Aggregator

Rapport: beveiliging staatsgeheimen NCTV en politie niet op orde

4 weeks ago

De beveiliging van staatsgeheimen van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) en de politie was niet op orde. Daardoor kon er geheime informatie gelekt worden. Dat blijkt uit onderzoek door de Auditdienst Rijk, dat minister Van Weel van Justitie naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.

Vorig najaar werden twee mensen gearresteerd voor het bezitten en naar buiten brengen van staatsgeheime informatie en het doorspelen daarvan aan de Marokkaanse inlichtingendienst. Ook werd er staatsgeheime informatie aangetroffen in het thuis van een NCTV-medewerker.

Documenten

Het gaat om een man die jarenlang als tolk en analist werkte voor de NCTV en een vrouw die eerst bij de NCTV werkte en daarna bij de politie. Al eerder werd bekend dat er bij de man 928 staatsgeheime documenten waren aangetroffen.

Naar het lek werd een onderzoek ingesteld en de conclusies liegen er niet om, erkent Van Weel. Bestaande regels over het inzien van staatsgeheimen worden niet nageleefd en er wordt niet bijgehouden wie informatie print en die dus mee naar huis kan nemen.

In het rapport staat bijvoorbeeld dat er "weinig grip is op de verspreiding van staatsgeheime of vertrouwelijke informatie." Van Weel: "Het rapport trekt stevige conclusies en daar ben ik van geschrokken."

Harde schrijf

Uit het rapport wordt duidelijk dat de NCTV-medewerker ongezien geheime informatie kon printen. Ook had hij drie USB-sticks en een harde schijf om informatie op te slaan. In het rapport wordt niet gezegd wat er precies naar buiten is gekomen. Van Weel spreekt ook niet over Marokko, maar een "vreemde mogendheid".

Een van de aanbevelingen in het rapport is dat de systemen zo worden ingericht dat medewerkers alleen bij informatie kunnen die zij nodig hebben. Ook moet beter in de gaten gehouden worden wat zij precies aan het doen zijn.

Andere aanbevelingen zijn het beperken van printen, het beter beheren van usb-sticks en het regelmatig opruimen van kluizen en kasten.

Ook moet er jaarlijks een risicoanalyse gemaakt worden van de interne dreigingen voor de NCTV. De NCTV had weliswaar in het verleden risicoanalyses uitgevoerd, maar beschikte niet over een actuele inschatting van de risico's op het gebied van staatsgeheime informatie.

De NCTV heeft staatsgeheime informatie opgeslagen over onder meer cybersecurity en economische veiligheid. Ook gaat de dienst over het beveiligen van bepaalde personen, bijvoorbeeld politici. Daarnaast monitort de NCTV terroristische dreigingen vanuit binnen-en buitenland.

Vervolgonderzoek

Van Weel heeft gevraagd om aanvullend onderzoek bij de NCTV naar de opvolging van de aanbevelingen. Sinds de aanhouding van de twee medewerkers zijn er al aanpassingen gedaan. Zo wordt er nu bijgehouden wie wat print. Van Weel wil dat ook die aanpassingen onder de loep genomen worden.

Ook dat is een van de aanbevelingen van het rapport: van genomen veiligheidsmaatregelen moet regelmatig gecontroleerd worden of ze nog werken.

Assad misleidde naaste medewerkers over zijn vlucht

4 weeks ago

De gevluchte Syrische dictator Assad heeft naaste medewerkers niet op de hoogte gebracht van zijn vluchtplannen. Zelfs zijn jongste broer, generaal Maher al-Assad, hoorde er pas van nadat de dictator naar Rusland was ontkomen.

Dat blijkt uit een reconstructie die persbureau Reuters heeft gemaakt. Journalisten van het persbureau spraken met veertien getuigen die in de laatste dagen en uren in de buurt van Assad verbleven.

