NOS Nieuws - Algemeen

In Amersfoort is de auto gevonden van de man die verdacht wordt van het doden van de Syrische vrouw Boushra in Almere vorige maand. De politie kreeg een tip dat de auto al enige tijd op een parkeerplaats op een bedrijventerrein aan de noordoostkant van de stad stond, zegt de politie.

De auto werd vanochtend rond 09.30 uur gevonden. Op en rond de vindplaats doet de politie sporenonderzoek. Ook langs de A1 bij Crailo doen rechercheurs onderzoek. De auto is daar door de kentekenregistratie vastgelegd.

De verdachte, de 34-jarige Omar A., is nog spoorloos. Zijn vrouw Boushra (24) werd op 7 augustus voor het laatst gezien bij een supermarkt in Almere. Eerder die dag zou ze in de grijze Peugeot van Omar A. zijn gestapt. Een week later werd haar lichaam in het bos in Almere gevonden.

In Opsporing Verzocht werd gisteravond ook aandacht besteed aan de zaak. Er werden beelden getoond van de verdachte bij een tankstation. Na de uitzending kwamen twintig tips binnen.

Google hoeft zijn internetbrowser Chrome niet af te stoten. Dat heeft een rechter in de Verenigde Staten besloten. Een gedwongen verkoop van de populaire webbrowser was een optie in een rechtszaak over machtsmisbruik met de Google-zoekmachine, maar de rechtbank vindt dit te ver gaan.

De Amerikaanse rechter oordeelde vorig jaar dat Google zijn machtspositie heeft misbruikt. Het bedrijf betaalde miljarden dollars om de standaard zoekmachine te zijn op smartphones. Concurrerende zoekmachines, zoals Bing van Microsoft, kregen zo geen kans.

Om dit recht te zetten wilde de Amerikaanse justitie dat Google zijn internetbrowser Chrome zou verkopen. Maar de rechter vindt nu dat de openbaar aanklager met dat verzoek "te ver" is gegaan.

Google heeft Chrome namelijk niet gebruikt om zijn macht te misbruiken, merkt de rechter op. Bovendien is onzeker hoe de verkoop zou uitwerken. "De rechtbank is gevraagd om in een glazen bol te kijken en in de toekomst te kijken", aldus de rechter, en de verkoop zou "ongelofelijk rommelig" kunnen uitpakken.

Gegevens aan concurrenten geven

De rechter vindt dat Google bepaalde gegevens over zijn zoekresultaten, en hoe mensen daarop reageren, moet delen met concurrenten. Vooral kleinere zoekmachines kunnen met de gegevens beter worden, concludeert de rechter.

Met deze informatie zouden deze zoekmachines ook beter kunnen concurreren met Google. Volgens de rechter is dat een passende maatregel, omdat Google door zijn misbruik heeft kunnen groeien en kon profiteren van de zoekgegevens.

Daarnaast zegt de rechter dat Google makers van Android-smartphones niet langer mag verplichten om de Google-zoekmachine op hun telefoons te zetten als zij ook appwinkel Play Store willen installeren, om apps te downloaden.

Dit was namelijk één van de manieren waarop Google zijn machtspositie had misbruikt. De appwinkel is cruciaal voor smartphones, omdat mensen daarmee eenvoudig apps kunnen vinden en downloaden. Telefoonmakers hadden door de verplichting geen andere keuze dan de Google-zoekmachine te installeren.

Zaak mogelijk naar Hooggerechtshof

Hoewel de dreiging Chrome kwijt te raken van tafel is, is Google niet blij met andere maatregelen die de rechter passend vindt.

"We maken ons zorgen over de impact van deze vereisten op onze gebruikers en hun privacy", schrijft het bedrijf in een verklaring. Google en de Amerikaanse justitie zeggen het oordeel nog nader te bestuderen. Ondertussen kijkt ook justitie naar vervolgstappen.

Mogelijk wordt de zaak tot op het hoogste niveau uitgevochten: het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten. Als de zaak in beroep gaat, duurt het waarschijnlijk nog jaren tot een definitieve beslissing.

Bij cabaretier Jochem Myjer zijn opnieuw tumoren gevonden. Dat meldt Myjer (48) in een bericht op zijn Instagram-pagina. "Het is niet levensbedreigend," schrijft hij, "maar het kan me wel ernstig beperken."

Bij een jaarlijkse controle werden de tumoren ontdekt. "Helaas was de laatste scan aan het begin van de vakantie niet goed", schrijft hij. "Na veertien jaar nauwelijks verandering zijn er nu onder in mijn ruggenmerg twee nieuwe tumoren gevonden die voortkomen uit de resttumor in mijn nek. Ook die resttumor lijkt af en toe milde klachten te veroorzaken."

In 2011 gelastte Myjer zijn tournee af, net als zijn radio- en televisiewerk. De cabaretier kreeg last van nekklachten. Daarna werd een eerste goedaardige tumor in zijn ruggenmerg ontdekt. Die werd weggehaald. Maanden later stond hij, in het voorjaar van 2012, weer op het podium.

Geen paniek

De komiek benadrukt dat er geen reden is tot paniek, maar als de klachten erger worden moeten de tumoren worden weggehaald.

"Dat zijn risicovolle operaties waar ik lang van zal moeten revalideren en waarvan ik alleen maar kan hopen dat de schade beperkt blijft", zegt Myjer. Hij benadrukt ook dat hij zich nu goed voelt en gelukkig is. Volgende week gaat hij na een zomerstop weer verder met zijn nieuwe theatertour.

"Ik kan er niets aan veranderen en ik neem het zoals het is. Het enige wat ik kan doen is extreem genieten van alles om me heen en elke druppel van dit leven opdrinken."

De Nederlandse Arbeidsinspectie heeft bij een controle drie Indiase mensen onder zeer slechte omstandigheden aangetroffen in een zogenoemde dark kitchen in Weesp. Ze werkten zonder arbeidsvergunningen en kregen een laag contant salaris uitbetaald.

Ze sliepen in de bedrijfsruimte en een van hen verbleef in een kleine voorraadkast. Ze hadden geen sanitaire voorzieningen en geen ramen. De omgeving was volgens de inspectie zeer warm en ongeschikt om in te verblijven.

