Nederland denkt dat het lukt om Spanje toch te overtuigen van een verhoging van hun defensie-uitgaven naar 5 procent. Over een paar dagen komen de 32 NAVO-landen naar Den Haag om een akkoord te bereiken over verhoging van het defensiebudget van 2 naar 5 procent van het bruto binnenlands product (bbp).
"Ik ga ervan uit dat we er met Spanje uitkomen", zei demissionair premier Schoof op een aparte persconferentie over de NAVO-top van dinsdag en woensdag. Hij wees op het belang van het uitstralen van "eenheid" van de NAVO. 5 procent is volgens hem daarbij noodzakelijk, vanwege de "reële dreiging" van Rusland.
Minister Veldkamp van Buitenlandse Zakenzei: "Ik hoop zeer dat Spanje daarvan doordrongen is." Op dit moment onderhandelen diplomaten achter de schermen nog druk met Spanje en Veldkamp heeft ook met zijn Spaanse collega gebeld. "Ik heb een beroep gedaan op hun solidariteit."
Belastingen
Gisteren nam de kans op een geslaagde top behoorlijk af. Spanje zei niet van plan te zijn om zich vast te leggen op die 5 procent. De Spaanse regering vreest voor de gevolgen voor hun "verzorgingsstaat" als hun land miljarden euro's extra moet vinden voor de verdediging tegen Rusland. De belastingen zouden dan omhoog moeten en er zou geen geld meer zijn voor allerlei publieke voorzieningen.
De Spaanse tegenstand is een grote tegenvaller voor NAVO-topman Rutte en andere landen, die wel bereid zijn om zich te committeren aan een verhoging van het defensiebudget met miljarden euro's, zoals Nederland.
Het punt is namelijk dat álle 32 landen akkoord moeten gaan met een verhoging. Als één land niet tekent, is er geen akkoord en kunnen de regeringsleiders onverrichter zake naar huis.
Staatsdiner
De tijd dringt: over vier dagen komen de regeringsleiders aan en die avond krijgen ze een staatsdiner bij koning Willem-Alexander en koningin Máxima. Een dag later, woensdag, start de echte vergadering in het zwaar beveiligde World Forum, onder leiding van oud-premier Rutte. Schoof spreekt over een "historisch moment" in de geschiedenis van de NAVO.
De NAVO wil dat Europese landen zich beter kunnen verdedigen tegen toenemende Russische agressie - zeker nu de Amerikaanse president Trump veel minder solidariteit uitstraalt binnen de NAVO.
Luchtafweer
Trump heeft de druk opgevoerd om de NAVO-norm naar 5 procent van het bbp te verhogen. Rutte heeft gezegd dat 3,5 procent voor defensie-uitgaven zijn, zoals artillerie, luchtafweer en personeel. De overige 1,5 procent mag besteed worden aan defensie-gerelateerde zaken, zoals cyberveiligheid en de verbetering van wegen en bruggen.
Schoof zegt wel de discussie over de miljarden-uitgaven in Spanje te begrijpen, omdat het voor alle landen veel geld is dat ergens van betaald moet worden. Maar uit zijn woorden is te concluderen dat hij vindt dat Spanje het belang van Europese veiligheid ook moet zien.
"Veiligheid en vrede is de basisvoorwaarde van ons bestaan", aldus de premier. "En afschrikking is in het belang van die veiligheid."