NOS Nieuws - Algemeen

De Portugese regering heeft een vertrouwensstemming in het parlement verloren, waardoor er waarschijnlijk vervroegde verkiezingen zullen plaatsvinden. Het parlement verwierp een motie van vertrouwen; 142 leden zegden hun vertrouwen in het kabinet op, 88 gaven te kennen wel verder te willen.

Een jaar geleden won de sociaaldemocratische partij (PSD) van Luís Montenegro nipt de verkiezingen. De centrumrechtse Democratische Alliantie, bestaande uit onder andere PSD, kreeg de meeste stemmen.

Met een minderheidskabinet (80 zetels steun) besloot Montenegro een maand later te gaan regeren. Dat heeft hij uiteindelijk nog geen jaar kunnen doen: na elf maanden valt nu waarschijnlijk het doek. Volgens president Rebelo de Sousa zijn nieuwe verkiezingen onvermijdelijk.

Premier Montenegro zegt verdrietig en teleurgesteld te zijn. "We hebben tot het laatste moment koste wat kost geprobeerd te voorkomen dat er vervroegde verkiezingen worden uitgeschreven", zei premier Montenegro aan het eind van het urenlange debat in het parlement.

Al weken discussie

De premier kwam in opspraak wegens vermeende corruptie. In 2021 zette hij het bedrijf Spinumvia op, een adviesbureau voor gegevensbescherming. Een jaar later werd het bedrijf op naam van zijn vrouw en kinderen gezet. Maar volgens de oppositie zou Montenegro nog altijd van het bedrijf profiteren. Want volgens de Portugese wet ben je gemeenschappelijk eigenaar van alle eigendommen die je na je huwelijk verwerft.

Al weken wordt hierover in het parlement gediscussieerd. Montenegro kreeg de kans om zich te verantwoorden, maar hield vol niet fout te zitten. "Ik heb geen enkele misdaad begaan en ik heb ook geen ethische fout gemaakt", zei de premier. Door zijn houding begon de oppositie juist meer tegengas te geven. Uiteindelijk gaf de premier zelf aan een motie van vertrouwen te willen. Daar stemde de regering vorige week mee in.

Vlak daarna gaven het radicaal-rechtse Chega (49 zetels) en de socialistische partij PS (78 zetels) aan dat zij tegen de regering zouden gaan stemmen. Samen hebben deze twee partijen een ruime meerderheid en dus wordt er al bijna een week gesproken over nieuwe verkiezingen. Waarschijnlijk worden deze tussen 11 en 18 mei gehouden. Dat zouden dan de derde verkiezingen in zo'n drie jaar tijd tijd.

Corruptie en schandalen

Ook Montenegro's voorganger António Costa, tegenwoordig voorzitter van de Europese Raad, trad in 2023 voortijdig af als premier van Portugal. De socialist was betrokken hij een politieonderzoek naar mogelijke corruptie bij verschillende groene projecten. Het onderzoek naar die zaken loopt nog.

Afgaand op de peilingen van afgelopen maand, is er sinds de verkiezingen van vorig jaar weinig veranderd. Volgens die cijfers zou de partij van de Montenegro net iets meer zetels krijgen dan de socialistische partij PS en komt Chega op de derde plaats. Montenegro heeft al gezegd dat hij zich bij nieuwe verkiezingen weer verkiesbaar wil stellen.

Koffers stelen

Het radicaal-rechtse Chega groeide de afgelopen jaren hard en behaalde sinds de oprichting in 2019 bij elke verkiezingen steeds meer stemmen. Of ze daar bij de komende verkiezingen ook op kunnen rekenen is de vraag. De afgelopen maanden viel de partij van het ene in het andere schandaal.

Zo bleek een regionale politicus een 15-jarige jongen te hebben betaald voor orale seks. Een andere politicus is door de politie betrapt op het stelen van koffers van bagagebanden op verschillende vliegvelden.

Volgens Portugese media verkocht hij de spullen uit de koffers online. Hij werd direct afgestraft door zijn partijgenoten, maar de vraag is of de kiezer dit soort schandalen gaat meenemen in hun overwegingen bij de stembus.

De Iraanse president Pezeshkian zegt dat zijn land niet met de VS om tafel wil over het Iraanse atoomprogramma terwijl het wordt bedreigd. "Je doet maar wat je wil", zei Pezeshkian over de Amerikaanse president Trump, schrijven Iraanse staatsmedia.

Afgelopen vrijdag werd bekend dat Trump de hoogste leider van Iran, ayatollah Khamenei, een brief heeft gestuurd. Daarin stelde hij voor om opnieuw over het Iraanse atoomprogramma te onderhandelen. Ook onderstreepte Trump dat Iran absoluut geen kernmacht mag worden.

"Ik heb ze een brief geschreven waarin ik zeg dat ik hoop dat ze willen onderhandelen, want als we militair moeten ingrijpen zou dat verschrikkelijk zijn", zei hij in een interview met de Amerikaanse zender Fox News. Een reactie van de Iraanse president bleef tot vandaag uit.

"Het is onacceptabel voor ons dat de Verenigde Staten bevelen geven en bedreigingen uiten", zegt Pezeshkian nu. Zaterdag reageerde ayatollah Khamenei al. Hij zei dat Teheran zich niet zal laten intimideren om tot onderhandelingen te komen.

Uit de atoomdeal

In 2018, tijdens zijn eerste termijn als president, besloot Trump dat de VS uit het atoomakkoord met Teheran zou stappen. De VS, Rusland, China, Frankrijk, Engeland en Duitsland sloten de deal in 2015 en spraken daarin af om het nucleaire programma van Iran terug te schroeven en onder internationaal toezicht te plaatsen, in ruil voor het schrappen van sancties.

Trump was niet te spreken over de deal, omdat Iran in zijn ogen zo gewoon kon doorgaan met het ontwikkelen van een kernwapen.

Calin Georgescu mag definitief niet meedoen aan de presidentsverkiezingen die in mei in Roemenië plaatsvinden. Het Constitutionele Hof in Roemenië heeft zijn beroep tegen het besluit om zijn kandidatuur ongeldig te verklaren afgewezen.

De centrale kiescommissie in Roemenië bepaalde zondag dat de radicaal-rechtse Georgescu was uitgesloten van deelname. In een verklaring schreef de commissie dat een presidentskandidaat "de grondwet moet respecteren en de democratie moet verdedigen".

Daarnaast verwees de commissie ook naar de eerdere uitspraak van het Constitutionele Hof in december, waarmee de eerste verkiezingsronde van de presidentsverkiezingen ongeldig werd verklaard. Omdat Georgescu in die eerste ronde de regels had geschonden, kan hij niet nog een keer meedoen, oordeelde de commissie.

De 62-jarige politicus sprak in een reactie van "een klap voor de democratie wereldwijd".

