Aggregator

Turijn kleurt Oranje: Nederlandse delegatie naar grootste boekenfestijn Italië

1 month 3 weeks ago

Nederlandse literatuur is enorm populair in Italië. Daarom bezoekt een Nederlandse delegatie de komende dagen het boekenfestival in Turijn. De 37e editie van de beurs staat namelijk in het teken van Nederlandse literatuur.

Het boekenfestival is het grootste in zijn soort in Italië en trekt ruim 200.000 bezoekers. Meerdere Nederlandse schrijvers worden vanaf vandaag tot en met maandag onder de aandacht gebracht.

'Rechttoe-rechtaan-stijl'

De afgelopen tien jaar is het aantal vertalingen van Nederlandse boeken naar het Italiaans enorm gegroeid, zegt directeur Romkje de Bildt van het Nederlandse Letterenfonds. Ook zij is erbij in Turijn. "Het is natuurlijk heel fijn dat het zo ontzettend goed gaat met de Nederlandse literatuur in Italië", zegt De Bildt.

Favorieten onder de Italianen zijn onder anderen Jan Brokken, Kader Abdolah, Cees Nooteboom en Herman Koch, vertelt de directeur. Maar ook kinderboeken doen het goed, zoals de boeken van Annet Schaap.

"Ze houden hier van de rechttoe-rechtaan-stijl van de Nederlandse literatuur en ook van de aantrekkingskracht van het Nederlandse landschap", zegt De Bildt. "Eigenlijk zoals wij het in Nederland ook fijn vinden om bij De acht bergen van Paolo Cognetti te dromen van mooie wandelingen door een hoog berglandschap. Andersom is dat dus ook zo."

Een populair boek bij de Italianen is bijvoorbeeld De ontdekking van Holland van Jan Brokken, over de internationale kunstenaarskolonie in Volendam rond 1900. "Het is ergens eigenlijk ook een soort internationale culturele uitwisseling", zegt De Bildt.

'Een rijker mens'

Ook de Nederlandse schrijver Gideon Samson is van de partij in Turijn. Hij schreef het boek Eilanddagen, voor kinderen van 11 jaar en ouder. Ook dat boek werd in het Italiaans vertaald. "Hier loop je echt tussen de lezers rond", zegt Samson. "Dat is ontzettend leuk."

Samson werd vandaag op de beurs geïnterviewd door Italiaanse scholieren:

Volgens Samson is de Nederlandse literatuur van hoog niveau. "Er zijn veel goede en mooie boeken, ook voor kinderen, die qua taal scherp en verfijnd zijn. Nederlandse schrijvers gaan op een doordachte manier met taal om. Ik heb het idee dat dit in Italië wordt gewaardeerd."

Samson is vaker in Italië geweest en hij merkt dat veel kinderen 'op lezen zitten'. "In Nederland kennen we boekenclubjes meer van oudere mensen. Ik vind het ontzettend goed dat kinderen op jonge leeftijd al zo met lezen bezig zijn. Daar word je een rijker mens van."

Best Vertaalde Boek

De Bildt verheugt zich op de vele lezingen en de vertaalworkshop die het Letterenfonds op het festival organiseert. Ook zal het Italiaanse publiek via verschillende optredens kennismaken met auteurs als Anya Niewierra, Hanna Bervoets en Ilja Leonard Pfeijffer. Die laatste woont ook in Italië en schrijft veel over het land.

Jan Brokken maakt kans op de prijs voor Best Vertaalde Boek van een Europese schrijver. "Dat is een spannend moment de komende dagen. We hopen natuurlijk dat hij wint", zegt De Bildt.

Kabinet wil in elke buurt noodsteunpunten voor als het crisis is

1 month 3 weeks ago

Het kabinet wil in elke buurt een noodsteunpunt waar mensen terechtkunnen als het crisis is. Bij langdurige stroomuitval of een andere noodsituatie kan iedereen daar dan terecht om de laatste informatie te horen, om apparaten op te laden via een aggregaat, om vermisten op te geven of voor drinkwater.

Minister Van Weel (Justitie en Veiligheid) was al voorstander van zulke verzamelplekken, maar maakt vandaag bekend dat hij ook daadwerkelijk geld uittrekt voor een netwerk van noodsteunpunten.

Het is de bedoeling dat uiteindelijk iedereen "binnen loopafstand" een noodsteunpunt heeft, legt Van Weel uit in gesprek met de NOS. Op wat voor locaties ze komen, is aan het lokaal bestuur, maar volgens de minister moet gedacht worden aan plekken als brandweerkazernes en sportcomplexen.

Dreiging van Rusland

Naar de steunpunten gaat dit jaar en volgend jaar geld voor de opstartfase in totaal zo'n dertig miljoen euro, en vanaf 2027 gaat er elk jaar ongeveer 65 miljoen euro naar 'lokale en regionale weerbaarheid'. Dat is vooral bedoeld om die noodsteunpunten op te zetten en voor bewustwordingscampagnes.

