NOS Nieuws - Algemeen

De Armeense premier Pasjinjan en de Azerbeidzjaanse president Alijev zijn in de Verenigde Staten voor een ontmoeting met president Trump. Het Witte Huis heeft bevestigd dat de twee landen vandaag in Washington een vredesakkoord zullen ondertekenen.

De twee leiders spreken straks eerst afzonderlijk van elkaar met Trump. Volgens de woordvoerder van het Witte Huis zal de Amerikaanse president met beide landen deals sluiten op het gebied van energie, technologie, economische samenwerking, grensbewaking, infrastructuur en handel. Vervolgens zullen ze gezamenlijk een ondertekeningsceremonie bijwonen.

Daarin zullen de landen volgens het Witte Huis akkoord gaan met een corridor die de 'Trump-route voor Internationale Vrede en Welvaart' (TRIPP) zal worden genoemd. Die route verbindt Azerbeidzjan met de autonome regio en Azerbeidzjaanse exclave Nachitsjevan, een belangrijke eis van Azerbeidzjan en een struikelblok voor Armenië in het slepende vredesproces.

Gisteren blikte Trump op zijn platform Truth Social alvast vooruit op de ontmoeting. "Het wordt een historische dag voor Armenië, Azerbeidzjan, de Verenigde Staten en de wereld. Tot dan!", schreef hij.

Principeakkoord

Dit voorjaar kondigden Azerbeidzjan en Armenië aan dat ze het eens waren geworden over de inhoud van een vredesverdrag, waarmee een eind zou moeten worden gemaakt aan een decennialang conflict tussen beide landen. Het aangekondigde principeakkoord, een plotselinge doorbraak in een lang en moeizaam vredesproces, moest alleen nog getekend worden.

Kort na het principeakkoord kwam Azerbeidzjan met twee extra voorwaarden, waardoor de vredespoging opnieuw leek te stranden. De twee landen beschuldigden elkaar herhaaldelijk van voorbereidingen op militaire escalatie en maakten elkaar verwijten over het dwarsbomen van het vredesakkoord.

Twistpunt Nagorno-Karabach

Azerbeidzjan en Armenië, die beide in 1991 onafhankelijk werden van de Sovjet-Unie, kennen een lange geschiedenis van conflict. Centraal daarin staat Nagorno-Karabach: die regio splitste zich met hulp van Armenië na een bloedige burgeroorlog af van Azerbeidzjan. In september 2023 bezette het Azerbeidzjaanse leger de Armeense enclave. Meer dan 100.000 etnisch-Armeense inwoners, bijna de volledige bevolking, ontvluchtten het gebied halsoverkop uit angst voor etnische zuiveringen.

In Arnhem reageren samengekomen Vitesse-fans emotioneel op het einde van hun club in het betaalde voetbal.

Op de Korenmarkt, in het centrum van de stad, waren voor de uitspraak van de rechter een paar honderd supporters samengekomen. Ze hielden gespannen hun telefoons in de gaten en toen rond 15.30 uur het nieuws kwam, viel een aantal elkaar huilend in de armen.

"Het is zonde, heel jammer. Het is een club die al 133 jaar bestaat", zegt een supporter tegen Omroep Gelderland. "Voor ons is het een deel van de stad en ons leven. We zijn ermee opgegroeid en dat houdt opeens op. Na zo'n rechtszaak heb je altijd hoop. Dat het nu echt zeker weten klaar is doet wel pijn", zegt een andere supporter.

Bij sommige fans sloeg teleurstelling om in agressie. Er werden gekleurde rookbommen afgestoken, aanwezige journalisten moesten van supporters het plein verlaten. Volgens persbureau ANP is daarbij een fotograaf geschopt en geslagen. Ook een of meerdere journalisten van Hart van Nederland werden belaagd. Eigenaar Talpa gaat aangifte doen.

Verslagenheid

Voor de uitspraak werd het trainingscomplex van de club, bij Sportcentrum Papendal, al tijdelijk ontruimd. Dat gebeurde uit voorzorg om de veiligheid te waarborgen.

Bij het trainingscomplex was toch nog een groep supporters, zag verslaggever Sander Maassen van den Brink. Ze reageerden emotioneel toen het nieuws over hun club bekend werd. "Mensen dropen teleurgesteld af. Ze keken op hun telefoon, waren bezig om andere mensen te informeren. Er heerst toch vooral verslagenheid en grote teleurstelling", zegt hij.

De verslagenheid in beeld:

Het kort geding dat vandaag diende was de laatste strohalm voor Vitesse om morgen toch de eerste wedstrijd in de Keuken Kampioen Divisie te spelen.

Voorzitter van de supportersvereniging van Vitesse Susanne Wichhart zegt er kapot van te zijn dat de club verdwijnt uit het betaald voetbal. "Je bent zo dichtbij om het allemaal opgelost te krijgen en die kans komt er nu niet. Dat is gewoon echt vreselijk."

'Meer dan 90 minuten voetbal'

De Arnhemse burgemeester Ahmed Marcouch spreekt van een trieste dag voor Vitesse en heel Arnhem. "Want Vitesse en Arnhem horen bij elkaar", laat hij weten aan het ANP. "De wedstrijden in Gelredome, het geel-zwart overal in de stad, jonge voetballertjes die hun voetbaltalenten ontplooien, maar ook de vele programma's die Vitesse Betrokken al sinds jaar en dag in onze wijken draait. Vitesse is zoveel meer dan 90 minuten voetbal."

