NOS Nieuws - Algemeen

In Zwolle worden nog altijd bloemen gelegd bij de ingang van sterrenrestaurant De Librije, ter nagedachtenis aan eigenaar en topchef Jonnie Boer, die afgelopen woensdag overleed.

Mensen die een laatste groet komen brengen zijn zichtbaar aangeslagen, ziet RTV Oost. Ze staan stil bij het restaurant en kijken naar de bloemenzee. "Indrukwekkend om te zien hoeveel bloemen er liggen", zegt een buurtbewoonster.

Een buurman vertelt: "Wij wonen hier in de buurt, dus we kwamen hem regelmatig tegen. Dit is echt verschrikkelijk. We zagen hem altijd lopen met de klompen aan, een uitermate vriendelijke man."

Verlies voor Zwolle

Boer overleed woensdag op 60-jarige leeftijd aan de gevolgen van een longembolie. Hij was op dat moment op Bonaire, waar hij een huis had en twee restaurants. Boer was samen met zijn vrouw Thérèse tevens eigenaar van De Librije in Zwolle, het enige restaurant in Nederland met drie Michelinsterren.

Het lichaam van Boer is gisteren vanuit Bonaire overgevlogen naar Nederland. Dat gebeurde in het bijzijn van familie en naasten. Het is nog niet bekend wanneer de uitvaart is.

Het verdriet in Zwolle is groot na het overlijden van Boer. Vrijdagavond was er in de stad een minuut stilte. De festiviteiten rond Koningsnacht werden daarvoor kort onderbroken.

De verbondenheid tussen Boer en de stad is volgens de regionale omroep voelbaar in de reacties. Voor veel Zwollenaren was hij meer dan alleen een topkok: hij was een icoon, iemand die met zijn passie en vakmanschap zijn stad op de kaart zette. "Het is zo verdrietig dat het hem niet is gegund om na al dat harde werken in alle rust van zijn succes te genieten", vervolgt de buurman.

De Librije volgende week weer open

Naast het verdriet klinken er ook hoopvolle woorden over de toekomst van De Librije. Het restaurant is sinds het overlijden gesloten, maar laat op de website weten volgende week weer open te gaan.

"Hopelijk gaat het met zijn toprestaurant toch allemaal door zoals Jonnie het had bedoeld. Dat zal ongetwijfeld de wens zijn van de familie en de medewerkers", zegt een buurtbewoner. "En hopelijk lukt dat ook. Dat zou heel fijn zijn, voor hen en voor Zwolle."

De politie heeft een 18-jarige man uit Rotterdam aangehouden op verdenking van poging tot doodslag. De verdachte zou afgelopen september een trans persoon thuis hebben aangevallen en bijna gewurgd. De politie noemt het een "heel heftig incident".

Het 28-jarige slachtoffer had in september thuis in Amsterdam-Zuid een afspraakje met de verdachte. Toen de twee op de bank zaten, werd er aangebeld. Het slachtoffer deed open, waarop twee voor hem onbekende mannen hem naar binnen duwden.

Vervolgens trok de man die al binnen was een mes. De verdachte hield het mes op de keel van het slachtoffer, dat door de gang werd meegesleurd en meerdere keren werd geschopt en geslagen. Ook zou er zijn geroepen dat het slachtoffer moest worden gewurgd. Het drietal sloeg uiteindelijk op de vlucht.

Maandenlang onderzoek

De verdachte, de man die het mes op de keel van het slachtoffer zette, is vandaag na maandenlang politieonderzoek gearresteerd. Naar de twee andere mannen wordt nog gezocht.

De politie vermoedt dat het feit dat het slachtoffer een trans persoon is, de aanleiding was voor de brute aanval. "Als er duidelijke aanwijzingen zijn dat discriminatie een rol gespeeld heeft, kan dat zelfs meer straf opleveren voor een verdachte", schrijft de politie.

"Israël verhongert, vermoordt en verdrijft Palestijnen, en blokkeert tegelijkertijd humanitaire organisaties die hun levens proberen te redden." Met die woorden opende de Palestijnse ambassadeur in Nederland Ammar Hijazi vandaag een week van hoorzittingen in het Internationaal Gerechtshof (ICJ) in Den Haag. De hoorzittingen gaan over de verplichtingen die Israël heeft ten aanzien van de VN en de Palestijnen.

Israël besloot eind vorig jaar de samenwerking met VN-hulporganisatie UNRWA stop te zetten. Ook blokkeert het land sinds 2 maart alle noodhulp aan Gaza die via de VN uitgedeeld zou moeten worden. Daarom wil de Algemene Vergadering van de VN duidelijkheid over Israëls verplichtingen als VN-lidstaat en heeft het orgaan de zaak aanhangig gemaakt bij het ICJ.

Advocaten uit meer dan veertig landen en vier internationale organisaties verdedigen deze week de claim dat Israël die verplichtingen niet nakomt. De juridische claim wordt ondersteund door meer dan 1500 stukken documentatie, waaronder verslagen van de VN-Veiligheidsraad, de Algemene Vergadering en andere VN-agentschappen.

Indirect bindend advies

Het hof hoort deze week de juridische overwegingen aan en komt dan over een aantal maanden met een advies. Dat advies is niet direct bindend, maar: "De kwestie wordt getoetst aan de regels van het hof en die regels zijn wél bindend, dus indirect is het toch een bindend advies", zegt Larissa van den Herik, hoogleraar internationaal recht aan de Universiteit Leiden, in het NOS Radio 1 Journaal.

"Israël heeft het verdrag van immuniteit - waar het hier over gaat - getekend en daarmee heeft het zich gecommitteerd om dit soort adviezen wel uit te voeren. Of het dat doet is een tweede." Het verdrag waar Van den Herik naar verwijst, betekent dat de VN en haar medewerkers in elk land vrij zijn van bepaalde wetten en regels, zodat ze zo goed mogelijk hun werk kunnen doen.

'VN is antisemitisch orgaan'

Israël heeft ervoor gekozen zelf niet bij de hoorzittingen aanwezig te zijn om zich te verdedigen. De minister van Buitenlandse Zaken, Gideon Sa'ar, schrijft in een statement dat Israël "niet aan dit circus zal meedoen. De VN en UNRWA zouden vandaag terecht moeten staan. De VN is een verrot, anti-Israëlisch en antisemitisch orgaan geworden."

Naar verwachting zullen Hongarije en de VS Israël verdedigen tijdens de hoorzittingen. Deze twee landen stemden tegen de adviesaanvraag in december. Nederland en 136 andere landen stemden voor.