Mede door de toenemende dreiging van Rusland wil het kabinet voorzorgsmaatregelen nemen. Door een cyberaanval of oorlog kunnen er ook tekorten aan bepaalde spullen ontstaan, bij zo'n noodsteunpunt zouden mensen het broodnodige op kunnen halen. Ze zouden er bijvoorbeeld ook eerste hulp kunnen krijgen.

"We verwachten niet vandaag of morgen in een conflict te komen", zegt Van Weel. "Maar we zien de wereld om ons heen veranderen en je moet wel voorbereid zijn." Recent pleitte hij er al voor dat burgers zichzelf moet voorbereiden op noodsituaties door een noodpakket in huis te halen waarmee ze 72 uur vooruit kunnen.

Bezuiniging

Het Veiligheidsberaad, waarin alle 25 veiligheidsregio's van Nederland vertegenwoordigd zijn, pleitte eerder al voor een netwerk van noodsteunpunten. Die zouden wat hen betreft dan opgezet kunnen worden in de circa duizend brandweerkazernes door heel het land.

Volgens het beraad moet daar nodig in geïnvesteerd worden. Nu hebben nog lang niet alle kazernes een noodaggregaat voor als de stroom uitvalt: slechts een op de tien.

Het Veiligheidsberaad schatte eerder in dat er 100 miljoen euro nodig is voor noodsteunpunten, maar dat bedrag haalt het kabinet dus niet met deze plannen. Bovendien is er daarnaast een bezuiniging op de veiligheidsregio's ingeboekt. Van Weel zegt desgevraagd niets aan die bezuiniging te gaan veranderen.

Tegenstrijdig

Jaap Donker, directeur van de Veiligheidsregio Utrecht, is "heel blij" dat er geld wordt uitgetrokken door de minister. "We zien dat de risico's toenemen. De risico's op een lange stroomuitval of uitval van internet, maar bijvoorbeeld ook natuurbranden en overstromingen en dan willen wij er kunnen zijn voor de samenleving."

Mensen zijn vooral op zoek naar informatie in zo'n crisis, zegt Donker. "Dat zagen we in Spanje en Portugal ook." Dat kunnen ze dan dus bieden bij zo'n noodsteunpunt als veel kanalen eruit liggen.

Dat er tegelijkertijd tien procent wordt bezuinigd op veiligheidsregio's vindt Donker "enorm" tegenstrijdig, hij hoopt dat het kabinet daar toch nog naar wil kijken.

Rode Kruis

Het Rode Kruis vindt het belangrijk dat er geld komt voor noodsteunpunten en zegt klaar te staan voor een rol bij de uitvoering.

"Dankzij de 10.000 getrainde EHBO-vrijwilligers en 20.000 burgerhulpverleners van Ready2Help kunnen we hulp bieden in geval van een noodsituatie. Zij kunnen helpen met het opzetten van de steunpunten en daar hulp verlenen aan mensen of informatie verstrekken. De gesprekken over deze invulling lopen momenteel", laat de hulporganisatie weten.

Agent vervolgd voor geweld op trouwfeest in Ruinerwold

1 month 3 weeks ago

Het Openbaar Ministerie gaat een agent vervolgen die tijdens een huwelijksfeest in Ruinerwold met zijn wapenstok meerdere mensen heeft verwond. Dat schrijft RTV Drenthe.

Tijdens het feest op een evenementenlocatie in het Drentse dorp vorig jaar zomer werd het 40-jarig huwelijk van de eigenaren gevierd.

Twee boa's en twee agenten kwamen een controle uitvoeren. Na een woordenwisseling over het binnenlaten van het viertal, hebben de agenten geweld gebruikt. De dochter van de eigenaren hield er een gebroken arm en hersenschudding aan over. Ook anderen liepen verwondingen op. De agenten werden niet op non-actief gezet, maar de politie gaf toe dat het "anders opgelost had kunnen worden". De politie bood vervolgens excuses aan.

Excuses politie

Het Openbaar Ministerie zei eerder al dat het gebruik van de wapenstok op het feest disproportioneel was en startte een strafrechtelijk onderzoek naar een van de agenten.

Het is nog niet duidelijk wanneer de zaak tegen de politieagent dient.

Voormalig medewerker Defensie aangehouden na gesjoemel met NAVO-aanbestedingen

1 month 3 weeks ago

De voormalig medewerker van Defensie die maandag op Schiphol werd opgepakt in een internationaal onderzoek naar gesjoemel met NAVO-aanbestedingen, blijkt tot voor kort als hoofdinkoper bij het munitiebedrijf van de Nederlandse krijgsmacht te hebben gewerkt. Dat schrijft het AD.