Transponder uit

In de loop van zaterdag werd duidelijk dat Damascus snel kon vallen. HTS-rebellen hadden Homs ingenomen en andere rebellen hadden vanuit het zuiden en oosten de buitenwijken van de hoofdstad bereikt. Het Syrische leger bood niet of nauwelijks verzet.

Uren voor zijn vlucht, vermoedelijk zaterdagavond, sprak Assad militaire commandanten toe en chefs van veiligheidsdiensten. Hij verzekerde hun dat er militaire hulp uit Rusland onderweg was. Volgens de bronnen van Reuters had hij op 28 november bij een ontmoeting met Poetin in Moskou al te horen gekregen dat hij die hulp niet zou krijgen.

De toenmalige premier Jalali had die avond Assad nog aan de telefoon: "In ons laatste gesprek zei ik hoe slecht de situatie was en dat er een grote vluchtelingenstroom op gang was gekomen van Homs naar Latakia. Dat er paniek was en horrortaferelen op straat [...] 'Morgen, morgen', dat was het laatste dat hij tegen me zei."

Voordat hij het presidentieel paleis verliet, vroeg Assad zijn media-adviseur om naar zijn huis te komen om aan een toespraak te werken. Toen ze daar aankwam, was er niemand meer. Persoonlijke eigendommen als fotoalbums waren in de haast achtergelaten, meldt onder meer middleeasteye.net.

Direct na de val van het regime werd het paleis van Assad bezocht door Syriërs:

Assad stapte in de nacht van zaterdag op zondag op een vliegtuig. Het toestel waarin hij zat vloog laag, buiten het zicht van radars. De transponder die de locatie verraadt, stond uit.

Persbureau Bloomberg schreef woensdag dat Moskou op de vlucht had aangedrongen. Moskou zou een bloedbad zoals in 2011 bij de val van de Libische dictator Kadhaffi hebben willen voorkomen. De vlucht van Assad zou door Russische geheime diensten zijn georganiseerd.

Het toestel maakte een tussenstop op de Russische luchtmachtbasis bij Latakia en vloog van daar door naar Moskou, schrijft Reuters. Assads vrouw en drie kinderen waren daar al.

Volgens drie bronnen is Assad eerst van plan geweest om met zijn gezin naar de Verenigde Arabische Emiraten te vluchten. Dat land zou dat hebben afgewezen. Het zou bang zijn geweest voor zijn reputatie als het een man zou beschermen die chemische wapens tegen opstandelingen had ingezet.

Broer

Maher al-Assad - commandant van een elite-eenheid van het Syrische leger - zou zich in veiligheid hebben kunnen brengen. Volgens Reuters stapte hij na het bekend worden van de vlucht van zijn broer in een helikopter waarmee hij naar Irak vloog. Ook hij zou zich nu in Rusland bevinden.

Voor twee neven van moeders kant zou het minder goed zijn afgelopen. Op de vlucht in een auto naar Libanon zouden ze in een hinderlaag zijn gelopen. Een van hen werd gedood, de ander raakte gewond, zeggen bronnen tegen Reuters. Niet bekend is hoe het met andere familieleden is.

Regisseur 'Good Bye, Lenin!' Wolfgang Becker overleden

4 weeks ago

De Duitse regisseur Wolfgang Becker (70) is overleden. Hij was vooral bekend van de film Good Bye, Lenin! uit 2003. In deze tragikomische film probeert een zoon voor zijn uit een coma ontwaakte moeder te verbergen dat de DDR niet meer bestaat.

Becker kwam uit het Sauerland, maar trok al vroeg naar Berlijn, waar hij zijn hele leven bleef en films maakte. Hij volgde er een opleiding aan de Deutsche Film- und Fernsehakademie, waar hij de aandacht trok met zijn eindexamenproject, de korte film Schmetterlinge (Vlinders). Daarmee won hij onder meer een Gouden Luipaard op het filmfestival van Locarno.

Voor televisie schreef hij enkele afleveringen van de populaire krimiserie Tatort. Zijn eerste lange speelfilm, Das Leben ist eine Baustelle (Het leven is een bouwplaats), leverde hem een prijs op. Ook die film speelde zich af in het Berlijn van begin jaren 90.

Grootste succes

Zijn grootste succes was aan het begin van deze eeuw Good Bye, Lenin!, met in de hoofdrol Daniel Brühl (Inglourious Basterds, Im Westen nichts Neues). Die speelt daarin een jonge man die zijn moeder wil laten geloven dat de DDR nog bestaat.

Zij is een voorbeeldige socialist en heeft de val van de Berlijnse Muur niet meegekregen doordat ze in coma lag. Vanwege een hartinfarct mag ze zich niet druk maken. Haar zoon spaart daarom kosten noch moeite om haar oude wereld intact te laten.

De film speelt met gevoelens die veel Oost-Duitsers hebben ervaren bij het einde van de DDR en werd mede daarom een groot succes in Duitsland. Ook internationaal viel de film in de smaak; Becker won onder meer de Duitse en Europese Filmprijs, en de Franse César.

Becker stond later met enkele tientallen andere prominenten uit de Duitse film- en televisiewereld aan de wieg van de Duitse Filmacademie. Hij rondde pasgeleden zijn laatste film af, Der Held vom Bahnhof Friedrichstrasse. Becker was ernstig ziek en is gisteren overleden.

Koffie in wegwerpbeker gaat standaard 25 cent extra kosten

4 weeks ago

Afhalen van eten en drinken in plastic wegwerpverpakkingen gaat standaard 25 cent extra kosten. Dat heeft staatssecretaris Chris Jansen van Milieu besloten na een evaluatie van de regels rondom wegwerpplastics. De regels voor het afhalen van eten en drinken moeten effectiever en duidelijker.

Sinds 1 juli vorig jaar moet er een toeslag betaald worden voor wegwerpverpakkingen met plastic bij afhalen en bezorgen. Tot nu toe mogen horecabedrijven zelf bepalen hoe hoog de toeslag is die zij rekenen. Maar dat gaat per 2026 veranderen in een vast bedrag van 25 cent per beker en 25 cent per maaltijd.

Symbolisch bedrag

Hiermee wil staatssecretaris Jansen de regels duidelijker maken voor ondernemers en consumenten. Nu komt het nog vaak voor dat ondernemers een symbolisch bedrag rekenen van 1 cent per bakje of beker. Dat mag over een jaar dus niet meer. De staatssecretaris hoopt dat door een vaste prijs mensen vaker kiezen voor een herbruikbare verpakking.

Verder worden de toeslagen voor thuisbezorgen en in plastic voorverpakte producten in de supermarkt, zoals maaltijdsalades, geschrapt, omdat daarvoor geen herbruikbare verpakking als alternatief mogelijk is. In de praktijk rekenen de supermarken daar nu al een symbolisch bedrag van 1 eurocent voor.

Overigens is de handhaving van de zogenoemde 'plastictaks' door de Inspectie Leefomgeving en Transport tijdelijk gestopt, nadat de SP een motie had ingediend tegen deze toeslag.

Geen uitzondering meer

De regels voor eten en drinken ter plaatse, bijvoorbeeld in kantoren, restaurants en onderwijsinstellingen, hebben meer succes, aldus de staatssecretaris. Daar zijn herbruikbare bekers en servies de norm. De uitzondering die nu nog mogelijk is bij een hoog inzamel- en recyclingpercentage wordt geschrapt. Alleen evenementen kunnen daar nog een beroep op doen.

De regels komen voort uit de Europese Single Use Plastic-richtlijn. Doel is om de enorme hoeveelheid plastic in het zwerfafval te verminderen door het gebruik van herbruikbare verpakkingen te stimuleren.

Elke dag gooien we in Nederland 19 miljoen plastic bekers en voedselverpakkingen weg. In 2026 moet dat 40 procent minder zijn vergeleken met 2022. Volgens Jansen lijkt het erop dat die doelstelling wordt gehaald.

Wetenschappers luiden noodklok: stop met de ontwikkeling van gespiegeld leven

4 weeks ago

Mensen, dieren en planten kunnen dodelijke infecties oplopen als wetenschappers doorgaan met het ontwikkelen van leven dat bestaat uit gespiegelde moleculen. Daarvoor waarschuwt een groep van 38 wetenschappers, waaronder Nobellaureaten, in het blad Science.

De groep pleit er daarom voor om niet langer onderzoek te doen dat is gericht op het maken van gespiegeld leven (zie kader). Gespiegelde bacteriën zouden onopgemerkt langs de verdedigingsmechanismen van planten en dieren kunnen komen en vervolgens hun ziekmakende werk kunnen doen.

Onder de bezorgde wetenschappers zijn onder meer Craig Venter, die hielp met het in kaart brengen van het eerste menselijke genoom, en George Church, pionier op het gebied van synthetische biologie. Ze hopen met hun brief, en een 299 pagina's tellend onderzoeksrapport, een bredere discussie op gang te brengen.

Opmerkelijk is dat een deel van de ondertekenaars zelf bezig is geweest met het onderzoek waar ze nu voor waarschuwen. "Hoewel we aanvankelijk sceptisch waren dat spiegelbacteriën een groot risico zouden kunnen vormen, maken we ons nu grote zorgen", schrijven ze in het artikel.

De onderzoekers vragen zich ook af of natuurlijke vijanden wel raad weten met de spiegelbacteriën, waardoor ze zich snel zouden kunnen verspreiden. Ook lijkt het onwaarschijnlijk dat ze kunnen worden bestreden met bestaande antibiotica.

"Tenzij er overtuigend bewijs komt dat spiegelleven geen buitengewone gevaren met zich meebrengt, denken we dat spiegelbacteriën en andere spiegelorganismen [...] niet moeten worden gemaakt," schrijven de onderzoekers.

Het gaat hier niet om een onmiddellijk risico: het ontwikkelen van een levensvatbare spiegelbacterie zal zelfs zonder moratorium naar verwachting nog minstens tien jaar op zich laten wachten.

De onderzoekers zijn overigens niet alleen maar pessimistisch over de mogelijkheden van spiegelleven. Ze zien ook kansen en mogelijkheden voor goede toepassingen, bijvoorbeeld als geneesmiddel. Maar die toepassingen moeten dan wel beperkt blijven, en goed worden gereguleerd.

14 jaar cel voor doden en verbranden echtgenote

4 weeks ago

Een 45-jarige man uit het Limburgse dorp Reuver moet 14 jaar de cel in voor het doden en verbranden van zijn vrouw. Volgens de rechtbank is bewezen dat Ahmed I. zijn vrouw in juni 2022 opzettelijk heeft gedood en haar lichaam vervolgens langs een snelweg in Duitsland heeft verbrand.

Het lichaam werd kort na de verbranding gevonden onder een viaduct in de Duitse gemeente Mainz-Bingen, zo'n 220 kilometer van Reuver. Maandenlang bleef onduidelijk van wie het lichaam was. Op basis van forensisch onderzoek werd de identiteit van de vrouw in oktober 2022 vastgesteld. I. werd toen aangehouden en zit sindsdien vast.

Opzet

De doodsoorzaak van de vrouw is nooit vastgesteld, omdat het lichaam ontbonden en verbrand was toen het werd gevonden. Desondanks is de rechtbank ervan overtuigd dat I. zijn vrouw opzettelijk om het leven heeft gebracht.

Zelf verklaarde hij dat hij zijn vrouw één keer had geslagen, waarna ze door een ziekte zou zijn overleden. Hij gaf eerder wel toe dat hij na het overlijden van het slachtoffer haar lichaam enkele dagen in hun woning had verstopt, achter de bank.

Hij moest de twee jonge kinderen (toen 4 en 6 jaar oud) die het stel samen had daar weghouden. Daarna wikkelde hij het in een tapijt en reed naar Duitsland, naar eigen zeggen uit paniek.

De rechtbank noemt het "onwaarschijnlijk" dat de vrouw door ziekte om het leven is gekomen, schrijft regionale omroep L1 nieuws. Volgens getuigen werd het slachtoffer mishandeld door I. tijdens hun relatie en was ze vaak bang.

Kwalijk

Mhamdi zou hebben aangegeven dat ze weg wilde bij haar man, waarop hij dreigde haar te doden. Daarom veroordeelt de rechtbank de man voor doodslag.

De rechtbank vindt het kwalijk dat I. nabestaanden de mogelijkheid heeft ontnomen om waardig afscheid te nemen van iemand die hun lief was.

De gevangenisstraf van 14 jaar is gelijk aan de eis van het Openbaar Ministerie. I. moet ook een schadevergoeding betalen aan de ouders en kinderen van het slachtoffer.

Twee verdachten Tarwekamp 'eerder gepakt met zwaar vuurwerk en jerrycans'

4 weeks ago

Twee van de vier verdachten van betrokkenheid bij de explosies aan de Tarwekamp in Den Haag zijn waarschijnlijk een week voor de aanslag aangehouden op verdenking van het voorbereiden van een misdrijf, meldt Omroep Brabant.

Het gaat om twee mannen van 23 en 29 uit Roosendaal. Volgens Omroep Brabant werden ze midden in de nacht aangehouden op een parkeerterrein bij een winkelcentrum in Oosterhout. Daar stonden ze met een bestelbus met draaiende motor en de lichten aan.

Toen agenten de auto controleerden vonden ze 14 jerrycans met een nog onbekende inhoud, zwaar vuurwerk, fakkels, een brandblusser en extra kleding. De mannen werden opgepakt en het bestelbusje en de goederen werden in beslag genomen.

De leeftijd en woonplaats van de mannen komen overeen met die van twee verdachten van de aanslag op de portiekflat aan de Haagse Tarwekamp. Het is niet duidelijk wanneer ze weer op vrije voeten kwamen.

Brandstichting

De twee andere verdachten van betrokkenheid bij de explosies aan de Tarwekamp zijn een man van 33 uit Rotterdam en een man van 33 uit Oosterhout. Alle vier verdachten blijven voorlopig vastzitten. Dat heeft de rechter-commissaris bepaald, aan wie zij vandaag zijn voorgeleid. Ze blijven nog zeker 14 dagen in voorarrest.

De vier worden verdacht van brandstichting en het veroorzaken van een explosie waarbij zes mensen om het leven kwamen en vier gewonden vielen.

Ook worden ze verdacht van het in brand steken van een auto en zouden ze eerder voorbereidingen hebben getroffen voor het stichten van een brand.

Door de explosies in de flat kwamen zaterdag zes mensen om het leven, onder wie drie mensen uit één gezin. Een bruidsmodewinkel op de begane grond was volgens de politie vermoedelijk het doelwit.

Meerdere woningen zijn ingestort. Negentien huishoudens kunnen voorlopig niet naar huis terug. Veertien huishoudens zijn door een woningbouwcorporatie voorlopig ondergebracht in leegstaande woningen in de wijk. De anderen hebben zelf opvang kunnen regelen.

De vier verdachten zitten in volledige beperkingen, wat betekent dat ze alleen contact mogen hebben met hun advocaat.

Hoe vertel je als ouder dat je kind slachtoffer is van seksueel misbruik?

4 weeks ago

Ouders van kinderen die slachtoffer zijn in de Barendrechtse zedenzaak zitten met het dilemma of ze hun kind over het misbruik moeten vertellen. Mogelijk weet een deel van de jonge kinderen niet dat ze slachtoffer zijn van een misdrijf.

Dat zei de rechter vandaag tijdens de eerste voorbereidende zitting tegen verdachte Mels van B.. Bij het Centrum Seksueel Geweld (CSG) in het Erasmus MC Sophia Kinderziekenhuis in Rotterdam leren ouders hoe ze hiermee kunnen omgaan.

Bij het centrum komen jaarlijks ongeveer 200 kinderen uit de regio Rotterdam terecht die mishandeld of misbruikt zijn. Ook veel kinderen uit Barendrecht zijn daar opgevangen.

Ouders komen met verschillende emoties binnen bij het centrum. "Boosheid, verdriet, maar ook machteloosheid", vertelt psychotherapeut Joyce ten Doeschate-de Gruijl. "We proberen ouders en gezinnen in die lastige fase zo goed mogelijk te begeleiden en te steunen."

Rustig blijven

Omdat de manier waarop ouders reageren ook invloed heeft op hoe het met het kind gaat, is die begeleiding belangrijk. "Vooral jongere kinderen hebben soms niet altijd door dat wat zij meemaken seksueel misbruik is." Misbruik wordt niet altijd als iets akeligs of traumatisch ervaren, zegt de psychotherapeut: de plegers zijn niet altijd naar of vervelend tegen kinderen.

Het team gaat in dat geval in gesprek met het kind. Om uit te leggen "dat diegene die dat gedaan heeft dat nooit had moeten doen" en ook "dat het kind daar geen schuld aan heeft."

Ten Doeschate-de Gruijl raadt ouders aan om hun emoties dan ook niet in de buurt van hun kind te uiten. "We probeer ouders heel erg te stimuleren en uit te leggen dat het hun kind helpt als ze rustig kunnen blijven."

Toch blijft het voor ouders lastig om over het misbruik te praten als het kind dat niet als traumatisch heeft ervaren. "Dat is een heel lastig dilemma waar ouders mee te maken krijgen." Ten Doeschate-de Gruijl benadrukt wel dat ouders moeten beseffen of ze zo'n groot geheim willen hebben voor hun kind. Omdat het kind op latere leeftijd, bijvoorbeeld via de media, alsnog achter het misbruik kan komen.

Dat onderschrijft ook kinderarts Patrycja Puiman van het CSG. Volgens haar kan zo'n geheim ook "negatieve invloed" hebben op de relatie tussen ouders en het kind. "Kinderen op de schoolleeftijd krijgen ook van sociale media dingen mee, dus je kan er niet altijd aan ontkomen dat je kind toch iets meekrijgt. En dat wil je voor zijn."

Ouders moeten daarom volgens beide specialisten goed nadenken over wat zij belangrijk vinden om te vertellen. Mensen die twijfelen raadt het team aan om een dagboek bij te houden over welke keuzes er zijn gemaakt bij het vertellen over het misbruik. "Zodat je daar ook op een later moment nog eens op kan terugkijken met je kind als het ter sprake komt," aldus Ten Doeschate-de Gruijl.

Podcast De Dag: verslag doen vanuit een bevrijd Damascus

4 weeks ago

Voor podcast De Dag hield correspondent Daisy Mohr een audiodagboek bij over haar reis naar Syrië. Daarin horen we hoe ze daar te werk ging en hoe ze het beleefde.

Ze bezocht onder meer een van de martelgevangenissen van Assad en het luxe hotel waar de nieuwe machthebbers nu zitten. En ook ging ze naar de begrafenis van activist Mazen al-Hamada.

Daisy trof een land aan waar een onwerkelijke sfeer hangt, met zowel vreugde als trauma, en waar de bevolking hoopvol maar erg onzeker is over de toekomst.

Reageren? Mail naar dedag@nos.nl.

Presentatie & montage: Mattijs van de Wiel

Redactie: Lieke Loman

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren.

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag twintig minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

NOS Amerika Kiest: iedere week praten de correspondenten van Bureau Washington je bij over het laatste nieuws rond de presidentsverkiezingen.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en Van der Wulp: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: Iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

De informatieoorlog om de volgende paus is in volle gang

4 weeks ago

Sinds de hoogbejaarde paus Franciscus in juni vorig jaar een zware darmoperatie heeft ondergaan zijn achter de schermen de voorbereidingen begonnen voor het volgende conclaaf. Dat betekent vooral: kijken naar de samenstelling van het college van kardinalen dat bij die geheime vergadering in de Sixtijnse Kapel zijn opvolger zal moeten kiezen.

Wanneer dat zal zijn, is volstrekt onduidelijk. Ondanks regelmatige luchtwegeninfecties, een wat broze stem en een versleten knie die hem dwingt zich in een rolstoel voort te bewegen, lijkt Franciscus niet van plan er snel mee op te houden.

Aftreden zou na het voorbeeld van zijn voorganger Benedictus XVI in 2013 een mogelijkheid kunnen zijn. Maar hoewel hij die optie niet volledig afwijst, heeft Franciscus herhaaldelijk gezegd liever in het harnas te willen sterven. Voorlopig werkt hij nog iedere dag en hoopt hij dinsdag zijn 88ste verjaardag te vieren.

Onverwacht cadeau

Gisteren is er een onverwacht en waarschijnlijk door de paus weinig gewaardeerd, verjaarscadeau online gezet: een uitgebreide, interactieve Engelstalige website met talloze profielen van kardinalen. Wie erop rondsnuffelt stuit meteen op de profielen van 22 mogelijke pauskandidaten (papabili in goed Italiaans). Het zijn vooral zeer traditionalistische en ultraconservatieve kardinalen, onder wie de Nederlandse aartsbisschop van Utrecht Wim Eijk.

De makers zijn afkomstig uit ultraconservatieve katholieke media en instituten in de Verenigde Staten. Ze verklaren dat ze de website zijn begonnen op verzoek van kardinalen uit de hele wereld om te voorzien in een groeiende behoefte aan informatie.

Daar zit zeker een kern van waarheid in. Sinds zijn verkiezing in 2013 heeft paus Franciscus de groep kardinalen die zijn opvolger moet kiezen al tien keer voorzien van nieuwe leden. Iedere paus doet dat met een zekere regelmaat, omdat kardinalen op hun 80ste hun stemrecht verliezen.

Op dit moment zijn 110 van de 140 kiesgerechtigde kardinalen door hem benoemd. Hoewel zeker geen klonen, zijn het mannen van zijn keuze en naar zijn hart. Velen van hen zijn relatief jong, zitten in alle uithoeken van de vijf continenten en hebben weinig tot geen contact met het Vaticaan of met elkaar. Ongetwijfeld bestaat er een grote informatiehonger. Wie daarop inspringt zou dus de ideeën van de kieskardinalen over het profiel van de opvolger van Franciscus kunnen beïnvloeden.

Gruwel voor traditionalisten

Dat weet het Vaticaan ook. Al jaren zet het persbureau biografieën en statistieken over kardinalen online. Maar in de droge omschrijvingen ontbreken broodnodige gegevens over bijvoorbeeld persoonlijke standpunten wat betreft controversiële thema's.

Precies in dat gat springt deze nieuwe website, vanuit een bijna voelbare vrees voor de verkiezing van een Franciscus de Tweede die het beleid van zijn voorganger zal willen voortzetten.

Op de nieuwe website is veel ruimte ingeruimd voor de standpunten van de pauskandidaten op het gebied van zaken die een gruwel zijn in de ogen van de traditionalisten: vrouwelijke diakens, het zegenen van homostellen, het facultatief maken van het celibaat, het afschaffen van de mis in het Latijn, meer inspraak van leken in een open, inclusieve kerk.

Achterhoedegevecht

Kortom, de kerk waar paus Franciscus met vallen en opstaan al ruim 11 jaar aan werkt en die veel weerstand oproept bij zijn tegenstanders. De tijd zal leren of deze operatie kans van slagen heeft of dat het een achterhoedegevecht zal blijken te zijn van een steeds kleiner wordende minderheid.

Volgens de tientallen kardinalen die actief hebben deelgenomen aan de Synodes over Synodaliteit, de vergaderingen over kerkvernieuwing van de afgelopen jaren, is de geest van de nieuwe weg van Franciscus niet meer in de fles te krijgen. Al zullen de makers van deze nieuwe website er ongetwijfeld alles aan proberen te doen om juist dat voor elkaar te krijgen.

Voor het eerst in Limburgs gedebatteerd bij Provinciale Staten

4 weeks ago

Voor het eerst hebben de Provinciale Staten van Limburg in het Limburgs gedebatteerd. Op de tribune zaten twee tolken, die het debat in het Nederlands vertaalden.

Dit jaar namen de Provinciale Staten een motie aan waarin werd afgesproken dat zij één keer per jaar in het Limburgs mogen debatteren. Dat gebeurde dus vandaag, tijdens de bespreking van een programma voor de status van de Limburgse taal.

Dit programma, dat 1,1 miljoen euro per jaar kost, is unaniem aangenomen. De provincie hoopt in 2030 een zogenoemde 'deel III-erkenning' te hebben voor de Limburgse taal. Dan zou het Rijk meer geld uittrekken om het gebruik van het Limburgs te stimuleren. Alleen de Friese taal heeft op dit moment zo'n 'deel-III-erkenning'.

'Schat om te bewaren'

De Limburgse taal wordt wel al erkend als zelfstandige regionale taal. Dat betekent dat de provincie en gemeenten een eigen beleid mogen voeren om het gebruik van de taal te bevorderen.

Maar het Rijk moet ook geld investeren, zei PvdA-gedeputeerde Jasper Kuntzelaers. "Het kan niet zo zijn dat ze in Den Haag zeggen: we investeren wel in het Fries, Papiaments, gebarentaal en Nederlands, maar niet in het Limburgs."

Volgens commissaris van de Koning Emile Roemer is de Limburgse taal "een schat die we moeten bewaren". "Het Limburgs is meer dan alleen woordjes; het is onze eigen identiteit, geschiedenis en cultuur. Door het Limburgs door te geven, versterken we de saamhorigheid. De taal is een brug tussen het verleden en de toekomst."

Tienduizenden feesten op straat bij vrijdaggebed in Syrië

4 weeks ago

Tijdens het eerste vrijdaggebed sinds de val van dictator Assad zijn tienduizenden mensen in Syrië de straat op gegaan om de omverwerping van zijn regime te vieren. De leider van de rebellengroep HTS riep vandaag in een video het Syrische volk op om de "triomf van de revolutie te vieren."

Alleen al in Damascus kwamen duizenden mensen samen bij de Umayyad-moskee. Volgens nieuwszender Al-Jazeera reisden mensen uit het hele land naar de grote moskee om aan het gebed mee te doen. De nieuwe waarnemend premier was daarbij aanwezig. Ook in andere steden trokken mensen naar grote pleinen om de ondergang van Assad te vieren.

In de moskee en op straat wordt feest gevierd:

De Europese Commissie gaat een humanitaire luchtbrug opzetten. Door de EU betaalde hulpvluchten brengen zo goederen naar Dubai, en die worden vervolgens via Turkije naar Syrië gebracht.

Zo'n 50 ton van deze goederen bestaat uit benodigdheden voor onder meer gezondheidszorg en onderwijs. Nog eens 46 ton van zulke spullen wordt vanuit een EU-voorraad in Denemarken met vrachtwagens naar Turkije gebracht en via Unicef en de Wereldgezondheidsorganisatie verspreid in Syrië.

Ook heeft de Commissie toegezegd 4 miljoen euro extra vrij te maken, boven op de 159 miljoen euro voor humanitaire hulp die voor 2024 al was toegekend.

Correspondent Daisy Mohr sprak op het terras in de hoofdstad Damascus met enkele jonge Syrische vrouwen: