Het levert beleggers momenteel veel geld op: geld uitlenen aan Amerikaanse verzekeraars voor het geval dat er bijvoorbeeld een tornado komt. Maar tegenover een hoog rendement staat ook een hoog risico. Als die storm daadwerkelijk grote schade toebrengt, verliezen zij hun inleg.
Hoewel het vooral gaat over de Amerikaanse markt, groeit ook in Nederland het aantal uitgegeven catastrofe-obligaties of cat bonds, zoals ze worden genoemd.
"In Nederland zijn veel minder rampen dan in de VS", zegt Laura Spierdijk, hoogleraar financial engineering aan de Universiteit Twente. "Maar ook in Nederland wordt meer extreem weer en daarmee stormschade verwacht. Daarom gaan verzekeraars op zoek naar alternatieven om risico's af te dekken."
De verkoop van deze obligaties heeft verzekeraars wereldwijd dit jaar al 18,2 miljard euro opgeleverd. Het vorige record was 17,7 miljard euro over heel 2024, volgens analistenwebsite Artemis. In Nederland zijn Achmea en Nationale Nederlanden (NN Group) twee verzekeraars die gebruikmaken van dergelijke obligaties om schaderisico's van natuurrampen af te dekken.
Minder afhankelijk van 'herverzekeren'De catastrofe-obligatie werd halverwege de jaren 90 van de vorige eeuw voor het eerst in de Verenigde Staten uitgegeven. Orkaan Andrew had zoveel schade toegebracht dat enkele verzekeraars door het aantal claims in financiële problemen terecht waren gekomen.
"Sindsdien heeft die markt een enorme groei doorgemaakt omdat extreme klimaatgebeurtenissen met name in de VS vaak voorkomen", zegt Spierdijk. Het recordaantal transacties verbaast haar dan ook niet. "Het aantal rampen was vorig jaar enorm hoog."
Verzekeringsmaatschappijen kunnen een 'herverzekering' afsluiten om zich te beschermen in geval van grote schadeclaims bij bosbranden, orkanen of stormen. Maar cat bonds worden steeds vaker gebruikt als alternatief. Verzekeraars maken zich op die manier minder afhankelijk van een beperkt aantal herverzekeraars.
Met name institutionele beleggers zoals pensioenfondsen zijn geïnteresseerd in deze obligaties van verzekeraars. Beleggers lenen hun geld dan uit om het na een periode van een paar jaar weer terug te krijgen, inclusief een hoge rente. Tenzij een ramp daadwerkelijk plaatsvindt, dan verliezen beleggers hun inleg.
Storm en hagelAchmea was sinds 2013 betrokken bij de uitgave van vier tranches cat bonds, waarvan de laatste in het afgelopen jaar. De markt is sindsdien enorm gegroeid, zo geeft een woordvoerder aan. "Steeds meer (her)verzekeraars maken gebruik van deze alternatieve markten."
Ook NN Group stapte in 2021 in deze markt en gaf sindsdien drie tranches uit. De belangrijkste verzekeringsrisico's in Nederland zijn (winter)stormen en hagel, volgens de verzekeraar uit Den Haag. "Het herverzekeren van deze rampen via obligaties is de laatste jaren belangrijker geworden voor verzekeraars vanwege de gestegen huizenprijzen en hoge inflatie van de laatste jaren. Dat heeft ervoor gezorgd dat verzekeraars meer (herverzekerings)capaciteit nodig hebben", zegt een woordvoerder.
Triggers los van de financiële marktDe periode van de eerste tranche uit 2021 van NN Group liep afgelopen december af. Ondanks de zware stormen in het begin van 2022, werd het geld aan de beleggers terugbetaald. "De schade was groot, maar niet groot genoeg", legt Spierdijk uit. Het geld van beleggers wordt alleen gebruikt als een ramp zich precies zo voordoet zoals in de voorwaarden is vastgelegd. In de voorwaarden staan bepaalde triggers genoemd. "Een trigger kan bijvoorbeeld de omvang van schade zijn of een windkracht boven een bepaald niveau."
De obligaties zijn populair onder beleggers omdat ze losstaan van de reguliere financiële markten en niet gerelateerd zijn aan economische gebeurtenissen. Stel dat een financiële crisis uitbreekt, dan heeft dat geen gevolgen voor de waarde van catastrofe-obligaties. Daarmee is het een gunstige manier van risicospreiding. Bovendien heeft dit type obligaties de afgelopen jaren hoge rendementen opgeleverd, in 2023 tot wel 20 procent.
Over de hele wereld herdenken fans en collega's Ozzy Osbourne. Het metalicoon, dat bekend werd als frontman van zijn band Black Sabbath, overleed gisteren op 76-jarige leeftijd. "We zijn onze broeder kwijt", reageert medeoprichter van de band Tony Iommi.
"Hij hield van wat hij deed, hield van de muziek en hield van samenspelen", zegt Iommi bij de BBC. Ook de andere bandleden reageren op het overlijden, onder meer door oude foto's te delen op sociale media.
Metalband Metallica schrijft hoe belangrijk Osbourne als inspiratie is geweest voor de band. "Het is onmogelijk om onder woorden te brengen wat Ozzy Osbourne voor Metallica heeft betekend. Held, icoon, pionier, inspiratiebron, mentor en bovenal vriend, zijn woorden die te binnen schieten."
De Amerikaanse rockband Aerosmith wijst naar "de miljoenen mensen over de hele wereld die zijn vuur voelden". Volgens de band Led Zeppelin heeft Osbourne "de rockwereld werkelijk veranderd".
Fans rouwenZowel bij zijn ster op de beroemde Hollywood Walk of Fame in Los Angeles, als op verschillende plekken in zijn woonplaats Birmingham hebben zich fans verzameld en worden er bloemen gelegd.
