Israëlische historicus documenteert oorlogsmisdaden in Gaza: 'Dit is genocide'
Of Israël genocide pleegt in Gaza is over het algemeen geen discussie die in Israël zelf wordt gevoerd. Veel Israëliërs herinneren zich 7 oktober 2023 - de dag dat Hamas aanviel - als de dag van gisteren. De focus ligt vooral op het terugkrijgen van de gijzelaars, en Israëlische media berichten niet of nauwelijks over wat er zich in Gaza afspeelt.
Toch is er heel langzaam iets aan het veranderen in het publieke debat, zegt historicus Lee Mordechai. Hij documenteert wat zich in Gaza afspeelt door foto's, video's, artikelen en rapporten te verzamelen in een database.
"Het begon als een soort dagboek, omdat ik merkte dat er een groot verschil zat tussen hoe er in Israël naar de oorlog werd gekeken en hoe de rest van de wereld ernaar keek." Maar inmiddels is de database een enorm document met zo'n 1500 links, online open voor publiek.
Mordechai: "In het begin vond ik niet dat het om genocide ging, maar dat veranderde naarmate ik meer zag en las. Want als je één voorbeeld ziet dan denk je: dit is verschrikkelijk, maar je kan het proberen uit te leggen als een incident. Maar dan zie je meer en meer en meer voorbeelden. Je kan dan niet meer zeggen dat het om een oorlogsmisdaad gaat, het is meer dan dat."
Vernedering en mishandelingDe voorbeelden die in de database staan heeft hij onderverdeeld in verschillende categorieën, zoals etnische zuivering en dehumanisering van Palestijnen. Zo staan er linkjes in naar foto's en video's waarin Israëlische militairen Palestijnen vernederen en mishandelen.
Maar er zijn ook beelden van uithongering of het doden van ongewapende mensen. Zoals een video van Palestijnse vrouwen en kinderen die proberen te vluchten naar veiliger gebied. Met witte vlaggen lopen ze in een groep over straat, dan klinkt er een harde knal. Een vrouw valt levenloos neer op de grond en het jongetje dat aan haar zijde liep, rent weg richting andere volwassenen.
Mordechai scrolt door zijn database en laat een video zien van een kinderlijk, of wat daarvan over is. "Er zijn video's van skeletten en menselijke resten die op straat liggen en veel daarvan worden aangevreten door dieren."
Het is vooral de hoeveelheid aan materiaal die hem van gedachte deed veranderen: "Ik kon op een gegeven moment persoonlijk niet meer verdedigen dat het niet om genocide gaat."
En hoewel Mordechai een van de weinigen is die dit in Israël uitspreken, is hij niet de enige Israëliër die dat doet. Onder anderen hoogleraar Holocaustgeschiedenis Amos Goldberg, hoogleraar Holocaust- en genocidestudies Omer Bartov en universitair hoofddocent Holocaust- en genocidestudies Raz Segal trekken dezelfde conclusie. Volgens hen is het duidelijk: Israël pleegt genocide in Gaza.
Maar zij zijn in het land een kleine minderheid die er zo over denkt. Voor veel Israëliërs doet hun leger wat het moet doen om Hamas te verslaan en gijzelaars terug te halen. Bovendien kent iedereen door de dienstplicht wel iemand die in het leger zit, en wordt het Israëlische leger door velen nog steeds gezien als het moreel meest hoogstaande leger ter wereld.
Dat er in Gaza zo veel doden vallen is voor veel mensen te verklaren, doordat het nu eenmaal een dichtbevolkt gebied is en Hamas zich onder de bevolking verstopt. En door het gebrek aan berichtgeving door de media krijgt het publiek relatief weinig mee van de precieze situatie in Gaza.
Toch heeft Mordechai het gevoel dat het publieke debat wel aan het veranderen is. "Je kan dit nu in ieder geval uitspreken, dat was voorheen niet zo. De meeste mensen zijn het er niet mee eens, maar er is in ieder geval een verschuiving gaande in het debat."
Al zou de focus van de discussie volgens hem niet moeten liggen op de vraag of het om genocide gaat. "Of het nu wel genocide is, of bijna, of net niet: dat maakt niet uit, want het is allemaal afschuwelijk. Het belangrijkste voor mij is het stoppen van de oorlog."
Met de database wil hij vooral ook vastleggen wat er op welk moment bekend was over de situatie in Gaza. "Ik zie het als een publieke taak", zegt hij. "Ik heb de skills en ruimte om dit te doen. En zo kan men achteraf niet zeggen dat we het niet wisten."