De mensen verklaarden dat ze zes nachten per week aan het werk waren. De inspectie vermoedt dat ze geen marktconform salaris ontvingen. Er is een onderzoek gestart naar de identiteit van de werkgever en naar de werkomstandigheden.

Thuisbezorging

Een dark kitchen is een keuken die gebruikt wordt voor de bereiding van maaltijden, speciaal voor thuisbezorging. Het bereiden van de maaltijden gebeurt volledig buiten het zicht van klanten, die daardoor geen benul hebben van de omstandigheden waaronder het personeel moet werken.

Er is vaak geen fysieke eetruimte voor klanten. Ook kunnen klanten er geen voedsel afhalen. Het enige contact dat een klant heeft, is met de bezorger of online platforms.

Zestien kant-en-klare huisjes die in Andijk zijn geplaatst, zijn al bijna een jaar lang onbewoonbaar. De voornaamste reden voor de vertraging is dat er geen stroom geleverd kan worden, vanwege het overvolle stroomnet.

Ook vertonen de huisjes lekkages en zijn ze niet brandveilig, schrijft omroep NH. Zo moet er brandwerend materiaal worden geplaatst, omdat vijftien van de zestien woningen op minder dan vijf meter afstand van elkaar staan.

Woningnood

De zestien tiny houses zijn gemaakt van afvalplastic. Ze zijn 24 vierkante meter groot en bestaan uit een slaapkamer, woonkamer met keuken en een badkamer met toilet. De huur bedraagt 550 euro per maand.

De huisjes van Clean2Anywhere, een bedrijf uit Hoorn dat ook schepen bouwt van afvalplastic, worden als bouwpakket geleverd en kunnen snel worden geplaatst.

Woonstichting Het Grootslag kocht er zestien en kreeg toestemming om ze tien jaar lang aan het Kleingouw in Andijk te plaatsen. De stichting benadrukte dat de huisjes een snelle oplossing konden zijn voor de woningnood, die ook in West-Friesland groot is. Zo'n 900 mensen toonden interesse in de zestien huisjes.

Maar geen van hen woont er dus, vooralsnog. "Omdat deze woningen kant-en-klaar worden geleverd, volgen de keuringen pas als ze er eenmaal staan", legt een woordvoerder van woonstichting Het Grootslag uit over de vertraging. "Daarnaast is het een uniek concept, waardoor we alles extra goed willen controleren."

Puinhoop

In de Andijkse politiek klinkt kritiek. "Het is een grote puinhoop", zei VVD-raadslid André Meester. Wat hem betreft worden de huisjes weer weggehaald. "Ze zijn gebrekkig, voldoen niet aan de eisen en staan bovendien te dicht op elkaar. Als er één in brand vliegt, kan het vuur zich razendsnel verspreiden."

"Dit plan was al niet goed doordacht vanaf het begin", aldus Gerrit van Keulen van de Dorpsraad Andijk, die de belangen van de bewoners behartigt. "De nieuwe bewoners vinden het heel erg vervelend en dan druk ik mij nog netjes uit. Als het zo doorgaat, gaat het nog langer duren. Dat gaat ten koste van de bewoners die staan te trappelen om erin te trekken."

We doen ons best

Directeur Anneke Timmermans van Het Grootslag houdt de moed erin. "We begrijpen dat dit teleurstellend is. Dit hadden we graag anders gezien", zei ze. "We doen ons best om de woningen zo snel mogelijk bewoonbaar te krijgen."

De verwachting is nu dat de zestien huisjes "op z'n vroegst in november" worden verhuurd, zei Timmermans. Ze verwacht niet snel een nieuw, soortgelijk project op te starten. "We hebben nu ervaren dat een project met woonunits niet veel sneller gaat dan een project met permanente woningen. Dat maakt dat we voor komende projecten bij voorkeur onze tijd en geld zoveel mogelijk inzetten op het realiseren van permanente woningen."

De Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un heeft bij de militaire parade in China de hand geschud van de Zuid-Koreaans parlementsvoorzitter Woo Won-shik. Dat meldt het kantoor van de Zuid-Koreaanse voorzitter.

De handdruk vond plaats voor de start van de militaire parade in Peking, waarbij wordt stilgestaan bij het einde van de Tweede Wereldoorlog in Azië, tachtig jaar geleden.

Er zijn nog geen beelden vrijgegeven van de handdruk. Korea-deskundige Remco Breuker spreekt van een "zeer substantieel en heel symbolisch" moment. Mede omdat volgens hem al anderhalf jaar geldt dat Noord-Korea niets met de aartsrivaal in het zuiden te maken wil hebben. "Ook is het opmerkelijk, omdat het tegen de Zuid-Koreaanse wet is", zegt Breuker.

Persbureau Reuters schrijft verder dat de Zuid-Koreaanse voorzitter en de Zuid-Koreaanse president Lee Jae-myung Noord-Korea hebben opgeroepen om het gesprek tussen de landen voort te zetten, na een periode van spanningen. Tot nu toe bleven eerdere toenaderingspogingen van Zuid-Korea onbeantwoord vanuit Noord-Korea.

Spanningen

Het verminderen van de spanning tussen beide landen is een verkiezingsbelofte van de nieuwe president van Zuid-Korea, Lee Jae-myung. Eerder leek dat te lukken toen begin augustus door beide landen, eerst door Zuid-Korea en later door Noord-Korea, speakers werden weggehaald bij de grens tussen beide landen. Uit die speakers klonken Noord-Koreaanse en Zuid-Koreaanse propagandaboodschappen.

Eind augustus liepen de spanningen juist weer op. Noord-Korea voerde een rakettest uit toen Zuid-Korea en de Verenigde Staten waren gestart met een gezamenlijke militaire oefening in de regio. De test vond plaats nadat Zuid-Korea waarschuwingsschoten had gelost, omdat Noord-Koreaanse militairen de gedemilitariseerde zone overstaken die de twee landen van elkaar scheidt.

Noord-Korea noemde het afvuren van de waarschuwingsschoten een "ernstige provocatie". De militairen zouden bezig zijn geweest met het bouwen van een barrière die volgens de Noord-Koreanen "permanent de zuidelijke grens moet afsluiten". Noord-Korea schoot toen naar eigen zeggen niet terug.

Noord- en Zuid-Korea zijn technisch gezien al decennia met elkaar in oorlog. De Koreaanse oorlog eindigde in 1953 zonder vredesverdrag.

