Aggregator

NS komt met beter loonbod, FNV nog niet aan tafel

3 weeks ago

De Nederlandse Spoorwegen doen een verbeterd loonbod aan hun personeel. De vervoerder is bereid om nog dit jaar de lonen met 3,25 procent te laten stijgen, tegen een eerder bod van 2,55 procent. Volgend jaar zou dan nog eens 2,75 procent erbij komen. Vakbond FNV reageert niet enthousiast.

Het aanbod komt op de dag dat voor de derde keer in ruim een week gestaakt wordt op het spoor. In Groningen, Friesland, Drenthe, Overijssel, Flevoland, Zeeland, Noord-Brabant, Limburg en een deel van Gelderland rijden geen intercity's en sprinters van NS.

Staking

NS hoopt dat de vakbonden met dit aanbod weer in gesprek willen. Volgens NS beschermt de voorgestelde loonstijging werknemers tegen de hogere kosten voor het dagelijks leven, maar volgens de FNV is dit nog niet het geval.

Henri Janssen van FNV Spoor zegt het bod niet serieus te nemen. "Zoek het maar uit," zegt hij. Toch overlegt de bond nu wel intern of er een gesprek komt met NS. Of daar vandaag al uitsluitsel over komt, is niet duidelijk.

Wel is duidelijk dat de treinen vandaag niet gaan rijden. De lopende staking wordt niet afgebroken. Ook is een eventuele staking ergens volgende week nog niet van de baan, zeggen de bonden.

Zwaar werk

Behalve over loon wordt ook onderhandeld over welk deel van het treinpersoneel toegang krijgt tot de zwaarwerkregeling. Daarmee kunnen werknemers met een zwaar beroep drie jaar eerder stoppen met werken, terwijl ze dan een loon op het niveau van de AOW ontvangen.

NS zegt dat er nu een aanbod ligt voor een gunstige zwaarwerkregeling. Maar daarmee is de zwaarte van het werk nog niet verholpen, zegt Janssen van FNV Spoor "Nu kunnen managers na hun vijftigste vier dagen gaan werken, terwijl machinisten dat pas later kunnen. Ook moeten monteurs tot in lengte van jaren nog nacht- en weekenddiensten draaien."

Dit weten we nu over de Israëlische aanvallen en de Iraanse reactie

3 weeks ago

Israël heeft vannacht luchtaanvallen uitgevoerd op Iran. Die waren onder meer gericht op de nucleaire installaties en de legertop van het land.

Bij de aanvallen zijn meerdere hooggeplaatste legerleiders omgekomen. Iran reageerde door het afvuren van tientallen drones. Volgens het Israëlische leger zijn deze grotendeels onderschept.

Dit weten we over de Israëlische aanvallen: Zo wordt er internationaal gereageerd:

Jongen (13) uit Eindhoven al vijf maanden vermist, politie arresteert tweetal

3 weeks ago

De politie heeft twee mensen in Valkenswaard aangehouden in verband met de vermissing van een jongen van 13. De jongen uit Eindhoven wordt sinds half januari vermist. De aangehouden man (50) en vrouw (40) behoren volgens de politie tot "de directe kring" van de jongen.

De politie gaat ervan uit dat de jongen nog leeft, maar maakt zich zorgen over zijn welzijn "na maanden in verborgenheid". "Hij gaat waarschijnlijk niet naar school waardoor er ook grote zorgen zijn over zijn sociale ontwikkeling en mentale gezondheid", aldus de politie.

De man en vrouw worden verdacht van onttrekking aan het wettelijk gezag. Wat de relatie is tussen de twee verdachten en de jongen, is niet bekendgemaakt. Een woordvoerder wil niet bevestigen of het om familieleden gaat. Het tweetal zit nog vast. Hun woningen zijn gisteren doorzocht. Ook heeft de politie gegevensdragers in beslag genomen.

België

De jongen vertrok op 14 januari 's avonds vanaf zijn verblijfadres, schrijft Omroep Brabant. Afgelopen maart deelde de politie een opsporingsbericht en foto van de jongen. De politie houdt er rekening mee dat hij in België verblijft.

Internationaal weinig steun voor Israëlische aanval: 'Inzetten op de-escalatie'

3 weeks ago

Internationaal wordt met grote verontrusting gereageerd op de Israëlische aanval tegen Iran. Veel landen veroordelen de escalatie en roepen beide landen op terughoudend te reageren. Zelfs traditionele bondgenoten van Israël spreken niet openlijk hun steun uit voor de aanval.

Saudi-Arabië, een belangrijke speler in de regio, noemt het een overduidelijke schending van het internationaal recht. Hoewel het soennitische land vaak botst met het sjiitische regime in Teheran, spreekt Riyad nu van een "schaamteloze agressie tegen de broederlijke Islamitische Republiek Iran". Er komt vandaag nog telefonisch topoverleg tussen beide landen.

Ook Oman, waar de VS zou onderhandelen over een kernakkoord met Iran, vindt het een "gevaarlijke, roekeloze escalatie", die door de internationale gemeenschap veroordeeld dient te worden. "Dit aanhoudend agressieve gedrag is onacceptabel en een verder gevaar voor vrede en veiligheid in de regio."

'Cynische timing'

De woordvoerder van VN-chef Guterres betreurt het met name dat Israël aanviel terwijl de VS aanstaande zondag nog met Iran zou spreken over een nucleair akkoord. "We roepen beide partijen om zich maximaal in te houden, om afglijden naar een erger conflict koste wat het kost te voorkomen. Dat kan de regio er niet ook nog bij hebben."

"Cynisch" noemt Rusland de timing, zo kort voor een nieuwe ronde onderhandelingen. Israël heeft volgens Moskou bewust gekozen voor verdere escalatie met een "onnodig en onacceptabel" offensief. Ook China laat weten dat "een plotselinge toename van regionale spanningen in niemands belang is" en keurt de aanval af

De escalatie baart ook de Nederlandse regering veel zorgen. "De zorg dat Iran op termijn nucleaire wapens kan inzetten is terecht", meent demissionair minister van Defensie Brekelmans. "Maar dat betekent niet dat het goed is nu militair in te grijpen."

De Britse premier Starmer spreekt eveneens over verontrustende berichten. Ook hij roept beide partijen op tot terughoudendheid. "Aan escalatie heeft de regio niets, stabiliteit in het Midden-Oosten moet de prioriteit zijn." Net als Nederland pleit hij voor een diplomatieke oplossing.

Dagblad The Times meldt zonder verdere bronvermelding dat Israël niet hoeft te rekenen op Britse steun bij een Iraanse tegenaanval. Toen het conflict vorige jaar oplaaide, bood toenmalig premier Sunak nog Britse hulp bij de luchtverdediging tegen de grote Iraanse represaille. Dat zou Starmer dit keer niet willen doen, aldus The Times.

De Duitse bondskanselier Merz zegt door Israël te zijn ingelicht over de plannen. Net als Frankrijk benadrukt zijn land dat er langer zorgen zijn over het Iraanse atoomprogramma en Israël het recht heeft zichzelf te verdedigen. Toch roepen ook Parijs en Berlijn beide partijen op in te zetten op de-escalatie. Duitsland kondigt uit voorzorg extra veiligheidsmaatregelen aan bij Joodse en Israëlische instellingen.

VS: unilaterale actie

Israël lijkt de actie vooraf ook met de VS te hebben afgestemd: president Trump vertrok afgelopen weekend plotseling naar zijn buitenverblijf Camp David, waar makkelijker buiten het zicht van de camera's geheim overleg kan worden gevoerd. In de dagen daarna trok de VS uit voorzorg al niet-essentieel personeel terug uit de regio. Trump gaf als toelichting alleen dat het "een gevaarlijke plek kan zijn en we zullen zien wat er gebeurt".

In de eerste Amerikaanse reactie spreekt buitenlandminister Rubio nu geen oordeel uit over de aanval. Hij licht slechts toe dat het om een "unilaterale actie" ging waaraan de VS geen steun heeft geboden. "Israël adviseerde dat dit uit zelfverdediging nodig was".

Rubio maant Iran uitdrukkelijk om geen vergelding uit te voeren op Amerikaanse doelen, waarmee het land in aanloop naar deze aanval wel dreigde. "Wij waren niet betrokken bij de aanvallen in Iran en de bescherming van onze troepen in de regio is onze topprioriteit", onderstreept Rubio. "Laat me dus duidelijk zijn: Iran moet zich niet richten tegen Amerikaanse belangen of troepen."

Volgens Midden-Oostendeskundige Koert Debeuf blijkt uit de Amerikaanse reactie dat Trump geen voorstander was van escalatie. "Als Israël echt onder vuur komt te liggen, dan zal de VS ze altijd steunen. Maar, Amerika heeft weinig zin in een groot conflict in het Midden-Oosten, omdat ze de volledige focus op China willen houden."

Volgens Debeuf had Trump juist oprecht ingezet op een atoomakkoord met Iran, maar is dat met deze aanval van tafel. Nu is het wachten op hoe hard Iran zal terugslaan. "De tegenaanval van Iran met drones is een eerste reactie, maar de grote vraag is wat daarop volgt. Waar komt Iran zelf nog mee en wat komt er van partners als Hezbollah, Hamas en de Houthi's?"

NAVO-secretaris-generaal Rutte zegt dat inderdaad moeilijk is te voorspellen wat er de komende uren en dagen zal gaan gebeuren, maar de vraag of dit kan leiden tot een wereldwijd conflict lachte hij weg. "We hebben te kampen met een crisis, maar iedereen is erop gericht die te de-escaleren."

Kabinet: betreurt militair ingrijpen Israël, ondanks nucleaire dreiging Iran

3 weeks ago

Het kabinet betreurt de aanvallen van Israël op Iran. Demissionair premier Schoof spreekt van "alarmerende aanvallen" en roept alle partijen op "om de rust te bewaren en zich te onthouden van verdere aanvallen en vergeldingen."

Demissionair minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken heeft vanmorgen contact gehad met de Israëlische en Iraanse ministers van Buitenlandse Zaken. Hij wil dat er snel weer onderhandeld wordt over "duurzame stabiliteit".

"We betreuren het dat Israël zich genoodzaakt voelt om tot deze militaire actie over te gaan", zegt Veldkamp over de aanvallen die Israël vannacht uitvoerde op de legerleiding en nucleaire installaties. Over welke informatie Israël beschikt die de aanleiding was tot deze aanvallen weet hij niet.

Veldkamp benadrukt dat Israël niet alleen staat in de angst voor de ontwikkeling van kernwapens door Iran. "De zorgen over het nucleaire programma van Iran worden internationaal gedeeld. De meest duurzame manier om die dreiging weg te nemen is onderhandelen."

Demissionair minister Brekelmans van Defensie zegt dat de situatie in het Midden Oosten escaleert. "Het baart ons veel zorgen. Natuurlijk hebben we ook zorgen over de nucleaire ontwikkeling van Iran. De zorg dat Iran op termijn nucleaire wapens kan inzetten is terecht. Maar dat betekent niet dat het goed is nu militair in te grijpen. Wij hebben steeds voor de diplomatieke weg gekozen."

Perzische leeuw

Ook GL-PvdA-leider Timmermans dringt aan op de inzet van "alle diplomatieke middelen om escalatie en bloedvergieten te voorkomen". VVD-leider Yesilgöz verwacht dat "deze nieuwe regionale oorlog" ook Europa zal raken en wijst op het belang van defensie-investeringen en internationale diplomatie.

VVD-Kamerlid Ellian, wiens vader vluchtte voor het Iraanse regime, zegt op X: "De Perzische leeuw zal herrijzen. De Iraanse bevolking wil niets liever dan vrijheid en dat dit mullah-regime met de revolutionaire garde tot een einde zal komen."

BBB vindt het "vanuit Israëlisch perspectief begrijpelijk dat men deze existentiële dreiging wil voorkomen" maar wil dat het kabinet er bij beide landen op aandringt om af te zien van verdere aanvallen.

Over zichzelf afgeroepen

"We staan op de rand van een nieuwe regionale oorlog, en dat kan de wereld slecht gebruiken", zegt D66-Kamerlid Paternotte. "Iran is uiteraard niet onschuldig. Het negeert het non-proliferatieverdrag, steunt terreurorganisaties als Hamas, Hezbollah en de Houthi's, en levert wapens aan Poetin. Zonder Iraanse steun had Hamas 7 oktober nooit kunnen uitvoeren. Iran heeft dit over zichzelf afgeroepen."

PVV-leider Wilders dankt de Israëlische premier Netanyahu dat hij optreedt tegen de "terroristische islamitische staat Iran en zijn nucleaire mogelijkheden die door zijn slechte bedoelingen een serieuze bedreiging vormen voor Israël en de hele wereld". De SGP noemt het Iraanse regime een terroristische plaag voor de vrije wereld en vooral voor Israël. "Een dergelijk regime mét nucleaire wapens zou dramatisch zijn", zegt Kamerlid Van Dijk. "Goed dat Israël het Iraanse nucleaire programma op kiese wijze ontmantelt."

'Eerste Amsterdammer' heeft nu ook een naam

3 weeks ago

De 'eerste Amsterdammer', de man die zo'n acht eeuwen geleden is begraven onder de Oude Kerk in hartje Amsterdam, heeft een naam gekregen. Bezoekers van het Stadsarchief konden stemmen op vijf namen en kozen voor Alewijn, een middeleeuwse naam die 'edele vriend' betekent.

Meer dan 2000 mensen brachten hun stem uit en meer dan een derde stemde op Alewijn. De andere vier opties waren Adam, Nico, Pier en Otto, schrijft AT5.

Alewijn behoorde tot de eerste generatie bewoners aan de monding van de rivier de Amstel, waar Amsterdam ontstond. Bij een opgraving in 1963 werd de man door archeologen gevonden in een boomstamkist.

Reconstructie

Eerder kreeg Alewijn ook al een gezicht. In het kader van de viering van 750 jaar Amsterdam werd een gezichtsreconstructie onthuld van de man. Door onderzoek weten we hoe oud hij ongeveer was: tussen de 20 en 25 jaar. Ook weten we wat hij at. Zo at hij geen vis, terwijl hij aan de haven woonde. Zijn dieet bestond vooral uit landdieren en planten,

De reconstructie van het gezicht van Alewijn is nog tot en met 6 juli te bezoeken in het Stadsarchief.

In maart van dit jaar werd de gezichtsreconstructie onthuld en ging het ook over de vraag 'Hoe ziet een Amsterdammer er uit?'

Iran lanceert tegenaanval 'met zeker 100 drones' na Israëlisch offensief

3 weeks ago

Israël zegt dat Iran meer dan honderd drones heeft afgevuurd op het land in reactie op de aanval van vannacht. Een Israëlische legerwoordvoerder zegt dat "onze luchtverdediging er alles aan doet om de dreiging te onderscheppen".

Een groot deel van het vliegende oorlogstuig is al onderschept, meldde het leger na enkele uren. Ook Jordanië zou enkele overvliegende drones hebben neergehaald. Ook in buurland Syrië kwamen brokstukken naar beneden.

Afgelopen nacht voerde Israël op grote schaal een aanval uit op de Iraanse legerleiding en het atoomprogramma van het land. Volgens anonieme Israëlische bronnen werden 200 straaljagers ingezet tegen circa honderd doelwitten. De aanval duurt volgens Israël nog voort. Hoelang precies, hangt volgens een legerwoordvoerder ook af van de Iraanse tegenreactie.

In een toelichting op de aanval zei premier Netanyahu dat de nucleaire faciliteiten en raketinstallaties van Iran doelwit waren. Hij sprak van "een beslissend moment in de geschiedenis van Israël", dat bedoeld is "de Iraanse dreiging tegen het bestaan van Israël" te verminderen.

Beelden van de schade in Iran:

Iran meldt dat er meerdere hooggeplaatste legerleiders omgekomen zijn, onder wie generaal Hossein Salami van de invloedrijke Revolutionaire Garde, en stafchef Mohammad Bagheri. Ook een aantal vooraanstaande kernwetenschappers zou zijn gedood.

Daarnaast meldt het land aanvallen op de nucleaire faciliteit Natanz, in het midden van Iran. De internationale atoomwaakhond IAEA schrijft dat er volgens Iran naderhand geen verhoogde stralingswaardes zijn gemeten. Een tweede complex, in Bushehr, zou geen doelwit zijn geweest.

'Israël wacht bitter lot'

De afgelopen weken liepen de spanningen tussen de landen al op, omdat Israël Iran ervan beschuldigt te werken aan een kernwapen. Hoewel het regime in Teheran dat steeds heeft ontkend, tikte het IAEA Iran gisteren nog op de vingers. Er waren namelijk sporen van nucleair materiaal aangetroffen op plekken die Iran niet had aangeduid als onderdeel van het atoomprogramma.

Iran reageerde woedend op de vermaning en maakte meteen bekend in het geheim de nucleaire faciliteiten te hebben uitgebreid. Ook vanmorgen noemt Teheran de "laffe" Israëlische aanval een rechtvaardiging voor het kernonderzoek en raketarsenaal. De leider van het land, ayatollah Khamenei, zei dat met deze aanval "het zionistische regime een bitter, pijnlijk lot over zichzelf heeft afgeroepen".

In Israël bereidt men zich daarom voor op de Iraanse tegenreactie. Het luchtalarm in het land ging uit voorzorg af en hulpdiensten roepen mensen op hun schuilkelders in gereedheid te brengen om er meerdere dagen te kunnen doorbrengen. De Pride-parade in Tel Aviv die voor vandaag gepland stond, is afgelast.

Ziekenhuizen hebben voor de zekerheid bedden en operatiekamers in gereedheid gebracht in hun parkeergarages; daar zijn ze beter beschermd tegen luchtaanvallen dan elders in het gebouw. Het vliegverkeer op het belangrijkste vliegveld van het land is voorlopig stilgelegd.

Oproep tot kalmte

Ook Jordanië en Irak hebben hun luchtruim gesloten om de luchtvaart te beschermen en escalatie van het conflict te voorkomen. Beide landen liggen in het pad van de strijdende partijen, en Iraakse ooggetuigen meldden vanmorgen vroeg aan het Duitse persbureau DPA de Israëlische luchtaanval te hebben zien overkomen.

Verschillende landen in de regio veroordelen de Israëlische aanval. Zo spreekt Saudi-Arabië van schaamteloze agressie tegen de islamitische broeders in Iran. Oman, waar de VS aanstaande zondag met Iran zou onderhandelen over een kernakkoord, noemt het een "gevaarlijke, roekeloze escalatie" en schending van het internationaal recht.

De Britse premier Starmer roept beide partijen op tot terughoudendheid. "Aan escalatie heeft de regio niets, stabiliteit in het Midden-Oosten moet de prioriteit zijn."

De Amerikaanse minister Rubio van Buitenlandse Zaken sprak geen oordeel uit over de Israëlische aanval, die hij een "unilaterale actie" noemde "waarover Israël ons liet weten dat die uit zelfverdediging nodig was". Hij lichtte toe dat de VS er geen rol in had gespeeld en waarschuwde Iran daarom tegen een vergelding op Amerikaanse troepen in de regio.

145.000 mensen nemen met Di-rect afscheid van De Kuip als poppodium

3 weeks ago

145.000 bezoekers nemen deze dagen samen met de bands Di-rect en Son Mieux afscheid van De Kuip als poptempel. Gisteravond stond de eerste van drie concerten op het programma.

De afgelopen decennia traden de grootste artiesten op aarde op in het Rotterdamse stadion. Van Michael Jackson en U2 tot Madonna en Bruce Springsteen. De Haagse popgroep Di-rect wordt de allerlaatste in de lijst. De band pakt dan ook flink uit.

"Echt megalomaan", zei bassist Bas Van Wageningen vooraf tegen de regionale omroep Rijnmond. "We zijn hier meer dan een jaar mee bezig geweest. De wildste ideeën zijn hier gewoon gebouwd. We hebben de Kuip flink overgenomen."

Een kleine groep fans stond al sinds 08.00 uur 's ochtends voor de hekken van De Kuip:

"Eigenlijk was het niet nodig. Maar ik wil vooraan staan, dus ik neem het zekere voor het onzekere", zegt Sanne tegen Omroep West.

Fan Bianca: "Ik volg Di-rect al 25 jaar. De eerste keer was ik 13 en moest ik nog met mijn moeder, toen mocht ik nog niet alleen. Maar ook toen stonden we al vooraan in de rij. Nu is het echt heel groot."

Onder de klanken van You'll never walk alone kwamen de bandleden van Di-rect rond 21.00 uur het podium op. Na ongeveer twintig nummers, met onder meer de hits Times are changing en Soldier on, kwam het optreden tot een einde.

Bouwplannen

Na zaterdag is het een stuk stiller in het stadion. Stadion Feijenoord stopt met concerten vanwege veranderende geluidsnormen bij concerten en bouwplannen rond het stadion.

Vanavond en morgenavond zijn de allerlaatste concerten. "Dat voelt echt bijzonder. Wij sluiten het muzikale hoofdstuk van De Kuip af. Daarna is het weer puur een voetbaltempel", aldus bassist Van Wageningen.

Reizigers 'weer de sjaak', eist NS-personeel te veel loon?

3 weeks ago

"Ik heb afgelopen vrijdag al 2 uur in de file gestaan omdat m'n vrouw naar Schiphol moest en ben nu as vrijdag weer de sjaak. NS, kappen nou." Het is een van de reacties van mensen die afhankelijk zijn van de trein. En alle stakingen uit de afgelopen week nu wel genoeg vinden.

Vandaag rijden er namelijk opnieuw op veel plekken in het land geen treinen. In Groningen, Friesland, Drenthe, Overijssel, Flevoland, Zeeland, Noord-Brabant, Limburg en een deel van Gelderland rijden geen intercity's en sprinters van NS. Het is de derde stakingsdag in acht dagen tijd.

Sommige reizigers vragen zich af of NS-medewerkers niet al genoeg verdienen. In 2022 werd na acties al een loonstijging van 9,25 procent afgesproken. Zijn de nieuwe eisen van de vakbonden dus nog wel redelijk?

Vooropgesteld, het salaris van een machinist of conducteur is niet laag in vergelijking met wat de rest van Nederland verdient. Maar dan moet je wel al een behoorlijk aantal jaren in dienst zijn. "Sommigen werken zelfs voor slechts 16 euro per uur als ze net beginnen. Dat is echt geen vetpot", benadrukt een woordvoerder van vakbond FNV.

De bond stelt dat bij NS een grote groep medewerkers uit jonge conducteurs bestaat. Een starter verdient tussen de 2532 en 2960 euro bruto per maand. Dat kan oplopen naar ruim 3800 euro. Dat is nodig, vindt FNV: "Het is fysiek zwaar en ze hebben te maken met veel geweld."

Daar komt een toeslag bovenop van doorgaans een paar honderd euro per maand voor onregelmatig werken plus een eindejaarsuitkering van 3 procent.

Hoger op de ladder

Naarmate je stijgt op de salarisladder, komt je NS-loon in de richting of voorbij het bruto modaal jaarinkomen van 46.500 euro.

Volgens NS werken de meeste personeelsleden doorgaans lang bij het bedrijf en zit 30 tot 40 procent in de bovenste salaristrede. NS was de afgelopen jaren naarstig op zoek naar nieuwe conducteurs en machinisten. Twee jaar geleden moest zelfs kantoorpersoneel bijspringen op de trein.

Een blik op de afgelopen acht jaar leert dat daarin het salaris voor sommige NS-medewerkers met 28 procent is gestegen en dat voor andere met 34 procent. Dat is niet uitzonderlijk, want de gemiddelde loonstijging in Nederland was 33 procent.

In die acht jaar stegen de prijzen met ruim 29 procent. Dus NS-medewerkers hielden in hun portemonnee nauwelijks meer over.

Meer koopkracht

En dat is ook het voornaamste punt van de vakbonden. De koopkracht moet de komende jaren omhoog en daarom eist FNV Spoor nu 7 procent meer loon.

Dat komt voor een startende conducteur neer op een kleine 200 euro per maand. Daar blijft het niet bij, want ook volgend jaar moet er van de bond 7 procent bij. Ook willen ze dat meer NS-medewerkers eerder kunnen stoppen met werken

De NS biedt bijna 6 procent meer loon over drie jaar, oftewel zo'n 2 procent per jaar. Dat zou niet genoeg zijn om de inflatie bij te houden, want die komt dit jaar volgens ramingen uit op 3,2 procent.

Een loonstijging van 2 procent is ook aanmerkelijk lager dan de bijna 4 procent die dit jaar gemiddeld in cao's wordt afgesproken.

Duurder kaartje

Een andere factor: NS staat er financieel niet goed voor. De afgelopen twee jaar leed het bedrijf een verlies van 575 miljoen.

Ieder jaar is het bedrijf 1,7 miljard kwijt aan personeel, dat is in vier jaar tijd flink gestegen, met ruim een derde. Van het bedrag gaat 1,2 miljard puur naar salarissen, het andere deel gaat bijvoorbeeld op aan de inhuur van extern personeel.

De druk om de treinkaartjes te verhogen is hoog. Dit jaar stegen de prijzen met 6 procent en een nieuwe stevige verhoging volgend jaar is niet uitgesloten. Eerdere plannen om de prijs van de treinkaartjes flink te verhogen, mede om de hogere lonen te betalen, werden nog voorkomen omdat het kabinet extra belastinggeld uittrok.

Wekdienst 13/6: Geen NS-treinen in Noord- en Zuid-Nederland door staking • Openluchttheaterfestival Oerol van start

3 weeks ago

Goedemorgen. NS-treinen rijden niet door staking in Noord- en Zuid-Nederland en op Terschelling gaat het openluchttheaterfestival Oerol van start.

Eerst het weer: Vanochtend komen hier en daar wolken voor, maar geregeld schijnt ook de zon. Vanmiddag is het zonovergoten. Het wordt, bij een matige zuidoostenwind, 28 tot 32 graden. Later vanavond volgen in het zuidwesten en westen enkele regen- en onweersbuien.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Israël heeft afgelopen nacht luchtaanvallen uitgevoerd op Iran. Doelwitten waren onder meer nucleaire installaties en de legertop van het land. De aanvallen moeten voorkomen dat Iran een kernmacht wordt, schrijft het Israëlische leger in een bericht op Telegram.

Onder anderen generaal Hossein Salami, sinds 2019 de opperbevelhebber van de Revolutionaire Garde, is gedood bij de aanvallen. Het militaire elitekorps is zeer invloedrijk in Iran.

Ook meldt het Iraanse staatspersbureau IRNA de dood van twee vooraanstaande kernwetenschappers en een hoge militair: generaal Gholam Ali Rashid.

Bij de aanval van afgelopen nacht zijn volgens Israël tientallen straaljagers ingezet, die "in verschillende delen van Iran" aanvallen hebben uitgevoerd. VN-atoomagentschap IAEA bevestigt dat een cruciaal onderdeel van het atoomprogramma, het ondergrondse atoomcomplex in Natanz, is aangevallen. Het is niet duidelijk hoe groot de schade aan het complex is.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Basisschooldocenten besteden elke week zes tot acht uur aan administratie. Een derde overweegt een andere baan te zoeken. Voor ruim een kwart van hen is administratie daarvoor de belangrijkste reden, zegt de Algemene Rekenkamer.

Fijne dag!

Meeste gemeenten hebben geen hitteplan, terwijl het alleen maar warmer wordt

3 weeks ago

Veruit de meeste Nederlandse gemeenten hebben geen lokaal hitteplan, terwijl extreme hitte een gevaar vormt voor kwetsbare groepen zoals jonge kinderen en ouderen. Het Rode Kruis telde hoeveel gemeenten zo'n plan hebben en stelde vast dat dat geldt voor slechts 90 van de 342 gemeenten. "Nu er volgens meteorologen een warme en droge zomer voor de deur staat, zijn veel gemeenten slecht voorbereid op de hitte."

Extreme hitte komt vaker voor en wordt intenser als gevolg van klimaatverandering. "Die link met klimaatverandering is heel duidelijk", vertelt hitte-expert Carolina Pereira Marghidan van het KNMI en het klimaatcentrum van het Rode Kruis. "Als de gemiddelde temperatuur een klein beetje stijgt, zie je dat heel erg in de extremen."

"De 30 graden die we vandaag gaan zien, hoe vaak kwam dat vroeger nou voor? Rond 1900 was het gemiddeld één dag per jaar", gaat ze verder. "Nu hebben we zo'n zes dagen per jaar met 30 graden, en in alle klimaatscenario's neemt dat aantal verder toe. Dat loopt van 8 tot 35 dagen per jaar. Moet je je voorstellen dat het een maand zo heet is."

In Nederland wordt hitte vaak onderschat, maar het vormt voor bijvoorbeeld ouderen, chronisch zieken en zwangeren een serieus risico, aldus Marghidan. "Als het buiten heter wordt kan ook je kerntemperatuur omhooggaan en dat kan effecten hebben op je lichaam, op je organen. Bestaande ziektes, zoals hart- en longproblemen, kunnen ook erger worden. Je kunt dus een hartstilstand krijgen die je in andere omstandigheden niet had gehad."

Zeker bij ouderen kan extreme hitte fataal uitpakken, mede doordat hun dorstprikkel en zweetproductie afnemen, wat de kans op een hitteberoerte vergroot. Het Rode Kruis waarschuwt ook dat mensen die buiten werken en dak- en thuislozen extra kwetsbaar zijn. Dat is altijd zo, maar zeker ook op dagen zoals vandaag, met een slechte luchtkwaliteit.

"Lekker warm, denken veel mensen. En vandaag op de eerste tropische dag mag je dat zeker denken", zegt directeur Harm Goossens van het Nederlandse Rode Kruis. "Maar nu hittegolven steeds normaler worden in Nederland, moeten we ons beter voorbereiden. Daar ligt ook een rol voor gemeenten." Werk aan de winkel dus voor de 252 gemeenten zonder hitteplan, vindt hij.

Minder sterfte na hitteplan

Hoewel gemeenten dus nog een slag moeten maken, heeft Nederland sinds 2010 wel een Nationaal Hitteplan. Dat treedt bijna jaarlijks in werking als er periodes van aanhoudende hitte of extreem hoge temperaturen worden verwacht. Het RIVM informeert organisaties en mensen in de zorg dan over de verwachte hitte, zodat zij zich kunnen voorbereiden, waardoor ongemakken en gezondheidsproblemen kunnen worden verminderd.

Dat zo'n nationaal plan een positieve bijdrage levert, bleek vorige week nog uit een evaluatie van het RIVM. Het gezondheidsinstituut stelde vast dat er tussen 2000 en 2009 in totaal nog 7000 mensen waren overleden op hete dagen, en dat dat aantal in de tien jaar daarna was gedaald tot 4300. Het RIVM denkt dat de bewustwordingscampagne bij het Nationaal Hitteplan daar een rol in heeft gespeeld, en dat hittemaatregelen dus helpen.

Lokaal draaiboek

Het Rode Kruis vindt dat er naast dit nationale hitteplan ook een lokale aanpak nodig blijft. Er kan bijvoorbeeld in wijken meer worden gedaan om kwetsbare mensen te beschermen en daarbij is het nuttig als gemeenten een eigen draaiboek hebben.

"De gemeente speelt een belangrijke rol in de bescherming van mensen", zegt Goossens. "Zij weten precies welke wijken extra kwetsbaar zijn of waar veel thuiswonende 75-plussers wonen. Samen met de GGD, welzijnsorganisaties of het Rode Kruis kunnen gemeenten hen extra ondersteunen."

Gemeenten kunnen volgens de directeur bijvoorbeeld op hete dagen adviseren om een sportevenement te vervroegen of af te gelasten. "Of mensen die buiten werken starten eerder, zodat ze niet op het heetste punt van de dag in de zon werken."

Andere oplossingen die worden genoemd zijn schijven waarmee ouderen kunnen bijhouden hoeveel ze hebben gedronken of waarschuwingsberichten over hitte die naar telefoons worden verstuurd.

Weer staking bij NS: geen treinen in grote delen van het land

3 weeks ago

Voor de derde dag in acht dagen tijd zijn veel stations uitgestorven. Door een staking van het NS-personeel rijden er geen treinen in grote delen van het noorden en zuiden van het land.

Ook in de rest van Nederland zijn de gevolgen van de treinstaking merkbaar. Zo is vanaf op veel stations maar beperkt treinverkeer. Regionale vervoerders rijden wel, net als internationale treinen.

Uitzondering is de EuroCity: de trein van en naar Brussel is alleen toegankelijk voor reizigers met een internationaal ticket en kan daarnaast ook nog eens uitvallen, waarschuwt de NS. De NS adviseert reizigers in het hele land om de NS-app voor vertrek te checken.

De staking heeft potentieel grote gevolgen voor festivalbezoekers van Best Kept Secret in Hilvarenbeek, op het terrein van de Beekse Bergen. De camping opent om 10.00 uur, maar het nabijgelegen station van Tilburg is onbereikbaar per trein.

Het festival zet daarom pendelbussen in vanaf Tilburg, Oss, Breda en Zaltbommel. Verder roept het festival mensen op om te carpoolen met andere bezoekers.

Ook bezoekers van het Oerolfestival op Terschelling kunnen met bussen van Utrecht Centraal en Amsterdam Sloterdijk naar Harlingen worden gebracht. Hiervoor moet wel een apart kaartje kopen.

Rijkswaterstaat verwacht voor deze ochtend geen drukke spits. "Vrijdagochtend is er eigenlijk nooit sprake van een spits", valt er te lezen bij Rijkswaterstaat Verkeersinformatie. "Je kunt overal goed doorrijden, al kan het wel iets drukker worden door de staking van NS-personeel in het zuiden en het noorden van het land."

Vanavond kan dat echter omslaan. Dan wordt er een zware spits verwacht, mede doordat het weer omslaat. In het zuidwesten worden stevige onweersbuien verwacht. "Check voor vertrek onze website en houd de actuele weerberichten in de gaten", zegt Rijkswaterstaat.

Trump mag Nationale Garde voorlopig blijven inzetten in Los Angeles

3 weeks ago

De Amerikaanse regering mag voorlopig de Nationale Garde blijven inzetten tegen demonstranten in Los Angeles. Dat heeft een federaal hof van beroep bepaald, in afwachting van een uitspraak in hoger beroep in de zaak.

Eerder vannacht (Nederlandse tijd) oordeelde een lagere rechter nog dat de regering onwettig handelde door militairen naar Los Angeles te sturen omdat er geen sprake was van rebellie, zoals president Trump had gezegd.

De zaak was aangespannen door de gouverneur van Californië, de Democraat Gavin Newsom. Die vond dat Trump zijn macht misbruikte.

Opgeschort

Maar de regering ging meteen in beroep, met als eerste gevolg dat de uitspraak van de rechter werd opgeschort. Het hof van beroep zal zich later nog inhoudelijk over de kwestie buigen.

In Los Angeles werd de afgelopen week geprotesteerd tegen de manier waarop immigranten worden opgepakt en afgevoerd. De regering van Trump stuurde de Nationale Garde en 700 mariniers om de orde te herstellen.

Israël voert luchtaanvallen uit op nucleaire installaties en legertop Iran

3 weeks ago

Israël heeft afgelopen nacht luchtaanvallen uitgevoerd op Iran. Doelwitten waren onder meer nucleaire installaties en de legertop van het land. De aanvallen moeten voorkomen dat Iran een kernmacht wordt, schrijft het Israëlische leger in een bericht op Telegram.

Onder anderen generaal Hossein Salami, sinds 2019 de opperbevelhebber van de Revolutionaire Garde, is gedood bij de aanvallen. Het militaire elitekorps is zeer invloedrijk in Iran. Stafchef Mohammad Bagheri is ook omgekomen, net als een hoge generaal en twee vooraanstaande kernwetenschappers.

Bij de aanval van afgelopen nacht zijn volgens Israël tientallen straaljagers ingezet, die "in verschillende delen van Iran" aanvallen hebben uitgevoerd. VN-atoomagentschap IAEA bevestigt dat een cruciaal onderdeel van het atoomprogramma, het ondergrondse atoomcomplex in Natanz, is aangevallen. Het is niet duidelijk hoe groot de schade aan het complex is.

Dit zijn de eerste beelden:

De hoogste leider van Iran, ayatollah Khamenei, heeft via een geschreven bericht gericht aan zijn land gereageerd op de Israëlische aanval. Hij schrijft onder meer dat het Israëlische "regime" kan rekenen op een "zware straf", aldus IRNA.

Verder bevestigt Khamenei de dood van de hoge militairen en wetenschappers, maar de 86-jarige ayatollah onderstreept dat hun opvolgers "onmiddellijk hun taken" zullen overnemen. Volgens Khamenei heeft Israël zichzelf "met deze misdaad" een "bitter en pijnlijk lot" bezorgd.

Israël meldt dat Iran inmiddels een tegenaanval heeft ingezet. Volgens het Israëlische leger heeft het land de afgelopen uren meer dan 100 drones afgevuurd. De Israëlische luchtverdediging is geactiveerd om te voorkomen dat ze hun doelen bereiken.

De Israëlische premier Netanyahu sprak in een speech van een "bepalend moment" in de geschiedenis van Israël. Volgens hem zullen de aanvallen meerdere dagen duren en was de "openingsaanval" een succes. Het Israëlische luchtruim is voorlopig gesloten en het leger zegt voorbereid te zijn op een eventuele tegenaanval vanuit Iran.

De VS is niet betrokken bij de luchtaanvallen, liet de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rubio weten via een persverklaring. Israël zou hem hebben gezegd dat de actie noodzakelijk is voor de verdediging van het land.

Oplopende spanning

De spanning rond het Iraanse atoomprogramma is in de afgelopen maanden flink opgelopen. De Amerikaanse president Trump poogt al langer tevergeefs met Iran een deal te sluiten over het programma.

Ondertussen nadert Iran het punt dat het in theorie voldoende verrijkt uranium heeft voor de ontwikkeling van atoombommen. Voor Israël is het onbespreekbaar dat de aartsvijand een kernmacht wordt, waardoor er al langer signalen waren dat het land een aanval aan het plannen was.

Gisteren tikte het VN-atoomagentschap IAEA Iran nog op de vingers over het aan de laars lappen van de IAEA-regels. Iran reageerde woedend op die berisping en kondigde direct de opening van een nieuwe atoominstallatie aan.

Zilveren Nipkowschijf voor VPRO-serie over jeugdzorg

3 weeks ago

De serie Een Valse Start - 100 dagen in de jeugd- en gezinszorg is bekroond met de Zilveren Nipkowschijf. De maker van de VPRO-serie, Nicolaas Veul, kreeg de prestigieuze Nederlandse televisieprijs uit handen van juryvoorzitter Renate van der Bas.

Voor de serie liep de 41-jarige Veul honderd dagen stage in de jeugdzorg en onderzocht hij zijn eigen jeugd. Als kind worstelde hij met zijn 'machovader', die er moeite mee had dat zijn zoon homoseksueel was. Volgens de jury maakt het programma duidelijk hoe belangrijk het is "voor ons kijkers, burgers, om te laten zien, horen en vooral voelen wat er soms met onze jongste burgers gebeurt".

Ook laat het programma zien "hoe immens de verantwoordelijkheden zijn van de mensen die deze taak uitvoeren. En hoe belangrijk, nee, onmisbaar ze zijn voor hun pupillen", aldus de jury.

Reissmicrofoon voor 'gedreven vakman' Liebrand

Bij de uitreiking in Amsterdam werd ook bekendgemaakt dat de Zilveren Reissmicrofoon naar dj Ben Liebrand ging voor zijn Grandmix 1994, die op 31 december vorig jaar op Radio Veronica werd uitgezonden. Liebrand is bezig de edities in te halen die hij niet kon maken toen hij in 1992 met zijn beroemde eindejaarsmix moest stoppen. Daarbij gebruikt hij wel de nieuwste productietechnieken.

Zijn inhaaldrang toont volgens de jury het "gedreven vakmanschap" van Liebrand, die in 1983 zijn eerste Grandmix maakte. En in de mix met muziek uit 1994 weet hij "opnieuw de balans te vinden tussen zijn technisch perfectionisme, een representatieve muziekkeuze én alle elementen die nodig zijn om zo'n muzikale tijdreis via de radio tot een succes te maken".

Liebrand kreeg de radioprijs uit handen van Vincent Bijlo.

Sinds 1961

Eerder werd al bekend dat het absurdistische televisieprogramma Jiskefet werd bekroond met de Ere Zilveren Nipkowschijf. Jiskefet-lid Michiel Romeyn nam de prijs in ontvangst. Het NOS-programma RadiOlympia, dat elke twee jaar op NPO Radio 1 wordt uitgezonden tijdens de Olympische Spelen en de Winterspelen, verdiende de Ere Zilveren Reissmicrofoon.

De Zilveren Nipkowschijf wordt sinds 1961 toegekend aan het beste tv-programma, door een jury van schrijvende tv-recensenten en mediajournalisten. De Zilveren Reissmicrofoon voor het beste radioprogramma of podcast werd voor het eerst uitgereikt in 1966. Sinds 1975 verzorgt de Stichting Nipkow de jurering en uitreiking.

Voor jaar kreeg de serie De Joodse Raad de Zilveren Nipkowschijf en won radiozender de Concertzender de Zilveren Reissmicrofoon.