NOS Nieuws - Algemeen

Ze zien eruit als een grote wesp en kwamen nog geen tien jaar geleden in Europa terecht. Het aantal Aziatische hoornaars in Nederland neemt toe. In één nest kunnen er wel duizenden zitten. Bestrijders zien het aantal klussen toenemen.

"Ik had vandaag zestien adressen op de route staan, daar zijn er nu alweer vier bijgekomen", zegt Jasper den Bakker. Hij is ongediertebestrijder en heeft het druk met de Aziatische hoornaar. "Er is meer bekendheid voor de hoornaar, het grote voordeel daarvan is dat ze ook meer gespot wordt en we op die manier meer nesten kunnen bestrijden."

Volgens entomoloog Aglaia Bouma, verbonden aan onderzoeksinstituut Naturalis, klopt het dat we de Aziatische hoornaar meer zien. "Het is een invasieve exoot. Een insect dat hier niet van nature voorkomt. Ze breidt zich hier nu dus nog uit."

Toch is er volgens haar geen sprake van een explosieve groei. "We zien dat het aantal waarnemingen van de Aziatische hoornaar toeneemt, maar het aantal waarnemers ook. De groei aan waarnemingen kan dus voor een deel verklaard worden door het feit dat er meer mensen naar zoeken."

Iedereen kan op waarneming.nl aangeven of hij een Aziatische hoornaar heeft gezien. Niet elke waarneming klopt, ziet Bouma. "Ze wordt vaak verkeerd ingevoerd, dat zien we aan de foto's die mensen meesturen."

De Aziatische hoornaar lijkt op een grote wesp of de Europese hoornaar. Vermoed je dat je er een bent tegengekomen? Check hieronder waar je mee te maken had:

Vooral imkers kunnen last hebben van de Aziatische hoornaar. "Ze vallen onze honingbijen aan bij de bijenkast", zegt hobbyimker Karin van Rozendaal. Ze is voorzitter van een groep vrijwilligers die namens de gemeente Moerdijk op zoek gaat naar nesten van de Aziatische hoornaar. "Door die aanvallen durven de bijen niet meer naar buiten, daardoor kunnen ze geen eten meer halen en sterven ze."

Hoewel de Aziatische hoornaar dus honingbijen vangt, is ze geen bedreiging voor de biodiversiteit, legt bioloog Bouma uit. "De hoornaar vangt voornamelijk de honingbij, daar zijn er behoorlijk veel van in Nederland. Van wilde bijen hebben we er juist heel weinig, die worden in de natuur namelijk weggeconcurreerd door de honingbij."

Recent vielen Aziatische hoornaars ook vaak mensen lastig. Zo werd in Amersfoort een vrouw gestoken die dat maar net overleefde en haalde een zwerm in het Belgische Bekkenvoort een drone uit de lucht. Ook viel de Europese hoornaar wandelaars in Limburg aan, een aantal van hen moest naar het ziekenhuis.

Groter dan een voetbal

Imker Van Rozendaal is druk met haar zoekgroep. "We gaan vrijwel elke dag op pad, het is echt een tijdrovende activiteit. Ik ga ermee naar bed en ik sta ermee op." Inmiddels weet ze goed hoe de nesten van de hoornaar eruit zien.

"Die kunnen echt groter worden dan een voetbal." Om te achterhalen waar de nesten zich bevinden, krijgen de hoornaars soms een locatietracker om. "Daarmee verraadt één hoornaar de rest van zijn nest."

Als Van Rozendaals zoekgroep eenmaal een nest gevonden heeft is het aan bestrijder Den Bakker en zijn collega's om dat weg te halen. "Met een naald aan de bovenkant van een lange lans kunnen we het nest aanprikken. Daarmee spuiten we er vervolgens een natuurlijke fijnstof in waardoor ze stikken."

Het belangrijkste doel van die actie is om de koningin van het nest te doden. "Zij zorgt ervoor dat er vijfhonderd nieuwe koninginnen gemaakt worden, daarvan overleeft normaal gesproken ongeveer 10 procent. Dat betekent dat je het jaar erop al met vijftig nieuwe nesten start, dat gaat gruwelijk snel." Volgens Den Bakker is het niet realistisch om de Aziatische hoornaar uit Nederland weg te krijgen. "Maar we kunnen het wel proberen beheersbaar te houden."

In Nijmegen is een kostbare opgezette tijger gestolen uit een winkel. De eigenaar wil het dier graag terug en looft een beloning uit voor de gouden tip.

Het levensgrote dier werd in de nacht van 4 op 5 augustus gestolen. Op camerabeelden is te zien hoe de daders de glazen deur van de winkel intrappen en de tijger meenemen. Vervolgens rennen ze naar een fiets met een karretje verderop in de straat, waarna ze er met de buit vandoor gaan.

"We hebben een alarm en sirenes in de winkel hangen. Ik werd dus gelijk gebeld, ook door de politie. Die had een oplettende buurjongen namelijk al gebeld. Ik ben naar de winkel gegaan, maar toen waren ze natuurlijk al weg", zegt eigenaar Erwin van Zoelen tegen de lokale omroep RN7.

Bekijk hier hoe de daders het dier uit de winkel haalden:

In de winkel aan de Van Welderenstraat worden allerlei exotische opgezette dieren verkocht. Behalve de gestolen tijger hebben de dieven niets meegenomen. Toch is de schade groot.

"De verkoopwaarde van de tijger is 35.000 euro. De bijbehorende papieren hebben ze gelukkig niet meegenomen, dus het dier is onverkoopbaar", zegt Van Zoelen. Ook heeft het dier een chip waarmee aangetoond kan worden dat de papieren bij de opgezette tijger horen.

Gouden tip

De diefstal raakt hem en niet alleen vanwege de grote waarde van de tijger. "We zijn verdrietig en boos. We runnen de winkel al vijftien jaar met passie en nooit eerder hebben we dit meegemaakt. Je blijft gewoon met je vingers van andermans spullen af."

De winkel looft een beloning van 1000 euro uit voor de gouden tip die leidt tot arrestatie van de daders. "We hopen dat mensen iets gezien hebben", zegt Van Zoelen". "Of misschien zien ze opeens een tijger aangeboden worden op Marktplaats en herinneren ze zich dat wij een tijger kwijt zijn."

Wat als het nationale statistiekbureau maar ongunstige cijfers blijft publiceren over de kosten van het levensonderhoud en de werkeloosheid? Dan vervang je de directeur, en wel door iemand die vindt dat de prijzen juist dalen en de werkloosheid ook.

Zelfs in eigen kring werd verrast gereageerd toen de Amerikaanse president Donald Trump het hoofd van het Amerikaanse statistiekbureau Bureau of Labor Statistics twee weken geleden ontsloeg.

Hij was niet blij met de magere cijfers over het aantal banen in de afgelopen maanden. Directeur Erika McEntarfer werd per direct ontslagen, omdat het bureau onder haar leiding volgens Trump "nepcijfers" naar buiten bracht.

Vannacht meldde de president dat hij E.J. Antoni heeft aangesteld als haar opvolger bij het Bureau of Labor Statistics. "Onze economie is booming en E.J. zal ervoor zorgen dat de cijfers hierover eerlijk en accuraat zijn", schreef Trump op sociale media.

Staatskapitalisme

In de VS verzamelt het Bureau of Labor Statistics alle belangrijke economische cijfers: over werkloosheid, banen, lonen en inflatie, net zoals het Centraal Bureau voor de Statistiek dat in Nederland doet. Omdat dergelijke bureaus onafhankelijk moeten kunnen opereren, houdt de politiek er doorgaans afstand van.

In de VS lijkt dit nu dus te veranderen. En daarover maken investeerders zich volgens de Financial Times grote zorgen. De macro-economische cijfers uit de VS worden "gepolitiseerd", schreven economen van Rabobank. "De VS marcheert met het statistiekbureau richting staatskapitalisme", meent The Wall Street Journal.

Conservatieve denktank

De zorgen zijn er niet alleen omdat McEntarfer zonder enig bewijs voor gesjoemel met cijfers aan de kant is geschoven, maar ook vanwege de achtergrond van de 37-jarige Antoni. Hij is hoofdeconoom van The Heritage Foundation, een conservatieve denktank die zich sterk maakt voor een terugtrekkende overheid, toekomstige leiders wil opleiden en conservatieven mobiliseren.

The Heritage Foundation hielp ook bij het zogenoemde Project 2025, dat verkiezingsbeloften van Trump direct na zijn aantreden hielp omzetten in beleid. Hierdoor ondertekende Trump in zijn eerste twee maanden een recordaantal decreten.

Correspondent Rudy Bouma legde tijdens de verkiezingen uit wat Project 2025 precies inhield:

De vraag is of de financiële markten de cijfers van het Amerikaanse statistiekbureau nog voor waar aannemen als de hoofdeconoom van deze denktank er de leiding heeft. Antoni is nogal kritisch over het Bureau of Labor Statistics: "valse flauwekulnummers" en een "willekeurige getallen-generator", zo oordeelde hij op sociale media.

Want waar de de inflatie dit jaar alleen in maart een kleine daling liet zien, schreef Antoni eind juli dat de inflatie al het hele jaar daalt. Hij sprak van "werkelijk opmerkelijke vooruitgang" onder Trump. De minder snel groeiende werkgelegenheid in juni noemde hij juist een "homerun" voor de president.

Kwaliteit van de cijfers

Antoni beweerde vorige week dat er een "betere manier is om data te verwerken en te verspreiden" zonder aan te geven hoe. Hij noemde dit wel "de taak voor de volgende baas van het BLS".

Afgezien van de aanstelling van Antoni zijn er ook zorgen over de werkwijze van het statistiekbureau. De prijzen worden nog altijd vooral handmatig verzameld. Medewerkers vragen elke maand de prijs op van gemiddeld 840.000 artikelen. Ongeveer 300.000 winkels verspreid over de VS worden gebeld of bezocht.

Maar mede door bezuinigingen ontbreken er de laatste tijd steeds vaker prijzen van producten uit alle verschillende staten. "De Amerikaanse statistieken zijn gelukkig nog lang niet zo twijfelachtig als de Argentijnse cijfers of de Chinese data. Maar hoe kunnen de Fed en investeerders de juiste beslissingen nemen als er zorgen zijn over de kwaliteit van de cijfers?", vragen economen van Rabobank zich af.

Betrouwbaar of loyaal?

Ook de Fed ligt als onafhankelijke centrale bank onder vuur bij Trump. De president uit al maanden zware kritiek op voorzitter Jerome Powell omdat de bank de rente niet verlaagt, een vurige wens van Trump.

Hij maakt Powell uit voor "domkop", "dwaas", "enorme loser" en "Trump-hater". Volgens Amerikaanse media heeft de president al een lijstje gemaakt met potentiële opvolgers voor Powell, die hij wel wil maar niet kan ontslaan.

De Amerikaanse president Trump ruziet met Fed-voorzitter Powell op een bouwplaats:

Of de nieuwe statistiekbaas Antoni de inflatiecijfers, die voor het rentebeleid van de Fed belangrijk zijn, beter en betrouwbaar kan maken, wordt betwijfeld. "Je wilt niet iemand alleen omdat hij al lang loyaal is maar niet de juist ervaring heeft", zei hoofdeconoom Feroli van de Amerikaanse bank J.P. Morgan in The New York Times.

Vanmiddag verschijnen nieuwe cijfers over de inflatie in de VS. Die moeten vooralsnog op de oude manier zijn berekend. De Senaat moet de aanstelling van Antoni nog goedkeuren.

Voormalig profvoetballer Ronnie Stam (41) is veroordeeld tot zeven jaar cel voor drugshandel en witwassen. De rechtbank acht bewezen dat de oud-speler van onder meer NAC Breda en FC Twente schuldig is aan de handel in cocaïne.

S. werd vorig jaar juni aangehouden en zit sindsdien vast. Hij en zijn 43-jarige broer Rudi kwamen in beeld bij de politie door ontsleutelde chatgesprekken tussen criminelen via de gekraakte berichtendienst Sky ECC.

De rechtbank acht bewezen dat Stam betrokken is geweest bij de invoer van zo'n 700 kilo cocaïne uit Chili. Hij had hierbij een "bepalende en coördinerende rol" en schakelde ook de hulp in van zijn broer, aldus de rechters.

Schakel in drugshandel

Volgens de rechtbank vormden Stam en zijn broer een schakel in de wereldwijde handel in harddrugs, meldt Omroep Brabant. "Hij en zijn broer Rudi dachten ongemerkt lange tijd hun gang te kunnen gaan en veel geld te kunnen verdienen met de grootschalige handel in drugs."

De broer van Stam is bij verstek veroordeeld tot 3,5 jaar cel. Hij is voortvluchtig en zou in Dubai verblijven, nadat hij vorig jaar voor soortgelijke misdrijven was veroordeeld tot 4,5 jaar cel.

Straffen vallen lager uit

De straffen vallen lager uit dan de dertien en zes jaar die het Openbaar Ministerie tegen Stam en zijn broer had geëist. Volgens justitie was Stam ook betrokken bij andere drugstransporten, maar volgens de rechters waren voor deze zaken niet genoeg bewijs.

De broers zijn niet alleen veroordeeld tot een celstraf; beiden moeten ook een bedrag van 1,7 miljoen euro dat ze aan crimineel geld hebben verdiend, terugbetalen aan de Staat. Ook krijgen ze een boete van 30.000 euro opgelegd.

Smokkel per post

Stam zelf was vanochtend niet aanwezig bij de uitspraak. Op de meeste beschuldigingen wilde hij volgens Omroep Brabant tijdens politieverhoren en de rechtszaken niet ingaan, of hij sprak ze tegen. Wel gaf hij toe dat hij in 2020 bemiddeld heeft bij de smokkel van twintig kilo cocaïne per post.

De oud-speler verklaarde mensen in de drugswereld te kennen, maar hij was naar eigen zeggen geen grote speler. "Het was dom om mee te kletsen met die mannen", zei hij. "Maar ik heb niks met die grote partijen cocaïne te maken en niks van doen met het opzetten van lijnen. Dat waren zij en daar hielden zij mij buiten."

In Kaapverdië zijn zeker acht mensen om het leven gekomen als gevolg van tropisch storm Erin. Hevige regen veroorzaakte de afgelopen dagen overstromingen en modderstromen op onder meer de eilanden São Vicente en Santo Antão. De regering heeft twee dagen van nationale rouw afgekondigd.

De tropische storm heeft een spoor van vernieling aangericht, zo melden landelijke media. De totale omvang van de schade is echter nog onduidelijk. Sommige leefgemeenschappen zijn afgesloten van de buitenwereld doordat wegen onbegaanbaar zijn geworden.

Zeven mensen zijn omgekomen als gevolg van overstromingen. Een achtste persoon kwam om het leven door elektrocutie, heeft een lokale bestuurder bekendgemaakt op radiozender Rádio de Cabo Verde. Zeker drie mensen worden vermist. Er wordt gevreesd dat het dodental verder oploopt.

Op sociale media wordt deze video van het Kaapverdiaanse medium Balai Cabo Verde gedeeld, waarop de verwoesting is te zien op eiland São Vicente:

Kaapverdië ligt ongeveer 900 kilometer verwijderd van West-Afrika. De eilanden zijn populair bij onder anderen liefhebbers van strandvakanties en watersporters.

In Nederland kent Rotterdam een omvangrijke Kaapverdiaanse gemeenschap. Volgens de gemeente wonen er zo'n 30.000 Kaapverdianen in de stad. Vanuit Nederland is ten minste een inzamelingsactie op touw gezet voor de slachtoffers van het noodweer.

Vermoedelijk geen Nederlandse slachtoffers

Voor zover bekend zijn er geen Nederlandse slachtoffers gevallen door het noodweer in Kaapverdië. "We hebben geen consulaire hulpverzoeken van mensen die bijvoorbeeld gewond zijn geraakt of erger", zegt een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken tegen persbureau ANP. Er zijn wel vragen binnengekomen over de mogelijkheden om Kaapverdië te verlaten.

De storm heeft de Kaapverdische Eilanden inmiddels verlaten en verplaatst zich westwaarts richting het Caribisch gebied. Erin kan volgens Amerikaanse meteorologen uitgroeien tot de eerste orkaan van het seizoen in de Atlantische Oceaan.

Correspondent Afrika Saskia Houttuin:

"Voor de toerismesector is deze storm in Kaapverdië een behoorlijke klap. De eilandengroep trekt jaarlijks steeds meer toeristen; inmiddels is toerisme goed voor een kwart van de economie.

Omdat het nu zomervakantie is, zijn er momenteel veel vakantiegangers op de eilanden. Ook op São Vicente, dat geldt als het culturele hart van Kaapverdië.

Momenteel verblijven ook veel Nederlanders met Kaapverdiaanse roots op de eilanden. Vanuit Nederland is de Kaapverdiaanse gemeenschap een inzamelingsactie gestart om de slachtoffers van storm Erin te kunnen ondersteunen."

Bij Terschelling is vannacht een zwemmer uit zee gered en naar het ziekenhuis gebracht. Het 17-jarige slachtoffer werd een uur na de start van de zoekactie gevonden.

De KNRM werd afgelopen nacht gealarmeerd over een vermiste zwemmer aan de zuidkant van het eiland. Het slachtoffer, een toerist, was daar het water in gegaan om te zwemmen, maar keerde niet meer terug.

Er werd een zoekactie opgezet, waarbij ook een helikopter en de politie werden ingezet. Na ruim een uur werd de jongen zwemmend gevonden op zo'n twee kilometer uit de kust. Hij was vermoeid en onderkoeld.

Het slachtoffer werd naar de haven van Terschelling gebracht en vanaf daar naar het ziekenhuis vervoerd, meldt Omrop Fryslân. Het is onbekend hoe het nu met hem gaat.

Het Amsterdamse dispuut Thalia, onderdeel van het Amsterdams Studenten Corps ASC, mag dit jaar geen nieuwe leden aannemen, omdat hun veiligheid niet kan worden gewaarborgd.

Dat schrijft het bestuur van het ASC en de Amsterdamsche Vrouwelijke Studenten Vereeniging (AVSV) in een mail aan alle leden, waarvan Het Parool een afschrift in handen kreeg. "Er is structureel sprake van ernstig wangedrag in en rondom het dispuutshuis van Thalia", zo bevestigt de rector van ASC/AVSV de inhoud van de mail aan de NOS.

De ingrijpende maatregel is volgens het bestuur genomen vanwege wangedrag door het dispuut en leden van het dispuut tegenover elkaar en tegenover andere leden van de vereniging. Ook is sprake van wangedrag tegen de omgeving en het ASC/AVSV, maar niet tegen aspirant-leden.

Met het ingrijpen bij Thalia wil ASC/AVSV voorkomen dat er nieuwe leden bij een dispuut terechtkomen dat zij niet veilig vinden.

Geschiedenis van wangedrag

Thalia, opgericht in 1913 en gevestigd in de Vondelstraat, ligt al langer onder vuur. Volgens het bestuur is er sprake van een lange geschiedenis van wangedrag en wantoestanden en heeft het dispuut de laatste jaren te weinig verbetering in gedrag laten zien.

ASC/AVSV is de oudste studentenvereniging van Amsterdam, met meer dan 2700 actieve leden. Het corps kwam de afgelopen jaren vaak in het nieuws vanwege mishandelingen en vernederingen bij ontgroeningen en seksueel intimiderende en vrouwonvriendelijke uitspraken.

Sinds 2021 krijgt het ASC/AVSV geen geld meer van Amsterdamse onderwijsinstellingen, omdat het vertrouwen nog niet is hersteld. De Universiteit van Amsterdam zegt in een reactie in gesprek te blijven met de vereniging en dat besluiten over het opheffen van sancties zijn gekoppeld aan het proces waarin ze met de vereniging zitten.

Het monotone geschraap van de schep is het enige geluid dat te horen is op de openbare begraafplaats van Naucalpan, vlak buiten Mexico-Stad. Naast een steeds dieper wordende kuil staat Francisco Ávalos Sánchez nerveus toe te kijken, met een beschermend wit pak aan en een mondkapje op.

Na een uur stuit de schep op een witte zak. Francisco's blik verstart. Het is een lichaam in dit massagraf, mogelijk dat van zijn zoon Javier. Een paar jaar geleden verdween de zoon van Francisco. Dag in, dag uit zocht hij naar hem. Onder bruggen, in bossen, op vuilnisbelten. Hij gaf DNA-materiaal af bij de autoriteiten, voor als ze zijn zoon zouden vinden.

"In november werd ik gebeld door iemand van het OM, die zei dat ze mijn vermiste zoon hadden gevonden, maar dat hij al was begraven, in een massagraf", zegt Francisco. Hij wijst omlaag. "Hij ligt hier beneden." Naast, boven op of onder een handvol andere witte zakken met lichamen, hun identiteit gereduceerd tot een nummer op een kaartje aan de zak, ligt Javier. Hoe hij is omgekomen, hoe hij in dit graf is beland, het interesseert Francisco niet. "Vandaag komt mijn zoon thuis. Vandaag gaan we hem echt begraven."

130.000 vermisten

Hij neemt het de autoriteiten in Mexico kwalijk dat ze niet meer moeite hebben gedaan om de familie van Javier op te sporen. Toen zijn stoffelijk overschot werd gevonden, werd hij binnen een paar weken begraven in een massagraf. Francisco zocht naar zijn vermiste zoon, die allang was gevonden en op een openbare begraafplaats in een witte zak in een kuil zonder grafsteen was gelegd.

Het verhaal van Francisco staat niet op zichzelf. In Mexico staan ruim 130.000 mensen geregistreerd als vermist en naar schatting zijn minstens 50.000 van deze vermisten al gevonden door autoriteiten of Mexicaanse collectieven die zoeken naar verdwenen familieleden. Als er in Mexico lichamen gevonden worden, gaan ze naar publieke mortuaria om te worden geïdentificeerd. Maar van identificatie komt in de praktijk vaak weinig terecht.

Geen goed systeem

Door een gebrek aan degelijke werkplekken, personeel en materiaal worden lichamen, zoals dat van Javier, na het afnemen van DNA in een massagraf gelegd. Een nationale database waar afgenomen DNA-materiaal vergeleken kan worden met dat van zoekende nabestaanden bestaat niet. Francisco had het geluk dat zijn zoon werd gevonden in dezelfde staat als waar hij vermist raakte.

De lichamen van Mexicanen die ergens anders in het land gedumpt worden, al is het net over de grens met een andere staat, worden door gebrekkige samenwerking tussen openbaar aanklagers soms nooit gevonden. Het ontbreekt in Mexico aan politieke wil en geld om een nationaal systeem op te tuigen waarmee de vermissingscrisis, die grotendeels een identificatiecrisis is, efficiënt kan worden aangepakt.

Om deze crisis het hoofd te bieden, werken steeds meer mortuaria in Mexico samen met internationale partners. Europese regeringen, bijvoorbeeld die van Noorwegen en Duitsland, doneren via VN-organisatie UNFPA miljoenen om onder meer scanners te leveren waarmee lichamen sneller geïdentificeerd kunnen worden. Het openbare mortuarium van Zacatecas, de hoofdstad van de gelijknamige staat in het hart van Mexico, werkt nu precies een jaar samen met de VN.

Vingerafdrukken

Rubi Sánchez Noriega is directrice van het mortuarium. Gehuld in een witte jas loopt ze naar een gekoelde ruimte, waar het lichaam van een pas overleden Mexicaan in een zwarte zak op een metalen tafel ligt. Haar assistent haalt de getatoeëerde arm van de overledene tevoorschijn en drukt de vingers een voor een op het scherm van een zwart apparaatje.

"Deze vingerafdrukken sturen we naar het Nationaal Kiesregister, waarin de vingerafdrukken van bijna alle volwassen Mexicanen staan", zegt Sánchez Noriega. "Bij gebrek aan een nationale database voor DNA-materiaal, hebben we dit systeem. De nauwkeurigheid van deze identificatie is 99,9 procent, de snelheid is veel hoger en het is veel goedkoper".

Van lichamen die in verregaande staat van ontbinding verkeren, worden botresten of weefsel naar universiteiten in Duitsland gestuurd, vertelt ze, om zo sneller tot een DNA-profiel te komen en vervolgens te kijken of er een match is met materiaal dat zoekende familieleden naar Duitsland sturen. "Met dit project hebben we succes", zegt Sánchez Noriega. "De oplossing van deze crisis ligt voor de hand. Het enige dat op veel plekken in Mexico ontbreekt is de politieke wil".

Het wordt de komende dagen tropisch warm. Daarom heeft het RIVM vanaf 10.00 uur voor het hele land het Nationaal Hitteplan afgekondigd.

In veel delen van het land lopen de temperaturen op. In het midden en zuiden is het op de meeste plaatsen boven de 30 graden. Het warmst is het in het zuiden van Limburg.

De zon liet zich vanochtend niet meteen zien. In Dordrecht en delen van Noord-Brabant, zoals Vlierden, Baarle-Nassau en Zundert, waren er in de vroege ochtend veel wolken. In Veere, in Zeeland trok dreigende bewolking over. In Zandvoort regende het.

Het KNMI waarschuwt dat het in stedelijke gebieden en in het zuiden en oosten warm en benauwd kan aanvoelen. Dit komt door de vochtige lucht, die de warmte drukkend maakt.

In Noord-Brabant en Zeeland werd het maandag al 30 graden en de temperatuur kan vandaag en morgen oplopen naar 35 graden. Pas in de late avond en in de nacht wordt het wat koeler. De minimumtemperatuur ligt iets onder de 20 graden.

Als het morgen in Noord-Brabant 30 graden wordt, is daar sprake van een hittegolf. Voor Zeeland geldt dat vanaf donderdag. Voor beide provincies is het dan de tweede regionale hittegolf van dit jaar. Voor een hittegolf moet het vijf dagen warmer worden dan 25 graden, waarvan drie dagen met meer dan 30 graden.

Kans op gevaarlijk weer

In het noorden van het land is het de vraag of de tropische grens van 30 graden wordt gehaald. De temperatuur ligt daar iets lager door een aanlandige wind, wat betekent dat de wind vanaf zee komt. Op Terschelling wordt het vanmiddag maximaal 26 graden.

Het KNMI heeft voor het hele land code geel afgegeven vanwege de aanhoudende hitte. Het meteorologisch instituut geeft deze waarschuwing af bij weersituaties die extra aandacht vereisen en waarbij er kans is op gevaarlijk weer.

Wat is het Nationaal Hitteplan?

Het Nationaal Hitteplan is het waarschuwingssysteem van het RIVM. Bij hitte wil het instituut daarmee iedereen die zorgt voor een kwetsbaar persoon waarschuwen om extra goed op te letten.

Wanneer het heel warm is, waarschuwt het RIVM normaal alleen zorgorganisaties, maar als het Nationaal Hitteplan geactiveerd wordt, richt het zich op iedereen die zorg verleent.

Dagen waarop het warmer wordt dan 27 graden worden gezien als hete dagen. Mensen uit kwetsbare groepen, zoals ouderen, kinderen en langdurig zieken, riskeren dan gezondheidsproblemen zoals uitdroging en een hitteberoerte. Ouderen zijn het kwetsbaarst, doordat zij hun lichaamstemperatuur slechter onder controle kunnen houden en minder dorstgevoel hebben.

In Amsterdam kunnen kwetsbare inwoners op hete dagen extra zorg krijgen. Zo blijven de inloophuizen voor dak- en thuislozen langer open zodra het vier dagen op rij 27 graden of warmer is. Ook bieden deze plekken verkoeling, water en zonnebrandcrème aan.

Verder zijn onder meer mensen die op straat leven, mensen met een chronische aandoening en jonge kinderen kwetsbaar. Het gezondheidsinstituut raadt deze mensen en hun omgeving aan om voldoende drinkwater in de buurt te hebben, het huis koel te houden en alleen vroeg in de ochtend of laat in de avond naar buiten te gaan. Door de hitte kun je last krijgen van vermoeidheid, hoofdpijn en concentratieproblemen.

Smog

Het RIVM waarschuwt voor vandaag en morgen ook voor smog, door ozon in verschillende delen van Nederland. Dat ontstaat door ophoping van luchtvervuiling als er weinig wind staat en het zonnig is. Vervuilende stoffen worden door het zonlicht omgezet in ozon.

Mensen die gevoelig zijn voor smog kunnen meer gaan hoesten of last krijgen van kortademigheid. Daarnaast kan smog irritatie veroorzaken aan neus, ogen en keel. Vaak hebben kinderen, ouderen en mensen met luchtwegaandoeningen zoals astma er meer last van.

Nog warmer

Morgen en overmorgen kan het nog wat warmer worden. Morgen kan de temperatuur in delen van het land oplopen tot 35 graden. Dan is het hitteplan nog van kracht. Het KNMI verwacht donderdag onweer, waardoor de temperatuur dan waarschijnlijk weer onder de 30 graden zakt. Vrijdag wordt het met een wind van zee minder warm en vochtig.

Ook in andere delen van Europa is het warm. Het zuiden van Frankrijk gaat momenteel gebukt onder een hittegolf. In Bordeaux werd maandag een nieuw temperatuurrecord gevestigd van 41,6 graden.

Ook Spanje heeft te maken met een hittegolf, waarbij de temperatuur dinsdag op sommige plaatsen kan oplopen tot wel 44 graden. Ten noorden van Madrid zijn maandag vanwege een grote natuurbrand tientallen mensen geëvacueerd; zeker één persoon kwam om het leven.

De militaire hulp die Oekraïne krijgt van Europese landen wordt inmiddels geregeld aangekocht bij bedrijven op het Europese continent, ook in Oekraïne zelf. Het economisch onderzoeksinstituut Kiel Institute concludeert dat op basis van de nieuwste statistieken over internationale steun aan Kyiv.

Waar bondgenoten aan het begin van de oorlog uit eigen voorraad wapens en munitie leverden, worden die nu vaker gekocht bij defensiebedrijven. Van de 10,5 miljard euro die Europese bondgenoten in mei en juni hebben toegekend voor militaire hulp aan Oekraïne is voor minstens 4,6 miljard aan defensiematerieel besteld bij ondernemingen.

Van dit bedrag is zo'n 72 procent besteld bij Europese of Oekraïense producenten, laat projectleider Taro Nishikawa van het Duitse instituut weten. Dat aandeel lag in de maanden maart en april nog fors lager, maar dat kan volgens hem komen doordat bondgenoten het nu vaker bekendmaken als ze bij Europese bedrijven wapens kopen voor Kyiv.

Onduidelijk of er sprake is van stijging

In de zogenoemde Ukraine Support Tracker van het Kiel Institute wordt sinds het begin van de Russische invasie van 2022 bijgehouden welke steun landen hebben toegezegd of geleverd. De cijfers zijn niet compleet en alleen gebaseerd op informatie die de landen willen vrijgeven. Desondanks biedt het project het meest gedetailleerde overzicht van wie welke middelen aan Oekraïne heeft gegeven.

Sinds Trumps terugkeer in het Witte Huis heeft de VS financiële noch militaire giften aan Kyiv gedaan. Onlangs gaf de president groen licht voor de verkoop van Amerikaans materieel, maar daar moesten Europese landen voor betalen. Twee maanden geleden werd duidelijk dat Europa de VS heeft ingehaald als grootste militaire donor voor Oekraïne.

Brussel is Washington inmiddels ook gepasseerd als het gaat om bestellingen bij defensiebedrijven:

"De militaire hulp aan Oekraïne hangt in groeiende mate af van de capaciteit van de defensie-industrie", zegt Nishikawa. Hij wijst erop dat er in mei en juni voor mogelijk meer dan 4,6 miljard bij bedrijven is besteld voor Kyiv. Van het overgrote deel van de 10,5 miljard zijn geen details bekendgemaakt over waar of hoe het geld besteed is.

'Geen puur Europese producties'

Bij welke bedrijven de wapens worden gekocht, is dus niet duidelijk. "Er zijn veel Europese bedrijven die een licentie hebben om Amerikaanse wapens te maken", zegt defensie-expert Patrick Bolder. "Dus het is maar de vraag in hoeverre het gaat om puur Europese producties." Hij benadrukt dat de VS de grootste wapenexporteur ter wereld is.

Dat neemt niet weg dat de Europese defensie-industrie, na een trage start, inmiddels op stoom is geraakt, zegt Bolder: "Het gaat hier enorm langzaam qua financiering en vergunningen. Wat we nu zien, is een logisch gevolg van de stappen die twee jaar geleden zijn gezet." Het ligt volgens hem voor de hand dat het defensiematerieel voor Oekraïne vaker in Europa zal worden aangeschaft dan voorheen.

Nederland werkt aan drones

Het komt niet als verrassing dat de Oekraïense defensie-industrie almaar meer Europese orders binnensleept. Met name qua dronetechnologie is het land een toonaangevende producent geworden. Zo heeft Nederland ruim 400 miljoen euro beschikbaar gesteld om samen met Oekraïne onbemande toestellen te ontwikkelen.

Volgens Bolder zijn zulke projecten een win-winsituatie. "Zo steun je Oekraïne economisch en militair, en je bent als bondgenoot verzekerd van materieel dat zijn waarde heeft getoond op het slagveld. Als er een einde komt aan de oorlog zal Europa die kennis van Oekraïne hard nodig hebben tegen de dreiging vanuit Rusland."

Ook vanuit een ander strategisch oogpunt ziet de voormalig luchtmachtofficier een voordeel. Onder Trump kan de NAVO niet meer vanzelfsprekend rekenen op hulp van de VS. "De door Washington begonnen handelsoorlog zegt ook iets over de positie van Europa. En als je vervolgens je zuurverdiende belastinggeld uitgeeft, dan liever niet in Amerika, maar laat onze eigen bedrijven ervan profiteren."

"Oekraïners moeten de vrijheid hebben om over hun toekomst te beslissen en een diplomatieke oplossing moet de Oekraïense en de Europese belangen beschermen", schrijven de leiders van 26 EU-lidstaten in een verklaring. Alleen Hongarije heeft de verklaring niet ondertekend.

De lidstaten benadrukken dat "internationale grenzen niet met geweld mogen worden gewijzigd" en dat een rechtvaardige en duurzame vrede het internationaal recht moet respecteren.

"Zinvolle onderhandelingen kunnen alleen plaatsvinden in de context van een staakt-het-vuren of een vermindering van de vijandelijkheden", schrijven de leiders voorafgaand aan de ontmoeting tussen de Amerikaanse president Trump en de Russische president Poetin in Alaska, komende vrijdag.

Zorgen over ontmoeting

De Europese leiders juichen die ontmoeting toe, maar er zijn ook zorgen over de bijeenkomst. Zo is er de vrees dat Trump deals kan sluiten met Poetin die in het nadeel van Oekraïne zijn en waar Zelensky onmogelijk voor kan tekenen. Ze vinden dat Zelensky zelf moet kunnen meepraten over de voorwaarden voor een staakt-het-vuren.

Trump zei gisteren dat het een verkennend gesprek is en dat hij geen akkoord zal sluiten. Ook wil hij direct na zijn gesprek met Poetin de Oekraïense leider Zelensky opbellen en later een gesprek met Poetin en Zelensky organiseren.

Eerdere oproep

Zondag deden de leiders van Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Polen, Finland, Italië en de Europese Commissie al een vergelijkbare oproep. Deze keer is de verklaring afkomstig van alle lidstaten, behalve dus Hongarije.

De rechts-conservatieve regering van premier Orbán is tegen militaire steun aan Oekraïne, omdat die de oorlog alleen maar zou verlengen. Ook beschouwt Orbán de EU-sancties tegen Rusland als nutteloos.

Goedemorgen! Voldoende drinken, de woning koel houden of buitenshuis een koelere plek opzoeken: dat zijn adviezen uit het Nationaal Hitteplan dat vanaf vandaag van kracht is. En in Istanbul speelt Feyenoord tegen Fenerbahçe in de Champions League.

Eerst het weer: het wordt erg warm. Vanochtend nog enkele wolkenvelden en op een enkele bui in het westen na blijft het droog. Vanmiddag wordt het vrij zonnig en stijgt de temperatuur naar 27 tot 34 graden. Er staat een zwakke tot matige oostenwind en vanavond blijft het nog lang warm.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

President Trump heeft een verhoging van de importheffingen voor China met negentig dagen uitgesteld. Vandaag zou een deadline aflopen waardoor hogere tarieven mogelijk zouden worden.

Op zijn sociale platform Truth Social liet Trump weten dat hij opdracht had gegeven het verhogen van de heffingen voor China uit te stellen. Als dat niet was gebeurd, hadden de heffingen flink hoger kunnen worden dan de 30 procent waar ze nu op staan. China stemt in met het uitstel. De nieuwe deadline is 10 november.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Er zijn steeds minder aanmeldingen voor bestuursfuncties in het studentenleven, door toenemende prestatiedruk en financiële belemmeringen voor studenten. Dat merken ze ook bij de Keiweek in Groningen:

Fijne dag!

Wat begon als een spannend avontuur om geld in te zamelen voor kankeronderzoek is uitgelopen op een nachtmerrie voor de Amerikaanse tiener Ethan Guo. Sinds juni zit de 19-jarige jongen vast op een Chileense basis op de Zuidpool.

Guo begon in mei 2024 aan een solovlucht rond de wereld in een Cessna, een eenmotorig vliegtuigje. De bedoeling was om alle zeven continenten aan te doen; hij zou de jongste persoon ooit zijn die dat presteert.

Zijn tocht begon in de VS en voerde hem vervolgens naar Dubai, Pakistan en Australië. In Azië ging het al even mis toen hij onderweg van India naar Thailand door slecht weer een tussenlanding moest maken in Myanmar. Hij werd aangehouden en ondervraagd, maar mocht een dag later weer weg.

Eind juni had hij het zuiden van Chili bereikt en vloog hij van daaraf zuidwaarts. Hij landde op Antarctica in een gebied dat onder controle staat van Chili. Alleen had hij daar geen toestemming voor. Hij zou volgens het vluchtplan dat hij had ingediend alleen over Punta Arenas vliegen, een plaats in het zuiden van Chili.

De autoriteiten arresteerden de tiener en verboden hem het Chileense deel van de Zuidpool te verlaten. Hij werd aangeklaagd voor het verstrekken van valse informatie aan de luchtvaartautoriteiten.

30.000 dollar

Zes weken wachtte Guo zijn proces af op een militaire basis op de Zuidpool. Gisteren kwam het verlossende woord. In overleg met de advocaten van de tiener werd de aanklacht ingetrokken, op voorwaarde dat Guo binnen dertig dagen 30.000 dollar doneert aan een stichting voor slachtoffers van kinderkanker. Hij mag Chili drie jaar niet meer in en moet zo snel mogelijk vertrekken.

Alleen is dat vertrekken nog niet zo makkelijk. Het weer op Antarctica, waar het nu winter is, is zo bar en boos dat er nauwelijks gevlogen kan worden, zeker niet met de kleine Cessna van Guo. De Chileense aanklager beaamde maandag dat het toestel "niet over de capaciteiten beschikt om de vlucht te maken".

De Amerikaanse tiener zegt te hopen dat hij toch nog een manier kan vinden om weer met zijn vliegtuigje te vertrekken, zodat hij zijn solovlucht rond de wereld kan voltooien. "Ik blijf op Antarctica en wacht op toestemming om te vertrekken", zegt hij tegen persbureau AP. "Ik hoop dat die spoedig komt, zodat ik verder kan met mijn oorspronkelijke missie."

President Trump heeft een verhoging van de importheffingen voor China met negentig dagen uitgesteld. Vandaag zou een deadline aflopen waardoor hogere tarieven mogelijk zouden worden.

Op zijn sociale platform Truth Social liet Trump weten dat hij opdracht had gegeven om het verhogen van de heffingen voor China uit te stellen. Als dat niet was gebeurd, hadden de heffingen flink hoger kunnen worden dan de huidige verhoging van 30 procent. Dat percentage komt sowieso boven op de heffingen die Trump al in 2018 invoerde.

China stemt in met het uitstel. De nieuwe deadline is 10 november.

Met zijn handelspolitiek heeft Trump hoge heffingen afgekondigd tegen tientallen landen. De EU, Japan en andere landen hebben deals gesloten met de VS om hogere heffingen te voorkomen. China deed dat niet. De heffingen liepen op tot 145 procent voor de meeste Chinese producten en tot 125 procent voor goederen uit de VS. Die enorme heffingen leidden tot zorgen dat de handel tussen de twee landen volledig stil zou vallen.

Laks toezicht

De heffingen gingen daarom in mei omlaag naar 30 procent voor China en 10 procent voor de VS. In juni kwamen er afspraken om de spanning wat te verminderen. De VS beloofde de restricties op de export van computerchiptechnologie en ethaan op te heffen. China zou het op zijn beurt makkelijker maken voor Amerikaanse bedrijven om zeldzame grondstoffen uit China te krijgen.

Toch is er nog geen deal tussen China en de VS. Washington en Peking moeten het eens worden over het volgens de VS lakse toezicht op intellectuele eigendomsrechten en staatssteun aan Chinese bedrijven. Volgens Trump zorgt dat voor oneerlijke concurrentie op de wereldmarkt. Het is nog de vraag of de landen het daarover eens kunnen worden.

Het uitstel van nieuwe verhogingen geeft de twee landen de tijd om verder te praten en mogelijk om toe te werken naar een top tussen Trump en de Chinese leider Xi Jinping. Amerikaanse bedrijven die zaken doen met China hebben positief gereageerd op het uitstel.

Bij een schietpartij op het parkeerterrein van een warenhuis in de Amerikaanse stad Austin zijn zeker drie mensen omgekomen. De dader sloeg op de vlucht, stal daarbij twee auto's, maar werd uiteindelijk aangehouden. Zijn motief is onduidelijk.

De dader, volgens de politie een man van in de dertig met "een geschiedenis van psychische klachten", begon maandag te schieten op het parkeerterrein van een Target-filiaal in de hoofdstad van Texas. Twee personen overleden ter plaatse, een derde later in het ziekenhuis.

De dader ging er vandoor in een gestolen auto, zei een politiewoordvoerder. Hij kreeg een ongeluk en stal daarna een ander voertuig bij een autodealer. Uiteindelijk wisten agenten hem in het zuiden van de stad te achterhalen en werd hij opgepakt.