Waarom is er een UNRWA-verbod?

De aanleiding voor de adviesaanvraag was het Israëlische verbod op VN-hulporganisatie UNRWA. De organisatie werd in 1949 opgericht om de honderdduizenden Palestijnse vluchtelingen te helpen die bij de oprichting van Israël in 1948 waren verdreven.

Nog altijd helpt de organisatie de Palestijnen. In Gaza regelt UNRWA voedsel, onderwijs en medische zorg. Daarnaast heeft het een enorme infrastructuur waarin het ook de samenwerking tussen verschillende hulporganisaties coördineert. Volgens deskundigen is geen enkele organisatie in het gebied in staat om die taken over te nemen.

Israël beschuldigt de organisatie onder meer van banden met Hamas, maar deelt geen onafhankelijk bewijs om die beschuldigingen mee te ondersteunen. "Dit is een voortvloeisel van een jarenlange haatcampagne door Israël en extreemrechtse organisaties tegen UNRWA", zegt Midden-Oostenexpert Brigitte Herremans.

Dat het Israëlische besluit rondom UNRWA de aanleiding is, betekent niet dat het hof zich niet ook uit kan laten over andere kwesties. "De vraag die uiteindelijk is gesteld, is breder: wat zijn de verplichtingen die Israël als bezettende macht heeft? Dat laat het ICJ ruimte om het bijvoorbeeld ook over de blokkade van noodhulp te hebben", zegt Van den Herik.

Andere zaken en uitspraken

Het zal niet de eerste keer zijn dat het Internationaal Gerechtshof een advies uitvaardigt aan Israël. Vorig jaar deed het hof drie keer een uitspraak, waarin het stelde dat Israël noodhulp Gaza in moest laten. In juli oordeelde het ICJ ook dat de Israëlische bezetting van Palestijns gebied illegaal is.

Tot nu toe lapt Israël alle uitspraken aan zijn laars. Het land blokkeert nog steeds de toegang van hulpmiddelen. Met alle gevolgen van dien: het Wereldvoedselprogramma liet weten de allerlaatste voorraden inmiddels te hebben uitgedeeld.

Geen onderdeel van rechtszaak

De hoorzittingen deze week zijn geen onderdeel van een rechtszaak, omdat het om een advies gaat. Maar er loopt wel een andere zaak tegen Israël bij het gerechtshof: de genocide-zaak die Zuid-Afrika eind 2023 aanspande.

In januari 2024 oordeelde het ICJ dat er voldoende aanwijzingen zijn dat Israël genocide pleegt om de zaak voort te zetten en dat Israël er alles aan moet doen om genocide in Gaza te voorkomen. Hoewel de hoorzittingen deze week losstaan van de genocide-zaak, kunnen argumenten die tijdens de hoorzittingen naar voren komen wel in de genocide-zaak als bewijs worden aangehaald.

En dan lopen er nog twee individuele zaken bij het Internationaal Strafhof, de andere internationale rechtbank in Den Haag. Dat hof heeft arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen de Israëlische premier Netanyahu en oud-defensieminister Gallant voor oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid.

Een maand na de aardbeving in Myanmar beheersen de brokstukken nog altijd het straatbeeld in de getroffen gebieden. De Britse omroep BBC schrijft dat de meeste gebouwen nog in puin liggen en dat de herstelwerkzaamheden nog altijd niet begonnen zijn. Volgens het Myanmarese medium The Irrawaddy heeft het regime de inwoners nauwelijks hulp geboden bij het aanpakken van instabiele gebouwen.

De zware beving, vandaag precies een maand geleden, stortte het door oorlog verscheurde land in een nog diepere crisis. Volgens Myanmarese staatsmedia kwamen er meer dan 3700 mensen om het leven, meer dan 5000 mensen raakten gewond. De VN gaat ervan uit dat het werkelijke dodental vele malen hoger ligt.

Bewoners van beschadigde huizen durven nog altijd niet binnen te slapen uit angst voor instorting. Het laten repareren - of zelfs het laten slopen - is voor veel Myanmarezen te duur en het gebied werd na de beving getroffen door honderden naschokken. "Overdag proberen we aan het huis te werken, maar 's nachts slapen we buiten. Dit is al zo sinds de aardbeving", zei een inwoner van de zwaar getroffen miljoenenstad Mandalay eerder deze week tegen The Irrawaddy.

Mensenrechtenorganisaties vrezen voor de gevolgen van het naderende regenseizoen, dat in mei begint. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) schrijft dat "tienduizenden overlevenden nog steeds in provisorische tenten leven, zonder enige bescherming tegen de moessonstormen en muggen".

Ook liggen ziekten op de loer. "Waterbronnen zijn vervuild, tijdelijke toiletvoorzieningen zijn overbelast en er is melding gemaakt van acute waterige diarree in twee gebieden", aldus de WHO.

Naypyidaw hertekend

Over de wederopbouw van de hoofdstad Naypyidaw wordt inmiddels wel nagedacht. De leider van de junta - die in 2021 de macht greep door de democratisch gekozen regeringsleider aan de kant te zetten - heeft aangekondigd dat de plattegrond van de stad moet worden hertekend.

Naypyidaw werd hard getroffen: zo'n 70 procent van de overheidsgebouwen werd verwoest of raakte beschadigd, berekende de BBC. Volgens de legerleider was de schade zo groot doordat de gebouwen op zachte grond zijn gebouwd.

De stad bestaat pas sinds 2003. De militaire leiders besloten destijds om een nieuwe hoofdstad op te trekken, inclusief enorme overheidskantoren en luxueuze - maar doorgaans uitgestorven - winkelcentra en hotels. Hoewel Naypyidaw qua oppervlakte ruim zeven keer groter is dan Amsterdam, wonen er 'slechts' een miljoen mensen.

Op beelden is te zien dat veel belangrijke overheidsgebouwen, waaronder verschillende ministeries, zwaar beschadigd zijn geraakt. Het ministerie van Buitenlandse Zaken en het ministerie van Toerisme zijn verplaatst naar de voormalige hoofdstad Yangon. Andere overheidsorganen opereren vanuit tijdelijke gebouwen.

De junta zou de bouwbedrijven die Naypyidaw begin deze eeuw construeerden hebben gevraagd om contact op te nemen. Een anonieme bron zegt tegen The Irrawaddy dat ze de opdracht zouden krijgen om de hoofdstad te herbouwen.