De Rotterdamse Hans de J. (58) werd opgepakt op Schiphol. De Rijksrecherche kwam hem op het spoor na een tip uit het buitenland.

De ex-ambtenaar was jarenlang verantwoordelijk voor het vullen van de Nederlandse munitiedepots, schrijft het AD. In een interview dat hij gaf aan Defensie-collega's schetste J. kort na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne het beeld dat na jarenlange bezuinigen bij Defensie grote deals werden gesloten.

Justitie verdenkt J. ervan dat hij zich in 2023 heeft laten omkopen door defensiebedrijven bij het aangaan van militaire contracten. Ook zouden mensen uit het buitenland betrokken zijn en geld hebben aangenomen.

Aanhoudingen

In de zaak zijn maandag drie personen in Nederland aangehouden en twee in België. Ook werd op verschillende plekken huiszoeking gedaan. De twee andere Nederlanders die de politie aanhield waren niet bij Defensie werkzaam.

Alle drie de Nederlandse verdachten zijn vandaag voorgeleid. Ze zitten in beperking, wat betekent dat ze alleen met hun advocaat contact mogen hebben. Het Openbaar Ministerie zegt verder geen informatie te kunnen geven in het belang van het onderzoek.

Internationaal onderzoek

Op dezelfde dag als de Nederlandse arrestaties pakte de Belgische politie ook twee personen op. Een van hen is inmiddels weer vrijgelaten. Volgens de Belgische politie gaat het om fraude bij de NATO Support & Procurement Agency, het agentschap dat de defensieaankopen van de 32 NAVO-landen in goede banen moet leiden.

De Belgische politie zegt dat de verdachten zich schuldig maakten aan onregelmatigheden bij de koop van bijvoorbeeld munitie en drones. Het geld dat ze daarbij opstreken werd witgewassen. Behalve de arrestaties hier en in België wordt er ook in Spanje en Luxemburg onderzoek gedaan.

NAVO-secretaris-generaal Rutte noemt het belangrijk dat "de onderste steen bovenkomt". De NAVO werkt volgens hem nauw samen met de politie in het onderzoek.

Inspectie: huisbezoeken politie aan demonstranten kunnen averechts werken

1 month 3 weeks ago

De Inspectie Justitie en Veiligheid heeft kritiek op de manier waarop de politie demonstranten en actiegroepen benadert om informatie los te krijgen over hun deelname en betrokkenheid bij demonstraties.

De politie zoekt deze mensen soms thuis op. Dat wordt als intimiderend ervaren en het effect kan het tegenovergestelde zijn van wat de politie wil, zegt de inspectie in een brief aan de Nationale Politie. In plaats van dat er een vertrouwensband wordt opgebouwd, versterkt het bezoek het wantrouwen van demonstranten tegen de autoriteiten.

De inspectie adviseert de politie deze werkwijze "grondig te evalueren" en te beoordelen of ze aansluiten bij het effect dat men wil bereiken.

Minder ingrijpend

De politie is daar al mee bezig. Dat bleek gisteren bij een kort geding tegen de politie dat de actiegroep Extinction Rebellion had aangespannen vanwege deze huisbezoeken.

De politie stelde dat deze bezoeken soms nodig zijn om informatie te verkrijgen om de openbare orde te beschermen. Ze wil kijken of dat ook op een minder aangrijpende manier kan, bijvoorbeeld door eerst te kijken of een telefoongesprek met een actievoerder genoeg is.

In maart kreeg een vrouw uit Amersfoort twee agenten aan de deur die wilden weten waarom ze aan demonstraties meedeed en of ze van plan was vaker dit vaker te doen. De politie bood hier excuses voor aan:

De brief zit als bijlage bij een rapport van de inspectie over de rol van de politie bij demonstraties. Uit dat rapport komt naar voren dat de manier waarop de politie met demonstranten communiceert niet altijd bijdraagt aan "constructieve samenwerking" tussen beide partijen.

Een verklaring daarvoor is dat het omgaan met demonstranten andere vaardigheden vraagt dan agenten bij hun reguliere politiewerk nodig hebben.

Sommige agenten beschikken wel over de vaardigheden en slagen erin om ook in moeilijke en gespannen situaties contact te maken met demonstranten. De inspectie adviseert de Nationale Politie om agenten die zulke vaardigheden niet hebben daarin te trainen.

Mobiele Eenheid

Verder constateert de inspectie dat de zichtbare aanwezigheid van de Mobiele Eenheid (ME) bij demonstraties als een rode lap op een stier kan werken, terwijl de politie escalatie juist wil voorkomen.

Daarom moet er beter worden afgewogen wanneer de ME zichtbaar aanwezig is en wordt ingezet. Niet alleen vanwege het belang van de-escalatie, maar ook omdat het inzetten van ME een grote impact heeft op de beschikbaarheid van agenten voor andere taken.

