NOS Nieuws - Algemeen

Reddingswerkers in de Amerikaanse staat Pennsylvania zijn sinds gisteren op zoek naar een vrouw in een zinkgat. Ze verdween toen ze op zoek was naar haar kat. Lokale autoriteiten vrezen dat ze niet meer in leven is.

De brandweer heeft graafmachines, camera's en luisterapparaten ingezet om de vrouw te zoeken. Volgens de politie is er negen meter onder de grond een schoen gevonden.

De 64-jarige Elizabeth Pollard reed maandagavond in haar auto in de plaats Marguerite rond om haar verdwenen kat Pepper te zoeken. Haar 5-jarige kleindochter zat ook in de auto. Pollards familie sloeg een dag later alarm nadat ze geen contact meer met haar kregen. De auto van de vrouw werd door de politie bij een restaurant in de buurt van haar huis teruggevonden, vlak bij het zinkgat. Haar kleindochter zat ongedeerd in het voertuig. Ze was in slaap gevallen.

Reddingswerkers denken dat het zinkgat vrij recent is ontstaan. Medewerkers van het restaurant en jagers die uren voor het incident in de buurt van het zinkgat waren geweest, hadden het gat niet gezien.

"Het lijkt wel alsof het zinkgat openging toen ze erop stond", zegt een agent over het gat dat zo breed is als een putdeksel. Inmiddels is de opening vanwege het graven zo groot als een klein zwembad.

In Pennsylvania komen zinkgaten vaker voor door de vele oude kolenmijnen die instorten. Amerikaanse media melden dat er inderdaad een oude kolenmijn onder het gat zit.

Een woordvoerder van de lokale milieubescherming zegt onderzoek te zullen doen naar het ontstaan van het gat als de reddingsoperatie afgerond is. Het is niet bekend of de kat van de vrouw is teruggevonden.

Veel schrijvers hadden het afgelopen jaar te maken met agressie, intimidatie of bedreiging. Dat concludeert platform SchrijversVeilig op basis van een enquête die Ipsos I&O op hun verzoek uitvoerde.

Volgens het platform, dat als doel heeft om de positie van schrijvers te versterken, gaat het om een op de zeven schrijvers. Het is het voor het eerst dat ze hier onderzoek naar hebben laten doen.

Online agressie

In de meeste gevallen gaat het om online agressie en intimidatie. "Schrijvers vertellen bijvoorbeeld dat ze vervelende en beledigende berichten krijgen als ze in een televisieprogramma hebben gezeten", vertelt Peter ter Velde, projectleider van PersVeilig in het NOS Radio 1 Journaal.

En de gevolgen kunnen volgens Ter Velde groot zijn. "Het neemt het plezier in je werk weg. Je gaat je echt afvragen of je online nog wel actief moet zijn." Desondanks overweegt de ruime meerderheid van de ondervraagden volgens SchrijversVeilig niet om te stoppen met hun werk.

Lale Gül

De afgelopen jaren kwamen meerdere schrijvers in het nieuws, omdat ze bedreigingen aan hun adres kregen. Kinderboekenschrijver Pim Lammers trok zich vorig jaar terug als schrijver van het Kinderboekengedicht vanwege een golf aan doodsbedreigingen.

Als 21-jarige schreef Lammers in 2015 een verhaal voor volwassenen over de relatie tussen een 12-jarige jongen en een voetbaltrainer, gebaseerd op ervaringen van iemand uit zijn omgeving. De christelijke organisatie Gezin in Gevaar, toenmalig Tweede Kamerlid Wybren van Haga, model Kim Feenstra en presentatrice Monique Smit deelden fragmenten uit het verhaal. Lammers kreeg onder meer het verwijt pedofilieactivist te zijn.

Vervolgens ontving Lammers "honderden berichten, foto's van verbrande mensen en berichten die tot in detail beschreven hoe ik gemarteld zou moeten worden", zo zei hij in een interview met Nieuwsuur. Toen ook mensen in zijn omgeving werden genoemd, besloot hij zich terug te trekken als schrijver van het gedicht voor de Kinderboekenweek.

Bij Lale Gül begonnen de bedreigingen toen haar boek Ik ga leven over haar streng islamitische opvoeding verscheen. Gül brak met haar familie en het geloof. Ze schreef uiteindelijk een nieuw boek waarin ze schrijft over de bedreigingen. Gül moest onderduiken en overwoog naar het buitenland te verhuizen.

In Utrecht is het proces begonnen tegen in totaal 57 supporters van FC Utrecht. Zij worden ervan verdacht grof geweld te hebben gebruikt tegen de politie na de wedstrijd tegen Go Ahead Eagles in stadion Galgenwaard op 26 mei, waarbij hun ploeg werd uitgeschakeld voor Europees voetbal.

De officier van justitie eiste anderhalf jaar cel, waarvan een half jaar voorwaardelijk tegen een 23-jarige man uit Maarssen. Volgens het Openbaar Ministerie (OM) had hij een leidende rol bij de gewelddadigheden en gooide hij een steen tegen het hoofd van een lid van de ME. Die liep daardoor een hersenschudding op.

Ook tegen twee andere verdachten eist het OM gevangenisstraffen. Een 35-jarige inwoner van Nieuwegein is volgens het OM een kopstuk van de harde kern van FC Utrecht. Hij zou een jaar cel moeten uitzitten. Tegen een 20-jarige man uit Zeist, eist het OM een half jaar cel.

Tegen twee andere verdachten uit Vleuten en Utrecht worden taakstraffen van 180 uur geëist en voorwaardelijke celstraffen en jeugddetentie van een maand.

Bekogeld met vuurwerk

De rellen ontstonden al tijdens de wedstrijd toen de politie probeerde om problemen op de tribunes te voorkomen en Go Ahead Eagles-supporters te ontzetten. Daarop richtte een grote groep relschoppers hun pijlen op de mobiele eenheid. De politiemensen werden bekogeld met vuurwerk, fietsen en drainageroosters. Een ME'er voelde zich zo bedreigd dat hij waarschuwingsschoten loste. "De man heeft doodsangsten uitgestaan", aldus de rechter tijdens de rechtszitting vanochtend.

Ook een andere agent loste waarschuwingsschoten nadat hij ten val was gekomen toen een groep supporters hem achtervolgde en wilde aanvallen met de paal van een verkeersbord. De rellen duurden meer dan een uur en speelden zich af op zeven locaties. Acht agenten liepen blijvende gehoorschade (tinnitus) op.

Tot bedaren

Er is een aantal dagen uitgetrokken voor het proces, waarbij de rechtbank telkens groepen van vijf verdachten tegelijk laat voorkomen. Bij de eerste groep vanochtend, variërend in leeftijd van 20 tot 37 jaar en afkomstig uit de regio Utrecht, bekenden vier van de vijf hun aandeel in de rellen. Een van de vier zei juist te hebben geprobeerd de gemoederen tot bedaren te brengen. De oudste verdachte ontkende betrokken te zijn.

