NOS Nieuws - Algemeen

De begeleiding van kinderen door de William Schrikker Stichting (WSS), de grootste jeugdbeschermingsorganisatie van Nederland, is "grotendeels onvoldoende". Zo heeft de organisatie te weinig zicht op de ontwikkeling van de veiligheid van de jongeren die zij onder haar hoede heeft.

Maar omdat de stichting daar weinig aan kan doen, met name vanwege de aanhoudende personeelstekorten, komen er geen sancties. Dat concluderen de inspecties van de Gezondheidszorg, van Jeugd en van Justitie en Veiligheid op basis van onderzoek dat zij instelden na de zware mishandeling van een pleegzorgmeisje in Vlaardingen.

De William Schrikker Stichting bracht het meisje onder bij pleegouders die inmiddels worden verdacht van poging tot doodslag en zware mishandeling. Deze week werd bekend dat de moeder van het pleegmeisje onder andere de stichting aansprakelijk stelt voor de tekortschietende hulp aan haar dochter.

Geen vertrouwen in oplossing

De inspecties hebben al in detail naar dit drama gekeken en kwamen tot het oordeel dat het meisje door de betrokken instanties feitelijk aan haar lot is overgelaten. Het nieuwe onderzoek kijkt breder naar kwaliteit van de zorg door de William Schrikker Stichting. Die begeleidt duizenden gezinnen waar de ouders of de kinderen een (verstandelijke) beperking hebben en waar bijvoorbeeld een onveilige situatie is ontstaan. Later verschijnen er nog rapporten over vier andere instellingen.

Volgens de onderzoekers zijn de medewerkers van William Schrikker "betrokken en werken zij onder hoge druk in complexe situaties". Desondanks lukt het vaak niet om de begeleiding op het noodzakelijke niveau te krijgen. Er is onvoldoende regie in de hulpverlening, met name bij die gezinnen die geen vaste jeugdzorgwerker hebben.

Opvallend is dat de inspecties er ook geen vertrouwen in hebben dat dit opgelost gaat worden. Dat komt vooral doordat de oorzaken van alle tekortkomingen grotendeels buiten de schuld van de stichting liggen. Niet alleen is er onvoldoende gekwalificeerd personeel te vinden, ook is er onvoldoende gespecialiseerde hulp van buiten die kan worden ingeroepen.

'Niet berusten in onmacht'

De inspecties vinden het daarom voldoende als William Schrikker een 'verbeterplan' opstelt; verdere maatregelen komen er niet. Wel roepen zij het bestuur op er alles aan te blijven doen om de problemen aan te pakken en "niet te berusten in onmacht".

De harde conclusies over deze jeugdbeschermingsorganisatie staan niet op zich; drie jaar geleden concludeerden de inspecties al dat "de overheid faalt in zijn taak om kwetsbare kinderen te beschermen" en pleitten zij voor een "crisisaanpak". Zij kondigden toen al aan niet meer te zullen optreden als er bredere problemen spelen die de verantwoordelijkheid van betrokken organisaties te boven gaan.

Frans Timmermans is voorgedragen als lijsttrekker van GroenLinks-PvdA voor de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober. Hij werd voorgedragen door een lijsttrekkerscommissie met prominente politici van beide partijen: Andrée van Es, Nelleke Vedelaar, Ineke van Gent en Jeroen Dijsselbloem.

Zij noemen de huidige fractievoorzitter Timmermans een "overtuigend leider en een boegbeeld voor de nieuwe beweging" met een "uitgebreide ervaring" in de binnenlandse en buitenlandse politiek. Hij vindt de voordracht naar eigen zeggen een enorme eer.

De leden van beide partijen kunnen zich tot vrijdag uitspreken over de voordracht. Er wordt niet verwacht dat dat het lijsttrekkerschap van Timmermans nog zal belemmeren.

Volgend jaar fusie

Afgelopen week besloten de leden van GroenLinks en PvdA dat de partijen met één gezamenlijk verkiezingsprogramma en één kieslijst aan de verkiezingen gaan meedoen. Zo'n 95 procent van de GroenLinksers stemde hiermee in en bijna 94 procent van de PvdA'ers.

In hetzelfde referendum werd besloten dat de partijen volgend jaar opgaan in een nieuwe partij. Een naam is nog niet bepaald.

De zware Russische luchtaanvallen van vannacht op Oekraïens grondgebied tonen aan dat het steeds moeilijker wordt voor Oekraïne om zichzelf te verdedigen. De afgelopen maanden intensiveerden de Russische aanvallen tot het zwaarste niveau sinds het begin van de oorlog.

Regelmatig komt het voor dat honderden drones en tientallen raketten worden afgevuurd op Oekraïne. Waar eind februari het record voor een enkele nacht nog op 267 stond, werden er afgelopen nacht 440 drones gelanceerd. Bovendien lukt het de Oekraïense luchtafweer steeds minder vaak om drones uit de lucht te schieten. Vorig jaar werd geregeld 90 procent van de drones uit de lucht gehaald, maar dat percentage ligt tegenwoordig een stuk lager.

"Wat je nu ziet, is een verzadiging van de luchtafweersystemen van Oekraïne", zegt Erik Stijnman van Instituut Clingendael. "Het is net als bij het Israëlische Iron Dome: als je er maar genoeg op afvuurt, wordt niet alles meer tegengehouden."

Probleem met Oekraïense voorraden

"Tegelijkertijd begint de bodem een beetje in zicht te raken van de luchtafweerraketten die Oekraïne nog heeft", zegt hoogleraar Oorlogsstudies Frans Osinga, verbonden aan de Universiteit Leiden. "Dat is best een penibele situatie."

Met de intensivering van de luchtaanvallen is Rusland volgens Osinga bezig om de Oekraïense bevolking te terroriseren. Ze hopen de Oekraïners murw te beuken, in de hoop dat Zelensky zal capituleren of concessies aan de onderhandelingstafel zal doen."

President Zelensky vraagt al sinds het begin van de oorlog zijn bondgenoten om luchtafweer en extra munitie. De eenheden van het Amerikaanse Patriot-luchtafweersysteem die rond Kyiv staan, kunnen geen volledige dekking bieden tegen ballistische raketten.

"De Russen hebben ook manieren gevonden om de luchtafweer te omzeilen", zei een woordvoerder van de luchtmacht eind vorige maand tegen Le Monde. "De Iskander-raketten voeren een uitwijkende beweging uit, net voordat ze hun doel raken. De Patriot, die al een vluchtroute heeft berekend voor de raket, wordt daarmee misleid. Daarbij komt ook nog dat de Iskander lokaas kan lanceren als afleiding."

