Aggregator

Na de bombardementen van de Verenigde Staten op Iran is de vraag hoe Iran hierop gaat reageren. Een van de Irans belangrijkste mogelijke wapens is het afsluiten van de Straat van Hormuz, de belangrijkste waterweg voor grote olietankers. Maar gaat Iran dat doen, en wat kan dat betekenen voor de olieprijs? Vier vragen over de aanvallen op Iran en de olieprijzen.

Hoe staat de olieprijs ervoor?

Over het algemeen heeft onrust in deze regio meteen invloed op de olieprijs, doordat het Midden-Oosten een derde van alle wereldwijde olieproductie voor zijn rekening neemt. Toch is de olieprijs nog nauwelijks gestegen.

"De markt lijkt voorlopig rustig te reageren op de aanvallen van het afgelopen weekend", zegt Lucia van Geuns, enegiespecialist verbonden aan het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. Een vat olie (Brent oil) kost inmiddels 78 dollar, zo'n 68 euro, slechts een procent meer dan vrijdag. Toch bestaat de vrees dat door de spanningen een vat straks meer dan 100 dollar gaat kosten.

De prijs was sinds januari juist behoorlijk gedaald, maar stijgt weer sinds eind mei, ziet Hans van Cleef, energie-econoom bij Publieke Zaken. Door alle spanningen in de regio steeg de olieprijs met bijna een kwart in vergelijking met vorige maand.

Het Iraanse parlement wil de Straat van Hormuz afsluiten. Wat zou daar het gevolg van zijn?

De zeestraat tussen de Perzische Golf en de Golf van Oman grenst aan Iran, Oman en de Verenigde Arabische Emiraten. Als de zeestraat wordt afgesloten, wordt de export van olie en gas per schip voor deze landen onmogelijk, inclusief dus voor Iran zelf.

"Afsluiten van deze straat is nog nooit eerder gebeurd, maar de gevolgen zouden enorm zijn", zegt Van Geuns. "Dat betekent dat zo'n 20 procent van alle olie in de wereld niet op zijn bestemming zal aankomen. Dit zou een verschrikking voor de wereldeconomie zijn."

"Een hogere olieprijs wakkert een wereldwijde inflatie aan", aldus Van Geuns. "Het maakt niet alleen tanken duurder, maar ook de energie die fabrikanten gebruiken om bijvoorbeeld plastic te produceren. Dat zal de consument terugzien in de prijzen. Het is daarom belangrijk dat olietankers veilig en zonder obstakels deze zeestraat kunnen passeren."

Van Geuns plaatst daar wel een kanttekening bij. "Ongeveer 80 procent van alle ruwe olie, olieproducten en vloeibaar gas die nu via de Straat van Hormuz worden geëxporteerd, gaat naar Azië."

Hoe realistisch is het dat Iran de Straat van Hormuz afsluit?

Hoewel Iran in het verleden diverse keren heeft gedreigd met het afsluiten van de zeestraat, verwachten Van Geuns en Van Cleef niet dat Iran dit ook echt gaat doen. Mocht Iran de zeestraat afsluiten, dan schiet het zichzelf namelijk ook behoorlijk in de voet.

"Hoewel Iran door de Verenigde Staten en Europa allerlei sancties heeft opgelegd gekregen, exporteert het nog steeds zo'n kleine 2 miljoen olievaten door diezelfde straat naar China." Een sluiting raakt daarom ook China, één van de weinige bondgenoten die Iran nog heeft. Van Geuns vraagt zich af of het land die relatie op het spel wil zetten. Daarom acht Van Geuns het realistischer dat er andere maatregelen worden genomen, "zoals het saboteren van olie-installaties van met Amerika bevriende landen."

Van Cleef sluit zich daar bij aan. "Bovendien is de zee 54 kilometer breed. Een volledige afsluiting is technisch gezien ook nog eens heel moeilijk."

Hoe komt het dan dat we nu geen piek in de olieprijs zien?

Eerder deze maand kondigde Saudi-Arabië aan meer olie te gaan produceren, want het land wil zijn marktaandeel behouden. Olieproducerende landen maken binnen de OPEC+ afspraken over de maximale productie. "Andere landen hebben de limiet overschreden, waardoor Saudi-Arabië zich genoodzaakt voelt om de productie ook op te schroeven", zegt Van Geuns.

Daardoor zakte de olieprijs vrijwel meteen en is sindsdien de olievoorraad flink aangevuld.

Verder is de vraag naar olie minder hoog, omdat onder andere de Chinese economie minder hard groeit dan verwacht, ziet Van Cleef. Ook hebben veel olieproducerende landen sancties opgelegd gekregen, zoals Iran en Rusland. "Hierdoor wordt een deel illegaal verhandeld met een zogenoemde schaduwvloot, waardoor het niet zichtbaar is hoeveel olie landen als China inkopen", zegt Van Geuns. Dat brengt de prijs ook naar beneden.

Het dier dat afgelopen weekend in de Grevelingendam bij tientallen zwemmers pijnlijke steken veroorzaakte, is hoogstwaarschijnlijk een Japanse kruiskwal. Dat zegt de provincie Zeeland.

Gisteren meldde de gemeente Schouwen-Duiveland dat een vis, de pieterman, de klachten veroorzaakte, maar volgens deskundigen klopt dat niet.

Gisteren alleen al moesten zestien zwemmers medisch behandeld worden. Een pieterman is een vis met giftige stekels op de rugvin die zich ingraaft op de zeebodem. De stekels steken net boven het zand uit. Wie daarop stapt, kan veel pijn krijgen.

De veiligheidsregio Zeeland en de gemeente adviseerden zwemmers daarop met klem om niet langer het water in te gaan bij badstrand Grevelingendam.

Kruiskwal

De provincie Zeeland meldt vandaag dat het hoogst onwaarschijnlijk is dat het om de pieterman gaat. "We krijgen twee meldingen per jaar dat mensen gebeten worden door een pieterman, eigenlijk nooit in de Grevelingen", zegt een woordvoerder van de provincie tegen Omroep Zeeland.

"Dat nu ineens tientallen mensen klachten hebben, kan bijna niet. Nu er heel veel kruiskwallen op die locatie zijn, kunnen we zeggen dat die klachten daardoor zijn ontstaan."

Kruiskwallen komen volgens de provincie voornamelijk voor bij plekken met veel wier. De woordvoerder adviseert mensen om niet door velden met wier te zwemmen of te lopen om contact met kruiskwallen te voorkomen.

De provincie adviseert om alleen op officiële zwemlocaties het water in te gaan. Zwemmers die toch een kwallensteek oplopen, kunnen de pijnlijke plek het beste spoelen met koud zeewater, aldus de provincie.

"Het is echt onbegrijpelijk. Ik heb helemaal niets gedaan wat niet mag, ik ben helemaal niet omgekocht", zegt Frits van Eerd op de eerste dag van de inhoudelijke behandeling van de rechtszaak tegen hem. De oud-Jumbo-topman wordt verdacht van omkoping, valsheid in geschrifte en witwassen.

Van Eerds medeverdachte is autohandelaar Theo E. De twee kennen elkaar al jaren en hebben lange tijd een zakelijke band gehad. E. zou spullen hebben gegeven aan Van Eerd, die in ruil E.'s motorteams gesponsord zou hebben. De factuur daarvan liep via de administratie van Jumbo. Een deel van dat sponsorgeld kwam vervolgens weer bij E. terecht.

Beide mannen zeggen vandaag in de rechtbank dat dit niet waar is. "De man is niet om te kopen", zegt Theo E. Van Eerd sluit zich daarbij aan; hij zou voor alle spullen hebben betaald, behalve voor een flesje antigroenmiddel voor de tuin.

E. zou in een reeks van jaren motoren, een oplegger en gereedschapskisten vol met apparatuur hebben gegeven aan Van Eerd. In ruil daarvoor zou Van Eerd geregeld hebben dat zijn bedrijf, supermarkt Jumbo, sponsorgeld betaalde.

In 2015 verbrak Jumbo die banden, omdat Theo E. in verband werd gebracht met witwassen. De supermarktketen deed uiteindelijk aangifte van misleiding, omdat sponsorgelden niet werden besteed zoals verwacht. Ton van Veen, de huidige topman van het bedrijf en toen financieel directeur, verklaarde dat Jumbo niets meer met E. te maken wilde hebben. Dat gold niet voor Van Eerd persoonlijk.

Van Eerd kreeg toch weer contact met de autohandelaar die hij al zo lang kende. De twee spraken elkaar bij de werkplaats van Van Eerd in Veghel en op meerdere locaties van Jumbo en een hotelketen. "Hij bood heel veel spullen aan waarvan hij wist dat ik geïnteresseerd was. We hebben puur als privépersonen afgesproken, maar met de kennis van vandaag had ik dat nooit moeten doen."

'Uit de boeken blijven'

Er kwam veel informatie naar buiten tijdens de inhoudelijke behandeling. In totaal zijn er meer dan 10.000 pagina's met bevindingen van justitie.

Ze bevatten onder meer afgetapte gesprekken en berichten tussen Van Eerd en Theo E. Zo stuurde E. een foto van een crossmotor in 2017. "Dat is een mooi cadeau", zou de reactie van Van Eerd zijn geweest. De oud-topman verklaart nu dat dat een cynische grap was en dat hij voor alles heeft betaald.

Op enig moment bood E. via een andere handelaar verschillende motoren aan bij Van Eerd. Uit opnames blijkt dat betaling alleen kon via een 'sponsorcontract'. Van Eerd ontkent dat dat zo was, en de koop ging uiteindelijk niet door. Volgens het Openbaar Ministerie wilde de verkoper het niet via deze constructie.

De aanklacht van valsheid in geschrifte gaat onder andere over facturen van tienduizenden euro's die door Van Eerd zijn goedgekeurd.

Contant geld

Bij de inhoudelijke behandeling is ook ingegaan op de aanwezigheid van contant geld in de werkplaats en het huis van Frits van Eerd. Bijna drie jaar geleden, september 2022, werd door de financiële opsporingsdienst FIOD ruim 400.000 euro gevonden in briefjes van 500, 200 en 100 euro, onder andere in een Jumbo-tas in een koelkast.

Dat geld is niet meegenomen in de belastingaangifte van Van Eerd. Hij begrijpt dat de vondst vragen oproept, maar zegt dat zijn aangiftes worden gedaan door iemand anders.

Om te verklaren waar de grote som geld vandaan komt, voeren de advocaten van Van Eerd verklaringen aan van vrienden en familie. Zo zouden onder andere zijn zwager en neven voertuigen hebben gekocht en heeft iemand anders spullen verkocht op Marktplaats voor ruim 100.000 euro, allemaal contant.

De inhoudelijke behandeling van de zaak duurt nog twee dagen.

Composting doesn’t seem difficult: pile up organic matter, let it rot. In practice, however, it’s a bit more complicated– if you want that sweet, sweet soil amendment in a reasonable …read more

Mona Keijzer neemt adviezen over die het mogelijk maken om woningen sneller en goedkoper te bouwen. Dat meldt de demissionaire minister in een brief aan de Tweede Kamer.

Om 100.000 woningen per jaar te kunnen bouwen, is het volgens Keijzer belangrijk dat regels worden versoepeld.

De Vereniging Eigen Huis waarschuwt voor de mogelijke negatieve gevolgen.

Plafonds lager, trappen steiler

Concrete bouweisen die worden aangepast gaan bijvoorbeeld over plafonds, deuren, trappen en geluid. Plafonds en deuren mogen lager worden, trappen steiler en geluidseisen minder streng.

Een plafond moet nu minimaal 2,60 meter hoog zijn en een deur 2,30 meter. Met het verlagen van plafonds met 10 centimeter en de deuren met 20 centimeter, zouden de kosten al 1250 euro per appartement omlaaggaan.

Ook een steilere trap en minder eisen voor ventilatie en daglicht leiden tot lagere kosten, zei emeritus hoogleraar Friso de Zeeuw, die de demissionair minister adviseerde, begin deze maand in het NOS Radio 1 Journaal : "We denken dat bouwvoorschriften eenvoudiger kunnen. Met een steilere trap gaat het ook nog prima en dat bespaart allemaal geld."

Kwaliteit van woningen in gevaar

Hoewel Vereniging Eigen Huis voorstander is van sneller en goedkoper bouwen, maakt ze zich zorgen over de aangepaste bouweisen. Ze kunnen de kwaliteit van de woningen aantasten: "Lagere plafonds, steilere trappen en soepelere eisen voor ventilatie en daglicht hebben negatieve invloed op de woonkwaliteit. Hier blijven wij scherp op en er moet tijdens de behandeling in de Tweede Kamer zeker nog kritisch naar gekeken worden", laat een woordvoerder weten aan de NOS.

Ook neemt volgens VEH de toekomstbestendigheid van een woning af met steilere trappen. "Een minder steile trap is wel bruikbaarder als je spullen mee naar boven tilt. Het is dus veiliger, zeker voor oudere mensen. Het is niet voor niets dat er in het verleden is gekozen voor luie trappen."

Jeroen de Willigen, voorzitter van de branchevereniging voor architecten, is ook kritisch. Hij begrijpt niet waarom Keijzer juist déze regels overneemt: "Ik ben blij dat we nu eens naar regelgeving gaan kijken, want het kan echt sneller en goedkoper. Maar ik snap niet waarom we nu de plafonds gaan verlagen. Die zijn niet voor niets zo hoog, we worden namelijk steeds langer en dat heeft echt invloed op de woonkwaliteit."

STOER

De adviezen die Keijzer overneemt komen van adviesgroep STOER. Eind vorig jaar lanceerde Keijzer het programma Schrappen Tegenstrijdige en Overbodige Eisen en Regelgeving (STOER). Daarmee wil ze knelpunten in de bouwregels aanpakken, om vaart te maken met de bouw van nieuwe woningen.

In april kwam het eerste adviesrapport uit, met tientallen voorstellen die kosten en vertraging bij bouwprojecten moeten beperken. De adviesgroep keek waar het mogelijk is om regels te versimpelen en soms ook te schrappen. "Dit STOER-advies is helder: die regels zijn allemaal met de beste bedoelingen gemaakt, maar juist de stapeling hiervan zit de woningbouw in de weg", schrijft Keijzer in haar Kamerbrief.

Andere adviezen die ze van de adviesgroep overneemt gaan over netcongestie en het verkorten van de tijd waarin bezwaar en beroep kan worden aangetekend. Binnenkort komt adviesgroep STOER met het eindrapport. Volgend jaar moeten de maatregelen volgens het ministerie doorgevoerd zijn.

Na een Iraanse raketaanval op de Amerikaanse militaire basis in Qatar, lijkt de spanning tussen Iran en de VS niet verder te escaleren. Bij de aanval vielen geen slachtoffers, mede doordat Iran de VS van te voren had gewaarschuwd.

President Trump bedankte Iran daarvoor. Hij zei nu te hopen op vrede en harmonie en riep Israël op daar ook naar te streven. Volgens hem zijn er veertien raketten afgevuurd, waarvan er dertien zijn neergehaald en één uit koers raakte.

Iran verklaarde dat het een vergelding was voor de Amerikaanse aanval afgelopen weekend op drie nucleaire complexen met zeer zware bommen, de zogeheten bunker busters. Teheran zei vanavond ook raketten te hebben afgevuurd op een Amerikaanse basis in Irak, maar dat werd niet bevestigd door Amerikaanse autoriteiten en er werd later ook niets meer van vernomen.

Beelden van de raketaanval op Qatar:

Ook in Teheran werd na de raketaanval een verzoenende toon aangeslagen. Een woordvoerder zei dat Iran "de benodigde rationaliteit heeft voor diplomatie".

Trillende ramen

Mensen in de buurt van de Amerikaanse basis in Qatar werden verrast door de Iraanse aanval, zegt een bewoner tegen nieuwszender al-Jazeera.

"We hoorden harde knallen, het gebouw en de ramen trilden en toen ik naar buiten keek, zag ik bewegende lichten in de lucht", vertelt de getuige die nooit eerder sirenes in zijn wijk hoorde afgaan. "Mensen begonnen te rennen, ze waren bang. Ik zag mensen huilen."

Iran zegt dat het hetzelfde aantal raketten heeft afgevuurd als het aantal zware bommen die de VS heeft gebruikt bij de aanval op Irans nucleaire complexen. Ook dat wijst erop dat Iran de situatie niet verder wil laten escaleren. De aanval was kennelijk vooral een symbolische vergelding.

Er werd al langer rekening gehouden met een Iraanse aanval op Amerikaanse bases in het Midden-Oosten. Westerse landen waaronder Nederland, hadden hun burgers in Qatar gewaarschuwd. Zij kregen het advies zoveel mogelijk binnen te blijven en drukke plaatsen te mijden.

Unlike computer games, which smoothly and continuously evolved along with the hardware that powered them, console games have up until very recently been constrained by a generational style of development. …read more

Een voormalig medewerker van de Amsterdamse rechtbank wordt nu ook verdacht van afpersing. Dat maakt het Openbaar Ministerie bekend. De vrouw werd al verdacht van het verkopen van gegevens aan criminelen.

De 34-jarige vrouw uit Woerden werd in maart gearresteerd. Sana C. kwam vorig jaar bij de politie in beeld toen in een ander strafrechtelijk onderzoek in een woning een envelop van de rechtbank Amsterdam werd gevonden. In de envelop zaten de persoonsgegevens van zes mensen uit één gezin. Onderzoek leidde uiteindelijk naar de medewerker.

De vrouw heeft volgens het OM vermoedelijk "langere tijd" informatie uit de rechtbanksystemen opgevraagd om die tegen betaling te verstrekken aan contacten in het criminele milieu. Bij haar aanhouding is beslag gelegd op enkele tientallen uitdraaien van de rechtbank met daarin informatie over personen.

Loodgietersbedrijf

Het OM zei tijdens de eerste inleidende zitting bij de rechtbank in Zwolle dat op de bankrekening van de verdachte 270 bijschrijvingen zijn geweest van in totaal bijna 93.000 euro. Het geld werd aan haar overgemaakt door een loodgietersbedrijf. Volgens het OM zou ze het bedrag door afpersing hebben ontvangen.

De gegevens, die ze voor prijzen tussen de 500 tot 750 euro zou hebben doorverkocht, zijn volgens het OM gebruikt voor het plegen van aanslagen in Den Haag en de beschieting van een woning in Waalwijk. Ook zou er met de gegevens mogelijk een liquidatie zijn voorbereid, schrijft regionale omroep NH.

Het OM verwijt C. dat ze haar werkgever onjuist heeft geïnformeerd door diploma's van studies economie op haar cv te vermelden, terwijl ze die opleidingen niet had afgerond.

De vrouw blijft voorlopig vastzitten. De volgende zitting is op 16 september.

De zelfmoordaanslag op een kerk in de Syrische hoofdstad Damascus is de eerste gerichte aanval op christenen sinds de val van het Assad-regime. Het laat ziet dat de nieuwe machthebbers, ondanks de belofte, moeite hebben met het beschermen van minderheden in het land. De aanslag is niet opgeëist. De Syrische regering wijst naar terreurgroep IS.

Arabist Leo Kwarten acht de kans "zeer waarschijnlijk" dat de terreurgroep achter de aanval zit. Volgens hem zijn er zo'n 3000 IS-strijders actief in met name het oosten van Syrië. "Er wonen daar weinig mensen, daar kunnen ze zich goed ophouden. De regering in Damascus heeft te weinig troepen om IS-strijders aan te pakken, dus ze hebben daar redelijk vrij spel."

Regering ondermijnen

Nadat rebellengroep HTS eind vorig jaar onder leiding van de huidige interim-president Ahmed Al-Sharaa de macht greep in Syrië heeft IS de oorlog verklaard aan de nieuwe regering. IS beschouwt de nieuwe machthebbers als afvalligen, vertelt Kwarten.

"Zowel IS als HTS hebben hun wortels in Al Qaida, de oude terreurgroep van Osama bin Laden." Volgens de arabist neemt IS het de huidige Syrische regering kwalijk dat die niet een strenge variant van de sharia (islamitische wetgeving) heeft ingevoerd. Ook de ontmoetingen van de nieuwe president met westerse leiders als Trump is IS een doorn in het oog.

"Ze proberen dus die regering te ondermijnen op alle mogelijke manieren en deze aanslag is er één van", zegt Kwarten. Bij de aanslag op de Grieks-orthodoxe kerk in de wijk Dweila zijn zeker 25 mensen gedood, meldt het Syrische ministerie van Gezondheid. Ook raakten meer dan vijftig mensen gewond.

Volgens ooggetuigen opende de zelfmoordterrorist eerst het vuur op kerkgangers waarna hij zichzelf opblies. Het is niet bekend of de dader alleen handelde. Een priester meldt aan persbureau AP dat er een tweede schutter in de kerk was.

Gelovigen die in de kerk aanwezig waren vertellen over de terreuraanslag:

De aanslag komt op het moment dat Al-Sharaa het vertrouwen van de minderheden in het land voor zich wil winnen. Hij beloofde al meerdere keren minderheden in Syrië te beschermen. De minderheidsgroepen maken zich al langer zorgen over hun leven onder het bewind van de nieuwe regering.

Eerder dit jaar vonden er in het noordwesten van het land bloedige aanvallen op alawieten plaats, een minderheidsgroep waar de verdreven dictator Assad toe behoort. Ook laaide daarna het geweld op tussen de druzen en pro-regeringsstrijders.

Verantwoordelijken opsporen

Al-Sharaa heeft na de terreuraanslag van afgelopen weekend opgeroepen tot eenheid. Ook heeft hij beloofd om betrokkenen bij de aanslag op te sporen. Zijn regering omschreef de aanslag als een wanhoopspoging om het land te destabiliseren.

Kwarten verwacht dat Al-Sharaa betrokken partijen hard zal willen aanpakken voor de aanslag en dat hij de kerken in Damascus beter zal beveiligen. Het is volgens hem de vraag of de Syrische president daarmee het vertrouwen van minderheden in het land voor zich zal weten te winnen.

De machtspositie van Al-Sharaa heeft volgens de arabist door de aanslag een flinke knauw gekregen. "We hebben hier in het westen zoveel hoop dat het goed gaat in Syrië. Maar aan de andere kant denken we: hoe sterk zit die Al-Sharaa eigenlijk in het zadel?"

Rusland blijft het grootste en meest directe gevaar voor de NAVO. Secretaris-generaal Rutte liet daar geen misverstand over bestaan op de persconferentie voorafgaand aan de top in Den Haag, die morgen begint.

"Mocht Rusland ons vandaag aanvallen, dan zou ons antwoord verwoestend zijn", zei Rutte nadat hij de aanwezigen had verwelkomd "in mijn thuisstad Den Haag". Hij benadrukte dat de NAVO-lidstaten de komende jaren enorme investeringen moeten doen om de dreigingen vanuit Rusland en China te kunnen weerstaan.

"De wereld is veranderd sinds 2014. Niet alleen viel Rusland Oekraïne binnen, ook hebben we een toename van het militaire apparaat gezien in Rusland en ook in China, tot een niveau dat we nooit eerder hebben gezien. Als het erop aankomt NAVO-lidstaten te verdedigen in het kader van artikel 5, moeten we zorgen dat we dat waar kunnen maken als dat moment zou komen. Dat we verenigd zijn, niet alleen in geest maar ook in de praktijk."

Oekraïne

In zijn speech zei Rutte dat de NAVO Oekraïne blijft steunen in de oorlog tegen Rusland. Zijn speech duurde ongeveer tien minuten. Na zijn toespraak beantwoordde Rutte vragen van journalisten.

Hij verzekerde de pers dat er "een onomkeerbaar pad" is voor Oekraïne naar de NAVO. "Dat is de waarheid vandaag, en donderdag, na deze top, zal dat nog steeds waar zijn. Dat Zelensky niet aanwezig is bij de sessie met alle 32 NAVO-regeringsleiders ziet Rutte niet als teken dat er minder aandacht is voor Oekraïne. "Dat we de defensie-uitgaven gaan verhogen toont hoe duidelijk we hier aan zijn gecommitteerd."

Een journalist uit Oekraïne wees op de zes doden die vannacht vielen bij een Russische droneaanval op Kyiv. Rutte zei dat dit laat zien dat het van groot belang is dat de NAVO-landen Oekraïne blijven steunen.

NAVO-bijdrage

Er kwamen ook vragen over Spanje, dat pas gisteren akkoord ging met de verhoging van de uitgaven van alle lidstaten aan defensie. Spanje kwam aan boord na de toezegging dat het land zelf mag bepalen hoeveel het gaat uitgeven om de Spaanse bijdrage aan gezamenlijk vastgestelde NAVO-doelen te behalen.

Rutte benadrukte dat hij er "absoluut van overtuigd is" dat Spanje daar net als andere landen 3,5 procent van het bbp voor zal moeten uittrekken. Daarnaast moeten de lidstaten nog 1,5 procent uittrekken voor zaken waarvan defensie profiteert, zoals cyberveiligheid en de verbetering van wegen en bruggen. Bij elkaar dus 5 procent.

Op vragen of andere landen nu ook uitzonderingen kunnen bedingen, antwoordde Rutte dat Spanje heeft toegezegd de afspraken over de verhoging van de uitgaven te tekenen en dat geen enkel land een uitzonderingspositie krijgt.

Hij noemde de nieuwe NAVO-norm van 5 procent van het bbp "een kwantumsprong die ambitieus, historisch en fundamenteel is om onze toekomst veilig te stellen".

"Ik zal u een voorbeeld geven van waar we in zullen investeren", hield Rutte de zaal voor. "Een vervijfvoudiging van de luchtverdedigingscapaciteit omdat we de dodelijke terreur van Rusland elke dag vanuit het luchtruim boven Oekraïne zien en we ons tegen dergelijke aanvallen moeten kunnen verdedigen."

Iran

Rutte gaf geen concreet antwoord op een kritische opmerking van een journalist van Al Jazeera, die stelde dat Rutte "hypocriet" is door de Russen steeds als agressor in Oekraïne te benoemen, "terwijl u het Amerikaanse bombardement in Iran niet afkeurt". In zijn algemeenheid merkte hij wel op dat "het standpunt van de NAVO over het Iraanse atoomprogramma is dat Iran geen kernwapen mag ontwikkelen".

Er kwamen meer vragen over Iran, bijvoorbeeld of de NAVO iets gaat doen als de Straat van Hormuz wordt afgesloten voor de scheepvaart. Rutte zei dat hij als secretaris-generaal van de NAVO zich op deze top vooral op andere zaken richt. "Individuele landen kunnen u vast antwoord geven, maar ik als secretaris-generaal niet."

China

Hij ging wel in op een vraag over de gespannen situatie tussen China en Taiwan. Juist vanwege die spanning zijn ook verschillende landen uit de Pacifische regio aanwezig in Den Haag, zei hij.

"We onderhouden een hechte relatie met die landen precies vanwege de militaire opbouw in China. Ze doen dat niet om mooie parades in Peking te houden. Er is een reden voor. Dus we kunnen niet achteroverleunen. We moeten allemaal bijdragen."

(Telecompaper) S&P Global Ratings said it has lowered its long-term issuer credit ratings on NTT and NTT Finance to 'A-' from 'A' and its short-term issuer credit ratings to 'A-2' from 'A-1'...

Zeker 27 mensen zijn aangehouden bij de poging van Extinction Rebellion om de snelweg A44 bij Abbenes te blokkeren. Onder de arrestanten zijn twee journalisten van het Leidsch Dagblad die verslag deden van de demonstratie. Zij zijn inmiddels weer vrijgelaten, laat de krant weten.

Morgen en overmorgen is de NAVO-top in Den Haag en om die reden is de A44 in de richting van die stad afgesloten. De snelweg is gereserveerd voor delegatieleden en hoogwaardigheidsbekleders die naar de top gaan. Zo komt onder meer de Amerikaanse president Trump naar Den Haag.

Geboeid en afgevoerd

De klimaatdemonstranten van Extinction Rebellion stonden in een weiland langs de snelweg en probeerden tevergeefs op de weg te komen. Agenten gaven demonstranten en aanwezige verslaggevers de opdracht weg te gaan. Wie dat niet deed, zou worden opgepakt. Een verslaggever ter plekke zag dat de twee journalisten van het Leidsch Dagblad werden geboeid en in een bus werden afgevoerd.

De gemeente Haarlemmermeer en de politie Noord-Holland zeggen dat in een noodverordening voor de NAVO-top staat dat demonstraties op of bij de A44 niet zijn toegestaan en dat ook de journalisten op grond daarvan zijn weggestuurd. In de noodverordening staat dat niemand binnen 250 meter van de A44 mag komen.

"Niemand mag in dat gebied zijn, ook journalisten niet", zegt een woordvoerder van de politie. "We begrijpen dat dit ingrijpend is, maar dit is ook een bijzondere beveiligingsoperatie. En de maatregelen gelden dus ook voor journalisten."

Het Leidsch Dagblad schrijft zelf dat de journalisten geen politieperskaart bij zich hadden en dat dat "waarschijnlijk" verband houdt met de aanhoudingen. De politie wil dit tegenover de NOS niet bevestigen. Met een politieperskaart kunnen journalisten verslag doen van bijvoorbeeld demonstraties en rellen in door de politie afgezette gebieden.

'Niet de manier'

De Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) is niet te spreken over de gang van zaken. Dat de politie journalisten wegstuurde en ze dreigde op te pakken, is "precies zoals we het niet willen" zegt algemeen secretaris Thomas Bruning van de NVJ. "Journalisten moeten hun werk kunnen doen."

PersVeilig, een meldpunt voor geweld en agressie tegen journalisten, zegt dat de politie journalisten ongemoeid moet laten "als ze kunnen laten zien dat zij professioneel journalist zijn". "We weten inmiddels dat journalisten met demonstranten worden afgevoerd en verhoord", zegt Peter ter Velde van PersVeilig. "Dat is niet de manier om met journalisten om te gaan."

Demonstranten probeerden tevergeefs via de sloot op de afgesloten snelweg te komen:

De Oekraïense president Zelensky houdt morgen een toespraak in de Tweede Kamer. Dat gebeurt op uitnodiging van een meerderheid van de Kamerleden, na een initiatief van GroenLinks-PvdA. Zelensky is deze week in Nederland in verband met de NAVO-top in Den Haag.

Het is de derde keer dat de president Nederlandse parlementariërs toespreekt. In maart 2022 ging dat via een videoverbinding. Een jaar later kwam Zelensky op 4 mei naar de Eerste Kamer voor een gezamenlijke vergadering van de Staten-Generaal.

Ook morgen gaat het om een gezamenlijke bijeenkomst van Eerste en Tweede Kamerleden. De toespraak begint rond 16.00 uur. Om daarvoor ruimte te maken in het schema van de Tweede Kamer komt het wekelijkse vragenuurtje morgen te vervallen.

It’s a question new makers often ask: “Should I start with a CNC machine or a 3D Printer?”– or, once you have both, every project gets the question “Should I …read more

Twee dagen na de Amerikaanse aanval op nucleaire installaties en andere doelen in Iran, zit het regime in Teheran klem. Niets doen is geen optie, maar alle mogelijkheden om terug te slaan zijn vol risico's.

Als Iran te hard terugslaat, riskeert het land een escalatie van de strijd tegen de militair veel sterkere Verenigde Staten. Als het land ervoor kiest om met Amerika te onderhandelen, zal dat worden gezien als een knieval en kan het regime gaan wankelen.

"Iran moet terugslaan voor zijn imago, maar wil niet dat de situatie uit de hand loopt", zegt Paul van Hooft, defensiedeskundige bij denktank Rand Europe.

Tijdrekken

De Iraanse buitenlandminister Araghchi zei dit weekend dat Amerika een "dikke rode lijn" heeft overschreden met "verstrekkende" en "eeuwigdurende gevolgen". Toch blijft een concrete vergelding voorlopig uit.

In plaats daarvan rekt Iran tijd met diplomatieke bewegingen. Araghchi vloog zaterdag naar Geneve voor een ontmoeting met Europese ambtgenoten en EU-buitenlandchef Kallas. De Europeanen riepen Iran en de VS op om terug naar de onderhandelingstafel te gaan.

Vandaag zocht Araghchi steun bij Irans strategische partner Rusland. President Poetin keurt de Amerikaanse en Israëlische aanvallen op Iran ondubbelzinnig af, maar gaat Rusland Iran verder te hulp schieten?

"Ik denk niet dat Rusland zich met het conflict tussen Iran en de VS gaat bemoeien", zegt expert Van Hooft. "Poetin heeft beperkte middelen en is niet op zoek naar een confrontatie met Amerika. Hij heeft Trump aan zijn kant nodig om te krijgen wat hij wil in Oekraïne."

Het ziet ernaar uit dat Iran alleen op verbale steun kan rekenen uit het buitenland. Voor een militaire reactie op de aanval is het land op zichzelf aangewezen. Maar wat zijn de meest voor de hand liggende vergeldingsopties?

1. Een aanval op Amerikaanse doelen in het Midden-Oosten

Er zijn 40.000 Amerikaanse militairen gestationeerd op ongeveer twintig locaties in de regio. Dat maakt de VS kwetsbaar. Maar de zogenoemde proxy's van Iran - bondgenoten als Hezbollah, Hamas en de Houthi's - zijn de laatste tijd hard getroffen door Israël en dus veel minder in staat om namens Iran op te treden. Dat maakt het regionale bereik van Iran een stuk minder groot.

Deskundige Van Hooft ziet nog een probleem voor Iran: "De Israëlische inlichtingendiensten zijn de geheime Iraanse communicatiekanalen diep binnengedrongen. Als de leidinggevenden besluiten om terug te slaan, zullen ze vrezen dat hun doelen bij de Israëli's al lang bekend zijn."

2. Oliehandel verstoren door Straat van Hormuz af te sluiten

Iran kan hiermee de oliemarkt in het hart raken. Ongeveer 20 procent van alle olie in de wereld wordt vervoerd via de Straat. Europa zou hierdoor extra hard worden getroffen, maar wereldwijd zouden de olieprijzen door het dak gaan.

Van Hooft denkt dat Iran hier ook problemen voor zichzelf ziet. "Als je de Straat van Hormuz afsluit, raak je ook de Golfstaten en China. Daardoor zou Iran alle steun van die bondgenoten verliezen."

3. Meer van hetzelfde

Blijft over wat al langer gebeurt. Iran kan de raketoorlog over en weer tegen Israël blijven voeren. Het land heeft ook veel ervaring met cyberoorlog en kan proberen Amerikaanse systemen plat te leggen.

Geen van beide keuzes zal worden gezien als harde vergelding, en zwakte uitstralen is het laatste wat Teheran wil. Te meer omdat president Trump inmiddels op zijn sociale medium Truth Social heeft geopperd dat het tijd is voor regimeverandering in Iran.

Dat kan worden gezien als een signaal aan Iraniërs om in opstand te komen tegen de machthebbers. Ondertussen durven steeds meer Iraniërs op sociale media de spot te drijven met de autoriteiten. Zo gaat op sociale media in Iran een foto rond van een man die met een doorzeefde pan op zijn hoofd door Teheran loopt. 'Iron Dome' staat erop, een verwijzing naar de zwakke luchtverdediging van Iran.

Een mogelijk scenario is dat Iran terugslaat, maar tegelijk via geheime kanalen met de Amerikanen afspreekt dat het bij een enkele, niet dodelijke tegenaanval blijft. En dat de twee landen daarna terugkeren naar de onderhandelingstafel.

Zo is het ongeveer gegaan na de Amerikaanse liquidatie van Qasem Soleimani, de leider van de Iraanse Revolutionaire Garde, in 2020. Maar het verschil met toen is dat Trump nu een harde eis stelt: Iran moet compleet stoppen met het verrijken van uranium. Met Amerikaanse en Israëlische verwijzingen naar een nieuw Iraans regime is het maar de vraag of Iran tot zo'n concessie is bereid.

Tegelijk met profvoetballer Quincy Promes hebben de Verenigde Arabische Emiraten nog een andere Nederlandse verdachte uitgeleverd. De man wordt verdacht van ondergronds bankieren en zat afgelopen vrijdag in hetzelfde vliegtuig uit Dubai naar Nederland.

Het Openbaar Ministerie maakte vandaag bekend dat ook deze 44-jarige verdachte op verzoek van Nederland is gearresteerd en uitgeleverd. Hij wordt gezien als de leider van een ondergrondse bank, die miljoenen aan crimineel geld verplaatste. Daarnaast verdenkt het OM de man van betrokkenheid bij een transport van bijna 300 kilo cocaïne.

Zijn zaak staat los van die van Promes, die in Nederland nog een straf van ruim zeven jaar cel open heeft staan, onder andere voor drugshandel. Wel heeft Nederland hen dus tegelijkertijd opgehaald in Dubai.

Berichtendienst

De vermoedelijke bankier werd daar al bijna twee jaar geleden aangehouden, maar nu pas overgedragen. De opsporingsdiensten kwamen hem op het spoor na de hack van berichtendienst Sky ECC, die door criminelen werd gebruikt om te communiceren. Ook twee broers van de man worden verdacht.

Ondergronds bankieren is een systeem waarbij contant geld in het ene land wordt ingeleverd en in het andere land wordt uitgekeerd. Zo kunnen criminelen hun misdaadgeld buiten het officiële bankensysteem houden. De bankiers krijgen hiervoor een commissie en houden onderling bij wie nog wat krijgt.

De 44-jarige verdachte heeft zowel de Libanese als de Nederlandse nationaliteit. De rechtszaak tegen hem en zijn broers staat gepland voor eind augustus.

De man die gistermiddag uit het water werd gehaald bij de Rijkerswoerdse Plassen, tussen Elst en Arnhem, is overleden. Volgens de politie gaat het om een 26-jarige Arnhemmer.

Duikers van de brandweer haalden de man aan het einde van de middag uit het water. Hij was gaan zwemmen, onder water verdwenen en daarna niet meer gezien.

Een omstander sloeg alarm en ging gelijk op zoek, maar kon de man niet vinden in het troebele water. Duikers van de brandweer wisten de man wel uit het water te halen. Hij overleed in het ziekenhuis, schrijft Omroep Gelderland.

Vier dodelijke slachtoffers

Hulpdiensten in Gelderland moesten afgelopen weekend nog twee keer uitrukken voor zwemmers in nood. Op zaterdag verdronk een jongen van 16 in Emst. In de Waal bij Ochten kwam een 29-jarige man uit Fijnaart om het leven.

In de Maas bij Lomm in Limburg verdronk gisteren een 31-jarige man uit Polen. De politie gaat uit van een noodlottig ongeval.

Op het Japanse Okinawa is de slag om het eiland herdacht, die kort voor het einde van de Tweede Wereldoorlog werd uitgevochten tussen Amerika en Japan. Exact tachtig jaar geleden gaven de Japanners zich over, na maandenlange felle gevechten.

De gouverneur van Okinawa zei bij de herdenking dat het belangrijk is om het verhaal over de slag en de blijvende impact te blijven vertellen, vooral in een tijd waarin de geopolitieke spanningen toenemen.

"Het is onze missie, als mensen die in het heden leven, om de realiteit en de lessen die we hieruit leren te bewaren en door te geven aan toekomstige generaties", zei gouverneur Tamaki bij de ceremonie op de plek waar de slag eindigde en een herdenkingsmonument staat. Ook premier Ishiba woonde de herdenking bij.

De slag om Okinawa was een van de hevigste en bloederigste WO II-gevechten tussen Japan en de VS. De Japanners verdedigden het eiland fel. Voor de Amerikanen was het eiland een springplank voor een eventuele invasie van de vier Japanse hoofdeilanden.

Okinawa ligt op zo'n 600 kilometer te zuidenwesten van het zuidelijkste hoofdeiland Kyushu.

Er vielen bij de slag naar schatting zo'n 200.000 doden in krap drie maanden tijd. Met afstand de meeste slachtoffers - ruim 188.000 - waren Japanners, onder wie een groot aantal burgers. Het Japanse leger dwong hen onder meer om te vechten en zelfmoord te plegen. Dat leidde tot gruwelijke taferelen.

Kamikaze-aanvallen

Ook voerden de Japanners op grote schaal kamikaze-aanvallen uit, om zo de Amerikanen - die fors in de meerderheid waren met zowel materieel als militairen - tegen te houden. Dat lukte uiteindelijk niet, maar zowel op zee, land als in de lucht werd er zwaar gevochten met forse verliezen aan beide kanten.

Krap twee maanden later kondigde keizer Hirohito de Japanse capitulatie aan, nadat de Amerikanen de steden Hiroshima en Nagasaki hadden gebombardeerd met atoombommen.

Na de oorlog hielden de Amerikanen Okinawa tot 1972 in bezit. Nog altijd heeft de VS meerdere militaire bases op het eiland. Er zijn tienduizenden Amerikaanse militairen gestationeerd.

Opruiende uitspraken

De herdenking van de slag komt kort nadat de Japanse premier Ishiba zijn excuses aanbood aan de gouverneur van Okinawa, omdat een van de partijgenoten van Ishiba opruiende uitspraken had gedaan over de inscriptie op een herdenkingsmonument op het eiland.

Dat monument is opgericht voor de studenten die aan het einde van de slag omkwamen of zelfmoord pleegden. De partijgenoot van Ishiba, Nishida, zei dat met de inscriptie de "geschiedenis wordt herschreven", door het Japanse leger de schuld te geven van de dood van de studenten en de Amerikanen aan te wijzen als bevrijders van Okinawa.

Verder waren volgens Nishida, die in zijn land al vaker ophef veroorzaakte met soortgelijke uitspraken over het Japanse oorlogsverleden, de geschiedenislessen over Okinawa "een zooitje". Okinawa-gouverneur Tamaki noemde de uitspraken van Nishida een "schandalige" verdraaiing van de geschiedenis.

We take it for granted that we almost always have cell service, no matter where you go around town. But there are places — the desert, the forest, or the …read more

"Verschroeiende hittegolf", "oranje waarschuwing", "leven in een openluchtoven" kopten Franse kranten afgelopen weekend. De temperaturen in een groot deel van Frankrijk bereikten een bijzonder vroege piek, een paar dagen achter elkaar. In zestien departementen gold code oranje vanwege extreme hitte.

Dit weekend begon de zomer officieel, en in Frankrijk werd meteen de eerste hittegolf van het jaar genoteerd. Er werden temperaturen gemeten tot aan 39 graden. En dat is vroeg.

De Franse hittegolf volgt bovendien op een opmerkelijk droog voorjaar. Zo was de maand mei in het noordwesten van Europa de droogste sinds recordjaar 1976, maakte de Europese klimaatdienst eerder bekend.

Waterstress

De Franse nationale weerdienst Méteo France stelt nu dan ook een groot tekort aan neerslag vast, vooral in de noordelijke helft van het land. "Deze hittegolf verergert de droogte, die inmiddels wijdverspreid is. De vegetatie is verzwakt. De waterstress voor planten loopt dit jaar in veel gebieden voor op vorig jaar."

Méteo France ziet dat hittegolven steeds vaker voorkomen en ook de periode waarbinnen hittegolven voorkomen rekt steeds verder op. De vroegste, net iets eerder dan die van afgelopen weekend, was die van juni 2022; in september 2023 kwam er opmerkelijk laat nog een hittegolf.

Net als bij ons is het vandaag in Frankrijk op de meeste plekken weer wat afgekoeld. Maar later in de week wordt in het zuiden opnieuw extreme hitte verwacht.

Nederland

In Nederland was het warme weer van de afgelopen dagen nog niet 'genoeg' om aan de hittegolfeisen te voldoen. Wel namen evenementen dit weekend allerlei hittemaatregelen. En ook hier hebben we een bijzonder droog voorjaar achter de rug.

In de grafiek van het neerslagtekort, die bijgehouden wordt door het KNMI, tikken we vandaag de lijn van recordjaar 1976 aan. In het westen van het land is het neerslagtekort het grootst. De verwachting is dat dat tekort de komende dagen iets minder wordt.

Spanje

Ook Spanje heeft de eerste hittegolf van het jaar al achter de rug. Wat daar opvalt, is dat er deze maand al zeven keer een temperatuur boven de 40 graden is gemeten. Verwacht wordt dat er snel nog meer van die dagen volgen. Tot enkele decennia geleden kwam dat in juni niet voor.

De maand juni is normaliter de meest gematigde van alle zomermaanden. Een natte bodem kan bovendien de warmte nog wat temperen. De grootste hitte komt meestal voor tussen half juli en half augustus.