Aggregator

Iran heeft een grote luchtaanval op Israël gelanceerd. Honderden drones en ballistische raketten zijn onderweg door het luchtruim van Iran en Jordanië. De verwachting is dat de aanval deze nacht uren zal duren. Het is voor het eerst dat Iran aartsvijand Israël direct aanvalt.

De aanval is een "reactie op de talrijke misdaden gepleegd door het zionistische regime" meldt de Iraanse Revolutionaire Garde, die de operatie 'Ware Belofte' heeft genoemd. Directe aanleiding was het Israëlische bombardement op het Iraanse consulaat in Damascus op 1 april.

Het Israëlische oorlogskabinet is onder leiding van premier Netanyahu bijeengekomen op het militaire hoofdkwartier in Tel Aviv. Volgens een defensiewoordvoerder is het Israëlische leger "klaar om de staat Israël en zijn inwoners te beschermen". "We zijn standvastig en klaar om deze missie tot een succesvol eind te brengen."

Hij noemt de aanval met Iraanse 'killerdrones' een ernstige en gevaarlijke escalatie. "We zijn klaar voor onze verdediging en de tegenaanval."

'Langdurige reeks aanvallen lastig'

Oud-commodore Frans Osinga, hoogleraar oorlogsstudies, zegt dat Iran met de massale aanval het luchtafweersysteem van Israël probeert te overweldigen, "net zoals Rusland in Oekraïne doet".

"Als het om een eenmalige aanval gaat, puur als een symbolische vergelding, dan kan de Israëlische defensie daar waarschijnlijk goed mee omgaan. Maar het wordt lastiger als deze aanval het begin is van een langdurige reeks aanvallen."

Want ook al hebben de Israëlische luchtafweersystemen als Iron Dome en Arrow een goede reputatie, bij meerdere salvo's van reeksen drones en ballistische raketten verwacht Osinga problemen voor de Israëlische verdediging.

Drones, kruisraketten en ballistische raketten vliegen op verschillende manieren. Als die voortdurend als een soort zwerm op de luchtafweer afkomen kan het voorkomen dat het systeem noodgedwongen moet kiezen welke projectielen worden onderschept en welke niet.

"Op den duur kan dan ook de munitievoorraad van Israël uitgeput raken. Want het is bekend dat Iran over duizenden drones en raketten beschikt. Een reactie van Israël zou dan kunnen zijn om de luchtmacht in te zetten en doelen in Iran aan te vallen. Daarvoor is de Israëlische luchtmacht capabel genoeg."

Veroordeeld

Wereldwijd is met afkeuring gereageerd op de aanval. Premier Rutte spreekt van een "zeer zorgwekkende situatie". "Nederland veroordeelt de aanvallen van Iran op Israël ten zeerste. Verdere escalatie dient te worden voorkomen."

Het Witte Huis zegt Israël te steunen bij de verdediging tegen de dreiging uit Iran. De Amerikaanse president Biden wordt op de hoogte gehouden over de situatie door zijn nationale veiligheidsteam.

De Britse premier Sunak vreest dat de vlam in de pan zal slaan in het Midden-Oosten en spreekt van een roekeloze daad. "Iran laat weer zien dat het erop uit is om chaos te zaaien in de eigen achtertuin."

Berustend

Uitgaanspubliek in Tel Aviv reageert kort na de bekendmaking van de aanval berustend. Zo blijft een groepje studenten gewoon een verjaardag vieren in een café. "We zijn de afgelopen maanden wel wat gewend. Het is een gewone avond in Tel Aviv."

Een ander valt hem bij. "We gaan door met ons leven. En hier vlakbij zit een schuilkelder, dus we hebben toch niets beters te doen."

Kort na het interview waren er in de lucht boven Jeruzalem de eerste explosies en was in andere delen van het land voor het eerst het luchtalarm te horen.

Older consumer electronic devices follow a desirability curve in which after they fall from favour they can’t be given away. But as they become rarer, they reach a point at …read more

Er komen steeds meer details naar buiten over een groot spionageschandaal in Oostenrijk dat verbonden is met een fraudeschandaal in Duitsland. Berichten over agenten van de Oostenrijkse inlichtingendienst die voor Rusland blijken te werken leggen een opvallend web bloot.

Spionnen bij de Oostenrijkse dienst zouden hebben samengewerkt met de voortvluchtige oud-Wirecard-bestuurder Jan Marsalek om Rusland te helpen bij de jacht op tegenstanders in het buitenland. Daarover berichten het Oostenrijkse blad Falter en de krant Standard in samenwerking met het Duitse Spiegel en ZDF.

Een van de doelwitten is de Bulgaar Christo Grozev, die als journalist bij onderzoeksplatform Bellingcat hoofdverantwoordelijk was voor onderzoeken over Rusland. Hij hielp mee aan de opheldering over het neerhalen van vlucht MH17 door een Russisch luchtafweersysteem in 2014 en onthulde welke agenten van het Kremlin achter de vergiftiging van de Russische oppositieleider Navalny zaten. Het zou hem tot prominent doelwit van de Russische regering hebben gemaakt.

In de zomer van 2022 drongen inbrekers zijn huurwoning in Wenen binnen en namen een laptop en meerdere USB-sticks mee. Dat gebeurde vermoedelijk in opdracht van de Russische binnenlandse veiligheidsdienst FSB. Mogelijk kwamen ze aan zijn adres dankzij een netwerk van Oostenrijkse contacten.

Dat netwerk kwam naar boven in een onderzoek naar de miljardenfraude bij het Duitse betalingsbedrijf Wirecard. Volgens de berichten luisterde de Britse geheime dienst de communicatie tussen oud-bestuurder Marsalek en de FSB af, en bleek daaruit dat het de Oostenrijker Marsalek was die de contacten in Oostenrijk namens Rusland aanstuurde.

Dubbelspion bij Wirecard

Volgens Spiegel, ZDF en Standard leidt Marsalek al sinds 2014 een dubbelleven als Russische spion. Hij werd daarbij geholpen door een vrouw die erotisch model was en in een horrorseksfilm speelde. Die zou hem in contact hebben gebracht met de familie van de Tsjetsjeense dictator Kadyrov, hooggeplaatste figuren binnen de Russische inlichtingdienst en het hoofd van de geheime dienst van huurlingengroep Wagner.

Vanuit die rol zou Marsalek opdrachten hebben gegeven aan twee mannen die jarenlang bij de Oostenrijkse binnenlandse veiligheidsdienst werkten: Egisto Ott en Martin Weiss. Volgens het blad Falter, dat afgelopen week exclusief inzage kreeg in het ruim tachtig pagina's tellende arrestatiebevel, zou Ott namen, foto's en vingerafdrukken van doelwitten uit Rusland ontvangen om mensen op te kunnen sporen. Op zijn telefoon werd ook de formule voor novitsjok gevonden, het zenuwgas waarmee Russische agenten moordaanslagen hebben gepleegd op onder meer oppositieleider Navalny.

Nieuwe geheime dienst

Ott heeft volgens het Openbaar Ministerie "misbruik gemaakt van Europese databanken om informatie te verzamelen in het belang van Rusland en daarmee ook de nationale veiligheid in gevaar gebracht".

"De uitwisseling van informatie is gebaseerd op wederzijds vertrouwen, en dat is negatief beïnvloed door de zoekopdrachten van Ott in het belang van Rusland", aldus het OM. Volgens het blad is Oostenrijk zelfs tijdelijk uitgesloten van een Europees samenwerkingsband van geheime diensten.

Ook zou Ott hebben gewerkt aan plannen om een nieuwe geheime dienst op te zetten binnen het ministerie van Buitenlandse Zaken. Aan het hoofd van dat ministerie staat Karin Kneissl, de vrouw die in 2018 wereldnieuws werd toen ze op haar bruiloft danste met de Russische president Poetin.

Dat de twee agenten zo lang hun gang konden gaan is opvallend. Ott is al een keer geschorst en heeft een keer vastgezeten. Ook waren er binnen de veiligheidsdienst waarschuwingen voor Russische inmenging.

Er waren al waarschuwingen, zegt een Oostenrijkse journalist:

Een medewerker schreef in 2016 aan de leiding: "De Russische inlichtingendienst heeft zijn activiteiten in Oostenrijk en Europa geïntensiveerd om de Europese Unie op grote schaal te ontwrichten (zie de steun aan nationalistische partijen, de instrumentalisering van organisaties, ook in de politiesector)." Terwijl andere landen hun contraspionagepersoneel hebben uitgebreid kan Oostenrijk het basiswerk al nauwelijks aan, klinkt het.

Ontvanger van de waarschuwing is op dat moment leidinggevende Martin Weiss. Volgens berichten is hij enkele weken na de e-mail met Ott voor Rusland aan de slag gegaan.

Ott is afgelopen maand in Oostenrijk opgepakt, maar hij zou de beschuldigingen tegenspreken. Weiss zou door Marsalek zijn 'geëvacueerd' naar Dubai, dat geen uitleveringsverdrag heeft met Oostenrijk.

Marsalek is sinds de fraude bij Wirecard naar buiten kwam voortvluchtig. Hij zou de identiteit hebben aangenomen van een priester in Rusland. Oud-minister Kneissl is eind vorig jaar naar Rusland verhuisd.

Het Israëlische leger is in de hoogste staat van paraatheid vanwege de dreiging uit Iran. Uit voorzorg zijn er al tientallen gevechtsvliegtuigen in de lucht.

Schoolreizen en andere activiteiten voor jongeren zijn voor de komende dagen afgelast. De maatregelen zijn bekendgemaakt door legerwoordvoerder Daniel Hagari.

Verwacht wordt dat Iran een aanval op Israëlisch grondgebied gaat uitvoeren. De Amerikaanse president Biden denkt dat dit snel gaat gebeuren, daarom heeft hij een weekend in zijn vakantiehuis in thuisstaat Delaware afgebroken om met zijn veiligheidsadviseurs in Washington te overleggen.

Vrachtschip gekaapt

Iran heeft vandaag een vrachtschip met een Israëlische link gekaapt in de Straat van Hormuz. Leden van de Iraanse Revolutionaire Garde hebben het geënterd via een helikopter. Het Witte Huis heeft de commando's opgeroepen om onmiddellijk het schip te verlaten. De inname is een "grove schending van het internationaal recht en een daad van piraterij", zegt een woordvoerder.

Iran dreigde de afgelopen tijd met wraak voor luchtaanvallen op zijn consulaat in de Syrische hoofdstad Damascus op 1 april, vermoedelijk door Israël, waarbij zeven officieren van de Revolutionaire Garde zijn omgekomen.

Meerdere leiders roepen Iran op om te de-escaleren, zoals demissionair minister van Buitenlandse Zaken Bruins Slot:

Het Israëlische leger heeft Iran gewaarschuwd voor de consequenties als het "de situatie laat escaleren". De Amerikaanse defensieminister Austin belde met zijn Israëlische collega Gallant om hem er nogmaals te verzekeren dat Israël op onvoorwaardelijke Amerikaanse steun kan rekenen bij een aanval van Teheran.

Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken sluit morgen de ambassade in de Iraanse hoofdstad Teheran. Ook het consulaat in Erbil in Irak blijft uit voorzorg dicht. KLM heeft besloten voorlopig niet over Iran en Israël te vliegen, maar vliegt nog wel van en naar Tel Aviv.

Wereldwijd zijn er zorgen over de toekomst van de noordkaperwalvis. Deze walvissoort - die met uitsterven is bedreigd - raakt regelmatig verstrikt in visnetten, soms met dodelijke afloop.

Zo werd afgelopen week voor de oostkust van de Verenigde Staten een noordkaper gezien die verstrikt was geraakt in een touw. Reddingswerkers van de National Oceanic and Atmospheric Administration konden het dier niet uit het touw helpen omdat het te ver van de kust zwom. Zij houden de walvis in de gaten en zullen hem proberen te bevrijden "als de weers- en veiligheidsomstandigheden dit toelaten".

Verstrikking is een belangrijke doodsoorzaak bij de noordkaper, zegt zeebioloog Mardik Leopold van de Wageningen Universiteit. Van de walvissoort zijn er over de hele wereld nog zo'n 360 over. "Er zijn al heel weinig noordkapers. Dus als er één doodgaat, heeft dat meteen een grote impact."

De 'goede' walvis

De noordkaper heeft een donkergrijs lichaam met veel witte eeltplekken, een brede rug zonder rugvin, en een lange bek die net boven zijn ogen begint. In de winter zwemmen de dieren volgens zeebioloog Leopold bij Groenland, en richting de zomer laten ze zich afzakken langs de oostkust van de Verenigde Staten.

Eeuwen geleden waren en nog duizenden noordkapers in de Atlantische Oceaan, maar door de walvisjacht is het dier bijna uitgestorven. Dat de noordkaper een dikke vetlaag heeft en een langzame zwemmer is, maakten hem destijds tot een gewilde prooi. Niet voor niets heet de noordkaper in het Engels 'the right whale': walvisjagers beschouwden hem als de 'goede' walvis om te vangen.

Tegenwoordig is verstrikking dus een belangrijke doodsoorzaak van de noordkaper. In 2017 stierven volgens het Wereld Natuur Fonds zeventien van deze walvissen door verstrikking in visnetten. Als ze vastzitten in een net of touw, kunnen ze niet meer naar het wateroppervlak zwemmen om adem te halen, of niet meer eten.

Botsingen met schepen

Noordkapers gaan ook regelmatig dood door aanvaringen met schepen, zegt Leopold. In het leefgebied van de dieren - voor de Amerikaanse noordoostkust - is veel scheepvaartverkeer. Bovendien kunnen de dieren niet snel genoeg reageren als er een schip nadert. "Als een containerschip met een rotvaart tegen een walvis aanvaart, wint het schip."

In sommige delen van de oceaan moeten schepen daarom langzamer varen. Maar dat helpt niet altijd. Begin deze maand werd bij Virginia Beach een dode vrouwelijke noordkaper aangetroffen, die waarschijnlijk in botsing was gekomen met een schip. Het dier had een beschadigde ruggengraat en breuken in alle wervels van de onderrug.

Het heeft niet veel zin om scheepvaart in specifieke delen van de oceaan te verbieden, denkt Leopold. "Noordkapers leven in een heel groot gebied."

Een kalf per keer

Hij verwacht dat het lang zal duren om de populatie noordkapers te herstellen. De soort krijgt "geen honderden kinderen", maar steeds één kalf per keer. "En als een vrouwtje er een heeft gekregen, krijgt ze er meestal geen in het jaar erna."

Om te zorgen dat het weer beter gaat met de walvissen, moeten we "zorgvuldig omgaan met scheepvaart en visserij", zegt Leopold. "En er moet genoeg te eten zijn, dus we moeten niet de hele zee leegvissen."

De bioloog ziet de toekomst van de noordkaper niet als een verloren zaak. Maar, zegt hij: "Zolang we de zee blijven gebruiken zoals we nu doen, wordt het lastig voor die beesten."

Haar hart had een sprongetje gemaakt. Deze ochtend had Reyna Espinal Gómez de kraan in het binnenplaatsje van haar huis opengedraaid. Nadat de leidingen onder het huis hadden gegorgeld, was er een stroompje water uit gekomen. Voor het eerst in dagen.

"Dit is het ergste jaar dat ik ooit heb meegemaakt wat betreft het watertekort", vertelt Reyna, zittend op de rand van een klein reservoir waar ze het spaarzame water in heeft opgevangen. "Maar de droogte is niets nieuws. Ik ben inmiddels zo creatief geworden, zelfs met het kleine beetje dat wij aan water krijgen, lukt het te overleven".

Reyna somt op: douchen doet ze met een plastic bakje, dat ze vult met water en over haar hoofd gooit. Dat water laat ze niet weglopen, maar gebruikt ze voor de afwas. En met het afwaswater maakt ze weer haar stoep schoon.

Om te zorgen dat ook op de tweede verdieping van haar huis water is, sjouwt ze emmers water uit het reservoir naar een regenton op het huis. Haar man helpt haar mee. Zwetend werpt hij een blik in de ton. Het water dat ze erin hebben gegooid, vult de regenton amper.

Miljoenen kampen met tekort

Zeker een kwart van de 21 miljoen inwoners van Mexico-Stad kampt met watertekort. De stad is door de jaren heen te groot geworden om te voorzien in de behoefte van de inwoners, zeker omdat bijna driekwart van het drinkwater uit ondergrondse putten komt, die door het gebrek aan regen amper worden bijgevuld.

Een ander deel komt uit het Cutzamala-systeem, dat via een ingewikkeld stelsel vol aquaducten water vanuit een andere staat naar Mexico-Stad pompt. De waterstanden zijn er historisch laag en autoriteiten waarschuwen voor dia zero, de dag dat miljoenen Mexicanen helemaal geen water meer zullen krijgen.

Naast het Cutzamala-systeem krijgt Reyna, die in de aangrenzende gemeente Naucalpán woont, haar water uit Presa Madín, een kunstmatig meer op een kwartier rijden van haar huis. Aan de vegetatie rond het meer is te zien dat het water laag staat. Waterplanten liggen te verdorren in de felle zon.

Antonio Gutierrez, een ingenieur die de watervoorziening bij Presa Madín beheert, kijkt met een frons over het rimpelloze water. "De lente is net begonnen. Het moet nog zomer worden. Het is écht een kritieke situatie", zegt hij. Toch zijn er oplossingen, denkt hij, om de crisissituatie op korte termijn het hoofd te bieden.

"Niemand kan leven zonder water. Bij mensen bij wie geen water uit de kraan komt, moet de gemeente constant bidons bezorgen. Nu staan ze met geluk ééns in de week ergens op een hoek water uit te delen. Veel te weinig", zegt Gutierrez. Hij wijst naar regering als hoofdverantwoordelijke.

"De federale regering moet de noodtoestand afkondigen, zodat er fondsen vrijkomen voor gemeentes om de crisis aan te pakken. Maar dat doen ze niet, omdat de verkiezingen eraan komen. Ze zijn bang dat het ze stemmen gaat kosten als ze toegeven dat het crisis is."

Persbureau Reuters schreef half maart dat de favoriet voor het burgemeesterschap van Mexico-Stad, uit dezelfde partij als de huidige president, zijn voorsprong in de peilingen aan het kwijtraken is, omdat kiezers vinden dat de autoriteiten te weinig doen om de crisis aan te pakken.

'Nooit naar ons geluisterd'

Reyna kan dat beamen. "We hebben brieven gestuurd, wegblokkades gehouden. Maar er is nooit naar ons geluisterd", zegt ze. Samen met haar man heeft ze besloten de droogte zelf te gaan bestrijden. Ze heeft een twintigtal kleine boompjes gekregen van een tuincentrum, die ze in de zanderige straat voor haar huis gaat planten.

Terwijl de zon brandt, woelt haar man met een spade de aarde om. Reyna zet telkens een boompje in de grond. "De bomen zorgen voor regen. Voor schaduw. Ze houden water vast. En ze zorgen ervoor dat onze wijk niet verdort", zegt ze, terwijl ze het zweet van haar voorhoofd wist.

Het watertekort zal ze er op de korte termijn niet mee oplossen. Maar wie weet wat de bomen over een paar jaar zullen brengen, zo denkt Reyna. "Mijn kinderen vragen zich af waarom ze moeten trouwen en kinderen krijgen. 'Hier zullen we alleen maar lijden', zeggen ze. Ik doe dit voor hen. Zodat ik hier ooit met mijn kleinkinderen kan spelen".

De Vlaamse tak van Forum voor Democratie doet niet mee aan de verkiezingen voor het Europees Parlement. De 5000 handtekeningen die daarvoor nodig zijn werden niet gehaald, meldt de Vlaamse FvD-kandidaat Steven Devos op X.

Devos bedankt in zijn tweet de Vlaamse FvD-kandidaten en iedereen die de ondersteuningsverklaring wel heeft getekend. "Jullie zijn dan ook waarschijnlijk net als wijzelf erg ontgoocheld dat we straks niet op FvD kunnen stemmen in Vlaanderen", schrijft hij.

Oprichting in Genk

De Vlaamse afdeling van Forum voor Democratie werd in januari opgericht in Genk. Volgens FvD is het voor het eerst dat een Nederlandse politieke partij in het buitenland een afdeling heeft opgezet.

Partijleider Baudet verwachtte in Vlaanderen zetels te kunnen halen, zei hij bij de oprichtingsbijeenkomst. Hij is ook de voorzitter van FvD Vlaanderen.

Pro-Russische propaganda

Europarlementariër Marcel de Graaff was lijsttrekker op de FvD-kandidatenlijst voor het Europees Parlement. Zijn naam viel eind vorige maand in verband met een Russische desinformatiecampagne die werd onthuld door de Tsjechische geheime dienst.

De Graaff werd genoemd omdat hij regelmatig interviews heeft gegeven aan nieuwssite Voice of Europe, die al jaren pro-Russische propaganda verspreidt. Maar er is geen bewijs dat FvD zich laat beïnvloeden of betalen door Moskou en partijleider Baudet spreekt dat ook uitdrukkelijk tegen.

If you need a precise time, you could use a microcontroller. Of course, then all your friends will say “Could have done that with a 555!” But the 555 isn’t …read more

Na jarenlange discussie wordt er voor het eerst gewerkt aan de afvang en opslag van CO2, afkomstig van de industrie. Over twee jaar moet een flink deel van de uitstoot van Shell, Exxon, Air Products en Air Liquide opgeslagen worden in een leeg gasveld onder de Noordzee.

Het is het begin van een veel groter project waarin via de Rotterdamse haven CO2 van bedrijven in heel Nederland en daarbuiten uit de lucht wordt gehouden. Met deze techniek, ook wel bekend als CCS (Carbon Capture and Storage), moeten ongeveer de helft van de klimaatdoelen van de industrie in 2030 gehaald worden.

Een lange rij buizen ligt al te wachten op het einde van de Tweede Maasvlakte en eindigt bij de bouwplaats aan de zeedijk. Daar wordt vanaf vandaag met een boorinstallatie de CO2-leiding door de zeewering geleid.

Even leek het project te stranden op de stikstofdiscussie, toen de Raad van State de bouwvergunning weigerde. Maar met wat aanpassingen in de vergunningsaanvraag en een elektrische boorinstallatie kan de aanleg nu toch van start gegaan. Daarmee begint Nederland aan een effectieve, maar ook omstreden methode om de uitstoot van CO2 fors terug te brengen.

Hoe werkt CO2-opslag onder de Noordzee? NOS-economieverslaggever Rob Koster legt het uit:

Voor Greenpeace was het de belangrijkste reden om in 2019 uit de onderhandelingen voor het Klimaatakkoord te stappen: het grote aandeel van CCS in de klimaatdoelen voor de industrie in Nederland. CCS geeft vervuilende bedrijven de mogelijkheid om 'echte' verduurzaming uit te stellen en onder meer raffinaderijen in stand te houden, is de redenering van de milieuorganisatie.

CCS omstreden en noodzakelijk

Maar om ervoor te zorgen dat de gemiddelde temperatuur met niet meer dan 1,5 graad stijgt is CCS noodzakelijk, zeggen onder meer Natuur & Milieu en de Verenigde Naties. Dat is ook de reden dat Energie Beheer Nederland (EBN) namens de staat participeert in CCS-projecten.

"In 2030 moeten we 55 procent minder CO2 uitstoten in de atmosfeer. Om dat doel te halen is het essentieel om CO2 af te vangen en op te slaan in lege gasvelden onder de Noordzee," zegt Berte Simons, directeur CO2-opslag bij EBN.

CCS is effectief, maar het is ook een tijdelijke en daarmee kostbare oplossing. De deelnemende bedrijven die hun CO2 laten afvangen en opslaan, krijgen hiervoor subsidie uit de zogenoemde SDE++ pot. Voor Porthos is een bedrag van twee miljard euro gereserveerd.

Hoeveel er precies uitgekeerd wordt hangt af van de prijs van CO2-rechten de komende jaren. Hoe hoger de prijs daarvan, hoe minder subsidie er nodig is.

De Algemene Rekenkamer was recentelijk opbouwend kritisch over het Porthos-project. Dat is vooral omdat de overheid financieel nauwelijks profiteert van de opbrengsten, maar wel verantwoordelijk is voor eventuele tegenvallers. Bij volgende projecten moet dat anders, vindt minister Jetten voor Klimaat en Energie.

Veel groter project

Porthos is nog maar het begin van de Nederlandse ambities voor CCS. Er wordt druk gewerkt aan een veel groter project waarbij CO2 van bedrijven uit heel Nederland, maar ook daarbuiten, via Rotterdam 200 kilometer de Noordzee opgaat.

Ruim zestig kilometer ten noordwesten van Den Helder moet het dan via een platform in een leeg gasveld onder de zeebodem geïnjecteerd worden. Het gaat om het zogenoemde Aramis-project van Gasunie, Energie Beheer Nederland (EBN), TotalEnergies en Shell.

De betrokken partijen verwachten volgend jaar het definitieve investeringsbesluit te kunnen nemen voor Aramis. Het is de bedoeling om zoveel mogelijk gebruik te maken van de bestaande gas-infrastructuur op de Noordzee. Één van de bedrijven die hier aan meewerken is Neptune Energy, eigenaar van verschillende gasplatforms op de Noordzee.

Directeur Lex de Groot van Neptune wil over een paar jaar beginnen. "Wij hebben tussen 2004 en 2016 al CO2 in de zeebodem gepompt en dit in een onderzoeksprogramma getest met TNO. Daar hebben we veel van geleerd en bewezen dat we dit op een veilige manier kunnen doen."

Joost Klein is niet van plan om het Eurovisie Songfestival in Malmö volgende maand te skippen. Een aantal acteurs, artiesten en schrijvers riep hem gisteren in een open brief op om niet naar het muziekevenement te gaan vanwege de deelname van Israël.

Klein zegt dat hij hun "pijn" hoort. "Helaas is het een te groot dilemma om denk ik op een kleine harlekijn als ik af te schuiven", zegt hij tegen aanwezige pers, voorafgaand aan Eurovision in Concert in AFAS Live in Amsterdam, waar vandaag een aantal acts optreden die aan het songfestival meedoen. "Als ik een wereldleider was, zou ik allang wat hebben gedaan, hoop ik."

In de brief staat onder meer: "Terwijl de voorbereidingen van het Eurovisiefestival in volle gang zijn, voert één van de deelnemende landen, Israël, een genocide uit op 2,3 miljoen Palestijnen, al 16 jaar opgesloten in Gaza, hongert hen moedwillig uit en houdt alle grenzen voor hen gesloten."

De briefschrijvers verwijzen ook naar een citaat in het nummer van Klein: "Het is een wereld zonder grenzen". "De utopie van je vader bestaat niet voor Palestijnen", zeggen ze daarop. Klein zegt dat hij het "jammer" vindt dat zijn vader erbij wordt gehaald.

"Ik denk dat de brief niet aan mij gericht had moeten zijn":

Commentator Cornald Maas vindt de kritiek op Klein niet terecht, schreef hij gisteren op X. "Je maakt niet 'n kunstenaar als Joost Klein tot mikpunt in 'n politiek steekspel."

AVROTROS zegt dat het songfestival een apolitiek evenement is. "Dit is dus ook niet de plek waar dit diepgewortelde conflict kan worden opgelost." De organisatie van het Eurovisie Songfestival kan een land wel weren. Sinds 2022 zijn Rusland en Belarus niet meer welkom vanwege de oorlog in Oekraïne.

Ook in andere landen is er weerstand tegen de deelname van Israël. In Finland tekenden 1300 muzikanten een petitie tegen de Israëlische deelname en in Noorwegen werd de verantwoordelijke omroep opgeroepen om druk te zetten op organisator European Broadcasting Union (EBU) om Israël te weren.

Klein gaat zijn nummer Europapa op 9 mei laten horen. Hij is de afsluiter van de tweede halve finale.

Duitsland stuurt opnieuw een Patriot-luchtafweersysteem naar Oekraïne zodat het land zich beter kan verdedigen tegen Russische luchtaanvallen. Eerder leverde Berlijn al twee Patriot-systemen aan Oekraïne. Het Patriot-systeem wordt gezien als een van de effectiefste afweersystemen ter wereld.

De situatie in Oost-Oekraïne is aanzienlijk slechter geworden nu Rusland de aanvallen opvoert, zegt de Oekraïense opperbevelhebber Syrsky. Oekraïne zegt meer Patriot-systemen nodig te hebben om zich tegen luchtaanvallen te kunnen verweren.

Extra geld

Bondskanselier Scholz heeft vandaag gebeld met de Oekraïense president Zelensky. In dat gesprek herhaalde hij dat Duitsland solidair is met Oekraïne. Ook werden er door de leiders opties besproken voor het verder versterken van de Oekraïense luchtverdediging.

Nederland heeft nog eens 1 miljard euro extra vrijgemaakt voor militaire hulp aan Oekraïne, zo maakte het kabinet gisteren bekend. De totale steun van Nederland komt daarmee op 3 miljard euro.

De politie in Turkije heeft dertien mensen aangehouden na het ongeluk met een kabelbaan in de badplaats Antalya. Dat heeft minister Tunç van Justitie bekendgemaakt.

Bij het ongeluk kwam een man van 54 om het leven, zeventien mensen raakten gewond. Het ongeluk gebeurde gisteren toen een van de palen die de kabelbaan dragen omviel. Vervolgens botste een cabine tegen die paal, waarna de inzittenden eruit vielen, op de berghelling die onder de kabelbaan ligt.

Zo'n veertig mensen zaten vandaag nog vast in verschillende gondels van de kabelbaan. Aan het einde van de middag kwam het bericht dat zij allemaal in veiligheid zijn.

Top van de heuvel

Uit voorlopig onderzoek blijkt volgens minister Tunç dat roest op verbindingspunten en beschadigde katrolsystemen mogelijke oorzaken van het ongeluk zijn.

Er zou geen noodactie- en evacuatieplan zijn voor dit soort gevallen. De dertien verdachten zijn medewerkers van het bedrijf dat de baan exploiteert en medewerkers van het bedrijf dat verantwoordelijk is voor het onderhoud.

De Tunektepe-kabelbaan brengt bezoekers van het populaire strand Konyaalti naar de top van de heuvel Tunektepe, op 618 meter hoogte. Daar is een uitkijkpunt over Antalya. Veel Turken waren vrijdag nog vrij vanwege de feestelijkheden na de vastenmaand ramadan.

PhD students spend their time pursuing whatever general paths their supervisor has given them, and if they are lucky, it yields enough solid data to finally write a thesis without …read more

Rijkswaterstaat vervangt dit weekeinde de tuien van de Galecopperbrug in Utrecht. Er worden nieuwe, stalen kabels gespannen tussen het wegdek van de A12 en de bovenkant van de hoge draagtorens, de zogenoemde pylonen. De snelweg over de Galecopperbrug richting Arnhem is vandaag en morgen tussen 08.00 uur en 20.00 uur dicht.

"De totale lengte aan kabels die we hier verwerken in de brug zal ongeveer 76 kilometer zijn", zegt Rudy Klunder van Rijkswaterstaat bij RTV Utrecht. "Daarom kost het soms ook even tijd om zo'n unieke operatie in Nederland uit te voeren."

De Galecopperbrug over het Amsterdam-Rijnkanaal is de op een na drukste brug van Nederland (de Van Brienenoordbrug bij Rotterdam is de drukste). Dagelijks passeren hier 220.000 voertuigen. De brug is met stalen kabels (tuien) aan de draagtorens bevestigd. Maar vooral de tuien aan de zuidkant van de brug hebben zwaar te lijden gehad van het steeds zwaardere (vracht)verkeer.

Ook beginnen ze te roesten, dus ze moeten worden vervangen. Eerst worden er met grote hijskranen nieuwe buizen aangebracht - een soort hulzen waar de dikke stalen kabels doorheen worden geleid. Pas als dat is gebeurd, worden de oude tuien verwijderd.

Veiligheid voor alles

"Het nieuwe systeem bestaat uit kleinere kabels. Zodat we ze, mochten ze niet goed zijn, makkelijker kunnen vervangen", zegt Klunder. Hij wijst erop dat veiligheid voor alles gaat. Er wordt alleen gewerkt bij daglicht dit weekeinde, van 8.00 tot 20.00 uur.

Tijdens de werkzaamheden zijn zowel de hoofdrijbaan als de parallelbaan van de A12 richting Arnhem dicht vanaf knooppunt Oudenrijn. Ook de afslag naar Nieuwegein is van 8.00 tot 20.00 uur afgesloten. Het verkeer richting Den Haag kan wel over de brug. De tuien aan de noordkant zijn de komende jaren nog niet aan vervanging toe, zegt Rijkswaterstaat.

Rudi Dekkers, de Nederlander die vliegles had gegeven aan twee 9/11-kapers, is op 67-jarige leeftijd overleden. Dat bevestigt documentairemaker Alessio Cuomo tegenover de NOS, na berichtgeving van De Telegraaf.

Cuomo maakte in 2021 een documentaire over het leven van Dekkers. Dekkers overleed afgelopen week op de Filipijnen aan hartfalen. Hij worstelde al jaren met zijn gezondheid.

Dekkers werd geboren in Apeldoorn, maar trok op jonge leeftijd naar de Amsterdamse Jordaan. Daar werd hij gevormd; hij groeide straatarm op in de toen vervallen wijk, en leerde op straat dat hij alles moest aangrijpen om geld te verdienen.

Vliegschool in Florida

Die instelling leverde hem een op z'n zachtst gezegd bewogen leven op. Hij verdiende een fortuin als handelaar in computeronderdelen. Met dat geld trok Dekkers naar de VS om zijn Amerikaanse droom te verwezenlijken. Hij haalde een vliegbrevet en runde twee vliegscholen in Florida, in de kustplaats Venice.

Als eigenaar van die vliegscholen nam hij in de zomer van 2001 twee cursisten - Mohamed Atta en Marwan al-Shehhi - aan. Zij vlogen een paar maanden later, op 11 september 2001, twee gekaapte passagiersvliegtuigen in de World Trade Center-torens.

"Ze kwamen met geld, dus hij zag geen enkele reden om ze niet aan te nemen", zei documentairemaker Cuomo in 2021 hierover tegen de NOS. De twee terroristen waren enkel geïnteresseerd in opstijgen en sturen, en niet in landen. Cuomo: "Rudi zocht daar verder niets achter. Toen dacht niemand eraan dat een vliegtuig gebruikt zou worden als wapen."

Na de aanslagen op 11 september, waarbij 2977 mensen om het leven kwamen op drie verschillende plekken in de VS, had de FBI de vliegschool van Dekkers al vroeg in het vizier. In de nacht na de aanslagen volgde een inval. Rond 05.00 uur kreeg hij het verzoek alle informatie over Atta en Al-Shehhi te overhandigen.

Dekkers werd daarna wereldnieuws. Hij schoof onder meer aan bij talkshows, zoals bij Larry King, en moest ook verschijnen bij een hoorzitting in 2002 in het Huis van Afgevaardigden. Maar alle publiciteit als de man die de kapers vliegles had gegeven, kostte hem onder meer zijn vliegscholen.

In de jaren daarna ging het steeds slechter met Dekkers. In 2012 werd hij in Houston opgepakt, omdat hij een koffer vol cocaïne had aangenomen. Dat kwam hem op een celstraf te staan. In 2019 werd hij nog eens opgepakt op Schiphol vanwege bolletjesslikken, wat hem wederom een gevangenisstraf opleverde. Die zat hij in 2022 uit.

Droevig einde

De Telegraaf schrijft dat hij een paar maanden geleden het besluit had genomen om naar de Filipijnen te verhuizen, omdat hij daar van een paar honderd euro "vrij riant" kon leven. Hij kampte toen al met hartproblemen en zware diabetesklachten.

Documentairemaker Cuomo hoorde via een vriendin van het overlijden van Dekkers; de twee hadden de afgelopen jaren nog maar weinig contact. "Maar hij heeft zo'n ruig leven gehad, met groot geld en grote avonturen. Dat zijn leven dan zo eindigt, is best wel droevig", zegt Cuomo in een reactie op zijn dood.

Hij omschrijft Dekkers als iemand waarbij "altijd wel iets gebeurde als je bij hem was". Zo herinnert hij zich dat hij eens met hem op een Amsterdams terras zat. Daar vertelde Dekkers zijn levensverhaal spontaan aan een paar Duitse toeristen.

"Op een bepaald moment stond er een hele groep om hem heen. Hun monden vielen open van verbazing. Hij kon heel charmant en innemend zijn. Maar Rudi had ook een andere kant. Dan was hij opeens heel venijnig en keihard."

Cuomo zal nooit meer het moment vergeten dat hij Dekkers voor zijn documentaire confronteerde met het relaas van een voormalige FBI-agent. Die agent zei dat een aanbetaling van iemand bij zijn vliegschool later afkomstig bleek te zijn van een cruciale tussenpersoon tussen al-Qaida-leider Bin Laden en vliegtuigkaper Atta.

Cuomo: "Dat was een heel belangrijk puzzelstukje, dat Bin Laden rechtstreeks linkte aan de kapers. Rudi was toen helemaal van slag. Hij was heel dankbaar dat de FBI op camera zei dat hij een belangrijke rol had gespeeld. Ook omdat hij het gevoel had dat hij altijd was weggezet als een crimineel. Dat de FBI hem dankbaar was, betekende veel voor hem."

Ten oosten van Coevorden is tussen een kanaal en een woonwijk een enorme waterberging in gebruik genomen. Bij hoogwater kan daar maximaal 430.000 kubieke meter water worden opgevangen. Zo wordt voorkomen dat de woonwijk of de stad zelf onder water loopt.

"Het werkt allemaal volautomatisch", zegt Remco Wolters van Waterschap Vechtstromen bij RTV Drenthe. "Zodra het waterpeil in het kanaal boven de 10 meter 30 komt, vloeit het water via betonnen wanden naar de berging."

De klimaatverandering noopt waterschappen overal in Nederland tot het aanleg van waterbergingen. Het regent niet alleen meer, maar ook harder. In korte tijd valt dan bijzonder veel water dat overlast kan veroorzaken.

De 'wake-upcall' in Coevorden kwam in 1998, toen delen van de Drentse stad door hoogwater bijna overstroomden, aldus Wolters. "Toen zijn de eerste ideeën voor deze waterberging ontstaan. In 2010 zijn we met concrete plannen gestart en vanaf 2019 met de daadwerkelijke aanleg begonnen. En nu is 'ie klaar."

Overstortconstructie

In het gebied ruwweg tussen het Stieltjeskanaal en de nieuwbouwwijk Ossehaar zijn dijken verplaatst of aangelegd. Ook is een zogeheten 'overstortconstructie' gebouwd waarmee het water in geval van nood naar de waterberging wordt geleid. Zo wordt de druk op het kanaal ontlast.

Het gebied dat onder water kan komen te staan, is als laaggelegen agrarisch terrein in gebruik. Er staat één woning, op een iets hoger gelegen punt. Wolters: "Mocht het zover komen dat we de berging vol moeten laten lopen, dan blijven de bewoners van dat huis droog. Bovendien hebben we de toegangsweg naar deze boerderij verhoogd, dus die blijft bereikbaar."

Veel scheelde het niet

"Laten we hopen dat het nog lang duurt voordat de berging ook daadwerkelijk nodig is", zegt wethouder Jeroen Huizing van Coevorden, terwijl hij op een bootje de waterberging in gebruik neemt.

Statistieken zeggen dat het in het gebied rond Coevorden gemiddeld 1 keer in de 75 tot 100 jaar sprake kan zijn van hoogwater. Toch werd het eind vorig jaar opnieuw spannend, nog geen 25 jaar na de vorige keer dat de stad dreigde onder te lopen. Wolters van het waterschap: "Afgelopen kerst spande het er nog even om, toen er sprake was van hoogwater. Het waterpeil in het kanaal bleef toen staan op 9 meter 90, dus veel scheelde het niet."

Iddink, een organisatie die schoolboeken en digitaal lesmateriaal verkoopt, is getroffen door een aanval met gijzelsoftware. Dat heeft de organisatie zelf bekendgemaakt.

Door de aanval is mogelijk een groot aantal gegevens gestolen van klanten van Iddink. Het gaat hierbij om persoonlijke informatie zoals namen, e-mailadressen en bankgegevens van leerlingen, ouders en scholen die ooit iets besteld hebben bij Iddink.

Door de aanval heeft Iddink geen toegang meer tot de eigen systemen. Het door klanten gekochte lesmateriaal is wel gewoon beschikbaar, net als het leerlingvolgsysteem Magister, dat onderdeel is van Iddink.

Klanten op de hoogte

Klanten van Iddink zijn op de hoogte gebracht van de aanval. Ook heeft het bedrijf de politie ingeschakeld en de Autoriteit Persoonsgegevens op de hoogte gesteld. Onderzocht wordt hoe groot het datalek is.

Volgens Iddink zit de criminele cybergroep Cactus achter de aanval. Het bedrijf laat weten geen contact te hebben gezocht met Cactus en ook niet bereid te zijn om losgeld te betalen.

Iddink is een van de grootste leveranciers van schoolboeken en digitaal lesmateriaal voor het voortgezet onderwijs in Nederland. Naar eigen zeggen verkoopt en verhuurt het boeken en lesmateriaal aan ruim 300.000 leerlingen en 300 scholen in Nederland.

Van de elf eerder ontsnapte wasberen bij dierentuin AquaZoo in Leeuwarden is er vannacht opnieuw eentje gevangen.

Het dier zat in een vangkooi in het natuurgebied tegenover AquaZoo. Hier zijn eerder ook al dieren teruggevonden. In totaal zijn er nu zes wasberen terug op het honk, vijf worden nog vermist, meldt Omrop Fryslân.

Een paar weken geleden, op 25 maart, werd een groep van twaalf wasberen naar AquaZoo gebracht en daar in een klein, afgesloten gedeelte geplaatst om te wennen aan hun gloednieuwe verblijf. Dat ging niet lang goed: elf van de twaalf dieren ontsnapten tijdens hun eerste nacht.

Medewerkers van de dierentuin wisten al snel een paar van de ontsnapte dieren te achterhalen, maar negen wasberen konden hun verblijf buitenshuis verlengen. Toch keert nu het ene na het andere dier terug. Eerder deze week zat er ook al een wasbeer in de vangkooi in natuurgebied De Groene Ster naast de dierentuin.

Vuilniszakken

Wasberen zijn niet gevaarlijk voor de mens, maar kunnen op hun strooptochten naar voedsel wel overlast veroorzaken: ze trekken vuilniszakken open en klimmen in kliko's. Bovendien is de wasbeer een invasieve exoot: hij komt van origine niet in Nederland voor. Om die reden zijn de ongeveer honderd wasberen die in Limburg in het wild leefden in 2019 allemaal gevangen. Stichting AAP ving ze op en verspreidt ze nu over verschillende dierentuinen. Op 25 maart werd een groep van twaalf wasberen naar Leeuwarden toegebracht.

Na Mali en Burkina Faso haalt ook Niger de banden met Rusland steviger aan. Deze week landde een groep militaire trainers en medewerkers van het Russische ministerie van Defensie in de hoofdstad Niamey. Het gezelschap zou deel uitmaken van het 'Africa Corps', de nieuwe naam van het Wagner-huurlingenleger op Afrikaanse bodem.

"Dit zat er al aan te komen", zegt Nicodemus Minde, onderzoeker bij het Afrikaans Centrum voor Veiligheidsstudies in Nairobi. Hij wijst op een eerder akkoord tussen de twee landen en de gesprekken die de Nigerese leider vorige maand voerde met president Poetin: "Met Niger aan boord, breidt de Russische invloed in de Sahel zich snel uit."

Keerpunt

De plotselinge dood van Wagner-baas Prigozjin afgelopen zomer geeft het Kremlin de kans om de touwtjes zelf in handen te nemen. Waar de Russische autoriteiten eerder betrokkenheid bij de huurlingengroep ontkenden, trekken ze nu de verantwoordelijkheid volledig naar zich toe. Het Africa Corps, met als leus 'oorlog is ons beroep', valt voortaan direct onder het Russische ministerie van Defensie.

"Nu het Africa Corps officieel onderdeel is van de Russische overheid, is het voor regimes mogelijk makkelijker om met ze in zee te gaan", legt Minde uit. "Een formele, bilaterale samenwerking met een groot land als Rusland is beter uit te leggen dan een deal met een schimmig huurlingenleger."

De doorstart van de Wagner-groep komt voor de West-Afrikaanse leiders op een goed moment. Want de ene na de andere militaire coup voltrekt zich in de Sahel; eerst Sudan, toen Mali en Burkina Faso, en vorig jaar Niger. Ondertussen zijn de troepen van oud-kolonisator Frankrijk vertrokken en werd de VN-missie gedwongen om Mali verlaten. Juist die missie hielp bij de strijd tegen de groeiende terreur, want in de Sahel zijn verschillende jihadistische groeperingen actief die banden hebben met IS en al-Qaida.

"Met het vertrek van de westerse militaire missies is er een vacuüm ontstaan, en regimes kijken dus naar alternatieven", zegt Kars de Bruijne, hoofd van het Sahel-programma van Instituut Clingendael. "Rusland presenteert zich als redder in nood. Als een bevriende staat zonder koloniale geschiedenis in Afrika."

Het Africa Corps wordt ingezet voor militaire ondersteuning. Officieel is dat om terreur tegen te gaan, daar waar westerse troepen dat nu niet meer doen. "Maar dit is het verhaal naar buiten toe. Ze zetten zich vooral in om nieuwe regimes in het zadel te houden", vertelt Minde. "Ze geven leiders en hun families persoonlijke bescherming, leveren wapens en houden toekomstige staatsgrepen tegen. Regime survival package wordt het genoemd." In ruil voor die bescherming en militaire hulp krijgt Rusland onder meer toegang tot grondstoffen. Zo heeft het de controle over een aantal goudmijnen in de Centraal-Afrikaanse Republiek.

Om de uitbreiding in de regio bij te benen is het Africa Corps hard op zoek naar nieuwe mensen. Op het Russische Telegramkanaal verschijnen regelmatig dit soort wervingsaffiches. Hier staat dat ze dringend op zoek zijn naar "jonge, sterke en dappere mannen die de volken van Afrika willen helpen." Er worden hoge salarissen en gratis medische zorg geboden:

De kans dat het Africa Corps daadwerkelijk kan bijdragen aan het verbeteren van de veiligheid en de strijd tegen terreur in landen als Mali, Burkina Faso en Niger is klein. De Wagner-groep bestond op het hoogtepunt uit zo'n 5000 tot 7000 strijders, maar het is niet bekend hoe groot de Russische militaire tak in Afrika op dit moment is. "Ze kunnen het gat dat er is achtergelaten door westerse troepen niet zomaar dichten", zegt De Bruijne.

Maar volgens hem draait het voor Rusland vooral om invloed en geopolitieke verhoudingen: "Er waait een pro-Russische en antiwesterse wind in West-Afrika. Het is denkbaar dat Rusland in de toekomst met landen als Tsjaad of zelfs Senegal of Benin aan tafel zit."

Minde is het daarmee eens. "Rusland wil laten zien dat het vrienden heeft op het continent. Daarmee slaan ze nu weer een slag, dat bewijst de komst van het Africa Corps naar Niger wel."

If you need a demonstration of just how far technology has come in the last 40 years, just take a look at this teardown of a 1987 laser particle counter. …read more