NOS Nieuws - Algemeen

Duizenden mensen hebben gisteravond de zware overstromingen in Spanje herdacht. In de regio Valencia stonden inwoners stil bij wat er die rampzalige dag, een maand geleden, is gebeurd.

Zo verzamelden zich in Paiporta, een plaats die zwaar werd getroffen, honderden mensen. Ook in Sedaví, de stad Valencia en op 25 andere plekken waren herdenkingen, meldt El País.

De Spaanse krant noemt 20.11 uur een belangrijk moment. Op dat tijdstip stuurde het regiobestuur op 29 oktober de officiële waarschuwing voor noodweer naar de inwoners, maar op dat moment waren de meeste getroffen steden al overstroomd.

Ruim 220 mensen kwamen om het leven en de schade loopt in de miljarden.

In Paiporta staken honderden mensen kaarsen aan en zetten die op de rand van een brug:

"Ik ben hier om mijn steun te betuigen aan de slachtoffers", zegt een man in Paiporta. "We staan hier naast de rivier en we stonden hier ook om 18.28 uur. Dat is het moment dat de rivier hier een maand geleden overstroomde."

In Paiporta werden zowel de inwoners als de vrijwilligers bedankt voor al hun hulp. Om de beurt namen aanwezigen het woord, er werd geapplaudisseerd en gezongen. Ook in Sedaví werden onder andere alle vrijwilligers bedankt, schrijft El País. Duizenden mensen kwamen naar de regio om te helpen met opruimen.

'Ontzettend boos'

Vanavond wordt er opnieuw gedemonstreerd in Valencia. "We zijn ontzettend boos", zei een vrouw bij de herdenking in Paiporta. "We willen dat er dat eindelijk mensen opstappen voor wat er is gebeurd en dat ze hun verantwoordelijkheid nemen."

De demonstranten willen dat regiopresident Carlos Mazón opstapt, omdat hij te laat was met overstromingswaarschuwingen. Die werden pas uren na het begin van de catastrofe uitgegeven.

Mazón gaf eerder toe dat hij fouten heeft gemaakt, maar trad niet af. Drie weken geleden waren er al eens 130.000 mensen op de been. De demonstranten willen ook dat er een strafrechtelijk onderzoek komt om uit te zoeken wat er precies is gebeurd en wie de verantwoordelijken zijn.

In het stadje Paiporta zijn de inwoners moe, maar vooral strijdlustig. Er ligt nog steeds overal modder.

Mensen proberen toch de draad toch weer op te pakken:

In de Duitse stad Hannover worden 9000 mensen geëvacueerd vanwege de mogelijke vondst van een bom uit de Tweede Wereldoorlog. Zulke grootschalige evacuaties zijn er in Duitsland wel vaker, maar in Hannover is er een extra moeilijkheid: in de evacuatiezone ligt een universitair ziekenhuis, met patiënten die onmogelijk verplaatst kunnen worden.

Voor het ziekenhuis is daarom een uitzondering gemaakt. Enkele patiënten en verpleegkundig personeel mogen achterblijven. Ze worden in het gebouw beschermd door een metershoge muur van zeecontainers. Ook zijn er houten platen tegen de gevels geplaatst.

Alle andere patiënten en personeel moeten het ziekenhuis verlaten. Ook de eerste hulp wordt gesloten. De maatregelen gelden de hele dag; volgens de gemeente kunnen ziekenhuispersoneel, patiënten en bewoners pas vanavond terugkeren.

Dát in het geëvacueerde gebied een WO2-bom ligt, is overigens niet zeker. Op basis van bodemonderzoek zijn er alleen aanwijzingen dat er een zwaar explosief in de grond zit. Omdat op het terrein gebouwd gaat worden, willen de autoriteiten 100 procent zekerheid en wordt er toch geëvacueerd.

De Belgische tv-presentator en acteur Tom Waes (56) is vannacht zwaargewond geraakt bij een auto-ongeluk. Het gebeurde rond 01.00 uur bij de Kennedytunnel in Antwerpen.

Waes reed daar met zijn Porsche 911 in op een botsabsorbeerder. Zo'n voertuig moet in België verplicht op de openbare weg staan als er aan de weg wordt gewerkt.

In dat voertuig zat ook iemand. Die is volgens Kristof Aerts, woordvoerder van het parket van Antwerpen, lichtgewond geraakt. "Maar deze persoon was vooral erg onder de indruk en in shock van het hele gebeuren." De hulpdiensten hebben de auto opengeknipt om Tom Waes uit zijn auto te halen.

Gereanimeerd

Tom Waes maakt programma's voor VRT. De omroep had contact met zijn familie en bevestigt dat Waes zwaargewond is. "De hulpdiensten hebben hem kunnen reanimeren en hij is overgebracht naar het ziekenhuis waar hij momenteel verzorgd wordt. Zijn toestand is ernstig maar stabiel."

Volgens de Vlaamse nieuwssite Het Laatste Nieuws wordt Waes kunstmatig in coma gehouden. Ook zeggen bronnen tegen de site dat hij meerdere botbreuken heeft.

"We zijn met de familie dicht bij hem en we zijn opgelucht dat Tom buiten levensgevaar is. We vragen met aandrang de familie in deze moeilijke momenten rust te gunnen en hen niet te contacteren."

Tom Waes is in Nederland bekend als acteur in de serie Undercover. Daarin speelt hij de rol van Bob Lemmens. Hij presenteert tv-programma's als Reizen Waes, Kamp Waes en Het verhaal van Vlaanderen.