Paniek

Tijdens de schietpartij verscholen werknemers van een garage naast de Target zich in de winkel en sloten ze de deuren, zodra ze zich bewust werden van wat zich afspeelde. Een werknemer zei dat hij mensen in paniek over de parkeerplaats zag rennen.

"Dit is een verschrikkelijke situatie en mijn hart gaat uit naar de slachtoffers en hun families", schreef burgemeester Kirk Watson van Austin op X. "Hoewel het onderzoek nog gaande is, wil ik zeggen dat dit weerzinwekkend, laf wapengeweld was."

De schietpartij bij Target komt iets meer dan twee weken na een aanval in een ander warenhuis in de VS, een Walmart in Michigan. Een man stak op 26 juli elf mensen neer in een vestiging in Traverse City. Hij is aangeklaagd voor terrorisme en meerdere pogingen tot moord.

Niet alleen het Openbaar Ministerie, maar ook andere Nederlandse organisaties zijn waarschijnlijk aangevallen door cybercriminelen via een gat in de beveiliging van de veelgebruikte Citrix-software. Dat meldt het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC). Om welke organisaties het gaat, is niet bekendgemaakt.

Meerdere kritieke organisaties binnen Nederland zijn succesvol aangevallen via een kwetsbaarheid in het programma Citrix NetScaler, schrijft het NCSC. Volgens het centrum ging het om een "geraffineerde aanval". De daders maakten gebruik van een kwetsbaarheid die nog niet was ontdekt.

Dat gat in de beveiliging is ten minste vanaf begin mei gebruikt door de aanvallers. Op 25 juni kwam Citrix met informatie over het lek en een update om het te verhelpen. De hackers hebben na de aanvallen "actief sporen gewist" om te verbergen dat ze waren binnengedrongen bij de getroffen organisaties, meldt de NCSC verder.

Onderzoeken

De organisatie kwam op 16 juli misbruik van het Citrix-lek op het spoor. Het OM besloot een dag later alle systemen van internet los te koppelen vanwege het gat in de beveiliging. Dat had gevolgen voor rechtszaken. Advocaten klaagden dat ze moeilijker aan informatie kwamen. Allerlei stukken konden niet meer digitaal worden verstuurd en moesten geprint de deur uit. Sinds begin deze maand gaat het OM stapsgewijs weer online.

Waar cybercriminelen naast het OM nog meer zijn binnengedrongen, is dus niet duidelijk volgens het NCSC. Ook is niet zeker of ze nog altijd actief zijn. Citrix heeft updates vrijgegeven om het gat in de beveiliging te dichten, maar updaten is volgens het cybercentrum van de overheid "niet voldoende om het risico op misbruik weg te nemen". Daarvoor zijn nog meer veiligheidsmaatregelen nodig.

Er lopen verschillende onderzoeken naar de reikwijdte en impact van de aanvallen. Het NCSC zegt samen te werken met de getroffen organisaties om meer informatie te verzamelen.

Een onderzoeker van De Vlinderstichting is bedreigd vanwege een rapport over de aanwezigheid van pesticiden in verschillende Natura-2000 gebieden. Een anonieme afzender stuurde een brief met doodsbedreiging naar het woonadres van de auteur, schrijft het AD. Er is aangifte gedaan.

De Vlinderstichting heeft besloten het onderzoek van de website te verwijderen. Dat doet het uit veiligheidsoverwegingen en op verzoek van de medewerker. "Het was onderdeel van de bedreiging dat het bericht offline gehaald moest worden", zegt een woordvoerder tegen de krant.

Afname insecten

Natura-2000 gebieden zijn aangewezen natuurgebieden waar de biodiversiteit wordt beschermd. In Nederland zijn er 162 van zulke gebieden. Hier gelden strenge regels voor het behoud en herstel van de biodiversiteit.

In het onderzoek werd gemeten of er pesticiden aanwezig waren in Natura 2000-gebieden. Er werden 51 verschillende soorten aangetroffen in tien gebieden. Op meerdere plekken bleek het aantal insecten te zijn afgenomen.

De publicatie heeft tot veel reacties geleid, schrijft De Vlinderstichting. "Over het algemeen op een respectvolle manier." De stichting schrijft "volledig achter haar medewerkers" te staan. De Vlinderstichting staat achter het onderzoek en benadrukt dat wetenschappelijke feiten gepubliceerd moeten kunnen worden.

Bij een explosie in een fabriek van staalproducent U.S. Steel in de Amerikaanse staat Pennsylvania zijn twee mensen omgekomen. Zeker tien anderen raakten gewond nadat ze onder het puin waren terechtgekomen. Een persoon wordt vermist. Autoriteiten meldden dat er brand ontstond in de staalfabriek, waarna een explosie volgde.

Een bewakingscamera legde het moment van de explosie vast:

Onduidelijk is waardoor de brand werd veroorzaakt. Getuigen zeggen tegen lokale media dat zij donkere rook uit de fabriek zagen komen. "De steiger schudde, mijn borst schudde, het gebouw schudde", aldus een getuige tegen omroep WTAE-TV.

Het ongeluk gebeurde in Clairton, in de buurt van de stad Pittsburgh. Die regio staat bekend om de staalproductie. De fabriek waar de explosie plaatsvond is een van de grootste kooksfabrieken van de Verenigde Staten, met enkele duizenden werknemers. De gouverneur van Pennsylvania heeft op X gereageerd.

Inwoners in de buurt van de fabriek wordt geadviseerd om alle ramen en deuren gesloten te houden. De Democratische senator Fetterman uit Pennsylvania noemt de explosie "diep tragisch" en spreekt zijn steun uit voor de staalarbeiders en de gemeenschap.

Het is niet de eerste keer dat de fabriek te maken heeft met een brand. In 2018 leidde een brand tot 35 miljoen euro aan schade. Afgelopen februari vatte een accu vlam en raakten twee werknemers gewond aan hun ogen.

Over de bewuste kooksfabriek werd eerder geklaagd door omwonenden. De klachten gingen onder andere over luchtverontreiniging en de uitstoot van schadelijke geuren en gassen, waaronder zwaveldioxide.

In 2019 schikte U.S. Steel een rechtszaak voor ruim 7 miljoen euro en beloofde om ruim 5,5 miljoen euro te investeren om de verontreiniging en uitstoot te verminderen.

Kooksproductie

In een kooksfabriek wordt kooks gemaakt uit steenkool. Door steenkool te verhitten tot 1600 graden Celsius verdampen de gassen in steenkool. Wat overblijft noem je kooks, een gezuiverde vorm van steenkool. Kooks zijn een belangrijk onderdeel voor staalproductie. Ze worden gebruikt om ijzererts te smelten.

Poolse onderzoekers hebben in januari de resten teruggevonden van een Britse Zuidpoolonderzoeker die 65 jaar eerder in een gletsjer verdween.

Meteoroloog Dennis 'Tink' Bell was eind jaren 50 lid van een groepje wetenschappers dat onderzoek deed op King George Island, een eiland in het Zuidpoolgebied. Het poolonderzoek stond nog in de kinderschoenen. Onder extreem zware omstandigheden was het hun taak om het eiland in kaart te brengen.

Gletsjerspleet

Op 26 juli 1959, midden in de Zuidpoolwinter, gingen Bell en collega Jeff Stokes er met honden, sleden en ski's op uit om onderzoek te doen. Daarvoor moesten ze een gletsjer passeren. Toen ze dachten dat ze die veilig gepasseerd waren, kwamen de honden in de diepe sneeuw niet verder, schrijft de British Antarctic Survey (BAS).

Bell liep naar ze toe om ze aan te sporen, maar had zijn ski's al afgedaan. Voor de ogen van Stokes zakte hij weg in een gletsjerspleet die door de sneeuw niet zichtbaar was geweest. "In de diepte turend riep Stokes naar Bell en was enorm opgelucht dat hij antwoord kreeg", schreef een BAS-directeur later. Stokes liet een touw van bijna dertig meter zakken en riep naar Bell dat hij dat om zijn middel moest knopen.

Maar Bell knoopte het touw om zijn riem, misschien omdat hij geen ruimte had om het touw om zijn middel te slaan. Dat werd hem fataal. Toen de honden hem bijna eruit hadden getrokken, stootte hij tegen een richel. Zijn riem brak en hij stortte opnieuw naar beneden.

Dit keer reageerde hij niet op het roepen van Stokes. Die markeerde de plek, ging hulp halen en keerde terug met twee collega's. Maar het weer verslechterde en er stak een sneeuwstorm op. "Pas na twaalf uur vonden we de plek. Hij kon het onmogelijk overleefd hebben", verklaarde een van de collega's later.

Op 19 januari van dit jaar vonden Poolse onderzoekers botresten tussen stenen die door gletsjer waren meegevoerd. In februari keerden ze terug voor een uitgebreider onderzoek. Ze vonden meer botresten en ook persoonlijk bezittingen, zoals een horloge, mes en de steel van een pijp.

De resten werden per schip naar de Falklandeilanden overgebracht en vandaar door de Britse luchtmacht naar Londen gevlogen voor DNA-onderzoek.

Het DNA matchte met dat van Bells broer David en zus Valerie. "Ik had het opgegeven dat mijn broer ooit nog gevonden zou worden", zegt de 86-jarige David tegen de BBC. "Het is buitengewoon verbazingwekkend. Ik kan er maar niet aan wennen."

Trump zegt dat zijn gesprek met Poetin aanstaande vrijdag over een mogelijk staakt-het-vuren tussen Rusland en Oekraïne verkennend is. "Ik ga geen akkoord sluiten." De Amerikaanse president wil na zijn ontmoeting met Poetin een gesprek met Poetin én Zelensky organiseren.

Trump reageert daarmee op zorgen van Europese leiders over de ontmoeting die vrijdag plaatsvindt in Alaska. Europese leiders vrezen dat Trump afspraken maakt met de Russische president waar Zelensky onmogelijk voor kan tekenen. Ze vinden dat de Oekraïense president zelf moet kunnen meepraten over de voorwaarden voor een staakt-het-vuren.

Trump zegt vandaag dat hij Zelensky meteen zal bellen na het gesprek met Poetin. "We gaan zien wat Poetin in gedachten heeft. Als het een eerlijke deal is, zal ik die voorleggen aan de Europese Unie, de NAVO en Zelensky." Zelf gaat de Amerikaanse president geen akkoord sluiten, zegt hij. "Dat is niet aan mij."

Duitsland maakte eerder vandaag bekend dat woensdag nog een online ontmoeting plaatsvindt tussen Trump, Zelensky, Von der Leyen en NAVO-chef Mark Rutte. Daarnaast nemen, naast de Duitse bondskanselier Merz zelf, ook de leiders van het VK, Italië, Finland, Frankrijk en Polen deel.

Gebieden afstaan

De zorg in Europa is dat Trump delen van Oekraïne toe zal zeggen aan Rusland. Eerder deze week gingen in Oekraïne en Brussel dan ook de alarmbellen af toen Trump zei dat een akkoord mogelijk ook het 'uitwisselen van grondgebied' inhoudt. Vandaag herhaalt hij die uitspraak. De Russen bezetten momenteel een groot deel van Oekraïne, zegt Trump. "We gaan proberen een deel van die gebieden terug te krijgen voor Oekraïne."

Volgens de Amerikaanse krant The Wall Street Journal heeft Poetin de Amerikanen een voorstel gedaan voor een staakt-het-vuren. Rusland zegt bereid te zijn te stoppen met vechten als Oekraïne de in het oosten gelegen Donbas-regio afstaat aan Rusland. Voor Zelensky is het inleveren van land onbespreekbaar. "Oekraïners zullen hun land niet aan de bezetter geven."

Rutte hintte gisteren in gesprek met de Amerikaanse televisiezender ABC op een tussenvorm. Volgens de secretaris-generaal van de NAVO zou erkenning van door Rusland bezet gebied, indien dat onderdeel van een akkoord wordt, een feitelijke erkenning moeten zijn en niet een politiek-juridische. In andere woorden: Oekraïne zou moeten accepteren dat door Rusland bezette gebieden in Oekraïne in handen zijn van Rusland, maar op papier blijven deze gebieden onderdeel van Oekraïne.

Veiligheidsgaranties

Een tweede grote zorg is de veiligheid van Oekraïne ná een vredesakkoord. Want hoe weet Oekraïne zeker dat Rusland niet op korte termijn opnieuw zal aanvallen?

Poetin wil dat Oekraïne zijn leger afbouwt en afziet van een NAVO-lidmaatschap. De EU wil dat Oekraïne garanties krijgt dat het zich ook in de toekomst kan verdedigen. Ook Rutte beaamt dat. "Oekraïne moet een soeverein land zijn dat beslist over zijn eigen geopolitieke toekomst, zonder een limiet aan het aantal eigen troepen. En ook voor de NAVO geldt: er mag geen limiet zijn aan onze aanwezigheid aan de oostflank in landen als Letland, Estland en Finland."

Afgelopen zaterdag konden Oekraïne en de EU hun zorgen uiten bij de Amerikanen, tijdens een veiligheidsoverleg in het Verenigd Koninkrijk. Woensdag spreken ze elkaar dus opnieuw.

Sancties

De vraag is in hoeverre de Amerikanen zullen luisteren. Trump wil graag laten zien dat hij in staat is voor vrede, of in elk geval een staakt-het-vuren, te zorgen in Oekraïne - een doel dat hij al zijn hele tweede termijn uitspreekt. De Amerikaanse vicepresident JD Vance zei vorige week dat beide landen, Rusland en Oekraïne, waarschijnlijk "niet blij" zullen zijn met een akkoord.

Om Poetin tot een staakt-het-vuren te dwingen legde Trump Rusland een deadline op. Anders zou Amerika sancties instellen. Daarbij ging het om Amerikaanse importheffingen voor landen die nog Russische energie kopen. Trumps deadline verliep vrijdag, maar een groot pakket sancties blijft vooralsnog uit. De Amerikanen kondigden alleen voor India een extra importheffing aan vanwege het inkopen van Russische olie.

In Europa hopen ze dat de VS toch nog met meer sancties over de brug komt om de druk op Poetin op te voeren en zo de onderhandelingspositie van Oekraïne te verbeteren. Bondskanselier Merz zei gisteren tegen de omroep ARD bij Trump aan te dringen op meer Amerikaanse sancties. "Poetin handelt alleen onder druk", zei Merz.