NOS Nieuws - Algemeen

Slechts anderhalve maand na de uitspraak in het Marengo-proces, begon vandaag het hoger beroep in de zaak tegen Ridouan Taghi en zijn organisatie. Op deze eerste zitting bleken er meteen weer problemen rond de kroongetuige te zijn.

Zijn advocaat heeft opnieuw de verdediging neergelegd. Volgens Het Parool is dat vanwege een hoogopgelopen ruzie met het Openbaar Ministerie. Tijdens de zitting zei kroongetuige Nabil B. alleen dat hij op zoek is naar een nieuwe advocaat.

Het Marengo-proces liep de afgelopen jaren bij de rechtbank meerdere keren vertraging op omdat Nabil B. het aan de stok had met het OM en zonder advocaat kwam te zitten. Een jaar geleden stapten zijn raadslieden ook al zonder toelichting op.

Controle

Het Marengo-proces heeft zich inmiddels verplaatst van de extra beveiligde rechtbank in Amsterdam-Osdorp naar het Justitieel Complex Schiphol. De zaak wordt daar behandeld door het gerechtshof Amsterdam.

Ook nu gaan de zittingen gepaard met zware veiligheidsmaatregelen. Zo is bij de toegangspoort een kleine bunker gebouwd voor de marechaussee en werden alle auto's op de toegangsweg vandaag gecontroleerd. Door de ontstane file kwamen sommige advocaten veel te laat.

Het hof zei vandaag te hopen op een soepel verloop van het proces, maar kreeg direct de wind van voren van de advocaten van Taghi. Zij hebben er moeite mee dat de voorzitter van het hof dezelfde rechter is die in het hoger beroep van het liquidatieproces Passage de inzet van een criminele kroongetuige goedkeurde. Ook vinden ze dat Taghi geen eerlijk proces krijgt, onder meer omdat ze worden afgeluisterd en gefilmd als ze met hem overleggen in de gevangenis.

14 verdachten

Van de zeventien verdachten in het Marengo-proces zijn er in hoger beroep nog veertien over. Een aantal verdachten heeft zich neergelegd bij de veroordeling. Zo wil een van hen een boek gaan schrijven en een stichting opzetten om jongeren van het criminele pad te houden. Ook het Openbaar Ministerie ging niet in alle zaken in beroep.

Hoofdverdachte Ridouan Taghi staat wel opnieuw terecht, net als twee anderen die werden veroordeeld tot levenslang vanwege hun rol bij liquidaties. Sommige verdachten moesten wisselen van advocaat, omdat een kantoor dat meerdere verdachten bijstond niet meer wil optreden in de zaak.

Georgina Verbaan, S10, Hanneke Groenteman, Natasja Gibbs. Tientallen BN'ers roepen deze dagen op tot donaties voor onder andere een rechtszaak die NGO's hebben aangespannen tegen de Nederlandse staat over de Gaza-oorlog. Ze willen dat Nederland stopt met het leveren van onderdelen voor Israëlische gevechtsvliegtuigen.

Er worden internationaal in verschillende landen en in verschillende vormen Gaza-rechtszaken gevoerd. Vandaag waren er voor het Internationaal Gerechtshof bijvoorbeeld ook hoorzittingen in een zaak die Nicaragua tegen Duitsland heeft aangespannen vanwege de oorlog in Gaza.

In podcast De Dag geeft Larissa van den Herik, hoogleraar aan de Universiteit Leiden en gespecialiseerd in internationaal publiekrecht, haar analyse over wat deze zaken opleveren en hoe recht, activisme en politiek zich volgens haar tot elkaar verhouden.

Reageren? Mail dedag@nos.nl

Redactie: Rosa Juffer & IJsbrand Terpstra

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren.

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag twintig minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en Van der Wulp: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.

De Duitse rechts-radicale partij AfD blijft voorlopig een prominent partijlid steunen dat in verband wordt gebracht met geld uit Rusland. "Op dit moment moeten we uitgaan van de onschuld van meneer Bystron", liet de partij weten in een verklaring over de beschuldigingen aan het adres van Petr Bystron.

De naam van Bystron werd vorige week genoemd in een Tsjechische krant, in een artikel over Europese politici die mogelijk zouden zijn beïnvloed door Rusland. Dat stuk was gebaseerd op informatie van de Tsjechische geheime dienst. Bystron zou banden hebben met het pro-Russische netwerk Voice of Europe van Viktor Medvedtsjoek, een pro-Russische Oekraïense zakenman en politicus en vriend van president Poetin.

Hij zou ook geld hebben aangenomen. Bystron ontkende dit en sprak van laster, maar anonieme regeringsbronnen zeiden tegen de krant dat er hard bewijs voor was in de vorm van geluidsopnamen.

Nummer twee op de lijst

Bystron zit in de Bondsdag en is de nummer twee op de AfD-lijst voor de Europese verkiezingen. Na het artikel in de Tsjechische krant vroeg zijn partij direct om opheldering bij hem. Ook zei de Europese lijsttrekker van de AfD, Maximilian Krah, te willen dat Bystron geen campagne meer zou voeren tot er meer duidelijk was over de beschuldigingen. Bystron weersprak in een verklaring vervolgens alle aantijgingen tegen hem met klem.

Vandaag besprak de partijtop de zaak. Dat leidde dus tot de conclusie dat de AfD Bystron "op dit moment" als onschuldig beschouwt. Wel benadrukt de partij dat er een "veelomvattend onderzoek" nodig is. Daarbij roept de partij iedereen die bewijs heeft van eventuele malafide praktijken op zich te melden, zodat dit kan worden meegenomen in het onderzoek.

De AfD bezit op dit moment 78 van de 735 zetels in de Bondsdag, maar staat er in de peilingen goed voor. In veel peilingen is de rechts-radicale partij al maanden de tweede partij van het land. Bij deelstaatverkiezingen in drie Oost-Duitse deelstaten, later dit jaar, gaat de partij zelfs aan kop in de peilingen.

In het Russische desinformatieschandaal van vorige week werden naast Duitsland ook andere landen genoemd waarin politici zouden zijn beïnvloed. Een van die landen was Nederland. De Tweede Kamer debatteerde vorige week over de kwestie, om te weten te komen of ook Nederlandse politici zich hebben laten omkopen, en zo ja wie, maar er werden geen namen genoemd.

De politie heeft een 60-jarige man uit het Gelderse Eerbeek aangehouden vanwege een oude vermissingszaak in Zutphen. Duncan Zwakke verdween bijna 35 jaar geleden, daarna is er niets meer van hem vernomen. De politie vermoedt dat de arrestant betrokken is bij de verdwijning of dood van Zwakke.

Duncan Zwakke is op dinsdag 17 oktober 1989 voor het laatst gezien in het centrum van Zutphen. Hij was destijds 31-jaar oud en technicus bij een bedrijf in Dieren.

De zaak van Zwakke wordt al jaren behandeld als cold case. In 2017 werd de zaak op de coldcase-kalender van de politie gedeeld. Daar stond onder andere op dat Zwakke "vermoedelijk iets deed met drugs".

De politie deed vorige week nog onderzoek in een pand aan de Nieuwstad in Zutphen. Het ging om een aanvullend onderzoek, vorige maand werd daar ook al sporenonderzoek gedaan. Volgens Omroep Gelderland ging het om onderzoek in de kelder.

Ook ging de politie met een sonarboot de IJssel op, "op zoek naar sporen die mogelijk kunnen leiden naar het vinden van Duncan."

Hoe de politie bij de verdachte is gekomen en wat voor verdenkingen er precies tegen hem zijn, is onduidelijk.

Tipgeld

De politie roept op om informatie over deze zaak nog steeds te delen. "Voor zijn familieleden en vrienden is dit, ook na vele jaren, nog steeds een ingrijpende en heftige situatie. Daarom is elke tip, ook na zoveel jaren, nog steeds waardevol en welkom."

Er ligt al jarenlang een beloning klaar van 15.000 euro voor de gouden tip.

Een wolf heeft zich op de Veluwe door een dassenpijp in een hek gewurmd. Op beelden is te zien hoe het dier door een smalle buis met een diameter van 30 centimeter kruipt.

Het hek is bedoeld om zwijnen tegen te houden, maar dassen wel door te laten. De wolf maakte daar nu ook gebruik van. Glenn Lelieveld van de Zoogdiervereniging spreekt van unieke beelden. "We weten al langer dat een wolf dit kan, maar het is nog nooit zo spectaculair vastgelegd."

"Als je de wolf voor de pijp ziet staan, denk je dat het nooit gaat passen, maar hij doet het zonder veel moeite."

De wolf kruipt door de pijp heen:

Ook wolvenexperts in omliggende landen zijn volgens Lelieveld onder de indruk. Die hebben dit ook nog nooit op deze manier gezien.

Het advies om dassenpijpen te plaatsen stond al langer op de lijst van wolfwerende maatregelen, maar de Gelderse Wolvencommissie heeft naar aanleiding van de beelden de maatregelen aangescherpt. De buis moet iets smaller gemaakt worden: 25 centimeter doorsnee in plaats van de huidige 30 centimeter.

Ook is het advies om in de buizen twee bochten te plaatsen van 45 graden. Dassen kunnen dan zonder problemen door de pijp, maar voor de wolf is het onmogelijk.

Afwijken van standaardmaat

Dassen graven tunnels op hun vaste routes die ze van generatie op generatie gebruiken. Het dichtgooien van een tunnel heeft geen nut, omdat ze die zelf weer opengraven. Wolven maken door dassen gegraven tunnels groter. Als die tunnels worden vervangen door buizen, zal een wolf die niet meer kunnen gebruiken.

Een wolf graaft zich liever onder een hek door, dan dat hij eroverheen moet springen. Volgens Lelieveld kan een kleine opening al genoeg zijn. "Daar moet iedereen die wolven wil weren zich van bewust zijn."

Bij de aanleg van wegen wordt rekening gehouden met tunnelbuizen voor dieren. Daar wordt volgens Lelieveld een standaardmaat gebruikt. Dat is in de meeste gevallen geen probleem, maar wel als je die standaardmaat ook gebruikt voor wolfwerende maatregelen. "Die hebben dan geen nut." Zijn advies is om van de standaardmaat af te wijken.

Industrieconcern VDL wil een deel van het failliete Belgische busbedrijf Van Hool overnemen. Een ander deel van het bedrijf wordt overgenomen door het Duitse Schmitz Cargobull.

VDL aast op de touringcarafdeling van Van Hool. Het Nederlandse bedrijf bouwt nu al (elektrische) bussen, touringcars en vrachtwagens. Er is door Schmitz Cargobull en VDL een bod gedaan. De komende weken wordt er druk onderhandeld over de voorwaarden, voordat een overname definitief kan worden.

Bij de overname verdwijnt een groot aantal van de 2500 Belgische banen. Het Brabantse concern neemt 300 tot 600 medewerkers van Van Hool over, bij Schmitz Cargobull gaat het om ongeveer 350 werknemers.

Concurrentie in China

Van Hool was een concurrent van het Brabantse bedrijf en verkeert al wekenlang in financieel zwaar weer. Het bedrijf had het tijdens corona moeilijk doordat de reissector helemaal stilviel. Ook heeft het bedrijf stevige concurrentie uit China, schreef de VRT.

Van Hool kondigde een herstructurering aan waardoor honderden banen zouden verdwijnen. Nu, vier weken later, gooit het bedrijf de handdoek volledig in de ring. "Het personeel wist al langer dat er een faillissement aan zat te komen", vertelt VRT-verslaggever Lien de Cooman. "Ze zijn blij dat er nu duidelijkheid is, maar het nieuws komt toch hard aan. Er blijven nog minder banen over dan eerst werd aangekondigd."

VDL boekte afgelopen jaar fors minder winst. Het nettoresultaat daalde van 298 miljoen naar 82 miljoen euro, zo meldde L1 Nieuws eerder deze maand. Dat kwam met name door de problemen bij VDL Nedcar in Born. De autofabriek staat sinds maart stil nadat er geen nieuwe klant werd gevonden. 3500 mensen verloren hun baan.

Stichting Ximena's Vlinder gaat aangifte doen tegen de Staat. De stichting wil op die manier het zelfdodingspoeder 'Middel X' proberen te verbieden. Voorzitter van de stichting Randy Knol vindt dat de overheid verantwoordelijk is voor de gevolgen van het "inhumane middel".

Knol strijdt al jaren met zijn stichting voor het verbieden van zelfdodingspoeder. Zijn 19-jarige dochter Ximena kwam in 2018 om het leven, na het gebruik van Middel X. Volgens Knol kon ze het middel eenvoudig via internet bestellen.

Volgens Knol is gebruik van het poeder allesbehalve pijnloos. Hij spreekt van een "inhumane manier" van sterven. Bovendien, zegt Knol, is de overheid verplicht om burgers te beschermen. "Ze blijven het middel maar niet verbieden. Wij merken steeds meer meldingen van mensen die hun geliefde moeten missen."

De aangifte wordt deze week voorbereid en gaat dan naar het parket toe, meldt Knol.

Ondertussen staan vandaag ook zeven mensen voor de rechter die verdacht worden van betrokkenheid bij het verstrekken van Middel X. Twee van de verdachten zijn oud-bestuursleden van de Coöperatie Laatste Wil.

Vorig jaar werd een lid van de coöperatie, Alex S., veroordeeld tot 3,5 jaar cel omdat hij het poeder had doorverkocht. Zeker tien sterfgevallen zijn aan dat Middel X te linken.

Net voor de zaak begon was er voor het Paleis van Justitie een protestmars. Ook werd voor de rechtbank gedemonstreerd:

De verkeersdrukte door werkzaamheden aan de brug op de A7 over het Noordhollandsch Kanaal bij Purmerend valt mee. Dat melden Rijkswaterstaat en ANWB.

Rijkswaterstaat meldt dat het verkeer op de A7 vanmorgen goed kon doorrijden en dat was ook het geval op de omliggende wegen. Volgens de organisatie leek het erop dat er goed is geluisterd naar de adviezen om zoveel mogelijk thuis te werken. Ook in de trein was het rustig, meldt de regionale omroep NH.

Wel gaf de ANWB aan dat er vanochtend op de N247 van Volendam richting Amsterdam zo'n vijftien minuten vertraging was.

A7-race

NH nam tijdens de ochtendspits de proef op de som om te ontdekken hoe je nu vanuit Hoorn zo snel mogelijk in Amsterdam kon komen. Vier verslaggevers gingen de strijd met elkaar aan om zo snel mogelijk vanuit Hoorn bij het Olympisch Stadion in Amsterdam-Zuid te komen: in een auto over de A7, met de auto via een sluiproute, het openbaar vervoer of met de elektrische fiets.

De race was via dit liveblog te volgen. De winnaar was uiteindelijk de verslaggever die 'gewoon' met de auto over de A7 was gereden. Hij kreeg alleen bij Amsterdam-Zuid te maken met een kleine file. "Ik heb nog nooit zo snel naar Amsterdam gereden", aldus de winnaar.

Maandenlange verkeershinder in Noord-Holland verwacht

De brug, waar doorgaans dagelijks 80.000 auto's en vrachtwagens over rijden, wordt de komende maanden versterkt. Tijdens de werkzaamheden gaan op- en afritten rond de brug dicht en wordt elke nacht een deel van de A7 afgesloten voor doorgaand verkeer.

De verwachting is dat het de komende tijd zal leiden tot veel verkeersdrukte. Volgens Rijkswaterstaat zijn er in de omgeving ook geen alternatieve routes beschikbaar die dezelfde verkeersdrukte aankunnen.

Automobilisten op en rond de A7 tussen Hoorn en Amsterdam moeten rekening houden met grote verkeershinder en extra reistijd die kan oplopen tot een uur. Rijkswaterstaat adviseert weggebruikers daarom tot september vaker thuis te werken, samen te reizen of voor het openbaar vervoer te kiezen. De werkzaamheden moeten op 1 september zijn afgerond.

Bij een explosie vannacht in Amsterdam is een appartementencomplex beschadigd geraakt. Op foto's is te zien dat de pui door de ontploffing volledig uit de gevel is geblazen. Niemand raakte gewond.

De explosie was vannacht rond 00.45 uur in het stadsdeel Nieuw-West. Volgens AT5 raakte de gehele pui van het trappenhuis van de benedenverdieping beschadigd. In die gevel zaten ook alle deurbellen en brievenbussen. Na de explosie ontstond ook brand. Enkele appartementen werden ontruimd.

De toedracht van de explosie is nog niet bekend. De explosievenverkenner heeft onderzoek gedaan en ook de forensische opsporing deed sporenonderzoek. Er is nog niemand aangehouden.

Een omwonende vertelt hoe ze haar bank voelde trillen:

De werkomstandigheden voor buitenlandse journalisten in China blijven moeilijk. 99 procent van alle journalisten die meededen aan de enquête zegt dat het Chinese klimaat voor journalisten niet voldoet aan de internationale standaard, meldt The Foreign Correspondents Club of China (FCCC).

81 procent van de leden van de FCCC gaf aan dat de werkomstandigheden in 2023 licht waren verbeterd vergeleken met de tijd van de coronapandemie. Geen enkele respondent zegt dat de omstandigheden zijn verbeterd ten opzichte van de periode vóór de pandemie.

Volgens medeauteur Garrie van Pinxteren, tevens China-correspondent voor de NOS, zeggen de journalisten dat ze wel meer bewegingsvrijheid hebben, maar dat verslaggeving ter plaatse problematisch is.

"De mobiliteit is na de pandemie toegenomen en dus kunnen journalisten meer reizen. Maar dat betekent ook dat journalisten daardoor geconfronteerd worden met obstructie of hinder van bijvoorbeeld politie", zegt Van Pinxteren. "Eigenlijk kunnen correspondenten niet goed hun werk doen. Niemand van de respondenten zegt ook dat het beter geworden is ten opzichte van voor corona. Dus het zijn structurele problemen."

Hinder, intimidatie en geweld

Net als vorig jaar zei iets meer dan de helft dat de Chinese politie of de autoriteiten hen minstens één keer tijdens hun werk hadden gehinderd. Ruim acht op de tien journalisten melden dat ze last hebben gehad van intimidatie of geweld.

"Heel opvallend is ook dat minder journalisten met naam geciteerd willen worden in het rapport wat hen is overkomen", weet Van Pinxteren. "Ze zijn er huiverig voor en bang dat ze ervoor gestraft zullen worden. Dat is een teken dat het klimaat voor journalisten niet verbeterd is."

Correspondent Sjoerd den Daas werd in februari van dit jaar handhandig tegengewerkt door Chinese autoriteiten toen hij een demonstratie wilde filmen:

De journalisten zeggen in het rapport dat ze gewend zijn aan hinder van de autoriteiten in gebieden die 'politiek gevoelig' zijn. Wel lijken deze gebieden zich uit te breiden. Vooral aan de grens met Rusland en in autonome regio's als Binnen-Mongolië, Tibet en Xinjiang.

Voor het eerst vertellen de respondenten dat de Chinese autoriteiten gebruikmaken van drones om medewerkers van de media te monitoren. Ook merken veel journalisten dat autoriteiten in hun telefoon zitten of dat er bugs worden geplaatst waardoor de telefoon niet goed meer werkt.

Toegang bemoeilijkt

Ook de toegang tot het land blijft een heikel punt. Veel buitenlandse media hebben moeite met het verkrijgen van een journalistenvisa en verblijfsvergunningen voor de journalisten. Vooral Amerikaanse media hebben hier last van. Slecht één slaagde erin om een accreditatie te krijgen. Dit was als vervanging van een journalist die China had verlaten.

82 procent van de journalisten zegt dat regelmatig interviews geweigerd worden door bronnen die zeggen dat ze niet met buitenlandse media mogen spreken. Ook heeft een derde van de journalisten ervaringen waarbij eerder bevestigde interviews op het laatste moment worden afgezegd, onder druk van de Chinese autoriteiten.

Eenzijdiger beeld

Van Pinxteren denkt dat door de verslechterende werkomstandigheden het beeld van China in de media eenzijdiger wordt. "Juist als je op reportage gaat, kun je laten zien hoe mensen denken en dat nuanceert het beeld juist vaak."

"Als journalisten moeite hebben om bijvoorbeeld hoogleraren te spreken die een neutrale kant kunnen belichten of überhaupt moeilijker bronnen kunnen spreken, dan is dat ongunstig voor China. Het gaat dan alleen maar over geopolitiek en alles wordt heel erg zwart-wit. Je mist dan de nuance."

Het aantal malafide en ondeskundige bedrijven dat hulp bij letselschade aanbiedt, is de afgelopen vijf jaar gestegen met 25 procent. Dat blijkt uit cijfers van de Letselschaderaad, dat onderzoek deed bij verschillende verzekeraars. Er wordt geschat dat het gaat om 200 letselschadebureaus zonder keurmerk.

De branche van advocaten en letselspecialisten met een keurmerk roept op om van letselschadespecialist een beschermd beroep te maken, om illegale praktijken te voorkomen.

Slachtoffers van bijvoorbeeld een verkeersongeval kunnen aankloppen bij een letselschadebureau of bij een advocaat. Die kunnen helpen met het claimen van een schadevergoeding, het verzamelen van bewijs om de zaak te onderbouwen en om de tegenpartij aansprakelijk te stellen.

De malafide en ondeskundige bureaus maken volgens advocaat Chris van Dijk slim gebruik van mensen in een kwetsbare positie."Je kan op internet niet goed zien of iemand goed is of niet. Dat is problematisch", vertelt hij in het NOS Radio 1 Journaal.

De malafide bedrijven vragen volgens Van Dijk naast de gemiddeld 200 euro per uur aan kosten, vaak ook een percentage van het geld dat wordt uitgekeerd door de verzekering bij schade. Daardoor krijgt het slachtoffer veel minder geld uitgekeerd.

Mensen die slachtoffer worden van zo'n malafide bedrijf, kunnen bovendien nergens terecht. "Je kan niet klagen als het fout gaat, want er zijn geen tuchtinstanties. Waar moet je dan heen als benadeelde? Het is heel slecht."

'Bezopen'

De branche van advocaten en goedgekeurde letselspecialisten is al langer bezig om malafide bedrijven te weren. De advocaat Van Dijk vindt dat de overheid daarbij meer moet ingrijpen. Zo stelt hij dat het een beschermd beroep moet worden, zodat de ongereguleerde bedrijven eruit gefilterd worden. "Het is bezopen dat het nog geen beschermd beroep is", aldus de advocaat.

Wie een letselschadebedrijf nodig heeft, moet volgens Van Dijk goed letten op onder meer het Nationaal Keurmerk Letselschade. Dat keurmerk is niet verplicht, maar bedrijven die hierbij zijn aangesloten laten zich volgens de advocaat in ieder geval controleren en opleiden.

Het ministerie van Justitie en Veiligheid laat in een reactie weten dat er een onderzoek loopt, door het Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum, naar betrouwbaarheid in de letselschadebranche. "Het onderzoek zal specifiek aandacht geven aan kwalijke praktijken en welke mogelijkheden er zijn deze praktijken in te perken."

De uitkomsten worden volgens het ministerie voor de zomer van 2024 verwacht.

Tijdens de zonsondergang gisteravond was op veel plekken in Nederland een bijzondere rode-oranje gloed te zien in de lucht. De kleur kwam onder meer door Saharazand dat in de lucht zat. Dat levert spectaculaire beelden op.

Dat er stof uit de Sahara onze kant op komt, is niet uitzonderlijk. De laatste jaren kwam het fenomeen vaker voor in Nederland en andere landen in West-Europa.

Die wind, die ontstaat ten zuiden van de Sahara, neemt het stof uit het woestijngebied op grote hoogtes over grote afstanden mee. Wanneer het regent daalt het stof neer. Dat zal zichtbaar zijn op tuinmeubelen en auto's.

Uit het hele land stuurden mensen hun mooiste foto's in:

Heeft u nog mooie video's of foto's van de zonsondergang, stuur ze naar NOS Ooggetuige.

Goedemorgen! Vandaag begint in Arnhem de rechtszaak over 'Middel X'. En Amerika is al weken in de ban van de totale zonsverduistering die vandaag te zien is.

Eerst het weer: Af en toe zon en eerst droog. Zeer zacht met 18 tot 22 graden. De zuidoostenwind waait matig, kracht 3 tot 4. Later op de dag meer bewolking en als eerste in het zuiden wat regen of een bui. Later vanavond mogelijk ook met onweer.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Dit is er vannacht gebeurd:

Drie Nederlandse hulporganisaties klagen de Nederlandse Staat aan vanwege de migratiedeal tussen Turkije en de EU in 2016. Het gaat om Amnesty International, Stichting Bootvluchteling en Defence for Children.

De organisaties houden Nederland verantwoordelijk voor het schenden van "Nederlandse, internationale en EU-wetgeving en voor de jarenlange, mensonterende omstandigheden op de Griekse eilanden". Nederland was EU-voorzitter toen de deal tot stand kwam.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Saharazand in de lucht leverde gisteravond spectaculair rood-oranje luchten op bij de zonsondergang. Uit het hele land stuurden mensen hun mooiste foto's in:

Fijne maandag!

Bij een huiszoeking bij de burgemeester van het Franse plaatsje Avallon heeft de politie ruim 70 kilo wiet en een kilo coke gevonden. Jamilah Habsaoui werd samen met zes anderen, onder wie twee van haar broers, opgepakt.

De huiszoeking was onderdeel van een onderzoek naar drugshandel door een van de broers van Habsaoui, melden Franse media. Naast het huis van Habsaoui werd ook een deel van het gemeentehuis in het departement Yonne doorzocht, waar Avallon onder valt.

De 46-jarige Habsaoui werd in 2021 benoemd tot burgemeester. Daarvoor was ze gemeenteraadslid en apotheker.

Aanstaande ouders krijgen een forse rekening als ze de kraamzorg voor de bevalling annuleren, blijkt uit een rondgang van de NOS. Deze 'boetes' kunnen oplopen tot 275 euro, zelfs als je vroeg in de zwangerschap annuleert.

Vanwege het tekort aan kraamhulpen melden veel ouders zich aan bij meerdere organisaties, in de hoop de maximale zorg te krijgen. Niet altijd is duidelijk dat de online aanmelding meteen een inschrijving is. Na twee weken zitten aanstaande ouders automatisch vast aan een contract, waardoor ze een boete betalen als ze de kraamzorg willen annuleren.

Lieke* studeerde nog toen ze zwanger bleek. "Verloskundigen en mijn omgeving hamerden erop dat ik me, vanwege de drukte, snel moest inschrijven voor kraamzorg. Dus ik meldde me na 13 weken zwangerschap bij vier verschillende organisaties, in de hoop dat er ergens nog plek was."

Tot haar verrassing kreeg ze na twee weken een e-mail met het bericht dat haar inschrijving bij kraamzorgorganisatie Naviva definitief was. "Het bleek dat ik een contract had afgesloten, het was geen vrijblijvende online aanmelding. Dat betekende dat ik 150 euro annuleringskosten moest betalen, ook al was er niet eens een kennismaking geweest."

Intussen had Lieke al ergens anders kraamzorg gevonden. Ze besloot snel ook de andere kraamzorgorganisaties te bellen waar zij zich had ingeschreven. "Gelukkig bleken zij, na veel smeken, meer sympathie te hebben dan Naviva. Zij verlaagden het bedrag naar 15 euro en 37 euro. Het is dus kennelijk niet de norm om zoveel geld in rekening te brengen."

Naviva laat in een reactie weten dat ze de kosten in rekening brengen "om dubbele inschrijvingen bij ons en andere kraamzorgorganisaties te ontmoedigen". Het bedrijf zegt capaciteit voor die dubbel ingeschreven gezinnen te reserveren, waardoor anderen naar een wachtlijst worden doorverwezen.

"Het kan niet de bedoeling zijn dat dit gebeurt, omdat anderen zich op meerdere plekken hebben ingeschreven", zegt een woordvoerder. Verder zegt Naviva een "uitgebreide coulanceregeling" te hebben. De volledige reactie van de kraamzorgorganisatie is hier te lezen.

Engelstalige kraamzorg

Adrienne Salcau vond die coulanceregeling tegenvallen. Zij meldde zich bij allerlei kraamzorgorganisaties, met het specifieke verzoek om een Engelstalige kraamverzorger. "Sommige belden me op dat ze geen plek hadden", zegt Salcau. "Andere bureaus, zoals Naviva, lieten helemaal niks van zich horen."

Ze schreef zich uiteindelijk in bij een kraamzorgorganisatie die liet weten een Engelssprekend iemand te hebben. Toen ze vervolgens Naviva met 16 weken zwangerschap wilde annuleren, moest ook zij 150 euro annuleringskosten betalen.

"Ergens onderaan in een Nederlandstalige e-mail, die ik dus niet kon lezen, stond dat er annuleringskosten aan verbonden waren. Terwijl ik bij mijn aanmelding had geschreven dat ik alleen Engels sprak. Ze hebben helemaal niks voor mij gedaan na mijn aanmelding, maar rekenen wel de kosten. Ik heb erom gehuild."

Arjan Groen en zijn vrouw overkwam iets soortgelijks bij de Kraamvogel. Zij zagen na hun aanmelding de e-mail over het hoofd. "Onhandig", vindt Groen. "Maar ook vrij raar dat een overeenkomst automatisch van kracht wordt, zonder onze expliciete toestemming."

Ook zij moesten 75 euro betalen. "Toen we dat weigerden, zeiden ze dat ze een incassobureau zouden inschakelen. Dat vonden we wel heftig." Groen bood uiteindelijk aan de helft te betalen en daar ging de Kraamvogel mee akkoord.

Maar de nasmaak is bitter. "Het is overduidelijk dat ze misbruik maken van de situatie en willen cashen op mensen die even niet opletten op de kleine lettertjes", zegt Groen. De Kraamvogel is om een reactie gevraagd, maar het bedrijf reageerde niet op vragen van de NOS.

"Ouders gaan dwalen"

Ook brancheorganisatie Bo Geboortezorg wijt de annuleringskosten aan de grote krapte in de kraamzorg. "Steeds meer ouders gaan dwalen en zich bij meerdere bureaus inschrijven", zegt directeur Peter Boudewijn. "Als zij vervolgens kraamzorg annuleren, kan de organisatie de gemaakte kosten niet meer declareren bij de verzekering."

Toch noemt hij de gevraagde bedragen "fors", ook in verhouding tot het werk dat tot dan toe is gedaan. "Ze zijn bedoeld om ouders af te schrikken", zegt Boudewijn. "Maar wij vinden het absoluut niet goed als het als een verrassing komt. Dat moet duidelijk worden gecommuniceerd."

De brancheorganisatie is bezig met een oplossing. "We kijken of zorgverzekeraars vooraf een seintje kunnen geven als iemand zich al ergens heeft ingeschreven, in plaats van achteraf", zegt Boudewijn. "Want niemand wordt uiteindelijk beter van al die annuleringen."

*Lieke is niet de echte naam van de geïnterviewde. Haar volledige naam en contactgegevens zijn bekend bij de redactie.

Bij de lokale verkiezingen in Polen heeft de pro-EU-partij van premier Donald Tusk verloren van de conservatieve oppositie, die Polen tot afgelopen december acht jaar lang regeerde. Volgens de exitpoll van Ipsos kreeg oppositiepartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) 33,7 procent van de stemmen en bleef Tusks Burgercoalitie steken op 31,9 procent.

De definitieve resultaten worden in de loop van de dag verwacht, maar PiS-leider Jaroslaw Kaczynski riep alvast de overwinning uit. Hij zei dat het resultaat een boodschap was aan degenen die de partij hadden afgeschreven en citeerde de Amerikaanse schrijver Mark Twain: "Het nieuws van mijn dood is enigszins voorbarig."

Deze verkiezingen waren de eerste test voor de coalitieregering van Tusk sinds die bijna vier maanden geleden aan de macht kwam. Polen konden stemmen voor burgemeesters, gemeenteraadsleden en vertegenwoordigers in regionale parlementen.

Opsteker voor Tusk was de herverkiezing van een bondgenoot van hem als burgemeester van Warschau. Deze Rafal Trzaskowski is zeker van een nieuwe termijn. Tusk noemde Trzaskowski de held van de avond. Voor burgemeesterskandidaten die niet minstens 50 procent van de stemmen behaalden zal er op 21 april een tweede stemronde worden gehouden.

Tusk erkende dat het erop leek dat in verschillende regio's de PiS-kiezers beter waren gemobiliseerd. De premier zei dat een deel van zijn aanhang gisteren mogelijk niet heeft gestemd vanwege het goede weer.

In Bergeijk in Brabant zijn twee politieagenten vannacht gewond geraakt toen hun auto van de weg raakte. Ze zijn naar het ziekenhuis gebracht en konden een paar uur later weer naar huis.

Volgens de politie reden ze over een hobbelige zandweg toen ze van de weg raakten en tegen een boom reden. Ze waren op weg naar "een verdachte auto", maar die is weggereden.

De politie-eenheid Oost-Brabant liet eerder vannacht weten dat er mogelijk een schietincident is geweest in Bergeijk. Er zou in de lucht zijn geschoten. Niemand raakte gewond, maar er werden wel twee voertuigen vernield aangetroffen. Beide voertuigen hebben een Belgisch kenteken.

Een van de voertuigen die zouden zijn beschoten:

Een Boeing 737-800 van de Amerikaanse maatschappij Southwest Airlines heeft zijn vlucht moeten afbreken nadat het een kap van een van de motoren had verloren. Het toestel moest terugkeren naar de luchthaven van Denver. De losgeraakte kap had een van de vleugelkleppen geraakt. Het is het zoveelste incident met een toestel van Boeing.

Het vliegtuig was op weg naar Houston. In opgenomen gesprekken van de luchtverkeersleiding die in handen zijn van CNN zegt een van de piloten dat passagiers en de bemanning tijdens de vlucht iets hards op de vleugel hoorden. Niemand raakte gewond.

In een video is te zien dat de motorkap al bij het taxiën loszit:

Southwest Airlines laat weten dat een vervangend toestel de passagiers naar hun bestemming heeft gebracht. "We verontschuldigen ons voor het ongemak van hun vertraging, maar we geven onze hoogste prioriteit aan de ultieme veiligheid voor onze klanten en medewerkers", staat in een verklaring van de vliegmaatschappij.

Luchtvaartautoriteit FAA doet onderzoek naar het incident. Boeing heeft niet gereageerd.

Er zijn de laatste tijd vaker incidenten met toestellen van Boeing. Vrijdag werd bekend dat de fabrikant 160 miljoen dollar heeft betaald aan Alaska Airlines als compensatie voor het losraken van een deurpaneel. Vanwege de problemen heeft de topman van Boeing zijn vertrek aangekondigd.

Drie Nederlandse hulporganisaties klagen de Nederlandse staat aan vanwege de migratiedeal tussen Turkije en de EU in 2016. Het gaat om Amnesty International, Stichting Bootvluchteling en Defence for Children.

De ngo's houden Nederland verantwoordelijk voor het schenden van "Nederlandse, internationale en EU-wetgeving en voor de jarenlange, mensonterende omstandigheden op de Griekse eilanden". Nederland was EU-voorzitter toen de deal tot stand kwam en is dus verantwoordelijk voor het schenden van mensenrechten van migranten, zeggen de drie organisaties.

Het akkoord tussen de Europese Unie en Turkije moest een einde maken aan de illegale en chaotische migratie van Turkije naar Griekenland. De deal bepaalde dat alle mensen die op 'irreguliere wijze' de oversteek maakten naar Griekenland terug werden gestuurd naar Turkije, zodat niet te veel mensen naar Europa zouden komen.

De migranten kregen wel de mogelijkheid om asiel aan te vragen in Griekenland. Als ze dat niet deden, of als het asielverzoek niet werd gehonoreerd, werden ze teruggestuurd naar Turkije. De deal kwam er ondanks waarschuwingen dat Turkije geen veilig land was voor migranten en dat het asielsysteem in Griekenland niet functioneerde.

'Rampzalige deal'

"Als gevolg van deze rampzalige deal tussen EU-lidstaten en Turkije zaten tienduizenden asielzoekers vast op de Griekse eilanden, in erbarmelijke omstandigheden in kampen en gesloten opvangcentra", zegt directeur van Amnesty International Nederland Dagmar Oudshoorn.

Volgens de ngo's probeerden de EU-lidstaten met de deal onder hun verantwoordelijkheid uit te komen zoals die bepaald is in het internationaal recht. De organisaties stelden de staat al eerder aansprakelijk, maar de overheid erkende deze aansprakelijkheid niet. Daarom stappen ze nu naar de rechter.

Naast de verantwoordelijkheid voor de gevolgen van de deal willen Amnesty International, Stichting Bootvluchteling en Defence for Children ook dat de staat ervoor zorgt dat de uitvoering van het akkoord in lijn wordt gebracht met nationale, EU- en internationale wetgeving, om mensenrechtenschendingen te voorkomen.

Voor de kust van Mozambique zijn 94 mensen om het leven gekomen doordat de overvolle boot waarop ze zaten omsloeg. Onder de doden zijn meerdere kinderen. Vijf mensen konden worden gered.

De slachtoffers zaten op een vissersboot die was omgebouwd tot veerboot. Het schip was overvol. Het vervoerde zo'n 130 mensen en zou zijn omgeslagen door de hoge golven. Bijna dertig mensen worden nog vermist, zegt een lokale bestuurder.

De opvarenden waren volgens lokale media van het vasteland op weg naar een eiland. Ze zouden op de vlucht zijn geweest voor een cholera-uitbraak in het noordoosten van het land. De ziekte heeft sinds oktober in het Oost-Afrikaanse land aan 32 mensen het leven gekost.

Volgens hulporganisatie Unicef gaat het om de ergste uitbraak van de ziekte in de afgelopen 25 jaar. Iemand met cholera kan last krijgen van hevige diarree. Omdat zieken veel vocht kwijtraken, kan dit leiden tot ernstige uitdroging.