties in de zorg hadden geen rekening gehouden met een koerswijziging. In het regeerprogramma staat immers dat in het nieuwe zorgakkoord naast een gelijkwaardige toegang tot zorg voor patiënten ook het "afwenden van het arbeidsmarkttekort" centraal staat.

Die tekst kon op brede steun in de zorgwereld rekenen. De eerder beloofde opleidingsgelden, waar het kabinet nu op wil bezuinigingen, zijn voor de sector cruciaal om een aantrekkelijkere werkgever te worden. Daarbij komt nog dat verpleegkundigen in het nieuwe zorgsysteem meer verantwoordelijkheden krijgen en bijscholing onmisbaar is.

"Deze bezuinigingen moeten van tafel", aldus Melkert. "Het is cruciaal dat wij de komende jaren kunnen blijven investeren in onze medewerkers die het hart vormen van de zorg. Het is dan ook een hard gelag dat juist deze medewerkers nu de dupe worden."

Kabinetsdoelen worden lastiger

Nu zorgminister Fleur Agema de steun van de ziekenhuizen en artsen verliest, wordt het waarschijnlijk moeilijker om speerpunten van haar beleid voor elkaar te krijgen. Zo moest in het nieuwe zorgakkoord ook geregeld worden dat kleinere streekziekenhuizen blijven bestaan.

De zorgpartijen hebben een brief gestuurd aan de Eerste Kamer waarin ze benadrukken dat de "uitvoerbaarheid en wenselijkheid van deze maatregelen" onvoldoende zijn onderzocht. Ze vragen de Eerste Kamerleden alsnog in gesprek met de ministers Agema en Eppo Bruins (Onderwijs) te gaan, voordat ze hun stem over de begrotingen uitbrengen.

Meerdere senatoren hebben op LinkedIn laten weten dat ze niet meteen willen stemmen over de begroting. Zo schrijft Roel van Gurp (GroenLinks-PvdA) "natuurlijk" kritische vragen te gaan stellen. "De stemming over deze begroting volgt pas na beantwoording van deze vragen, dat wordt dus in het nieuwe jaar", aldus Van Gurp in een reactie op een bericht van V&VN, de beroepsvereniging van de verpleegkundigen.

Gemeenten ook al vertrokken

Eerder stapten de gemeenten al uit de onderhandelingen over het zorgakkoord, omdat het kabinet te weinig geld zou vrijmaken om de plannen te verwezenlijken. Zo werden de fondsen die met het kabinet Rutte-IV waren afgesproken bij het aantreden van het nieuwe kabinet voor andere plannen ingezet.

De donkere dagen voor kerst zijn dit jaar extra donker. In De Bilt heeft de zon al acht dagen op rij niet geschenen en dat was deze eeuw nog niet voorgekomen.

De laatste keer dat de zon zich zo lang niet liet zien is bijna 32 jaar geleden. Om precies te zijn van 2 tot en met 11 februari 1993. Als komende woensdag de zon nog niet heeft geschenen, is het langer grijs gebleven dan in 1993.

Daarbij past wel de kanttekening dat het niet overal in het land al acht dagen grijs is. Regionaal was soms een knipoog van de zon te zien, bijvoorbeeld langs de kust of in Zuid-Limburg.

Volgens NOS-weervrouw Willemijn Hoebert is de vele bewolking een gevolg van hogedrukgebieden in de omgeving. "Daar zit veel laaghangende bewolking in. Verder zit er weinig beweging in de atmosfeer. We hebben dus eigenlijk een beetje pech."

Deze acht zonloze dagen komen nog lang niet in de buurt van het record uit 1959. Toen was de zon vanaf 6 februari veertien dagen niet te zien.

Hogere energieprijzen

Wie een dynamisch energiecontract heeft, kan het gebrek aan zon terugvinden op de energierekening. Doordat er minder stroom opgewekt kan worden via zonnepanelen, stijgt de energieprijs. De gemiddelde uurprijs bereikte vorige week een recordhoogte. In Duitsland noemen ze dit weertype "Dunkelflaute", in Nederland is er nog geen goed woord voor, maar het KNMI vertaalt het als "duisterluwte".

