Oekraïne maakt raketten om doelen diep in Rusland te raken. Zo zouden afgelopen weekend voor het eerst Flamingoraketten zijn gebruikt tegen het Russische leger op de Krim. Volgens de producent hebben die raketten een bereik van 3000 kilometer. In hoeverre leveren zulke krachtige projectielen Oekraïne een voordeel op in deze oorlog?
Het draait vooral om schaal, zeggen experts tegen de NOS. In het beste scenario voor Oekraïne rollen de middellangeafstandsraketten, zoals de Flamingo, in hoog tempo van een lopende band. Waar Oekraïne dat al volop lukt met de productie van drones, lijkt dat nog lang niet het geval met zware raketten.
Vandaag maakte Denemarken bekend dat de Oekraïense producent van de Flamingo, het bedrijf Fire Point, op Deens grondgebied de brandstof voor deze kruisraket gaat produceren.
'Nieuwe fase in de raketoorlog'
Volgens raketexpert Fabian Hoffmann (Universiteit Oslo) is duidelijk dat Kyiv voortaan ook inzet op de productie van middellangeafstandsraketten. Hij spreekt van "een nieuwe fase in de raketoorlog". Het zijn volgens hem geen wondermiddelen waarmee Rusland wordt verslagen, maar het kan de slagkracht van het Oekraïense leger wel fors vergroten.
Het Oekraïense leger toonde onlangs ook de nieuwe, door Oekraïne gemaakte, Neptune-raket. Deze geüpgradede versie, de 'Long Neptune', werd vorige week gepresenteerd en zou een bereik hebben van duizend kilometer. Hoeveel ervan worden gemaakt is geheim.
Oekraïne wil van de Flamingo op termijn 200 exemplaren per maand maken, zei directeur Iryna Terech van Fire Point onlangs in een interview met Politico. Volgens haar is de productie in volle gang. Ze sprak van "een soort big dick energy-moment".
In deze afbeeldingen zie je hoeveel kilo explosieven de twee raketten dragen volgens hun producenten en hoe ver hun bereik is:
Hoffmann noemt het aantal van 200 Flamingo's per maand op korte termijn niet realistisch. "De complexiteit die komt kijken bij de productie van zware raketten maakt het opschalen ervan erg moeilijk." Hij zou het voor Oekraïne al een succes noemen als er één van deze kruisraketten per dag wordt afgeleverd.
Dat een deel van het productieproces buiten Oekraïne gebeurt, zoals straks in Denemarken, is verstandig. Rusland zal zeker proberen productielocaties van deze raketten in Oekraïne te achterhalen en te bombarderen.
De Russische oorlogsmachine draait op volle toeren en produceert volgens Hoffmann naar schatting zo'n 2000 kruisraketten per jaar. Oekraïne maakt volgens hem momenteel jaarlijks zo'n duizend mini-kruisraketten, met een minder ver bereik, en dus een onbekend aantal zware kruisraketten zoals de Neptune en Flamingo.
'Rusland blijft in het voordeel'
Wat munitie en productiecapaciteit betreft zal Rusland zeker in het voordeel blijven, zegt defensieanalist Davis Ellison (The Hague Centre for Strategic Studies). Vooral met de hulp van Noord-Korea, dat ook ballistische raketten en artilleriemunitie levert. Europa produceert veel meer munitie dan voorheen, maar volgens Ellisson is een aanzienlijk deel daarvan ook bedoeld voor de herbewapening van Europese landen.
"En terwijl Oekraïne nog erg afhankelijk is van westerse inlichtingen om doelwitten te raken, kan Rusland zelf het tempo bepalen van zijn raketaanvallen op Oekraïne", zegt Ellison. Onlangs meldde The Wall Street Journal dat Washington al maanden Oekraïense verzoeken voor de inzet van Amerikaanse ATACMS-raketten op Russische grondgebied tegenhoudt.
Vrijheid om toe te slaan
De Flamingo en Neptune geven Kyiv de vrijheid om voortaan toch diep in Rusland aan te vallen. "De Oekraïners hebben ze zelf gemaakt en er zijn dus geen restricties om bevoorradingslijnen ver achter de frontlinie aan te vallen", zegt Ellison. "Het geeft Oekraïne de kans om gelijk terug te slaan tegen zware raketaanvallen, zoals we onlangs weer hebben gezien op Kyiv en andere Oekraïense steden."
Als de Flamingo het gemelde bereik van 3000 kilometer waarmaakt, komen allerlei Russische militaire bases, vliegvelden en logistieke centra als doelwit in beeld. "Deze raket zal echter oplichten als een kerstboom op radarsystemen", zegt Hoffmann.
Zowel de Flamingo als de Neptune heeft volgens hem geen geavanceerde stealth-kwaliteiten, die ze moeilijk detecteerbaar zouden maken. Daarom zijn aantallen zo belangrijk om ze toch succesvol in te zetten. "Maar voorlopig heeft Oekraïne nog niet het arsenaal voor mass targeting op lange afstand", schat Ellison in.
Nooit voldoende luchtafweer
Zodra dat wel lukt, kan de zogenoemde strategische diepte van het enorme Rusland tegen zichzelf gaan werken. De zware rakketten brengen extra doelwitten in zo'n groot gebied binnen bereik, dat het Russische leger volgens Hoffmann nooit zal beschikken over voldoende luchtafweer om alles af te schermen.
Het Oekraïense leger kan een hard hitter goed gebruiken, vervolgt de raketkenner. De kamikazedrones die nu regelmatig Russische oliedepots ver achter de frontlinie treffen, kunnen maar beperkte schade aanrichten. Hoffmann: "Een raket kan het verschil beteken tussen repareerbare of niet repareerbare schade."