NOS Nieuws - Algemeen

Dertien Nederlandse maatschappelijke organisaties, waaronder Oxfam Novib, Save the Children en PAX, hebben een open brief gepubliceerd aan minister-president Schoof waarin ze hem oproepen om publiekelijk afstand te nemen van Israëlische beschuldigingen van antisemitisme.

Ook vragen ze hem om in gesprek te gaan met de Israëlische regering en serieuze maatregelen te nemen tegen "de verspreiding van Israëlische propaganda en lastercampagnes in Nederland".

Aanleiding zijn recente beschuldigingen van de Israëlische overheid, waarin onder meer Thomas van Gool, een activist van PAX, wordt aangemerkt als "een sleutelfiguur" in een aan Hamas gelieerd netwerk.

Spilfiguur

Kort voor het Kamerdebat over de aanvallen op Israëlische voetbalsupporters in Amsterdam stuurde het Israëlische ministerie van Diaspora en Bestrijding Antisemitisme een document getiteld Dutch-based organizations with ties to Hamas behind the November pogrom in Amsterdam naar een aantal Kamerleden.

In het rapport worden organisaties als Stichting Palestijnse Gemeenschap Nederland (PGNL) en Utrecht 4 Palestine, die pleiten voor een staakt-het-vuren in Gaza en zelfbeschikkingsrecht van de Palestijnen, ervan beschuldigd dat ze banden hebben met Hamas.

In een eerder rapport van hetzelfde departement wordt een medewerker van vredesorganisatie PAX ervan beschuldigd een 'spilfiguur' te zijn in een aan Hamas gelieerde organisatie.

Gevaarlijk frame

Onder meer BBB-fractievoorzitter Caroline van der Plas en SGP-leider Chris Stoffer haalden in het Kamerdebat over de gebeurtenissen in Amsterdam het rapport aan als bron, Van der Plas stelde er ook vragen over. De ngo's willen dat Schoof zich uitspreekt tegen het gebruik van dit soort niet-geverifieerde informatie in het politieke debat.

"Kritiek op het plegen van oorlogsmisdaden in Gaza, de inzet van honger als wapen, het doden van burgers en het niet naleven van oordelen van internationale hoven gelijkstellen aan steun aan Hamas of antisemitisme is een gevaarlijk frame," schrijven ze, "dat elke integriteitsgrens overschrijdt."

Zij zijn van mening dat het rapport tot doel heeft om bezorgde burgers en maatschappelijke organisaties te intimideren. Dat ondermijnt de vrijheid van meningsuiting, vinden ze.

"Voor mij was het een shock dat mevrouw Van der Plas met dit rapport aan het zwaaien was in de Tweede Kamer," zegt Mohammed Kotesh van PGNL. "Wij werken al jaren in Nederland voor de Palestijnse gemeenschap, in goed overleg met gemeenten. Alles wat we doen is legaal."

In het document wordt PGNL gelinkt aan Hamas en Samidoun, een pro-Palestijnse organisatie die in Duitsland verboden is. Die beschuldigingen worden vooral gebaseerd op (foutieve) posts op sociale media.

Zo wordt in een organogram een verband gelegd tussen Kotesh en een man die wordt genoemd als coördinator van Samidoun in Nederland, omdat ze naast elkaar zijn te zien op een foto bij een demonstratie. "Dat is geen bewijs," zegt Kotesh.

Ook wordt hij gelinkt aan de Palestijnse activist Amin Aboe Rashed, die eerder voorzitter van PGNL was. Tegen hem loopt op dit moment een rechtszaak vanwege het financieren van Hamas. Maar Rashed zegt zelf dat hij alleen geld heeft geschonken voor humanitaire doeleinden, "en die rechtszaak loopt nog," zegt Kotesh.

Criminaliseren

Verder staat er een Instagrampost in het rapport waarin Kotesh schrijft: "Als je iemand kent die is gearresteerd, laat het ons dan weten zodat we juridische ondersteuning kunnen bieden." Dat moet dienen als bewijs dat PGNL een leidende rol heeft gespeeld in het geweld op 7 november.

Maar die post ging over de demonstratie die om 19.00 uur niet ver van de Johan Cruijff Arena werd gehouden, voorafgaand aan de wedstrijd, zegt Kotesh. Nergens blijkt verder uit het rapport dat hij geweld heeft gepleegd of aanwezig was in het centrum van Amsterdam in de nacht waarin Israëliërs werden gemolesteerd.

Kotesh benadrukt dat de beschuldigingen niet kloppen. "Er wordt geprobeerd om ons werk te criminaliseren, gebaseerd op geen enkel feit. Al ons werk is legaal. Het verbaast me dat mijn regering klakkeloos het verhaal van Israël overneemt."

NCTV doet onderzoek

Kotesh zegt dat de regering vaker antisemitisme met de pro-Palestinabeweging in verband brengt. PGNL is tegen antisemitisme, benadrukt hij. "Wij hebben ook Joodse collega's die met ons mee demonstreren. Wij als Palestijnen weten precies wat discriminatie en apartheid betekenen, dat zullen we nooit wensen voor iemand anders. Onze beweging is juist heel inclusief en divers."

Het rapport is nu onderwerp van een onderzoek van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) naar mogelijk ongeoorloofde bemoeienis door Israël. Minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken (NSC) verwacht dat de uitkomst eind volgende week naar de Kamer zal gaan.

De Domtoren in Utrecht gaat veelvuldig op de foto, zeker nadat twee weken geleden het nieuwe 'lichtplan' in de gerestaureerde toren is onthuld door koningin Máxima.

Niet alleen toeristen kijken vrijwel allemaal omhoog, ook Utrechters blijven staan om een foto te nemen. "Leuk voor een kerstkaart", zegt er een bij RTV Utrecht.

Bij de jarenlange restauratie van de eeuwenoude toren zijn alle stenen nagelopen. Het uurwerk en de vier wijzerplaten zijn vervangen en de torenhaan is opgepoetst. Maar de meeste aandacht lijkt nu uit te gaan naar de verlichting.

De buitenkant is beter uitgelicht, plekken die voorheen nogal donker waren staan nu mooi in het licht, stelt projectleider Ralph Backer. "Maar ook achter de galmborden (bij de klokken) zijn extra verlichtingen geplaatst. Ook voor het glas-in-lood zijn binnen lampen gezet om die buiten beter zichtbaar te maken. Er is dus echt een kwaliteitsboost." Door het nieuwe lichtplan zijn bijvoorbeeld de plafondgewelven en ornamenten goed zichtbaar van buitenaf.

