Aggregator

De boete die het COA moet betalen voor te veel asielzoekers in Ter Apel is opgelopen naar 1,5 miljoen euro. Per dag krijgt het Centraal Orgaan asielzoekers een boete van 15.000 euro als er meer dan 2000 mensen in het opvangcentrum in Ter Apel slapen.

Afgelopen nacht sliepen er 2309 mensen in het aanmeldcentrum en de nachten daarvoor waren het er ook bijna 300 meer dan afgesproken. Eind februari werd de eerste boete opgelegd en sindsdien sliepen er bijna elke nacht te veel mensen in Ter Apel.

De rechter had een maximum boetebedrag opgelegd van 1,5 miljoen euro en dat is binnen vijf maanden bereikt.

Extra geld voor Westerwolde

Het boetegeld gaat naar de gemeente Westerwolde, waar Ter Apel ligt. Begin dit jaar werd de boete door die gemeente afgedwongen. Het idee was dat het COA zich daardoor aan het maximumaantal zou houden, maar dat is niet gelukt.

Waar de gemeente Westerwolde de 1,5 miljoen euro aan gaat uitgeven, is nog niet bekend. Het college van B&W wil met het geld het imago en de infrastructuur van Ter Apel verbeteren.

Het Openbaar Ministerie gaat opnieuw een kroongetuige gebruiken in een proces over een reeks liquidaties en pogingen daartoe. Een 29-jarige man die is veroordeeld voor betrokkenheid krijgt strafvermindering, omdat hij bereid is een boekje open te doen over de opdrachtgevers en andere betrokkenen.

Het gaat om twee moorden in Amsterdam en Rotterdam in 2020, een poging daartoe in datzelfde jaar en de beschieting van club Mad Fox in Amsterdam.

De dader die nu gaat getuigen werd in 2022 tot 15 jaar cel veroordeeld voor de moord in Amsterdam. Deze Dominique K. had het peilbaken gekocht en geïnstalleerd waarmee schutters een auto konden volgen. Het slachtoffer werd een onschuldige man die de auto van het eigenlijke doelwit had geleend.

K. is ook schuldig bevonden aan een gewapende overval op een belwinkel in Alphen aan de Rijn, waarbij hij tientallen mobieltjes roofde. Voor beide zaken loopt momenteel het hoger beroep. Bij het vonnis merkte de rechter op dat de man zelf inmiddels ook op een dodenlijst was beland.

Volgens het Openbaar Ministerie heeft K. "belangrijke informatie verstrekt over zowel zijn eigen rol als die van opdrachtgevers en uitvoerders". De deal is goedgekeurd door het College van Procureurs-Generaal en getoetst op rechtmatigheid bij de rechter-commissaris van de rechtbank Amsterdam.

Het is nog niet duidelijk wat K. heeft verklaard over Mad Fox en de andere twee aanslagen. Bij de moord in Rotterdam vuurden twee verdachten tientallen seconden lang kogels af op hun doelwit, dat net een bezoek aan zijn ouders had gebracht. De politie gruwde ervan dat het in een kinderrijke buurt was gebeurd.

Het Rotterdamse slachtoffer gold als een vertrouweling van drugsbaron Piet Costa, die een celstraf van 15 jaar kreeg voor cokehandel. Volgens het AD zou een door Costa gestolen bedrag van 130 miljoen euro hebben geleid tot een bloedig conflict in de onderwereld. Om af te rekenen met tegenstanders richtte Costa martelcontainers in. Daar kreeg hij nog eens 33 maanden cel voor.

Omstreden methode

Het inzetten van kroongetuigen is niet onomstreden. Vorig jaar eiste een deel van de Kamer dat het OM deze methode niet meer zou inzetten, omdat er ernstige twijfels waren of de veiligheid van betrokkenen wel kon worden gegarandeerd.

De oproep volgde op een vernietigend rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid over het proces tegen Ridouan Taghi en de moorden rond kroongetuige Nabil B. Zijn broer, advocaat en raadsman Peter R. de Vries werden doodgeschoten.

Olifanten gebruiken een specifiek geluid voor elkaar als ze onderling communiceren. Dat blijkt volgens onderzoekers uit een nieuwe studie, die is gepubliceerd in het vaktijdschrift Nature Ecology & Evolution.

Olifanten trompetteren niet alleen, ze produceren ook een laag gegrom. De Amerikaanse bioloog Michael Pardo (Colorado State University) analyseerde met een onderzoeksteam 469 van die geluiden, met behulp van zelflerende software. De opnames waren gemaakt tussen 1986 en 2022 in drie Afrikaanse reservaten.

Luister zelf naar hoe de olifanten elkaar roepen:

Olifanten zijn niet de enige dieren die met elkaar communiceren. Ook bijvoorbeeld dolfijnen en papegaaien 'praten' met elkaar, maar daarbij imiteren ze elkaars geluiden, Alleen van mensen is aangetoond dat ze elkaar bij een naam noemen. Olifanten blijken dat dus ook te doen.

Met de algoritmes wist het team in 27,5 procent van de gevallen te identificeren welke olifant met een bepaalde grom werd geroepen.

Eigen opnamen

Het team maakte ook zelf opnamen, vertelt Pardo in gesprek met het NOS Jeugdjournaal. "We hebben heel wat tijd doorgebracht in Kenia, waar we olifanten volgden met een pick-up-truck. En we hebben alle geluiden opgenomen die ze maakten."

Die geluiden voerde het team vervolgens in een computer in en liet er de zelflerende algoritmes op los. Pardo: "Om uit te vinden of we patronen konden ontdekken die een soort naam konden betekenen. En door naar ze te kijken trachtten we te achterhalen wie ze aanspraken of wie ze riepen als ze zo'n geluid maakten."

De zelflerende software wist inderdaad patronen te ontdekken. "Op basis van het geluid alleen kon het algoritme bepalen aan wie een bepaald geluid was gericht. Dat betekent dat er in dat geluid iets moet zitten waardoor de computer dat kon herleiden, met andere woorden: zoiets als een naam."

Opnamen afgespeeld

De onderzoekers gingen nog een stap verder. Ze gingen met hun opnames terug naar de olifanten en speelden die af om te zien hoe de dieren zouden reageren. "We ontdekten dat ze meer reageerden op een geluid dat oorspronkelijk aan henzelf was gericht dan op een roep die bedoeld was voor een ander. Dat betekent dat ze kunnen horen of een aanroep voor hen is bedoeld of niet."

De olifanten gebruiken de naamgeluiden vooral om elkaar vanaf een afstand te roepen of om kalfjes aan te spreken. Het onderzoeksteam zag de dieren op verschillende manieren reageren. "Soms zag je dat ze hun kop optilden en om zich heen keken. Het kwam ook voor dat ze iets terugriepen. En soms liepen ze op het geluid af."

Hoe de gegromde olifantennamen tot stand komen weten de onderzoekers niet, maar Pardo heeft wel een theorie. "We denken dat ze die aanroep van hun moeder krijgen. Dat is een gok, maar kort na de bevalling hebben we olifantenmoeders heel veel zien roepen naar hun pasgeboren jong, steeds weer opnieuw. Volwassen olifanten gebruiken die naamgeluiden niet altijd, maar als ze kalfjes hebben, roepen ze veel vaker."

De onderzoekers benadrukken dat er meer onderzoek nodig is naar de context waarin olifanten de 'namen' gebruiken. Dat kan helpen om meer inzicht te krijgen in de oorsprong van het naamroepen bij zowel mensen als olifanten, schrijven ze.

Ubisoft is van plan om de Prince of Persia: Sands of Time-remake in 2026 uit te brengen. Dat laat de ontwikkelaar weten in een nieuwe teasertrailer. Het spel is de voorbije jaren al meermaals uitgesteld.

(Telecompaper) Linux Foundation Europe announced a new project to make it easier to develop mobile apps across platforms...

De Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft boetes opgelegd aan vijf webwinkels voor nepkortingen. Het gaat onder meer om bekende merken als G-Star en Tommy Hilfiger. Bij de afprijzingen klopte de 'van-prijs' niet. Dat komt neer op misleiding, omdat de korting eigenlijk lager is dan klanten denken of helemaal niet bestond.

Zo presenteerde een van de bedrijven een product 'van' 699 euro 'voor' 629 euro, terwijl het product in de dertig dagen voorafgaand aan de korting 539 euro kostte. De ACM ziet dat als een nepkorting: consumenten denken dat ze korting krijgen, maar in werkelijkheid waren ze duurder uit.

Mensen worden zo dus misleid. Korting mag volgens de ACM alleen worden aangeboden op de laagste prijs waarvoor het product werd aangeboden in de 30 dagen voorafgaand aan die korting.

Beterschap beloofd

In totaal bedragen de boetes 621.000 euro. Kledingmerken G-star en Tommy Hilfiger en meubelwinkelketen Jysk hebben de overtreding erkend en beterschap beloofd. Zij krijgen daarom een lagere boete.

Leen Bakker en het moederbedrijf van koopjedeal.nl hebben de overtreding niet erkend en kunnen de boete nog juridisch aanvechten.

De toezichthouder ontdekte bij meer webshops nepkortingen, maar gaf alleen boetes aan bedrijven die het vaakst de regels overtraden. Met andere bedrijven die zich niet aan de regels houden, voert de ACM een waarschuwingsgesprek.

De helft van alle mensen die verdacht worden van cybercriminaliteit in Nederland, is 25 jaar of jonger. Dat blijkt uit het rapport Cybercrimebeeld Nederland 2024 van het Openbaar Ministerie en de politie.

Steeds minder werknemers vallen onder een cao. Zo'n collectieve afspraak over de arbeidsvoorwaarden was jarenlang heel normaal. Inmiddels valt nog maar 71,8 procent van de werknemers onder een cao, terwijl dat in het verleden lange tijd zo'n 80 procent was. Daarnaast zijn er meer dan 1 miljoen zzp'ers voor wie een cao niet geldt.

Het Wetenschappelijk Bureau voor de Vakbeweging deed onderzoek (pdf) naar de ontwikkeling en maakt zich zorgen. "Een cao beschermt werknemers, ook als ze een zwakkere positie hebben", zegt onderzoeker Rein de Sauvage Nolting. "Internationaal zie je dat in landen waar veel met cao's wordt gewerkt er minder loonongelijkheid is."

Volgens De Sauvage Nolting leidt het dalende aantal werknemers met een cao ook tot meer verschillen in salaris tussen mannen en vrouwen, omdat mannen doorgaans meer uit de onderhandelingen halen. "Mannen zijn er een stuk beter in om zichzelf te overschatten", aldus De Sauvage Nolting.

Geen machtsmiddelen

Vooral startende bedrijven werken zonder cao. Dat is vooral het geval in de zakelijke dienstverlening, in de ict en het transport. Er zijn bij die bedrijven amper werknemers die lid zijn van een vakbond. Ook is het soms niet duidelijk onder welke sector zo'n nieuw bedrijf valt, bijvoorbeeld bij een digitaal platform.

De bedrijven kiezen er vaker voor om zich niet bij een brancheorganisatie aan te sluiten en regelen loonafspraken zelf, bijvoorbeeld door afspraken met de ondernemingsraad te maken. Die bestaat uit werknemers van het bedrijf.

"Maar de ondernemingsraad heeft niet de machtsmiddelen die een vakbond heeft", zegt Rein de Sauvage Nolting. "Er is voor de leden van de OR weinig ruimte om te onderhandelen en ze hebben geen drukmiddelen, zoals het voeren van actie."

Op een symposium praten werkgevers en werknemers er vanmiddag over. Panklare oplossingen zijn er niet. Volgens de onderzoekers moet het bedrijfsleven in ieder geval proberen om meer bedrijven te laten aansluiten bij een branchevereniging.

Er zijn vermoedelijke renders online gekomen van de Google Pixel Watch 3. Daaruit blijkt dat er aan de buitenkant niet veel veranderd is ten opzichte van de Pixel Watch 2. De renders tonen enkel een iets dikker ontwerp.

Zuid-Koreaanse troepen hebben een waarschuwingsschot gelost nadat Noord-Koreaanse militairen kort de grens tussen beide landen waren overgestoken. Volgens het Zuid-Koreaanse leger gebeurde dat zondag en waren er 20 tot 30 Noord-Koreanen bij betrokken.

Zuid-Korea denkt dat de Noord-Koreaanse militairen per ongeluk de grens overgingen. Volgens het leger droegen de meesten bouwgereedschap bij zich en waren maar enkelen van hen bewapend. Na het waarschuwingsschot werd er niet teruggeschoten en gingen de Noord-Koreanen snel terug naar hun kant van de grens, aldus de lezing van de Zuid-Koreanen.

Zuid-Koreaanse media melden dat de militairen de weg kwijt waren geraakt in het dicht beboste gebied. Daar zouden grensborden niet goed te zien zijn. Ze zouden de grens zo'n 50 meter zijn overgegaan. Het Zuid-Koreaanse leger meldt dat er verder geen verdachte activiteiten zijn waargenomen vanuit Noord-Korea. Wat de militairen wilden doen, is niet duidelijk.

Opgelopen spanningen

De afgelopen tijd zijn de spanningen tussen beide landen opgelopen. Eind vorige maand testte Noord-Korea een serie raketten die kernkoppen kunnen dragen. Niet lang daarna werden er over en weer honderden ballonnen de grens over gestuurd.

Vanuit Noord-Korea waren de ballonnen gevuld met afval, peuken en uitwerpselen. Zuid-Korea vult de ballonnen met USB-sticks met K-pop, pamfletten en geld. Ook zijn er door Zuid-Korea speakers aan de grens gezet die propaganda verspreiden. De 26 miljoen Noord-Koreanen hebben geen enkele toegang tot buitenlandse nieuwsbronnen of andere informatie.

Zwaarst bewaakte grens

Vorige week maakte Seoul bekend een verdrag dat beide landen in 2018 sloten om nader tot elkaar te komen, op te schorten. Daardoor kunnen er bijvoorbeeld weer militaire oefeningen worden gehouden bij de gedemilitariseerde zone tussen beide landen.

De grens tussen beide landen is een van de zwaarst bewaakte grenzen ter wereld. Sinds 1953 geldt er een wapenstilstand, maar formeel is de oorlog tussen de twee Korea's nooit afgerond. Op de grens is een 4 kilometer brede gedemilitariseerde zone die alleen toegankelijk is voor militairen. Naar schatting liggen er zo'n twee miljoen mijnen in de grensstreek. Ook zijn er onder meer tankvallen gebouwd, om een aanval met tanks en andere voertuigen tegen te houden.

De situatie op het Koreaanse schiereiland is extra gevaarlijk door de onvoorspelbaarheid van het regime onder leiding van de Kim-dictatuur en omdat het land kernwapens heeft.

In deze video wordt uitgelegd hoe het ook alweer zat:

(Telecompaper) Microsoft has made another move towards cloud gaming with the launch of an all-digital Xbox at its latest games showcase...

Er zou in de rechtbank meer aandacht moeten zijn voor de invloed van hersenletsel op crimineel gedrag. Niet alleen is dat rechtvaardiger tegenover verdachten, het vermindert ook nog eens de kans op recidive, betoogt Maaike Kempes van de Universiteit Leiden in een rede waarmee ze gisteren bijzonder hoogleraar Forensische Neuropedagogiek werd.

"Een gedragskundige kan kijken of een verdachte wel keuzevrijheid heeft gehad", redeneert ze. "Hersenletsel kan het cognitief functioneren beïnvloeden, dus dat mensen moeite hebben met het beheersen van gedrag of het verwerken van prikkels. Dat maakt je in sommige situaties kwetsbaarder."

De conclusie zou dan kunnen zijn dat een verdachte geen keuzevrijheid had over de eigen daden. "In dat geval is een straf niet aan de orde, maar kan de gedragsdeskundige adviseren om bijvoorbeeld tbs op te leggen."

Recidive

Kempes wijst op onderzoek waaruit blijkt dat onder jonge criminelen ongeveer een op de drie hersenletsel blijkt te hebben, drie keer meer dan in de Nederlandse bevolking als geheel.

"Ze laten vaker risicovol gedrag zien, geregeld in combinatie met drugs of drank. Dus zijn ze vaker betrokken bij gevechten, verkeersongelukken of een val. Ook hoor je vaak dat dit soort mensen bijvoorbeeld op kickboksen zit, dus die krijgen vaker een klap op het hoofd."

Door die geschiedenis in kaart te brengen, kunnen behandelingen worden aangepast. De kans wordt dan groter dat een maatregel aanslaat, want er zou kunnen worden ontdekt dat een bepaalde behandeling nutteloos is, omdat iemand moeite heeft met concentratie, impulsregulatie of het verwerken van informatie.

Geen vrijbrief

Kempes waarschuwt wel dat hersenletsel geen vrijbrief is voor crimineel gedrag. "Je kunt niet met een hersenscan wapperen en zeggen: 'kijk eens, ik kon er niets aan doen'. Als jij of ik een klap op het hoofd krijgen, laten we ook niet meteen crimineel gedrag zien."

"Het ligt genuanceerder", zegt Kempes. "Als je opgroeit in een warm gezin en er is veel aandacht voor, dan heeft het verder niet zoveel effect op je gedrag. Maar is er veel stress, bijvoorbeeld door financiële problemen, dan kan het verergeren. Dat zijn allemaal zaken waar een gedragskundige rekening mee kan houden."

Kempes werkt aan een 'beslisboom', waarmee tijdens een rechtszaak kan worden bepaald of en welk verder onderzoek nuttig is.

In Nederland worden steeds meer buitenlandse, illegale tabaksproducten gerookt. De schatkist loopt daardoor accijns mis, van een kwart van de sigaretten, blijkt uit onderzoeken in opdracht van de ministeries van Financiën en Volksgezondheid.

De prijs van sigaretten en andere tabak is de afgelopen jaren fors gestegen, waardoor er waarschijnlijk meer uit het buitenland wordt gehaald. Tegelijkertijd geven mensen ook aan dat de hoge prijs het laatste zetje was om te stoppen met roken.

Onderzoekers verzamelen eens in de twee jaar duizenden lege sigarettenpakjes die op straat zijn weggegooid, bijvoorbeeld bij bushaltes en winkelcentra. Van elk pakje wordt de herkomst bekeken en bepaald of en waar er accijns over is betaald. Zo krijgen de onderzoekers inzicht in de tabaksmarkt in Nederland.

Gestegen accijns

In 2021 was nog ruim 1 procent van de gevonden pakjes illegaal, dat betekent dat het om namaaksigaretten ging of dat de sigaretten illegaal zijn ingevoerd. Dat percentage is in 2023 gestegen naar ruim 4 procent. Volgens de ministeries van Financiën en Volksgezondheid is dat een forse toename.

Volgens de ministeries ligt het voor de hand dat door de gestegen accijns op tabaksproducten het veel lucratiever is geworden om illegale sigaretten in Nederland te verkopen. Zo steeg de gemiddelde prijs van een pakje sigaretten dit jaar van gemiddeld negen naar zo'n elf euro.

"Door de grote winsten die criminelen behalen met accijnsfraude en de illegale productie en handel in sigaretten en tabak worden criminele vermogens opgebouwd", staat in de Kamerbrief van de ministeries. "Daarmee kunnen andere criminele activiteiten worden gefinancierd."

Uit Bulgarije en Polen

Het aantal buitenlandse sigarettenpakjes dat op straat wordt gevonden, neemt dus flink toe: van bijna 11 naar ruim 18 procent. Die meeste pakjes komen uit Bulgarije en Polen. Ook komt er een aanzienlijk deel uit de directe buurlanden van Nederland. Die handel is niet per definitie illegaal: je mag een kleine hoeveelheid tabaksproducten uit het buitenland meenemen.

Het aantal pakjes uit Bulgarije en Polen, die daar 3 tot 4 euro kosten, is in twee jaar tijd verdubbeld. Omdat er niet meer immigranten uit die landen naar Nederland zijn gekomen, is het volgens de onderzoekers een aanwijzing dat de handel vanuit die landen op de Nederlandse zwarte markt is toegenomen. De douane vond bij verkooppunten ook vooral sigaretten uit deze landen.

Uit ander onderzoek, van het RIVM, komt eenzelfde beeld naar voren. De onderzoekers deden enquêtes onder rokers en schatten in dat zij nu zo'n tien procent van hun tabaksproducten uit het buitenland halen. Dat doen ze door zelf heen-en-weer te reizen of anderen vragen het mee te nemen.

Mogelijk speelt de coronacrisis een rol in de cijfers: in 2021 waren er nog reisrestricties, waardoor er minder sigaretten vanuit het buitenland konden worden ingevoerd.

Stoppen door hoge prijs

De verhoging van de accijns op tabaksproducten is afgesproken in het Nationaal Preventieakkoord, om meer mensen te laten stoppen met roken. Dat doel is volgens het RIVM wel bereikt: uit de enquête blijkt dat bij ruim de helft van de mensen die stopten met roken, de accijnsverhoging een rol speelde.

Vaak waren deze mensen al langer van plan om te stoppen. De hogere prijs van de tabaksproducten gaf volgens de onderzoekers vooral het laatste zetje om geen sigaret meer op te steken.

(Telecompaper) UAE-based operator E&'s expansion into Europe has drawn the attention of the European Union...

(Telecompaper) Atos has selected the takeover offer from the Onepoint consortium as its preferred option for financial restructuring...

(Telecompaper) Apple has launched its much-anticipated AI strategy, delivering a range of AI-enabled features and software enhancements for its devices, and bringing OpenAI's ChatGPT for the first time...

Studenten van de TU Delft hebben voor het eerst toestemming om met hun zelfgebouwde waterstofauto, de Eco-Runner XIV, de openbare weg op te gaan. Ze hebben daarvoor groen licht gekregen van de Dienst Wegverkeer.

De rechtszaak tegen Hunter Biden loopt op zijn eind. De jury bepaalt waarschijnlijk deze week of de zoon van Joe Biden wel of niet schuldig is aan het illegaal aanvragen en bezitten van een wapen. Het is de eerste keer dat er in de VS een strafzaak plaatsvindt tegen een kind van een zittende president.

Volgens de aanklagers was Hunter drugsverslaafd op het moment dat hij het wapen kocht. Dat is bij wet verboden in de VS. Hij kruiste bij aankoop van het vuurwapen in 2018 'nee' aan op het formulier bij de vraag of hij een verslaving heeft. De advocaten van Biden jr. beweren dat hij die periode "niet aan de drugs zat" en niet bewust gelogen heeft.

Prominente Republikeinen, onder wie Donald Trump, besteedden de afgelopen jaren enorm veel aandacht aan de escapades van Hunter Biden, maar zij blijven nu stil en daar is een reden voor.

'Niet vooringenomen'

De rechtszaak tegen Hunter volgt een week na de veroordeling van Donald Trump in de zwijggeldzaak rond pornoster Stormy Daniels. Trump noemt deze rechtszaak regelmatig een "heksenjacht" met een "partijdige rechter", en de veroordeling zou "de schuld van Biden" zijn.

Verschillende prominente Republikeinen herhalen deze claims van de oud-president en beschuldigen de regering-Biden en minister Garland van Justitie van corruptie. Maar die bewering wordt ondermijnd door de vervolging van Hunter Biden door datzelfde ministerie. Ook twee Democraten, senator Robert Menendez en Henry Cuellar, lid van het Huis van Afgevaardigden, worden op dit moment vervolgd door het ministerie van Justitie.

Minister Garland beet fel van zich af toen hem vorige week door Republikeinen werd verweten dat zijn aanklagers een verlengstuk zijn van de regering-Biden. "Ik laat me niet intimideren", aldus Garland. "Wij zullen ons werk blijven doen zonder politieke vooringenomenheid."

Overbodige regels en formulieren

Ook de aanklacht zelf is voor de Republikeinen lastig politiek uit te buiten. De partij pleit er al jaren voor dat de federale overheid zich zo min mogelijk bemoeit met het wapenbezit. Het Huis van Afgevaardigden, waar de Republikeinen een meerderheid hebben, nam afgelopen dinsdag nog een maatregel aan die de regels versoepelt. Veteranen met mentale problemen kunnen nu zonder screening een wapen kopen.

Ook steunen de meeste Republikeinen organisaties die het recht verdedigen om een wapen te bezitten. Die bevinden zich nu in een spagaat: "Wij zijn van mening dat de regels die Hunter Biden heeft geschonden ongrondwettelijk zijn en dat de controleformulieren niet eens zouden mogen bestaan", zegt Erich Pratt, vice-president van Gun Owners of America, tegen The New York Times. "Maar zolang deze overtredingen in de wet blijven staan, verdient Hunter Biden geen speciale behandeling van het ministerie van Justitie."

Voorzitter van het Huis van Afgevaardigden Mike Johnson noemde de recente rechtszaak tegen Trump een "zaak uit een bananenrepubliek". In een interview met CNBC kreeg hij vervolgens de vraag of de rechtszaak tegen Hunter Biden dan ook een zaak uit een bananenrepubliek is. Johnson ontweek die vraag door te zeggen dat hij "nog geen kans" had gehad om die rechtszaak te bekijken. "We zullen zien", was zijn antwoord. "Ik hoop van niet."

Nieuwsuur maakte eerder deze uitlegvideo over de schandalen rond Hunter Biden:

China vindt dat Nederland terughoudend moet zijn met de inzet van de marine en luchtmacht in de Oost-Chinese Zee. De waarschuwing komt nadat het Nederlandse ministerie van Defensie een incident op zee vorige week "potentieel onveilig" had genoemd. Twee Chinese gevechtsvliegtuigen cirkelden toen meerdere keren boven een Nederlands marineschip.

Ook werd een Nederlandse helikopter tijdens een patrouille benaderd door Chinese gevechtsvliegtuigen. Het Nederlandse ministerie van Defensie benadrukte dat incident in het internationale luchtruim plaatsvond.

Maar China ziet dat anders: Nederland begaf zich in het Chinese zee- en luchtruim, waarmee het de "vriendschappelijke relatie" tussen de twee landen heeft ondermijnd. "We betreuren de kwaadaardige woorden en daden van Nederland ten zeerste en hebben protest ingediend. Provocaties zullen resoluut worden beantwoord", zegt het Chinese ministerie van Defensie.

Sancties handhaven

Het Nederlandse fregat Zr. Ms. Tromp is in de Oost-Chinese Zee ter ondersteuning van een VN-verband. Samen met onder meer het Verenigd Koninkrijk, Zuid-Korea en de Verenigde Staten ziet Nederland toe op de handhaving van maritieme sancties tegen Noord-Korea. Die hebben de Verenigde Naties opgelegd wegens het kernwapenprogramma van het land.

De maatregelen bestaan grotendeels uit strenge restricties voor de import en export van allerlei producten, waaronder olie en wapens. China heeft hiermee ingestemd maar zou volgens een voormalig sanctie-expert van de VN niet al te happig zijn op strenge naleving. Als belangrijkste handelspartner en energieleverancier van Noord-Korea is China vaker verweten dat het toch stiekem olie levert.

Straat van Taiwan

Een week eerder voer de Tromp ook door de Straat van Taiwan. De doortocht was opvallend, omdat de Nederlandse marine de Straat van Taiwan eerder nog vermeed vanwege de politieke gevoeligheid. China claimt de zeestraat, ook al hoort die officieel tot de internationale wateren.

Peking was toen ook al niet blij dat Nederland koos voor de gevoelige route. Een woordvoerder van de Chinese regering zei tegen de NOS het internationale recht te accepteren, maar "resoluut gekant te zijn tegen het in gevaar brengen van de Chinese soevereiniteit en veiligheid onder de noemer van vrije doorvaart".

Het Openbaar Ministerie maakt zich zorgen over het vuurwapenbezit onder jonge cybercriminelen. Geregeld vindt de politie wapens, munitie en explosieven bij soms nog minderjarige verdachten van online criminaliteit. Dat staat in een nieuw rapport van het OM en de politie over de laatste ontwikkelingen op cybercrimegebied. De organisaties vinden dat dringend meer aandacht nodig is voor de aanpak van dit soort criminaliteit.

Volgens Koen Hermans, landelijk officier van justitie cybercrime, hebben jongeren die in de drugshandel actief zijn en met wapens rondlopen inmiddels ook cybercrime ontdekt als manier om snel geld te verdienen.

"Dan heb je het over jongens van 16, 17 jaar die gewoon alles inkopen, zoals belscripts voor fraude of phishing panels. We zien steeds meer vermenging tussen traditionele criminaliteit en cybercrime." Op die manier worden vuurwapens ook de criminele online wereld binnengebracht.

Grof geld

Anderzijds zijn er ook jonge cybercriminelen die zich bewapenen, zegt Hermans. "Wij hebben een jonge programmeur aangetroffen met een vuurwapen onder zijn bureaustoel. Hij verdiende grof geld met criminele activiteiten en zei dat hij zich moest kunnen verdedigen als er wat zou gebeuren."

Vorige maand arresteerde de politie nog twintigers voor internetfraude, waarbij ook een vuurwapen werd gevonden. Het OM kan niet zeggen bij hoeveel cybercrimeverdachten er precies vuurwapens zijn gevonden. Wel wordt het wapenbezit breed herkend onder officieren van justitie die zich met cybercrime bezighouden.

Wat het OM zorgen baart, is de jonge leeftijd van verdachten van online criminaliteit. De helft is jonger dan 25 jaar, staat in het rapport. Hermans: "Ik had laatst een zaak met een verdachte die phishing panels programmeerde, en nog hele goede ook. We dachten eerst dat we de verkeerde hadden, maar het bleek een jongen van 14."

Een ander voorbeeld is volgens hem de jongen van 12 die DDoS-aanvallen uitvoerde op school. "Op zijn zeventiende bleek hij lid van een wereldwijde criminele organisatie die bedrijven afperste."

Volgens het OM en de politie is dringend een bredere aanpak van cybercrime nodig. Ze vinden dat gemeenten, scholen en bedrijven veel meer moeten doen om online criminaliteit te voorkomen en jongeren daarvan te weerhouden.

Nieuwe tactiek

Het rapport beschrijft ook enkele andere ontwikkelingen. Zo nemen criminelen die bedrijven afpersen met gestolen data lang niet altijd meer de moeite om gijzelsoftware te gebruiken, want door de vele zogenoemde ransomware-aanvallen van de afgelopen jaren zijn bedrijven steeds betere back-ups van hun bestanden gaan maken. Criminelen spelen daar op in met een nieuwe tactiek.

Volledig geautomatiseerd dringen ze binnen in computersystemen. Daar kopiëren ze zoveel mogelijk data. Vervolgens dreigen ze de gegevens openbaar te maken of door te verkopen aan anderen als er niet wordt betaald. "Als je eenmaal toegang hebt, is het versleutelen van data een extra stap die criminelen steeds vaker overslaan", ziet cybercrime-officier Hermans.

Wat verder opvalt, is dat daders steeds meer informatie uit datalekken combineren om een optimaal profiel van hun slachtoffers te krijgen. Met informatie over bijvoorbeeld hobby's of andere persoonlijke zaken kunnen de cybercriminelen overtuigender phishingmails sturen of Whatsappfraude plegen.

Het OM ziet dat datasets met dergelijke informatie ook weer voor meer geld worden doorverkocht aan andere criminelen. In november werd een man tot 4 jaar cel veroordeeld voor de handel in gestolen data. Hij beschikte over 4000 verschillende databases met miljoenen persoonsgegevens. Vermoedelijk zaten daar van iedere Nederlander wel gegevens tussen, aldus het rapport.

Weinig zaken

Vorig jaar werden volgens het CBS ruim 2 miljoen Nederlanders slachtoffer van een of andere vorm van online criminaliteit. Toch gaat maar een fractie van alle strafzaken die voor de rechter komt over online misdrijven. Die scheve verhouding is volgens het OM deels te verklaren omdat één zaak al duizenden slachtoffers kan tellen.

Er wordt ingezet op het voorkomen van nieuwe slachtoffers, bijvoorbeeld door netwerken van cybercriminelen offline te halen. Maar ook in de opsporing en vervolging is nog een wereld te winnen, zegt officier van justitie Koen Hermans. "Nog altijd geven veel mensen binnen politie en OM aan dat cybercrime nieuw voor ze is. Een diefstal bij de supermarkt wordt vaak sneller opgepakt dan een diefstal online."