In Nederland worden zijn programma's uitgezonden bij de VPRO. De omroep laat weten geschrokken te zijn. "We wensen hem heel veel sterkte en hopen dat hij goed zal herstellen."

Tom Waes is momenteel bezig met opnames voor Reizen Waes en voor de serie Badgast. De VRT laat weten dat het te vroeg is om te weten wat de eventuele gevolgen voor deze producties zijn.

Een iconisch spandoek dat prominent in beeld was tijdens de Elfstedentocht van 1997 is kwijt. De eigenaar van het doek, Willem Nell, had het spandoek uitgeleend aan de musical De Tocht, maar het is nergens meer te vinden. Mogelijk heeft iemand het doek meegenomen.

Nell (84) hield het doek omhoog toen hij als deelnemer voorbij het bruggetje van Bartlehiem schaatste in de tocht van 1997. "Bedankt Friesland", is er in rode letters op geverfd.

Nell kwam met het spandoek in beeld bij de NOS-uitzending van de Elfstedentocht op 4 januari 1997:

Eind vorig jaar ging Nell met het doek onder de arm naar De Tocht. "Ik denk dat is leuk, zo'n bekend doek uit de schaatswereld. Ik wilde de organisatie er een dienst mee bewijzen", zegt de boer uit het Zuid-Hollandse Maasland tegen Omrop Fryslân.

Nell leende het doek uit, maar de musical ging later failliet. Betrokkenen bij de musical konden vorige week hun spullen ophalen en wat overbleef werd maandag geveild.

Het spandoek zat niet tussen de spullen. Tot die conclusie komt Henk Zwinkels, bestuurslid van het Westlands Schaatsmuseum waar het doek lange tijd hing. Zwinkels heeft nog contact gehad met het notariskantoor, maar kreeg te horen dat het doek was zoekgeraakt.

Het spandoek was gemaakt door de jongste dochters van Willem Nell. "Zij zeiden dat ik een spandoek moest meenemen." Zelf had Nell daar niet aan gedacht, maar hij vond het een goed idee. "Pak maar twee stalbezems en een oud laken", zei hij toen.

Live op televisie

Nell kon het spandoek als deelnemer van de schaatswedstrijd niet de hele tijd meenemen. Zijn buurman legde het op een afgesproken plek langs de route met een omgekeerde bezemsteel als herkenningspunt. Nell vond het doek en hield het omhoog.

"Kees Jansma van de NOS was daar ook. Hij vroeg of ik dat doek helemaal vanaf de start in Leeuwarden had meegenomen" Miljoenen mensen zagen Willem en zijn spandoek live op televisie.

Nell baalt dat het doek kwijt is. "Ik vind dat heel triest. Zo'n bekend object in de schaatswereld, en niemand weet waar het is." Hij denkt dat iemand het stiekem heeft meegenomen en hoopt dat het spandoek nog wordt teruggebracht.

Bekijk hier een terugblik op de laatste Elfstedentocht:

Tot zeker 16.15 uur rijden er veel minder treinen tussen Amsterdam en Utrecht. De bovenleiding bij Duivendrecht is nog niet hersteld, waardoor op het traject Amsterdam Centraal-Amsterdam Bijlmer Arena beperkt treinverkeer mogelijk is. Veel treinen van en naar Utrecht moeten daar langs.

Gisterochtend raakte de bovenleiding over een lengte van 600 meter beschadigd. Hoe dat kwam, is nog niet duidelijk. Spoorbeheerder ProRail sprak de verwachting uit dat de treinen vandaag weer volgens dienstregeling konden rijden, maar de reparatie kost meer tijd.

NS heeft de reisplanner bijgewerkt. Op het traject rijdt de Amsterdamse metro wel. NS-treinen tussen Utrecht en Amsterdam Zuid hebben ook geen last van de storing.

Goedemorgen! Vandaag is het VVD-congres in Den Bosch en is er een pro-Palestijnse betoging in Amsterdam.

Het weer: De zon schijnt geregeld, vooral in het oosten. In het westen is er meer bewolking, maar het blijft bijna overal droog. Het wordt 5 tot 7 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Duizenden Georgische demonstranten verzamelden zich voor de tweede dag op rij bij het parlementsgebouw in Tbilisi. Ze verzetten zich tegen de regering die de onderhandelingen over toetreding tot de Europese Unie opschort tot 2028. Sommige betogers probeerden door de hekken rond het parlement te breken. De politie gebruikte pepperspray en waterkanonnen om betogers terug te drijven.

Volgens opiniepeilingen is het overgrote deel van de bevolking in Georgië voorstander van toetreding tot de Europese Unie. Dat doel is ook opgenomen in de grondwet. Het opschorten van de onderhandelingen leidt daarom tot grote woede in het land.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

De hond van het koninklijk gezin, Mambo, was erbij tijdens de najaarsfotosessie in Amsterdam. Mambo deed een plas en dat leidde tot hilariteit:

Fijne zaterdag!

"Als de advent start, begin ik de dag met een lach", zegt Natasja Limmen. "Vanaf dan is het gewoon genieten. Elke ochtend als ik opsta, pak ik een cadeautje. Niet allemaal in een keer nee, dat is niet leuk. In het vakje van de 24e, kerstavond, zit vaak het grootste cadeautje."

Al in oktober zit Limmen klaar voor de voorverkoop van haar favoriete adventskalender met verzorgingsproducten. Ze is gek op de cadeaus en de traditie: al haar hele leven krijgt of koopt ze dit soort kalenders om af te tellen naar de kerst. "Het liefst zou ik dit elke dag doen, 365 dagen per jaar."

De adventskalender is niet meer weg te denken in de periode voor kerst. Meer bedrijven en merken brengen er een uit, ook liggen ze steeds eerder in de winkel. Niet alleen mensen, ook dieren kunnen een 24 stuks tellend cadeau krijgen, vol snoepjes en speeltjes.

"Inmiddels verkopen we zo'n 4000 adventskalenders per jaar en dit groeit jaarlijks", zegt een woordvoerder van dierenwinkel Welkoop. "De 'humanisatie-trend' zet stevig door: de hond of kat hoort echt bij het gezin. Uiteraard is het meer voor de 'ouders' dan voor het huisdier zelf."

Ook warenhuis de Bijenkorf profiteert van de stijgende verkoop van adventskalenders. Als reden voor de populariteit geven ze de zogeheten 'unboxing' video's op sociale media, filmpjes waarin mensen een adventskalender uitpakken om te laten zien wat erin zit.

Dat sociale media een belangrijke rol spelen bij het succes van adventskalenders ziet ook sieradenmerk MyJewellery. Zij verkopen al acht jaar een eigen kalender met sieraden, in zilver en goud. ''Op TikTok zijn adventskalenders nu een enorme hype''', vertelt een woordvoerder.

Dit jaar verkoopt MyJewellery voor het eerst niet één, maar twee soorten adventskalenders. De nieuwe variant was binnen acht dagen uitverkocht. ''Dat hadden we niet verwacht, want de kalender is best duur en we hebben een relatief jonge doelgroep.''

Houvast en traditie

De onzekerheid in de wereld speelt een grote rol bij de populariteit, zegt financieel psycholoog Anne Abbenes. Zij zag hetzelfde in het eerste coronajaar. "Adventskalenders waren toen enorm populair, nu weer. We hebben over weinig dingen om ons heen controle, zo'n adventskalender biedt dan zekerheid."

Abbenes geeft financiële therapie en ziet dat cliënten vallen voor de kalenders. "Ook voor de luxe uitgaven, best frappant. Anderzijds is het pas een probleem als je daarna de vaste lasten niet kan betalen. Het kan ook helend werken, zo'n ritueel. Elke dag een vakje open geeft rust."

Merken- en retaildeskundige Paul Moers herkent dat beeld: ''Mensen zoeken afleiding en daar speelt de commercie op in.'' Hij denkt dat consumenten de afgelopen jaren meer de hand op de knip hielden, onder meer door de inflatie. "Bedrijven grijpen daarom nu elke kans en lanceren een eigen adventskalender. Ze zijn op zoek naar omzet.''

Seksspeeltjes

Dat de adventskalender aan verandering onderhevig is, blijkt ook uit het brede assortiment. Traditioneel waren de vakjes gevuld met chocola, nu zijn ze er dus met verzorgingsproducten en dierenvoer, maar bijvoorbeeld ook met seksspeeltjes.

Al zes jaar verkoopt EasyToys hun kalender met daarin bondage-spullen en accessoires. Dit jaar wordt hij "erg goed verkocht" in vergelijking met vorig jaar, zegt een woordvoerder.

Hoewel de meeste adventskalenders in de huiskamer liggen of onder de kerstboom, is deze volgens het bedrijf "iets meer privé". "Je zult hem niet snel zien langskomen tijdens pakjesavond met de schoonfamilie."

De Canadese premier Trudeau is afgereisd naar het landgoed Mar-a-Lago van aankomend president van de Verenigde Staten Donald Trump. Dat melden zowel Amerikaanse als Canadese media.

Volgens The New York Times is Trudeau de eerste leider van een G7-land (een groep van zeven grote industrielanden) die Trump ontmoet sinds hij de verkiezingen won eerder deze maand. Volgens ingewijden van de krant blijft de Canadese premier niet op het landgoed van Trump slapen.

Verwacht wordt dat Trudeau probeert om te onderhandelen over het plan van Trump om forse importheffingen op te leggen aan Canada, Mexico en China.

Drugs en illegale migratie

Eerder deze week kondigde de aankomend president op zijn eigen socialemediakanaal Truth Social aan dat hij op de eerste dag van zijn presidentschap een importheffing van 25 procent gaat opleggen op "alle producten". Volgens Trump moeten Canada en Mexico meer doen tegen drugs en illegale migratie.

Bekijk hieronder een uitleg over importheffingen:

China krijgt te maken met een importheffing van 10 procent, eveneens vanwege de vele fentanyl die volgens Trump via het land de VS binnenkomt. De heffing komt boven op de al geldende importheffingen die de VS heeft ingesteld aan het adres van China.

Trump lijkt met zijn berichten een handelsovereenkomst te torpederen die hij in 2020, tijdens zijn eerste presidentstermijn, sloot met Canada en Mexico. De landen spraken toen af grotendeels zonder heffingen op elkaars producten te handelen.

Een anesthesioloog heeft een voorwaardelijke schorsing van zes maanden gekregen omdat hij twee patiënten heeft betast terwijl zij onder volledige narcose waren. Het Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg in Zwolle heeft dat beoordeeld als seksueel grensoverschrijdend gedrag.

De arts werkte sinds maart 2022 in het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven en stond op 16 november 2022 ingepland op twee operaties bij de plastische chirurgie. Hij moest daar twee patiënten onder narcose brengen voor hun operatie voor een borstverkleining. De eerste vrouwelijke patiënte was een minderjarig meisje van 17 jaar.

Toen ze onder narcose was gebracht, raakte de man haar borsten aan. Dat deed hij diezelfde dag ook bij een tweede patiënte, een volwassen vrouw. Ook spoorde hij de anesthesioloog in opleiding aan de borsten aan te raken en te onderzoeken.

Een assistente in de operatiekamer meldde de beide incidenten waarna de leiding van het ziekenhuis de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd op de hoogte bracht. De man werd op non-actief gesteld en zijn tijdelijke contract werd niet verlengd.

Na zijn vertrek bij het Catharina Ziekenhuis ging de man aan de slag in een privékliniek, maar vanwege de incidenten in Eindhoven werd hij daar al in zijn proeftijd weggestuurd.

Een maand geleden erkende de arts tijdens de zitting dat hij de borsten van de twee patiënten had aangeraakt en dat hij dat niet had moeten doen. Volgens de anesthesioloog handelde hij "puur uit medische interesse". Het tuchtcollege legt dat argument naast zich neer en stelt dat het een "potentieel seksueel beladen aanraking was" en dat de "anesthesioloog zich ervan bewust had moeten zijn hoe zijn handelen door anderen zou kunnen worden ervaren".

Genoeg gestraft

De tuchtrechters oordelen dat de anesthesioloog verwijtbaar heeft gehandeld, maar ziet ook dat de man inziet wat hij fout heeft gedaan. Bovendien is de arts, zo oordeelt het tuchtcollege, genoeg gestraft doordat de tuchtklacht lang heeft geduurd en "ook voor de anesthesioloog ernstige gevolgen heeft gehad".

Een voorwaardelijke straf, met een proeftijd van twee jaar, vindt het tuchtcollege daarom voldoende.

Op de Gouwe bij Waddinxveen is vanavond een containerschip tegen een ophaalbrug gevaren. Het verkeer over de N207 was daardoor een paar uur gestremd.

Het schip is volgens buurtbewoners frontaal op brugpijler gevaren. Het had wat schade, maar mocht doorvaren, schrijft het AD. De brug zou niet beschadigd zijn. De politie is inmiddels aan boord geweest. Het is nog onduidelijk waardoor het schip uit koers is geraakt.

Vorige maand ramde een schip de draaibrug voor het spoor over de Gouwe bij Alphen aan den Rijn. De brug kon na een paar uur weer worden gebruikt. Het scheepvaartverkeer lag wel een paar dagen stil.

Twee weken later was het raak bij Gouda. Ook daar voer een schip tegen een spoorbrug en ook daar viel de schade mee.

In Ierland heeft de exitpoll van de verkiezingen nog geen duidelijke winnaar opgeleverd. Volgens de Ierse omroep RTE staat de linkse partij Sinn Féin en het centrumrechtse Fine Gael nagenoeg gelijk met elkaar.

Beide partijen hebben respectievelijk 21,1 en 21 procent van de stemmen behaald. Met een foutmarge van 1,4 procent kunnen zowel Sinn Féin als Fine Gael, van premier Simon Harris, nog de grootste worden.

De andere grote partij van het land, het centrumrechtse Fianna Fáil, staat nu op de derde plaats met 19,3 procent. Fianna Fáil en Fine Gael zitten momenteel samen in de regering. Net als vier jaar geleden hebben de twee centrumrechtse partijen laten weten een samenwerking met Sinn Féin uit te sluiten.

Als Sinn Féin inderdaad de grootste wordt, kunnen de andere twee partijen er waarschijnlijk opnieuw in slagen een centrumrechtse coalitie te vormen. Zij hebben dan mogelijk wel de hulp nodig van een andere kleine partij voor een meerderheid.

Zaterdagochtend wordt begonnen met het tellen van de stemmen. Een definitieve verkiezingsuitslag volgt mogelijk pas begin volgende week.

In Georgië hebben gisteravond duizenden mensen gedemonstreerd tegen de beslissing van de regering om de onderhandelingen over toetreding tot de Europese Unie op te schorten tot 2028. De betogers hadden zich verzameld bij het parlementsgebouw in de hoofdstad Tbilisi. Sommigen probeerden door de metalen hekken te breken.

De politie zette waterkanonnen en pepperspray in om de betogers terug te drijven.

Dit zijn beelden van gisteravond:

Het overgrote deel van de bevolking in Georgië is volgens opiniepeilingen voorstander van toetreding tot de EU, een doel dat ook is opgenomen in de grondwet. Het opschorten van de onderhandelingen leidt tot grote woede in Georgië .

Honderden medewerkers van ministeries hebben brieven ondertekend waarin ze de opschorting als "niet grondwettig" bestempelen. Een aantal universiteiten heeft de colleges afgeblazen en ook het bedrijfsleven heeft de regering opgeroepen de beslissing te heroverwegen.

Donderdag liep een protest bij het parlement ook uit de hand. Er raakten 32 agenten en een onbekend aantal demonstranten gewond. 43 betogers werden aangehouden.

Ook president Zoerabisjvili, die grotendeels een ceremoniële rol heeft, deed mee met die demonstratie. Volgens haar heeft de regering het eigen volk de oorlog verklaard. Vrijdag riep ze de politie op geen geweld te gebruiken tegen de betogers.

