Op haar telefoon in haar huis in Caracas scrolt de Venezolaanse Noelia door berichten op sociale media. Het gezicht van de Amerikaanse president Donald Trump verschijnt op haar scherm, met daaronder een bericht over uitgezette migranten.
Ze toetst het nummer in van haar echtgenoot, die al snel in beeld verschijnt. "Je bent toch niet het land uitgezet? Ik maak me grote zorgen door alle berichten op sociale media. Ze zoeken mensen ook op hun werk, hoorde ik", zegt ze.
Haar echtgenoot loopt al bellend op straat in de VS en probeert haar gerust te stellen. "Als ik ze zie ren ik snel weg!" zegt hij. Net als honderdduizenden andere Venezolanen zijn er bij dit koppel grote zorgen sinds er een akkoord gesloten is tussen Trump en de Venezolaanse president Maduro.
Terwijl andere landen in Latijns-Amerika in eerste instantie weigerden mee te werken aan het terugnemen van migranten die door de VS in militaire vliegtuigen werden teruggestuurd, sloot Maduro direct een deal.
Lange neus naar de oppositie
Hij hoopt zo onder sancties uit te komen die Trump naar alle waarschijnlijk zou intensiveren na de Venezolaanse verkiezingen van vorig jaar. Die zijn volgens de oppositie en veel andere landen en internationale organisaties in werkelijkheid niet door Maduro, maar door oppositiekandidaat Edmundo Gonzalez gewonnen.
Maar Maduro liet zich begin dit jaar voor de derde keer installeren tot president, zonder de stemresultaten openbaar te maken. Hoewel de VS Maduro niet erkent als staatshoofd maakten de Amerikanen toch afspraken met hem over de uitzetting van Venezolanen.
"Trump handelt uit eigenbelang", zegt Carlos da Rosa Martins, die als politicoloog verbonden is aan de Federale Universiteit van Rio de Janeiro. "Hij wil medewerking met het uitzetten van Venezolanen die in de VS zijn. Het gaat om criminelen, maar ook om burgers die tot nu toe juist een speciale verblijfsvergunning hadden vanwege de politieke en economische situatie in Venezuela onder het autoritaire regime van Maduro."
Volgens hem heeft Maduro ook een groot belang bij zo'n deal. "Maduro kan laten zien dat hij samenwerkt met de Amerikanen en het is een lange neus naar de Venezolaanse oppositie, die juist hoopt op steun van Trump", zegt Da Rosa Martins.
Urenlang niets te drinken
Op de Venezolaanse televisie is de bijeenkomst tussen Maduro en de speciaal gezant van Trump die naar Caracas kwam breed uitgemeten. Terwijl Venezuela uit eigenbelang de Amerikanen dus belooft te helpen, reageerden landen als Brazilië, Honduras en vooral Colombia veel feller toen vorige maand migranten in Amerikaanse legervliegtuigen werden overgebracht naar deze landen.
Ze werden naar eigen zeggen behandeld als criminelen: ze werden geboeid, kregen urenlang niets te drinken en mochten niet naar het toilet. President Lula da Silva van Brazilië reageerde verontwaardigd op deze mensonterende behandeling. Zijn Colombiaanse ambtgenoot Petro weigerde zelfs de Amerikaanse toestellen te laten landen en stuurde ze terug.
Daarop reageerde Trump woedend met importheffingen oplopend tot 25 procent en andere sancties. In eerste instantie verweerde Petro zich door ook met heffingen richting de VS te dreigen, maar uiteindelijk ging Colombia overstag en besloot de uitgezette Colombianen met een eigen vliegtuig alsnog op te halen.
"Het lukt Trump om met chantage de Latijns-Amerikaanse landen tegen elkaar uit te spelen", zegt Da Rosa Martins. "Veel landen zijn voor steun, financieel en politiek, afhankelijk van het machtige Amerika. Bovendien zijn de opgelegde sancties ook vaak persoonlijk richting politici. Als ze bankrekeningen hebben in de VS worden die bevroren of ze krijgen geen visum om naar de VS te reizen."
Het lukt de landen niet om gezamenlijk een vuist te maken. Dat komt mede, zegt Da Rosa Martins, doordat er in sommige landen linkse dan wel rechtse regeringen aan de macht zijn en de zakenelite daar vaak nauwe banden onderhoudt met de VS.
Een spoedvergadering die na de uitzettingen onmiddellijk werd belegd door samenwerkingsorgaan Celac, waarin meer dan dertig Latijns-Amerikaanse en Caribische landen zitten, werd op het laatste moment afgelast. Volgens Celac-voorzitter Honduras was er geen consensus tussen de landen.
De agressieve Amerikaanse opstelling richting Latijns-Amerika, waarbij Trump vooral zijn wil doordrijft, kan Latijns-Amerikaanse landen wel verder richting grootmacht China sturen, dat hier de laatste decennia toch al steeds meer macht krijgt, denkt Da Rosa Martins.
Niet veilig
"Meer dan twintig landen in de regio maken ondertussen deel uit van het Chinese Belt and Road-initiatief en er worden er grote infrastructurele bouwwerken met Chinees geld gebouwd", zegt de politicoloog.
"Het kan de regio veel meer kansen bieden om met China in zee te gaan. Maar dat baart Amerika juist zorgen. Panama stopte al met samenwerking met China na dreigementen van Trump om het Panamakanaal in te nemen. De vraag is wat de andere landen gaan doen als ze onder druk worden gezet."
De Venezolaanse Noelia hoopt niet dat haar man wordt uitgezet en terug moet naar Venezuela. "Natuurlijk mis ik hem, maar als hij terug moet loopt hij gevaar om direct opgepakt te worden. Hij is hier niet veilig en was juist gevlucht voor de repressie van Maduro", zegt ze.