"Heel Arnhem likt nu haar wonden", vervolgt hij. "Tegelijkertijd biedt het een kans voor Vitesse om, met Arnhemse veerkracht, zichzelf opnieuw uit te vinden en sterker terug te keren. De club zal daarin niet de eerste zijn, bewijzen verschillende voorbeelden uit binnen- en buitenland."

Ook de provincie Gelderland vindt het "enorm spijtig" dat Vitesse zijn proflicentie niet terugkrijgt. "Zeker omdat de club al zo lang voor velen van grote betekenis is, uiteraard in sportieve zin maar ook in sociale en economische zin voor de stad en regio", zegt commissaris van de Koning, Daniël Wigboldus.

In de stad Azuaga, in het zuidwesten van Spanje vlak bij de Portugese grens, heeft de politie 32 dode honden gevonden in een boerderij. De dieren zijn volgens de autoriteiten zonder water of eten aan hun lot overgelaten.

De politie deed vorige week een inval op het terrein nadat de Spaanse autoriteiten tips hadden gekregen over honden die in slechte omstandigheden zouden leven, zonder baasje. Tijdens een inspectie in aanwezigheid van de boerderijeigenaar trof de politie 32 karkassen aan.

De Spaanse krant El País schrijft dat de dode honden extreem mager waren en hadden geprobeerd om elkaar op te eten. Sommige honden lagen aan een ketting of in een kooi. Ook was het verblijf onhygiënisch.

De honden zouden al in juni vorig jaar zijn achtergelaten. De politie doet onderzoek naar de eigenaar van de boerderij wegens verwaarlozing van de dieren.

De VVD heeft zijn kandidatenlijst bekendgemaakt voor de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober. Dilan Yesilgöz voert zoals verwacht de lijst aan. Ze wordt gevolgd door Eelco Heinen, nu demissionair minister van Financiën.

Economie is voor de VVD bij deze verkiezingen een belangrijk thema en dat verklaart de tweede plek van Heinen, aldus een woordvoerder van de VVD.

Tweede Kamerlid Bente Becker staat op nummer drie, Ruben Brekelmans (nu demissionair minister van Defensie) staat op nummer vier en demissionair minister van Economische Zaken Vincent Karremans op vijf. Eric van der Burg, staatssecretaris in het vorige kabinet en nu Kamerlid, volgt op nummer zes.

Vanwege het maximumaantal termijnen dat de VVD hanteert, keert oud-staatssecretaris en Kamerlid Aukje de Vries niet terug op de kieslijst. Oud-minister en Kamerlid Christianne van der Wal liet eerder al weten niet terug te keren als Kamerlid.

'Nieuwe generatie'

De VVD zet naar eigen zeggen onder Yesilgöz een "nieuwe generatie VVD'ers" neer. Jonge mensen, maar met ervaring en de overtuiging dat "de beste tijd van Nederland nog voor ons ligt". Van de eerste 20 kandidaten zitten er nu 18 in de Kamer of het demissionaire kabinet. Renate den Hollander, op nummer 18, is wethouder in Drenthe en oud-JOVD-voorzitter Hilde Wendel staat op nummer 20.

De definitieve lijst wordt vastgesteld op 6 september, tot die tijd kunnen de VVD-leden nog stemmen.

Yesilgöz blijft leider

Yesilgöz werd in juni al voorgedragen door het bestuur. Ze was ook al lijsttrekker bij de vorige verkiezingen in 2023. Toen verloor de VVD 10 zetels en ging van 34 naar 24.

De 48-jarige Yesilgöz volgde in augustus 2023 Mark Rutte op als partijleider. Ze was toen minister van Justitie. Daarvoor was ze ook enige tijd staatssecretaris van Economische Zaken.

Veiligheid en economie

Op het partijcongres in juni zei Yesilgöz in een speech dat veiligheid en economie de speerpunten voor haar partij worden bij de verkiezingen en sprak ze minder over asiel, het thema waarop de afgelopen twee kabinetten met de VVD vielen. Wat haar betreft wordt het volgende kabinet rechts-liberaal. De PVV sluit ze uit na het vertrek van Wilders uit het kabinet, zo zei ze al eerder.

Het gaat nu volgens Yesilgöz vooral om het "eigen verhaal van de VVD". En dat gaat over veiligheid en het zeker stellen van onze manier van leven in een wereld die "instabieler is dan ooit".

Ook sprak de VVD-leider op het congres over het dalende vertrouwen van mensen in de politiek en stak ze daarbij de hand in de boezem van haar eigen partij. "Het is noodzakelijk dat ook wij dat anders gaan doen." Ze sprak over toenemende polarisatie en wantrouwen die "koste wat kost voorkomen moeten worden". "Dus laten we vandaag afspreken: hier staat een vernieuwde VVD", zei ze toen.

Kritiek om bericht over Douwe Bob

Yesilgöz lag bij een deel van haar achterban onlangs onder vuur omdat ze volgens sommigen zelf ook zou hebben bijgedragen aan polarisatie toen ze op X reageerde op Douwe Bob. De zanger blies eind juni op het laatste moment een optreden af op een Joods voetbaltoernooi in Amsterdam. Hij besloot niet te spelen vanwege "een zionistische poster en pamfletten". In een reactie daarop zei Yesilgöz op X: "Zó gewoon is Jodenhaat geworden. Pure haat, in het volle zicht."

Yesilgöz nam haar tweet niet terug en zei geen sorry, maar zei in een filmpje wel dat "het anders had gemoeten".

Inmiddels heeft de zanger een kort geding aangespannen waarin hij eist dat het bericht van X verwijderd wordt. Yesilgöz heeft nog niet gereageerd op vragen van de NOS hierover.

In Safaripark Beekse Bergen in Hilvarenbeek is een okapi geboren. Moeder en jong verblijven nog in de stallen, maar zijn voor bezoekers wel te zien via videoschermen. Het dier wordt in het wild met uitsterven bedreigd.

De pasgeboren okapi, een vrouwtje, is afgelopen maandag geboren en is het derde jong van de moeder. "Het is een groot jong, dus het was best een pittige bevalling voor de moeder", aldus Lars Versteege van het park. "Bij een jong blijven de eerste weken altijd spannend, maar we hebben er alle vertrouwen in dat het goedkomt."

De okapi wordt ook wel de bosgiraf genoemd omdat hij familie is van de giraf. De okapi is wel een stuk kleiner: een volwassen dier kan ongeveer 2,5 meter hoog worden en tot 350 kilo wegen.

Democratische Republiek Congo

De diersoort komt voor in de regenwouden van de Democratische Republiek Congo, maar door het kappen van het regenwoud wordt het leefgebied van de okapi kleiner. Ook jaagt de lokale bevolking op het dier voor het vlees en de huid, schrijft het park.

De geboorte is het gevolg van een Europees programma waarbij diersoorten bij elkaar worden gezet om ze te laten voortplanten. Zo hopen dierentuinen een reservepopulatie te creëren en de diersoorten te beschermen en behouden.

Een video van de pasgeboren okapi:

De veiling van tegels uit de zeehondenbaden van Pieterburen heeft een bedrag van ruim 10.000 euro opgeleverd. De belangstelling voor de oude tegeltjes kwam vooral van Japanners, zegt het centrum. In dat land wordt de livestream van zwemmende zeehonden enorm goed bekeken.

De hype ontstond in augustus vorig jaar, toen een Japanse gebruiker op X de livestream van Zeehondencentrum Pieterburen deelde. Al snel keken miljoenen mensen naar de dieren en stroomden de donaties binnen. Een jaar later kijken er dagelijks nog steeds duizenden mensen naar de zeehonden.

Ter ere van die "Japanniversary", zoals het zeehondencentrum het jaar populariteit in het Aziatische land noemt, werd een veiling georganiseerd. Daarin werden de tegeltjes uit de baden van de voormalige opvang verkocht.

Krassen van zeehondennagels

Vooral de tegels met zichtbare krassen van zeehondennagels waren in trek. "Juist die sporen maakten de tegels tot emotioneel waardevolle objecten voor de fans die een tastbare herinnering willen aan hun favoriete zeehonden", zegt Hester de Vries van Zeehondencentrum Pieterburen. Er werd behalve vanuit Japan ook geboden vanuit onder meer Nederland, Duitsland, de Verenigde Staten en Taiwan.

De tegel die het meeste geld heeft opgebracht, kwam uit het binnenbad van het oude centrum. Dat was het bassin waar pups voor het eerst mochten zwemmen als ze aankwamen bij de opvang. Iemand uit Japan betaalde er 505 euro voor. Ook tegels uit het Golfbad, het bad dat te zien is op de livestream, ontvingen volgens De Vries veel hoge biedingen.

"We zijn overweldigd door de betrokkenheid en ontzettend dankbaar voor alle steun", zegt De Vries. Van tevoren ging de organisatie ervan uit dat de tegels voor zo'n 50 tot 70 euro per stuk zouden weggaan. Uiteindelijk werden ze geveild voor gemiddeld ruim 200 euro per tegel, schrijft RTV Noord. "Het is mooi om te zien dat mensen zoveel waarde hechten aan een tastbare herinnering aan de tijd in Pieterburen."

Tweede veiling

De opbrengst van 10.101 euro wordt gebruikt voor de verzorging van de zeehonden, nu gevestigd in het Werelderfgoedcentrum (WEC) in Lauwersoog. Sinds mei worden de zeehonden daar opgevangen, omdat de opvang in Pieterburen aan vernieuwing toe was. Ook van de opvang in Lauwersoog is een livestream te bekijken.

Binnenkort volgt nog een veilingronde. Dan komen andere objecten uit het oude opvangcentrum aan bod, zoals de originele vlaggen, borden en plattegronden.

Een 17-jarige jongen is gisteravond overleden na een schietincident in Amsterdam. De politie is op zoek naar de dader of daders.

Gisteravond rond 21.30 uur kreeg de politie een melding van een schietincident op de Meernhof in Amsterdam-Zuidoost. Daar werd het slachtoffer in kritieke toestand aangetroffen. Onderweg naar het ziekenhuis werd hij gereanimeerd, maar die hulp mocht niet meer baten.

De politie is een groot onderzoek begonnen en zoekt getuigen.

In een woning in de Brabantse gemeente Veldhoven is vanochtend een vrouw (34) dood aangetroffen. De politie gaat ervan uit dat ze door een misdrijf om het leven is gekomen. Haar 34-jarige echtgenoot is aangehouden op verdenking van betrokkenheid.

De vrouw werd "onder verdachte omstandigheden" gevonden. Wat er precies is gebeurd in het huis, is onduidelijk. De politie heeft onderzoek gedaan in de woning. Morgen gaat dat onderzoek door. Tot die tijd wordt het huis bewaakt.

Het slachtoffer en de verdachte hadden samen drie kinderen, bevestigt de politie. De kinderen zijn opgevangen.

Astronomen denken een nieuwe planeet te hebben ontdekt bij een van onze buursterren. Niet eentje waar leven op zou kunnen bestaan, maar toch is de vondst bijzonder, zegt sterrenkundige Lucas Ellerbroek. "Vooral omdat het gelukt is het hemellichaam in beeld te brengen."

Of de stip, die is waargenomen door de James Webb-telescoop, echt een planeet is, moet nog wel door onafhankelijke waarnemingen worden bevestigd.

Planeten bij andere sterren worden exoplaneten genoemd. Er zijn er sinds 1992 bijna 6000 van ontdekt, maar zelden staan die zo relatief dichtbij als deze. De nieuwe exoplaneet met de naam S1 is een gasreus, zoals Jupiter, en draait om de ster Alpha Centauri A.

Dat maakt dit nieuws spannend voor sciencefiction-liefhebbers. De fictieve maan Pandora, waar de Avatar-films zich afspelen, draait om precies zo'n gasreus en ook nog eens bij diezelfde ster, Alpha Centauri A.

Kosmische achtertuin

Ook voor sterrenkundigen spreekt de vondst tot de verbeelding, zegt Ellerbroek. Alleen al omdat Alpha Centauri A een van onze buursterren is, ook al ligt die nog steeds vier jaar vliegen met de snelheid van het licht.

"Dat de ster zich in onze kosmische achtertuin bevindt, maakt in de toekomst meer onderzoek mogelijk. Dit belooft veel goeds, al zijn er ook limieten aan wat er zelfs met de beste telescopen mogelijk is", relativeert de sterrenkundige.

Er zijn meerdere manieren om exoplaneten te vinden. In dit geval is een direct imaging-techniek gebruikt. Door een masker over de ster heen te plaatsen worden veel donkerder objecten in de buurt zichtbaar.

Dat het is gelukt, is extra knap, gezien alle achtergrondruis waar de James Webb mee te maken had. Alpha Centauri A maakt deel uit van een stersysteem samen met twee andere sterren, Alpha Centauri B en Proxima Centauri. "Dat geeft veel extra licht in de buurt en in de planeetschijf rond zo'n ster zit ook veel rommel. Dat maakt het lastiger daartussen planeten te vinden."

Het duurde dan ook twee jaar om de nieuwe planeet te detecteren en er was hulp van andere telescopen bij nodig. En de vondst is nog niet definitief: S1 is alleen nog een kandidaat-exoplaneet. "Voordat we echt zeker zijn dat het echt om een planeet gaat, moet de ontdekking bevestigd worden, liefst door een andere telescoop."

Bestaat toch niet

Eerder werden al twee exoplaneten en een kandidaat-planeet gevonden bij de zwakke ster Proxima Centauri. Dat gebeurde met andere technieken. In 2012 was er ook sprake van een mogelijke planeet bij Alpha Centauri B, maar uit later onderzoek bleek die toch niet te bestaan.

Als de nu waargenomen witte stip inderdaad een planeet is, dan staat die een stuk dichter bij zijn ster dan alle andere exoplaneten die met direct imaging zijn vastgelegd, zelfs in de 'leefbare zone'. S1 draait ook nog eens rond een ster die lijkt op onze zon qua leeftijd en temperatuur.

Toch is zo'n gasreus volgens de onderzoekers geen plek waar leven kan voorkomen. Maar dat er een of meerdere manen omheen draaien, zoals in Avatar, is volgens Ellerbroek niet onmogelijk. "Alleen is zo'n exomaan nog veel moeilijker te vinden."

De politie heeft twee mannen aangehouden voor het bedreigen van schrijfster en Telegraaf-columniste Lale Gül. Het gaat om een 26-jarige man uit Purmerend en een 21-jarige man uit Best.

Gül deed meermaals aangifte bij de politie van (online) bedreigingen. Het onderzoek leidde naar de twee mannen. De man uit Purmerend werd dinsdag opgepakt en de man uit Best gisteren.

"Ik ben verheugd dat deze mensen, die op dagelijkse basis mijn vrijheid beperken en mijn leven heel ingewikkeld maken en verzuren, hun verdiende loon krijgen", schrijft Gül op X. "Politie, bedankt."

De 27-jarige schrijfster van Turkse komaf is bekend door haar debuutboek Ik ga leven, waarin ze vertelt over haar ervaringen tijdens het opgroeien in een streng islamitisch gezin. Na het verschijnen van dat boek zei Gül dat ze vanwege bedreigingen zou stoppen met schrijven over de islam.

De autoriteiten in New York hebben drie slachtoffers van de terroristische aanslagen op de Twin Towers in 2001 geïdentificeerd. Bij de aanslagen kwamen 2753 mensen om het leven, ruim 1100 van hen zijn nooit geïdentificeerd.

Na 24 jaar is nu alsnog van drie mensen de identiteit vastgesteld. Het gaat om het 1651e, het 1652e en het 1653e slachtoffer. Naar nu bekend is geworden zijn dat Ryan Fitzgerald, wiens lichaam in 2002 werd geborgen, Barbara Keating uit Californië en een vrouw wier naam op verzoek van de familie geheim blijft. De lichamen van Keating en de andere vrouw werden in 2001 geborgen.

De slachtoffers zijn geïdentificeerd na contact met nabestaanden en DNA-analyses, maakten burgemeester Eric Adams en het hoofd van de medisch onderzoekers bekend. "Bijna 25 jaar na de ramp is onze inzet om vermisten te identificeren en te herenigen met hun dierbaren nog even sterk."

11 september

Op 11 september 2001 kaapten 19 terroristen vier passagiersvliegtuigen. Twee van deze vliegtuigen vlogen in de twee hoge torens van het World Trade Center in het centrum van New York. De torens stortten compleet ineen.

Een ander vliegtuig kwam neer op het Pentagon in Washington D.C en het vierde toestel stortte neer in een veld in Pennsylvania, nadat de passagiers in opstand waren gekomen.

In totaal kwamen er 2977 mensen om het leven bij de aanslagen. De aanslag is de dodelijkste terreuraanslag van de afgelopen 50 jaar, blijkt uit gegevens van internationaal statistiekplatform Statista.

De FBI linkte de aanslagen aan terreurgroep al-Qaida en oprichter Osama Bin Laden, die later zijn rol bekende. In 2011 werd hij gedood bij een Amerikaanse operatie op zijn schuilplaats in Pakistan.

De politie heeft in twee garageboxen in Lelystad een grote hoeveelheid flessen met lachgas gevonden. Er zijn 294 flessen in beslaggenomen.

Agenten kwamen de eerste garagebox op het spoor toen ze bij een verkeerscontrole drie lachgasflessen vonden in een auto. De automobilist werd woensdagnacht gecontroleerd, omdat hij vaker drugs bij zich heeft. Behalve de lachgasflessen vonden de agenten ook bijna 6000 euro aan contant geld. De bestuurder is aangehouden op verdenking van witwassen en het vervoeren van drugs.

Hij had een sleutel bij zich van een garagebox in Lelystad. Toen agenten daar een kijkje namen, vonden ze nog eens 77 volle lachgasflessen, schrijft Omroep Flevoland.

Later die nacht zagen agenten in burger een andere auto naar een garagebox rijden. Toen de kofferbak werd volgeladen met onbekende voorwerpen, besloot de politie deze persoon te controleren. In de auto lagen vijf lachgasflessen en in de garagebox vond de politie er nog 209. Ook deze persoon is aangehouden.

Opiumwet

Het bezit en de verkoop van lachgas voor recreatief gebruik is sinds 2023 verboden in Nederland. Het wordt beschouwd als een softdrug. Wie meer bij zich heeft dan een gebruikershoeveelheid (één ampul of ballon), riskeert een geldboete of taakstraf. Dat hangt af van de hoeveelheid en de omstandigheden.

Wie in lachgas handelt, dealt op straat of al vaker is betrapt, krijgt een zwaardere strafeis. Bij grote hoeveelheden kan een aantal maanden gevangenisstraf volgen.

NRC, Follow the Money en Omroep Gelderland, willen demissionair minister Wiersma (Landbouw) met een kort geding dwingen de uitstootgegevens van landbouwbedrijven vrij te geven. Dat hebben de drie mediaorganisaties in een persbericht laten weten.

De nieuwsmedia proberen sinds 2022 gegevens te krijgen over alle Nederlandse veehouderijen. Met een totaalbeeld van de dierenaantallen en de locatie van de stallen kunnen journalisten onderzoek doen naar de effectiviteit van het stikstofbeleid.

Ze vroegen de cijfers op via de Wet open overheid (Woo). "Wiersma weigert de data vrij te geven, hoewel haar ambtsvoorganger Piet Adema en ambtenaren bij uitvoeringsdienst RVO al eerder hadden besloten de data wel te openbaren", schrijven NRC, Follow the Money en Omroep Gelderland. Volgens hen trok de RVO de beslissing in januari na tussenkomst van Wiersma in.

De BBB-minister legde een dringend rapport van het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI), dat haar maande de informatie wel te openbaren, naast zich neer. Ook ging Wiersma in beroep tegen een uitspraak van de bestuursrechter in Overijssel. Die had geoordeeld dat de bemoeienis van Wiersma met openbaringsbesluiten "misbruik van bevoegdheden" was.

Brieven naar veehouders

Wiersma kwam met het plan om alle veehouders in Nederland, inclusief hobbyisten, een brief te sturen, zodat ze bezwaar kunnen maken tegen de openbaarmaking van de gegevens. Volgens het ACOI is dat niet nodig, omdat de gegevens volgens de wet sowieso openbaar moeten worden, ongeacht de bezwaren.

Wiersma's plan betekent daarbij een vertraging van zes maanden tot een jaar, vrezen de drie nieuwsorganisaties. Bovendien zou de hele operatie tussen de 5 en 14 miljoen euro kosten.

Met het kort geding hopen de mediaorganisaties de demissionaire minister te dwingen de wet na te leven en de uitstootgegevens zo snel mogelijk te publiceren, op last van hoge dwangsommen. "We kunnen er blijkbaar niet op vertrouwen dat deze minister zich aan de wet houdt. Het niet publiceren van de gevraagde informatie is onrechtmatig", schrijven hoofdredacteuren Sandrina Hadderingh (Omroep Gelderland), Harry Lensink (Follow the Money) en Patricia Veldhuis (NRC).

"Het is onze journalistieke taak om het publiek zo goed mogelijk te informeren. Daarbij is de Woo belangrijk gereedschap voor onze journalisten", staat in het persbericht.

Een woordvoerder van Wiersma laat weten dat bij hen officieel nog niets bekend is over de procedure en dat ze zodoende eerst afwachten en nu niet reageren. Wel laat de woordvoerder weten dat het de intentie is van de minister om "zorgvuldigheid in het proces te brengen en niet om het openbaren van gegevens tegen te houden".

Huizen die in de Enschedese wijk Pathmos zijn dichtgetimmerd na wateroverlast, worden wat vriendelijker gemaakt. De wijk werd een jaar geleden getroffen door zware regenbuien, waardoor tientallen gezinnen hun huis moesten verlaten.

In zo'n zestig woningen is het vocht diep in het isolatiemateriaal getrokken en maken schimmels en bacteriën het onmogelijk om er nog te wonen. De huizen werden dichtgetimmerd en zijn dat tot de dag van vandaag nog steeds.

Bewoners die wel in Pathmos konden blijven, vinden die dichtgetimmerde woningen onveilig, donker en onaangenaam. Woningcorporatie De Woonplaats, die eigenaar is van de woningen, begrijpt dat en gaat de houten platen verwijderen. Er komen gordijnen en plantjes voor in de plaats.

Verslaggever Thomas Spekschoor was vorige maand in Pathmos en laat zien hoe de wijk erbij ligt:

Enschede werd in juli vorig jaar getroffen door een hoosbui. In korte tijd viel er 70 millimeter regen, veel meer dan in korte tijd afgevoerd kon worden. Enschede is door zijn kleibodem en hoogteverschillen in de stad extra kwetsbaar bij hevige regen.

Straten stonden blank, het water stroomde huizen binnen en tientallen oudere woningen in de wijken Pathmos en Stadsveld liepen grote schade op. De woningen zijn gebouwd tussen 1915 en 1928. Nieuwere woningen in de wijk die ook onderliepen, kunnen wel worden bewoond.

Rein Warris woont met zijn vrouw in Pathmos. Hun huis liep geen schade op, maar veel buren zijn noodgedwongen verhuisd, vertelt Warris tegen RTV Oost. "We komen bijna niemand meer tegen. De sfeer van vroeger is weg."

Zwervers

Het uitzicht op een huis dat dichtgetimmerd is met houten platen draagt daar niet aan bij, vindt hij. "Verschrikkelijk. Ik had de woningcorporatie zelfs al voorgesteld of ze er een muurschildering op konden maken." Het geeft hem een onveilig gevoel. "Het is een paar keer gebeurd dat zwervers het huis in kropen, niet alleen hier, ook verderop."

De woningcorporatie gaat die zorgen aanpakken. "Het idee is dat je straks niet meer kunt zien welke woning wel of niet bewoond is", zegt directeur Leon Buiting. "Er komen geen meubels in de woningen, maar wel gordijnen, plantjes en lampjes in de vensterbank."

Wat er verder met de woningen gaat gebeuren, is nog niet bekend. De gemeente en de woningcorporatie zijn erover in gesprek. Sloop heeft niet de voorkeur, zei wethouder Buiting eerder. "Het gaat om cultuurhistorische gebouwen, waar mensen vaak al hun hele leven wonen." Hij verwacht eind dit jaar uitsluitsel te kunnen geven.

In Duitsland, Bosnië-Herzegovina en Nederland zijn deze week vijf mensen gearresteerd die ervan worden verdacht dat zij voornamelijk Syrische migranten naar West-Europa smokkelden. In Nederland werd een inval gedaan in een pand in Houten.

De verdachten zijn Syriërs tussen de 26 en 37 jaar. In Houten werd een 26-jarige Syriër aangehouden, zegt een woordvoerder van het Landelijk Parket. De Koninklijke Marechaussee pakte hem woensdag op na een Europees arrestatiebevel. Hij zal worden overgeleverd aan Duitsland.

In Duitsland zijn invallen gedaan in Dortmund en Bochum, waarbij één persoon werd gearresteerd, aldus een woordvoerder van de Europese justitieorganisatie Eurojust. In Bosnië-Herzegovina zijn volgens hem drie aanhoudingen verricht.

Bij de operatie in de drie landen is "uitgebreid bewijsmateriaal veiliggesteld, zoals de smartphones en voertuigen die gebruikt worden om de misdaad te plegen, evenals kleine hoeveelheden verdovende middelen", staat in de verklaring van de politie in München.

Zeker 500 migranten

De bende zou sinds 2021 ten minste 500 migranten hebben gesmokkeld via de zogenoemde Balkanroute, van Griekenland over land naar West-Europa. Zelf pronkt de criminele organisatie met een aantal van zo'n 480 migranten per dag in 2022.

De bende vroeg een vergoeding van zo'n 4500 euro per persoon. De opbrengst van de smokkel wordt geschat op ten minste 1,4 miljoen euro.

De Australische vrouw die vorige maand schuldig werd bevonden in de zogeheten 'paddenstoelenmoord', zou haar man al eerder hebben geprobeerd te vergiftigen met onder meer pasta en curry. Dat blijkt uit rechtbankdocumenten die openbaar zijn gemaakt.

Simon Patterson, de man die de vergiftigingen overleefde, vermoedde al ruim een jaar dat zijn vrouw hem met eten probeerde te vermoorden.

Erin Patterson werd veroordeeld voor drievoudige moord op leden van haar schoonfamilie en poging tot moord op een ander familielid en haar man, die de pogingen overleefde. De vrouw houdt nog altijd vol onschuldig te zijn. Volgens haar gaat het om een tragisch ongeluk.

De rechtbankberichten over mogelijke eerdere vergiftigingen komen naar buiten nu Patterson zich voorbereidt op een hoger beroep.

Correspondent Australië Meike Wijers:

"De beruchte paddenstoelenmoordzaak was al enorm spraakmakend in Australië en daarbuiten, maar deze nieuwe informatie heeft de interesse nog meer doen oplaaien. Aanvankelijk was het plan om twee rechtszaken tegelijkertijd te houden: één voor de vergiftiging van haar man en de ander over de vergiftiging van haar schoonfamilie. Maar de rechter besloot dat de kans aanwezig was dat de jury de twee zaken niet los van elkaar zou kunnen zien en vanwege vermoedens en uit emotie zou beslissen over Erin Pattersons lot, niet op basis van de feiten. Daarom besloot de rechter dat de jury niets mocht weten over de beschuldigingen tijdens de behandeling van de moordzaak over haar schoonfamilie.

Nu Patterson schuldig is bevonden, is deze vertrouwelijke informatie openbaar gemaakt. Waarschijnlijk zullen we nooit zonder twijfel weten of ze ook haar man heeft vergiftigd, want de aanklager heeft die zaak laten vallen. Het is inmiddels jaren geleden en het is onwaarschijnlijk dat er nog genoeg bewijsmateriaal is.

Hoewel Simon Patterson een van de belangrijkste getuigen was in de moordzaak, mocht hij niets zeggen over zijn vermoedens dat zijn voormalige partner hem al eens eerder had vergiftigd. Dat resulteerde in een vaag antwoord toen hij gevraagd werd waarom hij niet naar de lunch was gegaan terwijl hij wel was uitgenodigd. Nu blijkt dat hij bang was dat zijn vrouw hem zou vergiftigen. Hij was ervan overtuigd dat ze het alleen op hem had gemunt en heeft zijn familie niet voor haar gewaarschuwd. Daar zal hij nu voor de rest van zijn leven spijt van hebben."

Volgens haar man begon het vermoedelijke vergiftigingspatroon al in 2021, toen hij ernstig ziek werd na het eten van een bakje pasta Bolognese dat zijn vrouw hem had meegegeven.

Hij werd ziek en kreeg last van buikpijn en diarree. Na een nacht in het ziekenhuis dacht hij dat hij "gewoon ziek was geworden van het eten", zonder te denken dat het om een vergiftiging ging.

Maanden later, in mei 2022, werd hij opnieuw ziek, nadat hij tijdens een kampeertrip van zijn vrouw een kip korma-curry voorgeschoteld had gekregen. Hij raakte in coma en een deel van zijn darm moest operatief verwijderd worden.

"Terwijl Erin het eten klaarmaakte, stookte ik het vuur op, dus ik kon niet toekijken hoe zij het eten klaarmaakte", vertelde de man in de rechtbank.

In september 2022 was het weer raak toen hij een groentewrap van zijn vrouw at. Aanvankelijk begonnen de klachten opnieuw met diarree, maar onderweg naar het ziekenhuis vielen zijn spieren uit.

Een bevriende arts in de familie adviseerde hem een voedseldagboek bij te houden om er zo achter te komen waar hij telkens zo ziek van werd. In februari 2023 kwam hij terug bij die vriend en vertelde hij dat hij vermoedde dat zijn vrouw erachter zat.

Beef Wellington

De zaak kwam aan het licht toen Erin Patterson een lunch organiseerde voor haar schoonfamilie. Ze maakte Beef Wellington, waar ze giftige paddenstoelen in verwerkte.

Haar schoonouders en de tante van haar man overleden na de lunch. Een ander familielid raakte in coma en overleefde het uiteindelijk na een levertransplantatie.

Haar man had de uitnodiging afgeslagen. Uit de nieuwe documenten blijkt nu dat hij dat deed omdat hij "bang was opnieuw vergiftigd te worden".

Een veroordeelde terrorist is vanuit de VS onderweg naar België. Het gaat om de Tunesiër Nizar Trabelsi, meldt de Vlaamse omroep VRT. Hij werd in 2001 in België veroordeeld voor het voorbereiden van een aanslag op de luchtmachtbasis Kleine-Brogel in Belgisch Limburg. De tien jaar gevangenisstraf die hij daarvoor in België kreeg, zat hij ook uit.

De uitlevering van de man aan de VS in 2013 was omstreden, omdat de Amerikanen hem voor de tweede keer voor hetzelfde feit wilden berechten. Op de Belgische luchtmachtbasis waren destijds ook Amerikanen gelegerd.

België leverde Trabelsi uiteindelijk na grote Amerikaanse druk uit, maar werd daar later door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens voor veroordeeld.

Professioneel voetballer

Trabelsi was professioneel voetballer die voor het Tunesische nationale team uitkwam en in Europa onder meer speelde voor Standard Luik en Fortuna Düsseldorf. Hij zou zijn geradicaliseerd en reisde naar Afghanistan, waar hij zich aansloot bij terreurgroep al-Qaida. Twee dagen na de aanslag op de Twin Towers in 2001 werd hij in België gearresteerd.

Al in 2008, toen Trabelsi nog vastzat, vroeg Amerika officieel om zijn uitlevering. Het land was van mening dat de man ook in Amerika veroordeeld moest worden, ook al is dat in strijd met juridische principes. Volgens het rechtsbeginsel ne bis in idem kan iemand niet twee keer voor hetzelfde feit terechtstaan.

België leverde de man toch uit in 2013. Trabelsi zat tien jaar lang in Amerika in voorarrest. In 2023 sprak de Amerikaanse rechtbank hem vrij van alle beschuldigingen.

Onschuldige toeschouwer

Trabelsi's advocaat verklaarde dat zijn schuldbekentenissen aan de Belgische politie vals waren. Hij zou een onschuldige toeschouwer zijn geweest en een slachtoffer van excessen in de Amerikaanse reactie na de aanslagen van 11 september. De jury oordeelde dat de Belgische autoriteiten misbruik hadden gemaakt van Trabelsi's kwetsbaarheid en ten onrechte een onschuldige man hadden uitgeleverd, schrijft de Amerikaanse nieuwssite NBC News.

Ondanks dat weigerde de Amerikaanse regering hem vrij te laten. Als illegaal op Amerikaans grondgebied werd hij naar een centrum voor illegalen gestuurd.

Trabelsi vocht tegelijkertijd ook in België zijn uitlevering aan de VS aan. Hij kreeg gelijk van het Brusselse Hof van Beroep en het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Het Brusselse hof legde de Belgische staat dit jaar dwangsommen op van 15.000 euro per dag dat Trabelsi niet teruggehaald wordt, met een maximum van 300.000 euro. Het Europese hof beval België om hem 90.000 euro schadevergoeding te betalen.

Visum ligt gevoelig

Na de jarenlange juridische strijd wordt Trabelsi nu naar België teruggestuurd, maar het is nog onduidelijk wat er met hem zal gebeuren. Hij heeft niet de Belgische nationaliteit en ook geen verblijfsvergunning. De mogelijkheid bestaat dat hij om humanitaire redenen een visum krijgt, maar dat ligt politiek gevoelig, schrijft de VRT.

Ook bestaat de kans dat hij wordt teruggestuurd naar Tunesië, ook al staat er in het uitleveringsverdrag tussen België en Amerika dat dat nooit mag gebeuren, vanwege veroordelingen in dat land.

De pro-Russische cybercrime-groep NoName057(16) is zo'n drie weken na een grote internationale politieactie weer volledig actief. Sterker nog, ondanks arrestaties, huiszoekingen en inbeslagname van servers is de groep actiever dan voorheen. Dat blijkt uit onderzoek van Pointer (KRO-NCRV) en de VRT.

"Het is tijd voor vergelding", schrijft de groep op Telegram. Uit een analyse van de berichten van NoName057(16) blijkt dat het aantal cyberaanvallen sinds de politieactie zelfs fors is toegenomen.

In de vijftien dagen na de Europol-interventie werden gemiddeld 63 websites per dag aangevallen, tegenover 39 per dag eerder dit jaar.

Steun vanuit Rusland

Europol meldde op 16 juli dat er samen met opsporingsdiensten uit twaalf landen, waaronder Nederland, een grote slag was geslagen tegen NoName057(16). Ruim honderd servers werden offline gehaald, 24 huiszoekingen vonden plaats en twee verdachten werden gearresteerd.

"Het is een activistische pro-Russische, antiwesterse en anti-NAVO-groep, die een boodschap wil uitdragen", zegt een onderzoeker van de Vlaamse omroep VRT in het NOS Radio 1 Journaal. "Ze proberen altijd zo zichtbaar mogelijk websites uit te kiezen, dus bijvoorbeeld van gemeenten, overheden of grote bedrijven." Vooral landen die Oekraïne steunen, zijn doelwit.

Volgens Pointer en de VRT krijgt de cybercrime-groep hulp van een Russisch staatscensuurbureau, dat onder toezicht staat van president Poetin.

Een parkeergarage in Leiden blijft in ieder geval tot oktober dicht vanwege roestschade. De garage Haarlemmerstraat werd vorige maand al gesloten, nadat was gebleken dat de ingang was aangetast door roest. Uit onderzoek is duidelijk geworden dat ook andere delen van de staalconstructie zijn beschadigd.

In eerste instantie werd tijdens een inspectie eind juni schade ontdekt aan een inrijhelling. Het strooizout dat via autobanden wordt meegenomen, had de betonwapening (het staal in het beton) aangetast. Op 4 juli werd de parkeergarage in het centrum van de stad voor een maand gesloten om verder onderzoek te doen.

Roestvorming

Op verschillende plekken is de bovenlaag van het beton weggehaald om de staalconstructie te kunnen zien, schrijft Omroep West. Op verschillende plekken is sprake van roestvorming. De gemeente wil nu onderzoeken wat dit betekent en een herstelplan maken. Daarvoor moeten extra metingen en inspecties worden gedaan.

Dus blijft de parkeergarage voorlopig gesloten. De onderzoeksresultaten en het herstelplan moeten half oktober af zijn, zegt de gemeente. Dan wordt ook duidelijk wanneer de parkeergarage weer open kan, al dan niet gedeeltelijk.

Andere garages

De garage had plek voor 283 auto's. Abonnementshouders kunnen van andere parkeergarages in de stad gebruik maken zolang het onderzoek duurt. Volgens het college hebben die voldoende ruimte.

Volgens het gemeentebestuur is er geen direct gevaar voor de supermarkt die onder de parkeergarage ligt. Ook woningen en kantoren naast de garage zijn veilig.

Goedemorgen! Het Nederlandse transportvliegtuig van Defensie begint met het afgooien van noodhulp boven Gaza. En de Eredivisie en de Keuken Kampioen Divisie gaan weer van start, met of zonder Vitesse.

Eerst het weer: vanochtend een mix van zon en wolken. Lokaal kan ook wat regen vallen. In de middag meer zon met 23 graden in het noorden tot 27 in het zuiden. Morgen iets zonniger en een graad of 23.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Israël gaat Gaza-Stad bezetten. Het Israëlische veiligheidskabinet heeft vannacht ingestemd met dat plan. Het besluit werd genomen na urenlang overleg, pas tegen de ochtend kwam de beslissing naar buiten.

Van tevoren had Netanyahu gezegd dat hij heel Gaza wilde bezetten. In hoeverre dat plan is afgezwakt, is onduidelijk. Mogelijk is het onder druk van de legerleiding iets aangepast.

De inname van Gaza-Stad is volgens de premier nodig om Hamas te kunnen verslaan. Netanyahu zei gisteren al dat Israël niet van plan is Gaza permanent te annexeren. Het zou de bedoeling zijn het gebied uiteindelijk over te dragen aan een Arabische troepenmacht.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Afgelopen weekend alleen al vlogen zes auto's uit een soort 'Mario Kart'-bocht in Groningen. De provincie gaat onderzoeken hoe het veiliger kan. Verslaggever Jeroen Gortworst probeerde de beruchte bocht een keer uit.

Fijne vrijdag!