Taken vastleggen

De inspectie stelt ook vast dat de samenleving uiteenlopende verwachtingen heeft over wat de politie bij demonstraties moet doen. Zo moet de politie het houden van demonstraties mogelijk maken, maar ook zorgen dat de orde niet wordt verstoord of de veiligheid in het geding komt.

Die taken kunnen elkaar tegenwerken. Zo wordt het recht op demonstratie soms ingeperkt, omdat de burgemeester bang is dat de openbare orde verstoord wordt.

De inspectie vraagt de minister van Justitie en Veiligheid om met de politie en de minister van Binnenlandse Zaken duidelijke afspraken over te maken over wat het faciliteren van demonstraties voor de politie precies inhoudt. Welke taken liggen bij de politie en welke bij andere partijen? Dat staat nu nergens op papier.

Franse oud-president Sarkozy na drie maanden af van enkelband

1 month 3 weeks ago

Oud-president Nicolas Sarkozy van Frankrijk mag na drie maanden zijn enkelband weer afdoen. Omdat hij voorwaardelijk is vrijgelaten, hoeft hij niet meer onder toezicht te staan.

Sarkozy, president van 2007 tot 2012, werd vorig jaar definitief schuldig bevonden aan omkoping en beïnvloeding. Hij had in 2014 de advocaat-generaal een luxebaantje in Monaco aangeboden in ruil voor vertrouwelijke informatie uit een strafzaak waarin hij werd genoemd.

De veroordeling van Sarkozy was een Franse primeur. De rechter legde een celstraf op van drie jaar, waarvan twee voorwaardelijk. De rest mocht Sarkozy in huisarrest uitzitten. Omdat hij ouder is dan 70 jaar mocht hij al voorlopige vrijlating aanvragen voordat hij de gebruikelijke helft van zijn straf erop had zitten.

Nog een zaak

Sarkozy staat ook nog terecht voor het aannemen van miljoenen steekpenningen van het Libische Kadhafi-regime. Hij zou die hebben gebruikt als campagnegeld voor zijn verkiezing in 2007.

In die zaak eisten de aanklagers in maart zeven jaar cel en een boete van 300.000 euro van Sarkozy. De rechter doet naar verwachting in de tweede helft van dit jaar uitspraak. In alle gevallen houdt Sarkozy zelf vol onschuldig te zijn.

Netbeheerder Tennet: leveringszekerheid komt na 2030 onder druk

1 month 3 weeks ago

Tot en met 2030 hoeven we ons nog geen zorgen te maken over stroomtekorten, maar in de jaren daarna wordt de levering van elektriciteit onzeker. Dat schrijft hoogspanningsnetbeheerder Tennet in een rapport aan het ministerie van Klimaat en Groene Groei.

In het jaarlijks rapport over de leveringszekerheid van elektriciteit wordt onderzocht welke stappen er nodig zijn om die levering van stroom te garanderen. Tot en met 2030 verwacht Tennet dus geen problemen. De leveringszekerheid van elektriciteit in Nederland is nog steeds hoog, namelijk: 99,99988 procent.

Sluiten van kolencentrales

Nu heeft Nederland nog voldoende kolen- en gascentrales om stroom op te wekken, maar over vijf jaar gaan de kolencentrales dicht.

Dat terwijl de vraag naar elektriciteit alleen maar toeneemt. Deze groeiende vraag moet worden opgevangen door duurzaam opgewekt stroom en de opslag daarvan, maar die capaciteit is nu nog onvoldoende om voor de sluiting van de centrales te compenseren.

Maarten Abbenhuis van Tennet signaleert een overstap naar zonne- en windenergie. "Maar die duurzame bronnen leveren niet altijd stroom op de momenten dat die nodig is. Dat maakt het systeem complexer en kwetsbaarder." Daarom adviseert Tennet om tijdig maatregelen te nemen om voldoende flexibiliteit in het stroomnet in te regelen, bijvoorbeeld met batterijopslag.

Daarnaast constateert Tennet dat de economische overlevingskansen van onder meer gascentrales en kernenergie afnemen. Om de leveringszekerheid ook na 2030 te kunnen garanderen, adviseert Tennet om haast te maken met het onderzoek naar een zogenoemd capaciteitsmechanisme. De overheid betaalt dan energiebedrijven om gascentrales achter de hand houden voor de momenten dat er een tekort aan elektriciteit dreigt.

Vraag naar geldhulp neemt weer toe, ook door nieuwe regelingen

1 month 3 weeks ago

Meer Nederlanders hebben het afgelopen jaar om geldhulp gevraagd, blijkt uit het jaarverslag van de Nederlandse branchevereniging voor schuldhulpverlening (NVVK). Het waren 82.120 mensen, een stijging van ruim 3 procent. Dat komt volgens de NVVK doordat alles duurder wordt, maar ook door de populariteit van de 'koop nu, betaal later'-diensten. Ook zou het kunnen dat mensen vaker hun weg weten te vinden naar hulp.