Unaniem

Maar de hoogste rechter in Roemenië onderschrijft nu dus het oordeel van de commissie. Het besluit was unaniem en is definitief. Honderden aanhangers van Georgescu hadden zich vanmiddag in hoofdstad Boekarest verzameld bij het gebouw van het hof. Ze riepen daarbij onder meer "dieven" en "vrijheid".

Georgescu won in november onverwacht de eerste ronde van de presidentsverkiezingen. Vervolgens werd er een onderzoek gestart, na berichten over Russische inmenging in de verkiezingscampagne. De Roemeense veiligheidsraad stelde vervolgens de beïnvloeding van Rusland vast.

Zo waren volgens de Roemeense veiligheidsdiensten massaal video's van Georgescu gedeeld op TikTok door nepaccounts. Daarna bepaalde de hoogste rechter in het land dat de presidentsverkiezingen over moesten. Die worden nu in mei gehouden.

Ondanks het verkiezingsschandaal is de pro-Russische Georgescu nog altijd populair in Roemenië. Volgens een opiniepeiling die drie weken geleden werd afgenomen zou hij bij nieuwe presidentsverkiezingen ruim 40 procent van de stemmen krijgen, zo schrijft de nieuwssite Romania-Insider.

Na urenlange gesprekken tussen de Verenigde Staten en Oekraïne in het Saudische Jeddah gaan de Amerikanen per direct weer militaire hulp leveren aan Oekraïne. Ook gaat de VS weer inlichtingen delen met het Oekraïense leger.

Daarnaast accepteert Oekraïne een Amerikaans voorstel voor een staakt-het-vuren van dertig dagen met Rusland. De Verenigde Staten gaan het voorstel vandaag of morgen aan het Kremlin voorleggen. President Trump hint op een gesprek met de Russische president Poetin later deze week. Vanuit Rusland is er is nog geen reactie gekomen op het plan.

"We gaan ze vertellen dat dit op tafel ligt", zei de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rubio na het overleg in Jeddah. "Oekraïne is bereid om te stoppen met de gevechten, te stoppen met schieten en te gaan praten. En nu is het aan hen (Rusland, red.) om ja of nee te zeggen."

De oorlog tussen Rusland en Oekraïne is inmiddels al meer dan drie jaar aan de gang. Op 24 februari 2022 vielen Russische troepen massaal Oekraïne binnen.

Precies een week geleden pauzeerden de Verenigde Staten alle militaire hulp aan Oekraïne. Een dag later werd bekend dat de VS ook het delen van inlichtingen aan Oekraïne had opgeschort. De militaire steun en inlichtingen vanuit de VS zijn essentieel voor Oekraïne in de oorlog met Rusland.

Trump gaf aan dat de VS de hulp weer zou hervatten zodra Oekraïne zou laten zien zich "te goeder trouw in te zetten" voor onderhandelingen met Rusland.

Weggestuurd

De pauzes volgden op de openlijke botsing tussen de Amerikaanse president Trump en Oekraïense president Zelensky in het Witte Huis, eind vorige maand. Naar verwachting zouden de twee leiders toen een principeovereenkomst ondertekenen over de wederopbouw van Oekraïne na de oorlog, inclusief een grondstoffendeal. In plaats daarvan werd Zelensky het Witte Huis uitgestuurd.

Voor het eerst sinds die hevig ontspoorde ontmoeting voor het oog van de pers kwamen een Oekraïense en Amerikaanse delegatie vandaag bijeen. In het Saudische Jeddah is afgesproken om zo snel mogelijk alsnog een grondstoffendeal te ondertekenen.

Tijdens de gesprekken zat onder meer de Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur Mike Waltz aan tafel. Zelensky was ook in Jeddah, maar zat niet aan tafel bij de gesprekken.

De verhuur van Amsterdamse woningen aan toeristen moet verder worden ingeperkt om overlast tegen te gaan, vindt het stadsbestuur. Amsterdammers mogen hun woning vanaf volgend jaar nog maar vijftien nachten per jaar verhuren. Nu mogen ze dat nog dertig nachten per jaar doen.

Het stadsbestuur stelt voor om de beperking te laten gelden voor het stadsdeel Centrum en de wijken Nieuwe Pijp en Oude Pijp. Daar hebben de huishoudens het meeste last van toerisme; een groot deel de bewoners geeft aan negatieve gevolgen te ervaren van vakantieverhuur, schrijft regionale omroep NH.

Het stadsbestuur schrijft dat het het plan rond de zomer voorlegt aan bewoners en belangenorganisaties. Bedoeling is dat de gemeenteraad daarna een besluit neemt over het plan, dat bij groen licht vanaf april volgend jaar moet ingaan.

Registratieplicht

De gemeente is al jaren bezig om de verhuur van woningen aan toeristen aan banden te leggen. Het maximaal aantal verhuurdagen werd in 2019 aangescherpt van zestig naar dertig. Ook moeten vakantieverhuurders een vergunning en registratienummer hebben.

Toch ervaren inwoners in een groot deel van de stad nog steeds overlast door toerisme. Met de nieuwe maatregel wil de gemeente de leefbaarheid in die wijken verbeteren.

Escalatieladder

De gemeente volgt daarbij een stappenplan, de zogeheten escalatieladder. Als deze stap niet voldoende helpt, kan de gemeente op een volgende trede vakantieverhuur in bepaalde wijken tijdelijk verbieden. Het zou dan gaan om een periode van maximaal drie jaar.

De situatie wordt in dat geval continu gemonitord, aldus de gemeente. "En het college kan regels weer versoepelen of terugdraaien als de balans in een wijk is hersteld."

'Hotels zijn het probleem'

Verhuurplatform Airbnb denkt niet dat de maatregelen van Amsterdam het overtoerisme in de stad gaan oplossen. "Deze nieuwe beperking is slechts een politieke afleiding van de echte uitdagingen waar Amsterdam mee kampt."

Volgens Airbnb zou Amsterdam zich moeten richten op problemen rond hotels, niet woningen van bewoners. "Volledige woningen op Airbnb maken ongeveer 2 procent uit van de totale overnachtingen in het centrum van Amsterdam." Het verhuurplatform noemt dat percentage "verwaarloosbaar" vergeleken bij de overnachtingen in hotels. "Economische kansen voor lokale bewoners en kleine bedrijven moeten behouden blijven."

Toerisme

Sinds de invoering van een lokale verordening in 2021 is de gemeente verplicht om maatregelen te nemen die de toerisme-overlast beperken.

In 2023 waren er ongeveer 22 miljoen overnachtingen in Amsterdamse hotels en andere accommodaties en ook in 2024 oversteeg het aantal hotelovernachtingen ruimschoots boven de afgesproken grens van 20 miljoen.

Een klimaatactivist van Extinction Rebellion heeft aangifte gedaan tegen het PVV-Statenlid Ronald van Tiggelen. De vrouw werd vorige week bij het provinciehuis in Haarlem door de Noord-Hollandse politicus aangereden. Van Tiggelen reed na de aanrijding zonder te stoppen de parkeergarage in.

Het slachtoffer heeft onder meer aangifte gedaan wegens poging tot zware mishandeling en het verlaten van de plaats van het ongeval. Haar advocaat Willem Jebbink schrijft in een verklaring dat ze door de aanrijding een hersenschudding en kneuzing in haar rug opliep.

"Het Statenlid, dat na de geweldpleging ook nog eens de plaats van het ongeval verliet, waant zich kennelijk boven de wet", zegt Jebbink. "Dat is juist in deze tijd een Nederlands politicus onwaardig."

Van Tiggelen erkent tegenover persbureau ANP dat hij vorige week niet remde. Hij zegt dat hij niet wist dat daardoor iemand gewond was geraakt. Excuses aanbieden wil hij niet. "Maar ik wil dit niet opnieuw. Het zorgt er alleen maar voor dat dit soort clubs media-aandacht krijgen."

Al jaren ontkent de PVV'er dat er sprake is van een klimaatprobleem. Zo omschreef hij de angst voor klimaatverandering in 2021 als "een massahysterie".

'Beter uitleggen'

PVV-leiders Wilders wilde vandaag desgevraagd geen oordeel geven over de gebeurtenissen. Volgens Wilders heeft Van Tiggelen hem in persoonlijk bericht laten weten dat er "mensen voor zijn auto liepen" en hij het "niet bewust heeft gedaan". Daaruit kan Wilders naar eigen zeggen niet afleiden wat er is gebeurd.

"Ik was er niet bij. Als hij iets fout heeft gedaan moet hij excuses aanbieden, en als hij niet iets fout heeft gedaan moet hij dat beter uitleggen", aldus de PVV-leider. Nu er een aangifte ligt zal de zaak verder worden uitgezocht, zegt Wilders.

Jack van Gelder

De klimaatactivist deed ook aangifte tegen televisiepresentator Jack van Gelder voor opruiing. "Daar moeten ze toch een keer met een tank overheen?", zei hij over Extinction Rebellion eerder dit jaar tijdens een uitzending van het SBS6-programma De Oranjewinter.

"Het kan niet zo zijn dat wegen geblokkeerd worden en ambulances er niet doorheen kunnen vanwege mensen die er hun beroep van hebben gemaakt om de boel te stagneren", aldus Van Gelder.

"De gedraging van het Statenlid kan niet los worden gezien van de sfeer van vogelvrijverklaring van vreedzame demonstranten die toenemend door publieke figuren als Jack van Gelder wordt gecreëerd", zegt advocaat Jebbink. "Kennelijk ontbreekt bij hen enig besef over de gevolgen van dit soort uitingen."

Het Syrische ministerie van Defensie zegt dat de 'militaire operatie' tegen aanhangers van het Assad-regime voorbij is. Dat zou het einde moeten betekenen van het grootschalige geweld van de afgelopen dagen langs de Syrische kust. Maar alawieten, die het doelwit waren van de acties, geloven er niets van, vertellen ze aan de NOS.

Tijdens de aanvallen zijn volgens het in Engeland gevestigde Syrische Observatorium voor de Mensenrechten 1300 mensen vermoord, vooral burgers van de alawitische minderheid waar ook de verdreven president Assad onderdeel van uitmaakt. Huizen en auto's werden in brand gestoken. Duizenden mensen sloegen op de vlucht voor de moordpartijen.

Sommige Syrische alawieten trokken de grens over naar Libanon na het oplaaiende geweld tussen voormalige militairen uit het leger van Assad, verenigd in de MRBS, en milities gelieerd aan de nieuwe machthebbers, verenigd in de beweging HTS.

Anderen zochten veiligheid op de Russische militaire basis Hmeimim in het westen van Syrië. Rusland was een bondgenoot van het Assad-regime en lijkt de alawieten dus ook nu nog te steunen.

Garanties nodig

Wisal is een van de gevluchte alawieten op Hmeimim. Zij trok met haar man, drie kinderen en haar ouders naar de Russische basis vanuit hun nabijgelegen dorp Bustan al-Basha. Ze zit sinds het weekend op de basis. Vertrekken durft ze niet.

"Als we weggaan, wat gebeurt er dan met ons? We zijn bang dat we zullen worden vermoord", vertelt Wisal telefonisch aan de NOS. Om veiligheidsredenen wil ze niet met haar volledige naam worden genoemd.

De Syrische leider Sharaa van de beweging HTS belooft de verantwoordelijken van de massamoord op de alawieten te zullen straffen. Wisal heeft daar weinig vertrouwen in. "Ik weet zeker dat die belofte niet waar is. We vertrouwen hem niet. We hebben een échte veiligheidsgarantie nodig, niet alleen woorden."

Autonome milities

Sam Heller, onderzoeker bij de Amerikaanse denktank Century International, snapt Wisal. "Damascus doet nu een poging de situatie te kalmeren. Het geweld is afgenomen, maar er is geen enkele reden om te denken dat het gebied nu veilig is."

Dat komt volgens Heller onder meer doordat onduidelijk is welke gewapende groepen actief zijn. "Officieel vallen de meeste groepen onder het ministerie van Defensie van HTS, maar hun integratie in de militaire structuur is dubieus. De kans is groot dat ze autonoom opereren en je kunt er daarom niet op vertrouwen dat ze zich netjes zullen gedragen."

Wisal weet dat ze niet voor lange tijd op de basis kan blijven. "Ik heb diabetes en mijn man heeft een hartziekte. We krijgen een beetje eten en drinken van de Russen, maar iedereen is uitgeput." Ze hoopt daarom op internationale hulp. "We hebben iemand nodig die ons beschermt."

Volgens Heller kan Wisal beter niet op die hulp rekenen. De onderzoeker kan zich niet voorstellen dat de internationale gemeenschap zal ingrijpen. En daar komt nog bij dat de nieuwe regering in Syrië waarschijnlijk ook geen voorstander zou zijn van internationale inmenging in het land.

'Alle mannen zijn vermoord'

Toch is Wisal niet de enige die een beroep doet op de internationale gemeenschap. Ook de 39-jarige Kinana hoopt op bescherming. Zij woont in het dorp Al-Sanouber, net ten zuiden van de stad Latakia. "Alle mannen hier zijn vermoord, alleen de vrouwen zijn nog over."

Net als Wisal wil Kinana niet met haar hele naam worden genoemd. Via spraakberichten vertelt ze aan de NOS wat er de afgelopen dagen gebeurde in haar dorp.

"De eerste keer dat de gewapende mannen ons dorp binnenkwamen, waren ze niet gewelddadig." Volgens Kinana werden toen alle wapens verzameld, de inwoners werkten mee en niemand raakte daarbij gewond.

Na een paar dagen veranderde dat. "Ineens kwamen ze binnen en maakten ze alles in ons huis kapot", zegt Kinana. "Daarna kwamen de strijders nog een keer naar binnen en sleepten ze alle mannen mee naar buiten."

De twee broers en de vader van Kinana werden buiten voor haar ogen neergeschoten. "Eén van mijn broers leefde nog. Mijn moeder heeft urenlang naast hem gezeten. Ze praatte tegen hem om hem wakker te houden, om hem in leven te houden."

Toen de strijders er uren later achter kwamen dat de broer van Kinana nog leefde, schoten ze hem alsnog dood, vertelt Kinana.

Ze is met haar moeder, zus en andere familieleden in Al-Sanouber gebleven. Ze weet niet waar ze naartoe moet. "Ik wil mijn thuis niet achterlaten en ik kan mijn familie niet in de steek laten. Ik hou van mijn land, van Syrië. Ik zou willen dat ik hier in veiligheid kon leven. Ik heb geen idee wat de toekomst zal brengen."

Een lokale politicus in Zwitserland moet een boete betalen nadat hij twee roze waterpistolen voor zijn petekinderen had gekocht. De speelgoedpistolen zijn volgens het Zwitserse Openbaar Ministerie nauwelijks van echte wapens te onderscheiden en daarmee heeft de politicus de wapenwet overtreden.

De regionale krant Aargauer Zeitung schrijft dat gemeenteraadslid Marc Jaisli de waterpistolen vorig jaar zomer kocht bij de Chinese webshop Temu, waar spullen voor een spotprijs worden aangeboden. De Zwitserse douane nam de wapens echter in beslag.

Jaisli zegt dat hij niet doorhad dat hij de wapenwet overtrad. "Onwetendheid is geen excuus", zegt hij tegen de regionale krant. Het lid van de gemeenteraad van Buchs, niet ver van Zürich, zegt de boete van omgerekend ruim 1300 euro inmiddels te hebben betaald.

Lang niet alle bestelde waterpistolen worden door de Zwitserse douane in beslag genomen. Zwitserse media schrijven dat transparante waterpistolen waarvan op grote afstand meteen duidelijk is dat het speelgoed is, wel zijn toegestaan.

Op een begraafplaats in Den Haag zijn gisteravond twee minderjarigen aangehouden. Een voorbijganger zag de jongens met scherven gooien op Nieuw Eykenduynen en belde de politie, die snel ter plaatse was.

De voorbijganger fietste gisteravond rond 18.15 uur langs de begraafplaats, vertelt ze tegen Omroep West. "Ik hoorde potten kapot vallen, het geluid van vallende scherven op de grond. Toen ik naar de begraafplaats keek zag ik twee jonge gozertjes die met dingen aan het gooien waren."

Binnen tien minuten waren agenten bij de begraafplaats, zij konden de jongens aanhouden.

Eerdere vernielingen

Het gaat om een andere begraafplaats dan waar een paar weken geleden enkele tientallen graven werden vernield, en vorige week opnieuw. Dat was op Westduin, aan de Ockenburghstraat. Daarvoor zijn nog geen verdachten aangehouden.

De begraafplaats waar gisteravond twee verdachten werden aangehouden ligt iets dichter bij het centrum van Den Haag, aan de Kamperfoeliestraat. Volgens de politie lijkt het er niet op dat de vernielingen van gisteravond iets te maken hebben met de eerdere vernielingen.

Hekje kapot

De schade die het tweetal heeft aangericht is van een ander kaliber dan de eerdere vernielingen op Haagse begraafplaatsen, zegt een politiewoordvoerder. "Er zijn geen graven of urnen vernield", vertelt hij. "Maar er is wel een hekje kapotgegaan."

Beide verdachten zijn gehoord. Ze komen vrij, maar het onderzoek loopt nog door, aldus de woordvoerder. Over de consequenties is nog niets bekend.

Terreinschennis

Nieuw Eykenduynen wordt beheerd door uitvaartorganisatie DELA. "De schade is beperkt gebleven tot twee kapot gegooide beeldjes", zegt een woordvoerder. "Dankzij het snelle ingrijpen van de ooggetuige."

DELA heeft aangifte gedaan van terreinschennis. "Dit ligt heel gevoelig op een plek waar je bezinning en rouw verwacht."

De Britse politie heeft de kapitein van het vrachtschip Solong aangehouden in verband met de aanvaring, gisteren, op de Noordzee tussen het vrachtschip en een kerosinetanker. De politie van de Oost-Engelse regio Humberside schrijft in een persverklaring dat de 59-jarige man wordt verdacht van doodslag door grote nalatigheid.

Bij de aanvaring raakte een bemanningslid van Solong vermist. De zoektocht naar hem is inmiddels gestaakt.

Eerder vandaag werd nog gevreesd dat de Solong zou gaan zinken. Maar inmiddels lijkt het schip toch te blijven drijven, meldt de Britse minister van Transport tegenover tv-zender Sky. Bergingsbedrijf Boskalis is gevraagd om het andere schip, de Stena Immaculate, te bergen. Ook dat schip zinkt hoogstwaarschijnlijk niet.

35 miljoen liter kerosine

Bij de aanvaring ramde het vrachtschip de tanker, die voor anker lag voor de Britse kust. Daarna brak er aan boord van beide schepen brand uit.

De angst bestond dat de Solong de gevaarlijke stof natriumcyanide vervoerde, maar dat heeft de reder tegengesproken. De Stena Immaculate vervoerde ongeveer 35 miljoen liter kerosine voor het Amerikaanse leger.

De meerprijs op plastic verpakkingen van etenswaren en drankjes die worden meegenomen moet als het aan de Kamer ligt weer verdwijnen. Een meerderheid heeft ingestemd met een voorstel om de extra kosten voor consumenten per 1 januari volgend jaar weer af te schaffen.

Volgens de Kamer zorgt de toeslag in praktijk niet voor verduurzaming. Het opgehaalde geld gaat daar niet heen, maar zadelt consumenten wel met hogere kosten op. Hierdoor zou het draagvlak voor verduurzaming juist afnemen, vindt een meerderheid. Ook het zwerfafval op straat is door de heffing niet afgenomen.

De maatregel werd in de zomer van 2023 ingevoerd om het gebruik van plastic terug te dringen, en geldt voor eten en drinken dat ter plekke wordt ingepakt, zoals koffie voor onderweg of een afhaalmaaltijd in een bakje.

Ondernemers mogen nu nog zelf bepalen hoe hoog de meerprijs is, vanaf volgend jaar zou het een vast extra bedrag van 25 cent worden. Maar de Kamer wil er dus helemaal van af.

PVV-staatssecretaris Jansen staat ervoor open om de toeslag af te schaffen, zei hij vorige week in een debat.

Herbruikbaar servies

De Kamer vindt verder dat het gebruik van papieren bekers en bakjes met plastic laagjes op plekken waar mensen eten weer vaker moet worden toegestaan. Een meerderheid steunt een VVD-motie die het kabinet daartoe oproept. Voorwaarde is wel dat er een systeem is om de bekers in te zamelen, te sorteren en te recyclen.

Sinds vorig jaar zijn wegwerpverpakkingen in de ban gedaan bij het ter plekke consumeren van eten of drinken. In veel kantoren, sportkantines en sommige horeca kwam herbruikbaar servies in de plaats van wegwerpbekers, of bekers van harder plastic die werden ingezameld voor hergebruik.

4 miljard bekers

Over dit voorstel is Jansen minder enthousiast. Het gaat volgens hem naar schatting om 4 miljard bekers die dan onder de uitzondering zouden vallen. Vorige maand zei hij al dat het "ondoenlijk" is om te controleren of de bekers echt ingezameld en gerecycled worden als het verbod zou worden opgeheven. Volgens hem is het bij 4 miljard bekers "niet slim" om dat "op deze manier open te zetten."

Het kabinet wil verder in Europees verband regelen dat natte wegwerpdoekjes met plastic erin worden verboden. Een voorstel van de PVV om daarvan af te zien haalde het niet, de stemmen staakten. Volgende week wordt daar opnieuw over gestemd, dan hoofdelijk.

Een nipte meerderheid van de Tweede Kamer is tegen het nieuwe defensieplan van de Europese Commissie. Ook coalitiepartijen PVV, NSC en BBB stemden in met een motie om niet mee te doen aan 'Herbewapen Europa', waarvoor 800 miljard euro wordt uitgetrokken.

De kritiek van de partijen in de Tweede Kamer richt zich vooral op de aankondiging van de Europese Commissie dat landen de begrotingsregels opzij mogen zetten, om meer geld te gaan lenen voor defensie. Daardoor zal hun staatsschuld mogelijk veel sneller oplopen.

Daarnaast wil een Kamermeerderheid niet dat Europese landen gezamenlijk leningen afsluiten om het defensiebudget te verhogen. Dat levert een risico op dat landen in de toekomst elkaars schuld moeten gaan afbetalen.

Premier Schoof heeft namens Nederland al ingestemd met "de contouren" van het defensieplan. Hij zei na afloop dat de top "constructief" was en dat de EU "eenheid uitstraalt". Een reactie van het kabinet op de motie ligt daarom lastig.

Heel kort briefje

Rond 18.00 uur ontving de Kamer een heel kort briefje. "Het kabinet heeft kennisgenomen van de aangenomen motie-Eerdmans inzake ideeën van de voorzitter van de Commissie voor versterking van de Europese defensie (REARM). Het kabinet informeert de Kamer verder voorafgaand aan het debat over de Europese Raad van 20 en 21 maart." Dat staat gepland voor volgende week dinsdag. Het kabinet verwacht dus voordien met een meer inhoudelijke reactie te kunnen komen.

Dat Schoof namens Nederland al had ingestemd, weerhield de tegenstanders er dus niet van vandaag toch tegen te stemmen. Zij vinden de financiële risico's te groot.

NSC-leider Pieter Omtzigt wijst erop dat de financiering doet denken aan eurobonds. "Het vergroot het risico op een nieuwe en diepe schuldencrisis", zei hij in een stemverklaring. "Die bedreigt de bestaanszekerheid en dan zijn landen niet meer in staat om Oekraïne te helpen."

Ook de VVD is in principe tegen gezamenlijke EU-schulden. Toch stemde de partij niet in met de motie omdat het kabinet de ruimte moet hebben om aan de Europese onderhandelingstafel mee te praten, vindt de partij.

"Ik vind niet dat je een kabinet met handen op de rug op pad kan sturen. Je moet geen politiek wensenlijstje meegeven," zei partijleider Dilan Yesilgöz voordat de stemming begon.

Ook vindt ze het te vroeg omdat de details van het plan nog niet bekend zijn. "Ik vind alle standpunten over een plan dat niet bestaat voortijdig."

Oppositiepartijen GroenLinks-PvdA en D66 wezen er in hun stemverklaring op dat de motie premier Schoof weinig mandaat geeft. "Het is gekkenwerk en zet de premier volledig in zijn hemd", zei D66-leider Jetten. Europese leiders hebben er vorig week al mee ingestemd om het herbewapeningsplan verder uit te werken.

"Deze premier moet in Europa mee kunnen praten", vindt ook Jesse Klaver van GroenLinks-PvdA. "Anders zit Nederland niet meer in de cockpit van Europa." Hij verzocht premier Schoof voor 17.00 uur vandaag met een reactie te komen, wat dus eind van de middag gebeurde met het summiere briefje.

In de file

De motie van JA21-leider Joost Eerdmans werd vorige week al behandeld in de Tweede Kamer, voordat premier Schoof naar een Europees topoverleg over Oekraïne reisde. Die stemming liep uit op een gelijkspel.

Opmerkelijk genoeg miste Eerdmans zelf de stemming, omdat hij in de file stond. Met zijn stem erbij had het voorstel toen al een meerderheid gehaald.

De Amerikaanse president Donald Trump dreigt de heffingen op Canadees staal nog eens te verhogen met 25 procentpunt. Dat zou boven op de importtarieven van 25 procent op staal en aluminium komen, die morgen ingaan.

Trump heeft hierover een bericht geplaatst op Truth Social, zijn socialemediaplatform. Amerikaanse bedrijven die staal en aluminium uit Canada importeren moeten dan vanaf morgen een heffing van 50 procent gaan betalen. Vorige week had Trump dit dreigement ook al geuit.

In de uitgebreide post somt de president allerlei zaken op die volgens hem oneerlijk zijn in de handelsrelatie met Canada. Hij herhaalde nog eens dat hij Canada wil inlijven. De Canadezen mogen hun volkslied houden, maar wat hem betreft als staat van de VS.

De nieuwe Canadese premier Carney liet gisteren al weten hard terug te slaan tegen Amerikaanse heffingen. "Mijn regering zal onze heffingen handhaven totdat de Amerikanen ons respect tonen en geloofwaardige, betrouwbare toezeggingen doen voor vrije en eerlijke handel", zei hij.

Zware dag

De beurzen wereldwijd reageren in mineur op de ontwikkelingen in de VS. Na een zware dag gisteren opende de Dow Jones vandaag weer een procent lager. Ook de Amsterdamse AEX stond halverwege de middag ruim een procent in de min.

Veel beleggers reageerden bezorgd na Trumps waarschuwing voor een Amerikaanse recessie door zijn handelsoorlog. Ook zijn er zorgen over het Amerikaanse vertrouwen in de economie en uitgaven van Amerikaanse consumenten.

De schipper van een watertaxi die in de zomer van 2022 tegen een rondvaartboot botste op Maas heeft een taakstraf van 80 uur opgelegd gekregen. Volgens de rechter is hij de hoofdschuldige van de aanvaring. De schipper van de rondvaartboot, Menno V., moet een boete van 500 euro betalen.

De rechtbank zegt dat de 75-jarige Willem de J. met zijn watertaxi te ver naar links voer, tegen de richtlijnen in. Bovendien zou hij niet genoeg rond hebben gekeken, waardoor hij de rondvaartboot niet heeft gezien.

De botsing vond plaats op 21 juli 2022 onder de Erasmusbrug. Na het ongeluk kapseisde de watertaxi. Met behulp van een andere watertaxi kon het vaartuig voor een deel worden omgekeerd.

Luchtbel

Daarna konden alle zes opvarenden, onder wie een kind dat net had leren zwemmen, uit het water worden gered. Ze hadden daar een kwartier gelegen. Ze overleefden vooral doordat ze in een luchtbel onder de omgeslagen watertaxi konden ademhalen.

De rechtbank stond stil bij dit moment. "Dit moet zeer beangstigend zijn geweest. Zij hebben gevreesd voor hun leven", citeert regionale omroep Rijnmond.

Lagere straffen

Het OM eiste tegen de 75-jarige schipper van de watertaxi een taakstraf van 150 uur en een boete van 1000 euro. En tegen V. had het OM 120 uur taakstraf en eveneens een boete van 1000 euro geëist.

De straffen vallen allebei lager uit omdat de rechtbank heeft meegewogen dat De J. na de botsing zelf ook te water is geraakt. Bovendien is er geen kans op herhaling, aangezien de schipper na het ongeluk direct is gestopt met varen. Voor de rechter telt ook mee dat hij nooit eerder veroordeeld is.

De rechtbank sprak V. vrij: hij had niet onoplettend gevaren. Wel heeft hij nagelaten zijn vertrek te melden via de marifoon. Daarom krijgt hij een boete van 500 euro.

In Nederlandse klassen in het voortgezet onderwijs is het rumoeriger dan in andere landen. Internationaal gezien scoort Nederland opvallend laag. De Vlaamse hoogleraar pedagogiek Orhan Agirdag deed er onderzoek naar en noemt het zelfs een "structurele gedragscrisis".

Agirdag analyseerde de resultaten van een grootschalig internationaal onderzoek uit 2022 samen met twee andere onderzoekers, onder wie Tom Bennett, die in Groot-Brittannië als nationale gedragsadviseur in het onderwijs is aangesteld.

De zogenoemde PISA-enquête legt het vergrootglas op de schoolprestaties van kinderen in 81 landen. Eerder werd al duidelijk dat de leesvaardigheid van Nederlandse 15-jarigen verder achteruit was gegaan.

De drie onderzoekers zoomden in op de discipline in de klas. In het PISA-onderzoek kregen 15-jarige leerlingen vragen over verstoringen tijdens wiskundelessen.

Niet luisteren naar de leraar

Van de ondervraagde Nederlandse kinderen gaf 81 procent aan dat er ten minste in sommige lessen niet wordt geluisterd naar wat de leraar zegt, 7 procent van de kinderen zegt in de enquête dat er in alle wiskundelessen niet wordt geluisterd naar de leraar.

Verder zegt 83 procent dat het in elk geval in sommige lessen lawaaiig en rommelig is in de klas. 9 procent geeft aan dat dat bij wiskunde altijd zo is.

Daarnaast zagen kinderen in het PISA-onderzoek afleiding door smartphones en dat leraren geregeld moeten wachten met de les totdat het rustig is in de klas.

Smartphones zijn in Nederland sinds vorig jaar verboden in de klas. Volgens het ministerie van Onderwijs zijn middelbare scholieren sinds het verbod onderling socialer en geconcentreerder in de lessen. Maar volgens de onderzoekers laten de cijfers van het PISA-onderzoek zien dat de telefoon "niet de enige factor" is voor onrust in de klas.

Uit het onderzoek blijkt dat Nederland in de Europese achterhoede zit qua discipline in de klas. Van de 81 onderzochte landen staat Nederland op plek 65. In West-Europa scoort alleen Frankrijk slechter. "Dat is bepaald geen compliment", zegt Agirdag in Trouw.

Uit eerder onderzoek is bekend dat structuur en rust in de klas van belang zijn om goed te kunnen leren.

Structurele crisis

Agirdag ziet dat leerlingen in drukke en rumoerige klassen lager scoren op rekenen in de PISA-index. Klassen waar het disciplinaire klimaat niet in orde is, behalen gemiddeld een PISA-score van 455 voor rekenen. In klassen waar het wel rustig is, ligt die score 56 punten hoger. Dat komt volgens de hoogleraar neer op een leerkloof van meer dan een schooljaar.

Een oorzakelijk verband is niet aangetoond, al lijkt het er volgens de onderzoekers wel op dat dat er is. Ook als er rekening wordt gehouden met de sociaaleconomische status van kinderen, de migratieachtergrond en het onderwijstype blijft de relatie tussen "het disciplinair klimaat en de rekenprestaties statistisch significant".

De onderzoekers vinden dat gedrag en discipline op middelbare scholen een ondergeschoven kindje zijn en spreken van een "structurele crisis" op dat gebied. Ze vinden dat scholen en de politiek meer moeten doen om te zorgen voor rust in de klas.

Het leven blijft steeds duurder worden, maar hoeveel precies, dat verschilt per consument enorm. Zo is het leven van vleeseters in een jaar en zelfs een maand tijd flink duurder geworden dan voor vegetariërs.

Datzelfde geldt voor huurders die veel gas gebruiken tegenover huiseigenaren die van het gas af zijn. Ook voor drinkers is het verschil groot: de prijs van wijn is gedaald, terwijl die van bier juist steeg.

Dat blijkt uit de definitieve cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) over de inflatie uit februari. Vorige week kwam de eerste raming met 3,8 procent opnieuw hoger uit.

Dit betekent dat de prijzen vorige maand 3,8 procent hoger lagen dan in februari 2024. Maar ook vergeleken met de eerste maand van 2025, toen de inflatie op 3,5 procent uitkwam, werd het leven in februari op veel vlakken duurder.

Toch verschilt de inflatie van dagelijkse producten dus enorm van persoon tot persoon, zo is te zien in de uitgebreide cijfers die het CBS altijd een week na de eerste raming publiceert.

Vergeleken met een jaar geleden werden vleesproducten bijvoorbeeld 5 tot 9 procent duurder. Ook vergeleken met januari betalen consumenten 1 tot 2 procent meer bij de slager. Wel zijn er verschillen: de prijs van kip steeg veel minder hard dan van rund- of varkensvlees.

Alternatieven

Wie vlees vervangt door vis merkt minder van de inflatie. Verse vis was in februari 1,3 procent goedkoper dan een jaar geleden. Eieren waren zelfs 3,1 procent goedkoper dan in februari 2024. Voor verse groente hoefde 3 procent minder te worden betaald. De prijs van aardappelen steeg in een jaar tijd met 1,4 procent.

Inflatie verschilt per jaar en per maand:

Ook bij het ontbijt merken consumenten de inflatie. Niet direct als ze een boterham nemen. Brood werd in een jaar tijd niet heel veel duurder: 1,2 procent. En vergeleken met januari is de prijsstijging van 0,1 procent voor brood nihil. Maar wie aan het smeren slaat, zal met de prijsstijging van 19,8 procent van boter zuinig aan doen.

Een plak kaas op de boterham met boter werd ruim 4 procent duurder. Maand op maand ruim 2 procent. Een glas melk aan het ontbijt werd in een jaar bijna 4 procent duurder. En ook hierin zitten verschillen. Vergeleken met januari werd volle melk in februari bijna 4 procent goedkoper, terwijl de prijs van halfvolle melk maar 1 procent in prijs daalde.

Thee werd in een jaar tijd weer 9,3 procent duurder, koffie zelfs 16,5 procent. Ook hier blijven de prijzen per maand stijgen, waarbij de nieuwe prijzen in de supers er nog aan komen.

Hogere belastingen

Door de accijnsverhoging op tabak uit april vorig jaar voelen rokers al bijna een jaar een hogere inflatiepijn dan niet-rokers. Sigaretten werden 31,5 procent duurder. Sigarenrokers merken hier door een prijsstijging van 5 procent iets minder van. Over twee maanden moet deze prijsverhoging wel uit de inflatiecijfers verdwenen zijn.

Datzelfde zou al het geval moeten zijn voor de extra accijns op frisdranken, sappen en plantaardige melkproducten, die op 1 januari 2024 werd ingevoerd. Toch steeg de prijs op frisdrank sinds februari vorig jaar nog met 3,5 procent. Bij vruchtensap was dit zelfs ruim 7 procent.

Wie goedkoper uit wil zijn door dan maar water te gaan drinken, merkt dat de prijs van mineraal- en bronwater in een jaar tijd bijna 13 procent hoger is geworden. Water uit de kraan is altijd goedkoper, hoewel ook de kosten van watervoorziening in een jaar tijd met ruim 9 procent stegen. Voordeel is wel dat deze prijzen per maand verder niet verschillen.

Europees buitenbeentje

In al die verschillen zit nu net het probleem van de Nederlandse inflatie, die veel hoger ligt dan het Europese cijfer. "De inflatie wordt elke vijf jaar gebaseerd op een soort mandje met bestedingen. Het zou best kunnen dat huishoudens hun gedrag al hebben aangepast", zegt hoofdeconoom Marieke Blom van ING. "Het zicht op wie het goed of slecht heeft ontbreekt grotendeels."

Ze noemt als voorbeeld diepvriesgroente. De prijs hiervan steeg in een jaar tijd met bijna 15 procent, vermoedelijk door de hogere energiekosten voor het vriesvak. Verse groente werd juist 3 procent goedkoper.

"Het zou best kunnen dat consumenten zijn geswitcht van diepvries naar verse groente of in blik. Ook zijn ze mogelijk thuis minder energie gaan gebruiken door de hoge prijzen."

In Nederland is veel onvrede over de inflatie, zeker omdat die pijnlijk afsteekt tegen de Europese inflatie van 2,8 procent. Maar Blom vindt het vergelijken van landelijke inflaties niet echt handig. "Bij ons is de inflatie ook een teken dat het hier economisch beter gaat. Afgelopen jaar stegen hier de lonen heel sterk, sterker dan in Frankrijk. Dat rekenen bedrijven door."

Volgens Blom is het beter om naast inflatie ook naar loonstijgingen te kijken. Er is dus een hogere accijns op belasting en frisdrank, maar de huren waren Nederland ook enige tijd bevroren. "Dat wordt nu ingehaald. En ook dat zie je terug in de hoge inflatie in Nederland."

Het vrachtschip Solong dat stuurloos voor Engelse kust ligt, gaat zinken. Dat verwacht de Britse staatssecretaris van Transport.

Gisteren ramde het schip de kerosinetanker Stena Immaculate, die voor anker lag. Beide schepen vlogen na de aanvaring in brand. Afgelopen nacht kwam de Solong uit zichzelf los van de Stena Immaculate. Inmiddels drijft het verder af, richting het zuiden.

De angst bestond dat de Solong de gevaarlijke stof natriumcyanide zou vervoeren, maar dat heeft de reder inmiddels tegengesproken. "Er zijn vier lege containers die eerder de gevaarlijke chemicaliën hebben bevat en deze containers blijven we in de gaten houden", valt te lezen in een verklaring.

Portugese vlag

Wel staat het schip nog altijd in brand, meldde de Britse kustwacht rond 13.30 uur. Naar verwachting zal het de komende uren niet in botsing komen met de vaste wal.

Eén bemanningslid van de Solong, die onder Portugese vlag vaart, wordt nog altijd vermist. De zoektocht naar hem is inmiddels gestaakt.

Boskalis

Bergingsbedrijf Boskalis maakte vanochtend bekend dat het is gevraagd om de kerosinetanker te bergen. Op dat moment leek de brand op dat schip grotendeels geblust, hoewel nog onduidelijk is hoe de situatie in het schip is.

De Stena Immaculate vervoerde ongeveer 35 miljoen liter kerosine voor het Amerikaanse leger. Volgens de rederij was de lading verdeeld over zestien afzonderlijk tanks. Ten minste één van deze tanks zou beschadigd zijn geraakt door de aanvaring. Hoeveel liter kerosine het schip heeft verloren, is nog niet duidelijk.

Een vrouw uit Kerkrade heeft aangifte gedaan omdat ze is opgedoken in een advertentie waarin ze eigenlijk helemaal niet voorkwam. Op sociale media gaat een gemanipuleerde video rond waarin ze een online casino lijkt aan te prijzen. In werkelijkheid is zij een voormalig gokverslaafde en vertelde ze juist over de gevaren van online gokken.

In de video, vermoedelijk bewerkt met AI, vertelt de vrouw dat ze door haar vriend was aangespoord een app te downloaden, nadat hij al "duizenden euro's had gewonnen". Met 20 euro inzet zou ze een bedrag van 12 miljoen euro hebben gewonnen. Kijkers worden aangemoedigd op een link te klikken om allerlei apps te downloaden van illegale casino's.

Volgens de regionale omroep L1 is voor de advertentie een interview gebruikt dat de vrouw vorig jaar aan de omroep had gegeven. In dat gesprek vertelde ze juist over haar gokverslaving en de risico's van online gokken. Die beelden zijn zo bewerkt dat mensen worden aangespoord om online te gaan gokken.

'Betrouwbaarheid misbruikt'

Lia viel bijna van haar stoel toen ze zichzelf zag in de reclame voor online gokken. "Door mijn eigen ervaring met gokken weet ik al dat het te mooi is om waar te zijn. Ik schrok me kapot, met name omdat mensen hier kennelijk toch makkelijk in trappen", vertelt ze.

Ze heeft aangifte gedaan bij de politie. "Dit soort filmpjes moeten van het internet verdwijnen. Je hoort weleens dat bekende Nederlanders misbruikt worden hiervoor, maar kennelijk dus ook gewone burgers."

Bekijk hier een deel van het origineel en de bewerkte video:

Ook de regionale omroep is verrast door het filmpje. Volgens interim-chef nieuws Bern Opdenacker is de betrouwbaarheid van een publieke omroep als L1 misbruikt door de makers van het filmpje. "Door allerlei technieken wordt het steeds makkelijker om dit soort filmpjes te maken. Je kunt bijna niet meer zien of het echt is of niet. Dat is gevaarlijk."

Volgens L1 circuleert het filmpje pas enkele dagen op het internet. Door na de video op een link te klikken, kunnen mensen apps downloaden van illegale casino's. Volgens de omroep hebben duizenden mensen dat ook gedaan.

Juist dat vindt Lia verontrustend, zegt ze. "Dan hebben dus ook veel mensen geld overgemaakt en waarschijnlijk niks ervan teruggezien. Misschien dom van die mensen, maar ik hoop ze - door dit nu naar buiten te brengen - hier wel voor te waarschuwen." L1 heeft een van de goksites waarnaar werd verwezen, schriftelijk gevraagd om een reactie, maar die is uitgebleven.

VVD'er Christianne van der Wal stopt als Tweede Kamerlid. Op X noemt de oud-minister de beslissing om te stoppen niet eenvoudig, maar voor haar de juiste. "Hoe eervol het vak van Tweede Kamerlid ook is, dit is niet mijn plek."

Van der Wal (51) zat sinds de vorige verkiezingen in 2023 in de Tweede Kamer. Ze stond toen op de vijfde plek van de VVD-kieslijst. Van der Wal zegt dat ze de komende weken haar portefeuille overdraagt. Ze hield zich vooral bezig met defensie, oorlogsgetroffenen en cultuur.

Voor haar Kamerlidmaatschap was Van der Wal minister voor Natuur en Stikstof. In die functie werd ze veelvuldig geconfronteerd met boerenprotesten, onder meer bij haar woonhuis. Dat gebeurde rond de tijd dat ze nieuwe stikstofreductieplannen had bekendgemaakt.

Giertank geleegd

Van der Wal kreeg lof voor hoe zij met de demonstranten in gesprek ging. Ze stond hen te woord, maar stuurde ze daarna weg toen de situatie te bedreigend werd.

Het eerste protest bij het huis van de minister verliep vreedzaam, maar bij een andere actie liep het uit de hand. Demonstranten braken door een blokkade heen en vernielden hierbij een politieauto. Ook leegden ze een giertank in de buurt van de woning van Van der Wal.

Van der Wal staat boeren te woord bij het eerste protest:

Van der Wal kwam als minister onder meer met grondige hervormingen voor het landelijk gebied. De stikstofuitstoot moest omlaag en er kwamen plannen om de natuur te herstellen.

Voor dat Nationaal Programma Landelijk Gebied was ongeveer 25 miljard euro uitgetrokken. Het huidige kabinet zette een streep door het plan. Van het geld bleef nog ongeveer 5 miljard euro over.

Voor een plek in dit kabinet was Van der Wal niet beschikbaar. "Ik denk dat in deze constellatie de Kamer beter bij me past", zei ze destijds. "Ik ben veel meer van de vooruitgang en van de transities."

Eerder was Van der Wal gedeputeerde, wethouder en voorzitter van de VVD. In haar tijd als voorzitter gold Van der Wal als vertrouweling van de minister-president Rutte. Wat zij nu gaat doen is nog niet bekend.

Op X bedankt VVD-partijleider Yesilgöz Van der Wal "voor alles wat je al die jaren op zoveel plekken voor ons hebt gedaan en betekend".

Terwijl de gevechten tussen Oekraïne en Rusland onverminderd doorgaan, draait de diplomatieke machine op volle toeren. Op meerdere fronten wordt deze week overlegd, zowel zichtbaar als onzichtbaar. Een overzicht.

Saudi-Arabië: Zelensky en Rubio op pad

De Oekraïense president Zelensky is in Saudi-Arabië om te praten met de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman. Ook de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rubio is in het land. Hij spreekt met hooggeplaatste Oekraïense ambtenaren, maar naar verwachting niet met Zelensky, meldt de BBC. Sinds de Amerikaanse toenadering tot Rusland en de ruzie tussen Zelensky en president Trump in het Witte Huis is de relatie tussen Oekraïne en de VS ernstig verstoord.

Parijs: hoogste Europese legerleiders komen samen

De hoogste Europese legerleiders zijn vandaag in Parijs. Zij praten over een troepenmacht die moet toezien op een toekomstig bestand in Oekraïne. Bij het overleg is de pers niet welkom, maar mogelijk lekken er toch wat overlegpunten uit. De bijeenkomst wordt voorgezeten door het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk en ook de Nederlandse Commandant der Strijdkrachten Eichelsheim is aanwezig.

Het VK en Frankrijk willen met een aantal landen een zogenoemde 'coalition of the willing' vormen, landen die een alternatief gaan bedenken voor de Amerikaanse en Russische plannen om de oorlog in Oekraïne te stoppen.

Nog meer Parijs: topoverleg Brits, Frans en Duits leger

Morgen is de Britse minister van Defensie Healey in Parijs. Hij spreekt met zijn collega's van de drie andere militaire grootmachten in Europa: Frankrijk, Duitsland en Italië. Ook Polen is aanwezig. Dat land is militair minder machtig dan de anderen, maar is als buurland van Oekraïne zeer belangrijk en pompt de laatste jaren miljarden extra in defensie.

Zaterdag organiseert de Britse premier Starmer een online top over Oekraïne, waarbij opnieuw wordt gesproken met landen die willen meedoen met de gelegenheidscoalitie.

Canada: overleg G7-ministers over steun

Ondertussen komen in het Canadese Charlevoix, in de buurt van de stad Quebec, de ministers van Buitenlandse Zaken van de G7-landen morgen samen. Ze spreken twee dagen lang over een reeks onderwerpen. Op de agenda staat onder meer "de voortdurende steun voor Oekraïne in het licht van de Russische agressie".

Rutte, Zelensky en anderen naar Trump?

En dan zijn er nog onbevestigde berichten over mogelijk overleg tussen Trump en NAVO-chef Rutte in de VS. En mogelijk gaan ook Macron, Starmer en Zelensky naar Washington om een eigen voorstel te presenteren voor een bestand in Oekraïne. Een concrete datum is er echter nog niet.