Meer aanvallen

Hoewel het leger kort na de beving om internationale hulp vroeg, verloopt de hulpverlening nog altijd moeizaam. De junta is selectief in wie hulp mag verlenen. "Een handvol lokale en internationale ngo's verleent nu gezondheidszorg en hulpverlening met toestemming van de militaire junta, maar de behoeften blijven de omvang van de hulp overtreffen", schreef The New Humanitarian vorige week.

De bloedige oorlog tussen het Myanmarese leger en een coalitie van gewapende prodemocratische groepen en etnische milities bemoeilijkt het werk van de hulporganisaties. Ondanks een door het regime afgekondigd staakt-het-vuren, gaan de luchtaanvallen gewoon door. Uit een analyse van persbureau Reuters blijkt dat het aantal luchtaanvallen door de junta sinds de beving zelfs is toegenomen.

Volgens Reuters voerde de junta tussen 2 en 18 april gemiddeld zo'n tien luchtaanvallen per dag uit, vaak gericht op burgerdoelen. In totaal zouden ze in die periode 105 mensen gedood hebben. Volgens de VN voerde de verzetsgroepen gedurende die periode in totaal slechts drie luchtaanvallen uit.

Hulporganisaties vrezen dat de aandacht voor de gevolgen van de humanitaire ramp op de achtergrond raakt. De ravage in Myanmar is volgens het Rode Kruis vergelijkbaar met de verwoesting door de aardbeving in Marokko in 2023, maar volgens de hulporganisatie krijgt Myanmar drie keer minder media-aandacht.

De politie doet onderzoek naar beelden van twee personen die tijdens Koningsdag op straat in Amsterdam seks hebben. Er wordt onder andere onderzocht of er sprake was van wederzijdse instemming.

Op de beelden is te zien dat een man en een vrouw tussen de geparkeerde auto's op de Keizersgracht seks hebben. De twee zijn niet goed in beeld, maar wel is te zien dat de man boven op de vrouw ligt en zijn broek op zijn enkels heeft. Feestvierders die langslopen reageren verbaasd. De video wordt op sociale media veelvuldig gedeeld, schrijft stadsomroep AT5.

Identiteit bekend

"De video roept vragen op, onder andere of er sprake is van verkrachting", aldus de politie. "Daar doen zedenrechercheurs op dit moment onderzoek naar." De politie laat weten dat de identiteit van de gefilmde personen bij hen bekend is, en dat ze "geen onbekenden van elkaar zijn".

Getuigen wordt gevraagd zich te melden. Verder worden mensen opgeroepen om te stoppen met het delen van de beelden en de video te verwijderen. Het verspreiden van dit soort beelden is strafbaar. Er gaan ook andere beelden rond van mensen die seks hebben in het openbaar of van vrouwen die in het openbaar plassen. De politie vraagt mensen ook daarmee te stoppen.

In Frankrijk zijn 25 mensen gearresteerd vanwege hun vermoedelijke rol bij de gecoördineerde aanvallen op gevangenissen eerder deze maand. Daarbij werden meerdere gevangenissen onder vuur genomen en auto's van personeel in brand gestoken. In totaal werden zeker zes gevangenissen in Zuid-Frankrijk en rond Parijs aangevallen.

Volgens Franse media en de Franse nationale anti-terreurorganisatie zijn de 25 mensen gearresteerd in de omgeving van Parijs en in de steden Marseille, Lyon en Bordeaux. Justitieminister Darmanin heeft op X politie en justitie bedankt "voor het arresteren van de vermeende daders achter de aanvallen".

65 incidenten

In tien dagen tijd vonden er in Frankrijk 65 incidenten plaats, waarbij ook meerdere woningen van gevangenispersoneel onder vuur zouden zijn genomen.

Op de voertuigen werd de tekst DDPF aangetroffen. Dat staat voor défense des droits des prisonniers français, oftewel "de verdediging van de rechten van de Franse gevangenen". Deze groep zou onder dezelfde naam via Telegram communiceren en daar de video's en dreigementen delen, schrijft Le Figaro. De politie onderzoekt de groep.

'Intimidatiepogingen'

Darmanin noemde de aanvallen eerder "intimidatiepogingen". Volgens hem zijn drugscriminelen verantwoordelijk voor de aanvallen en zoeken zij de confrontatie met de regering, die de strijd tegen drugscriminaliteit de laatste tijd heeft opgevoerd. De afgelopen twee weken hebben 200 rechercheurs de aanvallen onderzocht.

De Franse zender BFMTV meldt dat enkele arrestaties in gevangenissen plaatsvonden. Om welke gevangenissen het gaat, is niet duidelijk.

Het proces tegen de verdachten van de gewapende overval op Kim Kardashian gaat vandaag van start in Parijs. In oktober 2016 werd zij in haar verblijfplaats in Parijs overvallen, waarbij meer dan 6 miljoen dollar aan sieraden werd gestolen. Het is de grootste overval in Frankrijk op een individu in twintig jaar.

In totaal staan tien mensen terecht in dit proces. Kardashians advocaten bevestigen dat zij van plan is om te getuigen in de rechtszaak. Het proces duurt naar verwachting tot 23 mei.

'Opa-overvallers'

Op het moment van de overval was Kardashian alleen in haar appartement. De vijf overvallers deden alsof ze politieagenten waren en gijzelden de portier van het complex om binnen te komen. Ze bonden Kardashian vast en sloten haar op in de badkamer. Na 6 minuten verlieten de overvallers het appartement.

In de Franse pers kregen de verdachten de bijnaam 'opa-overvallers' omdat de meesten boven de zestig jaar oud zijn en een lang strafblad hebben.

Een van de hoofdverdachten, de 72-jarige Marceau Baum-Gertner, is op 6 maart overleden. Dat meldde de Daily Mail gisteren. De doodsoorzaak is nog niet bekend. Een 80-jarige verdachte staat niet tijdens dit proces terecht vanwege zijn gezondheid. Hierdoor krijgt hij een apart proces.

Het merendeel van de juwelen is nooit teruggevonden. De Franse justitie vermoedt dat de sieraden meteen zijn verkocht.

Boek

Vijf verdachten waren aanwezig bij de overval op de televisiepersoonlijkheid. De andere vijf verdachten hebben meegewerkt aan de voorbereiding of de doorverkoop van de juwelen. Zo staat de broer van de chauffeur die Kardashian destijds in Parijs rondreed terecht voor het doorgeven van haar verblijfplaats.