Onderzoekers van Kamp Amersfoort hebben een 82-jarige Joodse man gevonden die tijdens de Tweede Wereldoorlog in het kamp in gevangenschap werd geboren. Ruim tachtig jaar ging men ervan uit dat de baby de oorlog niet had overleefd, maar dat blijkt onjuist.

Raymond Kesnig werd geboren op 21 mei 1943 in een ziekenhuis vlak bij Kamp Amersfoort. Het concentratiekamp beschikte niet over een kliniek, alleen een ziekenbarak. Volgens de onderzoekers is Kesnig de enige baby die als gevangene in Kamp Amersfoort ter wereld kwam.

"We hebben lang naar hem moeten zoeken, maar we hebben hem via onder anderen verre familieleden gevonden", zegt Floris van Dijk, hoofd onderzoek van Nationaal Monument Kamp Amersfoort. "Hij blijkt een buitengewoon vrolijke, sterke man te zijn, die ook verbaasd was dat hij in Kamp Amersfoort was geboren. Dat wist hij ook niet. Hij was zelf in de veronderstelling dat hij in Kamp Westerbork was geboren."

Doof

In de Tweede Wereldoorlog was Kamp Amersfoort in Leusden een concentratiekamp en doorgangskamp. Meer dan 30.000 mensen zijn vanuit Kamp Amersfoort naar andere bestemmingen gedeporteerd, waaronder naar vernietigingskamp Mauthausen en concentratiekamp Neuengamme. Omdat de familie van Kesnig de Britse nationaliteit had, behoorden zij tot de groep die naar Kamp Westerbork werd gestuurd.

"Daarna zijn zij naar Bergen-Belsen overgebracht, waar het gezin anderhalf tot twee jaar gevangen heeft gezeten", zegt Van Dijk. "In het kamp raakte Kesnig gehandicapt: hij werd door een SS'er uit de armen van z'n moeder gerukt en weggesmeten, wat hem voor de rest van zijn leven doof maakte. Uiteindelijk heeft het gezin met veel geluk de Holocaust overleefd."

Nummer 574

Dankzij de archiefstukken is Kesnig meer over zichzelf te weten gekomen, onder meer over de groep waartoe hij behoorde: de 573 Joodse gevangenen met een dubbele nationaliteit. Samen met zijn moeder bracht hij tien dagen in het ziekenhuis door, waarna hij terugkeerde naar het kamp.

De nazi's gaven hem het nummer 574. "Dat wist hij allemaal niet", zegt Van Dijk. "Uiteindelijk heeft de Britse nationaliteit hem niet behoed voor allerlei gruwelen, maar uiteindelijk is het wel een stuk van zijn redding geweest. Er werd zogezegd iets voorzichtiger met hem omgegaan door de nazi's, hoe vreemd dat ook mag klinken, dan met andere Joodse gevangenen."

In Kamp Amersfoort zijn tenminste 82 Joden vermoord. Joden met buitenlandse nationaliteiten werden, voor zover bekend bij de onderzoekers, niet mishandeld. Kesnig verloor in de Tweede Wereldoorlog twee van zijn zeven naaste familieleden.

Na zijn terugkeer naar Nederland verhuisde hij onder meer naar Zuid-Afrika en Israël. Hij is drie keer getrouwd geweest en heeft meerdere kinderen gekregen. De onderzoekers spraken hem in een verzorgingshuis in België, waar hij nu woont. Ze toonden hem bij dat bezoek ook zijn kampkaart.

Geïnteresseerd in de Tweede Wereldoorlog?

Abonneer je dan hier op onze nieuwsbrief.

De VN-vredesmacht Unifil in Libanon is boos op het Israëlische leger, omdat het gisterochtend met drones vier granaten afvuurde in de buurt van een groep blauwhelmen.

Volgens Unifil sloeg een granaat in op minder dan twintig meter van Unifil-personeel. Drie sloegen in op ongeveer honderd meter van troepen van de vredesmacht vandaan. Dat gebeurde in de buurt van Marwahin, dicht bij de Blauwe Linie van de VN, de officieuze grens tussen Libanon en Israël.

'Ernstige aanvallen'

Unifil stelt in een verklaring dat het Israëlische leger vooraf was geïnformeerd over de werkzaamheden van Unifil in het gebied en stelt dat dit "een van de ernstigste aanvallen op Unifil-personeel en -eigendommen" is sinds het staakt-het-vuren. De gevechtspauze ging november vorig jaar in, na een wekenlang grondoffensief en grootschalige luchtaanvallen van Israël op Libanon.

De VN-vredesmacht meldt dat troepen op het moment van de aanval bezig waren met het opruimen van een aantal wegversperringen die de toegang tot een VN-post belemmerden. Unifil noemt de aanvallen "onaanvaardbaar" en "een ernstige schending van het internationaal recht".

Unifil stopt

Vorige week werd bekend dat er in 2027 na bijna vijftig jaar een eind komt aan de VN-vredesmacht in Libanon. Dat besluit werd in de VN-Veiligheidsraad genomen onder druk van de Verenigde Staten. Het doel is dat Libanon daarna zelf verantwoordelijk wordt voor de veiligheid in het zuiden van Libanon.

Israël reageerde verheugd op het besluit. De regering van premier Netanyahu vindt dat Unifil te weinig weerstand biedt aan Hezbollah. Israël beschoot tijdens zijn grondoffensief vorig jaar in Libanon geregeld posten van de VN-vredesmacht.

De eerste blauwhelmen arriveerden in 1978 in het gebied en hebben als opdracht om de vrede in het gebied te handhaven en de soevereiniteit van Libanon te waarborgen.

In 2006 werd de opdracht uitgebreid en moesten de blauwhelmen een bufferzone creëren tussen de Litani-rivier in Libanon en de Blauwe Lijn. Sindsdien is de belangrijkste taak van Unifil het monitoren van vijandigheden tussen de partijen en daarover rapporteren aan de VN-Veiligheidsraad.

Een toezichtcommissie van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden heeft ruim 33.000 pagina's aan documenten uit de zaak tegen Jeffrey Epstein vrijgegeven. Ook is er uren aan beeldmateriaal gedeeld. Maar ondanks de grote hoeveelheid staat er weinig nieuws in, melden Amerikaanse media.

Het gaat onder meer om beelden uit de gevangenis, vluchtlogboeken, audio-opnames en e-mails. Verschillende Republikeinse en Democratische politici stellen dat er bijna niets nieuws te melden is. Ook is het de vraag of het ministerie van Justitie nog documenten achterhoudt.

De enige nieuwe informatie staat in de vluchtgegevens van de Amerikaanse douane en grensbescherming, zegt onder anderen een Democratisch congreslid tegen de BBC. Daaruit blijkt dat Epstein van en naar zijn privé-eiland op de Amerikaanse Maagdeneilanden reisde.

In totaal is er ruim dertien uur aan videobeelden openbaar gemaakt, waaronder beelden van buiten de cel van Epstein op de avond dat hij stierf. Dat is twee uur meer dan een paar maanden geleden.

Een minuut die ontbrak in eerdere video's en waarover veel twijfels waren, is volgens CBS News nu wel vrijgegeven. Ook zijn er nu nieuwe beelden van uren voor zijn dood. Daarop is te zien hoe Epstein op de trap in de gevangenis loopt en wordt weggebracht om te bellen.

'Geen cliëntenlijst'

De hoogste Democraat in de toezichtcommissie van het Huis van Afgevaardigden, Robert Garcia, benadrukt dat mensen zich niet moeten laten misleiden. "Na zorgvuldig onderzoek hebben we vastgesteld dat 97 procent van de documenten die we ontvingen van het ministerie van Justitie al openbaar was", schrijft hij in een verklaring. "Er wordt geen cliëntenlijst genoemd of iets anders dat de transparantie of rechtvaardigheid voor slachtoffers verbetert."

Later vandaag willen slachtoffers en parlementsleden een persconferentie geven voor het Capitool in Washington.

Sekshandel

Vorige maand weigerde een rechter nog getuigenissen uit de zaak tegen Epstein vrij te geven. Trump had in juli opgedragen om materiaal uit het dossier openbaar te maken. Dat deed de president nadat hij een storm van kritiek kreeg, ook vanuit zijn eigen achterban. Trump stond namelijk in de contactenlijst van Epstein en is meerdere keren met hem gefotografeerd op feestjes.

Maar volgens de rechter gaven de getuigenissen voor de grand jury in de zaak slechts "een klein inkijkje" in het vermoedelijke gedrag van Epstein en heeft het justitieministerie zelf aanzienlijk meer informatie in handen.

Eind augustus gaf de regering-Trump ook gesprekken vrij van Ghislaine Maxwell, de ex-vriendin en handlanger van Epstein. Zij sprak met een hooggeplaatste functionaris van het Amerikaanse ministerie van Justitie

Epstein werd in 2019 dood in zijn cel gevonden nadat hij was aangeklaagd voor sekshandel. De steenrijke zakenman werd ervan verdacht jarenlang minderjarige meisjes te hebben misbruikt en ze onder druk te hebben gezet om seks te hebben met zijn rijke vrienden.

Er is veel te doen om de vermeende banden van Trump met Epstein. NOS op 3 legde deze zomer uit hoe het zit:

Arnhem kampt met een uitbraak van open tuberculose onder dak- en thuislozen. De eerste besmettingen werden in februari al geconstateerd bij mensen die drugspanden in de wijk 't Broek bezoeken.

Zoals bij elke uitbraak van tbc heeft de GGD meteen onderzocht met wie de patiënt contact heeft gehad. Uit dat onderzoek bleek dat een aantal andere mensen ook tbc in een vroeg stadium had, meldt Omroep Gelderland. Die mensen worden nu behandeld door een arts.

Hoesten en niezen

Tuberculose wordt veroorzaakt door een bacterie. Niet alle vormen van tbc zijn besmettelijk, maar de vorm die nu rondgaat in Arnhem is dat wel. Mensen die besmet zijn, kunnen de ziekte via hoesten of niezen overdragen. De kans dat dit gebeurt bij vluchtig contact is gering: de bacteriën moeten van ver komen, want ze zitten diep in de longen genesteld. Andersom is het risico op besmetting wel groot bij mensen die dicht opeengepakt zitten in slecht geventileerde ruimtes.

De ziekte kan dodelijk zijn, maar is met antibiotica goed te behandelen. De behandeling duurt lang: tenminste zes maanden moet een patiënt dagelijks, op een vast moment, medicijnen innemen. Dat is niet gemakkelijk voor de dak- en thuislozen in Arnhem, die nu met de ziekte te maken hebben. Zij leiden geen gestructureerd leven. Ze slapen soms op straat, soms in een van de opvanglocaties.

Trouw het traject in

De gemeente Arnhem stelt nu dat "zeker elf mensen" een infectie met de tuberculosebacterie hebben opgelopen. Bij de opvanglocaties voor dak- en thuislozen in de stad wordt bij voorbaat rekening gehouden met de mogelijkheid dat besmette mensen binnenkomen.

"Voor zover bekend hebben er geen besmettingen plaatsgevonden binnen onze opvanglocaties. Wanneer er sprake was van tbc bij de toegang is er vooraf altijd nauw contact geweest met de GGD. Zo kunnen we eventuele besmettingsrisico's vooraf bespreken", aldus een woordvoerder van verslavingszorginstelling IrisZorg.

Om te zorgen dat de besmette mensen 'gewoon' hun behandeltraject ingaan, houden de opvanglocaties nauw contact met de GGD. "We proberen de cliënt zoveel mogelijk te motiveren en te stimuleren om trouw dit traject aan te gaan", zegt IrisZorg. Daarbij wordt ook gekeken hoe groot het besmettingsrisico is als een patiënt behandeld wordt in de opvang.

Tegelijkertijd wil de gemeente regelmatig testen of er naast de bekende patiënten ook andere mensen besmet zijn geraakt. "Bij de eerste testmomenten hebben medewerkers van de GGD deze mensen uit de drugspanden opgehaald met een busje om ze te testen", aldus de gemeente. De andere testmomenten worden georganiseerd bij twee opvanglocaties voor daklozen, bij IrisZorg zelf en bij een methadonpost.

Het toerisme in Nederland is zo goed als terug op het niveau van voor de coronapandemie. Het aandeel van toerisme in de Nederlandse economie keerde vorig jaar terug naar 4 procent.

Daarbij gaven toeristen vorig jaar een record uit aan een vakantie in Nederland, zo blijkt uit nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Vorig jaar gaven Nederlandse en buitenlandse toeristen in Nederland 111,2 miljard euro uit. Dat is bijna 6 miljard euro meer dan in 2023. Het gaat om het bedrag dat toeristen voor, tijdens en na hun reis of verblijf in Nederland uitgaven. Het CBS heeft de bestedingen gecorrigeerd voor de prijsstijgingen door de inflatie.

Traditioneel gaven Nederlandse toeristen het meest uit. Dat was vorig jaar met ruim 67 miljard euro ongeveer twee derde. Wel nemen de uitgaven van buitenlandse toeristen sneller toe. Deze groep neemt meer dan de helft de toename van bijna 6 miljard euro voor zijn rekening.

Piek

In 2019 kwam het aandeel van toerisme op de Nederlandse economie op een piek van 4,3 procent. Door de lockdowns tijdens de uitbraak van het coronavirus kelderde dat in 2020 naar iets meer dan 2 procent. Vorig jaar tikte het aandeel van toerisme op de economie de grens van 4 procent weer aan.

Dat komt mede omdat de toegevoegde waarde, de kosten versus de opbrengsten, sterker toeneemt dan de totale economie. Vooral de horeca, luchtvaart, reisbureaus en reisbemiddeling profiteren van de toeristen. Vorig jaar hadden 458.000 mensen in Nederland een baan in de toerismesector.

Steeds meer Nederlanders gaan op vakantie in eigen land, becijferde de ANWB eerder dit jaar. Dat wordt wel steeds duurder:

Het door nazi's geroofde Goudstikker-schilderij wordt waarschijnlijk ter beschikking gesteld aan de Argentijnse justitie. De familie Kadgien, die het werk na de Tweede Wereldoorlog meenam naar Argentinië, is daartoe bereid.

Dat heeft de advocaat van de familie laten weten aan het AD. Daarmee bevestigt hij dat het schilderij nog steeds in handen is van de familie.

De Argentijnse openbaar aanklager zegt tegen de krant dat het kunstwerk nog niet is overgedragen. Maar als de rechter het opvraagt, moet de familie het volgens hem overdragen.

Het olieverfschilderij Damesportret van Giuseppe Vittore Ghislandi was tot de Tweede Wereldoorlog in bezit van kunsthandel Goudstikker in Amsterdam.

De Joodse eigenaar, Jacques Goudstikker, sloeg tijdens de oorlog op de vlucht. Zijn collectie werd toen voor lage prijzen aan hooggeplaatste nazi's verkocht. Het portret van Ghislandi, uit de 17de eeuw, kwam terecht bij de nazi Friedrich Kadgien.

Joodse kunsthandel

De advocaat van de familie Kadgien laat weten "te wachten op een oplossing". "Aangezien de zaak complex is wat betreft de bewaring en beveiliging van het kunstwerk en de verjaringstermijn van het mogelijke delict", zegt hij tegen het AD. De advocaat verwacht dat er vandaag een oplossing komt.

Toch is het schilderij nog niet zomaar terug bij de erfgenamen van de familie Goudstikker, zegt AD-correspondent Peter Schouten. "De familie Kadgien wil het via de rechter gaan spelen en zeggen dat het schilderij van hen is, dat de zaak verjaard is."

Bekijk ook deze video over de vondst van het schilderij:

De erfgenamen van de familie Goudstikker zijn verbaasd en geïrriteerd over die opstelling, zegt Schouten. Zo vindt de 81-jarige Marei von Saher, een Goudstikker-erfgenaam die woont in New York, het verschrikkelijk dat de familie Kadgien "in 2025 zo reageert op een claim gerelateerd aan de Holocaust".

De erfgenamen hebben volgens Schouten al kunst over de hele wereld terug geclaimd, maar nog nooit meegemaakt "dat een schilderij opnieuw verdwijnt".

AD-journalisten vonden het schilderij Damesportret begin augustus terug op een makelaarssite. Op foto's van een woning in Argentinië was het werk te zien boven een groene bank. De Argentijnse politie deed invallen bij verschillende woningen, maar het schilderij werd toen niet gevonden.

Geïnteresseerd in de Tweede Wereldoorlog

Abonneer je dan hier op onze nieuwsbrief.

De bouw van Shells biobrandstoffabriek in Rotterdam gaat definitief niet door. Het bedrijf zegt in een persbericht dat onder meer de bouwkosten het project "onvoldoende concurrerend" maakt. Met andere woorden: het kost te veel en gaat te weinig geld opleveren.

Biobrandstof is een soort brandstof die gemaakt wordt uit organisch materiaal, zoals afval en planten. Dit zou een klimaatvriendelijker alternatief zijn voor fossiele brandstoffen, ook al zijn de opvattingen verdeeld over hoe schadelijk biobrandstof is voor natuur en klimaat.

'Een van de vele dingen die wij doen'

De bouw van de fabriek begon drie jaar geleden. Destijds ging het vooral over hoe belangrijk de fabriek zou worden om de klimaatdoelen te halen. "Voor mij is dit een van de vele dingen die wij doen om netto-nul te worden", zei Huibert Vigeveno, directeur duurzame energie bij Shell, destijds in een video, refererend aan de Europese doelen om klimaatneutraal te zijn in 2050.

Het bouwproject werd al vorig jaar op pauze gezet. Nu de stekker er definitief uit wordt getrokken, is de economische winstgevendheid leidend. Shell heeft rond een miljard euro geïnvesteerd in de bouw.

De fabriek op het Pernis-terrein is gedeeltelijk af, volgens een woordvoerder. Het is nog onduidelijk wat er daarmee gaat gebeuren, en of het stopzetten van de bouw tot ontslagen zal leiden.

De zoon van een Canadese militair die tachtig jaar geleden Groningen bevrijdde, is op zoek naar de eigenaar van drie bronzen beeldjes. Zijn inmiddels overleden vader nam de beeldjes in 1945 als oorlogsbuit mee naar Canada. Hij wil ze nu teruggeven aan de rechtmatige eigenaar.

"Ik schaam mij om het te zeggen, maar mijn vader heeft na de bevrijding van Groningen drie beelden gestolen en in zijn militaire plunjezak naar Canada verscheept", zegt Brooke Webber bij RTV Noord.