Ook vorige maand liet de zon zich een tijdje minder zien. Op 6 november was het zo grijs dat er bijna geen zonne-energie werd opgewekt. Dat was toen het laagst in bijna twee jaar tijd.

Hoebert denkt dat ook de komende dagen bewolkt zullen zijn. "De eerste zonnetjes staan op vrijdag in de weerkaarten en ook dan zal het niet zonovergoten zijn."

Het was vandaag nationale Naturalisatiedag, de dag waarop vaak veel 'nieuwe' Nederlanders genaturaliseerd worden. Traditiegetrouw valt de dag op of rond 15 december, op Koninkrijksdag: de dag waarop wordt gevierd dat koningin Juliana in 1954 het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden ondertekende.

Voor geboren Syriërs betekende het ontvangen van een Nederlands paspoort vandaag enige zekerheid in onzekere tijden. Bijvoorbeeld voor Baraa Abuzraa. Zij had vandaag haar naturalisatieceremonie in Venray.

"Wij hebben al veel meegemaakt in Nederland. We kwamen aan in Ter Apel, waar we drie maanden moesten blijven. Gelukkig kregen we snel een huis omdat mijn vader last had van zijn hart." Inmiddels werkt ze als assistent-bedrijfsleider in een supermarkt en rondde ze een zorgstudie af. Terug naar Syrië wil ze niet.

Baraa kent Syrië helemaal niet goed, zegt ze. In Nederland heeft ze werk, studie, alles:

Veel andere Syriërs zitten in grote onzekerheid over hun toekomst in Nederland. Minister Faber besloot vorige week dat de IND de komende zes maanden geen besluiten neemt over asielaanvragen van Syriërs. Door de val van het Assad-regime is niet zeker meer dat het land veilig is voor terugkeer, redeneert de minister.

Amro Mhnna heeft een tijdelijke verblijfsvergunning. Hij deed een aanvraag voor een vergunning voor onbepaalde tijd, maar vreest nu dat hij die niet krijgt. Daardoor heeft hij veel stress: "De IND zegt dat ik me geen zorgen hoef te maken, maar ik ben bang dat mijn aanvraag toch niet goedgekeurd wordt en ik teruggestuurd word naar Syrië. Het is een vreemd gevoel, de laatste keer dat ik zoiets voelde, was in Syrië."

Na een lang naturalisatieproces is Baraa Abuzraa blij eindelijk een paspoort te kunnen aanvragen. "Ik heb straks twee paspoorten, leuk toch? Een paspoort voor mijn afkomst en een paspoort voor het land waarin ik leef."

Ze is niet de enige die vandaag in Venray een Bewijs van Nederlanderschap kreeg. De gemeente had bijna honderd mensen uitgenodigd voor de feestelijke ceremonie, onder wie 25 Syriërs, zegt een gemeentewoordvoerder.

Voor Amro Mhnna blijft het nog spannend. "Ik weet gewoon zeker dat het in Syrië niet veilig is, ik ben geboren als druze (een religieuze minderheidsgroep, red.). De nieuwe machthebber HTS heeft eerder echt slechte dingen met minderheden gedaan. De instanties zeiden eerst dat ik de taal moet leren en inburgeren om Nederlander te kunnen worden. Nu verandert dat misschien en kan ik alsnog teruggestuurd worden. Dat geeft me heel veel angst."

Binnenkort hoopt Mhnna zijn ICT-opleiding af te ronden. "Ik moet nog een laatste examen maken. Maar ik ben heel moe en slaap veel door de stress de laatste tijd." Het liefst zou hij zo snel mogelijk het Nederlanderschap krijgen. "In Nederland heeft iedereen de vrijheid om zichzelf te definiëren zoals hij wil en ik definieer mezelf als Nederlander."

Hetzelfde gewicht, meer deeg, maar minder vis. Dat is de reden dat de diepvries-lekkerbekjes van Albert Heijn dit jaar het Gouden Windei hebben gewonnen. De weinig eervolle prijs wordt elk jaar voor het misleidendste product uitgereikt door Foodwatch, een onafhankelijke organisatie die misstanden in de voedselindustrie aan de kaak stelt.

Volgens Foodwatch is het misleidend dat Albert Heijn een paar jaar geleden, zonder daar duidelijk iets over te zeggen, de hoeveelheid van de vis heeft verlaagd van 75 procent naar 55 procent koolvis. Daarbij is het gewicht wel gelijk gebleven omdat de korst dikker is geworden. Daarom zegt de waakhond dat er ook sprake is van 'beknibbelflatie' of 'krimpflatie'.

Vernieuwd recept

De supermarkt is het daar niet mee eens. "De receptuur is in 2019 aangepast. Dat is gebeurd op basis van een eigen consumentenonderzoek. Daarin werd aangegeven dat de voorkeur uitgaat naar een dikkere korst", zegt een woordvoerder van Albert Heijn. "Op de verpakking is toen ook het etiket aangepast, daarom begrijpen we de nominatie ook niet." Dat is ook de reden dat Albert Heijn de nominatie en de prijs niet heeft aanvaard.

Toch blijft Foodwatch achter zijn beslissing staan. "We staan hier ook niet alleen in." 7500 mensen hebben deelgenomen aan deze verkiezing en 39 procent heeft gestemd op de AH Lekkerbekjes.

"Albert Heijn heeft zich wettelijk wel aan de regels gehouden door de wijziging te vermelden op de verpakking, maar gevoelsmatig klopt dit niet. De enige manier dat de klant erachter komt dat de receptuur is veranderd is door de verpakking te lezen." Volgens de voedselwaakhond is een logo met 'nieuwe receptuur' niet voldoende. "Als klant heb je niet direct in de gaten dat je minder vis krijgt bij een visproduct, die communicatie is niet transparant."

De tweede prijs ging naar Milka Choco Sensations van fabrikant Mondelez. Volgens Foodwatch heeft de fabrikant zich schuldig gemaakt aan het stilzwijgend vervangen van zonnebloemolie door palmolie, dat relatief goedkoper is en minder gezond.

De derde is voor Nescafé Farmers Origin India koffiecups. Die bevatten tegenwoordig minder gram koffie per cupje en koffie van goedkopere bonen, wat voorheen niet het geval was. De kiloprijs is daardoor sterk toegenomen.

Een enorm kunstwerk in de vorm van een herenfiets bij recreatiegebied Veluwe aan Zee (voorheen Strand Nulde) in Putten is dit weekend gestolen. Het is nog onduidelijk wie er achter de diefstal van het bijna 600 kilo wegende kunstwerk zit.

De witte herenfiets van meer dan vijf bij vijf meter langs de A28 bleek verdwenen, ontdekte beheerder Leisurelands vanochtend. "Het is bizar. De fiets is twintig jaar geleden neergezet met een trailer en een grote hijskraan, het is een gigantisch ding. De plek is nu niet eens toegankelijk met de auto, alleen te voet of met de fiets", zegt een woordvoerder tegen Omroep Gelderland.

De beheerder heeft aangifte gedaan. "We zijn zeer teleurgesteld dat dit unieke kunstwerk, dat door zoveel bezoekers gewaardeerd wordt, verdwenen is", aldus Kees Rutten van Leisurelands.

Fietsvierdaagse

In 2012 werd de fiets ook al eens meegenomen door leden van een evenementencommissie van de Drentse fietsvierdaagse in Westerbork. Met tien man haalden ze de fiets 's nachts van de sokkel. Vervolgens vervoerden ze de fiets in een vrachtwagen naar Westerbork. Na een week werd de fiets teruggebracht.

De beheerder hoopt dat 'De Herenfiets' ook dit keer terugkeert op z'n plek. "Mocht iemand camerabeelden hebben of toevallig iemand met een gigantische witte fiets hebben gezien, dan horen we het graag."

Meer kunst gestolen

Ook in Drenthe blijkt een kunstwerk verdwenen, schrijft RTV Drenthe. Het gaat om het TT-kunstwerk De Tijdgeest van de Racerij in Rolde. Ben Ernens, voorzitter van de dorpsbelangenvereniging, vraagt zich bij de omroep af of het een eindejaarsstunt is.