Een van de oppositieleiders, Elene Chosjtaria, brak haar hand bij de demonstratie van donderdag. Ze vergelijkt het politie-ingrijpen met de wijze waarop de oproerpolitie in Rusland en Belarus te werk gaat.

Gisteravond sprak ze haar aanhang toe en bezwoer niet te zullen opgeven. Ze riep ook de internationale gemeenschap ertoe op na te denken hoe die mensen kan steunen "die echt geloven in Europese waarden".

Gefraudeerd

De beslissing om de onderhandelingen met de EU op te schorten komt van de regeringspartij Georgische Droom, die in oktober volgens de officiële uitslag de verkiezingen won. De oppositie stelt dat er bij de verkiezingen is gefraudeerd, met hulp van Rusland.

Georgische Droom zegt de toetredingsgesprekken te willen bevriezen omdat "de EU Georgië chanteert". De beslissing kwam enkele uren nadat het Europees Parlement een resolutie had aangenomen waarin de Georgische verkiezingen niet vrij en niet eerlijk worden genoemd.

Georgische Droom had ook vóór de omstreden verkiezingen al een meerderheid in het parlement. Eerder dit jaar kwam de regeringspartij al met andere omstreden besluiten. Zo kwamen er wetten gericht tegen zogenoemde buitenlandse agenten en lhbti-rechten. Die lijken op soortgelijke wetten in Rusland.

Een groep ondernemers die in coronatijd in de noordelijke provincies teststraten heeft opgezet, heeft zeker vier miljoen euro verdiend door kosten te declareren voor personeel dat niet lijkt te bestaan.

Dat schrijft NRC na onderzoek van interne documenten, e-mails, roosters en audio-opnames van het samenwerkingsverband dat teststraten runde in de provincies Friesland, Groningen, Drenthe en een deel van Overijssel. De krant sprak ook met betrokkenen.

Dat de zes ondernemers kosten declareerden voor personeel dat er mogelijk niet was, zou onder meer blijken uit gebeurtenissen bij de teststraat in Drachten op 1 oktober 2021.

De straat moest die dag sluiten omdat bezoekers vanwege de lange wachttijden agressief werden tegen de enige twee aanwezige teststraatmedewerkers. Volgens de krant heeft het samenwerkingsverband voor de bewuste dag personeelskosten gefactureerd voor alle tien testplekken in die straat.

Ook in Assen, Groningen en Sneek zouden personeelskosten gefactureerd zijn voor mensen die niet aan het werk waren.

Op stand-by

Voor de stichting die namens het ministerie van Volksgezondheid de uitbetalingen regelde was dat geen probleem, schrijft de krant. Daarmee was de afspraak gemaakt dat ook de kosten van medewerkers die op stand-by stonden gedeclareerd mochten worden.

Volgens NRC zijn er sterke aanwijzingen dat een groot deel van deze medewerkers niet bestond. Om het bedrog te verhullen zou het uitzendbureau dat het personeel leverde valse facturen hebben opgesteld, waardoor het leek alsof deze medewerkers wel degelijk een stand-by-dienst hadden.

De advocaat van de betrokken ondernemers zegt tegen de krant dat er niets onoorbaars is gebeurd.

De Oekraïense president Zelensky heeft de mogelijkheid geopperd om het NAVO-lidmaatschap te verlenen aan delen van Oekraïne. In een gesprek met de Britse tv-zender Sky News suggereerde hij dat alleen de gebieden die onder controle staan van het Oekraïense leger NAVO-bescherming moeten krijgen. Deze constructie zou onderdeel moeten zijn van een akkoord over het staakt-het-vuren.

Na het sluiten van zo'n akkoord zou onderhandeld kunnen worden over teruggave van de door Rusland bezette gebieden. Dat zijn delen van de regio's Donetsk, Loehansk, Cherson, Zaporizja en het schiereiland de Krim.

Geen oproep tot escalatie

Zelensky kwam met zijn voorstel nadat de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Sybiha de NAVO in een brief had gevraagd om volgende week een vergadering in Brussel te houden waar Oekraïne zou moeten worden uitgenodigd om lid te worden van het bondgenootschap.

Rusland is daar faliekant op tegen. Sybiha schreef daarom dat "de uitnodiging geen oproep tot escalatie is", maar dat het NAVO-lidmaatschap ertoe moet leiden dat Rusland minder redenen heeft om de oorlog door te zetten.

Wel zou in de uitnodiging moeten staan dat alle door Rusland bezette gebieden aan Oekraïne toebehoren, dus ook de Krim, dat in 2014 door Rusland is geannexeerd.

De NAVO heeft al wel toegezegd dat Oekraïne kan toetreden tot de NAVO, maar laat in het midden wanneer dat kan gebeuren.

Verkiezing van Trump

De afgelopen weken is vaker gesproken over een staakt-het-vuren tussen Oekraïne en Rusland, in de nasleep van de verkiezing van Donald Trump tot president van de Verenigde Staten.

Trump is uiterst kritisch over de financiële en militaire steun aan Oekraïne. Hij heeft in zijn campagne herhaaldelijk gezegd dat hij op zijn eerste dag als president "binnen 24 uur" vrede tussen beide landen kan bewerkstelligen, maar hoe hij dat wil doen heeft hij niet duidelijk gemaakt.

In Nigeria zijn zeker 27 mensen verdronken, nadat een boot waar ze op zaten was gekapseisd. Er worden meer dan 100 mensen vermist. De slachtoffers zijn vooral vrouwen, zeggen de autoriteiten.

De boot sloeg om toen die op de rivier de Niger in het noorden van het land op weg was naar een markt. Reddingwerkers hadden moeite om bij de plek van het ongeluk te komen.

Duikers hebben de lichamen uit het water gehaald. Naar andere slachtoffers wordt nog gezocht. Er zijn tot nu toe geen overlevenden gevonden, melden de autoriteiten.

Hoe de boot kon omslaan, is niet bekend. Lokale media zeggen dat het vaartuig mogelijk overvol zat, wat vaker voorkomt in Nigeria.

In 2021 sloeg een boot om in het noorden van het land met meer dan 165 mensen aan boord. Op die boot zaten ook veel vrouwen en kinderen. Toen kwamen vijf mensen om het leven.

Het Syrische leger heeft alle wegen van en naar Aleppo afgesloten en de regeringstroepen opgedragen zich terug te trekken nu rebellen zijn doorgedrongen tot de stad. Dat zeggen drie militaire bronnen tegen het Britse persbureau Reuters.

Aleppo ligt in het noordwesten van Syrië, vlak bij van de grens met Turkije. Het is de tweede stad van het land. Voor de oorlog, die in 2011 uitbrak na het neerslaan van democratische protesten, leefden er een kleine 3 miljoen mensen. De laatste keer dat rebellen in de stad waren, was in 2016. Ze werden toen door het leger verdreven, met doorslaggevende hulp van Rusland dat zware bombardementen uitvoerde.

Eerder besloten de Syrische autoriteiten ook al het vliegveld van Aleppo af te sluiten en alle vluchten te annuleren. Op sociale media roepen de rebellen de regeringstroepen op zich over te geven. Volgens het Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten hebben de Syrische jihadisten van Hayat Tahrir al-Sham (HTS) meerdere wijken ingenomen in de stad.

Het Syrische leger verwacht hulp van bondgenoot Rusland. Volgens persbureau Reuters heeft dat land hulp beloofd aan Syrië en zal het legermaterieel die kant opsturen.

Dorpen veroverd

Rebellen van de Syrische militie HTS boeken onverwachte successen in de strijd tegen het leger van president Assad. De militie bereikte vrijdag Aleppo, de op een-na-grootste stad van Syrië. De afgelopen dagen rukten de militanten op vanuit de noordelijke provincie Idlib en hebben zeker 50 dorpen veroverd.

De opstandelingen hebben in Aleppo autobommen tot ontploffing gebracht en zijn de confrontatie aangegaan met Assads troepen in het westen van de stad, melden bronnen ter plaatse aan persbureau AP.

Opstandelingen

Bewoners zijn op de vlucht geslagen om aan de granaten en het geweervuur te ontkomen. Volgens het officiële Turkse persbureau Anadolu zouden er al opstandelingen in het centrum van Aleppo zijn. Ten zuiden van de stad veroverden ze de strategisch gelegen voorstad Saraqeb, waarlangs snelwegen naar Damascus en de kust lopen.

Het regeringsleger zegt buiten de stad strijd te hebben geleverd met opstandelingen en drones en zwaar materieel te hebben vernietigd. Volgens het leger verspreidt HTS valse informatie over de opmars. Het leger zegt terug te zullen slaan.

Beelden van de HTC-rebellen in gevecht met het regeringsleger bij Aleppo:

Het is voor het eerst sinds 2016 dat er zware gevechten in Aleppo zijn. Toen werd de oppositie verdreven door het regeringsleger, met steun van Rusland en Iran. Van grootscheepse tegenaanvallen lijkt nu geen sprake.

Het offensief vanuit Idlib volgt op wekenlange aanvallen van regeringstroepen op gebieden die worden bezet door tegenstanders van het Syrische regime. Die aanvallen worden gezien als een inbreuk op het staakt-het-vuren, dat al ruim vier jaar standhoudt. Turkije heeft de afgelopen tijd tevergeefs geprobeerd met diplomatieke middelen de regeringsaanvallen te stoppen.

Zorgen in Rusland

HTS, geworteld in de Syrische tak van Al Qaida en een van de grootste strijdgroepen in Syrië, besloot daarop deze week een beperkt offensief in te zetten, gericht op het herstellen van de grenzen van een de-escalatiezone in het noorden van het land. Dat offensief richting Aleppo, waar de regeringsaanvallen vandaan kwamen, verliep sinds woensdag zo voorspoedig dat het werd doorgezet.

Assads bondgenoot Rusland maakt zich zorgen over de ontwikkelingen rond Aleppo. Moskou wil dat de regering snel ingrijpt. "We dringen er bij de Syrische autoriteiten op aan zo snel mogelijk orde op zaken te stellen", zei Kremlin-woordvoerder Dmitry Peskov. "Dit is een inbreuk op de Syrische soevereiniteit in de regio."

Door het opgelaaide geweld zijn duizenden mensen op de vlucht geslagen. Volgens de VN zijn zeker 14.000 mensen weggetrokken. Die zijn veelal op zichzelf aangewezen, omdat veel hulporganisaties vanwege het geweld in Syrië hun werk hebben opgeschort. Zo zijn in Idlib voedselprojecten stopgezet en zijn medische faciliteiten onderbezet.

De rechter laat een pro-Palestijnse demonstratie zaterdag op de Dam in Amsterdam niet toe. Burgemeester Halsema heeft volgens de rechtbank in Amsterdam juist gehandeld door het protest naar een andere locatie te verplaatsen. Actievoerders van de Internationale Socialisten hadden een kort geding aangespannen, nadat de gemeente de demonstratie op de Dam had verboden.

De burgemeester wilde dat de demonstratie niet op de Dam zou worden gehouden uit angst voor confrontaties en ongeregeldheden op die drukke plek. Volgens haar is het zaterdag extra druk in de binnenstad vanwege Sinterklaas en Black Friday.

Ook de ongeregeldheden na de wedstrijd van Ajax tegen Maccabi Tel Aviv liggen nog vers in het geheugen, daar moet de stad volgens de gemeente nog van herstellen. Het geweld leidde tijdelijk tot een noodverordening en een demonstratieverbod in Amsterdam.

De rechter was het eens met die argumenten en heeft de gemeente dus in het gelijk gesteld. De initiatiefnemers van de demonstratie zijn teleurgesteld.

"We zien de laatste tijd vaker inperkingen van het demonstratierecht, en dat is een gevaarlijke ontwikkeling", zegt een woordvoerder van de organisatie. We overleggen nog of we de demonstratie op een alternatieve locatie gaan organiseren."

Plein bij Stopera

Als alternatieve locatie zijn het plein bij de Stopera of het Museumplein aangewezen door de burgemeester. De Internationale Socialisten hebben gekozen voor de Stopera.

Stopera en Museumplein werden eerder ook aangewezen door de gemeente voor een demonstratie tegen antisemitisme. Die betoging is gisteravond gehouden bij de Stopera. Ook organisatoren van dat protest hadden daar bezwaar tegen.

De betoging was georganiseerd door bijna twintig Joodse en christelijke organisaties, zoals Christenen voor Israël, het CIDI en Centraal Joods Overleg.

Toen de Milanese Alberto en Emiliano zeven jaar geleden verlangden naar een kind, richtten ze zich tot een agentschap in de VS. "Daar is alles goed geregeld, met juridische garanties voor de ouders en ethische garanties voor de draagmoeder."

De vrouw die hun kind zou dragen werd een vriendin die ze nog elk jaar bezoeken. "Ze wilde Tommaso meteen na zijn geboorte zien. Ze was blij, maar heeft hem nooit beschouwd als haar eigen kind."

De geboorte, waar beide mannen bij waren, is voor hen een warme herinnering.

Toch wordt het traject dat zij hebben afgelegd door de Italiaanse regering nu beschouwd als een 'universeel misdrijf'. Een nieuwe wet, ingevoerd door de conservatieve regering en vanaf 3 december van kracht, stelt dat draagmoederschap niet alleen in Italië, maar wereldwijd strafbaar is. Of dat juridisch uitvoerbaar is, is de vraag. Maar het leidt tot veel onzekerheid onder wensouders.

Hoeveel Italiaanse stellen zich precies beroepen op draagmoederschap om een kind te krijgen wordt niet bijgehouden. Volgens een schatting van de krant Corriere della Sera gaat het om zo'n 250 koppels. Dat zijn gedeeltelijk homoseksuelen, maar in grote meerderheid ook heterostellen met vruchtbaarheidsproblemen.

Mogelijk is het aantal hoger, omdat ouders vanwege het taboe op draagmoederschap bij thuiskomst soms liegen dat ze een kind geadopteerd hebben.

'Baarmoeder te huur'

Het universele verbod is een stokpaardje van premier Meloni. "Fantastisch nieuws", vindt Maria Rachele Ruiu. Zij is woordvoerder van pro-lifeorganisatie Pro Vita e Famiglia, die er jarenlang voor heeft gelobbyd. "We hebben petities georganiseerd, posters opgehangen en politici gevraagd om een einde te maken aan deze barbaarse kindermarkt."

Zoals de meeste tegenstanders van draagmoederschap spreekt ze consequent over 'baarmoederverhuur', een term die in de beeldvorming een belangrijke rol speelt. Ook in de media komt hij regelmatig voor. "Het verhuren van baarmoeders", stelt Ruiu, "ondermijnt de waardigheid van vrouwen, die uitgebuit worden, en van kinderen, die van hun moeder worden weggescheurd."

Aan de muren van haar kantoor hangen posters van embryo's, gehaakte babyschoentjes en prominent boven de deur een kruis. "Dit is nog maar een eerste stap", zegt Ruiu. "Deze rechtse regering heeft hernieuwde aandacht voor het gezin. Wij hopen op een revolutie die het gezin centraal stelt, als beschermer van nieuw leven, hoe klein ook."

De nieuwe wet zet op draagmoederschap boetes tot een miljoen euro en celstraffen tot twee jaar. Maar Filomena Gallo, gespecialiseerd advocaat bij mensenrechtenstichting Luca Coscioni, twijfelt sterk aan de uitvoerbaarheid en de juridische houdbaarheid.

"Ten eerste is onduidelijk hoe het Openbaar Ministerie die koppels gaat identificeren", legt ze uit. "Op het geboortecertificaat waarmee een koppel zich in Italië meldt, staan alleen de namen van beide ouders. Bij een heteroseksueel koppel is het dus mogelijk dat de moeder zelf in het buitenland bevallen is. Hoe ga je dat achterhalen zonder de privacy te schenden?"

En zelfs als het draagmoederschap ontdekt wordt, is onduidelijk hoe het onderzoek zal verlopen. "Als het Canadese OM van Italië een verzoek krijgt om een onderzoek uit te voeren naar een praktijk die in Canada gewoon legaal is...Waarom zouden ze dan antwoorden?"

"Het idee van draagmoederschap als universeel misdrijf is belachelijk", stelt Gallo, "alleen al omdat er 66 landen ter wereld zijn waar dit wel mag."

Vluchten als criminelen

De advocate heeft contact met meer dan honderd stellen die een kind verwachten met een draagmoeder. "Zij verkeren in enorme onzekerheid", vertelt ze. "Maar we zijn bezig een team van experts samen te stellen om hen bij te staan. Ons plan is om rechtszaken aan te spannen, en door te zetten totdat het Constitutioneel Hof deze wet ongedaan maakt."

Milanese vaders Emiliano en Alberto zijn niet strafbaar omdat hun kind al geboren is. Toch hebben ze vanwege het politieke klimaat serieus overwogen om Italië te verlaten. "Maar we hebben besloten te blijven", vertelt Emiliano. "We zouden vluchten als criminelen, uit een plek waar we het goed hebben. Het lijkt ons slimmer om van ons te laten horen en actie te voeren voor de rechten van onze kinderen."

"Het beeld ontstaat nu dat wij misdadigers zijn", vult Alberto aan. "Maar Tommaso is vanuit een heel ander verhaal geboren. Het woord 'misdrijf' heeft niks te maken met ouder worden. Het is een project van liefde, dat je samen aangaat. Dat is wat ouderschap betekent."

Drie bemanningsleden van buitenlandse vliegtuigmaatschappijen hebben vanochtend op Schiphol een boete gekregen omdat ze een te hoog alcoholpromillage hadden. Geen van de bekeurden werkte voor een Nederlandse luchtvaartmaatschappij.

Op Schiphol werd tussen 07.00 en 10.00 uur een alcoholcontrole uitgevoerd door de marechaussee en het Team Luchtvaarttoezicht. Daarbij namen de teams 445 blaastesten af, waarbij bij drie mensen te veel alcohol werd geregistreerd.

Bij 1 tot 2 glazen alcohol heeft een gemiddelde volwassene een promillage van 0,5. Bij 0,5 tot 1,5 promille heeft een persoon tussen de 2 en de 7 glazen alcohol gedronken. Dan zijn de meeste mensen aangeschoten. Bij promillages tussen de 1,5 en 3,0 is iemand dronken en bij promillages daarboven zwaar beschonken.

Bon van 1900 euro

Een mannelijke steward bleek 0,24 promille te hebben en kreeg daarom een boete van 275 euro. Een vrouwelijke medewerker van dezelfde luchtvaartmaatschappij had een promillage van 1,43 en moest een bon van 1900 euro incasseren. Een stewardess van een andere buitenlandse vliegmaatschappij had een promillage van 1,30, zij kreeg een boete van 1800 euro.

Vliegtuigpersoneel mag maximaal 0,2 promille alcohol in het bloed hebben en vanaf tien uur voor een vlucht helemaal geen alcohol meer drinken. Volgens de politie worden alcoholcontroles met regelmaat uitgevoerd onder cabine- en cockpitpersoneel.

Frankrijk heeft voor het eerst erkend dat het Franse koloniale leger in1944 verantwoordelijk is geweest voor een bloedbad onder Senegalese militairen. Dat kostte aan tientallen en mogelijk honderden mensen het leven.

In een brief aan de Senegalese regering geeft president Macron toe dat een ruzie over "gerechtvaardigde" salarisclaims gebeurtenissen in gang zetten die eindigden in een slachting. "Het is belangrijk dat de oorzaken en de feiten van deze tragedie voor zover mogelijk worden vastgesteld."

De Senegalese president Faye zegt dat het tijd wordt dat de volledige waarheid over deze pijnlijke gebeurtenis bekend wordt. "We wilden deze geschiedenis al lang afsluiten en we denken dat de Franse toezegging volledig en oprecht is."

Ongewapend

De omgekomen Senegalezen dienden bij de Tirailleurs Sénégalais, een in 1857 opgerichte militaire eenheid die onder meer in de Eerste en Tweede Wereldoorlog aan Franse zijde meevocht.

In 1944 ontstond onrust onder de Senegalezen over het niet uitbetalen van achterstallige soldij en bonussen waar ze aanspraak op maakten. De Fransen vatten dat op als muiterij. Op 1 december 1944 opende het koloniale leger het vuur op de merendeels ongewapende Senegalezen.

De Franse autoriteiten zeiden destijds dat daarbij 35 Senegalezen waren omgekomen. Meerdere historici zeggen dat het er honderden zijn geweest.

Morgen is het tachtig jaar geleden dat het bloedbad in Thiaroye plaatsvond. Dat wordt herdacht op de militaire begraafplaats daar.

Frankrijk verliest invloed

De erkenning door Macron komt in een tijd dat Frankrijk in Afrika snel aan invloed verliest. Veel landen in met name West-Afrika maakten tot ver in de vorige eeuw deel uit van het Franse koloniale rijk. Nadat de dekolonisatie bleven de banden vaak nauw.

Dat kwam onder meer tot uiting in Franse militaire aanwezigheid, maar de afgelopen jaren hebben meerdere voormalige koloniën de Fransen weggestuurd. Gisteren maakte Tsjaad een eind aan de militaire samenwerking met het voormalige moederland.

In Senegal zijn nog 350 Franse militairen gelegerd. President Faye heeft gezegd dat ook hij die wil wegsturen.