De beeldjes stonden tachtig jaar in het woonhuis van de bevrijder, in Vancouver.

Reconstructie

Zijn zoon heeft nu met oorlogshistoricus Joël Stoppels het verhaal van zijn vader proberen te achterhalen. Uit die reconstructie werd duidelijk dat D.C Webber vrijwel de hele Tweede Wereldoorlog in Europa was gelegerd.

Tot in oktober 1944 trainde hij in Groot-Brittannië. Vermoedelijk behoorde hij daarna tot een groep militairen die werd ingezet in de omgeving van Oldenburg in Noord-Duitsland. Met die eenheid belandde hij rond de bevrijding in Groningen.

Maar waar in Groningen D.C. Webber de beeldjes precies heeft meegenomen, blijft onbekend. "We zijn dus op zoek naar mensen die een vermoeden hebben waar deze drie bronzen beelden oorspronkelijk vandaan komen", aldus historicus Stoppels. "Mist iemand ze of is er in de familie sprake van zo'n verhaal?'

Branden in de koffer

Duidelijk is dat Brooke Webber de beeldjes niet meer mee terugneemt naar Canada. "Die zoon wil ervan af. Ze branden hem in de koffer. Hij wil de beelden graag teruggeven aan Groningen", zegt Stoppels. Eind september komt Webber naar Groningen met de beeldjes.

Geïnteresseerd in de Tweede Wereldoorlog

Abonneer je dan hier op onze nieuwsbrief.

De Amsterdamse politie heeft vannacht een jongen van veertien opgepakt die verdacht wordt van het neerleggen van een explosief op de Plantage Kerklaan in Amsterdam.

Het explosief ging niet af omdat de politie op de gisteren neergezette camera's zag dat hij het explosief plaatste, meldt stadszender AT5. De tiener kon korte tijd later in de buurt worden aangehouden.

Gisteren besloot de gemeente om extra cameratoezicht in te stellen nadat in korte tijd drie explosieven waren afgegaan op de Plantage Kerklaan. Zo gingen er tot twee keer toe explosieven af bij het filiaal van een pizzaketen en een keer bij een broodjeszaak. De explosieven veroorzaakten schade. Niemand raakte gewond.

Camera's

Op de camera's zag de politie vannacht rond 01.15 uur dat er opnieuw een explosief werd neergelegd op dezelfde straat. Agenten rukten samen met de Explosieven Opruimingsdienst uit.

De politie onderzoek of de nu aangehouden tiener ook betrokken was bij de eerdere explosies in de Plantage Kerklaan. Over zijn motief is nog niets bekendgemaakt.

Rechtop in bed

De knallen zorgen voor onrust onder de buurtbewoners, zeiden ze eerder tegen AT5. "Ik ben respectievelijk om 00.30 uur, 02.30 uur en vanochtend om 04.30 uur in één klap letterlijk rechtop in mijn bed te komen zitten." Een ander: "Het is apart dat het alleen specifiek deze straat en de eettenten zijn. Natuurlijk groeien de zorgen: wat is de volgende? Het is een onzeker gevoel voor de buurt, denk ik."

Vanwege de reeks aan incidenten in de Plantage Kerklaan heeft de gemeente gisteren besloten een maand lang cameratoezicht in te stellen.

Goedemorgen! Vandaag is er opnieuw een debat in de Tweede Kamer over stikstof en staan de Nederlandse volleybalvrouwen in de kwartfinales op het WK in Thailand.

Eerst het weer: in de ochtend valt er af een toe een bui, vooral in het noorden en westen. In de middag is het tijdelijk droog. Er waait een stevige zuidenwind en het is maximaal 20 tot 23 graden. In de namiddag en avond vallen er enkele fikse buien, met onweer en windstoten.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Koppen moet verboden worden in het Nederlandse voetbal voor kinderen tot 12 jaar en sterk ontraden worden voor kinderen tot 18 jaar. Ook moeten alle schaatsers (van topsporter tot recreant) verplicht een helm op in Nederland.

Dat zijn de opvallendste maatregelen uit een vandaag gepubliceerd advies van de Nederlandse Sportraad (NLsportraad) aan demissionair staatssecretaris Judith Tielen van Volksgezondheid, Wetenschap en Sport (VWS). Op verzoek van haar ministerie werd er onderzoek gedaan.

De leeftijdsgebonden adviesmaatregelen gelden ook voor alle vechtsporten (ook boksen) en rugby.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

De culturele canon van Zweden, die gisteren is gepubliceerd, maakt de tongen los in het Scandinavische land. Op de lijst staan honderd culturele werken, uitvindingen, wetten en bedrijven die volgens de opstellers bepalend zijn geweest voor Zweden.

Voorwaarde was dat ze minimaal vijftig jaar oud moesten zijn. Dat betekent dat de band ABBA niet in de canon staat, maar bijvoorbeeld Pippi Langkous wel. Ook meubelgigant Ikea heeft een plekje op de lijst, net als de horrorfilm Het Zevende Zegel van regisseur Ingmar Bergman en de Nobelprijzen.

Fijne dag!

Werkgevers in onder meer de bouw, de vleesverwerkende industrie, de logistiek en de land- en tuinbouw moeten arbeidsmigranten veel vaker in vaste dienst nemen. Nu doen bijna negen op de tien arbeidsmigranten uit vooral Oost-Europa tijdelijk werk en dat leidt tot bovengemiddeld veel arbeidsongevallen.

Dat schrijft de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) in een onderzoek naar de "werkgerelateerde veiligheid" van arbeidsmigranten.

Volgens de raad zijn er meer dan 200.000 arbeidsmigranten die werken "in een kwetsbare positie". Ze hebben vaak ongeschoolde en laagbetaalde banen, waar Nederlanders nauwelijks voor te porren zijn en die de raad samenvat als "wegwerpwerk".

Desnoods verbod op dit soort flexibel werk

Onderzoek van de Arbeidsinspectie liet vorig jaar zien dat de arbeidsmigranten vaker slachtoffer zijn van ongelukken dan hun Nederlandse collega's. Dat komt onder meer doordat zij vaak slecht Nederlands spreken, maar ook doordat werkgevers en uitzendbureaus zich bij tijdelijke krachten minder lijken te bekommeren om de veiligheid.

De OVV spreekt vijf organisaties nu concreet aan op hun verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat er veel meer vast werk komt in sectoren die structureel personeel nodig hebben. Het gaat onder meer om landbouworganisatie LTO, Bouwend Nederland en de Centrale Organisatie voor de Vleessector. Doen zij dat niet, dan moet de minister van Sociale Zaken volgens de raad een verbod instellen op flexibel werk in die sectoren waarin de problemen het hardnekkigst zijn.

"Wij richten ons in onze aanbevelingen concreet op de werkgevers", zegt OVV-voorzitter Chris van Dam. "Op de grote winkelbedrijven, de grote pakketdiensten, de tuinbouw, de bouw. Daarvan zeggen wij: dat zijn gerenommeerde Nederlandse ondernemers die echt op een andere manier met het inlenen van arbeid zouden moeten omgaan." Eerder kwam de Arbeidsinspectie tot dezelfde conclusie over het belang van vast werk.

Doodgedrukt in vuilniswagen

Van Dam stelt geschrokken te zijn van een aantal schrijnende ervaringen die in het rapport zijn opgetekend. Waaronder die van de 62-jarige Poolse man die in 2022 in het perssysteem van een vuilniswagen terechtkwam en overleed. "Heel, heel nare verhalen", aldus Van Dam.

Het rapport schetst een beeld van arbeidsmigranten die vaak geheel geïsoleerd leven van de Nederlandse samenleving, een samenleving die doordoor geen idee heeft van wat er zich rond hen afspeelt. Ze werken op plekken en tijden waarop er weinig contact is met Nederlanders, behalve met werkgevers of via medewerking van de bemiddelingsbureaus. Ze worden gehuisvest in kwetsbare wijken tussen andere migranten: sommige Haagse wijken worden gedomineerd door Oost-Europeanen die werkzaam zijn in het Westland. Of ze verblijven juist buiten de bebouwde kom in vakantieparken en 'migrantenhotels'.

En zelfs als hun iets overkomt, blijven ze veelal buiten het gezichtsveld van de meeste Nederlanders. Want dan komen zij niet in een Nederlands ziekenhuis terecht, maar gaan ze noodgedwongen terug naar hun thuisland. Arbeidsmigranten kennen over het algemeen hun rechten hier niet en weten als het nodig is de weg niet te vinden naar de zorg, de sociale zekerheid en naar instanties die hen zouden kunnen helpen.

Vaker vermoeid

De kans dat hun inderdaad iets overkomt is groter dan gemiddeld, vanwege een opstapeling van factoren. Het type werk dat zij doen, aan de onderkant van de arbeidsmarkt, is op zichzelf al risicovol. Maar bovendien spelen taalproblemen een rol en zijn arbeidsmigranten vaker vermoeid. Niet alleen door hun lange werk- en reistijden met veel nachtwerk en onregelmatige diensten, maar ook omdat hun huisvesting vaak niet goed genoeg is om echt goed uit te rusten.

Bijkomend probleem is dat ze zich ten opzichte van hun werkgever vaak in een kwetsbare positie bevinden, waardoor zij ervoor kiezen de slechte omstandigheden te accepteren. Onveilige werksituaties worden vaak niet gemeld. "Je bent zomaar vervangen door iemand anders", legt Van Dam uit. En dan ben je niet alleen je baan en inkomen kwijt, maar ook vaak je woonplek.

Arbeidsinspectie moet 'minder vrijblijvend' handelen

De OVV richt zich in zijn aanbevelingen ook op de Arbeidsinspectie, die voor een "stevigere en minder vrijblijvende aanpak" zou moeten kiezen als het gaat om de arbeidsomstandigheden van migranten. Maar daarbij is volgens de raad ook een rol weggelegd voor de verantwoordelijke minister, die de inspectie beter in staat moet stellen om dit inderdaad te doen.

China heeft met de grootste militaire parade in de geschiedenis van het land stilgestaan bij het einde van de Tweede Wereldoorlog in Azië, tachtig jaar geleden. Tienduizenden militairen en honderden legervoertuigen, tanks, vliegtuigen en helikopters waren bij de parade betrokken. Ook werden tijdens de parade veel wapensystemen getoond, sommige voor het eerst.

Met de militaire parade wil China zijn macht laten zien aan de westerse wereld:

De Chinese leider Xi Jinping werd op het erepodium geflankeerd door de Russische president Poetin en de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un. Vanwege hun komst waren er geen westerse leiders aanwezig.

In een korte toespraak zei Xi dat de mensheid "voor de keuze staat tussen vrede en oorlog, dialoog en confrontatie en win-win en nulsomspel". Vanuit een open limousine inspecteerde hij vervolgens de eenheden die meededen aan de parade. Ook klonken er tachtig saluutschoten.

Bij de parade waren bijna dertig buitenlandse staatshoofden aanwezig, iets minder dan de laatste keer dat China met een parade het einde van de oorlog markeerde, in 2015. Naast Poetin en Kim Jong-un was ook de Belarussische president Loekasjenko naar Peking gekomen. De Indonesische president Prabowo, die vanwege onrust in Indonesië had afgezegd, verscheen toch.

Bij de parade presenteerde het leger naast vliegtuigen, hypersonische raketten en onderzeese drones ook sensoren en lasertechnologie. Volgens de Chinese strijdkrachten zullen deze wapens bepalend zijn om moderne oorlogen te winnen. Analisten zien de militaire openheid vooral als een signaal om rivalen te waarschuwen en af te schrikken.

Met parade eist China erkenning als 'brenger van wereldvrede'

Voor de Chinese Communistische Partij is de overwinning op Japan een belangrijk onderdeel van de ontstaansgeschiedenis van het moderne China en de partij. Binnen het propaganda-apparaat wordt de gebeurtenis daarom breed uitgemeten. Wat China wil uitstralen en welke boodschap het land de wereld wil meegeven, lees je in dit artikel.

Op de vorige militaire parade ter nagedachtenis van de overwinning op Japan kondigde Xi bezuinigingen aan. Niet omdat er minder geld naar het leger ging, maar omdat het leger moest moderniseren. Minder mensen, meer technologie en oorlogsvoering op afstand. De afgelopen jaren slonk het Chinese leger met ruim 300.000 militairen naar een strijdmacht van twee miljoen soldaten.

Debuut voor nieuwe eenheden

Het Chinese leger is daarentegen wel uitgebreid met vier nieuwe eenheden. In aanvulling op traditionele strijdkrachten, de land- en luchtmacht, marine en raketstrijdkrachten, vallen nu ook de cyber-, informatie-, logistieke- en ruimtevaarttroepen onder het bewind van China's Militaire Commissie.

Hiermee zijn zaken als digitale aanvallen, inlichtingenoorlogvoering en de militaire inzet van satellieten allemaal onder het directe bewind van Xi komen te vallen. De vier nieuwe troepen, uitgedost met nieuwe vlaggen, maakten tijdens de parade hun publieke debuut.

China schuift de ambities op militair gebied niet onder stoelen of banken. Xi wil dat het Chinese leger er een is van wereldklasse, maakte hij in 2016 bekend. Een jaar later publiceerde het land z'n driestappenplan. Over twee jaar, als het Chinese bevrijdingsleger honderd jaar bestaat, moet het leger een moderne, technologisch geavanceerde strijdkracht zijn die regionaal opgewassen is tegen elke tegenstander.

In 2035 moet het leger volledig gemoderniseerd zijn, waarbij hoogtechnologische capaciteiten zoals cyber, ruimte en kunstmatige intelligentie geïntegreerd zijn in de militaire doctrine. En in 2049, als de Volksrepubliek het honderdjarig bestaan viert, moet het leger van wereldklasse zijn, een van de, zo niet het sterkste ter wereld. Met het tonen van hoogtechnologische wapens vandaag moet aan het volk worden laten zien dat China goed op weg is om die doelen te halen.

Sterke grip Xi

Xi's stempel reikt verder dan de troepenmacht. Het heeft ook een sterke hand in de hoogste rangen van het leger. Uit een studie van de Jamestown Foundation blijkt dat in de afgelopen twee jaar minstens 45 functionarissen van het Chinese Volksbevrijdingsleger en het Chinese militair-industriële complex het veld hebben moeten ruimen, waaronder twee defensieministers. De reden voor deze zuiveringen blijft voor het publiek in veel gevallen onbekend. Wat wel duidelijk is, is dat degenen die de plannen van de president in de weg staan zonder pardon het veld moeten ruimen.

De culturele canon van Zweden, die gisteren is gepubliceerd, maakt de tongen los in het Scandinavische land. Op de lijst staan honderd culturele werken, uitvindingen, wetten en bedrijven die volgens de opstellers bepalend zijn geweest voor Zweden.

De iconische band ABBA ontbreekt alleen in de canon, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Pippi Langkous. Ook meubelgigant Ikea heeft een plekje op de lijst, net als de dramafilm Het Zevende Zegel uit 1957 van regisseur Ingmar Bergman en de Nobelprijzen.

De canon is opgesteld door een team onder leiding van een historicus, in opdracht van de Zweedse regering. Voorwaarde voor opname in de canon is dat iets minimaal vijftig jaar oud moet zijn. Alles na 1975 staat dus niet in de canon, terwijl Zweden in de afgelopen vijf decennia sterk is veranderd en internationaler is geworden.

De coalitiepartijen en vooral gedoogpartner Zweden-Democraten, een rechts-radicale partij, maakten zich sterk voor de introductie van een canon. Volgens de regering moet die een bijdrage leveren aan het onderwijs, gemeenschapszin en inclusie

Kritiek

De kritiek op het project is niet van de lucht. De Zweedse Academie, die jaarlijks besluit wie de Nobelprijs voor Literatuur krijgt, wilde niet meewerken en zei dat het project verdeeldheid zaaide.

Marlen Eskander, voorzitter van een organisatie voor leesbevordering en zelf ex-lid van het canoncomité, noemt de canon "zeer uitsluitend". "Door een limiet van 50 jaar te stellen, worden hedendaagse ervaringen bewust uitgesloten", zei ze tegen Zweedse media. Een woordvoerder van de Sami, de inheemse bevolking van Lapland, zegt dat de Sami-gemeenschap helemaal niet is betrokken.

'Rommelig en moeilijk te begrijpen'

Het hoofd cultuur van de krant Aftonbladet vraagt zich hardop af wat ze als burger met deze canon moet. Ze noemt het resultaat rommelig en moeilijk te begrijpen. Ook verwijt ze de makers dat minder fraaie kanten van de Zweedse geschiedenis er niet in zitten.

De opstellers, historicus Lars Trägårdh voorop, benadrukken dat de canon een levend monument moet worden dat kan worden aangevuld. Cultuurminister Parisa Liljestrand zei bij de presentatie "af en toe echt geërgerd" te zijn "door de manier waarop aan het canonproject bedoelingen worden toegeschreven die nergens anders hebben bestaan, behalve misschien in de verbeelding van critici".

Nederlandse canon

Nederland heeft ook een canon. Daarin staan vijftig thema's en individuen die een samenvatting geven van de Nederlandse geschiedenis. De canon is voor het laatst in 2020 bijgewerkt.

Amerikaanse strijdkrachten hebben een schip beschoten dat volgens president Trump uit Venezuela kwam en was volgeladen met drugs. Bij de aanval zijn elf mensen gedood, schrijft Trump op zijn socialemediaplatform Truth Social. In een video van de aanval, die online is gezet, is te zien hoe de kleine motorboot van een afstand onder vuur wordt genomen en vlam vat.

De aanval zou zijn gericht tegen de Venezolaanse drugsbende Tren de Aragua. Die is door Amerika aangemerkt als terreurorganisatie. Trump claimt in zijn bericht dat de groep onder controle staat van president Maduro en verantwoordelijk is voor onder meer drugshandel en moordpartijen, ook in de VS.

Waar de Amerikaanse aanval precies was, is niet duidelijk. Zowel Trump als minister Rubio van Buitenlandse Zaken houdt dat vaag. Rubio zegt alleen dat het in het zuidelijk deel van de Cariben was.

In augustus stuurde Amerika marineschepen richting Venezuela om de dreiging van Latijns-Amerikaanse drugskartels te bestrijden. President Maduro, die door de VS als grote drugshandelaar wordt gezien, noemde de Amerikaanse aanwezigheid in de regio de grootste bedreiging voor het Zuid-Amerikaanse continent in honderd jaar.