En dat trekt dus veel bekijks, blijkt ook op de Maartensbrug vlak bij de toren. "Er staan continu mensen naar boven te kijken en foto's te maken", aldus Backer. "Dan loop ik daar stiekem rond, dan is het leuk om te horen dat iedereen trots is op die toren."

Tot 23.00 uur 's avond brandt de verlichting volop. Daarna wordt-ie gedimd om energie te besparen. De kleuren van de nieuwe ledverlichting kunnen makkelijk worden aangepast. Daarbij zijn tal van combinaties mogelijk, al wil Backer voorkomen dat de statige toren een soort kerstboom wordt.

"De Domtoren staat niet op de kermis", stelt hij. Hij benadrukt dat het gebruik van de gekleurde lampen zorgvuldig moet worden afgewogen. "Het is niet de bedoeling dat de Dom dertig keer per maand in alle kleuren te zien is."

Komende maandagavond kleurt de Domtoren in ieder geval oranje. Dat gebeurt in het kader van Orange the World, een wereldwijde campagne tegen geweld tegen vrouwen en meisjes. Ook tal van andere gebouwen kleuren dan oranje.

"De zeeën gaan op dit moment ongekend hoog, het is windkracht 11 in de samenleving". Dat heeft partijleider Pieter Omtzigt van NSC gezegd op een ledencongres in Nieuwegein. "Er is geen enkel excuus voor het ongekend antisemitische gedrag dat in Amsterdam is vertoond. We moeten er alles aan doen om de Joodse gemeenschap zich veilig te laten voelen in ons land."

Hij is kritisch over de toon in het politieke debat, waarbij mensen "als groep weggezet worden en niet als individu gezien worden". Omtzigt heeft begrip voor het besluit van zijn partijgenoten die afgelopen tijd uit de politiek stapten. Hij heeft dat zelf niet overwogen, zei hij in de persconferentie na afloop van zijn toespraak.

In zijn speech uitte hij kritiek op de politiek. "Polarisatie is een probleem wanneer politici olie op het vuur gooien, maar problemen onopgelost laten", zei hij daarover. "De woorden die gebruikt worden kunnen scheidslijnen in de samenleving vergroten." Op vragen in de persconferentie naderhand of dit ging over de coalitiepartijen PVV, VVD en BBB zei hij dat hij de politiek in het algemeen bedoelt.

Hij noemde actiegroep Extinction Rebellion niet bij naam, maar uitte kritiek op hun manier van demonstreren. "Een snelweg blokkeren en dan precies de tunnelbak die je vanuit de Tweede Kamer kunt zien is een garantie voor veel aandacht. Demonstreren is een grondrecht, maar het is wel zaak om niet alleen te luisteren naar de meest mediagenieke of ontregelende protesten."

Omtzigt sprak van "keiharde omgangsvormen":

NSC verwacht van het kabinet-Schoof voor 1 april concrete voorstellen die verbeteringen voor burgers opleveren, zei hij. Het gaat daarbij om woningbouw, betaalbare huizen, minder belasting op arbeid en de aanpak van arbeidsmigratie.

Omtzigt vindt dat de politiek de visie op mensen en de samenleving heeft verloren en heeft "ingeruild voor een economische schijnwerkelijkheid van modellen en koopkrachtplaatjes". Hij wil meer aandacht voor wat er werkelijk in de samenleving speelt en wat mensen meemaken.

Verder vroeg hij aandacht voor het oplossen van het toeslagenschandaal en de problemen in de jeugdzorg. "Sommige verhalen geloofde ik eerst niet, net als bij de toeslagen", zei Omtzigt daarover. "Wij zien de meest kwetsbare kinderen, de ouders van uithuisgeplaatste kinderen, en weten dat het nog steeds misgaat."

Crisissituatie in kabinet

In het kabinet ontstond recent een crisissituatie door het vertrek van NSC-staatssecretaris Achahbar die de "polariserende omgangsvormen" hekelde. Kort daarna vertrokken twee NSC-Kamerleden vanwege "discriminatie" en een toenemende "neiging om minderheden te beledigen". Eerder deze maand trad NSC-staatssecretaris Idsinga van Financiën af. Nu hoopt de regeringspartij de gelederen te sluiten.

Omtzigt keerde deze week terug in de Tweede Kamer, nadat hij sinds september op doktersadvies thuis was gebleven. Hij gaat voorlopig nog niet fulltime aan de slag, maar zal het rustig opbouwen, zo legde hij eerder uit. Dat geldt ook voor zijn aanwezigheid op dit ledencongres.

Het is het tweede ledencongres van de partij, die in de zomer van 2023 is opgericht. De leden, begin dit jaar een kleine 10.000, kunnen via ingediende moties over onderwerpen meepraten. Verschillende leden zullen discussie willen over de vraag of NSC wel in het kabinet moet blijven.

Geen stemming over kabinetsdeelname

Een stemming over dat onderwerp staat niet op het programma. Een kritisch NSC-lid kwam wel met een motie hierover, maar het bestuur vond dat die te laat was ingediend. En de indiener eiste dat de NSC-fractie in de Tweede Kamer bij een meerderheid van de stemmen voor die motie zou opstappen. Volgens de statuten van NSC kan dat niet: de gekozen Kamerleden bepalen zelf de politieke koers.

Hoe de discussie met de 700 aanwezige leden zal verlopen is moeilijk te voorspellen. Vooraf kwamen bij het bestuur honderden mailtjes binnen met vragen, opmerkingen en zorgen van voorstanders, tegenstanders en twijfelaars.

Aan het eind van de middag zal waarnemend fractievoorzitter Van Vroonhoven de leden toespreken.

Er was applaus van de NSC-leden voor Pieter Omtzigt:

Secretaris-generaal van de NAVO Mark Rutte is gisteren naar Florida gereisd voor een gesprek met aankomend president van de VS Donald Trump. Dat bevestigt een woordvoerder van de NAVO. Ze hebben gepraat over "mondiale veiligheidskwesties waar de alliantie mee geconfronteerd wordt".

Wat er verder is besproken is niet bekendgemaakt. Wel is een foto naar buiten gebracht waarop Rutte en Trump elkaar breed lachend de hand schudden. Begin deze maand liet Rutte weten het graag te willen hebben over de toenemende dreiging van Rusland, Iran, China en Noord-Korea.

Rutte zei ook dat hij na de verkiezingsoverwinning van Trump al even kort contact met hem heeft gehad. Hij heeft gezegd uit te kijken naar de samenwerking en dat die samenwerking in de eerste vier jaar dat Trump president was - Rutte was toen premier - prima verliep.

Rutte is met het Nederlandse regeringstoestel naar de VS gevlogen. De vlucht is betaald door de NAVO.