Verder zijn de Iraanse Shahed-drones ook een stuk doeltreffender geworden, weet Osinga. "Tot voor kort vlogen ze laag en konden ze onderschept worden met luchtafweerkanonnen. Nu vliegen ze langere tijd een stuk hoger en komen ze pas op het eind snel naar beneden."

De drones worden inmiddels massaal geproduceerd in de buurt van de Russische stad Kazan. Omdat Oekraïne zuinig moet omgaan met zijn luchtverdediging is neerschieten met raketten vaak een te dure optie.

Westen loopt achter

Daarbij loopt Europa relatief achter met het op peil brengen van de productiecapaciteit. "Wat je ook van de Russen en hun oorlogscampagne wil zeggen, ze produceren meer dan wij als hele NAVO bij elkaar", zegt Stijnman. Daarbij blijkt de wens van westerse landen om te zoeken naar technologisch superieure oplossingen volgens hem niet altijd even handig, omdat die relatief duur zijn.

"We zitten in een uitputtingsoorlog, één die je lange tijd moet volhouden. Dan is het belangrijk om het qua productie op een financieel efficiënte manier te doen. Het gaat niet alleen om de beste systemen, maar om systemen die goed genoeg zijn en waarvan je kunt blijven produceren. Daar vliegen we misschien wel een beetje uit de bocht, als je met een Patriotraket van 2 tot 4 miljoen dollar projectielen van 100.000 dollar uit te lucht gaat halen. Je moet dan keuzes maken welke projectielen je wel en niet aangrijpt."

Wat voor Oekraïne ook niet helpt, is dat niet alle beloofde hulp aankomt. De Amerikaanse minister Hegseth van Defensie gaf deze week toe enkele onderdelen van luchtverdedigingssystemen die voor Oekraïne bestemd waren, naar Israël te hebben gestuurd. "We gebruiken alle beschikbare middelen om onze mensen te beschermen", verwees hij naar Amerikanen in Israël.

De vijand 'slijten'

Voor de toename van het aantal luchtaanvallen is nog een andere reden: in de grondoorlog boeken beide partijen nauwelijks voortgang meer. "Ze kunnen hun vijand geen grote tik uitdelen, dus je gaat je focus verschuiven naar een luchtoorlog", zegt Stijnman.

"Een tijdlang wordt er al geroepen: als Rusland in dit tempo gebied blijft veroveren, doen ze er nog een paar honderd jaar over om enkele provincies in te nemen. Maar dat is te simplistisch. Rusland heeft niet zozeer als doel om snel veel terrein te veroveren, maar om de vijand 'te slijten', zoals dat heet in militair jargon. De vraag is of Oekraïne uiteindelijk het hele systeem in stand kan houden. Daar ben ik wel enigszins sceptisch over."

De snelle online radicalisering van jongeren is een gevaar voor de nationale veiligheid. Dat stelt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) in het halfjaarlijkse rapport over het dreigingsbeeld in Nederland.

De kans op een terroristische aanslag in Nederland blijft volgens de nationaal coördinator Pieter-Jaap Aalbersberg reëel. Het dreigingsniveau blijft op 4 (substantieel). Dat is de op een na hoogste categorie. In het najaar van 2023 werd het niveau verhoogd van 3 naar 4.

Aalbersberg zegt dat "de snelheid waarmee tieners en jongvolwassenen in zowel jihadistische als rechts-terroristische milieus online radicaliseren, reden tot zorgen geeft". Hij noemt zowel het aanpakken van online radicalisering als het modereren van terroristische en extremistische inhoud door socialemediaplatforms "cruciaal".

Fysieke netwerken

Jihadisme is de grootste terroristische dreiging voor Europa, schrijft de NCTV. Wel ziet hij een afname in de dreiging van oudere fysieke jihadistische netwerken.

Daar staat tegenover dat een nieuwe generatie jihadisten onderdeel is van online groepen waarbij er een risico is dat zij geïnspireerd door online propaganda overgaan tot een geweldsdaad. Dat geldt voor zowel individuen als groepen. "Het blijft echter een uitdaging deze geweldsdreiging op waard te schatten", schrijft de NCTV. Het aantal minderjarigen dat in Nederland is gearresteerd in verband met terrorisme steeg de afgelopen jaren.

Ook bij rechts-terroristische dreiging ziet de NCTV een snelle groei van online radicalisering onder jongeren. Ook bij deze groep gaat het veelal om jongeren "die op zoek zijn naar hun identiteit en betekenis willen geven aan hun leven", schrijft Aalbersberg. Vaak kampen ze met psychiatrische of psychosociale problemen.

De NCTV ziet dat kwetsbare jongeren makkelijk in rechts-extremistische groepen en chats belanden. Er is een reële kans dat personen binnen deze groepen in hoog tempo radicaliseren en uiteindelijk overgaan tot terroristisch geweld, aldus de NCTV. Dat komt volgens hem mede doordat extremistische taal binnen deze groepen wordt aangemoedigd en geliket en corrigerend geluid juist ontbreekt.

Russische desinformatie

Ten slotte ziet de NCTV een toenemende "statelijke dreiging vanuit Rusland". Russische desinformatie vindt weerklank bij anti-institutionele en rechtse extremisten in Nederland.

Wel ziet Aalbersberg dat deze dreiging in Nederland minder vaak voorkomt dan in andere westerse landen. Uit inlichtingenonderzoek blijkt volgens hem dat Nederland kennelijk niet als een belangrijk doelwit wordt beschouwd voor "ondermijnende beïnvloeding". Vooralsnog bestempelt de NCTV de impact van die interacties dan ook als "beperkt".

Links-extremisme

Ook een beperkte geweldsdreiging vormt het links-extremisme. Die groep bestaat vooral uit anarchisten, communisten en antifascisten. "Daarnaast is er het afgelopen half jaar sprake van groeiend antimilitarisme en is de Gaza-oorlog een belangrijk onderwerp." Doorgaans zetten deze links-extremisten niet-gewelddadige middelen in, maar hun activiteiten hebben soms wel een intimiderend karakter.

De NCTV ziet "een groeiend antimilitarisme, een opkomend anti-NAVO-sentiment en toenemende actiebereidheid op deze thema's binnen de bredere radicaal-linkse en links-extremistische scene". Deze activisten richten zich vooral op vernielingen en sabotageacties, voornamelijk bij bedrijven in de defensie-industrie. Als voorbeeld noemt de NCTV de sabotage van twee kranen bij scheepswerf Damen in december vorig jaar.

Ook bij de NAVO-top, volgende week in Den Haag, bestaat er een risico dat links-extremisten in actie komen, schrijft de NCTV.

Wie nu op zoek is naar werk maakt grote kans in beroepen als kapper, tandtechnicus of zelfs beroepsmilitair. Dat blijkt uit de lijst met kansrijke beroepen van het UWV. De lijst laat zien in welke beroepen de kans op werk relatief groot is, door personeelstekorten of bredere arbeidsmarktontwikkelingen.

Het UWV brengt ieder jaar de beroepen waar veel mensen worden gevraagd in beeld. Volgens arbeidsmarktadviseur Stef Molleman van de uitkeringsinstantie komen er ieder jaar nieuwe beroepen bij op de lijst. "In een veranderende arbeidsmarkt is het belangrijk om telkens opnieuw te bekijken waar de kansen liggen."

Een opvallende nieuwkomer is het kappersvak. "Veel kapperszaken zijn hard op zoek naar nieuwe aanwas," zegt Molleman. Ook in de mondzorg is er extra vraag, onder meer door vergrijzing, en in lijn met het tekort aan tandartsen is er ook vraag naar tandtechnici.

Daarnaast vallen dit jaar alle militaire functies onder de kansrijke beroepen. Dat is volgens Molleman een directe gevolg van de toegenomen geopolitieke spanningen. Waar eerder alleen enkele functies op de lijst stonden, zijn ze dat nu allemaal: van mbo tot wo-niveau.

Creatieve beroepen en AI

Niet in alle sectoren gaat het even goed. Voor het eerst worden creatieve en taalkundige beroepen geraakt door kunstmatige intelligentie. "Creatieve handelingen worden soms overgenomen door AI," zegt Molleman. "We zien dat het aantal vacatures in deze sectoren afneemt."

Het UWV verwacht binnenkort met meer inzichten te komen over de langetermijneffecten van AI op de arbeidsmarkt.

Specifieke eisen

Hoewel veel beroepen op de lijst te maken hebben met personeelstekorten kijkt het UWV breder dan dat, legt Molleman uit. "Het is goed om te beseffen dat het niet altijd eenvoudig is om een baan te vinden, zelfs in kansrijke sectoren. Concurrentie en specifieke eisen van werkgevers maken de zoektocht soms toch lastig."

Beroepen in sectoren als de zorg, techniek, het onderwijs en de logistiek staan al jarenlang op de lijst. "De zorgberoepen zijn oneindig, die kunnen bijna allemaal op de lijst", zegt Molleman daarover.

Rokers halen veel sigaretten en shag in het buitenland, omdat het daar goedkoper is. Dat blijkt uit onderzoek van het RIVM na de accijnsverhogingen op tabak in 2024.

Ruim 60 procent van de tabak wordt sinds vorig jaar in het buitenland gekocht. Dat is 20 procent meer dan het jaar ervoor en opvallend veel meer dan na eerdere accijnsverhogingen.

Het RIVM concludeert dat rokers nog steeds prijsgevoelig zijn en omdat tabak in het buitenland goedkoper is, is het Nederlands prijsbeleid steeds minder effectief.

De regering heeft in het Nationaal Preventieakkoord afgesproken om onder meer de accijns op tabak stapsgewijs te verhogen, om zo het gebruik ervan terug te dringen. In opdracht van het ministerie van Volksgezondheid heeft het RIVM daarom rokersgedrag onderzocht. Mensen werd gevraagd om vragenlijsten in te vullen.

Accijns heeft effect

Volgens het RIVM heeft het verhogen van de accijnzen op tabak wel degelijk effect op het gebruik ervan. Van de ondervraagden gaf 7 procent aan te zijn gestopt met roken, 16 procent deed een stoppoging en 22 procent ging minder roken.

Zolang de prijzen in het buitenland niet omhoog gaan, is de verwachting dat het aantal mensen dat stopt of een stoppoging doet kleiner wordt.

Het RIVM adviseert beleidsmakers om zich te richten op maatregelen die de aankopen in het buitenland kunnen terugdringen, bijvoorbeeld door het invoeren van een limiet op de hoeveelheid tabak die iemand mag meenemen.

Voetbalbond KNVB telde het afgelopen seizoen minder zware tuchtzaken in het amateurvoetbal, terwijl er juist meer wedstrijden werden gespeeld. Dat schrijft de voetbalbond in een verslag. Een jaar geleden steeg het aantal zaken en daarop nam de bond maatregelen om het aantal incidenten terug te dringen.

Vorig seizoen werden er 781.942 wedstrijden gespeeld en waren er 1.161 zware tuchtzaken. In dit seizoen, 2024/2025, waren er 821.034 wedstrijden en 1.058 zware tuchtzaken.

Jan Dirk van der Zee, directeur amateurvoetbal KNVB, ziet de nieuw cijfers als signaal dat ze op de goede weg zijn. Maar er is nog geen reden om de vlag uit te hangen: "Elk incident heeft grote impact op de betrokkenen. Wij gaan onze maatregelen grondig evalueren, want er is nog genoeg werk te doen."

Dat het nog niet helemaal goed gaat, bleek ook afgelopen weekend. Bij een promotiewedstrijd tussen WKE'16 uit Emmen en FC Surhústerfean gingen voetballers en publiek massaal met elkaar op de vuist.

Wangedrag bestraft

Zware tuchtzaken gaan over wangedrag, bijvoorbeeld verbaal of fysiek geweld. Als dat wordt bewezen, wordt iemand minimaal vier maanden geschorst. De maximumstraf is vijf jaar schorsing en het opzeggen van het KNVB-lidmaatschap. Bij collectief wangedrag kunnen boetes worden uitgedeeld vanaf 300 euro en kunnen er wedstrijdpunten in mindering worden gebracht. Ook kan een elftal uit de competitie worden gehaald.

De KNVB had al verschillende maatregelen genomen om wangedrag in het amateurvoetbal tegen te gaan. Zo moeten spelers een spelregelbewijs halen. Kennis van de spelregels voorkomt onnodig discussiëren, is de gedachte daarachter.

Opdringen aan de scheids

Ook mogen nu alleen nog aanvoerders overleggen met de scheidsrechters. Zo wordt voorkomen dat een hele groep zich opdringt aan de scheids. Spelers die de scheidsrechter niet respectvol benaderen, kunnen een gele kaart krijgen. Na verbaal of fysiek geweld tegen een scheidsrechter mag een team twee weken niet meer meedoen aan de competitie. In die tijd moeten ze een plan maken om herhaling te voorkomen. Het afgelopen seizoen is dit 431 keer voorgekomen. In de meeste gevallen vond er daarna geen herhaling plaats, zegt de KNVB.