Tijdens de zitting toonde de rechtbank in Utrecht beelden van de ongeregeldheden, volgens RTV Utrecht om te illustreren hoe hevig het geweld was en hoe groot de impact op betrokken politiemensen en beveiligers. Sommige verdachten herkenden zichzelf. "Ik zie dat het fout is", zei een van hen. Een andere verdachte verklaarde dat hij een waas voor zijn ogen kreeg toen hij de rellende menigte in liep. "Ik ben erin meegezogen", zei hij. "Achteraf heb ik heel veel spijt."

Ontslagen

Los van de straf die de verdachten mogelijk wordt opgelegd door de rechtbank, bleek vanochtend ook dat de rellen al gevolgen hebben gehad. De 23-jarige man uit Maarssen, tegen wie nu anderhalf jaar cel wordt geëist, werd al ontslagen bij de gemeente Utrecht. Hij kreeg ook een stadionverbod van 7,5 jaar opgelegd door de KNVB en heeft geen geld om een advocaat te betalen. In de rechtszaak wordt hij bijgestaan door een toegewezen advocaat.

Ook andere verdachten kregen al stadionverboden opgelegd voor wedstrijden van FC Utrecht in binnen- en buitenland.

Vrijdag staat nog een zitting gepland over de rellen, net als de vrijdag daarop. Op 13 december moeten ook twee minderjarigen voorkomen. Die zittingen zijn achter gesloten deuren. 24 anderen verschijnen in februari op een zogeheten OM-zitting, hierbij kan de officier van justitie een straf opleggen.

Het is nog niet duidelijk wanneer de rechtbank uitspraak doet in de eerste zaken.

Supporters Utrecht en Go Ahead Eagles gooien vuurwerk naar elkaar.

In de civiele rechtszaak tegen Sywert van Lienden over de zogenoemde 'mondkapjesdeal' met de overheid zijn nieuwe aanwijzingen opgedoken die suggereren dat Van Lienden en zijn compagnons, Bernd Damme en Camiel van Gestel, er wel degelijk al in een vroeg stadium op uit waren om zelf rijk te worden van de mondkapjesdeal.

Op een nieuwe zittingsdag in de zaak citeerde de advocaat van de Staat vanmorgen uit communicatie tussen de drie ondernemers, die tot nog toe onbekend was. Toen de deal in april 2020 leek te mislukken, appt Van Lienden zijn partners: "We worden dus toch geen multimiljonair."

Een maand later, als ze midden in de onderhandelingen zitten, schrijft hij: "Even serieus: wat we nu af en toe bespreken is echt grenzend aan vooropgezette fraude." Na het tekenen van de overeenkomst volgt: "Nu echt rond! Nooit meer geldzorgen."

Uit zijn verband

Eerder lekten geluidsopnames uit waarin de zakenpartners al in een vroeg stadium spraken over het verdienen van veel geld aan de coronacrisis. "In ieder geval is één eis dat we alle vier gillend rijk worden, want het is één grote middelvinger van de overheid. Ik ga dit echt serieus voor geen goud vrijwillig doen", zou Van Lienden hebben gezegd.

De advocaat van Van Damme noemde de citaten 'uit hun verband gerukt'. "U en ik zeggen ook wel eens dingen aan de keukentafel waar we later liever niet publiekelijk mee geconfronteerd willen worden."

De advocaat van Van Lienden sprak later van citaten en uitspraken waar achter "elke komma een complot wordt gezien". De uitspraak over "grenzend aan vooropgezette fraude" had volgens hem niets te maken met de mondkapjesdeal: "Die was toen al gesloten. De opmerking was een opmaat om iets niet te doen. Dat wordt achterwege gelaten."

Verder verwees de advocaat vooral naar de motivatie van Van Lienden die vanaf jonge leeftijd maatschappelijk betrokken is geweest en het niet kon aanzien dat er zoveel doden zouden vallen door een gebrek aan beschermingsmiddelen.

Van Lienden nam enigszins geëmotioneerd zelf ook het woord. Hij hield vol dat hij de deal liever zonder winstoogmerk had gesloten via zijn stichting. Als dat niet kon, had hij de Staat graag 'als een soort consultant' geholpen om de mondkapjes naar Nederland te halen. Maar dat wilden de andere partijen niet. "De keuze was dit of niks. En het was dit."

Geld terug

In de civiele rechtszaak die vandaag werd vervolgd eist de Staat het geld terug van de mondkapjesdeal. Het gaat om een kleine 30 miljoen euro. Ook de Stichting Hulptroepen Alliantie, die midden in de coronacrisis zonder winstoogmerk mondkapjes naar Nederland haalde, eist samen met de vrijwilligers dat het verdiende geld terug gestort wordt.

Ze vinden dat Van Lienden en zijn partners de liefdadigheidsstichting misbruikten om naar buiten net te doen alsof ze de deal zonder winstoogmerk sloten, terwijl ze in werkelijkheid een commercieel bedrijf gebruikten om de winst in eigen zak te steken.

Later deze maand begint ook de strafzaak tegen Sywert van Lienden en zijn partners. De partijen die in de civiele zaak het verdiende geld proberen terug te halen hebben het dossier daarvan ingezien. Daaruit zou blijken dat de mannen nog veel meer geld verdiend hebben door net te doen alsof ze zonder winstoogmerk werkten.

Heel onwerkelijk

Na een bij vlagen emotionele zittingsdag stelde de rechter aan alle partijen voor om toch nog eens om tafel te gaan zitten voor een schikking. Van Lienden en zijn zakenpartners wilden dat wel, maar alleen als de hele zaak daarmee ten einde zou komen.

Daarmee bedoelden zij dat het Openbaar Ministerie afziet van de strafzaak over vermeende fraude met overheidsgeld en dat de Belastingdienst geen geld meer van hen eist.

Maar de kans dat dat gebeurt lijkt klein. De Staat wil met het OM en de Belastingdienst overleggen. Vooralsnog blijft de strafzaak op 19 december op de agenda staan. Geen strafvervolging zou voor de medewerkers die om niet voor de stichting van Van Lienden hebben gewerkt "heel onwerkelijk voelen", zei hun advocaat.

Als er geen zogenoemde 'minnelijke schikking' getroffen kan worden, doet de rechtbank op 5 februari uitspraak.

De Zuid-Koreaanse minister van Defensie Kim Yong-hyun heeft zijn ontslag ingediend vanwege de mislukte staat van beleg van president Yoon Suk Yeol. Dat meldt het Zuid-Koreaanse persbureau Yonhap.

"Als minister van Defensie voel ik mij verantwoordelijk en bied ik mijn excuses aan voor het veroorzaken van verwarring en bezorgdheid bij het publiek met betrekking tot de staat van beleg. Ik neem de verantwoordelijkheid voor alle zaken die hiermee verband houden en heb mijn ontslag aangeboden aan de president", zegt Kim.

Kim wijst erop dat de staat van beleg is opgeheven "en de mensen keren terug naar hun dagelijkse leven, maar de binnenlandse politieke en veiligheidssituaties zijn niet gemakkelijk."

Kim benadrukt dat de nationale veiligheid gewaarborgd blijft. "Het Ministerie van Defensie neemt deze situatie zeer serieus en doet er alles aan om ervoor te zorgen dat er geen verstoringen van binnen de nationale defensie plaatsvinden."

Hij voegt eraan toe dat het leger "een stevige militaire paraatheid" behoudt om de nationale defensie en de veiligheid van het volk te handhaven.

Zelf voorgesteld

De Zuid-Koreaanse president Yoon had gisteren in een televisietoespraak de staat van beleg afgekondigd. Hiermee werden het parlement en de politieke partijen buitenspel gezet en stonden de media onder gezag van het leger. Volgens Yonhap zou Kim aan president Yoon zelf hebben voorgesteld de staat van beleg af te kondigen.

De grootste oppositiepartij en vijf andere partijen hebben vandaag een wetsvoorstel ingediend waarin ze oproepen tot de afzetting van Yoon. Een stemming over het wetsvoorstel kan vrijdag of zaterdag plaatsvinden.

Kim zal zijn functie blijven vervullen totdat president Yoon zijn ontslag aanvaardt. Yoon heeft nog niets van zich laten horen.

Een gepeperde waarschuwingsbrief van de politie lijkt een probaat middel tegen 'verkeershufters'. Van de bijna 1500 notoire verkeersovertreders die in 2023 zo'n brief kregen in Overijssel en Gelderland, werd meer dan de helft dit jaar niet opnieuw aan de kant gezet door de politie.

"Natuurlijk kan het zijn dat mensen geluk hebben gehad dat ze niet zijn betrapt", zegt Ben Steinmeijer van de politie Oost-Nederland bij Oost. "Maar het is niet niks als je zo'n brief op de mat krijgt."

Steinmeijer is de bedenker van de waarschuwingsbrief. Uit onderzoek blijkt volgens hem keer op keer dat er een directe relatie is tussen verkeersovertredingen en het risico op een verkeersongeval. Maar notoire verkeersovertreders komen er vaak vanaf met een boete.

5000 euro voor boetes

"We hebben wel eens een man staande gehouden die vertelde dat hij jaarlijks 5000 euro opzijlegt voor de bekeuringen die hij krijgt", zegt Steinmeijer. "Gewoon een nette vertegenwoordiger die haast heeft. Zo iemand die na een boete denkt: pech gehad, de bekeuring betaalt en op dezelfde voet verder gaat."

Waar hoge boetes dus kennelijk geen indruk maken, bedacht de politieman de waarschuwingsbrief. In totaal 1488 mensen in zijn regio kregen een brief toegestuurd, allemaal omdat ze binnen een jaar tijd vier of meer verkeersovertredingen hadden begaan. Het gaat daarbij altijd om gevallen waarbij mensen door de politie langs de kant van de weg zijn gezet, niet om flitsboetes.

'Op de radar'

In de brief werden de automobilisten, en in een aantal gevallen ook motor-, scooter- en fatbike-rijders, aangesproken op hun gedrag. En ze kregen een waarschuwing: u wordt een jaar lang scherper in de gaten gehouden door de politie. 'Op de radar', heet de campagne.

Het werkt, zegt Steinmeijer nu. 55 procent van de mensen die een brief kregen, is daarna niet meer door de politie langs de kant van de weg gezet. Negentien procent nog één keer.

Daar staat tegenover dat een relatief klein aantal van acht procent- opnieuw - vier keer staande is gehouden in nog geen jaar tijd. Met die groep van ongeveer 120 mensen toont de politieman geen genade: "Als zo iemand dan bijvoorbeeld te hard rijdt, bumperkleeft en rechts inhaalt, zetten we diegene weer aan de kant en krijgt hij een bekeuring en een 'educatieve maatregel'. Dat is een verplichte cursus van 1400 euro die je moet volgen (waarin verkeersdeelnemers leren hoe veilig te rijden). Als je dat niet doet, wordt het rijbewijs ongeldig verklaard."

Dialoog op gang

Al met al spreekt Steinmeijer over een positief resultaat. "Waar je ook maar rijdt, bij een staandehouding sta je geregistreerd", zegt hij. "Mensen uit de anonimiteit halen, is heel belangrijk. Ook thuis. We hopen dat zo'n brief de dialoog op gang brengt over gedrag in het verkeer. Tussen man en vrouw of ouders en hun kinderen."

De proef met de waarschuwingsbrief moet nog worden geëvalueerd door de politie. Maar de korpsen in de drie noordelijke provincies en in Limburg hebben dat niet afgewacht en in de loop van dit jaar ook een waarschuwingsbrief verstuurd aan 'hun' verkeershufters. Volgens Steinmeijer volgen Noord-Holland, Den Haag, Rotterdam en ook Midden-Nederland op korte termijn.

In Pijnacker komt geen opvang voor 250 asielzoekers. Met de kleinst mogelijke meerderheid heeft de gemeenteraad gisteravond tegen het plan gestemd om een asielzoekerscentrum te bouwen, gecombineerd met een aantal flexwoningen. Het azc zou tien jaar moeten blijven staan.

Omwonenden hadden kritiek op de locatie van het azc, vlak bij het zwembad. Maar doorslag gaf de onzekerheid over het kabinetsbeleid: dat leidde ertoe dat zestien raadsleden tegen het plan waren. Vijftien raadsleden steunden het plan wel, meldt Omroep West.

Een aantal lokale politici vreest dat de financiering van het nieuwe azc op den duur onhaalbaar wordt. Waar het kabinet voor de komende twee jaar 9 miljard euro per jaar reserveert voor asielopvang, gaat het budget daarna terug naar zo'n 2,8 miljard euro.

"Er ligt geen financiële dekking voor dit voorstel na 2027", concludeerde raadslid Damiën van Herk (Eerlijk Alternatief). VVD-gemeenteraadslid Gert-Jan Klapwijk viel hem bij: "We kunnen dit voorstel niet steunen vanwege de landelijke onzekerheid."

Wethouder Frank van Kuppeveld (CDA): "Door alle landelijke commotie begrijp ik de zenuwachtigheid rondom de financiën. We maken gewoon goede afspraken, we zorgen dat het goed geregeld is."

Geen regie meer

Tegelijk waarschuwde hij ook voor de mogelijke gevolgen als het plan niet doorgaat: "Dan weten we niet hoe het verder gaat. De noodzaak om asielzoekers op te vangen is heel groot. Als de minister straks met een verdeelbesluit komt, kan het zijn dat het Rijk bepaalt hoeveel opvangplekken we moeten realiseren en op welke locatie", aldus Van Kuppeveld. "Dan hebben we de regie niet meer."

Maar uiteindelijk kregen hij en andere voorstanders van het azc dus geen meerderheid van de raad mee. Of er uiteindelijk toch asielzoekers worden opgevangen in Pijnacker, beslist minister Faber uiterlijk 31 december. Dan neemt ze een verdeelbesluit en beslist ze in welke gemeenten in totaal 96.000 opvangplekken moeten komen.

TNO, het KNMI, het RIVM en de Vrije Universiteit hebben een nieuw waarschuwingssysteem voor hitte ontwikkeld: de hittekrachtindex. De index kijkt niet alleen naar temperatuur, maar ook naar wind, stralingswarmte en luchtvochtigheid.

Met de index willen de bedenkers een completer beeld geven bij warm weer dan alleen temperatuur. Zo kunnen mensen een betere inschatting maken over welke maatregelen ze moeten nemen op warme dagen.

De initiatiefnemers hebben de index bedacht omdat Nederlanders door klimaatverandering steeds vaker met hitte te maken krijgen.

Niet elke warmte is hetzelfde

Boris Kingma, thermofysioloog bij TNO, werkte mee aan de index. Volgens hem werkt het net als windkracht of zonkracht. "Bij windkracht 12 hoop je dat je dak er nog op zit. Bij windkracht 2 weet je dat er weinig aan de hand is. Zo zal de hittekracht ook werken voor hitte."

De hittekracht wordt uitgedrukt in een genummerde schaal oplopend vanaf 1. Tot welk getal de hittekrachtschaal gaat lopen, wordt komend jaar onderzocht.

Dat niet elke warmte hetzelfde is, blijkt volgens TNO uit bijvoorbeeld de Dam tot Damloop van 2024. De gemiddelde temperatuur was toen 'maar' 23 graden. Maar de combinatie van zon, weinig wind en iets hogere luchtvochtigheid heeft toen geleid tot gezondheidsproblemen waardoor het laatste deel van de deelnemers niet mocht starten. De hittekracht was die dag volgens de bedenkers van de index op een niveau dat dat vraagt om een betere voorbereiding op een zware inspanning. Een deel van de mensen had er helemaal niet aan moeten beginnen.

Volgens de initiatiefnemers is er bij warm weer vaak veel focus op de impact op ouderen. Terwijl bijvoorbeeld festivalgangers, deelnemers aan de Vierdaagse en mensen die naar andere evenementen gaan net zo veel risico lopen bij warm weer. Net als mensen die voor hun beroep een uniform dragen, zoals politieagenten en ME'ers. Of mensen die buiten werken, bijvoorbeeld in de bouw.

Eerst oefenen

Met de index willen de initiatiefnemers duidelijk maken wanneer hitte een probleem is en voor wie. Het model houdt rekening met hoe goed iemand zich kan aanpassen aan de hitte, wat de initiatiefnemers 'hittefit' noemen. Hoe goed iemand de hitte aankan, verschilt per persoon en per situatie.

"Door ook naar 'hittefit' te kijken, kunnen we de gevoeligheid voor hitte duiden", zegt Kingma. "Dan weet je vanaf welke hittekracht voor jou de hitte een probleem gaat worden. Dat zal bij ouderen anders zijn dan bij bijvoorbeeld de politie. Die ervaren door zware activiteit en beschermende kleding een extra verzwarend effect van de hitte."

Het KNMI wil hittekracht integreren in hun weerwaarschuwingen, zodat het publiek en veiligheidsdiensten beter geïnformeerd zijn. Het KNMI gaat het komende jaar eerst oefenen met de hittekrachtindex, voordat het breder gebruikt gaat worden.

Het rekenniveau van leerlingen in het laatste jaar van het (speciaal) basisonderwijs, was in 2023 weer op het niveau van voor corona in 2019. Dat blijkt uit onderzoek van de onderwijsinspectie onder ruim 4500 leerlingen van verschillende soorten basisonderwijs.

Toch kunnen veel basisschoolleerlingen nog niet goed genoeg rekenen. Het rekenniveau is nog beneden het streefniveau.

Ruim vier op de vijf basisschoolleerlingen (84 procent) halen het basisniveau dat nodig is. Dat niveau houdt in dat je met eenvoudige getallen kunt rekenen. Maar bij het streefniveau, dat eigenlijk nodig is voor de overstap naar de middelbare school, is dat maar 33 procent. Als je op het streefniveau kunt rekenen, betekent dat dat je met ingewikkeldere getallen kunt rekenen en meerdere denkstappen kunt zetten om een oplossing voor de rekensom te vinden.

De commissie Meijerink stelde in 2009 dat 65 procent van alle leerlingen in het primair onderwijs het streefniveau zou moeten kunnen halen. In 2023 lagen de prestaties dus flink onder deze ambitie.

In het speciaal basisonderwijs ligt het rekenniveau lager. 16 procent beheerst het basisniveau en maar 2 procent het streefniveau.

Dat het beter gaat dan tijdens corona, blijkt ook uit de eerste positieve signalen van scholen over de vooruitgang in leerprestaties op basisvaardigheden. Dat schrijft staatssecretaris Mariëlle Paul vandaag in een brief aan de Kamer. In die brief wordt de voortgang besproken die scholen hebben geboekt met de subsidie die ze hebben gekregen om de basisvaardigheden te verhogen.

'Het niveau om je te redden in de maatschappij'

Matthijs van den Berg, directeur Kennis van de onderwijsinspectie, zegt dat de resultaten aan de ene kant een compliment voor het onderwijs zijn. "Aan de andere kant zien we dat nog maar een derde van de leerlingen het afgesproken streefniveau behaalt. Dus daar kunnen we nog niet tevreden over zijn."

De periode tijdens de coronapandemie waarin leerlingen niet naar school konden gaan, hebben impact gehad op het rekenniveau van leerlingen. "We zien in onderzoeken dat tijdens de coronaperiode de leerlingen leervertraging opliepen. We zien dat die nu voor een stuk is ingelopen."

Het is volgens Van den Berg echter nu zaak dat zo veel mogelijk leerlingen op het streefniveau komen. "Want dat is wel het niveau dat leerlingen nodig hebben om een goede start te kunnen maken op het vmbo, havo of het vwo. En het is ook het niveau dat je nodig hebt om je te kunnen redden in deze maatschappij, waar overal getallen en cijfers om je heen zijn."

Rekencoördinator op scholen

Een focusgroep van professionals op het gebied van onderwijs in rekenen bekeek de peilingresultaten. Zij hebben suggesties gegeven om het onderwijs in rekenen te verbeteren.

Ze raden onder meer aan dat elke school school een rekencoördinator aanstelt om de rekenvaardigheden te verbeteren. Die moet leerkrachten helpen om het rekenonderwijs uitdagend te maken voor alle leerlingen.

Scholen in het basis- en voortgezet onderwijs hebben twee jaar geleden subsidie gekregen om de basisvaardigheden te verbeteren. Het gaat dan niet alleen om rekenen, maar ook om taal, burgerschap en digitale geletterdheid. Scholen gebruiken het geld voor onder meer het bijscholen van leraren.

Staatssecretaris Paul schrijft in haar Kamerbrief dat dat geld scholen heeft geholpen om het basisniveau van leerlingen te verbeteren. "Het lijkt er sterk op dat die scholen de dalende trend weten te keren. Maar we zijn er nog lang niet, er is echt nog veel werk te verzetten."

Netumbo Nandi-Ndaitwah heeft de presidentsverkiezingen in Namibië gewonnen. De 72-jarige politica kreeg 57 procent van de stemmen en wist daarmee een tweede ronde te voorkomen.

De huidige vice-president wordt de eerste vrouwelijke president van het land aan de zuidwestkust van Afrika. "De Namibische bevolking heeft gekozen voor vrede en stabiliteit", zei Nandi-Ndaitwah na de verkiezingswinst. In Afrika heeft verder alleen Tanzania een vrouwelijke president.

Namibië kampt met een hoog werkloosheidscijfer. Ook zijn er zorgen over corruptie en ongelijkheid. Tijdens haar campagne beloofde Nandi-Ndaitwah als president met geld te komen voor kinderen in armoede en werkloze jongeren.

"Niet langer doen we beloftes en geven we mensen valse hoop. We doen wat we zeggen", zei ze toen.

Nipte meerderheid

De partij van de aankomende president, Swapo, is aan de macht sinds Namibië in 1990 onafhankelijk werd. Het land met ruim 2,6 miljoen inwoners was ruim dertig jaar een kolonie van Duitsland en viel daarna onder het apartheidsregime van Zuid-Afrika.

Tijdens deze verkiezingen wist Swapo een nipte meerderheid in het parlement te behouden. Ze hadden hiervoor 49 zetels nodig en wonnen er 51. Het was voor Swapo geen uitgemaakte zaak dat ze aan de macht zouden blijven. In buurlanden kregen partijen die sinds de onafhankelijkheid de dienst uitmaakten, het zwaar te verduren.

In juni verloor het African National Congress (ANC) in Zuid-Afrika na dertig jaar de absolute meerderheid. De partij bestuurt het land sinds Nelson Mandela president werd. En in buurland Botswana kwam onlangs na 58 jaar een nieuwe partij aan de macht.

Technische problemen

De verkiezingen van vorige week werden overschaduwd door technische problemen. Door een tekort aan stembiljetten en andere problemen bleven de stemlokalen dagen langer open.

Oppositiepartijen noemen het verlengen van de stemtermijn ongrondwettelijk en zeggen dat veel Namibiërs vanwege de technische problemen niet konden stemmen. Sommige partijen hebben aangegeven in beroep te gaan om de verkiezingen ongeldig te laten verklaren.

De Tweede Kamer debatteert de hele dag over een rapport over het toekomstige aantal inwoners van Nederland. Daarbij gaat het vooral over het inperken van arbeidsmigratie en asielbeleid, hét onderwerp bij de laatste verkiezingen. Want als de overheid migratie niet in de hand houdt, neemt de bevolking ongeremd toe, waarschuwt de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050.

De Staatscommissie adviseert de politiek een "gematigde groei" van de bevolking na te streven, zodat Nederland in 2050 maximaal 19 tot 20 miljoen inwoners heeft. Nu zijn dat er 18 miljoen. Een gematigde groei komt neer op zo'n 68.000 arbeidsmigranten, studenten en asielzoekers per jaar.

De bevolkingsgroei heeft grote consequenties en vraagt om scherpe politieke keuzes, zegt de Staatscommissie. Het kabinet onderschrijft de noodzaak "om in de richting van het geadviseerde scenario te sturen op de bevolkingsgroei en grip te krijgen op migratie". Dat geldt ook voor de meeste politieke partijen, inclusief GL-PvdA.

Kleine koerswijzging

Partijleider Timmermans erkent dat zijn partij niet bekend staat als grote voorstander van een rem op migratie, maar kondigt een kleine koerswijziging aan. "Dankzij dit rapport hebben we in onze fractie een uitvoerig gesprek gevoerd en zijn we met z'n allen tot het inzicht gekomen dat sturen door de overheid op hoe de bevolkingssamenstelling zich ontwikkelt heel belangrijk is."

Het gaat de partij om het op peil houden van zorg en onderwijs, maar ook om gerichtere arbeidsmigratie. Timmermans: "Dus we willen wel boter bij de vis en dat het kabinet handelt om ervoor te zorgen dat malafide uitzendbureaus worden aangepakt, dat er in bepaalde sectoren geen uitzendwerk meer plaatsvindt en dat we keuzes maken in de economie. We hebben niet zoveel slachthuizen nodig in Nederland. Durf dan ook die sectoren af te bouwen."

Asielmigratie aanpakken is volgens Timmermans ook nodig, maar dat moet via Europese afspraken zegt hij, zodat migranten die in Nederland niet welkom zijn de EU niet binnen kunnen komen.

Bij veel fracties voert de fractievoorzitter het debat, zoals dus Timmermans (GL_PvdA), Omtzigt (NSC), Van der Plas (BBB), Dijk (SP), Bontenbal (CDA) en Bikker (CU). Maar PVV-leider Wilders heeft ervoor gekozen Kamerlid Boon het woord te laten voeren en ook VVD-leider Yesilgöz is er niet, namens haar partij spreekt Kamerlid Becker.

Het debat begint om 10.15 uur en is live te volgen via NPO Politiek en Nieuws.

Een combinatie van verschillende soorten mijnbouw leidt niet tot meer trillingen die schade kunnen veroorzaken aan huizen of gebouwen net buiten het gaswinningsgebied. Ook is er geen grotere bodemdaling of bodemstijging vast te stellen, blijkt uit onderzoek van het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG).

Het IMG ziet dan ook geen reden om de huidige schaderegeling voor bewoners aan de randen van het gaswinningsgebied te herzien. Het IMG is het onafhankelijke bestuursorgaan dat in Groningen en een stukje Drenthe de schade afhandelt die door gaswinning is ontstaan.

Het onderzoek werd gedaan net buiten het Groningerveld (het grote en onlangs 'gesloten' gaswinningsgebied). Het directe effect van trillingen was daar altijd klein, maar de bewoners vroegen zich of of de schade die ze toch soms hebben, kan zijn veroorzaakt door een optelsom van trillingen uit het Groningenveld, de gasopslagen bij Grijpskerk en Norg en/of de gaswinning uit kleine velden. Ook wilden de bewoners weten of sprake was van extra bodemdaling of bodemstijging en verandering van het grondwaterpeil.

Grote mate van nauwkeurigheid

Maar uit het onderzoek dat in 2022 begon, blijkt nu dat die schade of verergering van schade door de optelsom van mijnbouwactiviteiten te verwaarlozen is. Voor het onderzoek zijn talloze reeksen gegevens gecombineerd, zoals gegevens van landmeters en satellieten, stelt onderzoeker Almer van der Stoel. Daarom is er volgens hem sprake van een "grote mate van nauwkeurigheid en een betrouwbare uitkomst". Over de reden dat de bewoners toch schade hebben, spreekt hij zich niet uit.

Van der Stoel en zijn collega-onderzoekers maken op één punt een voorbehoud: het zou kunnen dat de combinatie van gaswinning, gasopslag én de zoutwinning in de buurt van Winschoten wel tot extra schade leidt. Maar dan gaat het dus alleen over de extra effecten van zoutwinning en die worden verder onderzocht. Begin volgend jaar hoopt het IMG daar meer over te zeggen.

Zelf schade aantonen

Voor de bewoners heeft het onderzoek direct gevolgen: als zij schade claimen, dan zullen ze nog steeds zelf moeten aantonen dat die schade wordt veroorzaakt door mijnbouwactiviteiten. "Ik snap dat mensen dit een onwenselijke en ongemakkelijke uitkomst vinden, maar het is wel wat het onderzoek uitwijst", laat IMG-directeur Ronald Koch weten bij RTV Noord.

"Mensen in de omgeving van een gasopslag hebben soms aanzienlijke schade aan hun woning. Eerdere onderzoeken en ook dit recente onderzoek laten echter zien dat er geen aanwijzingen zijn dat mijnbouw de oorzaak is van deze schade. Er is daarom voor ons geen aanleiding of grond het beoordelingskader voor schades aan te passen."

De Stichting Bewonersbelangen Lanengebied en Zuiderveen had eerder aangedrongen op het onderzoek. Bestuurslid Harm Vos wil nu eerst het onderzoeksrapport bestuderen, voordat hij wil reageren.

Onderhandelingen tussen EU-landen en het Europees Parlement over afzwakking van de Europese ontbossingswet zijn op niets uitgelopen. De wet wordt wel met een jaar uitgesteld, maar dat was al afgesproken.

Een paar weken geleden kregen de christendemocraten in het parlement nog een meerderheid achter zich om de wet minder streng te maken. Nu is duidelijk dat de EU-landen dat niet zien zitten. De christendemocraten leggen zich daarbij neer.

De wet houdt in dat producten als koffie, palmolie, soja, cacao, hout en rubber niet meer mogen worden geïmporteerd in de EU als voor de productie bos is verdwenen.

Oorspronkelijk zou de wet eind deze maand moeten ingaan, maar de lidstaten en het Europees Parlement spraken af om dat uit te stellen. Het uitstel was onder meer nodig omdat computersystemen waarin producenten de afkomst van hun producten moeten bijhouden nog niet goed werken.

'Minder regeldruk'

De christendemocraten, met namens Nederland CDA, BBB en NSC, wilden daarnaast de wet versoepelen met uitzonderingen voor bepaalde landen. Die hadden dan niet hoeven te bewijzen dat hun producten ontbossingsvrij waren, wat volgens de christendemocraten regeldruk zou schelen.

Andere partijen zagen het als een onacceptabele afzwakking van klimaat- en natuurbeleid. Gisteravond bleek dat de meeste EU-landen ook tegen versoepeling zijn.

Als je Roemenen die TikTok gebruiken vraagt wie het meest zichtbaar is op de app, dan bestaat er geen twijfel over: Calin Georgescu. De ultrarechtse politicus - die openlijk flirt met Vladimir Poetin en fascisten uit de Roemeense geschiedenis verheerlijkt - kwam bij de eerste ronde van de presidentsverkiezingen eind vorige maand totaal onverwacht als eerste uit de bus. Hij liet traditionele vormen van campagnevoeren volledig links liggen en richtte zijn aandacht op sociale media, en dan vooral op TikTok.

In een paar maanden tijd wist Georgescu's account meer viraal te gaan dan de belangrijkste drie andere kandidaten in bijna een jaar, blijkt uit een data-analyse door de denktank Expert Forum. Dat lijkt vooral ook te komen door niet-officiële accounts die pro-Georgescu video's verspreidden. Die TikTok-campagne, die tot grote zorgen leidde in zowel Boekarest als Brussel, gaat nog altijd door in de aanloop naar de tweede ronde van de presidentsverkiezingen komend weekend.

Roemeense autoriteiten hebben de Europese Commissie gevraagd om onderzoek te doen naar het gebruik van TikTok in de Roemeense campagne. Niet alleen werden stemmers tegen campagneregels in beïnvloed met politieke video's die niet als advertenties waren bestempeld, ook zijn er vermoedens dat bots van buiten Roemenië, mogelijk vanuit Rusland, Georgescu een extra zet hebben gegeven.

Niet op billboards

Aanhangers van Georgescu in Gradistea, een dorpje op een uur rijden van de hoofdstad Boekarest, zijn er niet per se van overtuigd dat ze door TikTok zijn beïnvloed. "Misschien wel ja", zegt de 37-jarige Gabriella, die al een paar jaar een account heeft en met haar dochter boodschappen doet. "Maar eigenlijk was er ook niemand anders om op te stemmen."

In Gradistea kreeg Georgescu het hoogste percentage stemmen in heel Roemenië: ruim 30 procent. Opvallend is dat de presidentskandidaat op de billboards niet te vinden is. Zijn enig overgebleven tegenstander, de pro-Europese en progressieve Elene Lasconi, heeft wel campagneposters hangen.

"Er zijn zo veel mensen hier die vanwege TikTok op hem gestemd hebben maar niet eens zijn voornaam wisten", zegt een gepensioneerde engineer die niet blij is met de keuze tussen de twee kandidaten aanstaand weekend. "Dus dat is vreemd. Ze weten niet op wie ze stemmen."

Ceausescu

De 35-jarige Mona Lisa, die serveerster is in een pizzeria, hoorde voor het eerst van Georgescu op TikTok. "Hij is de enige kandidaat die ik vertrouw", zegt ze tussen het bedienen door. "Voor mij is het belangrijk dat Roemenië weer wordt hoe het was, zoals in de tijd van Ceausescu." Dat was de communistische dictator die tot 35 jaar geleden aan de macht was en verantwoordelijk wordt gehouden voor de dood van duizenden Roemenen.

Mona Lisa, geboren in het jaar van de val van Ceausescu, pakt haar telefoon erbij en opent TikTok. In haar tijdlijn verschijnt de ene na de andere video met Georgescu. Over de vragen rond mogelijk misbruik van de app door zijn campagne maakt ze zich geen zorgen. "Hij wilde gewoon niet op tv verschijnen", zegt Mona Lisa. "Hij werd gepromoot op TikTok, door ons, door het volk. Niet door hemzelf."

Georgescu veroverde de app met een overvloed aan content in een paar maanden tijd, zegt Madalina Voinea van Expert Forum. Die denktank analyseert het TikTok-gebruik van de presidentskandidaat. "Zover we weten is het niet eerder op deze schaal gebeurd", zegt Voinea. "

Bepaalde veelgebruikte hashtags werden gekaapt door de campagne van Georgescu, onder meer door influencers of accounts die zich voordeden als ngo's maar in de tussentijd feitelijk campagne voerden voor de kandidaat. "Dit account doet alsof het gemaakt is door fans", zegt Voinea terwijl ze de data van hun onderzoek laat zien op hun kantoor in Boekarest. "Maar dat is niet zo. En het deelt obsessief video's van Georgescu."

Inmiddels hebben journalisten Tiktokkers gesproken die erkennen dat ze geld hebben ontvangen om pro-Georgescu content te verspreiden. De kandidaat zelf ontkent een cent te hebben uitgegeven aan de politieke campagne online. Zijn succes zou alleen te danken zijn aan het werk van vrijwilligers.

Tiktok benadrukt in een reactie dat voorafgaand aan de verkiezingen altijd stappen worden ondernomen, maar benadrukt dat het niet eenvoudig is om op tijd accounts te identificeren die met een bepaald doel politieke content verspreiden. "Daarvoor moet je ze wel op de radar hebben", zegt een woordvoerder.

TikTok moest zich gisteren in Brussel verdedigen tegenover Europarlementariërs. In een verhit debat zeiden vertegenwoordigers van de app dat een aantal accounts is verwijderd die in strijd met de regels politieke video's verspreidden.

Maar voor velen komen die stappen te laat. "Dit is het grote probleem, dat we ze nu op het matje roepen terwijl een groot deel van het kwaad al geschied is", zei Europarlementariër Kim van Sparrentak (GroenLinks) in het radioprogramma Nieuws en Co. Zij wil duidelijkere regels voor wat wel en niet mag op sociale media rond dit soort politieke campagnes en dat Brussel sneller ingrijpt.

Zondag wordt duidelijk of Georgescu met zijn TikTok-campagne de verkiezingen wint. Op de app is in ieder geval duidelijk wie nog altijd het gesprek daar domineert.

Goedemorgen! Vandaag is in Den Bosch een pro-formazitting tegen de verdachte van de misbruikzaak op een basisschool in Helmond. Ook gaat vandaag de civiele rechtszaak tegen Sywert van Lienden en zijn zakenpartners verder.

Maar eerst het weer: vandaag is er veel bewolking en af en toe zon. Op de meeste plaatsen blijft het droog. Het wordt 5 tot 8 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De grootste oppositiepartij van Zuid-Korea begint een afzettingsprocedure tegen president Yoon Suk Yeol. De president ligt onder vuur omdat hij gisteren de staat van beleg afkondigde. Na felle protesten en verzet vanuit het parlement trok hij de noodtoestand gisteravond weer in.

Voor de Democratische Partij, die een meerderheid heeft in het Zuid-Koreaanse parlement, volstaat dat niet. De partij eist dat Yoon meteen opstapt. "We zullen niet werkeloos toezien hoe president Yoon de grondwet kapotmaakt en de democratie met voeten treedt", aldus de partij in een verklaring. "President Yoon moet onmiddellijk vrijwillig aftreden."

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Een man van 77 uit Avenhorn (Noord-Holland) heeft sinds deze week een bijzondere prestatie op zijn naam staan: hij liep op elke datum van het jaar een marathon. Lex de Boer liep afgelopen weekend zijn 758ste marathon uit.

Tot voor kort ontbrak alleen een marathon op 1 december nog. Die werd afgelopen zondag een feit. Lees hier het hele verhaal.

Fijne dag!

De geplande lancering van twee Europese ruimtesondes vanaf de oostkust van India gaat vandaag niet door. De Indiase ruimtevaartorganisatie ISRO meldt op X dat er een storing is ontdekt. Wat er precies mis is, vertelt ISRO niet.

Morgen om 16.12 uur lokale tijd (11:42 in Nederland), wordt een nieuwe poging gedaan om de sondes te lanceren.

Als alles dan goed gaat, worden er met één raket twee Europese ruimtesondes gelanceerd die een bijzonder kunstje moeten gaan vertonen. De Proba-3-sondes moeten in de ruimte perfect synchroon op 150 meter van elkaar gaan vliegen, en mogen niet meer dan een paar millimeter daarvan afwijken.

Het doel is dat een van de sondes een zonsverduistering creëert, zodat de andere de corona van de zon kan meten, de krans van licht rond de zon. De corona is alleen te zien als het felle zonlicht wordt afgeschermd. Op die manier kunnen wetenschappers de corona bestuderen.

Op aarde komen totale zonsverduisteringen gemiddeld maar eens in de achttien maanden voor, en ze duren maar een paar minuten. Astronomen moeten de hele wereld afreizen om ze te kunnen zien.

De Europese ruimtevaartorganisatie ESA heeft gekozen voor een Indiase viertraps-draagraket vanwege zijn goede prestaties in combinatie met een relatief bescheiden prijskaartje.

Verzakkingen en ijsbergen

Later vandaag, rond 22.20 uur Nederlandse tijd, vertrekt nog een andere Europese missie naar de ruimte. Satelliet Sentinel-1C stijgt op vanuit Frans-Guyana en brengt de aarde continu met radar in kaart. Daardoor kan de kunstmaan bijvoorbeeld verzakkingen in de bodem meten, maar ook ijsbergen opsporen en de gevolgen van droogte en overstromingen 'zien'.

De 1C is de opvolger van Sentinel-1B, die in 2022 werd opgegeven na technische storingen vanwege een probleem met de stroomvoorziening van de satelliet.

Voor de derde keer in twee maanden tijd is er in dezelfde straat in Leende een explosief afgegaan. Deze keer ging het om een ontploffing bij de garagedeur van een huis.

Het explosief ging gisteravond om kwart voor twaalf af in de Strijperstraat in de Brabantse plaats. Er raakte niemand gewond. In de nacht ervoor was er een ontploffing bij de voordeur van een ander huis er vlakbij, zegt de politie tegen Omroep Brabant.

De forensische opsporing doet onderzoek in de straat en bij het pand waar gisteravond een explosief afging. De politie heeft met bewoners en getuigen in de straat gesproken.

Op 13 oktober was een ander huis in dezelfde straat ook al doelwit van een explosie. De bewoner was thuis toen zijn voordeur zwaar beschadigd raakte. Hij zegt geen idee te hebben waarom hij destijds doelwit was.

Pete Hegseth, de man die aankomend president Trump op het oog heeft als minister van Defensie in de VS, ligt onder vuur vanwege zijn alcoholgebruik bij Fox News. Hegseth is daar co-host bij het programma Fox & Friends Weekend.

Volgens collega's bij Fox News dronk Hegseth op een manier die hen zorgen baarde. Dat meldt de Amerikaanse zender NBC News. Twee van hen zeggen dat ze meer dan tien keer alcohol bij hem roken voordat hij in beeld kwam. Ook zou Hegseth hebben geklaagd over een kater terwijl hij op de set stond.

Afgelopen weekend berichtte het blad The New Yorker over Hegseths drankgebruik tijdens twee banen voordat hij bij Fox kwam, bij veteranenorganisaties. Een klokkenluider meldde dat hij daar tijdens het werk herhaaldelijk onder invloed was, tot op het punt dat hij moest worden weggedragen.

'Ongegrond en vals'

Hegseths nominatie moet nog worden bekrachtigd in de Senaat. De vooraanstaande Republikeinse senator Lindsey Graham noemt de beschuldigingen tegen Hegseth in een interview met CBS News "verontrustend" en "moeilijk te verdedigen".

Een woordvoerder van Trumps transitieteam noemde de beweringen "volledig ongegrond en vals". Een advocaat van Hegseth zei na de publicatie in The New Yorker dat ""we geen commentaar geven op bizarre beweringen".

Gisteren werd bekend dat Trump de miljardair Stephen Feinberg een hoge functie heeft aangeboden op het ministerie van Defensie. Hij zou daar volgens The Washington Post onderminister worden. Een woordvoerder van de investeerder wilde niet zeggen of hij het aanbod heeft geaccepteerd.

Chad Chronister, de keuze van Trump om de Drug Enforcement Administration (DEA) te leiden, maakte diezelfde dag bekend dat hij zich heeft teruggetrokken. Hij nam die beslissing de afgelopen dagen "toen het gewicht van deze belangrijke verantwoordelijkheid tot me doordrong", schrijft Chronister op X.

Alle raadsheren van het gerechtshof in de drugszaak tegen Joop M. zijn opgestapt. De zaak is vooral bekend vanwege de inzet van een undercoveragent die zichzelf van het leven beroofde.

Joop M. werd in 2023 tot 9 jaar cel veroordeeld voor betrokkenheid bij grootschalige drugssmokkel. Hij had een belangrijke rol bij de invoer van cocaïne vanuit Zuid-Amerika via de haven van Vlissingen.

De zaak dient nu in hoger beroep voor het gerechtshof 's-Hertogenbosch. Gisteren meldde De Telegraaf dat een van de rechters zich heeft teruggetrokken, omdat hij eerder als officier van justitie bij de zaak betrokken was. De advocaten van de verdachte eisten daarop dat de overige twee raadsheren zich ook zouden terugtrekken, omdat ze geen vertrouwen meer hadden in hun onpartijdigheid. Ze dienden een wrakingsverzoek in.

'Groot foutenfestival'

De rest van het hof heeft daarop besloten ook te vertrekken, bevestigt Michel van Stratum, een van de advocaten van de hoofdverdachte. Het hof zelf heeft laten weten "te berusten in het wrakingsverzoek". Dat betekent dat er drie nieuwe rechters op de zaak moeten worden gezet, waardoor het proces de nodige vertraging zal oplopen. Een voor vandaag geplande zitting wordt naar alle waarschijnlijkheid uitgesteld.

Advocaat Van Stratum noemt de gang van zaken "een groot foutenfestival in een zaak die enkel verliezers kent." Het verdient volgens hem "heroverweging of ex-officieren alsnog rechter of raadsheer kunnen worden".

De zaak rond Joop M. kwam de afgelopen jaren in het nieuws vanwege de politieoperatie die tot zijn arrestatie leidde. Daarbij werd een undercoveragent ingezet die naast M. ging wonen. De agent infiltreerde in het gezin en kreeg zelfs een affaire met de vrouw van de verdachte. Uiteindelijk kon hij de druk niet aan. Hij pleegde in 2021 zelfmoord.

De grootste oppositiepartij en vijf andere partijen hebben een wetsvoorstel ingediend waarin ze oproepen tot de afzetting van president Yoon Suk-yeol. Een stemming over het wetsvoorstel kan aanstaande vrijdag of zaterdag gebeuren, meldt het Zuid-Koreaanse persbureau Yonhap.

De president ligt onder vuur omdat hij gisteren de staat van beleg afkondigde. Na felle protesten en verzet vanuit het parlement trok hij de noodtoestand gisteravond weer in.

In de Zuid-Koreaanse hoofdstad wordt er op straat verbijsterd gereageerd op de gebeurtenissen van de afgelopen 24 uur:

Voor de Democratische Partij, die een meerderheid heeft in het Zuid-Koreaanse parlement, volstaat dat niet. De partij eist dat Yoon meteen opstapt. "We zullen niet werkeloos toezien hoe president Yoon de grondwet kapotmaakt en de democratie met voeten treedt", aldus de partij in een verklaring. "President Yoon moet onmiddellijk vrijwillig aftreden."

'Tragische situatie'

Eerder zei de leider van de oppositie, Park Chan-dae, dat Yoon "niet kan ontkomen aan beschuldigingen van verraad". "Het is de hele natie duidelijk geworden dat president Yoon het land niet langer normaal kan besturen. Hij moet aftreden", aldus Park.

De leider van de Zuid-Koreaanse regeringspartij PPP, de partij van president Yoon, noemde Yoons beslissing om de noodtoestand af te kondigen "tragisch". Han Dong-hoon vindt dat Yoon "deze tragische situatie direct en grondig moet uitleggen", zei hij in een tv-uitzending.

Volgens persbureau Yonhap heeft president Yoon een overleg over drugsbeleid woensdagochtend afgezegd. De stafchef van de president en enkele medewerkers hebben hun ontslag ingediend, meldt het persbureau.

Rond het parlementsgebouw in Seoul was in de ochtend, na de tumultueus verlopen dag en nacht, veel politie aanwezig. Er verzamelden zich opnieuw demonstranten. Ook op een druk kruispunt in Seoul wordt gedemonstreerd. Daar zijn stakende werknemers van de grootste vakbond van Zuid-Korea bijeen om het aftreden van de president te eisen.

De onverwachte machtsgreep van Yoon zorgde gisteren voor grote onrust in de hoofdstad Seoul. De president beschuldigde de oppositie ervan te sympathiseren met aartsvijand Noord-Korea en alles te doen om de regering te dwarsbomen. Met de staat van beleg werden het parlement en de politieke partijen buitenspel gezet.

Daarop riep de oppositie parlementsleden en burgers op zich daar niet bij neer te leggen en naar het parlement te komen. Ondanks de aanwezigheid van het leger bij het parlement lukte het de meeste parlementsleden om de vergaderzaal te bereiken. Daar stemden ze voor een resolutie om de noodtoestand terug te draaien. Dat gebeurde enkele uren later. Yoon kondigde in een tv-toespraak aan gehoor te geven aan de resolutie.

In deze video een overzicht van de gebeurtenissen gisteren: