NOS Nieuws - Algemeen

Cybercriminelen hebben de gegevens van bijna een half miljoen vrouwen gestolen uit een laboratorium dat onderzoek deed voor het Bevolkingsonderzoek. Uit een analyse door de NOS van de data die al door de hackersgroep zijn gepubliceerd, blijkt dat het in de meeste gevallen gaat om data van patiënten die zijn doorverwezen door een huisarts.

Het gaat voor een groot deel om gegevens van vrouwen die meededen aan een bevolkingsonderzoek voor baarmoederhalskanker via een uitstrijkje bij de huisarts of een zelftest. Die gegevens van ruim 53.000 mensen kwamen binnen via ruim 1100 zorgverleners.

De hack roept de vraag op waarom criminelen zich richten op medische gegevens. Volgens cyberexpert Joey Fennis vallen hackers medische instellingen aan omdat daar heel gevoelige informatie te halen is, zoals testuitslagen en medische gegevens.

"Bij een kopie van een paspoort kan je een nieuw document aanvragen, maar testuitslagen van een soa of kankeronderzoek zijn niet herstelbaar. Dat blijft als het is uitgelekt op het internet zwerven."

Losgeld

Dat is ook voor de organisatie die de gegevens bewaarde precair, legt hij uit. "Omdat deze informatie vertrouwelijk is en diefstal ervan inbreuk maakt op de persoonlijke levenssfeer, wil de organisatie zijn reputatie redden." Daarom is die vaak geneigd om 'losgeld' dat de hackers vragen te betalen, zegt Fennis.

Hij legt uit dat hackers goed onderzoek doen voordat ze een hack uitvoeren. "Ze bekijken in de bedrijfsgegevens bij de Kamer van Koophandel de jaaromzet van een organisatie, en eisen vervolgens een bedrag, vaak 1 of 2 procent van de jaaromzet."

Vermoedelijk kan de organisatie die nu gehackt is de vraagprijs niet betalen, en zijn ze daar nu over aan het onderhandelen. "Ook omdat de hack nu al naar de media gelekt is, probeert de organisatie de prijs omlaag te krijgen", zegt Fennis.

Oplichtingspraktijken

Zolang criminelen de data bewaren, kunnen ze die informatie misbruiken bij oplichtingspraktijken. "Met deze informatie komen ze heel geloofwaardig over. Dat doen ze bijvoorbeeld om je te foppen, om geld over te maken of om iets te installeren op je telefoon of op je pc", zegt Eward Driehuis. Hij is voorzitter van de internationale cybersecurityorganisatie CSIRT.global.

De dieven gebruiken deze gegevens voor social engineering, een manipulatietactiek van hackers. "Stel, ik heb de gegevens van mevrouw Els. Ik ga dan kijken naar de zus of zoon van Els", aldus Driehuis. Een crimineel kan zich bij hen voordoen als Els en vragen om geld over te maken of bankgegevens door te sturen. "Zo kunnen criminelen frauderen of personen afpersen."

Social engineering 

Social engineering is een techniek die internetcriminelen gebruiken om persoonlijke of gevoelige informatie te ontfutselen van bedrijven of mensen, of personen af te persen. Dit doen ze door middel van psychologische manipulatie.

"Social engineering is vaak succesvol omdat het zich richt op basale menselijke reacties", schrijft het Digital Trust Center van het ministerie van Economische Zaken. Een bekende vorm is mensen bang maken met zogenaamde openstaande rekeningen of nepboetes.

Er zijn fysieke en digitale aanvallen. Bij fysieke aanvallen wordt er bijvoorbeeld over de schouder meegekeken als iemand werkt in het ov om persoonlijke informatie te vergaren. Maar criminelen kunnen ook het afval doorzoeken, een kwijtgeraakte USB-stick inzien of zich voordoen als iemand anders. Bij digitale aanvallen gaat het om phishingmails, belletjes, sms'jes of WhatsApp-berichten.

Consumenten krijgen vaak pas door dat persoonlijke gegevens zijn gestolen als ze worden benaderd, legt Driehuis uit. "Jouw gegevens staan op de servers van talloze bedrijven. Die hebben allemaal een eigen verantwoordelijkheid om zorgvuldig met die gegevens om te gaan."

Geloofwaardig verhaal

Het belangrijkste is dat mensen in het algemeen alert blijven, zegt Driehuis. "Let op als je aan digitale communicatie doet, dus als je bijvoorbeeld linkjes opgestuurd krijgt of als een bekende van jou ineens met een nieuw nummer appt."

Ook als het lijkt of een kennis appt vanaf een nieuw nummer met een geloofwaardig verhaal moet je oppassen. "Dan is er kans dat het een crimineel is die iets van jou wil", zegt Driehuis. Hij adviseert dan het oude nummer van de kennis te bellen.

Omdat het nu gaat om een hack bij een medisch laboratorium, waarschuwt Driehuis voor alle digitale medische communicatie met de arts of zorgverzekeraar. Een crimineel kan zich aan de telefoon voordoen als de zorgverzekeraar en vragen om een openstaand bedrag te betalen. "Een tip blijft altijd om te zeggen: ik bel je dadelijk terug. En bel dan direct naar de huisarts of verzekeraar."

Slippertje

Consumenten zitten na zo'n lek met de gebakken peren. Driehuis: "Dit soort gegevens kunnen nog jarenlang tegen je gebruikt worden. Stel, je bent druk of onderweg en je wordt op dat moment gebeld door iemand die zich voordoet als iemand anders. Een slippertje is zo gemaakt."

Volgens hem is het niet duidelijk of gedupeerden naar de rechter kunnen stappen. "Ik ken geen manier om daarvoor gecompenseerd te worden. De bestaande wetgeving is nog niet ingericht op een hack zoals deze."

Sinds vanochtend om 10.00 uur is het Nationaal Hitteplan van kracht. Dat kondigde het RIVM gistermiddag af, in samenwerking met het RIVM. Het werd vandaag tropisch warm. In het Limburgse plaatsje Ell, dicht bij Weert, werd het rond 17.10 uur het warmst: 33,7 graden Celsius.

Ook morgen geldt het Nationaal Hitteplan. Het RIVM zegt niet op voorhand wanneer het plan wordt ingetrokken, maar de verwachting is dat dat nog enkele dagen duurt omdat het de komende dagen alleen maar warmer wordt.

In het noorden van het land werd het het minst warm. Bij Schiermonnikoog en Delftzijl werd het maximaal 23,9 graden Celsius.

Wat is het Nationaal Hitteplan?

Het Nationaal Hitteplan is het waarschuwingssysteem van het RIVM. Bij hitte wil het instituut daarmee iedereen die zorgt voor een kwetsbaar persoon waarschuwen om extra goed op te letten.

Als het heel warm is waarschuwt het RIVM normaal alleen zorgorganisaties, maar als het Nationaal Hitteplan geactiveerd wordt, richt het zich op iedereen die zorg verleent. Het hitteplan is van kracht tot het wordt ingetrokken door het RIVM.

Wanneer het in Noord-Brabant morgen opnieuw warmer wordt dan 30 graden is er sprake van de tweede regionale hittegolf dit jaar. In de provincie Zeeland kan dat vanaf donderdag ook het geval zijn.

Voor een hittegolf moet het vijf dagen warmer worden dan 25 graden, waarvan drie dagen met meer dan 30 graden. Van een landelijke hittegolf is pas sprake als bij weerstation De Bilt deze temperaturen wordt gemeten.

Morgen wordt opnieuw een warme zomerdag. In het hele land wordt er veel zon verwacht, en 's middags wordt het met 28 tot 35 graden zeer warm. Volgens Weerplaza is er in de loop van de middag en avond meer bewolking met mogelijk een enkele regen- of onweersbui.

Het KNMI verwacht donderdag onweer, waardoor de temperatuur dan waarschijnlijk weer onder de 30 graden zakt. Vrijdag wordt het met een wind vanaf zee minder warm en vochtig.

Het migratiebeleid van de Verenigde Staten heeft ertoe geleid dat tienduizenden migranten vastzitten in "een spiraal van fysiek, emotioneel en institutioneel geweld" in Mexico en Midden-Amerika. Dat stelt Artsen zonder Grenzen in een vandaag verschenen rapport.

De hulporganisatie trekt deze conclusie na analyse van eigen medische gegevens en interviews met migranten uit verschillende landen. Zij waren onderweg naar de VS via de Midden-Amerikaanse migratieroute, die loopt vanaf de Dariénkloof in het zuiden van Panama tot het noorden van Mexico.

AzG waarschuwt er verder voor dat landen langs die route, zoals Panama, El Salvador, Guatemala en Mexico, vaak onder druk van de VS strenge maatregelen hebben genomen, waardoor gestrande migranten tussen wal en schip raken.

Teruggaan naar hun land van herkomst zit er vaak niet in, doordat de economische of sociale problemen die zij ontvluchtten niet verdwenen zijn, maar doorreizen naar de VS is inmiddels vrijwel onmogelijk.

Afschrikkingsbeleid

Op de dag van de inauguratie van Donald Trump ging zijn beloofde strenge migratiebeleid direct in. Afspraken die migranten hadden gemaakt bij de Amerikaanse immigratiedienst via een speciale app werden geannuleerd en er werden militairen naar de grens gestuurd. Migranten in de VS werden opgepakt en uitgezet naar hun land van herkomst of naar zogeheten derde landen als Panama en Costa Rica.

Volgens Artsen zonder Grenzen hebben het beleid van afschrikking en de retoriek van de VS weerklank gevonden in andere landen langs de migratieroute. Al onder het presidentschap van Joe Biden voerde Mexico strenge controles in, onder meer met militaire controleposten op snelwegen richting de Verenigde Staten.

Migranten die geen afspraak hadden via de CBP One-app werden naar het zuiden van het land gebracht, waar ze opnieuw konden beginnen aan de gevaarlijke tocht naar de VS.

Geen opvang meer

Sinds het aantreden van Trump heeft Mexico zijn toch al strenge beleid verder aangescherpt. Tienduizend militairen zijn naar de grensregio's gestuurd om te helpen bij de grensbewaking. Vanwege het strenge migratiebeleid van zowel de VS als Mexico is het aantal migranten dat bij de grens wordt onderschept historisch laag: in juni pakten de Amerikaanse autoriteiten slechts 6000 migranten op die probeerden zonder papieren de grens over te steken. Locaties voor migrantenopvang in Mexicaanse grenssteden als Ciudad Juárez, Tijuana en Reynosa staan inmiddels leeg, bevestigen bronnen aan de NOS.

Dat komt ook doordat internationale hulp, waarvan veel van deze opvanglocaties afhankelijk zijn, is teruggeschroefd. Artsen zonder Grenzen noemt dat zorgelijk, omdat migranten daardoor verspreid raken en terechtkomen op locaties waar ze nog kwetsbaarder zijn voor uitbuiting. Ook kan de organisatie niet meer de nodige psychische zorg bieden, terwijl de behoefte van migranten daaraan, met name in Mexico, alleen maar toeneemt.

Verwoestend effect

"Dit beleid, in combinatie met de drastische vermindering van hulp en de humanitaire voetafdruk langs de migratieroute, heeft een verwoestend effect gehad op het welzijn van mensen die op zoek zijn naar veiligheid", zegt Franking Frías, adjunct-manager van AzG in Mexico en Midden-Amerika, in het rapport.

"Dit leed wordt opzettelijk onzichtbaar gemaakt, verborgen door het onjuiste verhaal dat de migratie is gestopt. Maar elke dag zien we de gevolgen bij patiënten die leven met onbehandelde verwondingen, trauma's door seksueel geweld en ernstige psychische aandoeningen die hun dagelijks leven onmogelijk maken."

Ook elders langs de route in Midden-Amerika is een strenger migratiebeleid ingevoerd. De regeringen van Costa Rica en Panama hebben onder druk van de VS opvangkampen ingericht op onherbergzame plekken in de jungle, waar paspoorten en telefoons van migranten bij aankomst worden afgepakt en waar ze amper toegang krijgen tot juridische bijstand.

In landen langs de route worden door de VS uitgezette migranten opgevangen, vaak uit Azië, het Midden-Oosten en Centraal-Azië. Daarnaast worden migranten op weg vanuit de VS er steeds harder aangepakt. Voor hen zijn juist steeds minder opvangplekken in de regio beschikbaar, doordat regeringen die laten sluiten.

Dwangarbeid en seksuele uitbuiting

Migranten komen door deze anti-migratiepolitiek vast te zitten op een zeer gewelddadige route. "Het blijft een van de langste en gevaarlijkste migratieroutes ter wereld", schrijft AzG in het rapport. Tussen januari 2024 en mei 2025 behandelde de hulporganisatie bijna 3000 slachtoffers van seksueel geweld.

Bijna 17.000 keer werd psychische zorg geboden aan slachtoffers van onder meer marteling, dwangarbeid en seksuele uitbuiting. Een cijfer dat de komende maanden naar verwachting flink zal oplopen, als Midden-Amerikaanse landen blijven vasthouden aan het strenge anti-migratiebeleid, dat met name sinds de terugkeer van Donald Trump in het Witte Huis een vlucht heeft genomen.

Een politieagent op de motor is overleden door een aanrijding met een auto op de N236 bij Weesp. De 39-jarige agent was in burger tijdens diensttijd, meldt de politie.

De 56-jarige automobilist van de auto is in het ziekenhuis behandeld. De man is aangehouden. "Dat is gebruikelijk bij ernstige ongevallen", legt een woordvoerder van politie uit.

Het ongeluk was even na 11.00 uur op de Gooilandseweg in Weesp. Omstanders begonnen direct met reanimeren, maar de agent overleed ter plaatse aan zijn verwondingen, schrijft NH.

De Verkeersongevallen Analyse (VOA) van de politie onderzoekt hoe het ongeluk kon gebeuren.

Tijdens de kortstondige oorlog met Israël in juni heeft Iran in eigen land 21.000 mensen gearresteerd. Dat zegt een woordvoerder van de politie tegen Iraanse staatsmedia. Het is niet duidelijk hoeveel van die mensen nog vastzitten.

Volgens de autoriteiten worden 261 mensen verdacht van spionage en 172 van het ongeoorloofd maken van beeldopnames.

Van veruit de meeste arrestanten is niet bekend waarvan zij verdacht worden. De politiewoordvoerder spreekt wel over ruim 5700 gevallen van cybercriminaliteit, waaronder "online fraude" en "onrechtmatige geldopnames".

Het lijkt erop dat de vele arrestaties volgen op verdenkingen van het helpen van Israël, al kunnen er ook andere aanleidingen zijn. Eerder sprak het autoritaire regime in Iran over burgers die informatie aan Israëliërs zouden hebben doorgespeeld en stelde het dat Israëlische aanvallen mogelijk op basis van die informatie zijn uitgevoerd. Israël wist topfiguren van het regime te liquideren, mogelijk doordat het van binnenuit wist waar die zich bevonden.

De politiewoordvoerder meldt ook dat er 2774 illegale migranten zijn opgepakt. Volgens hulporganisaties zijn er de afgelopen tijd meer migranten het land uit gezet dan normaal en worden er meerdere Afghaanse burgers door Iran verdacht van spionage voor Israël.

Controleposten

Gedurende de oorlog met Israël was er extra veel politie op straat in Iran. In heel het land werden meer dan duizend controleposten opgezet. Burgers werden aangemoedigd om mensen aan te geven die zich verdacht gedroegen.

De hevige Israëlische en Amerikaanse bombardementen waren gericht op de Iraanse legertop en het atoomprogramma. Ook wooncomplexen werden geraakt. Iran sloeg terug met raketaanvallen op Israël.

Strafrechtadvocaten hebben van het dekenberaad een oproep gekregen zich te melden als ze bereid zijn crimineel Ridouan Taghi te verdedigen. Dat bevestigt een woordvoerder van de toezichthouder op de advocatuur aan de NOS.

De 47-jarige hoofdverdachte van het Marengo-proces zit nog altijd zonder verdediging, nadat zijn advocaat Vito Shukrula werd gearresteerd in april. Daarna stapten ook zijn twee andere advocaten op.

Taghi zei in juni op een tussentijdse zitting in zijn hogerberoepszaak dat het hem niet lukt om een advocaat te vinden. Hij heeft zes kantoren benaderd. "Er is geen advocaat die zit te springen om mij bij te staan. Keer op keer kreeg ik nul op het rekest", aldus Taghi.

Waarborgen

Het toezicht op de advocatuur ligt bij elf dekens van de Orde van Advocaten, verenigd in het zogenoemde dekenberaad. Maandag stuurde de toezichthouder een e-mail naar strafrechtadvocaten van de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten, met het verzoek zich te melden als zij bereid zijn Taghi te verdedigen. Het dekenberaad heeft enkele reacties gekregen.

"Een van de rollen van de deken is om mee te helpen met het zoeken van een advocaat", zegt een woordvoerder van het dekenberaad over de oproep.

"Het gebeurt niet vaak dat de deken een oproep doet, maar het is, gezien de omstandigheden en omvang van de zaak, wel de beste manier om een nieuw advocatenteam te vinden."

De oproep van het dekenberaad volgt op een verzoek van de Raad voor Rechtsbijstand. De deken gaat met advocaten die zich aanmelden in gesprek over de vraag onder welke waarborgen zij de verdediging op zich willen nemen.

"Gezien de achtergrond van de zaak is het belangrijk om heel goed af te spreken wat je als advocaat kunt doen", aldus een woordvoerder van de deken.

Deelname criminele organisatie

Het is onzeker of advocaten bereid zijn Taghi te verdedigen. Drie voormalige advocaten van hem- zijn neef Youssef T., Inez Weski en Vito Shukrula - zijn gearresteerd op verdenking van deelname aan een criminele organisatie.

Taghi's twee laatste advocaten, Carlo Crince le Roy en Sultan Kat Taghi, legden in april hun werk neer. Zij stelden dat het hen onmogelijk werd gemaakt om Taghi deugdelijk juridische bijstand te verlenen in het hoger beroep van de liquidatiezaak Marengo. Eerder hadden andere advocaten al hun verdediging afgebroken.

De volgende zitting in het Marengoproces staat gepland op 2 september. De rechtbank legde Taghi vorig jaar levenslang op voor het opdracht geven voor een reeks liquidaties. De zaak dient nu in hoger beroep. Door de zoektocht naar een advocaat dreigt het proces vertraging op te lopen.

De Brusselse openbaar aanklager Julien Moinil heeft scherpe kritiek op het gebrek aan steun vanuit de politiek na een reeks schietpartijen in de Belgische hoofdstad. Sinds begin dit jaar zijn er 57 schietpartijen geweest, waarvan twintig deze zomer.

Moinil zegt dat er op bepaalde punten wel naar hem geluisterd wordt, "maar ik krijg niks, geen extra middelen. Behalve de dertig extra mensen bij de politie zie ik niks."

Op een zwaar beveiligde persconferentie heeft Moinil vragen van journalisten beantwoord over de schietpartijen. "De lijst is veel en veel te lang", zei hij. "Gaan we wachten tot er onschuldige burgers gedood worden, voor we de nodige middelen krijgen?"

Hij verwees naar een schietpartij in Antwerpen, waar een moeder en haar 9-jarige zoon in hun auto ontsnapten aan de dood, nadat een verdwaalde kogel de voorruit had doorboord.

Defecte bewakingscamera's

Mionil zegt niet alleen dat hij weinig ondersteuning krijgt uit de politiek. Ook het beleid om de drugshandel te bestrijden vindt hij gebrekkig. Hij hekelt de defecte bewakingscamera's, of de afwezigheid ervan, in kwetsbare gebieden in de hoofdstad.

"De leider van een criminele organisatie krijgt hetzelfde regime als een gauwdief. Dat is toch niet normaal?" Tegelijkertijd prijst hij de productiviteit van justitie, gezien de beschikbare middelen.

Moinil wordt al enige tijd bedreigd door mensen uit de onderwereld die vermoedelijk actief zijn in het drugscircuit. De bedreigingen zijn zo ernstig dat hij op het hoogste niveau wordt beveiligd. Wat de bedreigingen inhouden is niet bekendgemaakt. Het lijkt erop dat ze voortkomen uit de strijd tegen de drugshandel, zoals een grote politieactie in Anderlecht.

In reactie op de uitspraken van Moinil zegt het Belgische ministerie van Justitie dat extra middelen zullen worden ingezet in de strijd tegen georganiseerde drugscriminaliteit.

De Nederlandse douane heeft sinds maart dit jaar 400.000 nep-Labubu's onderschept. Dat blijkt uit cijfers die het NOS Jeugdjournaal heeft opgevraagd. 250.000 van deze namaakknuffels, die ook wel 'Lafufu's' worden genoemd, werden aangetroffen op Schiphol. De overige 150.000 zijn onderschept op andere plekken, zoals bij de grens en in havens.

Het Chinese speelgoedbedrijf Pop Mart is de officiële producent en verkoper van het populaire knuffelmonstertje met puntige tanden en glitterogen. Een Labubu kost ongeveer 20 euro, maar de prijs van exclusievere modellen loopt op tot honderden euro's.

Voor de namaakvariant Lafufu betaal je vaak een stuk minder. Omdat het speelgoedbedrijf de vraag naar de Labubu niet kan bijbenen en andere bedrijven een graantje willen meepikken van het succes worden de namaakproducten ook veel verkocht.

Chemische stoffen

Deze illegale Lafufu's zijn goedkoper en vaak van slechtere kwaliteit. Op de echte producten zit een label met een QR-code waarop staat dat het een origineel exemplaar is. Ook zijn de nepproducten te herkennen aan de verkeerd gespelde teksten op de verpakking of het label.

Veel van de namaakproducten vallen uit elkaar. Zo komen de voetjes eraf, vallen ogen uit het hoofdje of komt het hoofd los. Dat is gevaarlijk voor jonge kinderen, want die kunnen de onderdelen in hun mond stoppen waardoor ze kunnen stikken. Ook worden er bij de productie van de Lafufu's chemische stoffen gebruikt die schadelijk kunnen zijn.

Boekenserie The Monsters

De Labubu is wereldwijd zeer populair onder kinderen, volwassenen en verzamelaars. Kinderen gebruiken het knuffelmonstertje om mee te spelen of te knuffelen, voor volwassenen dient het als accessoire aan een sleutelbos, portemonnee of (designer)tas.

De in Nederland opgegroeide kunstenaar Kaising Lung uit Hongkong is geestelijk vader van de Labubu. Hij heeft het figuurtje ontworpen als onderdeel van zijn boekenserie The Monsters.

In deze reeks is het personage Labubu onderdeel van een fantasiewereld met de monstertjes. In 2019 ging hij een samenwerking aan met Pop Mart, dat de Labubu's en andere figuren uit de serie als speelgoed heeft uitgebracht.

In 2024 won de Labubu flink aan populariteit, nadat de beroemde artiest Lalisa Manoban van de Zuid-Koreaanse K-popgroep Blackpink was gezien met een Labubu aan haar tas. "Haar fans wilden weten wat ze aan haar tas had hangen en vervolgens werd het wereldwijd over het internet verspreid", legt modepsycholoog Anke Vermeer uit.

"Later volgden grote bekendheden zoals Rihanna en Kim Kardashian die het poppetje aan hun designertas droegen en het een soort modestatement werd", zegt Vermeer. Dat leidde er toe dat mensen de knuffels steeds vaker zagen voorbijkomen en zelf op zoek gingen naar de Labubu.

De populariteit van het knuffelmonstertje heeft grotendeels te maken met het openmaken van de verpakking, omdat er zogenoemde blind boxes worden verkocht waarbij niet te zien is welke soort Labubu erin zit. Vooral op socialemediaplatform TikTok zijn er talloze filmpjes van kopers die de verrassing van het uitpakken van de Labubu filmen en hun nieuwe aankoop tonen.

Gokelement

"Er zit een zeker gokelement in", stelt modepsycholoog Vermeer. "Je weet niet wat je krijgt en dat leidt ertoe dat je lichaam dopamine aanmaakt, een geluksgevoel. Dat kennen we nog van de rage van Pokémonkaarten, die in pakjes werden verkocht waarbij ook niet duidelijk was welke erin zaten."

In China gaan er kritische geluiden op over de werking van de blind boxes, die gokgedrag zouden stimuleren. Kinderen onder de 8 jaar mogen deze verpakkingen daarom niet kopen en er is opgeroepen tot een strenge handhaving van deze regels.

Vermeer durft niet te zeggen hoe lang de trend van Labubu's, en daarmee de stroom aan namaak-Lafufu's aanhoudt. Ze denkt dat de populariteit onder het grote publiek op een zeker moment zal dalen. "Maar zolang de echte liefhebbers ze gebruiken, blijft het nog wel even onderdeel van het straatbeeld."

De illegale Lafufu's die door de douane worden aangetroffen worden vernietigd of na een keuring gerecycled.

Met het eind van de zomer in zicht maken appel- en perentelers zich op voor het begin van de oogst. In sommige delen van Europa is de opbrengst dit jaar waarschijnlijk een stuk minder. Zo had een aantal Balkanlanden last van koude perioden in het voorjaar, precies wanneer de fruitbomen in bloei staan. Daarentegen zien Nederlandse telers juist een prima plukjaar tegemoet.

De wereldwijde branchevereniging verwacht dat het aantal appels bij Nederlandse telers dit jaar met 17 procent toeneemt, voor peren is dat 8 procent. Maar die extra opbrengst betekent niet meteen meer inkomsten voor de teler en lagere prijzen in de supermarkt.

Droger en warmer

Bij een groter aanbod gaat de prijs van een product normaal gesproken naar beneden. De prijzen voor telers worden dus lager als er meer appels zijn. Zij verkopen hun fruit tegen lagere prijzen aan supermarkten en marktkooplui. Dat geldt waarschijnlijk ook voor Sjoerd Cruijsen, die samen met zijn broer een fruitbedrijf heeft in het Gelderse Dreumel.

Hij heeft een goed jaar achter de rug en verwacht meer appels en peren te oogsten. "Dit jaar is het iets droger en warmer geweest. Vorig jaar hadden we veel kou, hagel en regen." Een kilo appels leverde vorig jaar gemiddeld 75 cent op voor telers, schat hij. "Maar het verschilt erg, bijvoorbeeld per soort."

Dit jaar verwacht hij iets minder opbrengst. "Dat is ieder jaar afhankelijk van hoeveel er komt, maar we doen ons best om te zeggen van: hé, we willen wel een marge halen. Er moet wel iets overblijven voor ons."

Volgens Cindy van Rijswick, groente- en fruitspecialist bij RaboResearch, heeft de fruithandel in het algemeen lage winstmarges. "Ze moeten heel efficiënt werken om die gezond te houden."

Lekker zoet fruit

De supermarkt bepaalt uiteindelijk prijs van een stuk fruit in de schappen. En die zal niet direct worden verlaagd. "Bovenop die telersprijs komen nog heel veel andere kosten. Zoals de distributie, sorteren en verpakken. Die kosten zijn heel erg gestegen de afgelopen jaren, en een groot deel van de uiteindelijke winkelprijs zal daarvan afhangen," zegt Van Rijswick.

Marktkoopman Frits van Hezik koopt zijn appels rechtstreeks bij de teler. Ook hij ziet de gestegen kosten voor iedereen in de keten. Hij verkoopt goed, maar ook zijn kosten zijn gestegen. "Er zit veel werk in het telen van fruit."

Volgens supermarktketen Jumbo is het afwachten of de goede oogst daadwerkelijk effect heeft op de prijzen. "Dat hangt af van ontwikkelingen in de markt en bijvoorbeeld kostprijswijzigingen in de keten," laat een woordvoerder weten. Albert Heijn benadrukt ook dat er meerdere factoren meespelen bij het bepalen van de prijs.

Ook de kwaliteit van de appels en peren is dit jaar erg goed, zegt John Kusters van de Nederlandse Fruittelers Organisatie (NFO). De suikers zijn goed ontwikkeld en daarom verwacht hij lekker zoet fruit dit jaar.

Bijzonder appeltje

Een andere factor bij de fruitprijs is volgens onderzoeker Van Rijswick de strategie van een supermarkt. "Elke supermarkt heeft een andere. Zien ze appels als een product om mensen naar de winkel toe te lokken, dan zullen ze de prijs misschien wat lager houden dan een supermarkt die een bijzonder appeltje aanbiedt voor een wat hogere prijs."

Als een supermarkt veel appels inkoopt kunnen ze ook acties inzetten om klanten naar de winkel te lokken. "Die kopen dan ook andere spullen waar een supermarkt misschien meer op verdient."

Het grootste deel van de appels in de supermarkt is Nederlands, volgens Van Rijswick zo'n 90 procent. Een klein deel gaat de grens over, naar bijvoorbeeld Duitsland. Bijna alle peren die in Nederland worden geproduceerd worden geëxporteerd.

Kusters van brancheorganisatie NFO maakt zich wel zorgen. Hij ziet dat er langzaamaan minder fruit wordt gegeten door Nederlanders, terwijl dat wel hoort bij een gezonde levensstijl. "De consument kijkt alleen naar de prijs."

In de Parijse wijk Montmartre staan Japanners in lange rijen om zich karikaturaal te laten vereeuwigen door schilders op Place du Tertre. Voor de Notre-Dame vergapen zwetende Nederlandse gezinnen zich tussen duizenden anderen aan de eeuwenoude kathedraal.

Bij de Eiffeltoren staan massaal toeristen die naar boven willen, selfies nemen en souvenirs kopen. De brug over de Seine voor de Eiffeltoren is zelfs een voetgangersgebied geworden om de enorme hoeveelheid bezoekers een beetje in goede banen te leiden.

Het is hartje zomer en Parijs zit vol. Propvol. Met toeristen. "Meer mensen dan er nu zijn kunnen we gewoon niet kwijt", aldus Frédéric Hocquard, toerismewethouder. Vorig jaar kwamen 48,7 miljoen toeristen naar de metropoolregio Parijs, 2 procent meer dan het jaar ervoor. "En dit jaar wordt nog eens een stijging van 10 procent verwacht. Dat leidt tot wanorde en verstikking van Parijs."

Hocquard slaat alarm. Hij waarschuwt aan de lopende band in kranten, op radio en tv dat er te veel toeristen in Parijs rondlopen. Het massatoerisme leidt tot drukte en opstoppingen, maar ook tot een verandering van het straatbeeld en het winkelaanbod.

Keerzijde van het succes

Volgens dagblad Le Figaro wordt de traditionele bistro in de stad steeds vaker verdrongen door dure macaronboetieks. Supermarktjes met levensmiddelen verdwijnen, maar de dure chocolaatjes van sterrenchef Alain Ducasse zijn overal te vinden. De populaire bonbons en repen van de Monegask zijn inmiddels op 26 verkooppunten in Parijs te krijgen.

"Ik wil niet dat Parijs eindigt zoals Amsterdam en Barcelona, waar bewoners in opstand komen, omdat er te veel toeristen zijn", zei wethouder Hocquard op de tv. Maar de eerste signalen zijn er al.

In Montmartre protesteert een actiecomité tegen de stroom aan toeristen en ook in Le Marais, populair bij winkelaars uit alle werelddelen, wordt geklaagd. "Parijs begint op Disneyland te lijken", zei Patrick Aboukrat, voorzitter van winkeliers- en bewonersvereniging Comité Marais Paris.

Het is de keerzijde van het 'succes'. De Olympische Zomerspelen van vorig jaar waren bedoeld om de Franse hoofdstad internationaal nog meer op de kaart te zetten, en dat heeft gewerkt. "Er is duidelijk effect te zien: vanwege de Spelen willen mensen Frankrijk ontdekken'', zei toerismeminister Nathalie Delattre kortgeleden.

Alleen al in Parijs zouden er nu 5 tot 10 procent meer toeristen rondlopen vanwege het succes van de Zomerspelen. Het gaat vooral om Amerikanen en Europeanen, maar ook het aantal bezoekers uit Azië en het Midden-Oosten is gestegen.

Maar er speelt meer dan de spin-off van de Olympische Spelen, zegt wethouder Hocquard. Er komt anno 2025 ook nieuw publiek naar de stad. Ook komt er meer bezoek buiten het hoogseizoen. "Bezoekers komen niet meer alleen naar Parijs voor de monumenten. Bezoekers zijn jonger, ze komen voor het nachtleven, ze komen om te feesten.'' Een concert van Beyoncé, de Fashion Week: de hotels stromen meteen vol.

Voor het stadsbestuur is de grens bereikt. "We gaan onszelf als stad niet meer aanprijzen, we gaan het nu beter in banen leiden."

De Eiffeltoren en het Louvre laten al minder bezoekers toe. Ook besloot het gemeentebestuur begin dit jaar ook tot beperkingen voor toerismeverblijven, zoals via Airbnb. Appartementen mogen minder nachten per jaar aan toeristen worden verhuurd.

De Notre-Dame heeft reserveringen en toegangskaartjes ingevoerd. Toerismewethouder Hocquard zou het liefst ook de bussen met toeristen uit de stad weren. "Maar dat wil de Rijksoverheid niet toelaten."

Een Chinese man heeft voor een Amerikaanse rechtbank toegegeven dat hij tussen augustus 2023 en november 2024 vanuit de VS honderden schildpadden naar Hongkong heeft gesmokkeld.

In totaal smokkelde hij 850 schildpadden, voornamelijk oostelijke doosschildpadden en drietenige doosschildpadden, zoals de dieren heten. Beide soorten komen oorspronkelijk uit de Verenigde Staten. De man heeft ze in ongeveer tweehonderd pakketten naar Hongkong geëxporteerd.

Sokken en speelgoedverpakkingen

De schildpadden werden tijdens de smokkel in sokken gewikkeld, of in speelgoedverpakkingen gestopt. Op de dozen stonden teksten als "bevat plastic speelgoeddieren". De schildpadden zijn geliefd in China, waar ze worden gezien als statussymbool. Ze hebben speciale markeringen op hun schild.

Volgens Amerikaanse autoriteiten hebben de schildpadden een gezamenlijke marktwaarde van omgerekend ongeveer 1,2 miljoen euro. De schilpadden werden tijdens een controle door de politie ontdekt.

De man exporteerde volgens het Amerikaanse ministerie van Justitie ook elf andere pakketten met reptielen, waaronder giftige slangen. Hij riskeert een celstraf van vijf jaar. De strafmaat wordt in december bekend.

Een deel van de kustlijn op Terschelling is afgesloten voor recreanten vanwege de watercrassula. De plant vormt een bedreiging voor plant- en diersoorten op het eiland.

Staatsbosbeheer werkt samen met de provincie Friesland en een ecologiebureau om de woekerplant te bestrijden. Daarom is het strand tussen paal 15 en 17 niet meer volledig toegankelijk voor recreanten.

Het gaat om een smalle strook langs de duinen. Hoe lang het stuk strand blijft afgesloten, is niet duidelijk.

Aquarium- en vijverplant

De watercrassula overwoekert andere planten op het eiland, vertelt Annelies van der Goot van Staatsbosbeheer. "Die kunnen daardoor schade oplopen, of zelfs verdwijnen."

De plant is een invasieve exoot, dat wil zeggen dat hij hier niet thuishoort. De watercrassula komt van nature voor in Australië en Nieuw-Zeeland. In Europa wordt hij als aquarium- en vijverplant verkocht.

De plant voelt zich vooral thuis in natte gebieden met zoet water en kan zich snel verspreiden, schrijft Omrop Fryslân.

Niet voor het eerst

Het is niet voor het eerst dat Terschelling maatregelen neemt tegen de watercrassula. In 2018 werd er al eens vier hectare grond voor afgegraven.

"Het is een rotplant", zegt Van der Goot. "Wij hebben natuurlijk veel Natura 2000-natuur. Vooral in die natte duinvalleien groeien prachtige inheemse planten waar we heel zuinig op moeten zijn."

Het bestrijden van de watercrassula is niet makkelijk, maar iedereen kan volgens Staatsbosbeheer een steentje bijdragen. Toeristen wordt geadviseerd om voor hun bezoek aan het eiland de onderkant van hun schoenen, auto of caravan op aanwezigheid van de woekerplant te controleren.

Daarnaast wordt geadviseerd om op het eiland alleen op de gebaande paden te lopen.

Ze zien eruit als een grote wesp en kwamen nog geen tien jaar geleden in Europa terecht. Het aantal Aziatische hoornaars in Nederland neemt toe. In één nest kunnen er wel duizenden zitten. Bestrijders zien het aantal klussen toenemen.

"Ik had vandaag zestien adressen op de route staan, daar zijn er nu alweer vier bijgekomen", zegt Jasper den Bakker. Hij is ongediertebestrijder en heeft het druk met de Aziatische hoornaar. "Er is meer bekendheid voor de hoornaar, het grote voordeel daarvan is dat ze ook meer gespot wordt en we op die manier meer nesten kunnen bestrijden."

Volgens entomoloog Aglaia Bouma, verbonden aan onderzoeksinstituut Naturalis, klopt het dat we de Aziatische hoornaar meer zien. "Het is een invasieve exoot. Een insect dat hier niet van nature voorkomt. Ze breidt zich hier nu dus nog uit."

Toch is er volgens haar geen sprake van een explosieve groei. "We zien dat het aantal waarnemingen van de Aziatische hoornaar toeneemt, maar het aantal waarnemers ook. De groei aan waarnemingen kan dus voor een deel verklaard worden door het feit dat er meer mensen naar zoeken."

Iedereen kan op waarneming.nl aangeven of hij een Aziatische hoornaar heeft gezien. Niet elke waarneming klopt, ziet Bouma. "Ze wordt vaak verkeerd ingevoerd, dat zien we aan de foto's die mensen meesturen."

De Aziatische hoornaar lijkt op een grote wesp of de Europese hoornaar. Vermoed je dat je er een bent tegengekomen? Check hieronder waar je mee te maken had:

Vooral imkers kunnen last hebben van de Aziatische hoornaar. "Ze vallen onze honingbijen aan bij de bijenkast", zegt hobbyimker Karin van Rozendaal. Ze is voorzitter van een groep vrijwilligers die namens de gemeente Moerdijk op zoek gaat naar nesten van de Aziatische hoornaar. "Door die aanvallen durven de bijen niet meer naar buiten, daardoor kunnen ze geen eten meer halen en sterven ze."

Hoewel de Aziatische hoornaar dus honingbijen vangt, is ze geen bedreiging voor de biodiversiteit, legt bioloog Bouma uit. "De hoornaar vangt voornamelijk de honingbij, daar zijn er behoorlijk veel van in Nederland. Van wilde bijen hebben we er juist heel weinig, die worden in de natuur namelijk weggeconcurreerd door de honingbij."

Recent vielen Aziatische hoornaars ook vaak mensen lastig. Zo werd in Amersfoort een vrouw gestoken die dat maar net overleefde en haalde een zwerm in het Belgische Bekkenvoort een drone uit de lucht. Ook viel de Europese hoornaar wandelaars in Limburg aan, een aantal van hen moest naar het ziekenhuis.

Groter dan een voetbal

Imker Van Rozendaal is druk met haar zoekgroep. "We gaan vrijwel elke dag op pad, het is echt een tijdrovende activiteit. Ik ga ermee naar bed en ik sta ermee op." Inmiddels weet ze goed hoe de nesten van de hoornaar eruit zien.

"Die kunnen echt groter worden dan een voetbal." Om te achterhalen waar de nesten zich bevinden, krijgen de hoornaars soms een locatietracker om. "Daarmee verraadt één hoornaar de rest van zijn nest."

Als Van Rozendaals zoekgroep eenmaal een nest gevonden heeft is het aan bestrijder Den Bakker en zijn collega's om dat weg te halen. "Met een naald aan de bovenkant van een lange lans kunnen we het nest aanprikken. Daarmee spuiten we er vervolgens een natuurlijke fijnstof in waardoor ze stikken."

Het belangrijkste doel van die actie is om de koningin van het nest te doden. "Zij zorgt ervoor dat er vijfhonderd nieuwe koninginnen gemaakt worden, daarvan overleeft normaal gesproken ongeveer 10 procent. Dat betekent dat je het jaar erop al met vijftig nieuwe nesten start, dat gaat gruwelijk snel." Volgens Den Bakker is het niet realistisch om de Aziatische hoornaar uit Nederland weg te krijgen. "Maar we kunnen het wel proberen beheersbaar te houden."

In Nijmegen is een kostbare opgezette tijger gestolen uit een winkel. De eigenaar wil het dier graag terug en looft een beloning uit voor de gouden tip.

Het levensgrote dier werd in de nacht van 4 op 5 augustus gestolen. Op camerabeelden is te zien hoe de daders de glazen deur van de winkel intrappen en de tijger meenemen. Vervolgens rennen ze naar een fiets met een karretje verderop in de straat, waarna ze er met de buit vandoor gaan.

"We hebben een alarm en sirenes in de winkel hangen. Ik werd dus gelijk gebeld, ook door de politie. Die had een oplettende buurjongen namelijk al gebeld. Ik ben naar de winkel gegaan, maar toen waren ze natuurlijk al weg", zegt eigenaar Erwin van Zoelen tegen de lokale omroep RN7.

Bekijk hier hoe de daders het dier uit de winkel haalden:

In de winkel aan de Van Welderenstraat worden allerlei exotische opgezette dieren verkocht. Behalve de gestolen tijger hebben de dieven niets meegenomen. Toch is de schade groot.

"De verkoopwaarde van de tijger is 35.000 euro. De bijbehorende papieren hebben ze gelukkig niet meegenomen, dus het dier is onverkoopbaar", zegt Van Zoelen. Ook heeft het dier een chip waarmee aangetoond kan worden dat de papieren bij de opgezette tijger horen.

Gouden tip

De diefstal raakt hem en niet alleen vanwege de grote waarde van de tijger. "We zijn verdrietig en boos. We runnen de winkel al vijftien jaar met passie en nooit eerder hebben we dit meegemaakt. Je blijft gewoon met je vingers van andermans spullen af."

De winkel looft een beloning van 1000 euro uit voor de gouden tip die leidt tot arrestatie van de daders. "We hopen dat mensen iets gezien hebben", zegt Van Zoelen". "Of misschien zien ze opeens een tijger aangeboden worden op Marktplaats en herinneren ze zich dat wij een tijger kwijt zijn."

Wat als het nationale statistiekbureau maar ongunstige cijfers blijft publiceren over de kosten van het levensonderhoud en de werkeloosheid? Dan vervang je de directeur, en wel door iemand die vindt dat de prijzen juist dalen en de werkloosheid ook.

Zelfs in eigen kring werd verrast gereageerd toen de Amerikaanse president Donald Trump het hoofd van het Amerikaanse statistiekbureau Bureau of Labor Statistics twee weken geleden ontsloeg.

Hij was niet blij met de magere cijfers over het aantal banen in de afgelopen maanden. Directeur Erika McEntarfer werd per direct ontslagen, omdat het bureau onder haar leiding volgens Trump "nepcijfers" naar buiten bracht.

Vannacht meldde de president dat hij E.J. Antoni heeft aangesteld als haar opvolger bij het Bureau of Labor Statistics. "Onze economie is booming en E.J. zal ervoor zorgen dat de cijfers hierover eerlijk en accuraat zijn", schreef Trump op sociale media.

Staatskapitalisme

In de VS verzamelt het Bureau of Labor Statistics alle belangrijke economische cijfers: over werkloosheid, banen, lonen en inflatie, net zoals het Centraal Bureau voor de Statistiek dat in Nederland doet. Omdat dergelijke bureaus onafhankelijk moeten kunnen opereren, houdt de politiek er doorgaans afstand van.

In de VS lijkt dit nu dus te veranderen. En daarover maken investeerders zich volgens de Financial Times grote zorgen. De macro-economische cijfers uit de VS worden "gepolitiseerd", schreven economen van Rabobank. "De VS marcheert met het statistiekbureau richting staatskapitalisme", meent The Wall Street Journal.

Conservatieve denktank

De zorgen zijn er niet alleen omdat McEntarfer zonder enig bewijs voor gesjoemel met cijfers aan de kant is geschoven, maar ook vanwege de achtergrond van de 37-jarige Antoni. Hij is hoofdeconoom van The Heritage Foundation, een conservatieve denktank die zich sterk maakt voor een terugtrekkende overheid, toekomstige leiders wil opleiden en conservatieven mobiliseren.

The Heritage Foundation hielp ook bij het zogenoemde Project 2025, dat verkiezingsbeloften van Trump direct na zijn aantreden hielp omzetten in beleid. Hierdoor ondertekende Trump in zijn eerste twee maanden een recordaantal decreten.

Correspondent Rudy Bouma legde tijdens de verkiezingen uit wat Project 2025 precies inhield:

De vraag is of de financiële markten de cijfers van het Amerikaanse statistiekbureau nog voor waar aannemen als de hoofdeconoom van deze denktank er de leiding heeft. Antoni is nogal kritisch over het Bureau of Labor Statistics: "valse flauwekulnummers" en een "willekeurige getallen-generator", zo oordeelde hij op sociale media.

Want waar de de inflatie dit jaar alleen in maart een kleine daling liet zien, schreef Antoni eind juli dat de inflatie al het hele jaar daalt. Hij sprak van "werkelijk opmerkelijke vooruitgang" onder Trump. De minder snel groeiende werkgelegenheid in juni noemde hij juist een "homerun" voor de president.

Kwaliteit van de cijfers

Antoni beweerde vorige week dat er een "betere manier is om data te verwerken en te verspreiden" zonder aan te geven hoe. Hij noemde dit wel "de taak voor de volgende baas van het BLS".

Afgezien van de aanstelling van Antoni zijn er ook zorgen over de werkwijze van het statistiekbureau. De prijzen worden nog altijd vooral handmatig verzameld. Medewerkers vragen elke maand de prijs op van gemiddeld 840.000 artikelen. Ongeveer 300.000 winkels verspreid over de VS worden gebeld of bezocht.

Maar mede door bezuinigingen ontbreken er de laatste tijd steeds vaker prijzen van producten uit alle verschillende staten. "De Amerikaanse statistieken zijn gelukkig nog lang niet zo twijfelachtig als de Argentijnse cijfers of de Chinese data. Maar hoe kunnen de Fed en investeerders de juiste beslissingen nemen als er zorgen zijn over de kwaliteit van de cijfers?", vragen economen van Rabobank zich af.

Betrouwbaar of loyaal?

Ook de Fed ligt als onafhankelijke centrale bank onder vuur bij Trump. De president uit al maanden zware kritiek op voorzitter Jerome Powell omdat de bank de rente niet verlaagt, een vurige wens van Trump.

Hij maakt Powell uit voor "domkop", "dwaas", "enorme loser" en "Trump-hater". Volgens Amerikaanse media heeft de president al een lijstje gemaakt met potentiële opvolgers voor Powell, die hij wel wil maar niet kan ontslaan.

De Amerikaanse president Trump ruziet met Fed-voorzitter Powell op een bouwplaats:

Of de nieuwe statistiekbaas Antoni de inflatiecijfers, die voor het rentebeleid van de Fed belangrijk zijn, beter en betrouwbaar kan maken, wordt betwijfeld. "Je wilt niet iemand alleen omdat hij al lang loyaal is maar niet de juist ervaring heeft", zei hoofdeconoom Feroli van de Amerikaanse bank J.P. Morgan in The New York Times.

Vanmiddag verschijnen nieuwe cijfers over de inflatie in de VS. Die moeten vooralsnog op de oude manier zijn berekend. De Senaat moet de aanstelling van Antoni nog goedkeuren.

Voormalig profvoetballer Ronnie Stam (41) is veroordeeld tot zeven jaar cel voor drugshandel en witwassen. De rechtbank acht bewezen dat de oud-speler van onder meer NAC Breda en FC Twente schuldig is aan de handel in cocaïne.

S. werd vorig jaar juni aangehouden en zit sindsdien vast. Hij en zijn 43-jarige broer Rudi kwamen in beeld bij de politie door ontsleutelde chatgesprekken tussen criminelen via de gekraakte berichtendienst Sky ECC.

De rechtbank acht bewezen dat Stam betrokken is geweest bij de invoer van zo'n 700 kilo cocaïne uit Chili. Hij had hierbij een "bepalende en coördinerende rol" en schakelde ook de hulp in van zijn broer, aldus de rechters.

Schakel in drugshandel

Volgens de rechtbank vormden Stam en zijn broer een schakel in de wereldwijde handel in harddrugs, meldt Omroep Brabant. "Hij en zijn broer Rudi dachten ongemerkt lange tijd hun gang te kunnen gaan en veel geld te kunnen verdienen met de grootschalige handel in drugs."

De broer van Stam is bij verstek veroordeeld tot 3,5 jaar cel. Hij is voortvluchtig en zou in Dubai verblijven, nadat hij vorig jaar voor soortgelijke misdrijven was veroordeeld tot 4,5 jaar cel.

Straffen vallen lager uit

De straffen vallen lager uit dan de dertien en zes jaar die het Openbaar Ministerie tegen Stam en zijn broer had geëist. Volgens justitie was Stam ook betrokken bij andere drugstransporten, maar volgens de rechters waren voor deze zaken niet genoeg bewijs.

De broers zijn niet alleen veroordeeld tot een celstraf; beiden moeten ook een bedrag van 1,7 miljoen euro dat ze aan crimineel geld hebben verdiend, terugbetalen aan de Staat. Ook krijgen ze een boete van 30.000 euro opgelegd.

Smokkel per post

Stam zelf was vanochtend niet aanwezig bij de uitspraak. Op de meeste beschuldigingen wilde hij volgens Omroep Brabant tijdens politieverhoren en de rechtszaken niet ingaan, of hij sprak ze tegen. Wel gaf hij toe dat hij in 2020 bemiddeld heeft bij de smokkel van twintig kilo cocaïne per post.

De oud-speler verklaarde mensen in de drugswereld te kennen, maar hij was naar eigen zeggen geen grote speler. "Het was dom om mee te kletsen met die mannen", zei hij. "Maar ik heb niks met die grote partijen cocaïne te maken en niks van doen met het opzetten van lijnen. Dat waren zij en daar hielden zij mij buiten."

In Kaapverdië zijn zeker acht mensen om het leven gekomen als gevolg van tropisch storm Erin. Hevige regen veroorzaakte de afgelopen dagen overstromingen en modderstromen op onder meer de eilanden São Vicente en Santo Antão. De regering heeft twee dagen van nationale rouw afgekondigd.

De tropische storm heeft een spoor van vernieling aangericht, zo melden landelijke media. De totale omvang van de schade is echter nog onduidelijk. Sommige leefgemeenschappen zijn afgesloten van de buitenwereld doordat wegen onbegaanbaar zijn geworden.

Zeven mensen zijn omgekomen als gevolg van overstromingen. Een achtste persoon kwam om het leven door elektrocutie, heeft een lokale bestuurder bekendgemaakt op radiozender Rádio de Cabo Verde. Zeker drie mensen worden vermist. Er wordt gevreesd dat het dodental verder oploopt.

Op sociale media wordt deze video van het Kaapverdiaanse medium Balai Cabo Verde gedeeld, waarop de verwoesting is te zien op eiland São Vicente:

Kaapverdië ligt ongeveer 900 kilometer verwijderd van West-Afrika. De eilanden zijn populair bij onder anderen liefhebbers van strandvakanties en watersporters.

In Nederland kent Rotterdam een omvangrijke Kaapverdiaanse gemeenschap. Volgens de gemeente wonen er zo'n 30.000 Kaapverdianen in de stad. Vanuit Nederland is ten minste een inzamelingsactie op touw gezet voor de slachtoffers van het noodweer.

Vermoedelijk geen Nederlandse slachtoffers

Voor zover bekend zijn er geen Nederlandse slachtoffers gevallen door het noodweer in Kaapverdië. "We hebben geen consulaire hulpverzoeken van mensen die bijvoorbeeld gewond zijn geraakt of erger", zegt een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken tegen persbureau ANP. Er zijn wel vragen binnengekomen over de mogelijkheden om Kaapverdië te verlaten.

De storm heeft de Kaapverdische Eilanden inmiddels verlaten en verplaatst zich westwaarts richting het Caribisch gebied. Erin kan volgens Amerikaanse meteorologen uitgroeien tot de eerste orkaan van het seizoen in de Atlantische Oceaan.

Correspondent Afrika Saskia Houttuin:

"Voor de toerismesector is deze storm in Kaapverdië een behoorlijke klap. De eilandengroep trekt jaarlijks steeds meer toeristen; inmiddels is toerisme goed voor een kwart van de economie.

Omdat het nu zomervakantie is, zijn er momenteel veel vakantiegangers op de eilanden. Ook op São Vicente, dat geldt als het culturele hart van Kaapverdië.

Momenteel verblijven ook veel Nederlanders met Kaapverdiaanse roots op de eilanden. Vanuit Nederland is de Kaapverdiaanse gemeenschap een inzamelingsactie gestart om de slachtoffers van storm Erin te kunnen ondersteunen."

Bij Terschelling is vannacht een zwemmer uit zee gered en naar het ziekenhuis gebracht. Het 17-jarige slachtoffer werd een uur na de start van de zoekactie gevonden.

De KNRM werd afgelopen nacht gealarmeerd over een vermiste zwemmer aan de zuidkant van het eiland. Het slachtoffer, een toerist, was daar het water in gegaan om te zwemmen, maar keerde niet meer terug.

Er werd een zoekactie opgezet, waarbij ook een helikopter en de politie werden ingezet. Na ruim een uur werd de jongen zwemmend gevonden op zo'n twee kilometer uit de kust. Hij was vermoeid en onderkoeld.

Het slachtoffer werd naar de haven van Terschelling gebracht en vanaf daar naar het ziekenhuis vervoerd, meldt Omrop Fryslân. Het is onbekend hoe het nu met hem gaat.

Het Amsterdamse dispuut Thalia, onderdeel van het Amsterdams Studenten Corps ASC, mag dit jaar geen nieuwe leden aannemen, omdat hun veiligheid niet kan worden gewaarborgd.

Dat schrijft het bestuur van het ASC en de Amsterdamsche Vrouwelijke Studenten Vereeniging (AVSV) in een mail aan alle leden, waarvan Het Parool een afschrift in handen kreeg. "Er is structureel sprake van ernstig wangedrag in en rondom het dispuutshuis van Thalia", zo bevestigt de rector van ASC/AVSV de inhoud van de mail aan de NOS.

De ingrijpende maatregel is volgens het bestuur genomen vanwege wangedrag door het dispuut en leden van het dispuut tegenover elkaar en tegenover andere leden van de vereniging. Ook is sprake van wangedrag tegen de omgeving en het ASC/AVSV, maar niet tegen aspirant-leden.

Met het ingrijpen bij Thalia wil ASC/AVSV voorkomen dat er nieuwe leden bij een dispuut terechtkomen dat zij niet veilig vinden.

Geschiedenis van wangedrag

Thalia, opgericht in 1913 en gevestigd in de Vondelstraat, ligt al langer onder vuur. Volgens het bestuur is er sprake van een lange geschiedenis van wangedrag en wantoestanden en heeft het dispuut de laatste jaren te weinig verbetering in gedrag laten zien.

ASC/AVSV is de oudste studentenvereniging van Amsterdam, met meer dan 2700 actieve leden. Het corps kwam de afgelopen jaren vaak in het nieuws vanwege mishandelingen en vernederingen bij ontgroeningen en seksueel intimiderende en vrouwonvriendelijke uitspraken.

Sinds 2021 krijgt het ASC/AVSV geen geld meer van Amsterdamse onderwijsinstellingen, omdat het vertrouwen nog niet is hersteld. De Universiteit van Amsterdam zegt in een reactie in gesprek te blijven met de vereniging en dat besluiten over het opheffen van sancties zijn gekoppeld aan het proces waarin ze met de vereniging zitten.

Het monotone geschraap van de schep is het enige geluid dat te horen is op de openbare begraafplaats van Naucalpan, vlak buiten Mexico-Stad. Naast een steeds dieper wordende kuil staat Francisco Ávalos Sánchez nerveus toe te kijken, met een beschermend wit pak aan en een mondkapje op.

Na een uur stuit de schep op een witte zak. Francisco's blik verstart. Het is een lichaam in dit massagraf, mogelijk dat van zijn zoon Javier. Een paar jaar geleden verdween de zoon van Francisco. Dag in, dag uit zocht hij naar hem. Onder bruggen, in bossen, op vuilnisbelten. Hij gaf DNA-materiaal af bij de autoriteiten, voor als ze zijn zoon zouden vinden.

"In november werd ik gebeld door iemand van het OM, die zei dat ze mijn vermiste zoon hadden gevonden, maar dat hij al was begraven, in een massagraf", zegt Francisco. Hij wijst omlaag. "Hij ligt hier beneden." Naast, boven op of onder een handvol andere witte zakken met lichamen, hun identiteit gereduceerd tot een nummer op een kaartje aan de zak, ligt Javier. Hoe hij is omgekomen, hoe hij in dit graf is beland, het interesseert Francisco niet. "Vandaag komt mijn zoon thuis. Vandaag gaan we hem echt begraven."

130.000 vermisten

Hij neemt het de autoriteiten in Mexico kwalijk dat ze niet meer moeite hebben gedaan om de familie van Javier op te sporen. Toen zijn stoffelijk overschot werd gevonden, werd hij binnen een paar weken begraven in een massagraf. Francisco zocht naar zijn vermiste zoon, die allang was gevonden en op een openbare begraafplaats in een witte zak in een kuil zonder grafsteen was gelegd.

Het verhaal van Francisco staat niet op zichzelf. In Mexico staan ruim 130.000 mensen geregistreerd als vermist en naar schatting zijn minstens 50.000 van deze vermisten al gevonden door autoriteiten of Mexicaanse collectieven die zoeken naar verdwenen familieleden. Als er in Mexico lichamen gevonden worden, gaan ze naar publieke mortuaria om te worden geïdentificeerd. Maar van identificatie komt in de praktijk vaak weinig terecht.

Geen goed systeem

Door een gebrek aan degelijke werkplekken, personeel en materiaal worden lichamen, zoals dat van Javier, na het afnemen van DNA in een massagraf gelegd. Een nationale database waar afgenomen DNA-materiaal vergeleken kan worden met dat van zoekende nabestaanden bestaat niet. Francisco had het geluk dat zijn zoon werd gevonden in dezelfde staat als waar hij vermist raakte.

De lichamen van Mexicanen die ergens anders in het land gedumpt worden, al is het net over de grens met een andere staat, worden door gebrekkige samenwerking tussen openbaar aanklagers soms nooit gevonden. Het ontbreekt in Mexico aan politieke wil en geld om een nationaal systeem op te tuigen waarmee de vermissingscrisis, die grotendeels een identificatiecrisis is, efficiënt kan worden aangepakt.

Om deze crisis het hoofd te bieden, werken steeds meer mortuaria in Mexico samen met internationale partners. Europese regeringen, bijvoorbeeld die van Noorwegen en Duitsland, doneren via VN-organisatie UNFPA miljoenen om onder meer scanners te leveren waarmee lichamen sneller geïdentificeerd kunnen worden. Het openbare mortuarium van Zacatecas, de hoofdstad van de gelijknamige staat in het hart van Mexico, werkt nu precies een jaar samen met de VN.

Vingerafdrukken

Rubi Sánchez Noriega is directrice van het mortuarium. Gehuld in een witte jas loopt ze naar een gekoelde ruimte, waar het lichaam van een pas overleden Mexicaan in een zwarte zak op een metalen tafel ligt. Haar assistent haalt de getatoeëerde arm van de overledene tevoorschijn en drukt de vingers een voor een op het scherm van een zwart apparaatje.

"Deze vingerafdrukken sturen we naar het Nationaal Kiesregister, waarin de vingerafdrukken van bijna alle volwassen Mexicanen staan", zegt Sánchez Noriega. "Bij gebrek aan een nationale database voor DNA-materiaal, hebben we dit systeem. De nauwkeurigheid van deze identificatie is 99,9 procent, de snelheid is veel hoger en het is veel goedkoper".

Van lichamen die in verregaande staat van ontbinding verkeren, worden botresten of weefsel naar universiteiten in Duitsland gestuurd, vertelt ze, om zo sneller tot een DNA-profiel te komen en vervolgens te kijken of er een match is met materiaal dat zoekende familieleden naar Duitsland sturen. "Met dit project hebben we succes", zegt Sánchez Noriega. "De oplossing van deze crisis ligt voor de hand. Het enige dat op veel plekken in Mexico ontbreekt is de politieke wil".