Volgens de NVVK is de drempel om hulp te zoeken mogelijk lager omdat er nieuwe aflosregelingen zijn. Zo kunnen mensen met schulden sinds 2023 maximaal 18 maanden erover doen om deze af te lossen, in plaats van drie jaar, waarna ze dus schuldvrij zijn. Ook is er sinds juli de schuldregeling zonder afloscapaciteit: als iemand geen geld overhoudt in de maand, hoeft er niet hoeft te worden afgelost.

"Het werd moeilijker te verkopen dat mensen die hun geld hard nodig hebben voor levensonderhoud, toch 50 euro per maand moeten geven aan een schuldeiser. Schuldeisers zijn niet blij, maar snappen het over het algemeen. Wel zorgen we voor extra begeleiding zodat diegene niet opnieuw in de schulden belandt", zegt NVVK-woordvoerder Auke Schouwstra.

730.000 mensen

Naar schatting maakten tot nu toe zo'n 6000 mensen gebruik van deze nieuwe aflosregeling. Volgens de brancheorganisatie vragen meer mensen om hulp, maar zouden dat er eigenlijk nog veel meer moeten worden. "Ruim 80.000 mensen zijn in beeld maar in Nederland hebben zo'n 730.000 mensen problematische schulden."

De branche wil dat het kabinet meer maatregelen neemt zodat mensen meer geld binnenkrijgen en ook overhouden. Dan zouden er minder schulden worden gemaakt. De schulden kosten de maatschappij nu zo'n 8,5 miljard euro. "En als mensen toch schulden maken, dan zouden ze makkelijker 50 euro per maand overhouden voor schuldhulpaflossing", zegt Schouwstra.

Geen gevaar meer na biogaslekkage in Leiden

1 month 3 weeks ago

In Leiden is vanochtend biogas uit een afvalwaterzuiveringsinstallatie van Hoogheemraadschap van Rijnland gelekt. Rond 13.00 uur meldde de veiligheidsregio dat er geen gevaar meer was voor de omgeving.

Het lek werd rond 08.45 uur gemeld. Een camping in de buurt werd ontruimd. Omwonenden kregen het advies gekregen om binnen te blijven en ramen gesloten te houden.

Biogas ontstaat bij het vergisten van rioolwater en wordt gebruikt voor stroomopwekking. Als het gas ontsnapt, kan het gevaarlijk zijn. Het is ontvlambaar en kan schadelijk zijn voor de gezondheid.

Rond 12.00 uur meldde de veiligheidsregio dat het lek uit het overdrukventiel is gestopt. De veiligheidsregio zei eerder al dat de kans "verwaarloosbaar" was dat de lekkende tank zou bezwijken.

'Blijf binnen'

Rond 11.15 uur werd er vanwege het lek een NL-Alert verstuurd. Deze gold voor het gebied tussen de Voorschoterweg en Hofvlietweg en de N206 en N434 in Leiden, schrijft Omroep West. Daarin stond: "Ga naar binnen en blijf binnen. Sluit ramen en deuren en zet ventilatie uit. Ben je buiten tussen de Voorschoterweg en de Hofvlietweg, verlaat het gebied richting N206." Het NL-Alert is inmiddels ingetrokken.

De scheepvaart in het Schiekanaal werd uit voorzorg stilgelegd. Enkele wegen rondom het Hoogheemraadschap werden tijdelijk afgesloten.

Gasten van camping Vlietpark zijn opgevangen in IJshal De Vliet. Het is onduidelijk om hoeveel mensen het gaat.

Lekkage bij de Botlek

Elders in het land kunnen mensen een sterke gaslucht ruiken. Die is niet afkomstig uit Leiden, maar van een bedrijf in de Botlek in Rotterdam. Voor die lekkage is ook een NL-Alert verstuurd.

Het gaat om een niet-gevaarlijke stof die gebruikt wordt om aardgas een geur te geven. De penetrante geur zou tot in Antwerpen te ruiken zijn, zegt een woordvoerder tegen Rijnmond.

NAVO-chef Rutte is 'voorzichtig optimistisch' over Oekraïne-gesprekken

1 month 3 weeks ago

De Russische president Poetin moet nu laten zien bereid te zijn om een eind te maken aan de oorlog met Oekraïne. Dat heeft NAVO-topman Rutte gezegd in Antalya, waar een overleg met de buitenlandministers van de NAVO-landen plaatsvindt.

Volgens Rutte heeft Oekraïne duidelijk aangetoond dat het bereid is tot vredesoverleg, maar dat het nu wachten is op het Kremlin.

"Ik ben nog steeds voorzichtig optimistisch dat we de komende weken enkele doorbraken zouden kunnen krijgen", zei Rutte bij aankomst in Antalya. "Mits de Russen ook willen meedoen en niet alleen de Oekraïners."

Inmiddels is duidelijk geworden dat Poetin niet naar Istanbul komt voor een gesprek met Zelensky. De Oekraïense president is wel in Turkije, waar hij een gesprek heeft met president Erdogan in de hoofdstad Ankara.

Zijn woordvoerder zegt dat de president na die ontmoeting een besluit zal nemen over of hij zijn mensen naar Istanbul stuurt. De kans dat Zelensky zelf gaat, is minimaal: hij zei eerder deze week alleen te komen als Poetin ook komt.

Druk opvoeren op Rusland

Dat Poetin in Rusland blijft, is een klap in het gezicht van de Oekraïners, vindt minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken. "Je ziet heel duidelijk dat Oekraïne bereid is om naar Istanbul te gaan. Ook president Zelensky wil praten over een staakt-het-vuren en een vredesovereenkomst, maar president Poetin is missing in action. Dat laat zien dat het juist Rusland is waar het probleem ligt."

Veldkamp zegt dat de druk op Rusland opgevoerd moet worden "zodat het eindelijk eens deze poging tot vrede serieus neemt". Hierbij verwijst de minister naar nieuwe sancties tegen Rusland.

Gisteren kwamen de ambassadeurs van EU-lidstaten een nieuw sanctiepakket overeen, het zeventiende sinds het begin van de oorlog in Oekraïne. De nieuwe sancties moeten formeel nog worden goedgekeurd door de ministers van Buitenlandse Zaken. Dat moet aanstaande dinsdag gebeuren.

F-35's gaan mogelijk vliegen vanaf Lelystad Airport, maar er zijn wel hobbels

1 month 3 weeks ago

Lelystad Airport wordt waarschijnlijk de plek vanaf waar Nederland gaat vliegen met F-35-gevechtsvliegtuigen. Dat bevestigen bronnen aan de NOS en de regionale omroepen na een bericht in De Telegraaf. Het definitieve besluit valt mogelijk later deze maand in de ministerraad.

Eerder meldde Nieuwsuur al dat Lelystad de beste papieren had, omdat daar het aantal mensen dat last heeft van vliegtuiglawaai het kleinst is. Ook is er voldoende draagvlak bij lokale bestuurders voor de komst van de gevechtsvliegtuigen.

Volkel en Leeuwarden zijn nu de enige plekken in Nederland waar F-35's gestationeerd zijn en waar ook geoefend wordt met de straaljagers. Daar komt Lelystad dus naar verwachting bij.

Hobbels

In politiek Den Haag zijn er voor de komst van de F-35-straaljagers wel wat hobbels die genomen moeten worden. Er moet rondom de luchthaven genoeg stikstofruimte zijn om een natuurvergunning te krijgen. Defensie wil een uitzondering op die regel, maar dat is nog niet geregeld, benadrukken Haagse bronnen.

Het plan stuit verder op tegenstand van boeren uit Flevoland. Ook natuur- en milieuorganisaties zijn het er niet mee eens. Toch blijkt uit een nieuw, representatief onderzoek dat de meeste Nederlanders uitbreidingen van de krijgsmacht steunen, ook als dat in hun eigen omgeving is. In Flevoland zegt 55 procent van de ondervraagden akkoord te gaan als er straaljagervluchten op het vliegveld bij Lelystad komen.

Ook passagiersvluchten

Het is de bedoeling dat er ook passagiersvluchten vanaf Lelystad worden uitgevoerd, meldt De Telegraaf. Het zou gaan om maximaal 10.000 vluchten per jaar.

De burgerluchtvaart is een harde eis van de gemeente Lelystad en de provincie Flevoland. Alleen jachtvliegtuigen op het vliegveld was voor de gemeente "onbespreekbaar".

De wens voor de komst van passagiersvluchten stuit ook weer op problemen in de Tweede Kamer. Een meerderheid, waaronder regeringspartijen NSC en BBB, zijn tegen de komst van commerciële luchtvaart op die plek. BBB wil nu nog niet reageren op de nieuwe berichten, maar NSC zegt wel dat ze daar nog steeds tegen zijn.

'Kopie' van Magna Carta, gekocht voor 27 dollar, blijkt origineel exemplaar

1 month 3 weeks ago

De prestigieuze Amerikaanse Harvard-universiteit blijkt al jaren een exemplaar van de vermaarde Magna Carta in bezit te hebben. Het document, een van de pijlers van de westerse rechtsstaat, werd in 1946 als een kopie gekocht voor 27,50 dollar. Nu blijkt het miljoenen waard.

De Brit David Carpenter, hoogleraar Middeleeuwse Geschiedenis aan King's College in Londen, kwam het document in december 2023 op het spoor toen hij de collectie van Harvard online doorploos. Hoewel erbij stond dat het om een kopie ging, zag Carpenter overeenkomsten met het origineel.

"Ik dacht meteen: dit lijkt sprekend op de bevestiging van de Magna Carta door Edward I uit 1300", zegt hij tegen Britse media. "Ik was verbijsterd dat het al die jaren op een plank had gelegen zonder dat iemand doorhad wat het was."

Einde aan almacht koning

De Magna Carta was een baanbrekend document in de verhoudingen tussen de Britse koning en zijn onderdanen. In reactie op een groep opstandige edelen legde koning Jan Zonder Land in 1215 voor het eerst officieel vast dat hijzelf ook gebonden was aan de wet.

"Het is de hoeksteen van westerse wetten en democratie", legt Carpenter uit. "De koning kon niet meer zeggen: 'De cel in, je kop eraf, ik pak je eigendommen'. Als hij iets tegen je wilde beginnen, moest hij de wet in acht nemen." Dit documenten inspireerde eeuwen later het Nederlandse Plakkaat van Verlatinghe, de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring en de Franse Revolutie.

De originele wet uit 1215 werd daarna nog een aantal keren bevestigd door opvolgers van Jan. De versie van Edward I die nu is teruggevonden, was de laatste waarbij dat officieel door de vorst zelf gebeurde met koninklijk zegel en al.

Zeldzaam

Van Jans originele document zijn er maar vier bewaard gebleven. Twee daarvan zijn eigendom van de British Library, de andere liggen in het Britse Salisbury en Lincoln. Van de officiële versies die later volgden, waren maar dertien bekend, waarvan er slechts twee buiten het Verenigd Koninkrijk te vinden zijn, in de hoofdsteden van Australië en de VS.

Harvard kocht het nu gevonden exemplaar kort na de oorlog op een Britse veiling, waar het kavel als een kopie beschreven stond. Carpenters collega Nicholas Vincent, die hielp bij de verificatie, begrijpt hoe die fout is gemaakt.

"In 1945 was iedereen doodop", zegt hij, doelend op de periode na de Tweede Wereldoorlog. "Ze hebben hun koningen door elkaar gehaald. Ze dachten dat het over Edward II ging, niet over zijn vader Edward I. Daarom dachten ze dat er sprake was van een kopie."

Een vergelijking met de stukken uit 1300 overtuigde Carpenter en Vincent van het tegendeel. Zo komt de grootte precies overeen met de bestaande exemplaren en is de tekst helemaal gelijk.

"Een bijzonder detail is bijvoorbeeld de initiaal E aan het begin van Edwardus. Ook de volgende letter, de D, is een hoofdletter. Dat is ongebruikelijk, maar het komt ook zo voor in de andere zes originelen."

Een exemplaar van de Magna Carta uit 1297 werd in 2007 geveild voor ruim 21 miljoen dollar. Harvard is niet van plan dit document te verkopen, het is immers een unieke aanwinst voor de eigen collectie.

Trump tegen Harvard

Vincent vindt het veelzeggend dat het document opduikt, juist op het moment dat de Harvard Universiteit te maken heeft met de grillen van president Trump. Die probeert door de geldkraan dicht te draaien zijn wil op te leggen aan de onderwijsinstelling. Vincent ziet overeenkomsten met de absolute heersers van weleer.

"Dit document verdedigt de rechten van het individu tegen een tirannieke vorst. Het komt aan het licht precies op het moment dat Harvard wordt aangevallen door de macht van de staat die Harvard wil zeggen wat te doen", meent Vincent. "Dit is geen stoffig oud document uit het verleden, maar geschiedenis die nog steeds relevant is voor ons vandaag de dag."

355 miljoen jaar oude pootafdrukken hinten op nieuw inzicht evolutie landdieren

1 month 3 weeks ago

Onderzoekers hebben in Australië gefossiliseerde pootafdrukken gevonden van de zover bekend oudste reptielachtige ooit. De wetenschappers schatten de afdrukken op zo'n 355 miljoen jaar oud, waarmee dergelijke landdieren 35 miljoen jaar eerder rondliepen op aarde dan werd gedacht.

Volgens de wetenschappers werpt hun vondst, die gisteren werd gepubliceerd in het wetenschappelijke vakblad Nature, een nieuw licht op de evolutie van landdieren. Die evolutie zou sneller zijn gegaan dan eerder werd aangenomen.

Het gaat om in totaal zeventien pootafdrukken op een zandstenen rots van een halve meter, die zijn achtergelaten door een hagedisachtig dier die op dat moment waarschijnlijk in de modder van een rivieroever liep. De afdrukken meten tussen de 3 en 4 centimeter en het dier was naar schatting tussen de 60 en 80 centimeter lang.

Dat blijft alleen giswerk, zo benadrukken de onderzoekers, want er zijn verder geen afdrukken van een staart of lijf gevonden. Ook zijn er geen gefossiliseerde delen van het lijf van het dier aangetroffen.

De onderzoekers stellen zich de hagedisachtige zo voor:

De afdrukken werden gevonden in een plaats ten noordoosten van Melbourne, in deelstaat Victoria. De vondst is bijzonder, omdat de afdrukken aanzienlijk ouder zijn dan de voorheen oudste afdrukken van een reptiel: 320 miljoen jaar, aangetroffen in Canada.

Het suggereert volgens paleontologen van de universiteit van het Zweedse Uppsala die het onderzoek uitvoerden dat dieren eerder uitsluitend op land leefden dan werd vermoed.

Zo'n 400 miljoen jaar geleden verlieten de eerste gewervelde dieren de zee. Dat waren amfibie-achtigen, die voor hun voortplanting afhankelijk bleven van water. Maar de pootafdrukken van de reptielen geven blijk van klauwen, en enkel dieren die alleen op land leven ontwikkelden klauwen en harde nagels.

Klauwafdrukken

Maarten de Rijke, paleontoloog en curator bij het Oertijdmuseum in Boxtel, noemt de vondst van de pootafdrukken "heel belangrijk", ook omdat andere, soortgelijke oude pootafdrukken enkel op het noordelijk halfrond zijn gevonden.

"Dit vertelt ons heel veel over de evolutie van de eerste viervoeters op het land", legt De Rijke uit. "Die leefden toen in een omslagpunt voor de wereld, in het vroege Carboon. Dat was een tijd met enorme regenwouden en veel zuurstof in de lucht. Er gebeurde heel veel, maar over het leven in die tijd weten we nog heel weinig."

Ook de onderzoekers zelf spreken in een persbericht enthousiast over hun studie. "Het is verbazingwekkend dat een rotsplaat, zo klein dat één persoon hem kan optillen, alles wat we dachten te weten over het ontstaan van moderne viervoeters in twijfel trekt", zegt paleontoloog en onderzoeksleider Per Ahlberg

Zijn collega-paleontoloog Grzergorz Niedzwiedzki was naar eigen zeggen "zeer verrast" toen hij de rots aantrof. "Al na een paar seconden zag ik dat er duidelijk bewaarde klauwsporen op zaten."

Supercontinent

Volgens Ahlberg kan zijn onderzoek leiden tot meer nieuwe inzichten in een tijdperk "waarover we voorheen dachten dat enkel primitieve, vierpotige vissen zich langs de kust aan het voortslepen waren, en net begonnen waren om het land te verkennen".

Ahlberg legt uit dat het huidige Australië 355 miljoen jaar geleden deel uitmaakte van Gondwana, en van dat supercontinent is vooral nog veel onbekend. "Wie weet welke andere dieren daar nog geleefd hebben? De interessantste ontdekkingen moeten nog komen."

Oertijdmuseum-curator De Rijke zegt te hopen dat er in de toekomst naast de stokoude voetafdrukken ook gefossiliseerde botten van de reptielachtigen worden aangetroffen. "Want dan kunnen we nog veel meer zeggen over de anatomie van die beesten in die tijd."

Zeventig leerlingen moeten eindexamen overdoen vanwege brandalarm

1 month 3 weeks ago

Zeventig leerlingen van een middelbare school in Warffum (Groningen) moeten hun eindexamen overdoen. De school werd gisteren ontruimd, omdat het brandalarm was afgegaan.

Het alarm ging af nadat bij een practicum in het scheikundelokaal rook was vrijgekomen. Het hele gebouw moest worden ontruimd, waaronder de lokalen waarin op dat moment eindexamens werden afgenomen.

Uur bezig

De havo- en vwo-leerlingen van het Hogeland College deden het examen wiskunde en biologie. Volgens RTV Noord waren ze al een uur bezig. De examenleerlingen vonden het heel vervelend, maar gingen wel rustig naar buiten, zegt conrector Joke Feldbrugge tegen de omroep.

De leerlingen moeten het examen in juni nog eens maken en krijgen op 12 juni dus nog niet te horen of ze geslaagd zijn.

Zwaluwen

Leerlingen van Het Baarnsch Lyceum in Baarn moesten hun examen gisteren op het laatste moment ergens anders maken. In de gymzaal waar het examen zou plaatsvinden, vlogen twee zwaluwen rond. Dat zou te veel afleiding geven tijdens het examen.

"De dierenambulance is langs geweest en op hun advies hebben we een tijdje zachte balletjes naar de vogels gegooid. Het idee was dat ze dan moe zouden worden en lager zouden gaan vliegen, maar dat gebeurde niet", zegt een woordvoerder tegen RTV Utrecht.

Uiteindelijk zijn alle stoelen en tafels verplaatst naar een naastgelegen gymzaal en kon het examen toch doorgaan.