De voetbalbond is ook meer verenigingen intensief gaan begeleiden. Het gaat om 95 verenigingen, terwijl het er een seizoen eerder nog 23 waren. Het gaat om clubs waar met enige regelmaat problemen zijn. Een vereniging wordt dan gemonitord door de KNVB, met als doel de problemen te verhelpen. In totaal zijn er 2.780 voetbalverenigingen in Nederland.

Noord-Korea gaat militair specialisten naar Rusland sturen. Volgens Russische staatsmedia heeft de Russische veiligheidschef Sergej Sjojgoe dat gezegd na een ontmoeting met de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un. Het zou gaan om zesduizend gespecialiseerde militairen, onder wie genietroepen.

De militairen gaan in Rusland helpen met de wederopbouw van de regio Koersk. Oekraïne viel dat deel van Rusland vorig jaar binnen. Rusland zegt dat het Koersk weer helemaal in handen heeft, maar volgens het Oekraïense leger wordt er nog steeds gevochten.

Twee weken geleden bezocht Sjojgoe Noord-Korea ook al. Kim Jong-un zegt dat de vaak voorkomende ontmoetingen een teken zijn dat de landen steeds meer naar elkaar toe trekken.

Verbond

Noord-Korea en Rusland werken al langer samen op militair gebied. De Russische president Poetin en de Noord-Koreaanse leider sloten vorig jaar een militair verbond. Daarna werden Noord-Koreaanse manschappen en wapens naar het buurland gestuurd. De Noord-Koreaanse regering gaf twee maanden geleden voor het eerst toe dat het troepen naar Rusland had gestuurd.

Zuid-Korea en de Europese Unie hebben hun zorgen geuit over de samenwerking. Zij zijn bang dat Rusland atoomtechnologie aan Noord-Korea geeft in ruil voor de militaire steun.

De slaapstrandhuisjes in het Zeeuwse dorp Dishoek worden met het jaar duurder. De huisjes zijn zodanig in trek dat de prijs is gestegen naar gemiddeld 16.400 euro per vierkante meter. Dat is hoger dan die van een woning in hartje Amsterdam, waar de gemiddelde prijs zo'n 9000 euro per vierkante meter is.

Op dit moment hebben de huisjes op het strand, meestal ter grootte van 3 bij 6 meter, een vraagprijs tot zo'n 300.000 euro. Ter vergelijking: in 2016 was het nog 112.000 euro. "Dit zijn de duurste vierkante meters van Nederland, zo simpel is het", zegt makelaar Colin Hoondert tegen Omroep Zeeland. "Blijkbaar is het dat waard, want er zijn genoeg mensen die het willen betalen."

Er zijn niet veel van dergelijke huisjes en er komen er ook weinig op de markt. De hoge prijs is dus een kwestie van vraag en aanbod, zegt Hoondert. "We bewegen met de woningmarkt mee en bij slaapstrandhuisjes is dat iets extremer door de schaarste."

Magische plek

Verkopen is voor eigenaresse Wilma uit Vlissingen nog ver weg. "Geen haar op mijn hoofd die daaraan denkt", zegt ze. "Onze kinderen zijn hier opgegroeid en het blijft een magische plek. We zitten 's avonds heerlijk op ons terras en genieten van de rust en het uitzicht."

De prijzen van nu staan volgens haar niet in verhouding tot vroeger. "Ik zou het niet eens hebben", lacht ze.

Niet alleen aan de Zeeuwse kust staan dit soort strandhuisjes. Ook in andere kustplaatsen zijn de hutjes populair en niet goedkoop, met vraagprijzen tussen de 150.000 en 200.000 euro. "In veel gevallen worden huisjes in rijen van drie neergezet, waardoor maar één rij vrij uitzicht heeft op het strand en de zee", zegt Hoondert.

De standplaatsen worden jaarlijks gerouleerd, dus als eigenaar heb je eens in de drie jaar het vrije zicht. In Dishoek is er slechts één rij aan huisjes. "Daarnaast is het een unieke plek. Het strand ligt op het zuiden en de zee is een levend schilderij."

Allerlei soorten en maten

Wie een strandhuisje koopt, heeft tijdelijk recht om daar te mogen overnachten. De grond huur je voor zo'n 4000 euro per jaar, die je betaalt aan Stichting Strandexploitatie Veere.

Bij Dishoek zijn er huisjes in allerlei soorten en maten. Het moet voldoen aan bepaalde bouwvoorschriften, vertelt Hoondert. "Het mag bijvoorbeeld niet langer zijn dan tien meter en niet hoger dan 3,5 meter." De eigenaar mag verder zelf bijvoorbeeld het materiaal en de indeling bepalen.

De huisjes mogen een aantal maanden per jaar op het strand staan, van 1 april tot 1 oktober. In de tussentijd worden ze elders opgeslagen.

De organisaties die zich bezighouden met de meest kwetsbare kinderen hebben grote zorgen over de jeugdzorgplannen van het demissionaire kabinet. Niet omdat ze te ver gaan, maar juist omdat ze tekortschieten. Kinderen en jongeren zijn er niet mee geholpen, schrijven de jeugdbeschermingsorganisaties gezamenlijk in een manifest.

De organisaties waren al uit het overleg met de landelijke overheid gestapt en alleen bij een verandering van de Haagse koers willen ze weer meewerken. Om de boodschap kracht bij te zetten, bieden ze vandaag aan de Tweede Kamer een manifest aan. Donderdag vindt daar een debat plaats over het onderwerp.

Al lange tijd gaat het niet goed in de jeugdbescherming. Kinderen en jongeren komen op een wachtlijst en als ze hulp krijgen, is dat geregeld niet de juiste. Tien jaar geleden is daarom het stelsel veranderd en kwam de organisatie bij gemeenten te liggen. De gedachte was dat die dichter bij de kinderen staan dan de landelijke overheid en daarom effectievere en efficiëntere jeugdzorg konden bieden. Dat is een mislukking gebleken, concludeerden de inspectie en de Algemene Rekenkamer eerder al.

Het Rijk, de gemeenten en de sector besloten vier jaar geleden dat het stelsel weer op de schop moest. Er kwam een nieuw plan, het Toekomstscenario. Dat moest een antwoord zijn op de versnippering in de jeugdbescherming die is ontstaan door de vele reorganisaties.

Doel is een kind of jongere één vast gezicht te geven en verschillende problemen in het hele gezin aan te pakken. Die hulpverlener is onderdeel van een groter team dat zich bezighoudt met het gezin. De vele betrokken organisaties, zoals de jeugdbeschermingorganisaties, de Raad voor de Kinderbescherming en Veilig Thuis, gaan in elkaar op.

Experimenten op onderdelen

Het plan heeft zich sindsdien ontwikkeld. Zo is er op allerlei plekken geëxperimenteerd met onderdelen uit het plan. Aan de hand van zogenoemde proeftuinen en verder onderzoek kwam het kabinet afgelopen november met een nieuwe koers.

Die nieuwe koers luidt: de meeste taken van de jeugdbeschermingsorganisaties en Veilig Thuis gaan in elkaar op, maar niet allemaal. De organisaties moeten samensmelten en landelijk komen er 25 verschillende regio's. Voor de Raad voor de Kinderbescherming moet nog worden bekeken welk deel regionaal wordt ondergebracht en welk deel landelijk georganiseerd blijft.

Een ander belangrijk punt: de jeugdreclassering. Minderjarigen die een misdaad hebben begaan, krijgen daarmee te maken. Nu valt dat nog onder de jeugdbeschermingsorganisaties, straks moet die landelijk worden aangestuurd.

Kritiek op alle punten

De nieuwe koers leidt tot grote frustratie bij de jeugdbeschermingsorganisaties. Zo staat in het manifest: "De uitgangspunten van het Toekomstscenario worden hiermee verlaten. We moeten jaren werken aan de nieuwe koers, terwijl we nu al weten dat het niet bijdraagt aan de bescherming van kinderen. Stop ermee."

Op alle punten van de nieuwe koers hebben de organisaties kritiek: het is niet gericht op het gezin, niet gericht op een goede samenwerking en te versnipperd over het land georganiseerd.

En wat betreft de jeugdreclassering, die moet niet landelijk, maar regionaal worden ondergebracht, vinden de organisaties. Als een minderjarige een misdaad begaat, is dat vaak een teken dat er meer misgaat in een gezin. Er is dan meer hulp nodig dan alleen het straffen van een kind of jongere.

Door de vele kritiek op de nieuwe koers stapten de jeugdbeschermingsorganisaties afgelopen januari al uit het overleg over de veranderingen, Veilig Thuis maakte dezelfde keuze twee maanden geleden. Ze willen pas weer meewerken als de koers wordt gewijzigd, richting het gezamenlijke plan dat vier jaar geleden is gemaakt.

Reactie staatssecretaris

Toch gaat dat niet gebeuren, laat demissionair staatssecretaris Struycken (rechtsbescherming) weten in reactie aan de NOS. "Ik betreur het zeer dat de jeugdbeschermingsorganisaties en Veilig Thuis uit het overleg zijn gestapt. Maar de koers is na een zorgvuldige inhoudelijke en bestuurlijke afweging tot stand gekomen."

Er moet worden afgeweken van het gezamenlijke plan van vier jaar geleden, omdat de jeugdbescherming te breed is om alles samen te voegen, aldus Struycken. "Er is niet één organisatie verantwoordelijk voor het gehele stelsel en ook niet één ministerie, het rijk of de gemeenten. Weliswaar is de inzet om het aantal organisaties te verminderen en het stelsel te versimpelen, maar nog altijd zullen alle betrokken partijen moeten worden meegenomen in de beoogde beweging."

Een 13-jarige jongen uit Valkenswaard die sinds begin dit jaar vermist was, is terecht. Hij meldde zich gisteravond bij een getuige, die daarop de politie belde. Volgens de politie lijkt de jongen in goede gezondheid. Het is onbekend waar hij al die tijd is geweest.

De jongen is op een veilige plek ondergebracht, laat de politie weten.

Vorige week werden een 50-jarige man en 40-jarige vrouw aangehouden in verband met de vermissing. Volgens de politie komt het tweetal uit de "directe kring" van de jongen. Zij zitten vast en worden vandaag voorgeleid aan de rechter-commissaris. Ze worden verdacht van onttrekking aan het wettelijk gezag.

Onder de radar

De jongen vertrok op de avond van 14 januari vanaf zijn verblijfadres in Eindhoven, schrijft Omroep Brabant. Sindsdien was hij spoorloos. De politie doet onderzoek naar waar de 13-jarige vijf maanden lang is geweest en wie hem mogelijk heeft geholpen om "onder de radar te blijven", aldus een woordvoerder. De politie zocht ook in België. Het is niet duidelijk waar de jongen uiteindelijk is gevonden.

Omwille van privacy en om het onderzoek niet in gevaar te laten komen, wil de politie verder geen uitspraken doen over de stand daarvan. Wel worden mensen die informatie hebben opgeroepen zich te melden.

Alle drie de mannen die verdacht worden van brandstichting in het historisch centrum in Arnhem begin maart ontkennen dat zij de brand hebben gesticht. De mannen wijzen in de strafzaak naar elkaar. Hun advocaten vroegen de rechtbank om hun voorarrest op te heffen. De rechtbank ging daar niet in mee.

Voor de brand staan drie mannen terecht, zij zitten sinds maart in voorlopige hechtenis. De mannen, van 31, 42 en 57 jaar, werden kort na de verwoestende brand opgepakt dankzij camerabeelden en tips. Volgens het Openbaar Ministerie heeft het drietal een rolcontainer met karton en papier in brand gestoken.

De officier van justitie noemt het onderzoek complex en omvangrijk. Het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) doet de komende maanden onderzoek naar de audiofragmenten van de beelden, waarmee het OM wil aantonen wie precies wat heeft gezegd. De daadwerkelijke brandstichting is niet op camera's vastgelegd, stelt het OM.

Volgens de aanklager zijn de verdachten "38 seconden uit beeld". In die tijd moet die brand gesticht zijn, aldus het OM.

'Nee, rot op man'

De 57-jarige verdachte Koert H. stond bij buurtbewoners, gemeente en politie al langere tijd bekend als overlastgever. Samen met Mark V. (31 jaar) en Ricky N. (42 jaar) was H. op weg naar de avondwinkel. Op camerabeelden zou te horen zijn dat H. tegen de andere twee zegt: "Hee, laten we dat ding in de fik steken".

"Ja kunnen we wel even doen", zou N. hebben geantwoord. Tegen de rechters zei N. het voorstel van H. niet serieus te nemen. De 31-jarige V. zou het voorstel eveneens niet serieus hebben genomen: "Nee, rot op man".

De 42-jarige verdachte heeft geen vaste woon- of verblijfplaats en zou regelmatig bij H. over de vloer komen. N. sprak in de rechtbank van een "verschrikkelijke" gebeurtenis. "Ik weet als geen ander hoe het is om alles te verliezen", zei hij.

In de nacht van 5 op 6 maart dit jaar sloeg de brand een groot gat in het historische centrum van Arnhem. Meerdere panden, waaronder monumentale gebouwen met gevels van rond de 150 jaar oud, zijn verloren gegaan. Tientallen bewoners van het blok moesten hun huis halsoverkop verlaten.

De volgende zittingen zijn op 19 augustus en 21 oktober. De rechtbank wil de zaak op 31 maart 2026 inhoudelijk behandelen.

Naast een leeftijdsrichtlijn van 15 jaar voor sociale media, komt het kabinet vandaag met adviezen voor schermtijd voor kinderen. Tot 2 jaar zouden kinderen helemaal geen filmpjes moet kijken, van 2-4 jaar maximaal een half uur per dag, oplopend naar maximaal 3 uur per dag voor 12-plussers.

Verder staat in de richtlijn dat de slaapkamer en eetmomenten schermvrij zouden moeten zijn en dat ouders hun eigen schermtijd moeten beperken in het bijzijn van hun kroost. Kinderen doen hun opvoeders na, is het idee. Dus hoe meer de volwassene naar een scherm zit te staren, hoe meer het kind dit ook wil.

Als kinderen met een telefoon, tablet, computer of tv in de weer zijn geweest, zouden ouders daarna de '20-20-2-regel' moet hanteren, is ook een van de adviezen. "Na 20 minuten schermtijd, 20 seconden in de verte kijken en daarna 2 uur lekker buiten spelen." Dat helpt bij het voorkomen van oogkwalen zoals bijziendheid.

Overigens is niet alleen de tijd van belang; het gaat ook om wat er wordt gekeken, met wie en waarom. Geconsumeerde media moeten bijvoorbeeld aansluiten bij de leefwereld van het kind, ouders moeten betrokken zijn bij het mediagebruik en kinderen zouden niet afhankelijk moeten zijn van een scherm om zich te vermaken.

Het demissionaire kabinet heeft, in samenwerking met onderzoekers en experts, ook richtlijnen opgesteld voor socialemediagebruik en smartphones. Die lekten gisteren al uit. Voor sociale media zoals TikTok en Instagram wordt een minimumleeftijd van 15 jaar geadviseerd.

Scholieren zouden vanaf de middelbare school (als ze ongeveer 12 jaar oud zijn) chatapps zoals WhatsApp en Signal moeten gaan gebruiken. "Een stapsgewijze opbouw helpt: eerst leren communiceren via chat, daarna pas kennismaken met sociale media", schrijft het ministerie van Volksgezondheid daarover.

Verslavend

Sociale media zijn aanzienlijk verslavender 'gebouwd' dan chatapps, aldus de richtlijn. Verslavende ontwerpkenmerken van bijvoorbeeld TikTok en YouTube zijn eindeloos kunnen doorscrollen, notificaties en likes. Deze functies zijn speciaal ontworpen om de gebruiksduur te verlengen en verhogen daarmee het risico op verslaving.

Staatssecretaris Karremans van Jeugd en Preventie stelt dat bijna 13 procent van de jongeren risico loopt op problematisch socialemediagebruik. "Sociale media kunnen leuk en verbindend zijn, maar de verslavende werking ervan heeft ook een enorme schaduwzijde", schetst hij. "We willen dat kinderen gezond en veilig kunnen opgroeien en we willen ouders daarbij ondersteunen."

Alle genoemde leeftijden en richtlijnen worden overigens niet in een wet vastgelegd. Het gaat om adviezen, die mensen kunnen opvolgen of naast zich neer kunnen leggen.

Een meerderheid van de Tweede Kamer had Karremans eerder dit jaar verzocht om met een minimumleeftijd voor sociale media te komen. Toen opperden de initiatiefnemers D66, ChristenUnie, CDA, SGP en NSC ook al een grens van 15 jaar. D66 kwam onlangs met een voorstel om smartphones niet alleen te verbieden in de klas, maar ook in de pauzes en op schoolpleinen.

Ook in de maatschappij zijn de afgelopen maanden diverse initiatieven opgezet om kinderen pas in de loop van de pubertijd een smartphone te geven. Zo pleitten honderden artsen en wetenschappers eind mei voor een ondergrens van 14 jaar voor de eerste smartphone en van 16 jaar voor sociale media. Ouders van ruim 45.000 kinderen sloten zich aan bij een 'ouderpact' van dezelfde strekking.

Experts en ouders zijn onder meer bezorgd over de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. Onderzoeken wijzen op een verband tussen intensief smartphonegebruik en depressie. Door schermtijd blijft daarnaast minder tijd over voor beweging en directe sociale contacten.

Nederlandse kunstenaars hebben in samenwerking met wetenschappers van de Universteit in Gent een reconstructie gemaakt van het gezicht van een vrouw die ongeveer tienduizend jaar geleden in België leefde. Dankzij de analyse van anatomische, genetische en archeologische gegevens is er ook meer duidelijk geworden over de leefomgeving van de vrouw.

De overblijfselen van de mesolitische vrouw werden in 1988 ontdekt. Ze behoorde tot hetzelfde West-Europese volk van jagers-verzamelaars als de bekende Cheddar Man uit Groot Brittannië. De vrouw heeft dezelfde blauwe ogen, maar wel een lichtere huidskleur, bleek uit een analyse van haar DNA. Dat is opvallend, want volgens de onderzoekers werd gedacht dat alle jagers-verzamelaars in die tijd dezelfde huidskleur hadden.

Nederlandse kunstenaars

De reconstructie van het gezicht werd gedaan door het Nederlandse kunstenaarsduo Kennis & Kennis. Ook bioloog-kunstenaar Ulco Glimmerveen werkte mee aan het project. Hij maakte 3D-animaties waarin onder meer de jachttechieken en de omgeving van de jager-verzamelaarvolken te zien zijn.

De wetenschappers en kunstenaars werkten samen in het kader van het ROAM-project. Daarin worden data uit verschillende wetenschappelijke velden geanalyseerd om een beter beeld te krijgen van het leven van tienduizend jaar geleden in de regio die nu het zuiden van België vormt. Daar was tot nu toe nog weinig over bekend.

De vrouw heeft op dit moment nog geen naam. Daarover kan tot eind juni gestemd worden. Het project is ook onderdeel van een rondreizende tentoonstelling die in meerdere Belgische musea te zien zal zijn.

In de buurt van de straat van Hormuz zijn twee olietankers in aanvaring gekomen. Dat gebeurde in de Golf van Oman. 24 mensen zijn geëvacueerd van een van de olietankers, zegt de kustwacht van de Verenigde Arabische Emiraten. Er zijn geen mensen gewond geraakt, ook zou er geen olie zijn gelekt.

Wat er precies misging, is niet helemaal duidelijk. Een website die bijhoudt waar olietankers varen schrijft dat een van de olietankers richting het zuiden bewoog, toen een bocht naar rechts maakte en tegen het andere schip botste.

Het maritieme inlichtingenbedrijf Ambrey heeft na de aanvaring gezegd dat het incident niks te maken heeft met het opgelaaide conflict tussen Israël en Iran.

Belangrijke route

De straat van Hormuz is een belangrijke route voor grote olietankers. De zeestraat die tussen de Perzische Golf en de Golf van Oman ligt grenst aan Iran, Oman en de Verenigde Arabische Emiraten. Ongeveer 20 procent van alle olie die wereldwijd wordt vervoerd, gaat door de zeestraat.

Israël begon vorige week vrijdag met het afvuren van raketten op Iran. Als reactie daarop stuurde Iran ook raketten en drones richting Israël.

In het verleden heeft Iran weleens gedreigd met het afsluiten van de route als hun land in gevaar komt. Dat is een enorm drukmiddel richting de internationale gemeenschap, die sterk afhankelijk is van de olie die er vervoerd wordt.

Navigatiesysteem werkt niet meer

De afgelopen dagen zijn er zorgen ontstaan bij scheepseigenaren vanwege het conflict in de regio, zeggen experts tegen persbureau AP. Er zijn meldingen van schepen die niet meer op hun navigatiesysteem konden vertrouwen omdat dat niet meer goed werkte. Het zou elektronisch verstoord worden.

De Financial Times meldde vrijdag dat het grootste beursgenoteerde olietankerbedrijf, Frontline, nieuwe contracten om via de straat van Hormuz te varen weigert sinds de aanvallen tussen Israël en Iran.

Het bestuur van de SGP draagt Chris Stoffer voor als lijsttrekker. Bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen, in 2023, was hij dat ook al. Op 4 juli stemmen de leden van de partij digitaal over de voordracht.

Partijvoorzitter Van Meeuwen is blij dat Stoffer bereid is om de kar voor de tweede keer te trekker. Hij noemt hem "een bewezen verbinder en kundig voorman, die vrijmoedig staat voor christelijke waarden en normen en zichtbaar resultaat heeft bereikt".

Stoffer zelf vindt het "heel eervol" dat hij opnieuw is gevraagd. Hij wil zich met volle overtuiging inzetten voor de SGP-boodschap. "In het volle besef dat we met elkaar de blik naar Boven moeten blijven richten."

Tweede keer

Chris Stoffer (50) is sinds 2018 Tweede Kamerlid voor de SGP. In 2023 volgde hij Kees van der Staaij op als fractievoorzitter. Hij werd toen ook meteen lijsttrekker.

De Staatkundig Gereformeerde Partij is een conservatief-christelijke partij met een vaste achterban, die bijna steevast twee of drie zetels in de Tweede Kamer haalt. Op dit moment heeft de partij drie zetels.

De SGP wil niet dat vrouwen zich kandidaat stellen voor een politieke functie. Toch heeft de afdeling-Vlissingen nu een vrouw voorgedragen als kandidaat-Kamerlid.

Het gaat om Lilian Janse, die al geschiedenis schreef door bij de SGP als eerste vrouw gemeenteraadslid en fractievoorzitter te worden.

Een 81-jarige Italiaan heeft zich vannacht vastgereden op de Spaanse Trappen, een van de populairste toeristische trekpleisters in het centrum van Rome.

De man probeerde tegen 04.30 uur de trap af te rijden. Volgens de Italiaanse krant Il Corriere della Sera verloor hij de controle over het stuur en kwam vervolgens tot stilstand. Andere media schrijven dat politieagenten voorkwamen dat hij verder reed.

De man bleef ongedeerd. Waarom hij de bijzondere afslag nam is niet bekend. Hij maakte een verwarde indruk, maar had niet gedronken.

Het 136 treden tellende monument staat op de Unesco-werelderfgoedlijst. Het dateert uit de 18e eeuw. Dagelijks komen er tienduizenden bezoekers op af. Of het monument schade heeft opgelopen is nog niet bekend.

Niet de eerste keer

In 2022 reed een 37-jarige man zich in een gehuurde sportwagen op dezelfde plek vast. Hij beweerde dat hij de aanwijzingen van de navigatie had gevolgd.

Libanese asielzoekers in Nederland verliezen hun tijdelijke bescherming om uitgezet te worden. Het kabinet vindt dat de situatie in het buurland van Israël veilig genoeg is om weer te starten met de beoordeling van asielaanvragen.

In november 2024 vond het kabinet het conflict tussen Israël en Hezbollah in het buurland zo gevaarlijk dat aanvragen van Libanese asielzoekers hier tijdelijk niet behandeld werden. Een zogenoemd besluit- en vertrekmoratorium werd voor 6 maanden ingesteld tot er voldoende duidelijkheid zou zijn over de situatie in het land.

Als zo'n moratorium geldt stopt de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) met het beoordelen van asielaanvragen en dat betekent dat iemand tijdelijk niet mag worden uitgezet of teruggestuurd. Ook is er recht op opvang.

Vorige week besloot Nederland om Syrië voor meer Syriërs veilig te verklaren om naar terug te keren.

Willekeurig geweld

In Libanon is in drie regio's (Zuid, Nabatiye, Baalbek-Hermel) nog steeds sprake van geweld, schrijft minister Van Weel in een brief aan de Tweede Kamer. Het gaat "om een relatief laag niveau van willekeurig geweld, veelal gericht op militaire doelen zoals Hezbollah-posities".

In de rest van Libanon is "geen sprake van willekeurig geweld door een gewapend conflict", is de constatering. Dat betekent dat mensen uit deze gebieden niet automatisch in aanmerking komen voor bescherming."

Niet automatisch

Het besluit wil overigens niet zeggen dat alle Libanese asielzoekers terug moeten. De IND bekijkt altijd per geval of de situatie veilig genoeg is om teruggestuurd te worden.

Het is onbekend hoeveel Libanese asielzoekers in Nederland zijn. De groep is te klein om opgenomen worden in een aparte categorie bij de officiële cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek.

Het bestuur van NSC heeft Eddy van Hijum voorgedragen als de nieuwe lijsttrekker. Van Hijum is vicepremier en minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in het demissionaire kabinet-Schoof. De leden moeten nog met de voordracht instemmen.

