Russische straaljagers schenden luchtruim Estland, NAVO-landen bijeengeroepen
Drie Russische straaljagers zijn vandaag zonder toestemming het luchtruim van Estland in gevlogen. Dat meldt de Estse regering. In totaal bleven de drie MiG-31-straaljagers twaalf minuten in het luchtruim van Estland.
De Estse minister van Buitenlandse Zaken noemt de actie "ongekend brutaal". Rusland ontkent en stelt dat de straaljagers "volgens schema en volledig in overeenstemming met de internationale regels voor het luchtruim" hebben gevlogen. Het Russische ministerie van Defensie zegt dat er geen grenzen van andere staten zijn overschreden.
Vanwege het incident heeft premier Michal van Estland een beroep gedaan op artikel 4 van het NAVO-verdrag. Dat komt neer op een verzoek om spoedoverleg van de lidstaten. De NAVO maakte vervolgens bekend dat dat overleg er begin volgende week komt.
Artikel 4 is minder ingrijpend dan het veel bekendere artikel 5. Daarin staat dat een aanval op één bondgenoot een aanval op alle bondgenoten is. Dan kunnen de NAVO-lidstaten elkaar te hulp schieten, ook militair.
Transponders uitgezetDe Russische MiG-31's hadden volgens de Estse regering geen vluchtplan en hadden hun transponders uitgezet. Daarmee worden signalen van de luchtverkeersleiding automatisch beantwoord. Ook reageerden de toestellen niet op berichten van de luchtverkeersleiding.
Uiteindelijk zijn Italiaanse F-35's ingezet om de Russische gevechtsvliegtuigen uit het NAVO-luchtruim te krijgen. Sinds augustus zijn de Italianen in Estland gestationeerd. Hun missie duurt vier maanden. Daarna is het de beurt aan een andere lidstaat van de NAVO om in Estland de oostflank van de militaire alliantie te beschermen.
De regering van Estland heeft de hoogste Russische diplomaat ter verantwoording geroepen. Het is de vierde keer dit jaar dat Russische toestellen het Estse luchtruim schenden. Eerder deze maand vloog er ook al een militaire helikopter in de buurt van het eiland Vaindloo.
Oostflank NAVOEstland is net als Polen onderdeel van de oostflank van de NAVO. Ruim een week geleden drongen in Polen zo'n twintig Russische drones het luchtruim binnen. Vier daarvan werden met behulp van Nederlandse F-35's neergehaald. Ook Polen deed toen een beroep op artikel 4 van het NAVO-verdrag.
Polen maakte vandaag ook weer melding van twee Russische straaljagers die de veiligheid van een boorplatform in de Oostzee in gevaar zouden hebben gebracht. "Twee Russische straaljagers vlogen laag over het Petrobaltic-platform. De veiligheidszone van het platform werd geschonden", schrijft de Poolse grenswacht op X.
Sinds deze maand is Nederland namens de NAVO samen met Noorwegen vanuit Polen actief met vier F-35's. Eerder dit jaar waren de vier Nederlandse gevechtsvliegtuigen gestationeerd in Estland om daar het NAVO-luchtruim te bewaken.
De NAVO noemt de schending van vandaag in Estland "wederom een voorbeeld van roekeloos Russisch gedrag".
Ook EU-buitenlandchef Kallas noemt de Russische schendingen "een extreem gevaarlijke provocatie". Ze zegt op X dat de Russische president Poetin hiermee de vastberadenheid van het Westen op de proef stelt. "We moeten geen zwakte tonen", schrijft Kallas, die zelf drie jaar lang premier van Estland was.
GevechtshandelingenNAVO-chef Rutte heeft naar eigen zeggen contact gehad met premier Michal en stelt dat de NAVO in het luchtruim snel en beslissend heeft gereageerd. Ook Zweedse en Finse straaljagers waren opgestegen vanwege de schending.
Volgens de Estse premier leken de Russische gevechtsvliegtuigen niet van plan om gevechtshandelingen uit te voeren.