Onder meer op de Black Sabbath-bank in de op een na grootste stad van het Verenigd Koninkrijk komen fans samen. Net zoals op de plek in de stad waar een muurschildering is van Osbourne en waar Black Sabbath veel speelde kort na de oprichting van de band eind jaren 60.
De Nederlandse gitarist Ad van den Berg, bekend van de bands Vandenberg en Whitesnake, stond meerdere keren met Osbourne op het podium en kende hem goed. "Iedere dag was een feest", zegt Van den Berg.
"Iedere dag vlogen de grappen je om de oren. Mensen die zijn realityserie kennen, zullen dat wel herkennen. Zo was hij echt", verwijst Van den Berg naar de succesvolle realityserie The Osbournes die begin jaren 0 werd uitgezonden.
Ook Elton John benoemt de humor van Osbourne. "Hij is een van de grappigste mensen die ik ooit heb ontmoet", zegt de zanger over zijn "dierbare vriend".
HerinneringenVan den Berg deelde niet alleen een podium met Osbourne, hij kwam ook meermaals bij hem thuis. "Omdat mijn assistent-tourmanager een van de beste maatjes was van Ozzy." Het tweetal ging dan geregeld een kopje thee drinken bij het metalicoon. "De herinneringen die daar toen werden opgehaald... Als je daar een script van zou maken, zouden filmmakers zeggen dat het niet realistisch is."
De gitarist vertelt dat hij op bezoek was in een van de landhuizen van Osbourne. "Toen stond hij ineens op en wees hij naar een jachtgeweer dat aan de muur hing. 'Laten we kijken of dat het nog doet'."
De gezamenlijke vriend wees Osbourne vooraf nog wel op het belang om in de lucht te schieten om zo min mogelijk schade aan te richten, mocht het oude geweer het nog doen.
"Ozzy schoot vervolgens in de lucht en raakt een ooievaar. Die valt precies midden op de tuintafel van de buren, die lid waren van de koninklijke familie. Zij zaten daar net keurig aan een kopje thee en aten een taartje. Binnen no-time hadden we politie aan de deur."
Van den Berg heeft zo tal van anekdotes. "De raarste dingen kwamen in zijn hoofd. Zo deed hij een keer op het podium alsof hij ziek was, terwijl hij gewoon geen zin had om op te treden. Werd hij door heel veel mensen van het podium gedragen, allemaal fans teleurgesteld. Maar hij wilde gewoon andere dingen doen. Hij was een jongetje gevangen in een mannenlichaam."
Nog geen drie maanden na de overname van de bekende distilleerderij Hooghoudt, maakt de nieuwe Franse eigenaar bekend dat de productielocatie in Groningen na 137 jaar wordt gesloten. De 29 werknemers verliezen eind dit jaar hun baan.
"De intentie was om het merk Hooghoudt verder op locatie te versterken", laat de nieuwe eigenaar weten bij RTV Noord. "Helaas bleek na intensieve evaluaties van de bedrijfsvoering dat door sterk gedaalde volumes de locatie in Groningen niet langer rendabel te maken is."
Begin mei werd bekend dat Hooghoudt in Franse handen kwam. Het kleine familiebedrijf werd overgenomen door La Martiniquaise, een wereldwijd concern met 3700 werknemers.
Iedereen kon na de overname gewoon in Groningen blijven werken, beloofde directeur Martin Strijtveen toen op een emotionele personeelsbijeenkomst.
Overgeheveld naar GentNu maakt La Martiniquaise bekend dat de productielocatie in Groningen per 31 december 2025 dichtgaat. De productie wordt overgeheveld naar Gent in België. Het merk Hooghoudt blijft wel bestaan.
La Martiniquaise gaat met de Groningse werknemers in gesprek, maar geeft nu al aan dat de verwachting is dat de arbeidsovereenkomst wordt beëindigd.
"Hoewel deze stap noodzakelijk is voor de continuïteit van het merk Hooghoudt, realiseren we ons hoe ingrijpend dit besluit is voor onze medewerkers in Groningen en de lokale gemeenschap", stelt La Martiniquaise Benelux.
Ongewone situatieDirecteur Strijtveen spreekt van een ongewone situatie. "Volgens de normale werkwijze van La Martiniquaise wordt de productie na een overname niet uit de bestaande omgeving gehaald. Dit is voor het eerst dat het wel gebeurt", constateert hij.
Toch heeft hij begrip voor wat er nu gebeurt. De uitvinder van de dubbele jonge graanjenever lijdt al drie jaar lang verlies. "En de vooruitzichten waren, mede gezien de dalende consumpties, niet gunstig", aldus Strijtveen. "Dit was het enige plan dat nog realistisch was."
Strijtveen zegt ervan uit te gaan dat ondanks de verplaatsing van de productie de binding met lokale ondernemers zoveel mogelijk behouden blijft. Hij doelt daarmee op de levering van al dan niet alcoholische dranken aan de horeca en het studentencorps Vindicat in Groningen.
De man die afgelopen weekend inreed op een groep mensen in Los Angeles is aangeklaagd voor 37 keer poging tot moord. Ook wordt Fernando Ramirez (29) aangeklaagd voor 37 gevallen van mishandeling met een dodelijk wapen. Als hij schuldig wordt bevonden, riskeert hij meerdere levenslange gevangenisstraffen.
Het incident gebeurde 's nachts op de Santa Monica Boulevard in de wijk East Hollywood. Ramirez reed met zijn auto in op mensen, vooral vrouwen, die in de rij stonden voor een nachtclub. Nadat de wagen ook tegen eetkarren was gebotst, kwam hij tot stilstand.