Het bestuur vindt dat Van Hijum in het huidige, polariserende landschap staat voor "verbinding, betrouwbaarheid en inhoud". NSC staat er niet goed voor in de peilingen, maar hij zou het in zich hebben om het vertrouwen van de kiezer terug te winnen.

De kandidaat-lijsttrekker zegt "met volle overtuiging" aan de slag te willen gaan. "Ik geloof vurig in onze missie om de menselijke maat terug te brengen en de bestaanszekerheid en weerbaarheid van ons land te versterken."

Tot en met donderdag kunnen zich nog tegenkandidaten melden. Dat moeten wel mensen zijn die al hebben gesolliciteerd op de vacature die vorige week naar buiten kwam. Vrijdag wordt bekend of er een lijsttrekkersverkiezing nodig is.

De enige andere NSC'er die tot nu toe openlijk belangstelling voor de post heeft getoond, is Tweede Kamerlid Diederik Boomsma. Hij zegt dat hij "kennisgenomen" heeft van het besluit van het bestuur. Hij gaat zich nu beraden op de vraag of hij de strijd met Van Hijum wil aangaan.

Geschiedenis in het CDA

Eddy van Hijum (53) is een vertrouweling van voormalig NSC-voorman Pieter Omtzigt. Tijdens de formatie zaten de twee vaak naast elkaar aan de onderhandelingstafel.

Net als Omtzigt heeft Van Hijum een lange geschiedenis in het CDA. Hij was van 2003 tot 2014 Kamerlid voor de christendemocratische partij.

Na zijn Kamerlidmaatschap werd hij gedeputeerde in Overijssel, waar ook Omtzigt woont. Toen die zijn Nieuw Sociaal Contract oprichtte, maakte Van Hijum meteen de overstap. Hij schreef het verkiezingsprogramma voor NSC.

Van Vroonhoven wil niet

Afgelopen zaterdag maakte fractieleider Nicolien van Vroonhoven bekend dat zij bedankt voor het lijsttrekkerschap. Ze wil wel lid blijven van de Tweede Kamer.

Van Vroonhoven volgde Omtzigt op als partijleider toen hij de politiek verliet. Ze zei eerder dat ze ook lijsttrekker wilde worden, maar ze heeft zich bedacht.

In een verklaring op X stelde ze onder meer dat de huidige manier van politiek bedrijven, haar niet in de koude kleren was gaan zitten.

Vandaag zei ze dat ze "stilletjes blij" is dat ze de functie definitief niet krijgt. Ze zegt over zichzelf dat ze "geen campagnevoerder en geen stemmenkanon" is, en ook "geen vlotte prater".

De hellingbanen van de parkeergarage bij het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein zijn vorig jaar ingestort door een ontwerpfout en gebreken in de uitvoering. Dat concludeert de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV).

De parkeergarage stortte in mei vorig jaar gedeeltelijk in. Niemand raakte gewond, maar er was veel schade. Er stonden zo'n 120 auto's in de garage geparkeerd, die na ruim een maand eruit zijn getakeld. De parkeergarage is nog altijd buiten gebruik.

De OVV begon vorig jaar met het onderzoek naar de oorzaak van de instorting en komt vandaag met resultaten. Volgens de Onderzoeksraad had de instorting te maken met zowel een fout in het ontwerp als een gebrek aan controle.

Weersinvloeden, roest en zwaardere auto's

De bovenste rijhelling van de parkeergarage bezweek als eerste, en nam vervolgens de onderliggende hellingbanen mee in de val. Dat kon gebeuren door een ontwerpfout. "De verbindingen aan de hellingbanen waren te zwak ontworpen en op sommige onderdelen anders uitgevoerd", staat in het rapport. "De constructie was daardoor te zwak om de hellingbanen te dragen."

Bij het ontwerp is onvoldoende rekening gehouden met de belasting die het bovenste dek aankon, stelt OVV-lid Erica Bakkum in het NOS Radio 1 Journaal. "Dat was een jaar na oplevering van de parkeergarage al duidelijk. Er is toen een extra laag aangebracht op de bovenste hellingbaan." Door weersinvloeden, roest en de steeds zwaarder wordende auto's heeft die extra laag het niet lang volgehouden.

Geen eindverantwoordelijke

Dit is allemaal niet doorberekend, aldus Bakkum. "Wij zijn verbaasd over het ontbreken van regie en eindverantwoordelijkheid voor de veiligheid." Volgens haar werd tijdens het ontwerpen en bouwen van de garage veel gebruikgemaakt van specialistische kennis per onderdeel, maar is er onvoldoende gekeken naar het totaalplaatje. "Het interne toezicht op de uitvoering was vooral gericht op andere onderdelen van de garage. Het is niet duidelijk wie de eindverantwoordelijke is voor de veiligheid van het gehele gebouw."

Dat is volgens haar 'de rode draad' die de Onderzoeksraad ziet terugkomen bij andere onderzoeken naar instortingen van gebouwen. "Het is gespecialiseerd werk aan het worden", zegt ze. Partijen hebben verschillende taken, maar iemand die het gehele beeld in de gaten houdt ontbreekt vaak. "Dat moet echt anders."

Gemeente

De gemeente Nieuwegein meldt dat zij niet wist dat de bouw van de parkeergarage op sommige punten anders is uitgevoerd dan in de plannen stond. Daarom deed de gemeente geen extra controles.

De gemeente zegt ervan uit te gaan dat panden worden gebouwd volgens de verleende vergunning en zo niet, dat de gemeente daarover wordt geïnformeerd.

Nieuwegein neemt wel meerdere "leerpunten" uit het rapport over. Zo wil de gemeente hellingbaanconstructies in de toekomst "meer aandacht" geven en ook wil Nieuwegein in gesprekken met bouwende partijen meer tijd besteden aan "de mogelijke risico's van het ontwerp en bouwproces".

Puin

Eind mei keurde de gemeente het sloopplan goed. Het puin ligt na een jaar namelijk nog steeds in de parkeergarage, en verschillende onderdelen van de hellingbanen hangen los. Gisteren zijn de werkzaamheden begonnen.

Garage-eigenaar Primevest stelde het sloopplan op, waarin staat hoe alles veilig kan worden opgeruimd. Eerst worden de losse brokstukken en hangende delen verwijderd, daarna wordt het resterende deel van de hellingbanen gedemonteerd. Vervolgens zal een sloopbot de bovenste lagen van het puin verwijderen, schrijft RTV Utrecht.