Kritisch op de NAVO

Het is geen geheim dat Trump kritisch is over de NAVO. Zo heeft hij meermaals gezegd dat veel lidstaten te weinig bijdragen en dreigde hij tijdens zijn eerste periode als president zelfs uit de alliantie te stappen.

De twee hebben elkaar al eens ontmoet in 2019. Rutte bezocht toen als premier van Nederland Trump op het Witte Huis.

De Filipijnse vicepresident Sara Duterte heeft een opvallende uitspraak gedaan. Ze zei in een online persconferentie dat ze president Ferdinand Marcos Jr. zou laten vermoorden als zijzelf om het leven wordt gebracht.

Ze zei dat nadat haar was gevraagd of ze zich zorgen maakt over haar veiligheid, waarna ze beweerde dat er een complot bestaat om haar te vermoorden.

"Ik heb iemand gesproken en die heb ik gezegd dat als ik vermoord word, hij naar president Marcos, zijn vrouw en de voorzitter van het parlement moet gaan om ze te doden." Ze benadrukte dat ze het serieus meent. "Geen grap, geen grap", zei ze.

Passende maatregelen

Duterte is vicepresident van de Filipijnen, nadat ze eerder ook minister van Onderwijs was. Die functie legde ze in juni neer na onenigheid met de president. In de Filipijnen wordt de vicepresident apart gekozen, waardoor het mogelijk is dat kandidaten van twee verschillende partijen met elkaar moeten samenwerken.

De beveiliging van de president neemt de dreiging in elk geval serieus. "Op basis van de verklaring van de vicepresident hebben we passende maatregelen genomen", heet het in een verklaring van het kantoor van de president.

Dochter en zoon van

Duterte blijft in functie als vicepresident, die in de Filipijnen vooral een ceremoniële rol heeft. Ze is de dochter van Rodrigo Duterte, de voorganger van Marcos Jr. als president. Haar vader was jarenlang burgemeester van de grote stad Davao City en van 2016 tot 2022 president van het land.

Hij stond bekend om zijn nietsontziende aanpak van de drugscriminaliteit. Dat maakte hem populair, maar keerzijde van deze aanpak onder zijn bewind was dat ook veel, overwegend arme, mensen werden vermoord die geen drugshandelaren waren.

De huidige president Marcos Jr. is de zoon van dictator Ferdinand Marcos, die tijdens zijn presidentschap (1965-1986) miljarden dollars verduisterde. Marcos Jr. kan niet herkozen worden, maar Sara Duterte kan zich wel verkiesbaar stellen.

Op het Australische eiland Tasmanië heeft een man zijn been verloren, nadat hij bij het packraften was uitgegleden en vast kwam te zitten tussen rotsblokken in een rivier.

Packraften is een combinatie van raften en wandelen, waarbij de deelnemers met een opblaasbare rubberboot door de natuur trekken.

Toen de toestand van de man na vele pogingen om hem vrij te krijgen verslechterde, besloten reddingwerkers om het been waarmee hij vastzat te amputeren.

Stroomversnelling

De 60-jarige man was gisteren om 14.30 uur plaatselijke tijd met een groep vrienden gaan raften op de rivier de Franklin in het zuidwesten van Tasmanië. In een stroomversnelling sloeg hij overboord en kwam klem te zitten tussen de rotsblokken.

De groep sloeg een uur later alarm, waarna een helikopter met gespecialiseerde reddingswerkers naar de moeilijk te bereiken plek van het ongeluk werd gestuurd. Ze ontdekten dat het slachtoffer onder water bekneld was geraakt. Hij droeg wel een wetsuit waardoor hij niet snel zou afkoelen.

Optimistisch en positief

Gisteren mislukten meerdere pogingen om het been los te krijgen, ondanks de inzet van speciale technieken en apparatuur. Al die tijd bleef de man optimistisch en positief, ervan overtuigd dat het uiteindelijk wel zou lukken. Maar vanmorgen mislukte ook de laatste poging.

Omdat de gezondheid van de man achteruitging werd het moeilijke besluit genomen om hem te verdoven en het been te amputeren. "Het was een zaak van leven of dood", zegt een reddingswerker tegen ABC News. "De redding was een uiterst moeilijke en technische operatie."

De man is in kritieke toestand naar een ziekenhuis in Hobart gebracht. Hij is geen Australiër. Welke nationaliteit hij wel heeft, zegt de politie niet.

Een jongen van 15 uit Kaatsheuvel zonder rijbewijs is vannacht zwaargewond geraakt toen de auto die hij bestuurde tegen een boom reed op de 1e Wittedijk, vlak bij het Brabantse dorp Sprang-Capelle.

Ook de twee andere inzittenden, een 21-jarige man uit Kaatsheuvel en een 26-jarige man uit Sprang-Capelle, raakten bij de crash zwaargewond.

Het ongeluk gebeurde omstreeks 01.45 uur, meldt Omroep Brabant. Volgens de politie waren er geen andere voertuigen bij betrokken. Onderzocht wordt of de 15-jarige bestuurder, die net als de twee andere inzittenden in het ziekenhuis ligt, onder de invloed van alcohol was.

Op de betrokken auto zaten geen kentekenplaten. De auto was ook niet verzekerd. De politie doet verder onderzoek naar de toedracht van het ongeluk.

Meer dan driehonderd nummers heeft omroep AVROTROS ontvangen bij de inschrijving voor de Nederlandse inzending voor het Eurovisie Songfestival van 2025.

Tot vrijdagavond konden artiesten hun nummer(s) inzenden om kans te maken Nederland te vertegenwoordigen op het Songfestival in het Zwitserse Basel volgend jaar. Welke artiesten van zich hebben laten horen is niet bekendgemaakt.

Joost Klein kreeg van AVROTROS de kans om Nederland wederom te vertegenwoordigen, maar dat heeft hij geweigerd. Zangeres Anouk, die in 2013 meedeed aan het songfestival met Birds, liet doorschemeren dit jaar weer een nummer in te sturen.

In een relatief korte periode - AVROTROS maakte pas eind oktober bekend weer mee te willen doen - heeft de omroep 331 liedjes ontvangen. "Een enorm en fantastisch aantal gezien de korte periode en de extra voorwaarden die aan de inzending gekoppeld waren", stelt de omroep.

Toch weer meedoen

Lange tijd was het onduidelijk of AVROTROS überhaupt weer zou meedoen, vanwege de diskwalificatie van Klein op het Songfestival dit jaar in Malmö.

AVROTROS zei dat er van alles moest veranderen op het festival. Volgens de omroep is dat gebeurd, daarom is toch besloten dit jaar weer mee te doen. "Het Nederlandse publiek zou niet de dupe moeten worden van de onenigheid tussen AVROTROS en de EBU", zegt algemeen directeur Taco Zimmerman.

De komende weken gaat de selectiecommissie van de omroep zich buigen over de vele inzendingen en wordt bepaald wie Nederland vertegenwoordigt in Bazel.

De Amerikaanse violist Charles Castleman (83) schenkt zijn Stradivarius-viool aan de Muziekkapel Koningin Elisabeth in het Belgische Waterloo, de muziekopleiding die finalisten van de prestigieuze Koningin Elisabethwedstrijd voorbereidt.

"Deze Stradivarius hoort in een instelling waar de volgende generaties worden voorbereid op hun toekomst en waar het niveau passend is voor dit instrument", zegt hij tegen de Vlaamse omroep VRT Nieuws. "De Muziekkapel sluit aan bij mijn wens en ligt me na aan het hart."

Zelf was Castleman een muzikaal wonderkind. Hij trad als 10-jarige al op in een tv-show van Frank Sinatra. In 1963 nam hij zelf deel aan de Koningin Elizabethwedstrijd voor viool en won. Die ervaring heeft bij zijn keuze een grote rol gespeeld.

"Ik zal nooit mijn tijd gedurende de voorbereiding van de Koningin Elisabethwedstrijd in 1963 vergeten. Mijn fijne herinneringen in België en de projecten van de Muziekkapel om onze kunst door te geven: dat maakt de keuze evident om mijn viool aan de Muziekkapel toe te vertrouwen."

De Belgische website Klassiek Centraal noemt Castlemans Stradivarius een "uitzonderlijke viool, daterend uit de gouden periode van de beroemde Italiaanse vioolbouwer en meer dan 300 jaar oud".

De komende drie jaar mag de Amerikaanse violist Miclen LaiPang het instrument bespelen. Hij is een oud-leerling van Castleman en artist in residence aan de Muziekkapel.

"Als ik deze Stradivarius uit 1707 in mijn handen houd, voel ik me verbonden met iets dat veel groter is dan ikzelf", zegt hij tegen de VRT. "Als ik erop speel, voel ik de ziel, de verhalen en het vakmanschap van degenen die mij zijn voorgegaan."

Het instrument is vanaf 2028 is beschikbaar voor andere musici bij de Muziekkapel.

In een paginagrote advertentie in De Telegraaf en de Volkskrant roepen gemeenten, bedrijven en maatschappelijke organisaties uit het noorden van het land Den Haag op om door te gaan met de voorbereiding van de Lelylijn en de Nedersaksenlijn.

Onder meer de Rijksuniversiteit Groningen, de politie in Noord-Nederland en gemeenten als Leeuwarden, Groningen, Assen en Emmen ondertekenen de advertentie. "Noordelijk Nederland kijkt met verbaasde ogen naar Den Haag", begint de oproep.

"De spoorlijnen waren prominent in het hoofdlijnenakkoord, het regeringsprogramma en zelfs in de troonrede. Maar nu ineens aarzelt het kabinet over de volgende stap in de voorbereiding. Omdat het geld nog niet is geregeld", staat in de advertentie. De regio zegt "verbaasd en teleurgesteld" te zijn over dit argument.

Begin november liet staatsecretaris Jansen van Infrastructuur en Waterstaat weten nog geen definitief besluit te hebben genomen over het doorgaan van de plannen voor de Lely- en de Nedersaksenlijn. Die twee spoorlijnen moeten de verbindingen binnen en met het noorden verbeteren, maar de twee projecten komen miljarden tekort.

Groningen, Friesland en Drenthe ijveren al meer dan zestig jaar voor de aanleg van de Lelylijn, een spoorverbinding die Lelystad via Emmeloord en Drachten met Groningen moet verbinden. Ook bepleiten ze de aanleg van de Nedersaksenlijn, tussen Groningen en Enschede via Emmen.

"Regeren is niet alleen vooruitzien. Regeren is ook doen wat je zegt en schrijft", stellen de noordelijke partijen in de advertentie. De ondertekenaars wijzen erop dat ze eerder al aangeboden hebben mee te betalen aan de spoorlijnen. "We vragen u: spring op de trein."

Goedemorgen! Na een roerige week komen leden van NSC bij elkaar in Nieuwegein voor een partijcongres en in Den Haag opent een tentoonstelling over toetjes.

Eerst het weer: de dag begint droog en bewolkt. In de loop van de dag trekt vanuit het westen een gebied met regen over het land. Bij een matige tot krachtige zuidenwind wordt het maximaal 6 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Dit is er vannacht gebeurd:

Donald Trump heeft Scott Bessent voorgedragen als minister van Financiën. "Scott zal mijn beleid uitvoeren dat de Amerikaanse concurrentiekracht stimuleert en oneerlijke handelsonvenwichtigheden stopt", zegt Trump.

Bessent heeft zo'n 3 miljoen dollar gedoneerd aan Trump en andere Republikeinse doelen in de aanloop naar de verkiezingen. Hij gaf Trump tijdens de campagne ook financieel advies.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Tientallen volwassen kinderen van ouders met een verstandelijke beperking komen vandaag bijeen op een lotgenotendag. Zo ook Rosita Vis, die opgroeide bij een verstandelijk beperkte moeder en stiefvader.

Op de lotgenotendag verwacht Vis herkenning en erkenning. "Kind van ouders met een verstandelijke beperking zijn is heel eenzaam. Je bent nooit gezien en bent verwaarloosd. Je weet exact wat een lotgenoot meemaakt en hebt aan één woord genoeg."

Rosita Vis over de impact die haar jeugd op haar heeft gehad:

Fijne zaterdag!

De humanitaire situatie in Gaza verslechtert en meer Palestijnen lijden honger, kwam deze week naar voren in een rapport van de VN-organisatie OCHA. De noodhulp bereikte de afgelopen maand het laagste niveau in een jaar tijd. Voor de oorlog kwamen er meer dan 500 vrachtwagens per dag de Gazastrook binnen, in oktober waren dat er gemiddeld 37 per dag.

Carla Jonkers, hoofd internationale noodhulp voor het Rode Kruis, ziet dit ook. "De honger neemt absoluut toe, en er is geen vertrouwen dat er genoeg voedsel Gaza binnenkomt. Mensen zijn wanhopig."

Hulporganisatie OCHA waarschuwt voor een sterke toename van het aantal huishoudens in Centraal-Gaza en het zuiden dat te kampen heeft met ernstige honger. Laurens den Dulk, programmamanager humanitaire hulp voor Cordaid, zegt dat er bijna een half miljoen Gazanen op het ernstigste, catastrofale niveau van voedselonzekerheid zitten.

Konvooien geplunderd

In Noord-Gaza zitten volgens schattingen van de VN nog zo'n 70.000 mensen vast nadat de Israëlische strijdkrachten daar eind oktober een nieuw offensief waren gestart. Hulpgoederen worden er al een maand nauwelijks toegelaten. OCHA meldt dat gaarkeukens en bakkerijen door de voedseltekorten hun deuren hebben gesloten, en ook zorg bij ondervoeding deels is opgeschort.

Plunderingen van hulpkonvooien verergeren de tekorten aan hulpgoederen. Vorige week ging het mis bij de zuidelijke grensovergang Kerem Shalom, toen een groep gewapende Palestijnen 98 van de 109 vrachtwagens plunderden terwijl zij chauffeurs onder schot hielden.

Phillipe Lazzarini, hoofd van de VN-organisatie UNRWA, waarschuwt al maanden voor toenemende onveiligheid in Gaza. Jonkers van het Rode Kruis bevestigt dit. "Het heeft ons verbaasd dat het ondanks de hoge nood zo lang goed is gegaan. Sinds begin dit jaar is het met de veiligheid steeds verder bergafwaarts gegaan waardoor konvooien steeds vaker worden geplunderd."

OCHA spreekt van georganiseerde aanvallen bij de grensovergang Kerem Shalom, die voortkomen uit de ineenstorting van de openbare orde. Plunderaars zien hun kans schoon om gestolen waar tegen woekerprijzen in Gaza te verkopen.

Israël heeft Hamas beschuldigd van het stelen van hulpgoederen. Hamas spreekt dat tegen en zegt dat Israël aanstuurt op anarchie in Gaza door de aanvoer van hulpgoederen te frustreren. Hamas, dat bendes verantwoordelijk houdt voor de plunderingen, zou een speciale gewapende eenheid hebben opgericht om nieuwe aanvallen op konvooien te voorkomen.

Afhankelijk van Israël

Jonkers benadrukt de noodzaak om meer grensovergangen te openen. "Er moet veel meer hulp naar binnen." Organisaties zijn daarvoor afhankelijk van Israël, zegt Den Dulk. "Israël mag bepalen welke vrachtwagens met welke hulpgoederen Gaza binnenkomen."

Ook de Israëlische bombardementen maken het moeilijk voor de hulporganisaties om de voedselhulp op de juiste plek te krijgen. "Door de evacuatiebevelen moeten we ons verplaatsen naar andere gebieden, waar we de distributie helemaal opnieuw moeten opbouwen," zegt Jonkers. "En dat maakt hulp bieden heel lastig."

De consequenties van ernstige honger worden steeds zichtbaarder, ziet Jonkers. "Mensen verzwakken." De directeur van het Kamal Adwan-ziekenhuis in het noorden van Gaza spreekt op X van zowel kinderen als volwassenen die ondervoed zijn. OCHA ziet een toename van kinderen die worden opgenomen met oedeem, een opzwelling van lichaamsdelen door vochtophoping. Dat is doorgaans een teken van verergerde ondervoeding.

De ernstige gezondheidsproblemen hangen ook samen met het tekort aan brandstof. Brandstof is nodig voor het laten rijden van vrachtwagens, het functioneren van bakkerijen en ziekenhuizen en het koken van voedsel. Jonkers: "Er is een gebrek aan gas om te koken. Dan kun je ook geen rijst of pasta eten."

De honger heeft ook een effect op de mentale gezondheid van de Gazanen. Jonkers: "Dat is een optelsom: honger, verlies van familieleden en vrienden, uitzichtloosheid. De mentale gezondheid staat op heel veel punten onder druk."

Overleven op adrenaline

Lokale medewerkers van Caritas Jerusalem, dat wordt ondersteund door Cordaid, organiseren in de Gazastrook activiteiten om kinderen wat afleiding te geven, zegt Den Dulk. "Schminken, muziek, kleuren en tekenen helpen kinderen de werkelijkheid even te vergeten. Maar die lokale medewerkers zijn zelf ook slachtoffer van de oorlog, ze overleven op adrenaline."

Het toelaten van voedsel zou de mentale druk enigszins kunnen verlichten, zegt Jonkers. "De markt moet overspoeld worden zodat er genoeg eten is voor mensen om te kopen, waardoor ze rust krijgen." Maar de kans is klein dat dit gebeurt. "De tendens is dat de situatie steeds slechter wordt, en het steeds lastiger wordt om mensen van hulp te voorzien", zegt Jonkers.

Linda Nooitmeer stopt als voorzitter van het Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis, NiNsee. Na acht jaar draagt zij op 1 maart 2025 het stokje over aan een nieuwe voorzitter.

Dat is op eigen verzoek, want directeur Urwin Vyent had haar graag behouden. "Ik heb mijn uiterste best gedaan om haar langer te laten blijven, maar ik snap ook heel goed dat als je zo lang je nek hebt uitgestoken en zoveel hebt gegeven, je er op een gegeven moment een punt achter wilt zetten."

Het voelde voor Nooitmeer de afgelopen acht jaar als tegen de wind in fietsen. "Toen ik in 2017 begon, werd het NiNsee helemaal niet erkend door de overheid, waren we geen gesprekspartner. Tijdens kabinet-Rutte I was het NiNsee al wegbezuinigd. Inmiddels zijn er 25 comités door heel Nederland en zijn we niet meer weg te denken", zegt Nooitmeer.

Excuses

Er is in die acht jaar echt iets in gang gezet, zegt ook directeur Vyent. "Linda Nooitmeer was jarenlang ons gezicht, en haar inspanningen hebben ertoe geleid dat er excuses zijn gemaakt door de premier en koning Willem-Alexander."

Dat de aanloop naar die excuses niet altijd vlekkeloos verliep, doet niets af aan de kracht van die excuses, zegt Nooitmeer: "Je krijgt nooit 100 procent wat je wenst, maar ga voor het hoogst haalbare. Met de wijsheid van nu moeten we blij zijn dat de excuses toen zijn gemaakt."

De grootste winst is voor Nooitmeer dat het slavernijdossier niet meer weg te denken is. Verschillende steden hebben onderzoek laten doen naar de eigen slavernijgeschiedenis, en na Amsterdam volgden andere steden met excuses voor hun rol in dat slavernijverleden.

Ook banken, waaronder De Nederlandsche Bank, hebben onderzoek laten doen naar de herkomst van het kapitaal. Slavernijmonumenten worden in het hele land opgericht, en met 25 comités wordt op 1 juli in elke provincie stilgestaan bij de afschaffing van de slavernij.

Onomkeerbaar

"De geest is uit de fles", zegt Nooitmeer. "Dit is onomkeerbaar. Het is geen Amsterdams dossier meer dat alleen mensen met Afrikaanse roots aangaat, maar dit is onze gedeelde geschiedenis."

Met herdenkingsdag Keti Koti op de lijst van immaterieel erfgoed van Nederland is wat Nooitmeer betreft het slavernijdossier bestendigd. "Ik hoor zorgen vanuit de samenleving met de komst van dit rechtse kabinet over wat er met dit dossier gebeurt. Maar ik geloof in de kracht van de samenleving."

Nooitmeer vertelde twee jaar geleden wat excuses van de Nederlandse staat voor het slavernijverleden voor haar betekenen:

NiNsee-directeur Vyent moet nu op zoek naar een andere voorzitter. "We zijn in gesprek met het ministerie van Binnenlandse Zaken over de nieuwe invulling van het NiNsee als kenniscentrum. Het zou mooi zijn als de nieuwe voorzitter deelgenoot kan zijn van dit proces."

Nooitmeer heeft alle vertrouwen in een goede opvolger. "Ik kom zoveel mensen tegen met een goed verhaal, met kennis en passie, waar ook ik van kan leren. Het zou fantastisch zijn als een van die mensen zich geroepen zal voelen het stokje over te nemen."

Niet loslaten

Nooitmeer wil zich intussen gaan focussen op haar carrière als bedrijfseconoom, iets wat acht jaar lang op de achtergrond bleef door de onbezoldigde functie van NiNsee-voorzitter.

Toch zal Nooitmeer het dossier nooit helemaal loslaten. "We zijn er nog niet goed in geslaagd om de doorwerking van de slavernij aan te pakken. De sociaal-economische achterstanden bij mensen met Afrikaanse roots in Nederland, Suriname en het Caribisch deel van het Koninkrijk zijn nog altijd niet ingelopen. De energie om dat aan te pakken is er nog."

Na een roerige maand hoopt regeringspartij NSC vandaag op een partijbijeenkomst in Nieuwegein de gelederen te sluiten.

De van een burn-out herstellende partijleider Omtzigt zal rond 11.30 uur de leden toespreken. Zijn plaatsvervanger Van Vroonhoven houdt aan het eind van de middag een toespraak.

Maar steunen de NSC-leden op het congres het voornemen van de partijtop om in het kabinet-Schoof te blijven zitten? Willen ze ook een punt zetten achter de discussie of er wel of geen sprake is van discriminatie of racisme in het kabinet?

Die vragen zijn actueel nu NSC-staatssecretaris Achahbar en twee NSC-Kamerleden recent de Haagse politiek de rug hebben toegekeerd. Achahbar vertrok eind vorige week vanwege "polariserende omgangsvormen". Kamerleden Zeedijk en Hertzberger stapten deze week op; de een noemde "discriminatie" als reden, de ander zag een toenemende "neiging om minderheden te beledigen".

Kijk hier naar de verklaringen van de vertrokken NSC'ers:

De van een burn-out herstellende NSC-leider Omtzigt en zijn rechterhand Kamerlid Van Vroonhoven wacht een spannende dag. Zij willen dat de rust terugkeert in de partij. Wat er recent is gebeurd, moet de partij nu "achter zich laten", benadrukken ze.

Goede plannen

Gaat het Omtzigt en Van Vroonhoven lukken de zo'n 700 aanwezige leden ervan te overtuigen dat de partij nu "vooruit" wil en "aan de slag" moet? Er zijn, zo is hun redenering, grote problemen in het land en NSC heeft volgens de partijtop veel goede plannen om het land verder te helpen.

Het is het tweede ledencongres van de partij, die in de zomer van 2023 is opgericht. De leden, begin dit jaar een kleine 10.000, kunnen over allerlei onderwerpen via ingediende moties hun standpunt duidelijk maken.

Maar een motie over "wel of niet in de coalitie blijven" staat niet op de lijst. Een kritisch NSC-lid heeft dit wel geprobeerd, maar het bestuur vond dat de motie te laat was ingediend.

Een bijkomend probleem was dat de indiener eiste dat de motie bindend zou zijn. Dat wil zeggen dat de Tweede Kamerfractie de uitkomst móet uitvoeren. Volgens de statuten van NSC kan dat niet; alleen gekozen Kamerleden bepalen uiteindelijk de koers. Dat is bij veel andere politieke partijen ook het geval.

Haagse perikelen

Het NSC-bestuur ziet wel de noodzaak om terug te blikken op het turbulente vertrek van vier prominente NSC-politici (de begin deze maand vertrokken staatssecretaris Idsinga meegerekend). Geplande deelsessies in aparte zaaltjes worden daarom ingekort; Kamerleden gaan daar nu vragen beantwoorden over de Haagse perikelen.

Hoe de stemming onder de circa 700 leden zal zijn, is nog moeilijk te voorspellen. Er zijn bij het bestuur weliswaar honderden mailtjes binnengekomen met allerlei vragen, opmerkingen en zorgen van voorstanders, tegenstanders en twijfelaars. Maar een eenduidig beeld is er niet.

Ergens in de middag komt er een plenaire sessie waarbij de aanwezige leden kunnen doorpraten over de actualiteit. Dan moet blijken of het de Kamerleden in die aparte sessies is gelukt om de rust terug te brengen.

Dat zal voor de partijtop een mooi begin zijn om weggelopen NSC-kiezers te proberen terug te winnen. In de Peilingwijzer, een gemiddelde van alle peilingen die voor het laatst voor Achahbars vertrek uitkwam, staat de partij op 0 tot 4 zetels. Bij de Tweede Kamerverkiezingen een jaar geleden behaalde NSC er 20.

Aankomend president Trump van de VS heeft Scott Bessent voorgedragen als minister van Financiën.

Die werkte tussen 1991 en 2000 voor miljardair George Soros. In 2011 keerde hij terug naar het investeringsbedrijf van Soros, waar hij een hoge functie bekleedde. Hij heeft er tot 2015 gewerkt.

Bessent heeft zo'n 3 miljoen dollar gedoneerd aan Trump en andere Republikeinse doelen in de aanloop naar de verkiezingen. Ook was hij een van de financieel adviseurs van Trump tijdens zijn campagne.

"Scott zal mijn beleid steunen, dat de Amerikaanse concurrentiekracht stimuleert en oneerlijke handelsonvenwichtigheden stopt", zegt Trump over de voordracht van Bessent.

Als hij inderdaad minister wordt, is Bessent volgens The Wall Street Journal het eerste openlijke homoseksuele lid van een Republikeins kabinet dat door de Senaat is goedgekeurd. In 2020 stelde Trump Richard Grenell aan als waarnemend directeur van de nationale inlichtingendienst, maar voor zijn benoeming was de instemming van de Senaat niet nodig.

Naam gaat al langer rond

Bessents naam ging al langer rond als beoogd minister van Financiën, maar het was nog geen uitgemaakte zaak. Zo werd de naam van Trump-vertrouweling en zakenman Howard Lutnick ook veelvuldig genoemd.

Maar die wordt wat Trump betreft minister van Handel. Tesla-oprichter Elon Musk, die ook een rol heeft in Trumps kabinet, zei eerder op X dat hij Bessent een "business as usual-keus" vond, terwijl hij in Lutnick iemand zag die "werkelijk verandering zou doorvoeren".

Uitgaves van het kabinet

Trump heeft verder bekendgemaakt Russ Vought te kiezen als directeur van het U.S. Office of Management and Budget. Dit agentschap heeft veel zeggenschap over uitgaves van het kabinet.

Vought had dezelfde positie onder het vorige presidentschap van Trump. Hij was een van de architecten van het omstreden conservatieve Project 2025, een plan waarin onder meer wordt beschreven hoe ook op lokaal niveau meer Trump-gezinde ambtenaren moeten komen.

Hoewel Trump afstand nam van dat plan, zijn veel mensen die eraan werkten bondgenoten van hem.

American footballspeler

Voormalig American footballspeler Scott Turner is voorgedragen als minister van Volkshuisvesting en Stedelijke Ontwikkeling. In de eerste ambtstermijn van Trump leidde hij het White House Opportunity and Revitalization Council, een overheidsorgaan dat zich onder meer bezighoudt met economische ontwikkeling van achterstandsbuurten.

Turner is de hoogste zwarte persoon die Trump tot nu toe voor zijn regering heeft geselecteerd. Trump zegt dat Turner "op ongeëvenaarde wijze heeft geholpen om de meest hulpbehoevende gemeenschappen in ons land te transformeren".

Als beoogd directeur van Centers for Disease Control and Prevention kiest Trump voor Dave Weldon. De 71-jarige arts en voormalig Congreslid komt daarmee aan het hoofd te staan van een agentschap met een budget van 17,3 miljard dollar dat onder meer reageert op uitbraken van infectieziekten en goedgekeurde vaccins aanbeveelt.

Het leger van Myanmar voert de aanvallen op gebieden die in handen zijn van verzetsgroepen op, zegt de speciaal VN-rapporteur voor Myanmar in een nieuw rapport. In dorpen is sprake van onthoofdingen, groepsverkrachtingen en martelingen. Onder de slachtoffers zijn volgens de VN vrouwen, kinderen en ouderen.

Speciaal rapporteur Thomas Andrews meldt dat de junta van Myanmar met de aanvallen reageert op het verlies aan terrein aan verschillende verzetsgroepen. Zo verloor het leger onlangs controle over een belangrijke handelsroute.

'Onzichtbare crisis'

Verder omschrijft Andrews de situatie in Myanmar als een "onzichtbare crisis", omdat de aandacht van de wereld op andere landen is gericht. Hij haalt uit naar landen die het militaire regime steunen. "De toenemende wreedheid tegen de bevolking van Myanmar wordt mogelijk gemaakt door overheden die steun geven aan het transport van wapens en brandstof voor vliegtuigen van het leger."

Andrews noemt geen namen van landen die het regime steunen. Wel prijst hij de VS voor het instellen van sancties en Singapore voor het harde optreden tegen wapentransporten, al noemt hij het treurig dat niet meer landen zich zo opstellen.

Myanmar wordt sinds 2021 verscheurd door geweld. Het leger greep in februari van dat jaar de macht en zette de gekozen regeringsleider Aung San Suu Kyi aan de kant. Sindsdien woedt er een bloedige strijd tussen de junta en meerdere verzetsgroepen.

Een Australische man die zich voordeed als trouwambtenaar blijkt niet de juiste papieren gehad te hebben. Hierdoor zijn de huwelijken die hij heeft gesloten ongeldig. Nadat hij tegen de lamp was gelopen verklaarde hij dat hij door zijn baan te weinig tijd had om de cursus die hij moest volgen af te maken.

De man sloot tussen maart 2022 en april 2023 in Melbourne vijf huwelijken die dus allemaal ongeldig zijn, meldt ABC News. Will Cheesman was een bekende van de stellen of kende hen via via. Een van de stellen die door hem werden 'getrouwd' zegt dat hun zogenaamde trouwdag zeer speciaal was.

'Het begon geweldig'

De nepambtenaar had een verhaal geschreven over hoe het stel elkaar had leren kennen. "Het was de eerste keer dat we het verhaal hoorden dat hij over ons had geschreven en dat was geweldig", zegt de 'bruid' tegen het nieuwsstation.

Ze kwam erachter dat ze niet echt getrouwd was toen ze enkele maanden later haar achternaam wilde laten veranderen en bij de staat Victoria vroeg om een kopie van haar trouwakte. Nadat ze niets terug hoorde en ook Cheesman niet kon bereiken, besloot ze vrienden te benaderen voor wie hij ook trouwambtenaar was geweest. Zij vertelden hetzelfde verhaal.

Nooit geregistreerd

De stellen ontdekten dat Cheesman niet op de lijst stond met officiële trouwambtenaren. Hij zei dat hij daar niet meer op stond omdat hij zijn jaarlijkse bijdrage vergeten was te betalen. Dat bleek een leugen: hij was nooit geregistreerd.

Een van de stellen deed aangifte en daarna werd Cheesman gearresteerd. Hij werd veroordeeld tot een taakstraf van zes maanden. Uit onderzoek bleek dat hij wel een opleiding volgde tot trouwambtenaar, maar die nooit had afgemaakt. Hij vertelde fulltime te werken en daarom geen tijd te hebben om die af te ronden. Nadat hij één huwelijk had voltrokken, pakte hij de opleiding weer op, maar ook toen maakte hij die niet af.

Terugbetaald

Tijdens de rechtszaak zei de nepambtenaar dat het hem speet en dat hij de stellen had terugbetaald. Hij vroeg aan de stellen tussen de 700 en 1000 Australische dollar (tussen de 437 euro en 624 euro) voor hun trouwerij.

Om trouwambtenaar te worden in de staat Victoria moet een cursus gevolgd worden die zo'n 900 studie- en praktijkuren kost. Daar moet omgerekend ruim 1200 euro voor worden betaald.

In de Amerikaanse staat Colorado hebben twee eigenaren van een uitvaartcentrum bekend dat ze bijna 200 lichamen in een gebouw hebben bewaard. De rouwende families kregen vervolgens niet de as van hun overledene, maar nepas.

De twee eigenaren van het ecologisch uitvaartcentrum, Jon en Carie Hallford, zijn aangeklaagd voor het opslaan van de lichamen in een vervallen gebouw in de buurt van Colorado Springs.

De eigenaren beloofden de families om te zorgen voor een zogenoemde 'groene' uitvaart. Lichamen worden daarbij niet gebalsemd met chemicaliën en er worden biologisch afbreekbare kisten gebruikt. Maar de nabestaanden kregen volgens de aanklager vermalen beton in plaats van gecremeerde overblijfselen van hun dierbaren.

Het Return to Nature Funeral Home zou al sinds 2019 bezig zijn met deze praktijken. Vorig jaar ontdekte de politie dat er in het gebouw talloze lichamen lagen opgestapeld, nadat buren hadden geklaagd over stank.

"De lichamen lagen op de grond, op planken, op brancards, op elkaar of gewoon opgestapeld in kamers", zei aanklager Rachael Powell. Ze zei dat de familieleden van de lichamen die werden ontdekt "intens woedend zijn".

Reisjes naar Las Vegas en Florida

De aanklager zegt dat de ondernemers in de afgelopen jaren extravagant veel geld hebben uitgegeven. Ze zouden het geld van hun klanten hebben besteed aan dure auto's, reisjes naar Las Vegas en Florida en luxeartikelen. Ook zouden ze 31.000 dollar hebben geïnvesteerd in cryptomunten.

De eigenaren hebben elk schuld bekend met betrekking tot 191 aanklachten van lijkschennis: voor 189 lichamen die in staat van ontbinding werden aangetroffen in het vervallen gebouw en twee gevallen waarbij de verkeerde lichamen werden begraven.

De eigenaren stemden ook in met het betalen van een schadevergoeding, waarvan de hoogte nog moet worden vastgesteld. Aanvullende aanklachten, zoals diefstal, valsheid in geschrifte en witwassen, zijn geseponeerd. De rechter doet in april uitspraak in de zaak.

De problemen in de Duitse auto-industrie raken ook industrieconcern Bosch, dat onderdelen levert aan automerken. Het Duitse bedrijf wil de komende jaren wereldwijd nog eens 5500 banen schrappen, waarvan 3800 in Duitsland. Eerder dit jaar kondigde het bedrijf een grote reorganisatie aan waarbij 7000 banen verloren zouden gaan.

De meeste banen zullen verloren gaan bij de tak die zich bezighoudt met de software voor zelfrijdende auto's. Ook bij de afdeling die zich bezighoudt met elektrisch rijden zullen er banen verdwijnen.

Europese consumenten kopen vanwege de inflatie minder snel een auto. Ook stappen zij in een lager tempo dan verwacht over op elektrische auto's, terwijl automerken daar wel veel geld in hebben gestopt. Die moeten bovendien concurreren met Chinese elektrische automerken.

Het maakt dat Europese autobedrijven kampen met overcapaciteit. Ze bestellen daarom minder onderdelen bij bijvoorbeeld Bosch. Als gevolg daarvan moet ook Bosch in de kosten snijden, zegt het bedrijf, dat wereldwijd 429.000 werknemers heeft, waarvan er zo'n 134.000 in Duitsland werken.

In Nederland heeft Bosch locaties in onder meer Eindhoven, Deventer, Breda en Hoofddorp. Daar werken in totaal 3050 werknemers. Hier richt het bedrijf zich onder andere op software, logistiek en huishoudapparaten.

Nieuwsuur zocht uit waarom de Europese auto-industrie in zwaar weer zit:

Andere Duitse autotoeleveranciers, zoals Continental, Schaeffler en ZF Friedrichshafen, kampen met dezelfde problemen. Bij die bedrijven zullen ook duizenden banen verdwijnen, kondigden zij eerder dit jaar aan.

Loon inleveren

Ook het Duitse Volkswagen zit in zwaar weer, vooral door de hoge loonkosten. Het bedrijf wil naast een grote reorganisatie ook drie fabrieken in Duitsland sluiten. Om banen te behouden is werknemers gevraagd om 10 procent van hun loon in te leveren.

Gisteren maakte het Amerikaanse automerk Ford bekend dat het van plan is om de komende drie jaar 4000 banen te schrappen in Europa. De plannen raken vooral Duitsland en het Verenigd Koninkrijk.

Jacobine Geel stopt als voorzitter van het College voor de Rechten van de Mens. Het besluit volgt op een kritisch rapport, afgelopen zomer, over haar functioneren. In een verklaring schrijft Geel dat ze het tijd vindt "om een voor alle partijen intense en voor mij persoonlijk ook ontwrichtende periode af te sluiten".

Het College voor de Rechten van de Mens oordeelt in geschillen waarbij sprake kan zijn van discriminatie. Vorig jaar escaleerde een conflict in de top, toen vier van de acht collegeleden bij het ministerie van Justitie en Veiligheid melding maakten van intimidatie, discriminatie en vriendjespolitiek door voorzitter Geel.

Geen patroon van discriminatie, wel andere tekortkomingen

Geel meldde zich daarop ziek. Een onderzoekscommissie onder leiding van oud-justitieminister Sorgdrager kwam in juli tot de conclusie dat er geen sprake was van een algemeen maatschappelijke misstand of een "patroon van discriminatie". Bovendien concludeerden de onderzoekers dat de problemen in het college er ook al waren voor het aantreden van de voorzitter.

Wel kraakte Sorgdrager enkele harde noten ten aanzien van Geel en kregen de melders deels gelijk. Zo oordeelde de commissie dat zij "niet voldoende competent" heeft gehandeld, zich schuldig maakte aan "een patroon van stelselmatig negeren en uitsluiten" en "weinig sensitiviteit, empathie en begrip" toonde tegenover twee van de melders.

'Onbevangenheid beschadigd'

Het stemt Geel droevig dat ze "deze betekenisvolle functie" neerlegt, schrijft ze in haar verklaring. "Maar ons nationale mensenrechteninstituut is gediend met onbevangen leiderschap. Die onbevangenheid is beschadigd."

Geel is naar eigen zeggen met het ministerie van Justitie en Veiligheid in gesprek over "een passende opdracht na 1 december".

Toekomst onduidelijk

Intussen is het onduidelijk hoe het verder moet met het College voor de Rechten van de Mens. De Tweede Kamer wacht nog altijd op een reactie van het ministerie, dat verantwoordelijk is voor het instituut. Het college telt op dit moment slechts vier leden, terwijl dat er volgens de wet negen moeten zijn.

Volgens een woordvoerder van het college heeft dat geen consequenties voor het aantal zittingen dat kan plaatsvinden, omdat er ook plaatsvervangende collegeleden beschikbaar zijn. Wel wordt er gezocht naar nieuwe vaste collegeleden om weer aan de wettelijke eis te voldoen.