Het afgelopen weekend verdwenen ook al kunstbankjes in Het Hogeland (Groningen). De kunstwerken zijn vervangen voor genummerde borden met cryptische teksten zoals: 'Deze vrouw rust even ergens anders', wat er volgens RTV Noord op wijst dat het hier om een oudejaarsgrap gaat.

De afgezette Syrische dictator Bashar al-Assad lijkt voor het eerst commentaar te hebben gegeven op zijn vertrek naar Moskou. Hij vluchtte niet vrijwillig, wordt beweerd in de verklaring die geplaatst werd op het Telegram-kanaal van de voormalige president. Hij zou onder druk zijn gezet door het Kremlin.

De verklaring is geschreven in de ik-vorm, al is niet te verifiëren of de afgezette dictator nog steeds toegang heeft tot het Telegram-kanaal en of hij de verklaring daadwerkelijk zelf heeft geschreven.

In de verklaring wordt beweerd dat Assad nadat Damascus in handen was gevallen van de rebellen naar een Russische militaire basis in de provincie Latakia ging "om toezicht te houden op de gevechtshandelingen". Daar hoorde hij dat de Syrische troepen hun posities hadden verlaten, staat in de verklaring.

Omdat de rebellen de Russische luchtmachtbasis met drones bestookten, zou het Kremlin besloten hebben hem naar Moskou te evacueren. Dat zou pas op de dag na de val van Damascus besloten zijn.

Stiekem ontvlucht

Terwijl rebellenbeweging HTS oprukte en in een periode van twaalf dagen een groot deel van Syrië in handen kreeg, werd niets vernomen van Assad. Het leidde tot het gerucht dat hij het land toen al stiekem was ontvlucht.

Op zondag 8 december meldden Russische staatsmedia dat Assad in Moskou is. Hij zou daar eerder die dag zijn aangekomen.

Afgelopen vrijdag schreef persbureau Reuters in een reconstructie dat Assad zijn naaste medewerkers niet op de hoogte had gebracht van zijn vluchtplannen. Hij zou enkele uren voor zijn vlucht nog tegen militaire commandanten en chefs van veiligheidsdiensten hebben gezegd dat militaire steun uit Rusland onderweg was.

Poetin zou weken eerder al duidelijk hebben gemaakt dat hij niet van plan was om het regime te hulp te schieten. Pas nadat hij naar Rusland was ontkomen, hoorde zijn directe omgeving dat Assad was gevlucht.

'Geen enkel moment overwogen'

Volgens bronnen van persbureau Reuters was Assad eerst van plan om naar de Verenigde Arabische Emiraten te vluchten. Het land zou dat hebben afgewezen uit angst voor reputatieschade.

In de verklaring op het Telegram-kanaal wordt bestreden dat Assad zijn vertrek vooraf had georganiseerd. "Tijdens deze gebeurtenissen heb ik op geen enkel moment overwogen ontslag te nemen of asiel aan te vragen", wordt beweerd. Hij zou van plan zijn geweest om te blijven tot het einde.

Persbureau Bloomberg schreef vorige week dat Moskou op de vlucht had aangedrongen. Moskou zou een bloedbad zoals in 2011 bij de val van de Libische dictator Kadhafi hebben willen voorkomen. Kadhafi werd in 2011 gevangen genomen en vermoord, waarna rebellen zijn lichaam dagenlang tentoonstelden. De vlucht van Assad zou door Russische geheime diensten zijn georganiseerd.

Miljoenen naar Moskou

Ondertussen wordt ook meer duidelijk over de manier waarop Rusland Assad de afgelopen jaren heeft gesteund. Uit een document dat The Financial Times heeft ingezien, blijkt dat Assad in een periode van twee jaar tijd meer dan 200 miljoen euro in contanten naar Moskou stuurde.

Dat zou gebeurd zijn in 2018 en 2019. In deze periode had Syrië een groot tekort aan buitenlandse valuta en leefde het overgrote deel van de Syrische bevolking in armoede.

De biljetten werden vervolgens gestort bij Russische banken. Met de monetaire luchtbrug konden sancties die aan Assad waren opgelegd omzeild worden. Er zijn geen documenten gepubliceerd waaruit blijkt dat Assad in andere jaren ook bankbiljetten naar Rusland stuurde.

Vastgoed

Oppositieleden en westerse critici beschuldigden Assad al jaren van het plunderen van de Syrische staatskas om zijn eigen portemonnee te spekken. Volgens critici verschaft het document nieuwe inzichten in de manier waarop Rusland een toevluchtsoord werd voor het geld van het Assad-regime.

In 2019 meldde The Financial Times al dat de Familie Assad voor tientallen miljoenen aan vastgoed had gekocht in Rusland, waaronder minstens twintig luxe appartementen in Moskou.

Een man van 91 die in januari zijn vrouw met messteken om het leven bracht in Amsterdam-West, hoeft niet de gevangenis in. Hij wordt gedwongen opgenomen vanwege psychische problemen.

Op 19 januari stak de hoogbejaarde man zijn echtgenote (84) meermaals terwijl ze op een stoel in de woonkamer zat. Vervolgens stichtte hij brand. De vrouw overleed enkele dagen later.

Dementie

Deskundigen oordeelden eerder al dat de man leidt aan beginnende dementie en een waanstoornis. Hoewel de rechtbank concludeert dat de man zijn vrouw daadwerkelijk om het leven bracht, wordt hij ontslagen van alle rechtsvervolging.

Het Openbaar Ministerie vond ook dat de man geen gevangenisstraf verdiende. "Meneer heeft dit nooit gewild", zei de officier van justitie eerder.

De 91-jarige man wordt vanaf vandaag opgenomen op een gesloten afdeling, schrijft AT5.

De nieuwe advocaten van Marengo-hoofdverdachte Ridouan Taghi hebben het gerechtshof om zestien maanden voorbereidingstijd gevraagd. Ze hebben die tijd naar eigen zeggen nodig om zich in te lezen en voor te bereiden op het hoger beroep van de Marengo-zaak, die draait om meerdere moorden en pogingen daartoe.

Vito Shukrula en Carlo Crince le Roy benadrukken dat het een gigantische strafzaak is, met een dossier van 83.316 pagina's. Bovendien stellen de twee advocaten in de pleitnotitie dat een "vlotte voorbereiding" wordt bemoeilijkt omdat de Nederlandse Orde van Advocaten heeft geëist dat ze samen hun cliënt Taghi bezoeken.

De Orde van Advocaten laat weten dat dit niet klopt. Desgevraagd nuanceert Crince le Roy tegen de NOS dat het "gaat om een dringend verzoek."

Als het aan de twee advocaten ligt, wordt de zaak van Taghi afgesplitst van die van de andere Marengo-verdachten. In het hoger beroep van de Marengo-zaak staan Taghi en dertien anderen terecht.

In deze afbeelding zie je wie welke straf heeft gekregen in de megazaak. De leeftijden dateren van toen er uitspraak werd gedaan in de eerste aanleg:

Het Openbaar Ministerie vindt de gevraagde voorbereidingstijd "echt te lang". Volgens de advocaat-generaal moet een half jaar voldoende zijn. De advocaten zeggen in reactie hierop dat ze de verdediging neerleggen als het hof daarmee akkoord gaat.

Wanneer het hof beslist over het verzoek van de advocaten, is onduidelijk. In elk geval gebeurt dit voor de nieuwe zitting, begin februari.

Shukrula en Crince le Roy namen vorige maand de verdediging over. Taghi zat sinds juli opnieuw zonder advocaat nadat Michael Ruperti de verdediging had neergelegd. Volgens de advocaat was het werken hem onmogelijk gemaakt. Twee collega's van hem stapten eerder al op.

Daarvóór was Inez Weski de raadsvrouw van Taghi. Zij legde vorig jaar noodgedwongen de verdediging neer nadat ze was aangehouden voor deelname aan een criminele organisatie. Weski zou berichten van Taghi vanuit de gevangenis hebben doorgespeeld naar de buitenwereld. Weski is vrijgelaten, maar is nog wel verdachte.

Dubai

Taghi werd vandaag precies vijf jaar geleden aangehouden in Dubai. Hij was de meest gezochte crimineel van Nederland. Een zwaarbewapend arrestatieteam viel 's nachts zijn villa binnen waar hij zich schuilhield.

Begin dit jaar werden hij en twee medeverdachten veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. Zij gingen alle drie in hoger beroep.

Bij de explosies in Den Haag kwamen vorige week zaterdag zes mensen om het leven en raakten meerdere mensen gewond. Afgelopen weekend ging het mis in Purmerend, waar na een explosie een huis in brand vloog en omliggende huizen beschadigd raakten. Halverwege dit jaar waren er al bijna 500 aanslagen met explosies en volgens de politie gaat het totale aantal ontploffingen dit jaar boven de 1000 uitkomen.

Sinds 2017 neemt het aantal explosies toe. Waar voor 2020 handgranaten werden gebruikt, zijn dit nu andere soorten explosieven, zegt Katharina Krüsselmann. Zij is criminoloog en onderzoeker en gepromoveerd op vuurwapengeweld.

Vaak geen link met criminaliteit

"Wat vaak niet genoemd wordt, is dat we een toename zien in het aantal explosies, maar een afname in beschietingen van huizen", stelt Krüsselmann. "Het is beide een vorm van intimidatie, maar het geweldsmiddel dat daarvoor gebruikt wordt, is anders."

Niet alleen in het criminele circuit wordt gebruikgemaakt van explosieven, ook bij ruzies in de zakelijke of privésfeer worden ze gebruikt. Naar schatting is bij ruim de helft van de incidenten geen link met het criminele circuit. Eerder dit jaar zei Jos van der Stap, programmamanager High Impact Crime bij de politie, dat het "een maatschappelijke trend lijkt om ruzies met een aanslag te beslechten".

Illegaal vuurwerk

Vuurwerk en vuurwerkbommen zijn een toegankelijker geweldsmiddel dan bijvoorbeeld vuurwapens, zegt Krüsselmann. Zo wordt vaak gebruikgemaakt van cobra's, zwaar vuurwerk dat vooral in Italië gemaakt wordt. "Vuurwerk is in Nederland breed geaccepteerd en wordt nog gezien als onschuldig." Van der Stap van de politie zei daarover dat "een groot probleem is dat particulieren veel te gemakkelijk aan zwaar explosief materiaal kunnen komen en dat de drempel om het te gebruiken laag is."

Daarnaast denkt Krüsselmann dat de politie de handel in explosieven harder moet aanpakken. Ze noemt daarbij als voorbeeld de vuurwapenwet, waar granaten wel in staan, maar zwaar en illegaal vuurwerk niet. "Als illegaal vuurwerk in deze wet zou staan, zou dit het bewustzijn van de hevigheid van dit soort vuurwerk kunnen vergroten.". Ook burgemeester Jan van Zanen van Den Haag opperde gisteren in televisieprogramma Buitenhof de mogelijkheid om zwaar vuurwerk aan de wapen- en munitiewet toe te voegen.

Eind november raakten woningen beschadigd na een explosie in Apeldoorn:

Krüsselmann denkt overigens niet dat zwaarder straffen werkt. "De jongeren die nu via een tussenpersoon worden ingehuurd om een explosief te plaatsen, zullen niet een opdracht weigeren als daar een zwaardere straf op staat." Wel denkt de onderzoeker dat het zou kunnen helpen als de handel in zwaar vuurwerk zoals cobra's Europees steviger wordt aangepakt.

Door een landelijke aanpak hoeft niet iedere gemeente het wiel opnieuw uit te vinden, zegt de onderzoeker. Maar een Europese aanpak ontbreekt. "Dat komt doordat het grote aantal explosies vooral in Nederland een probleem is, en in beperktere mate in Duitsland en België."

In juni nam de criminoloog deel aan een rondetafelgesprek in de Tweede Kamer met onder meer gemeenten, politie en verzekeraars over de toename in het aantal explosies. Daaruit kwam een samenwerkingsverband voort, het zogeheten Strategisch Offensief Tegen Explosies, met Rotterdamse burgemeester Carola Schouten als voorzitter.

Dit samenwerkingsverband is deze maand van start gegaan en komt in januari weer samen om verder te spreken over een landelijke aanpak om het aantal explosies terug te dringen, maar tot nu toe zijn daar nog geen concrete uitkomsten uit voortgekomen.