NOS Nieuws - Algemeen

Langs de Noordzeekust zijn meerdere pakketten aangespoeld met mogelijk drugs erin, meldt de politie. De pakketten wegen samen ruim 350 kilo. De meeste zijn gevonden in Scheveningen.

De politie kwam de pakketten op het spoor nadat iemand er een aantal op het strand had zien liggen en daar melding van maakte. Met een politiehelikopter en een vliegtuig van de Kustwacht is vervolgens het strand afgezocht naar meer pakketten.

De pakketten zijn naar een andere locatie gebracht, waar de politie gaat onderzoeken wat er precies in zit. Wie nog meer pakketten op het strand ziet liggen, wordt geadviseerd om 112 te bellen.

Zonder tandenpoetsen naar school, niet worden getroost door je vader of moeder en zorgen voor broertjes en zusjes. Voor tienduizenden kinderen die opgroeien bij ouders met een verstandelijke beperking zijn dit herkenbare situaties. Om problemen te voorkomen, moet er voor deze kinderen betere begeleiding en zorg komen, vindt het Trimbos Instituut.

Kinderen van ouders met een verstandelijke beperking hebben een grotere kans op emotionele en fysieke verwaarlozing, onveilige hechting, overbelasting en gepest worden, schetst het kennisinstituut. Vaak zijn ze cognitief al op jonge leeftijd voorbij hun ouders. Mensen met zo'n jeugd kunnen als gevolg daarvan ook in de volwassenheid met problemen kampen.

Op een lotgenotendag komen morgen een kleine dertig van hen bijeen. Zo ook Rosita Vis (49), die pleit voor betere begeleiding van kinderen zoals zij. Zelf groeide ze op bij een verstandelijk beperkte moeder en stiefvader. Die stonden 's nachts niet op voor haar babybroertje. Als 8-jarig meisje gaf ze hem dan de fles, vertelt ze in gesprek met de NOS.

Rosita Vis vertelt over de impact die haar jeugd op haar heeft gehad:

"Alle professionals die in aanraking komen met ouders met een licht verstandelijke beperking moeten zich er bewust van worden dat hun kinderen mogelijk onder zeer moeilijke omstandigheden opgroeien", zegt Daniëlle Meije, projectleider op dit gebied bij het Trimbos.

Sinds vijf jaar maakt het Trimbos, kennisinstituut op het gebied van mentale gezondheid, deel uit van een denktank met ervaringsdeskundigen van belangenvereniging SIEN, die morgen de lotgenotendag organiseert, zorgpartijen en deskundigen.

De denktank probeert zorgverleners, onderwijsprofessionals en de samenleving bewuster te maken van de problemen waar families mee te maken kunnen hebben. "Voor gezinnen waar zoveel speelt, is coördinatie van de zorg nodig", zegt Meije. "Eén indicatie voor het hele gezin, van waaruit we zowel het kind als de ouders ondersteuning kunnen bieden, kan versnippering van de zorg tegengaan."

Volgens de Trimbos-onderzoeker zouden mensen die vanwege hun licht verstandelijke beperking en bijkomende problemen niet goed voor kinderen kunnen zorgen, soms überhaupt beter geen kinderen kunnen krijgen. "Velen worden zwanger zonder dat ze het willen. Dus als ze meer informatie hebben, dan heeft dat een ontmoedigende functie."

Oefenen met een huilende pop

Mensen in kwetsbare omstandigheden, zoals mensen met een licht verstandelijke beperking, kunnen via het programma 'Nu Niet Zwanger' van GGD GHOR Nederland een eventuele kinderwens met zorgverleners bespreken. Bij 80 procent van de doelgroep blijkt dat zij het krijgen van een kind "nu niet optimaal vinden". Zij kunnen hulp krijgen met bijvoorbeeld anticonceptie, vertelt programmanager Daniëlle van Sambeek.

"Als ze het idee hebben van een roze wolk, de hele dag met een kindje knuffelen, spiegelen wij eerlijk voor wat het inhoudt", legt Van Sambeek uit. "En ook: je krijgt geen voorrang voor een huis en je wordt niet rijk van kinderopvangtoeslag. Dat zijn ideeën die sommige mensen hebben." Er is ook een 'oefenbaby'. "Een pop die 's nachts gaat huilen om mensen te laten ervaren hoe het is om voor een baby te zorgen."

Op deze manier kunnen mensen een completer beeld krijgen van wat het inhoudt om kinderen te krijgen en op te voeden. In sommige gevallen maken zij dan een andere keuze, ziet Van Sambeek. Maar veel mensen met licht verstandelijke beperking krijgen deze ondersteuning nog niet en raken al dan niet gepland in verwachting.

Hulp mijden

Volgens Maroesjka van Nieuwenhuijzen, bijzonder hoogleraar LVB (licht verstandelijke beperking), Ouderschap en Jeugdbescherming aan de Universiteit van Amsterdam is het belangrijk dat de gezinnen in een vroeg stadium in beeld komen, zeker omdat er vaak sprake is van meervoudige en complexe problemen, ook financiële.

Dat is lastig, omdat mensen met een licht verstandelijke beperking relatief vaker hulp mijden. "Omdat ze negatieve ervaringen hebben met hulpverlening, vaak al in hun eigen jeugd, en bang zijn voor een stigma en dat hun kind uit huis geplaatst wordt", zegt Van Nieuwenhuijzen. Maar als ze te laat in beeld komen, gaan deze gezinnen vaak van crisis naar crisis.

Passende zorg kan er volgens haar verschillend uitzien en veel effect hebben. "Als professionals langdurig betrokken zijn bij de thuissituatie, bij een crisis wat meer hulp bieden, en als het beter gaat juist wat meer op afstand betrokken blijven, kunnen deze ouders zelf hun kinderen opvoeden, zij het met ondersteuning."

Aan één woord genoeg

Bij Rosita Vis was dit niet het geval. Inmiddels gaat het 'prima' met haar, al heeft ze nog regelmatig moeilijke periodes vanwege haar trauma's. "Ik weet door schade en schande hoe ik daarmee om moet gaan. Ik zal nooit de Rosita worden die ik was geweest als mijn wiegje ergens anders had gestaan. Maar ik word zeker de betere versie van mezelf."

Op de lotgenotendag van morgen verwacht Vis herkenning en erkenning. "Een kind van ouders met een verstandelijke beperking zijn is heel eenzaam. Je bent nooit gezien en bent verwaarloosd. Je weet exact wat de lotgenoot meemaakt en hebt aan één woord genoeg."

Donald Trump mag een verzoek indienen om de zwijggeldzaak tegen hem te laten seponeren. Dat heeft een rechter in New York bepaald vanwege uitzonderlijke omstandigheden, verwijzend naar Trumps overwinning bij de presidentsverkiezingen eerder deze maand. De strafbepaling van de aankomend president is daarmee voorlopig van de baan.

Het is de derde keer dat de uitspraak wordt uitgesteld. Trump werd al in mei schuldig bevonden en zou eigenlijk volgende week zijn straf horen, die kan oplopen tot 4 jaar cel. Nu krijgt Trump tot 2 december de tijd om een verzoek in te dienen om de zaak te laten seponeren. De aanklagers hebben daarna een week om te reageren.

Stormy Daniels

Trump is de eerste Amerikaanse president die in een strafzaak schuldig is bevonden. Hij zou in 2006 seks hebben gehad met pornoactrice Stormy Daniels en haar in aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2016 geld hebben betaald zodat ze daarover haar mond zou houden.

Omdat dat wordt gezien als verkiezingsinmenging en Trump het geld in de boeken had laten zetten als 'juridische kosten', was dat in strijd met de wet, oordeelde de jury.

De advocaten van Trump vinden dat zijn veroordeling nietig verklaard moet worden op grond van zijn presidentiële immuniteit en omdat die zijn taken als president zou belemmeren. De openbaar aanklager adviseerde om de strafoplegging uit te stellen, maar liet ook weten het belangrijk te vinden dat Trump na zijn presidentschap alsnog wordt gestraft.

Het deed deze week nog winters aan in het land, met op een flink aantal plekken een laagje sneeuw of ijzel, maar over twee dagen ziet het er ineens heel anders uit. Het weerbeeld gaat flink omslaan. Zondag zijn er in het zuiden temperaturen van 17 graden mogelijk.

Dat is wel anders dan wat we de afgelopen dagen hebben gezien. Dinsdag viel de eerste sneeuw van dit najaar in het noorden van het land en vanochtend lag er opnieuw een wit laagje in verschillende delen van het land. Dat zorgde voor de nodige overlast op de weg, met zowel een drukke ochtend- als avondspits. Vanavond en vannacht kan het ook nog glad zijn op de weg.

Storm Bert

De temperaturen rond het vriespunt verdwijnen de komende twee dagen. Het kwik gaat in die tijd flink omhoog. Dat komt door Bert, een storm die boven Groot-Brittannië en Ierland hangt, zegt weerman Peter Kuipers Munneke. "Daar gaat het dit weekend stormen en door die storm wordt er warme lucht uit Zuid-Europa naar onze omgeving gezogen."

In het zuiden kan het zondag 17 graden worden, in het midden van het land zo'n 15 graden en in het noordoosten 13 graden. "Dat is hoe dan ook bijzonder", zegt Kuipers Munneke. "Als het in De Bilt inderdaad warmer dan 15 graden wordt, dan is dat nog maar de vijfde keer sinds 1901, toen de metingen begonnen."

Harde wind

Er is wel een belangrijke kanttekening bij te maken, want wie denkt dat er een mooie lenteachtige dag op het programma staat, komt volgens de weerman bedrogen uit. "Het wordt juist zo warm door een harde wind. Aan de kust en op het strand staat windkracht 6 of 7. Die wind merk je overal, ook in het binnenland. En het wordt vrij bewolkt. Dus warm is het wel, maar niet windstil en zonnig."

Voor dat weer moeten we een paar dagen geduld hebben, want de rust keert volgens Kuipers Munneke daarna weer terug. "Maandag en dinsdag is het nog wat wisselvallig met buien. Het lijkt erop dat het vanaf woensdag weer wat rustiger wordt met een graad of 7 of 8. Het is dan droog met een wat grotere kans op zon."

In het zuiden van Libanon zijn twee raketten ingeslagen in het hoofdkwartier van de VN-missie Unifil. Daarbij zijn vier Italiaanse blauwhelmen gewond geraakt. Hun leven is niet in gevaar.

Unifil vermoedt dat de raketten werden afgevuurd door Hezbollah of een gelieerde groepering. Hezbollah heeft nog niet gereageerd op het nieuws.

Het is de derde keer in een week tijd dat de basis in het dorp Shama is beschoten. De schade zou aanzienlijk zijn. De Italiaanse premier Meloni spreekt van "onacceptabele" aanvallen. Italië levert meer dan 1000 van de in totaal 10.000 Unifil-medewerkers in Libanon.

Vijf hulpverleners omgekomen

In Zuid-Libanon wordt vandaag opnieuw hevig gevochten door Hezbollah en Israëlische troepen. Zo zijn voorsteden ten zuiden van de hoofdstad Beiroet gebombardeerd door de Israëlische luchtmacht.

Eerder op de dag eiste het geweld het leven van zeker vijf hulpverleners van lokale organisaties. Volgens het Libanese ministerie van Volksgezondheid vielen de slachtoffers bij twee Israëlische luchtaanvallen, waarvan een op een voertuig met hulpverleners. Er zouden ook hulpverleners gewond zijn geraakt.

De Libanese autoriteiten spreken van een ernstige schending van het internationaal recht. Er is nog geen reactie van Israël.

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie zijn sinds het begin van de oorlog in oktober 2023 een kleine 230 hulp- en zorgverleners omgekomen in Libanon. De meeste doden vielen in de afgelopen twee maanden, sinds de escalatie van het geweld tussen Israël en Hezbollah.

De Ierse MMA-vechter Conor McGregor is schuldig bevonden aan seksueel misbruik. Een jury van een Ierse rechtbank acht het bewezen dat hij eind 2018 een vrouw heeft misbruikt op een hotelkamer. McGregor moet bijna 250.000 euro aan de vrouw betalen, zo werd bepaald in een beraad dat zes uur duurde.

De vrouw zegt dat McGregor gewelddadig was en haar verkrachtte en mishandelde. De MMA-vechter ontkent niet dat hij seks met de vrouw heeft gehad, maar zegt dat het met wederzijdse instemming was. Alle beschuldigingen zijn volgens hem verzonnen.

Volgens de advocaat van de vrouw was McGregor gefrustreerd dat hij eerder had verloren. Hij nam haar in een wurggreep en zei toen: "Nu weet je hoe ik me voelde tijdens het gevecht".

'Atletisch en krachtig'

De vrouw getuigde zelf voor de rechtbank, maar moest een paar keer stoppen omdat ze door emoties overmand raakte. Ze zei dat ze bang was dat ze het niet zou overleven en haar dochtertje nooit meer zou zien.

Toen McGregor haar liet gaan verontschuldigde ze zich. Ze had toen het gevoel dat ze iets verkeerd had gedaan en ze verzekerde hem dat ze het niemand zou vertellen. McGregor zelf omschreef de seks die ze hadden als "atletisch en krachtig, maar niet ruw".

De vechtsporter is nu veroordeeld in een civiele rechtszaak. Eerder besloot het Ierse openbaar ministerie om geen strafzaak te beginnen omdat het bewijs waarschijnlijk te mager zou zijn voor een veroordeling.

Vaker in opspraak

De 36-jarige McGregor was tussen 2015 en 2018 kampioen in het vedergewicht en het lichtgewicht van de UFC, de grootste vechtsportbond ter wereld.

Hij kwam vaker in opspraak. Zo werd hij er vorig jaar van beschuldigd een vrouw te hebben aangerand in een toilet na een basketbalwedstrijd in de VS.

Het Openbaar Ministerie heeft een taakstraf van twintig uur geëist tegen een politieagent die buitensporig geweld zou hebben gebruikt bij een coronaprotest in Den Haag, ruim drie jaar geleden. Ook een andere agent is volgens het OM schuldig, maar zou geen straf moeten krijgen. Hij reageerde op een situatie die door zijn collega was veroorzaakt.

De twee agenten staan terecht omdat ze in maart 2021 op het Malieveld in Den Haag tijdens een protest tegen de coronamaatregelen een man zouden hebben mishandeld toen ze hem wilden aanhouden. Het gaat om een hondengeleider en een ME'er. Hun identiteit is niet bekendgemaakt.

De demonstrant had gezwaaid met een startkabel en kreeg een politiehond boven op zich, die hij vastpakte bij de oren. Daarop werd hij geslagen door de agenten om ervoor te zorgen dat hij de hond losliet. Volgens het OM was dat nog geoorloofd.

Toen de man de hond had losgelaten en nog op de grond lag, gaf de begeleider zijn hond evenwel het commando om de arrestant te bijten ("vast, vast"). Ook werd de betoger met een wapenstok geslagen door beide agenten. Volgens het OM was dat niet proportioneel.

Afwerende bewegingen

Justitie zegt dat een diensthond na een vuurwapen het zwaarste geweldsmiddel van de politie is. De hondengeleider had even moeten nadenken of hij zijn hond alsnog moest laten aanvallen, betoogden de officieren van justitie in de rechtszaal.

"Als hij dit had gedaan, had hij gezien dat de man slechts afwerende bewegingen maakte en zich al op zijn buik draaide. Maar hij heeft min of meer blind de hond opnieuw laten bijten." De ME'er begon toen ook weer te slaan, omdat de man zich in zijn ogen verzette tegen zijn arrestatie.

De arrestant liep verschillende verwondingen op en is in het ziekenhuis behandeld.

Een omstander maakte beelden van het voorval:

Het OM houdt er bij de eis rekening mee dat de politie in het voorjaar van 2021 onder grote druk stond, omdat er wekelijks demonstraties waren. Ook heeft het lang geduurd voor de zaak voor de rechter kwam en dat rekent het OM zichzelf aan.

Tijdens de coronapandemie werd veelvuldig gedemonstreerd tegen de maatregelen die het kabinet nam om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. De betogingen waren vaak op het Museumplein in Amsterdam, maar er waren ook protesten in Den Haag.

Deze demonstratie op 14 maart 2021, door de betogers 'koffiedrinkactie' genoemd, trok tussen de 2000 en 3000 mensen en verliep tamelijk ongedwongen. Eigenlijk was de betoging niet toegestaan, maar de autoriteiten gedoogden deze toch enige tijd. Toen de aanwezigen zich niet aan de coronaregels hielden vroeg de politie hen een paar keer om te vertrekken. Kort voor het einde werd het evenement ontbonden door burgemeester Van Zanen.

Ruim honderd aangiften

Toen escaleerde het wel: de politie voerde charges uit met paarden en honden. Ook werden waterkanonnen ingezet tegen mensen die niet wilden weggaan en op het gras bleven zitten. Een hondengeleider die werd belaagd, loste een waarschuwingsschot. Ook werd een vrouw aangereden door een ME-busje, volgens de politie onbedoeld. Twintig mensen werden opgepakt.

Meerdere demonstranten en agenten raakten gewond. Amnesty International sprak zich een dag later uit tegen het politiegeweld, dat niet in verhouding zou hebben gestaan tot de werkelijke dreiging. In totaal zijn na de betoging meer dan honderd aangiften tegen de politie gedaan, daarom vindt het OM het belangrijk dat de rechter een oordeel geeft over het toegepaste geweld. De uitspraak tegen de twee agenten is op 19 december.

Een rechtszaak tegen agenten die geweld hebben gebruikt, leidt zelden tot een veroordeling. De politie was vorig jaar volgens eigen cijfers bij ruim 3 miljoen incidenten ter plaatse. Daarbij hebben politiemensen ruim 35.000 keer geweld gebruikt.

In bijna 2500 gevallen leidde dat tot zwaardere verwondingen bij verdachten. Volgens de politie zelf is in 343 van die incidenten niet professioneel gehandeld. Er is negen keer een disciplinaire maatregel genomen, zoals een berisping of ontslag.

In twee gevallen zijn agenten vorig jaar vervolgd door het Openbaar Ministerie en dat heeft tot één veroordeling geleid.

Er is opschudding ontstaan over de roman die onlangs in Frankrijk werd bekroond met de meest prestigieuze literaire prijs van het land, de Prix Goncourt. De schrijver, de Algerijnse Fransman Kamel Daoud, wordt er door iemand van beschuldigd haar levensverhaal te hebben 'gestolen' en daarmee het medisch beroepsgeheim te hebben geschonden.

De roman Houris speelt zich grotendeels af in de Algerijnse burgeroorlog, die tussen 1992 en 2002 naar schatting meer dan 150.000 levens eiste. Het verhaal wordt achteraf verteld door een jonge vrouw die destijds kind was.

Toen ze 5 jaar was, drongen moslimterroristen haar huis binnen en vermoordden haar ouders en zusje. Van het meisje zelf sneden ze de stembanden door. Sindsdien kan ze niet meer praten en ademt ze door een plastic buisje.

De jury van de Prix Goncourt sprak begin deze maand lovende woorden bij de toekenning van de prijs. De roman "geeft een stem aan het lijden in een zwarte periode in Algerije, vooral van vrouwen", stond in het juryrapport.

Sessies bij psychotherapeut

Een Algerijnse vrouw beweert echter dat het boek zonder haar toestemming is gebaseerd op haar levensverhaal. Zij onderging exact hetzelfde lot als de hoofdpersoon in de roman en kan ook niet meer spreken.

De vrouw zegt dat ze haar verleden in 2015 uit de doeken deed in therapiesessies bij Daouds vrouw, die psychotherapeut is. Vervolgens werd ze naar eigen zeggen drie jaar geleden benaderd door de schrijver, met de vraag of hij haar verhaal mocht gebruiken voor een boek. Dat weigerde ze.

Volgens de vrouw heeft Daoud via zijn vrouw het medisch beroepsgeheim geschonden door haar verhaal alsnog in detail op te tekenen in zijn roman. "Mijn intimiteit is geschonden", zei ze op de Algerijnse televisie met behulp van een spraakcomputer. "Het is mijn leven, mijn verleden. Hij heeft niet het recht om mij zo te behandelen."

De vrouw heeft bij een Algerijnse rechtbank een rechtszaak ingediend vanwege het schenden van het medisch beroepsgeheim.

De 54-jarige Daoud, die in Frankrijk woont, heeft nog niet gereageerd op de beschuldiging. Zijn uitgeverij Gallimard heeft dat wel gedaan. Van 'diefstal' is geen sprake, stelt de uitgever in een verklaring. "Hoewel Houris is geïnspireerd door tragische gebeurtenissen in de burgeroorlog in de jaren 90, zijn de plot, de personages en de hoofdfiguur pure fictie."

In Algerije zelf is Daouds roman overigens verboden, op basis van een wet die voorschrijft dat er niet mag worden geschreven over de burgeroorlog. Een Nederlandse vertaling komt naar verwachting in de tweede helft van volgend jaar uit.

Premier Schoof heeft opnieuw geprobeerd het beeld uit de wereld te helpen dat hij kritisch is over alle Nederlanders met een migratieachtergrond. "Ik sta voor mijn woorden", aldus de premier op zijn wekelijkse persconferentie. "Er is een misverstand ontstaan en dat wil ik corrigeren."

Tegelijk neemt hij zijn harde woorden over Marokkaanse jongeren, die de daders zouden zijn van het geweld tegen supporters van de Israëlische voetbalclub Maccabi Tel Aviv, niet terug. Ook biedt hij geen excuus aan voor zijn opmerkingen.

Enkele dagen na het geweld in Amsterdam rondom de voetbalwedstrijd van Ajax met de Maccabi Tel Aviv uitte de premier in harde bewoordingen kritiek op de daders, een groep met een "migratieachtergrond" die "moreel volstrekt ontaard" waren. Hij sprak van "onversneden antisemitisme" en hij benadrukte dat Nederland duidelijk een integratieprobleem heeft.

Deze opmerkingen van Schoof zijn niet bij iedereen goed gevallen. Linkse oppositiepartijen vinden dat de premier te generaliserend spreekt over moslims en "olie op het vuur" gooit. Sommige groepen met een migratieachtergrond vinden zijn woorden te polariserend en onwaardig voor een politicus die zegt de premier voor alle Nederlanders te zijn.

Gesprekken

In het Tweede Kamerdebat dat volgde op het Amsterdamse geweld deed Schoof een poging om het beeld bij te stellen. Maar dat is niet goed genoeg gelukt, constateerde hij deze week op basis van gesprekken met allerlei mensen. "Ik heb ook veel geluisterd", zei Schoof, die er niet bij vertelde met wie hij heeft gepraat.

De premier zegt dat hij alleen kritiek had op jongeren met een migratieachtergrond die met de "rug" naar de Nederlandse samenleving staan.

"Mijn stevige woorden zijn niet gericht op mensen met een migratieachtergrond die volop meedoen aan de samenleving", zegt Schoof. "Ze waren gericht op een kleinere groep, het deel dat zich heeft afgewend." En dus niet op Nederlanders die zich houden aan de "regels en wetten zoals die in Nederland gelden".

Het kabinet presenteerde vandaag een plan om antisemitisme te bestrijden en de veiligheid van Joden in Nederland te verbeteren. Het kabinet was hier al mee bezig, maar heeft vaart gezet achter het plan na de gewelddadigheden tegen Israëlische supporters na de voetbalwedstrijd Ajax-Maccabi.

De Nederlandse 'Force Protection'-bijdrage aan de NAVO-missie in Irak wordt verlengd. Het mandaat van de eenheid zou eind volgende maand aflopen, maar de ministers Brekelmans van Defensie en Veldkamp van Buitenlandse Zaken melden aan de Tweede Kamer dat de 145 militairen tot en met juni volgend jaar in het land zullen blijven.

De Nederlandse militairen van de eenheid helpen mee aan de mobiele beveiliging van de civiele en militaire adviseurs van de missie. Het doel van de NAVO-missie in Irak is om eraan bij te dragen dat het land weerstand kan bieden tegen IS en andere bedreigingen.

Naast de Force Protection-compagnie en de Nederlandse commandant Schreurs levert Nederland al langer 3 Chinook-transporthelikopters, inclusief 120 militairen.

Mensen die te weinig WIA-uitkering ontvingen, moeten nog tot begin volgend jaar wachten op duidelijkheid over een herstelbetaling. In het eerste kwartaal van 2025 verwacht minister Van Hijum (NSC) van Sociale Zaken meer duidelijkheid te hebben, schrijft hij aan de Tweede Kamer.

Het UWV heeft honderden medewerkers nodig voor het herstel van verkeerd berekende uitkeringen. Een speciale 'Corrigeerafdeling' gaat voor tienduizenden WIA-uitkeringen onderzoeken of er herstelbetalingen gedaan moeten worden. Van Hijum zegt dat het UWV uitgaat van een grove schatting van 25.000 tot 50.000 gevallen waarbij te veel of te weinig is uitgekeerd.

Uitkeringsinstantie UWV maakte jarenlang fouten bij het berekenen van WIA-uitkeringen. Die uitkering kun je krijgen als je langer dan twee jaar ziek bent en daardoor niet of minder kunt werken.

Voor het vaststellen van de hoogte van de uitkering kijkt het UWV onder meer naar het gemiddelde loon dat je verdiende een jaar voordat je arbeidsongeschikt werd. Daar ging het mis. Uitkeringsgerechtigden kregen jarenlang te veel of te weinig WIA-uitkering.

Herstelbetaling of bijbetalen

Begin komend jaar moet dus duidelijk zijn wie te weinig kreeg en wie te veel. Mensen die te weinig kregen, kunnen een herstelbetaling tegemoet zien. Het UWV zegt daarbij zijn uiterste best te gaan doen om te voorkomen dat de nabetaling onbedoelde effecten heeft, bijvoorbeeld op toeslagen.

Het UWV gaat ervan uit dat mensen die te veel ontvingen, niets terug hoeven te betalen, omdat de fout bij het UWV lag. Maar de uitkeringsinstantie zegt niet helemaal te kunnen uitsluiten dat er teruggevorderd gaat worden. "Wanneer het bijvoorbeeld heel duidelijk is dat iemand veel te veel heeft ontvangen" kan een uitzondering worden gemaakt.

Tot nu toe meldden zich 10.000 mensen bij het UWV. Drieduizend daarvan vroegen een herberekening aan. Het herstel kan, zegt de uitkeringsinstantie, enkele duizenden euro's per persoon gaan bedragen. Van Hijum zegt nog geen indicatie te kunnen geven van de totale kosten.

Beperkt bereik

Het herstel richt zich op mensen van wie de WIA-uitkering is vastgesteld in de jaren 2020-2024. Daarvoor lag het foutpercentage stukken lager, zegt het UWV.

Bovendien is speuren naar alle mogelijke fouten over een langere periode vrijwel onmogelijk, volgens de uitkeringsinstelling. De reguliere werkzaamheden zouden dan totaal tot stilstand komen. Sinds 2020 stelde het UWV voor ongeveer 200.000 mensen een WIA-uitkering vast.

Extra last

De hersteloperatie is voor het UWV een extra last in een toch al moeilijke tijd. De instantie kampt met personeelstekorten en klaagde eerder al over te ingewikkelde wetten waar het mee moet werken.

Als gevolg daarvan, zegt het UWV, lukt het niet goed om de foutpercentages bij de WW (2 procent) en Ziektewetuitkeringen (2,1 procent) naar beneden te brengen. Zo'n foutpercentage betekent dat voor iedere 100 euro die aan WW wordt vastgesteld, 2 euro verkeerd wordt toegekend.

Het UWV meldt deze percentages vandaag in een persbericht. De cijfers zijn niet nieuw, ze worden in zogeheten 'viermaandenverslagen' gerapporteerd. Als fouten aan het licht komen, worden ze hersteld, zegt het UWV.

Voor de 300 tot 500 medewerkers voor de nieuwe 'Corrigeerorganisatie' is inmiddels een interne werving begonnen.

Apothekers mogen tijdelijk bij een tekort toch medicijnen uit het buitenland laten komen. Dit kon niet meer na een uitspraak van de Raad van State eerder deze week, maar zorgminister Agema wil de bestaande praktijk toch door de vingers zien. Apothekers hoeven dan niet te vrezen voor een boete of problemen.

Ondertussen werkt ze aan een wetsvoorstel om een structurele oplossing te vinden nu het zogenaamde 'tekortenbesluit' niet meer mag.

Onder die regeling geeft de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) apothekers de mogelijkheid om in andere landen vergelijkbare medicijnen te kopen en te importeren. Dit mag overigens alleen als officieel is vastgesteld dat er in Nederland echt een tekort is aan een bepaald medicijn. Dit betekent dat in Nederland niet geregistreerde medicijnen toch gebruikt worden.

Sneller en handiger

Voordeel van die regeling is dat artsen niet allemaal individueel toestemming hoeven te vragen aan hun patiënt om een schaars medicijn uit het buitenland te laten komen. Het persoonlijk toestemming geven kost Nederlandse artsen veel administratief werk.

De route via de IGJ is sneller en handiger. Veel artsen, patiënten en apothekers hadden er geen problemen mee. Het gaat, is de schatting, om honderdduizenden patiënten die medicijnen gebruiken die niet altijd voorradig zijn.

Verbod

De Raad van State keurde de regeling echter af afgelopen week, omdat die vindt dat het niet van de wet mag. Onder elk tekortenbesluit moet een aanvraag van een arts liggen, die duidelijk maakt dat er echt in Nederland geen medicijn te krijgen is.

De uitspraak van de Raad van State veroorzaakte grote bezorgdheid, ook bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. De angst bestaat dat tienduizenden patiënten binnen enkele weken zonder essentiële medicijnen komen te zitten, zoals salbutamol tegen astma.

"Het is soms levensbedreigend, bijvoorbeeld voor kinderen met astma", zegt minister Agema van Volksgezondheid. "We moeten alles op alles zetten om te zorgen dat patiënten toch hun medicijnen krijgen."

Oplossing

Minister Agema heeft vandaag spoedoverleg gehad over de uitspraak van de Raad van State en besloten tegen de IGJ een aanwijzing te geven om tijdelijk "niet handhavend op te treden tegen een overtreding van de inzet van vergelijkbare geneesmiddelen uit het buitenland".

Ze hoopt dat deze aanwijzing op "zo'n kort mogelijke termijn" in werking gaat. Verder gaat ze kijken of de de Geneesmiddelenwet kan veranderen voor een langdurige oplossing.

Agema schrijft in haar brief aan de Tweede Kamer dat ze hoopt de "onrust" weg te nemen bij patiënten en "enige verlichting" te bieden aan het veld.

Actiegroep Kick Out Zwarte Piet (KOZP) is niet langer van plan te demonstreren bij nieuwe sinterklaasintochten dit jaar. Volgens de actiegroep hebben bijna dertig gemeenten na gesprekken met de actiegroep toegezegd hun intocht aan te passen. Wel is er nog kritiek op het Sinterklaarjournaal.

De afgelopen weken stuurde KOZP brieven naar plaatsen waar volgens de actiegroep voorgaande jaren nog zwart geschminkte pieten liepen. De actiegroep zegt dat in totaal 28 gemeenten "massaal de stap hebben gezet naar een inclusieve sinterklaasintocht."

Om welke plaatsen het gaat, maakt KOZP expres niet bekend. Intochtcomités krijgen anders mogelijk te maken met intimidatie van voorstanders van zwarte pieten. Eerder schreef KOZP op hun site dat ze in onder meer Appingedam, Goes en Nunspeet wilden demonsteren.

Op veel plekken is Sinterklaas al verwelkomd, maar in sommige gemeenten meert de Sint dit weekend of pas het laatste weekend van november aan met de stoomboot, zoals in Deventer.

Kritiek Sinterklaasjournaal

Hoewel KOZP de komende weken niet meer demonstreert, heeft de actiegroep nog wel commentaar op het Sinterklaasjournaal, dat sinds vorige week weer te zien is. De pieten hebben nog te veel roetvegen, vindt KOZP.

"Ze zijn hierdoor nauwelijks te onderscheiden van zwarte piet en veel gemeenten nemen dat slechte voorbeeld over." KOZP wil daarover in gesprek met de NTR, de omroep achter het televisieprogramma.

Protest Yerseke

Vorig weekend demonstreerde KOZP nog bij de intocht van Sinterklaas in het Zeeuwse Yerseke. De actievoerders werden toen door tegendemonstranten bekogeld met eieren, stenen en vuurwerk.

Ook in het Zuid-Hollands Middelharnis ontstond een grimmige sfeer. Hier werden actievoerders uitgescholden en bekogeld met eieren en appels.

Het kabinet wil de veiligheid van Joden in Nederland te verbeteren. "De Joodse gemeenschap gaat zwaar beveiligd door het leven, mensen durven geen keppeltjes te dragen, om scholen staan hoge muren met zware beveiliging", zegt minister van Weel van Justitie en Veiligheid (VVD). "Veiligheid is de kern van een normaal en waardig bestaan."

Vanaf 2025 steekt het kabinet 4,5 miljoen euro per jaar in de bestrijding van antisemitisme. Daarnaast wil het harde maatregelen zoals het intrekken van het Nederlanderschap bij antisemitisch geweld combineren met preventie en onderwijs. Dat staat in de antisemitismestrategie van het kabinet tegen het opkomend antisemitisme in Nederland.

Er komt een taskforce die bijvoorbeeld moet helpen de veiligheid van Joodse studenten op universiteiten te vergroten en de risico's moet inschatten van de sit-ins op NS-stations. In de taskforce komen vertegenwoordigers van onder meer de Joodse gemeenschap, ministeries, de onderwijssector, de sportsector, burgemeesters en de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding.

Gewelddadigheden Amsterdam

Het kabinet werkte al aan de antisemitismestrategie voordat de gewelddadigheden tegen Joden plaatsvonden in Amsterdam na de voetbalwedstrijd Ajax-Maccabi.

Een groot deel van de maatregelen is al eerder aangekondigd, bijvoorbeeld de strafbaarstelling van verheerlijking van terrorisme, het inzetten van snelrecht bij daders en meer politietoegang tot app- en chatgroepen. Nieuw te verstrekken subsidies wil het kabinet kunnen weigeren als het gaat om organisaties met een "antisemitisch karakter".

Van Weel: "De maatregelen hebben voor mij pas succes als ik niet meer met de Joodse gemeenschap hoef te praten over hun veiligheid, dat zij niet meer hoeven na te denken over emigreren, dat kindertjes niet meer zeggen dat ze niet meer Joods willen zijn."

Kritiek op Israël

Het aantal antisemitische incidenten nam vooral sterk toe na de terroristische aanval van Hamas op 7 oktober en de daarop volgende oorlog in Gaza, maar ook daarvoor was al een stijgende trend te zien. Ook in Nederland is er discussie over het verschil tussen kritiek op Israël en antisemitisme.

Van Weel: "Kritiek op Israël mag, is iets anders dan antisemitisme. Aan de andere kant mag kritiek op Israël ook geen excuus zijn om toch antisemitisch bezig te zijn."

Het kabinet had al aangekondigd dat er onderzoek wordt gedaan naar het demonstratierecht om te zien of er een duidelijker onderscheid kan worden gemaakt tussen vreedzame demonstraties en ordeverstorende acties. Het kabinet is in gesprek over een verbod op de omstreden pro-Palestijnse organisatie Samidoun en soortgelijke organisaties.

Het Nationaal Plan Versterking Holocausteducatie moet leraren en docenten helpen als ouders en leerlingen bezwaar maken tegen lessen over de Jodenvervolging. "Als we op scholen niet leren dat Joden onderdeel zijn van onze samenleving en kinderen daar iets anders over leren dan komt het later ook niet goed."

Tien Palestijnse en Nederlandse organisaties hebben vandaag in de rechtbank van Den Haag gepleit voor een onmiddellijk exportverbod van wapens naar Israël. In een kort geding eisen ze dat de Nederlandse Staat zich houdt aan internationale afspraken en meer doet om genocide in de Gazastrook te voorkomen.

Hun advocaat zei dat de Staat nalatig is omdat die niet ingrijpt tegen de schendingen van de rechten van de Palestijnen door de staat Israël. "Het gaat in de kern niet om het beoordelen van politieke keuzes, maar over het garanderen van het fundamentele respect voor de internationale rechtsorde."

Het gaat de organisaties niet alleen om de oorlog in Gaza, maar ook om de situatie op de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever. Zo willen ze een verbod op alle handels- en investeringsrelaties die de bezetting in stand helpen houden.

Niet bemoeien met buitenlandse zaken

De landsadvocaat bestreed niet dat er in Gaza sprake is van een zeer ernstige humanitaire situatie, maar vond het niet aan de rechter om buitenlands beleid aan de Staat voor te schrijven. Bovendien is het volgens hem gezien de situatie in Gaza onwaarschijnlijk dat de minister een vergunning zal verlenen voor de uitvoer van wapens naar Israël.

"De Staat draagt dus niet bij aan aanvallen van Israël op Gaza. Niet aan het optreden van het Israëlische leger op de Westoever en ook niet concreet aan de instandhouding van de bezetting van de Palestijnse gebieden."

De rechter doet over drie weken uitspraak.

Luchthaven Gatwick in Londen is meerdere uren deels ontruimd geweest nadat er in een bagage een verdacht voorwerp was gevonden. Het incident is inmiddels opgelost en de luchthaven is weer heropend, meldt het vliegveld vanmiddag. Wat er is gevonden is niet bekend.

De politie werd rond 08.20 uur plaatselijke tijd gealarmeerd vanwege het voorwerp. Passagiers werden opgeroepen om de zuidelijke terminal verlaten. Een explosievenopruimingsdienst werd naar het vliegveld gestuurd.

De veiligheidsmelding had grote hinder veroorzaakt. Op sociale media is te zien hoe mensen massaal het vliegveld verlaten. Aan sommige passagiers werden ook isolatiedekens uitgedeeld vanwege de kou.

Sommige wegen rondom de zuidelijke terminal waren afgesloten. Ook was het treinstation bij het vliegveld gesloten.

Londen telt zes internationale vliegvelden. Na Heathrow is Gatwick daar de grootste van. Ruim 40 miljoen passagiers reizen per jaar via dat vliegveld.

Ambassade

Eerder op de dag voerde de Londense politie een gecontroleerde explosie uit in de buurt van de Amerikaanse ambassade, waar een verdacht pakket was ontdekt. Later zei de politie dat het vermoedelijk om een nepbom ging.

Er zijn geen aanwijzingen bekend dat de twee incidenten iets met elkaar te maken hebben.

In een appartement in Hapert (Noord-Brabant) is vanochtend illegaal knalvuurwerk afgegaan. Volgens Omroep Brabant lagen er vier cobra's in een bureaulade en gingen ze spontaan af.

Door de explosie sprongen meerdere ruiten. Volgens de omroep is er veel schade in de woning. De bewoner bevond zich ten tijde van de explosie in een andere ruimte en bleef daardoor ongedeerd.

Zijn 16-jarige zoon had het vuurwerk nietsvermoedend in een bureaulade bewaard. "Hij heeft de consequenties daarvan niet overzien", zegt de vader geëmotioneerd tegen de omroep. De jongen was zelf niet thuis toen het vuurwerk afging.

Echt of namaak

Een woordvoerder van de politie zegt dat illegaal vuurwerk inderdaad soms spontaan kan ontsteken. "Die kans varieert, afhankelijk van wat voor soort vuurwerk het is. Is het een echte cobra? Is het namaak? Is er flitspoeder vrijgekomen?"

Agenten hebben een gesprek gevoerd met de jongen en de ouders. "Zij zijn verantwoordelijk voor verdere consequenties", aldus de politie.

Eerder liet Omroep Brabant samen met de politie de kracht van de cobra zien:

De zero-emissiezones voor vervuilende bestel- en vrachtwagens kunnen volgend jaar worden ingevoerd, maar het kabinet gaat gemeenten vragen één jaar geen boetes op te leggen. Verder krijgen ondernemers met het schoonste type dieselbestelauto's (emissieklasse 6) nog tot 1 januari 2029 toegang tot stadscentra met een zero-emissiezone, heeft staatssecretaris Jansen van Milieu bekendgemaakt.

Dat laatste is bedoeld om ondernemers een jaar langer de tijd te geven om over te stappen naar een elektrisch voertuig. Van de betrokken bestelauto's valt 46 procent in klasse 6. De 14 gemeenten die de zones per 1 januari willen invoeren, voelen zich overrompeld door de voorstellen van de staatssecretaris en willen hun oorspronkelijke plannen ongewijzigd doorzetten.

Jansen: mooi compromis

Over de zones wordt al jaren gepraat en 14 gemeenten zijn dus van plan ze per 1 januari volgend jaar in te stellen. Het kabinet en de Tweede Kamer hadden dat liever later gezien, maar Jansen spreekt na overleg met gemeenten, brancheverenigingen en de Kamer van "een heel mooi compromis, waarin iedereen zich moet kunnen vinden".

Volgens Jansen is het uitgangspunt dat ondernemers meer tijd krijgen om zich voor te bereiden op de komst van de zones. De staatssecretaris erkent dat hij over de boetevrije periode van een jaar nog wel overeenstemming moet bereiken met de gemeenten. "We liggen nog een klein stukje uit elkaar", zegt hij.

Gemeenten: onbetrouwbaar bestuur

De 14 gemeenten benadrukken in hun reactie dat Jansen nu al met voorstellen komt, hoewel het overleg nog niet klaar was. Ze willen de eerder gemaakte afspraken nakomen.

Het plan om een jaar lang niet te handhaven, noemen ze onbetrouwbaar bestuur tegenover alle ondernemers die wel al hadden geïnvesteerd of die een ontheffing hadden aangevraagd: "Dit onderdeel zorgt ervoor dat de invoering in feite een jaar wordt uitgesteld."

De betrokken wethouders wijzen erop dat de plannen jarenlang zijn voorbereid en ze vinden dat door de aanpak van de staatssecretaris het lokale gezag wordt ondermijnd.

Het Openbaar Ministerie eist 138 dagen jeugddetentie tegen de jongen die vorig jaar Forum voor Democratie-leider Thierry Baudet met een bierfles op het hoofd sloeg. Naast de gevangenisstraf, waarvan 120 dagen voorwaardelijk, eist het OM een taakstraf van tachtig uur.

Het OM verdenkt de destijds 15-jarige van poging tot zware mishandeling met voorbedachten rade. Dat hij vooraf van plan was Baudet aan te vallen bleek uit telefoongegevens en de verklaring van de verdachte zelf. De zaak tegen een tweede jongen is geseponeerd wegens onvoldoende bewijs.

Over twee weken doet de rechtbank in Groningen uitspraak. Als de rechtbank de jongen veroordeelt volgens de eis, hoeft hij niet meer de cel in omdat hij die dagen al heeft uitgezeten in voorarrest.

Verkiezingsbijeenkomst Groningen

Het geweldsincident vond een jaar geleden plaats in een Gronings café, waar de partij van Baudet op dat moment een verkiezingsbijeenkomst hield. Tijdens een fotomoment deed de verdachte alsof hij een selfie wilde maken met de politicus. Vervolgens sloeg hij de FvD-leider meerdere keren op het hoofd met een bierfles, net boven diens oog en op het achterhoofd.

Baudet moest naar het ziekenhuis. Later zei hij dat het slechter had kunnen aflopen en gaf hij aan met zijn campagne door te gaan.

Bekijk hier het moment van de aanval:

Grenzen overschreden

De officier van justitie benadrukt dat je het oneens mag zijn met een ander, bijvoorbeeld met een politicus, en dat ook mag laten blijken. "Maar daar zitten uiteraard grenzen aan en die zijn in deze zaak op zeer ernstige wijze overschreden."

Over de aanval zei Baudet eerder dat er sprake was van een "politieke aanslag" op standpunten van Forum voor Democratie. "Dit precies is wat op het spel staat. Mensen die ik vertegenwoordig, voelen zich ook bedreigd om voor hun mening uit te komen."

Een maand voor de aanval met de bierfles werd Baudet met een paraplu op zijn hoofd geslagen bij de universiteit van Gent. De man die dat deed, werd niet vervolgd.

Voor het eerst sinds het begin van de klimaattop in Azerbeidzjan ligt er een bedrag op tafel waarover landen moeten onderhandelen: 250 miljard dollar. De voorzitter van de top heeft voorgesteld dat rijke landen vanaf 2035 jaarlijks dat bedrag aan klimaatsteun verstrekken aan arme landen. Het gaat zowel om publiek als privaat geld.

In een eerder conceptvoorstel prijkte nog de letter 'X' op de plek waar een bedrag moest komen te staan. Hoewel 250 miljard dollar een concreet bedrag is, is het nog altijd fors minder dan ontwikkelingslanden willen. Gesteund door wetenschappers kwamen ze eerder uit op een bedrag van 1000 miljard of meer. Gisteren riepen ze rijke landen op om per 2030 in ieder geval 500 miljard dollar te geven.

Hieronder is te zien hoeveel ontwikkelingslanden wensen in vergelijking met wat er mogelijk wordt afgesproken:

De top in Bakoe staat dit jaar grotendeels in het teken van klimaatfinanciering en wordt door kenners ook wel de geldtop genoemd. De landen hadden in het klimaatakkoord van Parijs (2015) afgesproken om nu met een nieuw financieringsdoel te komen. Het oude financieringsdoel, jaarlijks 100 miljard dollar vanaf 2020, werd pas in 2022 voor het eerst bereikt.

Het doel dat in de nieuwste concepttekst wordt genoemd, is dus ruim verdubbeld vergeleken met de 100 miljard dollar die tot nu toe jaarlijks wordt opgebracht. Toch zal dat voor de ontwikkelingslanden een bittere pil zijn. Het bedrag ligt fors lager dan wat zij noodzakelijk vinden.

"Die 250 miljard per 2035 is een klap in het gezicht van ontwikkelingslanden", reageert klimaatfinancieringsexpert Pieter Pauw van de TU Eindhoven. Hij wijst erop dat het vorige doel (100 miljard) na inflatiecorrectie tegenwoordig al zou neerkomen op 150 miljard dollar. "100 miljard extra in 11 jaar, terwijl de klimaatcrisis nu al wereldwijd honderden miljarden schade per jaar oplevert is dan een belachelijk laag bedrag", rekent hij door.

De staafdiagram hieronder laat zien hoeveel miljarden er jaarlijks voor ontwikkelingslanden is opgehaald. Sinds 2020 zijn rijke landen verplicht jaarlijks 100 miljard dollar te verstrekken, maar dat werd twee jaar later pas voor het eerst gehaald.

Pauw wijst er ook op dat er niets concreets wordt gezegd over de nieuwe bronnen van geld. "Niet over bijdragende landen, niets over bijvoorbeeld een belasting voor miljardairs op vliegen." Ook ziet hij dat de eerdere referenties naar het aanpassen van het financiële systeem uit de tekst zijn gehaald. "En niets meer over fossiele subsidies afschaffen of koolstofheffingen."

'Beschamend falen'

Het genoemde bedrag van 250 miljard dollar leidde onmiddellijk tot furieuze reacties van (milieu)organisaties. Oxfam richtte de woede vooral op de Azerbeidzjaanse voorzitter. Er zou sprake zijn van een "beschamend falen van leiderschap".

De hele top hebben de ngo's gepleit voor een bedrag van boven de 1000 miljard dollar. Daarvan zou het leeuwendeel uit giften moeten bestaan. Greenpeace noemde het voorgestelde bedrag "inadequaat", "losgezongen van de realiteit van de gevolgen van klimaatverandering" en "ver onder de behoeften van ontwikkelingslanden".

Het conceptvoorstel roept alle landen (rijk en arm) wel ertoe op per 2035 gezamenlijk 1300 miljard dollar op te brengen. Ontwikkelde landen moeten daarbij het voortouw nemen, is de oproep in de tekst. Behalve financiële steun gaat de voorgestelde tekst ook in op de aanpak van klimaatverandering. Zo onderschrijven landen een deel van de afspraken die vorig jaar zijn gemaakt in Dubai opnieuw. Bekendste voorbeeld hiervan is de verdrievoudiging van de opwek van hernieuwbare energie in 2030.

Terugkrabbelen

Maar de afspraak om "weg te bewegen" van fossiele brandstoffen wordt opvallend genoeg niet rechtstreeks herhaald. Tijdens de onderhandelingen zouden vooral de Arabische landen tegen hebben gestribbeld deze doelen te herhalen. De EU, de armste landen en de laaggelegen eilandstaten willen dat er niet wordt teruggekrabbeld.

Er staat in de tekst een voorstel om meer te doen voor mitigatie, dus het beperken van klimaatverandering. Dit doel zou de wereld verplichten flink te investeren in het uitbreiden en verzwaren van stroomnetten.

Verder zou er een doel komen voor het koppelen van super-batterijen aan stroomnet. Het idee is dat er zo meer zonne- en windstroom op het stroomnet kan worden gezet en gebruikt. Zo kunnen landen sneller afscheid nemen van olie, gas en steenkool.

Minister Hermans van Klimaat en Groene Groei vindt het nieuwste voorstel een verbetering vergeleken met het voorstel van gisteren. "Toch is er nog veel werk nodig. Er zitten betere referenties in naar de eerdere afspraken om klimaatverandering zoveel mogelijk tegen te gaan, met referenties naar de afspraken van vorig jaar. Maar nog niet voldoende. Ook is er nog werk te doen op het voorstel over klimaatfinanciering."