Tientallen mensen raakten gewond. Acht mensen liepen volgens de openbaar aanklager ernstig lichamelijk letsel op.
Ramirez wordt ervan beschuldigd dat hij opzettelijk met zijn auto de stoep op reed. Waarom hij dat deed is onduidelijk.
Mishandeling en huiselijk geweldDe bestuurder vluchtte aanvankelijk weg van de plek van het incident, maar werd opgepakt nadat hij door een onbekende omstander in zijn rug was geschoten. De autoriteiten zijn nog steeds op zoek naar deze schutter.
Ramirez werd eerder veroordeeld voor zware mishandeling van een zwarte man in een supermarkt in Laguna Beach in Californië. Op dit moment lopen er nog twee zaken tegen hem: voor rijden onder invloed in 2024 en voor huiselijk geweld in 2022. Ramirez "heeft bewezen gewelddadig te zijn tegen zowel vreemden als familieleden en is duidelijk niet geïnteresseerd in de veiligheid van anderen", zeiden aanklagers eerder over hem.
Hulpdiensten en slachtoffers op de plek van het incident afgelopen weekend:
De politie heeft drie personen aangehouden in verband met de vondst gisteravond van gevaarlijke stoffen in een auto in Utrecht. Twee flatgebouwen aan de Aziëlaan, in de buurt van de auto, moesten worden ontruimd.
Het gaat om twee mannen van 22 en 24 jaar uit Utrecht en een 25-jarige man zonder vaste woon- of verblijfplaats. De politie stuitte gisteravond op de drie mannen op een parkeerplaats in Nieuwegein. Daar waren ze bij auto's in de weer.
Bij het zien van de politie ging een van de auto's ervandoor, waarop de politie de achtervolging inzette. Agenten besloten die vanwege gevaarlijk rijgedrag van de bestuurder af te breken en vonden de auto later terug op een fietspad. In de buurt wisten ze twee van de mannen aan te houden, met hulp van een politiehelikopter volgt elders in de stad een derde arrestatie.
In de achterbak van de auto op het fietspad trof de politie het explosieve materiaal in jerrycans. "Het ging om vloeistoffen die los van elkaar of in samenhang met elkaar kunnen leiden tot een explosie", vertelt Wim Hoonhout van de politie Midden-Nederland.
De Explosieven Opruimingsdienst (EOD) werd ingeschakeld om het materiaal veilig te stellen. Zo'n 240 mensen werden uit hun appartement gehaald. Zij konden rond 02.30 uur weer terugkeren naar hun woningen.
Warmtebeeldcamera'sDe politie zette honden, drones en een helikopter in om ervoor te zorgen dat het gebied veilig genoeg was voor onderzoek, zegt Hoonhout. Met de helikopter en drones werd in de buurt gezocht naar de inzittenden van het voertuig. "Met warmtebeeldcamera's keken we of we in het gebied nog iets konden herleiden naar die aangetroffen auto", legt Hoonhout uit.
Het drietal zit vast en wordt verhoord. Op de parkeerplaats in Nieuwegein trof de politie ook een tweede auto aan met jerrrycans die waren gevuld met benzine. In totaal zijn vier voertuigen in beslag genomen, aldus de politie.
Uitzendbureau Randstad zag de omzet en winst afgelopen kwartaal dalen. Randstad is in 39 landen wereldwijd actief en in een behoorlijk aantal van die landen hadden bedrijven minder uitzendkrachten nodig. De omzet daalde ten opzichte van een jaar geleden met 5 procent naar 5,8 miljard euro. De winst daalde met 40 procent naar 47 miljoen.
In Nederland ging de omzet van Randstad 5 procent omlaag vergeleken met een jaar eerder. Toch is Randstad Groep Nederland-topman Jeroen Tiel optimistisch. "We zien een lichte verbetering ten opzichte van het eerste kwartaal en dat zien we als positief. We zijn niet ontevreden en kijken uit naar de groei die op een gegeven moment zeker zal komen."
Het uitzendbedrijf ziet verschillende ontwikkelingen waarvan het de komende tijd denkt te gaan profiteren, zoals de aangescherpte regels rondom het inhuren van zzp'ers. De Belastingdienst controleert nu strenger of zzp'ers schijnzelfstandigen zijn. Randstad denkt dat bedrijven daardoor vaker mensen als uitzendkracht of gedetacheerde willen inzetten. "Je ziet eigenlijk vanaf begin dit jaar mondjesmaat een verschuiving. Maar het gaat gestaag", aldus Tiel.
Defensie-uitgavenDaarnaast denkt Randstad in Europa meer mensen in te gaan zetten door de stijgende defensie-uitgaven de komende jaren. NAVO-landen hebben afgesproken de komende jaren de uitgaven aan defensie te verhogen naar 3,5 procent van de economie en nog eens 1,5 procent aan defensie-gerelateerde zaken als infrastructuur.
"Daar gaan we zeker een rol in spelen en daar staan we al klaar voor", zegt Tiel. "Je ziet heel duidelijk een ontwikkeling als het gaat om defensie-uitgaven. Ik denk dat we daar als economie, zeker als het gaat om de industrie, ook baat bij gaan hebben."
Behalve in Nederland daalde de omzet van Randstad in onder meer Duitsland, Frankrijk en Noord-Amerika. In onder meer Polen, Japan en Latijns-Amerika steeg de omzet juist.
Het was een van de grote verkiezingsbeloftes van de Britse premier Starmer: smash the gangs. Pak smokkelbendes ongenadig hard aan en maak zo een einde aan de gevaarlijke oversteek over het Kanaal die tienduizenden bootmigranten jaarlijks maken.
De vraag was alleen: hoe gaat de Britse regering deze bendes onschadelijk maken? De smokkelaars opereren in Europese landen en het Midden-Oosten en zitten grotendeels buiten het bereik van de Britse justitie. Londen probeert nu een voorzichtig antwoord te geven op die vraag.
Het plan dat premier Starmer vandaag presenteert, richt zich op de aanpak van smokkelaars, paspoortvervalsers, corrupte ambtenaren en politieagenten en bedrijven die bootjes leveren aan migranten. De Britse justitie gaat hun tegoeden bevriezen, legt hen reisverboden op en ze krijgen niet langer toegang meer tot het Britse financiële systeem.
Stop the boatsHoewel de bootmigranten maar een klein deel vormen van het totale aantal migranten dat jaarlijks in het Verenigd Koninkrijk legaal en illegaal arriveert, is het van de meest beladen politieke thema's. Opeenvolgende Britse premiers worstelen al jaren met dit probleem, maar tot nu heeft niemand een effectieve oplossing weten te vinden.
De vorige Conservatieve regering lanceerde onder de slogan Stop the boats het omstreden Rwanda-plan. Migranten die per bootje de oversteek maakten naar het Verenigd Koninkrijk, zouden linea recta doorgestuurd worden naar opvangkampen in het Centraal-Afrikaanse Rwanda. De regering van de voormalige premier Sunak hoopte dat dit vooruitzicht migranten afdoende zou afschrikken de oversteek te wagen.
Maar het Rwanda-plan verzandde in eindeloze rechtszaken, nadat rechters telkens oordeelden dat het in strijd was met internationale vluchtelingenverdragen en binnenlandse wetgeving. Premier Starmer trok meteen bij zijn aantreden vorig jaar de stekker uit het Rwanda-plan. Stop the boats maakte plaats voor de slogan Smash the gangs.
PiekjaarHet aantal migranten dat per bootje arriveert in het Verenigd Koninkrijk, fluctueert jaarlijks en is deels afhankelijk van de weeromstandigheden op het Kanaal en samenwerking met de Franse autoriteiten. In 2024 kwamen 37.000 bootmigranten aan, een stijging van 25 procent ten opzichte van het jaar ervoor, maar aanzienlijk minder dan in 2022.
Dit jaar belooft - mede door het zonnige weer - een piekjaar te worden. In de eerste zes maanden van 2025 arriveerden al 20.000 bootmigranten in Groot-Brittannië, een stijging van 48 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. In dit tempo is de kans groot dat het recordjaar 2022 wordt geëvenaard of zelfs overtroffen.
De radicaal-rechtse partij Reform UK speelt handig in op de voortdurende onvrede over de bootmigranten en heeft dit tot het centrale thema van haar verkiezingscampagnes gemaakt. Bij regionale verkiezingen in mei kwam de partij van Nigel Farage als grote winnaar uit de bus en ook in de landelijke peilingen gaat Reform UK aan kop.
Met zijn nieuwe aanpak hoopt premier Starmer Reform UK de wind uit de zeilen te nemen. "Dit plan maakt het mogelijk om de tegoeden en de operaties van mensensmokkelaars te ontregelen, hun financiering te blokkeren en hun netwerken stukje bij beetje te ontmantelen", zei minister Cooper van Binnenlandse Zaken in een toelichting.
SceptischVraag is alleen: gaat dit plan wel werken? Het Migration Advisory Committee is een onafhankelijke instantie die de Britse regering adviseert over migratiebeleid. Vicevoorzitter Madeleine Sumption betwijfelt of het plan van Starmer een beslissende impact heeft.
"Het zou me verbazen als dit een gamechanger zou zijn voor de smokkelindustrie en de bootroute over het Kanaal. Er zijn zoveel mensen betrokken bij de migrantensmokkel dat het aanpakken van individuen hooguit een marginale impact heeft", zegt ze tegen de BBC. "Bovendien ben je erg afhankelijk van de samenwerking met landen waar de smokkelaars opereren."
Enver Solomon van de vluchtelingenorganisatie Refugee Council denkt dat de aanpak sommige smokkelbendes zal ontregelen. Maar hij waarschuwt ook: "Zolang er geen veilige alternatieven bestaan voor migranten om asiel aan te vragen, zal deze aanpak de gevaarlijke oversteek van bootmigranten via het Kanaal niet tegenhouden."
Ook de oppositie is sceptisch. "Je houdt bootmigranten niet tegen door een paar bankrekeningen te bevriezen in Bagdad of een reisverbod op te leggen aan een boothandelaar in Damascus", zegt Chris Philp van de Conservatieve Partij.
Het verlaten zwembad Aqua Plaza in het dorp Nes op Ameland moet zo snel mogelijk worden gesloopt, vindt de gemeente. Gebeurt dat niet binnen twaalf weken, dan moet het gebouw in elk geval veel beter worden beveiligd tegen vandalisme. De gemeente legt de eigenaar een dwangsom op.
Het subtropisch zwembad met z'n twee enorme koepels en buitenglijbaan staat midden in Nes. Maar het gebouw staat al sinds 2002 leeg en is sinds die tijd aan het verkrotten. "Het is een catastrofe. Het moet er weg. Het is verrot tot de bodem aan toe en het is levensgevaarlijk", zegt een inwoner bij Omrop Fryslân.
Maar voorlopig gebeurt er niets. Tot woede van de gemeente, die er al jaren op wijst dat het leegstaande zwembad en het terrein eromheen een magneet zijn voor ongewenste bezoekers en vandalen.
Alleen de afgelopen vijf jaar kwamen er ongeveer 200 meldingen binnen van vernielingen, overlast en mensen die zomaar over het terrein banjeren. "Het heeft toch een aantrekkingskracht om hier naar binnen te treden", aldus wethouder Theo Faber.
AsbestDe toch al niet ruim bezette politie op Ameland is "onevenredig veel tijd" kwijt aan alle meldingen. Het is ook gevaarlijk, want uit onderzoek blijkt dat in het gebouw op een aantal plekken asbest zit.
Eigenaar Rijssenpad Projecten (onderdeel van VolkerWessels) heeft een hek rond het terrein geplaatst, camera's opgehangen en zet toezichthouders in. Maar dat helpt weinig. Onbekenden knippen gaten in het hek en lopen 'gewoon' naar binnen.
De gemeente vindt nu dat de sloop binnen twaalf weken moet beginnen. Maar omdat zoiets juridisch moeilijk af te dwingen is, moet de eigenaar nu eerst op last van een dwangsom van 100.000 euro een stevig nieuw hek neerzetten.
Hotel met wellnessOp de achtergrond speelt dat een vergunning is verleend voor de bouw van een nieuw hotel met wellness op de plek van Aqua Plaza. De bouwvergunning voor dat nieuwe hotel is omstreden, omdat die is verleend op basis van oude criteria, lang voordat de gemeente bekendmaakte geen nieuwe hotels meer te bouwen op het eiland.
Een aantal Amelanders heeft daarom een juridische procedure aangespannen tegen het verlenen van de vergunning. Zij zijn bang dat het eiland wordt overlopen door toeristen.
De juridische procedure kan naar verwachting nog twee jaar duren. Veel te lang om het zwembad verder te laten verkrotten, vindt wethouder Faber. "Iedereen zal het toejuichen dat hier een einde aan komt."
VolkerWessels is gevraagd om commentaar, maar geeft geen reactie.
Zeeuwse vissers hebben grote bezwaren tegen het gebruik van staalslakken in de Wester- en Oosterschelde, meldt Omroep Zeeland. Ondanks het tijdelijke verbod op staalslakken op risicoplekken mogen staalslakken nog wel in water worden gebruikt. De vissers maken zich zorgen om de voedselveiligheid van schaal- en schelpdieren in de wateren.
Rijkswaterstaat heeft plannen om op zeven plekken in de Wester- en Oosterschelde geulwanden en vooroevers te verstevigen. Daarvoor kunnen ook staalslakken worden gebruikt. Vissers uit de oester-, kreeften-, mossel- en kokkelvisserij hebben hiertegen gezamenlijk protest aangetekend bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat .
'Troep'"Het is troep die je in de natuur dumpt", zegt Addy Risseeuw, woordvoerder van de Zeeuwse visserijorganisaties. "Onderzoeken zeggen dat het in het water minder erg is dan op het land, maar we weten niet precies wat de schade is. In dat water groeit ons voedsel."
Risseeuw zegt dat vissers niet tegen werkzaamheden in de Wester- en Oosterschelde zijn. "Onderhoud is nodig. Dat snappen we. Maar er zijn goede alternatieven voor staalslakken beschikbaar. Waarom zou je dan dat risico nemen? Hopelijk realiseert de politiek zich dat ook."
Verbod op staalslakkenStaalslakken worden in Nederland gemaakt door Tata Steel. Het is een overblijfsel na de productie van staal en ziet eruit als grijs steenachtig spul dat zware metalen bevat. Tata Steel kan er niets mee, maar produceert wel zo'n 650.000 ton staalslakken per jaar. Dat komt neer op zo'n 26.000 vrachtwagens.
Staalslakken worden hergebruikt als goedkoop bouwmateriaal. Als staalslakken in contact komen met regen- en grondwater komen er schadelijke stoffen vrij, concludeerde het RIVM in 2023. Gebruik kan leiden tot vissensterfte of het lekken van zware metalen in de grond. Mensen kunnen ook klachten krijgen zoals een bloedneus.
Daarom mogen staalslakken voorlopig niet worden gebruikt op plekken waar mensen er direct mee in contact kunnen komen.
Ook de Zeeuwse Milieufederatie (ZMf) maakt zich zorgen om het feit dat staalslakken wel in de wateren mogen worden gebruikt. "Het zijn gewoon Natura 2000-gebieden. Deze keuze begrijp ik niet", zei Eric Mahieu van de federatie eerder tegen Omroep Zeeland over het mogelijke gebruik in de Wester- en Oosterschelde.
Een woordvoerder van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat zegt dat "er geen negatief effect te verwachten is bij de toepassing in grote oppervlaktewateren".
Ook Jeroen Wijsman van Wageningen Marine Research zegt dat het niet aannemelijk is dat er negatieve effecten zijn op schelpdieren als gevolg van zware metalen uit staalslakken. Wel zegt Wijsman dat het onderwaterleven wordt verstoord als het bedekt wordt door staalslakken of ander bouwmateriaal.
De vissers hopen het gebruik van staalslakken in de Wester- en Oosterschelde te voorkomen via officiële brieven, zonder verdere protestacties.
Bezorgbedrijven nemen maatregelen om hondenbeten bij pakketbezorgers te voorkomen. Per jaar gaat het om meer dan 300 bijtincidenten. Bij DHL is het zelfs het meest voorkomende bedrijfsongeval.
Bezorgers hebben geregeld te maken met honden die al blaffend op hen afkomen in de tuin of als de voordeur opengaat. Meestal gebeurt er niets. Toch worden gemiddeld ruim zes keer per week bezorgers gebeten.
HeftigEen van die bezorgers is Alex, werkzaam voor DHL. Eind april leverde hij een pakket af. "Ik wist dat daar een hond was, dus belde ik netjes aan buiten het hek." Terwijl hij het pakket over het hek heen aan de bewoonster gaf, kwam de hond plots tevoorschijn. "Die kwam aanstuiven achter haar langs, kwam met zijn hoofd over het hek en beet me vol in mijn buik. En daar bleef-ie hangen."
Het baasje wist de bek uiteindelijk open te krijgen. "Ik viel achterover en mijn buik lag open. Dus dat was aardig heftig ja."
De grootste spelers in de pakketbezorging - PostNL, DHL en DPD - zien alle drie een stijging van het aantal beten bij bezorgers. Zo had DHL vorig jaar te maken met 109 beten, tegenover 62 het jaar ervoor.
Ook PostNL ziet een stijging van het aantal beten bij de pakketbezorgers, bij postbezorgers neemt het aantal juist af. Daarmee blijft het totale aantal schommelen rond de 200 per jaar.
CoronahondenDHL-personeelsdirecteur Maartje Vos verklaart de toename door de groei in online aankopen en de 'hondenhausse' tijdens corona. "Veel meer mensen namen een hond, maar lang niet iedereen trainde die goed."
"Hondenbeten staan bij ons al twee jaar met stip op nummer 1 van de bedrijfsongevallen", zegt Vos. Dat varieert van veel lichte verwondingen, waarbij bezorgers snel weer aan het werk zijn, tot een aantal ernstige gevallen waarbij plastische chirurgie nodig is en mensen langer uitvallen. "Vorig jaar kwamen bijna dertig bezorgers langer thuis te zitten, dit jaar al twaalf."
Daarbij ging het bijvoorbeeld om mensen die in het gezicht zijn gebeten. "Dan ben je voor het leven getekend", zegt Vos. "Ook is er bij iemand een stuk uit de arm gebeten. Die kan hij gelukkig weer gebruiken, maar er zit wel een deuk in."
TraumatischNaast fysieke gevolgen zorgen de beten voor angst bij de bezorgers. "Het kan echt traumatisch zijn. We regelen slachtofferhulp voor deze mensen, of ze kunnen terecht bij onze vertrouwenspersoon."
Hoe vaak worden bezorgers gebeten?PostNL laat weten dat het totale aantal incidenten stabiel is, met zo'n 200 beten per jaar. Het bedrijf ziet een toename van het aantal beten bij de pakketbezorgers en een afname bij de postbezorgers.
DHL ziet sinds vorig jaar een sterke stijging. In 2022 ging het om 30 bijtincidenten, in 2023 om 62 beten, vorig jaar om 109 incidenten en dit jaar ging het tot nu toe 66 keer mis.
DPD registreert sinds 2023 het aantal bijtincidenten vanwege het toenemende aantal meldingen. In 2023 ging het om 11 beten, vorig jaar om 23 incidenten en dit jaar waren het er tot nu toe 5.
Naast nazorg zetten de bedrijven in op preventie. Zo krijgen bezorgers training in het omgaan met honden. Zo leren ze wat te doen als honden hard blaffend op hen afrennen en wanneer hondenkoekjes te gebruiken. PostNL informeert het personeel bij welke huizen mogelijk agressieve honden aanwezig zijn. Ook bij DHL krijgen bezorgers binnenkort dit soort informatie.
Daarnaast kiezen de bedrijven voor voorzorgsmaatregelen, zoals veiligheidsschoenen die zo stevig zijn dat voeten niet beschadigen als een hond zijn tanden erin zet.
Maar het belangrijkste blijft toch bewustwording bij hondenbezitters. "Die staan hier vaak niet bij stil", zegt Vos. Daarom staat prominent in de DHL-app hoeveel bezorgers dit jaar al zijn gebeten (66 medewerkers) en het verzoek om honden achter een gesloten deur te houden als een pakketbezorger aanbelt. PostNL werkt hier ook aan, bijvoorbeeld via nieuwsbrieven aan klanten. In het najaar volgt een nieuwe campagne gericht op hondenbezitters.
Blijvende littekensOok krijgen eigenaren van bijtende honden hun pakketten niet meer aan huis bezorgd. Zij moeten die voortaan zelf ophalen bij afhaalpunten.
Bezorger Alex was na zijn beet na een week weer aan het werk, al duurde het totale herstel zo'n vier weken. "De littekens zijn blijvend." Hij bezorgt weer gewoon pakketten. Bang is hij niet, maar wel extra alert. "Als het niet veilig is, dan bezorg ik het pakket niet."
De hond die hem heeft gebeten, is afgemaakt. Dat hoorde hij van de politie, waar hij aangifte deed. "Ik heb nooit meer iets van die mevrouw gehoord."
Na maanden van moeizame onderhandelingen hebben de Verenigde Staten en Japan een handelsakkoord gesloten over wederzijdse importheffingen van 15 procent. De deal werd bereikt een week voor de deadline van 1 augustus, waarop nieuwe heffingen van 25 procent in zouden gaan. Het betekent een voorlopig einde aan de oplopende handelsspanningen tussen beide landen.
De Amerikaanse president Trump sprak op sociale media van "de grootste handelsovereenkomst in de geschiedenis". Volgens Trump zal Japan zijn markt openen voor Amerikaanse auto's, vrachtwagens, rijst en landbouwproducten - sectoren waarvan de import in Japan tot nu toe streng gereguleerd was. Ook beloofde Japan omgerekend circa 468 miljard euro te investeren in de Verenigde Staten, wat volgens Trump "honderdduizenden banen" gaat opleveren.
Premier Ishiba bevestigde op een haastig belegde persconferentie in Tokio de grote lijnen van het akkoord, al worden de details op een later tijdstip bekendgemaakt. Hij sprak van "een belangrijke prestatie" en wees erop dat Japan als enige land erin is geslaagd om de heffingen op auto's en onderdelen zonder volumebeperkingen te verlagen.
Veel schadeDeze sector heeft sinds 3 april aanzienlijke schade geleden door eerdere invoerheffingen van 25 procent. Volgens econoom Nobuhiro Kiuchi van onderzoeksbureau Nomura leidt dit tot een krimp van ongeveer 0,5 procent van de Japanse economie. Ook het nieuwe tarief van 15 procent blijft volgens hem "een serieuze belemmering" voor de verdere groei van de sector.
Japan heeft daarbij toegezegd om meer Amerikaanse rijst te importeren, maar alleen binnen de bestaande regels. Volgens premier Ishiba is dit om de Japanse landbouw te beschermen. De tuinbouwsector ligt politiek gevoelig in Japan, omdat die een belangrijke achterban vormt van de regeringspartij. Te grote concessies zouden het vertrouwen van deze boeren kunnen ondermijnen en op de lange termijn stemmen kosten.
Ook kreeg Japan van de VS de belofte dat het in de toekomst niet zwaarder getroffen zal worden dan andere landen als het gaat om importheffingen op belangrijke producten zoals chips en medicijnen. Voor staal en aluminium blijven de huidige hoge invoertarieven van 50 procent echter gelden.
De Japanse aandelenmarkt reageerde positief op het nieuws. De Nikkei-index, waarin veel exportbedrijven genoteerd staan, steeg woensdagochtend met meer dan 1200 punten, het hoogste niveau dit jaar. Op de valutamarkt steeg de waarde van de yen tijdelijk tot 146 per dollar. Beleggers zien de deal als een signaal van stabiliteit, nadat de yen maandenlang onder druk stond door onzekerheid over de handelsrelatie met de VS.
Onzekere tijdOf er een akkoord zou komen, was lange tijd onzeker. Premier Ishiba wees in april minister van Economische Revitalisering en vertrouweling Ryosei Akazawa aan als hoofdonderhandelaar. Akazawa reisde maar liefst acht keer naar de VS. De Amerikaanse eis voor hogere importheffingen op Japanse auto's vormde lange tijd het grootste pijnpunt. Japan drong aanvankelijk aan op volledige afschaffing van de heffingen, maar stemt nu toch in met een verlaging naar 15 procent.
"De onderhandelingen waren complex, maar succesvol", verklaarde Akazawa vanuit Washington, enkele uren nadat hij het Witte Huis had verlaten. "Dankzij wederzijds begrip en vertrouwen is er een akkoord gekomen dat voor beide partijen acceptabel is", verklaarde hij aan het Japanse publiek. Premier Ishiba voegde daaraan toe dat Japan "sinds februari herhaaldelijk heeft gepleit voor investeringen in plaats van heffingen", en dat "dit akkoord aansluit bij het nationale belang van beide landen".
Verdeelde reactiesDe publieke reactie in Japan is sterk verdeeld. Veel bedrijven zijn opgelucht dat een handelsoorlog is afgewend, maar onder de bevolking is er ook vlijmscherpe kritiek op de omvang van de concessies aan de VS. Oppositieleider Yoshiko Noda van de Constitutioneel-Democratische Partij riep op tot parlementair onderzoek om te toetsen of het akkoord "niet ten koste gaat van het Japanse nationale belang".
Volgens verschillende Japanse media heeft premier Ishiba inmiddels aan interne bronnen laten weten dat hij van plan is nog deze maand af te treden nu de onderhandelingen met de VS zijn afgerond en de politieke druk binnen zijn partij toeneemt, mede vanwege de verkiezingsnederlaag afgelopen zondag. Omdat Ishiba zijn aanblijven eerder koppelde aan het succesvol afronden van het handelsakkoord, wordt dit ook gezien als het moment waarop hij politieke verantwoording neemt.
Ishiba zal zijn beslissing later toelichten aan hooggeplaatste partijgenoten, onder wie oud-premiers Aso, Suga en Kishida. Binnen de Liberaal-Democratische Partij wordt intussen gewerkt aan een schema voor de verkiezing van een nieuwe partijleider.
Het wordt ook wel de grootste rechtszaak ooit genoemd, aangespannen door een van de kleinste landen ter wereld. Vanmiddag zijn de ogen van de wereld gericht op het Vredespaleis in Den Haag. Daar doet het Internationaal Gerechtshof, het hoogste juridische orgaan van de Verenigde Naties, uitspraak over de verantwoordelijkheid van staten voor klimaatverandering.
Het initiatief van Vanuatu, een eilandstaat in de Stille Oceaan, om het hoogste rechtsorgaan ter wereld om advies te vragen, is baanbrekend. Nooit eerder sprak het hof zich uit over klimaatverandering. Hoewel het dus alleen gaat om een advies en de uitspraak niet bindend is, moet het duidelijkheid geven over de toepassing van het internationaal recht als het gaat om de gevolgen van klimaatverandering. Volgens kwetsbare landen zoals Vanuatu gaat het over hun voortbestaan.
De vijftien rechters hebben zich gebogen over twee juridische vragen. Welke verplichtingen hebben VN-lidstaten volgens het internationaal recht om andere lidstaten en toekomstige generaties te beschermen tegen klimaatverandering? En de tweede vraag: wat zijn de juridische gevolgen als lidstaten veel broeikasgassen blijven uitstoten en niet genoeg actie ondernemen om dit te verminderen?
Kwetsbare landenTijdens de behandeling van de zaak eind vorig jaar kregen maar liefst 98 landen en 12 internationale organisaties de kans om te getuigen voor het hof. Er is speciaal gekeken naar de gevolgen van klimaatverandering voor kwetsbare landen, zoals kleine eilandstaten.
Dat deze kleine eilandstaten zoals Vanuatu aan de frontlinie staan van de wereldwijde klimaatcrisis, is al jaren bekend. Veel landen dreigen te verdwijnen of worden onleefbaar door de gevolgen van een veranderend klimaat. Door het stijgende zeewater verdwijnt steeds meer land. Door erosie is er bijna geen strand meer over. Extreme weersomstandigheden, zoals orkanen, komen vaker voor en zijn intenser. Volgens deskundigen kan de zeespiegel bij een wereldwijde opwarming van 2 graden met 2 tot wel 6 meter stijgen. Dat betekent het einde voor veel van de 83 eilandjes van Vanuatu, maar ook voor omringende landen zoals Tuvalu, Fiji en Kiribati.
Vanuatu ligt midden in de Stille Oceaan en heeft slechts zo'n 320.000 inwoners. Zij ondervinden dagelijks de gevolgen van klimaatverandering, terwijl ze er zo goed als niets aan hebben bijgedragen. Maar met het stijgende water stijgen ook de kosten. Daarom wil Vanuatu dat rijke en vervuilende landen verantwoordelijkheid nemen voor hun historische en aanhoudende bijdrage aan klimaatverandering. Kwetsbare landen zinnen op herstelbetalingen als de grote vervuilers niet genoeg doen om klimaatverandering te stoppen.
Bekijk deze reportage van onze correspondent uit 2023 op Vanuatu:
Volgens de Nederlandse Margaretha Wewerinke-Singh, een van de twee hoofdadvocaten in de zaak, zijn er verschillende scenario's denkbaar. Het gerechtshof kan zeggen dat het geen jurisdictie heeft. In dat geval gaat Vanuatu met lege handen naar huis. "Het zou de meest teleurstellende uitkomst zijn, maar de kans daarop lijkt me nihil", zegt ze telefonisch.
Het gerechtshof kan ook zeggen dat de richtlijn voor optreden tegen klimaatverandering in lijn moet zijn met de afspraken uit het Klimaatakkoord van Parijs. Ook dat zou volgens Wewerinke-Singh een teleurstellende uitkomst zijn, omdat 'Parijs' uitgaat van een vrijwillige eigen invulling van het verminderen van de uitstoot. Ook als het beleid om de uitstoot te verminderen ontoereikend is, kunnen staten er niet op afgerekend worden.
Maar daar hebben de aanklagers rekening mee gehouden, stelt hoogleraar internationaal recht en klimaatrecht Margaret Young van de Universiteit van Melbourne. "De vragen zijn zorgvuldig geformuleerd, waardoor het hof ook moet kijken naar andere verdragen en internationale wetten", zegt ze telefonisch.
MensenrechtenschendingZe zegt dat het hof ook heeft gekeken naar het Verdrag van de Verenigde Naties inzake het recht van de zee, ofwel het VN-zeerechtverdrag uit 1982. "Hierin staan veel strengere regels die staten verplichten om vervuiling te voorkomen." Vorig jaar oordeelde het Internationaal Zeerechttribunaal dat de uitstoot van broeikasgassen een vorm van zeevervuiling is. "Ik denk dat het gerechtshof dit ook meeneemt in haar besluit", zegt Young.
Het juridische team van Vanuatu hoopt dat het hof het advies voornamelijk baseert op internationale mensenrechtenverdragen. In dat geval zou het niet of onvoldoende treffen van maatregelen tegen klimaatverandering een schending van de mensenrechten zijn. Lidstaten kunnen dan gedwongen worden te stoppen met de uitstoot van broeikasgassen en moeten mogelijk herstelbetalingen doen als dit niet lukt. Bovendien kunnen staten besluiten om sancties te treffen tegen landen die het internationaal recht niet naleven.
Hoewel het advies niet bindend is, is de verwachting dat het zal leiden tot nieuwe wetten en rechtszaken overal ter wereld. Burgers die via de rechter overheden willen aanspreken op hun klimaatbeleid, kunnen dan terugvallen op het advies van het gerechtshof en hebben daardoor meer kans van slagen.
Goedemorgen! Het Internationaal Gerechtshof geeft advies over welke verplichtingen landen hebben om het klimaat te beschermen. De zaak is aangespannen door eilandstaat Vanuatu. In de Utrechtse rechtbank gaat het over de wolf; mag die daar worden afgeschoten? En natuurlijk weer veel sport: de Tour gaat naar Valence en de vrouwen van Spanje en Duitsland nemen het tegen elkaar op in de tweede halve finale van het EK voetbal.
Eerst het weer: vandaag is er vrij veel bewolking en vooral in het zuiden komen buien voor. Bij een matige westenwind wordt het 21 tot 24 graden.
Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.
Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?In Utrecht zijn twee flatgebouwen urenlang ontruimd geweest vanwege een auto met explosief materiaal. De auto staat geparkeerd in de buurt van de appartementencomplexen aan de Aziëlaan, aan de zuidkant van de stad. De lading is door de Explosieven Opruimingsdienst (EOD) veiliggesteld en wordt elders onschadelijk gemaakt.
Om wat voor explosieve stoffen het gaat, is nog onduidelijk. Eerder op de avond was op foto's te zien dat er in de achterbak van de zwarte auto witte jerrycans met rode doppen stonden.
Uit voorzorg werden vanaf 21.00 uur een flat van achttien verdiepingen hoog geheel ontruimd en een tweede flat deels. 240 mensen werden uit hun appartement gehaald. Rond 02.30 uur liet de politie weten dat de bewoners weer naar huis mochten. Ze werden ondergebracht in een hotel.
Ander nieuws uit de nacht En dan nog even dit:De verhalen van dieren die worden verwaarloosd als baasjes op vakantie gaan, kennen we inmiddels. Maar er is ook een positieve ontwikkeling. Steeds vaker vragen katteneigenaren om een oppas aan huis. En die bieden zich meer aan online:
Fijne woensdag!