Acht van de tien verdachten ontkennen dat zij betrokken waren bij de overval. Van de andere twee verdachten is DNA gevonden op de plaats delict. Zij hebben hun betrokkenheid bekend. Een van hen, de 71-jarige Yunis Abbas, heeft een boek geschreven over de overval.

'Levensveranderend'

De Franse politie omschreef de brute wijze waarop de overval plaatsvond als "zeer zeldzaam". Zelf omschrijft Kardashian de ervaring als 'levensveranderend'. In haar realityprogramma Keeping up with the Kardashians vertelde ze dat ze vooral bang was om verkracht en vermoord te worden.

In een verhoor door de Franse politie vertelde ze dat ze niet meer zo gehecht is aan juwelen als vroeger. "Ik zie het nu zelfs eerder als een last om verantwoordelijk te zijn voor zulke dure juwelen. Niets is zo waardevol als naar huis kunnen terugkeren en je kinderen en familie terugzien."

Spanje en Portugal hebben te maken met een grote stroomstoring die grote delen van de landen platleggen. Vanuit bijna alle regio's in Spanje werd de storing gemeld. De Portugese overheid spreekt van een storing waarbij meerdere steden door het hele land zijn getroffen.

Ook waren er meldingen van stroomuitval in delen van Frankrijk, maar daar is het netwerk hersteld. Volgens Le Figaro ging het om de regio Frans-Baskenland, die grenst aan Spanje.

Miljoenen mensen zijn getroffen door de stroomstoring. Volgens de Spaanse netbeheerder is het de grootste storing die het land heeft gezien. Mogelijk duurt het nog zes tot tien uur voordat alle problemen opgelost zijn, zegt de netbeheerder.

De autoriteiten doen onderzoek naar de oorzaak. De Portugese regering sluit een cyberaanval niet uit.

In Lissabon staan de trams stil:

De stroomstoring begon kort na het middaguur. Onder meer luchthavens en het treinverkeer zijn getroffen. Zo rijden er geen treinen en staan metro's in onder meer Madrid en Barcelona stil. Verschillende metro's zijn ontruimd.

In veel steden is het chaos op de weg en staan er veel files doordat verkeerslichten het niet meer doen. De politie regelt daar op straat nu het verkeer.

De burgemeester van Madrid verzoekt inwoners van de stad om niet te reizen. Ook in verschillende regio's, zoals Andalusië, geldt dit advies. Op veel plekken in Spanje is een noodplan in werking gesteld en worden burgers opgeroepen om kalm te blijven.

Dit zijn beelden uit de metro in Madrid:

Er zijn ook berichten van mensen die vastzitten in de lift en dat vriezers ontdooien. Veel restaurants en winkels sluiten daarom hun deuren.

Portugese media schrijven over chaos op de vliegvelden, waar duizenden mensen zijn. Ook op het vliegveld van Madrid zijn problemen en vertragingen. Daarnaast zijn er problemen met geldautomaten en is het mobiele netwerk niet overal goed. Veel ziekenhuizen zijn niet in de problemen dankzij stroomgeneratoren.

Meldingen over de stroomstoring komen onder meer uit de steden Sevilla, Valencia, Barcelona, Pamplona, Madrid, Porto en Lissabon. De Spaanse Canarische Eilanden en de Balearen zijn niet getroffen.

Toptennisster Coco Gauff werd geïnterviewd tijdens de stroomstoring:

De Spaanse premier Sánchez en de minister van Energie hadden een crisisberaad met de netwerkbeheerder.

Het bedrijf dat verantwoordelijk is voor de stroomvoorziening in Spanje zegt dat sinds 13.00 uur in delen van het noorden en zuiden van Spanje de stroomvoorziening weer langzaam hersteld wordt. Onder meer uit Baskenland komen berichten dat daar weer stroom is.

De Russische president Poetin heeft opnieuw een eenzijdig staakt-het-vuren afgekondigd in de oorlog met Oekraïne. Het moet gelden van 8 tot en met 10 mei, meldt het Kremlin.

9 mei is de Dag van de Overwinning in Rusland, de dag waarop Rusland de overwinning op nazi-Duitsland viert. Hoewel het niet duidelijk is of Oekraïne instemt met het bestand, stelt Rusland dat het zal reageren als Oekraïne "het staakt-het-vuren schendt".

De Oekraïense minister Sybiha van Buitenlandse Zaken stelt op X dat Rusland "de wapens per direct moet neerleggen" als het echt uit is op vrede. "Waarom zouden we wachten tot 8 mei, als het staakt-het-vuren nu in kan gaan? Oekraïne is bereid een langdurig, duurzaam en volledig staakt-het-vuren te steunen. En dit is wat wij constant voorstellen, voor minstens 30 dagen."

'Trump wil permanent bestand'

Waarom Poetin nu opnieuw een bestand afkondigt, is onduidelijk. De Amerikaanse buitenlandminister Rubio herhaalde gisteren dat de VS stopt als bemiddelaar als de strijdende partijen niet snel een akkoord sluiten.

Op de aankondiging van het Kremlin vanmiddag reageert de woordvoerder van het Witte Huis dat de Amerikaanse president Trump geen tijdelijk maar een permanent staakt-het-vuren wil. Trump zou zich in toenemende mate frustreren over de opstelling van Poetin en Zelensky.

Eerder deze maand, met Pasen, kondigde Rusland ook al een eenzijdig staakt-het-vuren af. Beide partijen beschuldigden elkaar ervan dat bestand duizenden keren te hebben geschonden. Direct na afloop ervan startte Rusland ook weer op grote schaal met luchtaanvallen op Oekraïne.

Het Vaticaan heeft besloten dat 7 mei het conclaaf begint om een nieuwe paus te kiezen. De datum werd vandaag vastgesteld tijdens een besloten bijeenkomst van kardinalen in het Vaticaan.

Alleen de kardinalen die nog geen 80 jaar oud waren op de dag van het overlijden van Franciscus mogen stemmen in het conclaaf. Dat zijn er op dit moment 135, onder wie de Nederlandse kardinaal Wim Eijk.

Het is nog onduidelijk of alle kardinalen aan het conclaaf deel zullen nemen. Een aantal kan bijvoorbeeld door gezondheidsproblemen niet aanwezig zijn in Rome. De kardinalen komen uit alle uithoeken van de wereld.

Afgesloten van buitenwereld

Een dag voor de start van het conclaaf nemen alle kardinalen hun intrek in Casa Santa Marta, het gastenverblijf van het Vaticaan. Vanaf dat moment zullen ze worden afgesloten van de buitenwereld zodat hun keuze niet beïnvloed kan worden.

Na een eerste stemming op de eerste avond van het conclaaf zullen de kardinalen iedere ochtend en iedere middag tweemaal hun stem uitbrengen, in de beroemde Sixtijnse Kapel. Om tot paus te worden gekozen is twee derde van de stemmen nodig.

De laatste twee keer duurde het twee dagen totdat er een nieuwe paus was.

In de Sixtijnse Kapel staan twee kachels. Een voor het verbranden van de stembiljetten na iedere stemming, de andere is voor het toevoegen van een zwarte of witte kleurstof. Bij zwarte rook is er nog geen nieuwe paus gekozen, maar bij witte rook weten de mensen op het Sint-Pietersplein dat er een opvolger van Franciscus is. Die rookmomenten worden dagelijks rond 12.00 en 19.00 uur verwacht.

Paus Franciscus overleed vorige week maandag op 88-jarige leeftijd. Afgelopen zaterdag was de uitvaartmis. Hij is begraven in de basiliek Santa Maria Maggiore in Rome.

Frauderen met identiteitsbewijzen gebeurt steeds vaker met rijbewijzen en identiteitskaarten. Dat bevestigt het Expertisecentrum Identiteitsfraude en Documenten na eerdere berichtgeving in De Telegraaf. Voorheen werd er meer gefraudeerd met paspoorten, maar dat neemt nu af.

Het expertisecentrum is een samenwerkingsverband van de politie en de Koninklijke Marechaussee. Volgens plaatsvervangend hoofd Ben van der Harg van het expertisecentrum is er geen eenvoudige verklaring voor de toename in het aantal vervalsingen van identiteitskaarten en rijbewijzen.

Hij denkt dat een reden kan zijn dat rijbewijzen en identiteitskaarten in het dagelijks leven vaker gebruikt worden, maar ook dat de toename kan komen doordat dit soort kaarten makkelijker zijn om na te maken. "Een heel paspoort vervalsen is veel moeilijker dan één pasje."

Ook herkennen instanties zoals de marechaussee, de politie en de gemeente valse rijbewijzen steeds beter. Dat komt volgens Van der Harg door investeringen in kennis van het gebruik van valse documenten.

Loep en goed verstand

Het is niet makkelijker geworden om te achterhalen of een document echt of nep is, zegt hij. "Met een loep en goed verstand kom je een heel eind, maar het is niet altijd makkelijk te ontdekken." Wel zijn er volgens hem wel basisprincipes waar medewerkers van de politie en overheidsinstanties op letten bij de controle van een identiteitsbewijs.

De mensen die een vals identiteitsbewijs gebruiken zijn "heel divers" volgens Van der Harg. "Iedereen die door de politie of marechaussee staande wordt gehouden of aan de kant wordt gezet, moet een identiteitsbewijs laten zien", zegt hij. "En het is niet zo dat er een specifieke groep heel erg uit springt."

Van vervalsen voor alcohol tot identiteitsfraude

Bij valse rijbewijzen ziet het expertisecentrum vaak valse bijschrijvingen. Dat betekent dat bij de categorieën vervoersmiddelen die mensen mogen besturen, staat dat mensen bijvoorbeeld in een vrachtwagen mogen rijden terwijl ze alleen bevoegd zijn om een personenauto te besturen.

Ook ziet het expertisecentrum dat identiteitsbewijzen vervalst worden om identiteitsfraude te plegen. Vaak is identiteitsfraude "faciliterend aan andere criminaliteit", zegt hij. "Wanneer iemand een criminele activiteit onderneemt, doet diegene dat liever niet onder eigen naam."

Van den Harg zegt wel dat identiteitsfraude zelf niet veel vaker plaatsvindt en de afgelopen jaren stabiel is. "Maar het is wel fors", besluit hij.

Het Duitse Openbaar Ministerie heeft bijna alle rechtszaken geseponeerd over een racistische video die vorig jaar werd gemaakt door Duitse jongeren. In de video is te zien dat verschillende mensen onder meer "alle buitenlanders eruit" en "Duitsland voor Duitsers" roepen. Dat gebeurde op het nummer L'Amour Toujours van dj Gigi D'Agostino.

De video werd vorig jaar gemaakt bij een nachtclub op het Duitse Waddeneiland Sylt en leidde tot veel ophef in Duitsland. Naast het roepen van racistische leuzen is ook te zien dat de Hitlergroet gebracht wordt en dat twee vingers onder de neus worden gehouden als teken van een Hitlersnor.

Eén aanklacht ingediend

Het Openbaar Ministerie heeft tegen één persoon een aanklacht ingediend. Het gaat om de persoon die de Hitlergroet deed met de Hitlersnor. Als voorwaarde voor een voorwaardelijke straf moest de persoon van de rechtbank onder meer 2500 euro aan een goed doel betalen.

Een strafzaak tegen twee mannen en een vrouw is geseponeerd omdat volgens het OM de leuzen "alle buitenlanders eruit" en "Duitsland voor Duitsers" niet strafbaar zijn. Ook de omstandigheden waarin het werd geroepen nam het OM mee. Volgens aanklagers was er geen sprake van het doelbewust oproepen tot haat of vijandigheid onder de bevolking. Twee jongeren raakten wel hun baan kwijt nadat de video was uitgekomen.

De Italiaan Gigi D'Agostino, de artiest van wie het nummer werd gebruikt, liet weten dat zijn lied uitsluitend over liefde gaat. Toch waren in de maanden voor het incident op Sylt meerdere incidenten waarbij nazi-leuzen werden geroepen op het nummer.

Friedrich Merz, de beoogd nieuwe bondskanselier van Duitsland, heeft de ministers voorgedragen die namens zijn partij CDU/CSU in het toekomstige kabinet moeten plaatsnemen. De christendemocraten zullen zeven ministers leveren.

De 62-jarige Johann Wadephul is naar voren geschoven als nieuwe minister van Buitenlandse Zaken. Wadephul is een ervaren politicus en wordt gezien als een trouwe bondgenoot van Merz. Hij heeft zich de laatste jaren onder meer hardgemaakt voor het leveren van wapens aan Oekraïne.

Katherina Reiche moet de nieuwe minister van Economie worden. Zij zat tot 2015 in de Bondsdag en werkte daarna voor E.ON, een groot energiebedrijf. De 51-jarige Reiche was van 1998 tot 2015 lid van het Duitse parlement. Ook was ze eerder onder meer staatssecretaris bij de ministeries van Milieu en Transport.

Nederlands tintje

Een van de naar voren geschoven ministers heeft een Nederlands tintje. Karin Prien is geboren en getogen in Amsterdam en moet de nieuwe minister van Onderwijs worden.

Priens Joodse grootouders vluchtten begin jaren dertig naar Nederland voor het oprukkende nationaalsocialisme in Duitsland. Begin jaren 90 trok ze naar Duitsland om daar te werken.

De 59-jarige Prien, sinds 1981 lid van de CDU, was in Duitsland onder meer al minister van Onderwijs in de noordelijke deelstaat Sleeswijk-Holstein. Ze maakt zich onder meer hard voor hogere salarissen voor docenten en wil het lerarentekort aanpakken.

Wanneer het nieuwe kabinet aantreedt, is nog niet bekend. Eerst moeten de leden van de CDU en de sociaaldemocratische SPD nog instemmen met het coalitieakkoord. Ook zijn nog niet alle ministersposten ingevuld. Eerder deze maand werd het coalitieakkoord tussen CDU/CSU en de SPD gesloten.

Verkiezingen

Bij de landelijke verkiezingen in februari kwam CDU/CSU met 28,5 procent van de stemmen als grootste uit de bus. De radicaal-rechtse AfD werd tweede met ruim 20 procent van de stemmen. De sociaaldemocratische SPD verloor fors en werd met iets meer dan 16 procent de derde partij van het land.

Omdat CDU/CSU samenwerken in een coalitie met de AfD had uitgesloten, werd al snel duidelijk dat de christendemocraten en de sociaaldemocraten op elkaar waren aangewezen.

Het Openbaar Ministerie heeft excuses aangeboden aan de ex-vrouw van Wim Hof, bevestigt een woordvoerder na berichtgeving van de Volkskrant. In 2010 deed Hofs toenmalige partner Caroline aangifte van geestelijk en fysiek geweld door hem, maar daar hoorde ze nooit meer iets over.

Bij de behandeling van haar aangifte zijn fouten gemaakt, erkent het OM in een brief van afgelopen november die de Volkskrant heeft ingezien. De aangifte had "aanleiding moeten zijn om in ieder geval nader onderzoek, dan wel een uitgebreider en kritischer verhoor van Hof te laten plaatsvinden", schrijft de officier van justitie. Waarom er nooit een onderzoek werd gedaan, is volgens de officier niet meer te achterhalen.

Het OM bevestigt aan de NOS dat in november een excuusbrief is gestuurd aan de vrouw. In de maanden daarvoor waren ook al mondeling excuses aangeboden, zegt een woordvoerder. "In september 2024 is de zaak alsnog bekeken en de aangifte beoordeeld. De conclusie was dat er onvoldoende bewijs was voor geweldshandelingen dan wel bedreigingen."

Koudwatertrainingen

Wim Hof, ook wel The Iceman genoemd, staat bekend om zijn koudwatertrainingen en ademhalingsoefeningen. Ook heeft hij meerdere (extreme) kouderecords op zijn naam staan.

Afgelopen september werd de productie van een speelfilm over zijn leven stilgelegd vanwege beschuldigingen van huiselijk geweld in de Volkskrant. In het artikel vertelden Caroline en haar kinderen dat zij jarenlang fysiek en psychisch waren mishandeld door Hof.

Bloedneus en blauwe ogen

Caroline vertelde ook dat ze in 2010 aangifte had gedaan. Ze stapte naar de politie nadat Hof in mei van dat jaar door agenten op heterdaad was betrapt toen hij hun oudste zoon thuis mishandelde. De tiener liep daarbij een bloedneus en twee blauwe ogen op. Hof kreeg voor de mishandeling een taakstraf van 40 uur en een boete van 350 euro.

Bij de politie getuigde Caroline over de mishandeling, maar ook over het geweld in de negen jaar daarvoor. Zo verklaarde ze dat Hof haar had geschopt en geslagen toen ze zwanger was in 2002 en dat hij in 2006 haar keel had dichtgeknepen. De aangifte is nooit geregistreerd, blijkt nu. "Dat had niet mogen gebeuren en dat betreuren wij", schrijft het OM.

In een reactie op de publicatie in de Volkskrant ontkende Hof dat hij gewelddadig is. Over de ex-vriendin zei hij dat ze "op oorlogspad is en het nu allemaal anders wil doen voorkomen dan het was".

Het kabinet onderzoekt de invoering van een landelijke reispas waarmee mensen met een laag inkomen gratis of goedkoper buiten de spits met het openbaar vervoer kunnen reizen. Dat staat in een brief van minister Madlener en staatssecretaris Jansen (beide PVV) aan de Tweede Kamer.

De pas zou toegang geven tot trein, bus, tram en metro. Het kabinet wil op die manier mensen die op het sociaal minimum zitten meer mogelijkheden geven om te reizen. Het zou om honderdduizenden gezinnen gaan: rond de 500.000 huishoudens leven op of onder bijstandsniveau, ruim 400.000 gezinnen zitten daar net boven.

De maatregel zou gefinancierd moeten worden door 157,5 miljoen euro uit het Klimaatfonds te halen en 152,5 miljoen euro uit een Europees sociaal klimaatfonds te vragen, dat zich richt op klimaatmaatregelen tegen armoede. Het kabinet is daarnaast in overleg met lagere overheden, die zouden ook willen meebetalen aan de pas.

Kanttekeningen bij het idee zijn er ook: naast dat het plan nog door de beide Kamers moet zijn er ook vraagtekens bij het plan van de overkoepelende branche OV-NL. Eerder was de Kamer al kritisch op de plannen van het kabinet om jaarlijks 335 miljoen op het OV te bezuinigen.

Bezuinigingen

Volgens voorzitter Hatte van der Woude van de brancheorganisatie is het plan op zich een goed idee, en heeft de ov-branche er ook om gevraagd, maar gaat het de grotere problemen in de sector niet oplossen. Zij wijst erop dat er tegelijkertijd al bezuinigd wordt op het ov, terwijl het aantal reizigers de laatste jaren terugloopt. "Daardoor is het ov al duurder geworden en zijn er lijnen geschrapt."

Volgens Van der Woude zal de pas ergens van betaald moeten worden, en hebben vervoerders dan nog minder te besteden. Door de bezuinigen van de afgelopen jaren zullen vervoerders het dan niet meer "kunnen rondbreien". "Dat betekent óf duurdere kaartjes voor de andere reizigers, óf minder lijnen en haltes."

