Ethiopië opent grootste dam van Afrika, zorgen bij landen stroomafwaarts
In Ethiopië is de grootste dam van het Afrikaanse continent officieel in gebruik genomen. De dam is gebouwd in een zijrivier van de Nijl en zal miljoenen huishoudens van stroom voorzien in het land.
De bouw begon in 2011 en het project kostte meer dan 5 miljard dollar. De dam is 1800 meter lang en 175 meter hoog. Het stuwmeer dat door de dam is ontstaan is zo groot als de oppervlakte van metropoolregio Londen. De megadam is de trots van het land en van president Abiy.
Tienduizenden Ethiopiërs werkten de afgelopen jaren mee aan de bouw. Voor president Abiy is het een kans om zich meer te laten gelden op het internationale podium, na jaren van binnenlandse onrust, politiek geweld en een burgeroorlog, die onder meer in de regio Tigray aan honderdduizenden mensen het leven kostte.
Hoewel de dam vandaag officieel in gebruik is genomen, zullen veel Ethiopiërs er nog niet veel van merken. Bijna de helft van de 135 miljoen inwoners in het land is niet aangesloten op het elektriciteitsnetwerk. De overheid is met een plan gekomen om ervoor te zorgen dat over vijf jaar minstens 90 procent van de bevolking toegang heeft tot stroom. Ethiopië is dan ook van plan om de komende jaren stroom die is opgewekt door de dam te exporteren naar buurlanden als Kenia en Eritrea.
Andere landen in de regio zijn een stuk minder blij met de dam. Vooral de landen stroomafwaarts maken zich grote zorgen. Zo vreest Egypte dat er minder water door de Nijl zal stromen omdat Ethiopië nu kan bepalen hoeveel water de dam doorlaat.
In Egypte woont het grootste gedeelte van de bevolking aan de oevers of de delta van de rivier. De Nijl zorgt daar voor drinkwater en is ook belangrijk voor de landbouw. Ook in Sudan maakt men zich zorgen en wordt gevreesd dat het land meer te maken krijgt met droogte en overstromingen.
De bouw van de dam heeft geleid tot spanningen tussen Ethiopië en Egypte en Sudan. De landen stroomafwaarts probeerden afspraken te maken met Ethiopië, maar de gesprekken liepen op niets uit.
Onder meer Egypte dreigde daarom met militair ingrijpen. Deze week zei het land nog "alle maatregelen" te nemen om zijn belangen te beschermen.
Correspondent Afrika Elles van Gelder:"Deze dam is hét paradepaardje van de regering en ze hebben er alles aan gedaan om de bevolking enthousiast te maken. Veel Ethiopiërs hebben er geld in gestoken en het land wil zich zo op de kaart zetten als regionale grootmacht. Dat Sudan, maar vooral Egypte, er anders naar kijkt, is begrijpelijk omdat Egypte amper regenval kent en afhankelijk is van de Nijl.
De spanningen liepen tijdens de bouw van de dam hoog op. Zo dreigde Egypte in 2013 zelfs met bombardementen. Egypte houdt vast aan een Brits koloniaal verdrag uit 1929 waarin staat dat Ethiopië toestemming moet vragen aan Egypte om te bouwen aan de Nijl. Maar Ethiopië vindt dat het als soeverein land mag doen wat ze willen met het Nijlwater dat binnen de landsgrenzen ontspringt.
Ondanks harde taal vanuit Egypte, ook deze week nog, is het eigenlijk een fait accompli. De buurlanden kunnen weinig meer doen dan in de gaten houden of hun Nijl echt anders gaat stromen."