Een andere optie is volgens Van der Woude dat provincies gaan "bijpotten" maar dat zal dus ergens van betaald moeten worden en dan hebben provincies nog minder te besteden aan het openbaar vervoer. Ze pleit er daarom voor dat het kabinet de bezuinigingen van 335 miljoen per jaar terugdraait.

'Grote opgave blijft staan'

Op de vraag of de pas niet juist het aantal reizigers omhoog kan brengen verwijst Van der Woude naar Duitsland, waar ook zo'n initiatief was. Daarbij werden geen nieuwe doelgroep of nieuwe inkomsten aangeboord.

"Het ov in ons land is de laatste jaren al fors afgenomen, tien procent van de lijnen en haltes is verdwenen. Deze pas vinden wij een goed idee maar zonder extra bijkomende investeringen blijft de grote opgave voor het ov staan."

Het Nederlandse judo krabbelde bij de EK in Montenegro weer enigszins op met drie bronzen medailles. Het is een stap in de goede richting, na de Olympische Spelen in Parijs waar eremetaal voor het eerst in veertig jaar uitbleef. Maar het blijven onzekere tijden voor judoka's en trainers.

Er gaat namelijk nogal wat veranderen. Donderdag begint Guillaume Elmont als nieuwe Directeur Topsport bij de judobond en hij krijgt te maken met verschillende knopen die moeten worden doorgehakt om Nederland terug naar de judotop te leiden.

Bijvoorbeeld bij de coachstaf die aanwezig was op de EK. De contracten van de staf lopen over twee maanden af, maar er zijn nog geen gesprekken geweest over het wel of niet verlengen.

"Die gesprekken zijn op zeer korte termijn gepland, dus daar komt snel meer duidelijkheid over", vertelt Bas Meerveld, die als 'olympisch coach' de leiding had bij de EK. "Wat ik zelf wil? Dat weet ik echt nog niet, dat hangt van verschillende factoren af. Daarvoor ga ik eerst het gesprek aan."

Duidelijkheid judoka's

Als dat is gebeurd, lijkt er ook duidelijkheid te komen voor de sporters. Enkele judoka's, zoals Jelle Snippe en Jur Spijkers, gaven deze week aan behoefte te hebben aan een vaste coach.

"Als je een eigen coach hebt, dan kent diegene je door en door", vertelde Spijkers. "Dat had ik bijvoorbeeld met mijn oude coach. De coaches op de EK kennen mij ook wel, maar niet op zo'n level als mijn oude coach. Daarin neem ik de huidige coaches niks kwalijk, maar ik hoop dat ik zo'n band snel weer heb met een vaste coach."

Meerveld hoorde tijdens de EK ook een ander geluid. "Eentje waarbij sporters meer verantwoordelijkheid, regie en autonomie namen voor hun prestaties en werkwijze. Natuurlijk is het goed dat sporters een goede band hebben met een of meerdere coaches, maar uiteindelijk is het alleen maar in je voordeel als je de volledige regie in handen hebt, zodat je met iedere coach zou kunnen schakelen."

"Als je het plan leest van onze interim-directeur topsport, dan lijkt het er ook op dat we meer die werkwijze gaan hanteren. Maar dat moet straks gaan blijken als de nieuwe technisch directeur begint", blikt Meerveld vooruit.

Lichtgewichten poetsen blazoen op

In Podgorica lieten vooral de judoka's in de lichtgewichtklassen positieve dingen zien. "Ik denk dat we hebben laten zien dat we daar competitiever zijn geworden", stelt Meerveld vast. "Naomi van Krevel heeft in de categorie tot 52 kilo een mooie medaille behaald."

Bekijk de bronzen EK-medailles van Catharina, Van Lieshout en Van Krevel:

"Daarnaast zit Emiel Jaring in de gewichtsklasse tot 60 kilo kort op de wereldtop, en je vraagt je zelfs af of er niet meer in had gezeten. En ook Amber Gersjes heeft laten zien dat ze om de medailles kan strijden. Daar hebben we hard voor gewerkt, dus dat is mooi om te zien."

Zwaargewichten stellen teleur

Daartegenover staat dat er in de hogere gewichtsklassen slechts één medaille werd behaald. En dat terwijl Nederland van oudsher een judoland is dat hoge ogen gooit in de zwaargewichtklassen.

Simeon Catharina pakte in de klasse tot 100 kilogram nog wel knap brons, terwijl hij nog maar net is hersteld van een dubbele hernia.

Meer gehoopt

Meerveld had in totaal op vier medailles gehoopt. Onder aan de streep te weinig resultaat, concludeert hij.

"Als je de judoka's zelf vraagt, dan zullen zij dat ook zeggen. Van Michael Korrel mag je qua statuur en eerdere prestaties meer verwachten, maar hij had vanwege blessureleed geen ideale voorbereiding."

"Marit Kamps verliest haar strijd om het brons terwijl ze op een vorig toernooi wel van diezelfde dame wint. Dat is ook de judosport, maar in deze gewichtsklassen hebben we wel judoka's zitten die eerder hebben bewezen dat ze op het podium kunnen eindigen. We zitten nu in een nieuwe cyclus en ze zullen zich opnieuw moeten bewijzen met het oog op de Spelen van 2028."

Alle ogen gaan vanaf nu op de nieuwe Directeur Topsport. Oud-judoka Elmont begint donderdag aan zijn nieuwe baan. Met als doel om een "aardverschuiving" teweeg te brengen, zodat Nederland succesvol voor de dag komt op de Spelen van 2028 in Los Angeles en 2032 in Brisbane.

In het verkiezingsprogramma voor de Tweede Kamer schreef de PVV nog dat de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme (NCDR) "een ander baantje zoeken" kon. Maar het kabinet heeft nu toch besloten om het instituut te verlengen tot 2029.

De ministerraad heeft hiermee ingestemd op het voorstel van minister Uitermark (NSC) van Binnenlandse Zaken.

De NCDR werd in 2021 door de Tweede Kamer in het leven geroepen om discriminatie en racisme in de samenleving gericht aan te pakken. Dat was toen voor een termijn van drie jaar, die door het vorige demissionaire kabinet met een jaar werd verlengd tot eind 2025.

Gemengde gevoelens

Daardoor kreeg het nieuwe kabinet de tijd om zorgvuldig te beslissen over de verdere toekomst van de NCDR. De huidige Nationaal Coördinator Rabin Baldewsingh pleitte voor een wettelijke verankering, omdat het tegengaan en voorkomen van discriminatie en racisme een zaak van de lange adem is. Maar daartoe heeft het kabinet nu dus niet besloten.

Momenteel werkt de NCDR samen met het kabinet aan het derde Nationaal Programma tegen Discriminatie en Racisme, schrijft het ministerie van Binnenlandse Zaken. "Omdat dit een meerjarenprogramma is, wordt ook de NCDR meerjarig aangehouden. Het instituut blijft hiermee tot en met 2029 bestaan."

Baldewsingh zegt gemengde gevoelens over de verlenging te hebben. "Aan de ene kant ben ik ontzettend blij dat er duidelijkheid is", zegt hij. "Maar ik ben ook teleurgesteld. Want bij het instellingsbesluit stond dat bij verlenging het instituut wettelijk verankerd zou worden. En dat is niet gebeurd."

'Giftige fenomenen'

De antiracismecoördinator stuurde de afgelopen jaren aan op excuses voor het slavernijverleden, pleitte voor puntenaftrek in het voetbal bij racistische spreekkoren en adviseerde het dragen van een hoofddoek bij de politie toe te staan. Ook liet hij zich kritisch uit over het taalgebruik in politiek Den Haag en sprak van een "zweem van racisme".

Het kabinet zegt dat de aanpak van racisme en discriminatie een belangrijk onderwerp is. Zo komt de regering naar eigen zeggen op korte termijn met een plan voor de aanpak van online discriminatie.

Baldewsingh vindt dat zonder wettelijke verankering het instituut wordt overgelaten aan de grillen van het ambtelijk apparaat en de politieke realiteit. "Racisme en discriminatie zijn giftige fenomenen in de samenleving, en die moeten bestreden worden." Dat moet wat hem betreft niet "onder een politiek vergrootglas komen te liggen."

Andere rol

Wel gaat de rol van de antiracismecoördinator veranderen, laat het ministerie weten. "De NCDR moet de rol bij het aanjagen en signaleren van thema's onafhankelijk kunnen uitvoeren. Daarom wil het kabinet duidelijker onderscheid maken tussen deze adviesrol en de positie van het kabinet, die de meerjarenprogramma's uiteindelijk vast moet stellen."

Daarmee zou de functie van de NCDR meer in lijn komen met andere regeringscommissarissen, zoals bijvoorbeeld de Nationaal Coördinator Antisemitisme Bestrijding.

Baldewsingh weet nog niet hoe zijn nieuwe rol eruit gaat zien. "Het is duidelijk dat mijn functie als aanjager er is. Daar gaat wat mij betreft niet veel veranderen dan wat ik voorheen deed", meent hij. "Een advies kan aangenomen immers worden, maar kan ook in een la eindigen."

Racisme neemt toe

Hij stelt dat racisme en discriminatie in Europa en in Nederland toeneemt. Dat blijkt ook uit het jaarlijkse rapport over discriminatiecijfers. Daarin staat dat de politie en andere officiële instanties vorig jaar opnieuw meer meldingen van discriminatie binnenkregen.

Volgens Baldewsingh is dit een fenomeen dat niet binnen enkele jaren op te lossen is. "Ik hoop dat we met deze verlenging een beweging op gang kunnen krijgen om terug te keren naar het prachtige, mooie en tolerante land dat we waren."

Steeds meer mensen zijn burgerhulpverlener. Ze schieten te hulp als iemand een hartstilstand krijgt en beginnen met reanimeren. Dat is hard nodig, omdat de aanrijtijden van ambulances oplopen. Door die vrijwilligers is de kans dat je een hartstilstand overleeft de afgelopen jaren toegenomen.

Podcast De Dag verruilt het grote wereldnieuws een week voor goed nieuws. Want het nieuws is, zeker in deze tijd, vol ellende, onheil en somberte. En daarom verlaten we deze meivakantie de studio en trekken het land in voor 5 opbeurende lichtpuntjes. Met vandaag: het leven redden van een vreemde.

Reageren? Mail naar dedag@nos.nl.

Presentatie & montage: Marco Geijtenbeek

Redactie: Judith van de Hulsbeek

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren!

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag 20 minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en De Rooy: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: Iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

De man die verdacht wordt van de moord in een moskee in Frankrijk is opgepakt in Italië. De verdachte, Olivier H., meldde zich gisteravond rond 23.00 uur bij de politie in Midden-Italië.

De moord was afgelopen vrijdagochtend in het dorpje La Grand-Combe in Zuid-Frankrijk. In de moskee in het dorp zat H. aanvankelijk samen te bidden met het slachtoffer, een man van begin 20 genaamd Aboubakar.

Maar plots stak H. tientallen keren op Aboubakar in. Hij begon zijn slachtoffer te filmen terwijl hij beledigingen over de islam schreeuwde.

De Franse openbaar aanklager, Abdelkrim Grini, bevestigt aan persbureau AFP dat H. zichzelf heeft aangegeven bij een politiebureau in de Italiaanse stad Pistoia. Er werd het hele weekend naar de man gezocht.

'Mogelijk islamofobe daad'

Olivier H. was tot nu toe niet bekend bij de politie. De Fransman is in 2004 geboren in Lyon en komt uit een Bosnische familie. Hij is werkloos en ontvangt een uitkering.

Er wordt onderzoek gedaan naar het motief voor de moord. "Er is een kans dat dit een islamofobe daad was en dat onderzoeken we als eerste, maar het is niet het enige mogelijke motief", aldus openbaar aanklager Grini.

De Franse premier Bayrou sprak op X al wel van een "islamofobe schande". De minister van Binnenlandse Zaken Retailleau heeft gevraagd om verscherpte veiligheidsmaatregelen rond moskeeën in het hele land. In Parijs werd gisteren een protestmars tegen islamofobie gehouden.

Een woning in het Gelderse dorp Ugchelen is vannacht verwoest door een brand. Het vermoeden bestaat dat de brand is aangestoken, zegt een woordvoerder van de politie. In het politieonderzoek is nog niemand aangehouden.

Een bewoner liep brandwonden op en werd met een ambulance naar het ziekenhuis gebracht. De andere bewoners zijn volgens de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland ongedeerd.

De brandweer probeerde het vuur met meerdere voertuigen te blussen, maar het huis met rieten dak ging alsnog in vlammen op. Omdat het pand aan de rand van de Veluwse bossen staat, hield de brandweer scherp in de gaten of het vuur niet oversloeg naar de omgeving.

Om iets voor 05.00 uur gaf de brandweer het sein "brand meester".

Het huis ging in vlammen op: