Aggregator

De Friese oud-strafpleiters Anker en Anker hebben in de gevangenis gesprekken gevoerd met twee zogenoemde 'autonomen'. Dat gebeurde op verzoek van het Openbaar Ministerie, dat wilde dat de soevereinen uit Utrecht uitleg kregen over de Nederlandse rechtstaat.

Hans en Wim Anker blikken bij Omrop Fryslân terug op een bijzonder optreden. Het Openbaar Ministerie vroeg de tweelingbroers om te luisteren naar de denkwijzen van de twee 'soevereinen' en hun uitleg te geven over de wetgeving in ons land.

Het OM zegt erover: "Als oud-advocaten zijn zij onafhankelijk van de overheid. We wilden dat deze gesprekken plaatsvonden vanuit de zorgplicht van de overheid. Het stond los van de rechtszaak. We wilden kijken of deze mensen nog openstaan voor een gesprek over hun denkbeelden."

De Anker-broers kenden de advocaten van de inmiddels veroordeelde Roeland M. en Paolo P. De advocaten gingen akkoord met het werk van de broers als adviseurs. "We hebben de verdachten verschillende keren opgezocht in de gevangenis", vertelt Wim Anker. "Eerst was alles erop gericht om vertrouwen te winnen. Dat is gelukt. Het was toen aan ons om de grenzen van de wet uit te leggen."

De bekende strafpleiters besloten eind 2021 te stoppen als actief advocaat. Ze geven nog steeds lezingen en cursussen over het strafrecht. Het juristenduo zegt dat hun rol bij de 'soevereinen' complex was. "Het was voor ons ook helemaal nieuw. Mensen die zichzelf autonoom noemen, voelen zich niet gehoord. Je kunt ze wel straffen, maar daarmee los je de problemen niet op", aldus Wim Anker.

Vertrouwelijk

Ongetwijfeld hebben de strafadvocaten van de mannen ook met hen gepraat over hun denkbeelden, maar Wim Anker zegt dat hun rol heel anders was. "Een advocaat is helemaal gericht op de aanklachten tegen de verdachte. Wij stonden veel verder van de strafzaak af en hebben geprobeerd zo objectief mogelijk uitleg te geven over de Nederlandse wet."

De broers maken niet bekend wat er in de gesprekken is gezegd en of de mannen bijvoorbeeld afstand hebben genomen van hun gedachtegoed. De gesprekken waren vertrouwelijk en er heeft ook geen terugkoppeling plaatsgevonden aan het OM.

Een 13-jarige jongen uit Zoeterwoude is gisteren overleden na een aanrijding, meldt de politie. De tiener zat op de fiets en werd aangereden door een auto. De automobilist van 34 is aangehouden.

Het slachtoffer stak rond 16.00 uur een kruising in zijn woonplaats over toen hij werd geraakt. De jongen is naar het ziekenhuis gebracht, waar hij is overleden.

De politie zegt dat er sterke aanwijzingen zijn dat de bestuurder verantwoordelijk is voor het ongeval. Dat zou blijken uit onderzoek ter plekke. De man uit Zoetermeer zit daarom vast en wordt verhoord.

Mensen die het ongeluk hebben zien gebeuren, krijgen slachtofferhulp aangeboden, schrijft Omroep West.

Nabestaanden van de moeder en dochter die omkwamen bij de aanslag in München vragen om hun dood niet te gebruiken voor politiek gewin. De familie van de 37-jarige Amel en haar 2-jarige dochter Hafsa doet de oproep in een verklaring in de Süddeutsche Zeitung.

Donderdag reed in München een automobilist met hoge snelheid in op een vakbondsdemonstratie. 39 mensen raakten gewond, twee van hen overleden later aan hun verwondingen. De verdachte heeft bekend dat hij met opzet op de mensen inreed.

Discussie in aanloop naar verkiezingen

Het is een 24-jarige Afghaan met een permanente verblijfsvergunning. Volgens hoofdofficier van justitie Gabriele Tillman wijzen zijn verklaringen op een religieus motief. "Ik zou durven spreken van een islamitische motivatie voor zijn daad", zei Tilmann vrijdag. Er is geen bewijs dat de man in contact stond met terreurgroepen als IS.

Volgende week zondag zijn de Bondsdagverkiezingen in Duitsland, en de aanslag speelde direct een rol in de verkiezingscampagne. In negen maanden tijd zijn er vijf vergelijkbare geweldsincidenten geweest waarbij migranten betrokken waren. Door de oppositie werd dit steeds in verband gebracht met het migratiebeleid.

Geen haat aanwakkeren

De vader en echtgenoot van Amel laten weten het belangrijk te vinden dat de dood van Amel en Hafsa niet voor politieke doeleinden wordt "uitgebuit om haat aan te wakkeren".

Net als de verdachte had Amel een migratieachtergrond. Op 4-jarige leeftijd kwam ze vanuit Algerije naar Duitsland, waar ze studeerde en sinds 2017 werkte als ingenieur bij de gemeente München.

"Amel was een persoon die opkwam voor rechtvaardigheid. Ze was actief in de strijd voor solidariteit en gelijkheid, en voerde campagne voor werknemersrechten en tegen vreemdelingenhaat en uitsluiting. Het was voor haar heel belangrijk om deze waarden door te geven aan haar dochter", schrijft de familie in de verklaring.

Meta heeft bevestigd dat het van plan is om een onderzeese glasvezelkabel aan te leggen die meer dan 50.000 kilometer bestrijkt. Daarmee wordt het volgens de techreus het langste onderzeekabelnetwerk ter wereld.

[Paul] likes his piano, but he doesn’t know how to play it. The obvious answer: program an Arduino to do it. Some aluminum extrusion and solenoids later, and it was …read more

Apple overweegt naar verluidt om de AI-update van Siri uit te stellen. In eerste instantie zou de nieuwe versie in iOS 18.4 verschijnen, maar volgens Bloomberg-journalist Mark Gurman wordt dat mogelijk 18.5. Daarnaast zou het bedrijf in april AI-functies willen toevoegen aan de Vision Pro.

De Oostenrijkse politie gaat ervan uit dat de verdachte van de mesaanval van gisteren een radicale moslim is en spreekt van terrorisme. Een Syriër stak in Villach, een plaats in de regio Karinthië, zes mensen neer. Een jongen van 14 jaar kwam daarbij om het leven. Vijf anderen raakten gewond, van wie twee ernstig.

Volgens de politie had de verdachte banden met IS en is hij online geradicaliseerd. De autoriteiten spreken dan ook van "islamitisch terrorisme". De 23-jarige verdachte heeft een verblijfsvergunning in Oostenrijk. Hij was niet in beeld bij politie en justitie.

Minister Karner van Binnenlandse Zaken zei: "Ik voel de woede over een islamistische dader die hier in deze stad willekeurig onschuldige mensen heeft neergestoken."

Maaltijdbezorger

De vermoedelijke dader werd kort na het misdrijf aangehouden nadat een maaltijdbezorger hem had aangereden met zijn auto. De bezorger, een 42-jarige Syrische man, werd uitgebreid bedankt door de gouverneur van Karinthië, Peter Kaiser. "Dit toont aan hoe terroristisch kwaad en de goedheid van de mens binnen één en dezelfde nationaliteit kunnen samenkomen", zei hij.

In Zuid-Afrika is imam Muhsin Hendricks doodgeschoten. Hij stond bekend als 's werelds eerste openlijk homoseksuele imam.

Hendricks zat gisteren met een ander persoon in een auto toen ze werden klemgereden nabij de stad Gqeberha. "Twee gemaskerde individuen stapten uit de auto en openden het vuur op de auto van Hendricks", schrijft de Zuid-Afrikaanse politie. De schutters gingen er na de schietpartij vandoor. Hendricks overleed ter plekke aan zijn verwondingen.

De 57-jarige imam en activist richtte in 2011 de Al-Ghurbaah-moskee op, die werd gezien als een veilige plek voor homoseksuele en andere gemarginaliseerde moslims. Een woordvoerder van de politie zegt dat het motief van de moord nog onduidelijk is.

'Haatmisdrijf'

De internationale lhbti-vereniging ILGA reageert geschokt op de dood van Hendricks. "We roepen de autoriteiten op om de zaak te onderzoeken. We vrezen dat er sprake is van een haatmisdrijf." De organisatie zegt een vredestichter en bruggenbouwer te hebben verloren. "Hij was een voorbeeld en liet zien dat verzoening door moed en geloof mogelijk is."

Hendricks kwam in 1996 uit de kast en richtte datzelfde jaar de steungroep The Inner Circle op. De humanitaire organisatie was een veilige plek voor queer moslims en hielp hen om een weg te vinden binnen de islam en hun seksualiteit.

In november vorig jaar sprak hij op de ILGA-conferentie in Zuid-Afrika. "Ik vind het belangrijk dat we religie niet meer als de vijand zien", zei Hendricks. "Religie is waarschijnlijk een van de grootste oorzaken van mentale problemen binnen onze gemeenschap, maar tegelijkertijd zijn er veel verhalen over hoe religie anderen juist heeft gered en genezen."

Hendricks geloofde dat ook queer personen iets kunnen hebben aan het geloof, als zij de extremistische en niet-inclusieve interpretaties ervan terzijde schuiven.

Het is koud in de kelder van het schoolgebouw in het Oekraïense dorp Jahidne. Min 10, schat Ivan Olgoej in. Zo begon het drie jaar geleden ook, toen de Russische bezetter hem met zijn gezin inclusief twee kleinkinderen hier vasthield tijdens de grootschalige invasie. Elke dag kwamen er meer inwoners bij. Tot er meer dan 300 mensen op elkaar gepropt zaten en het zo warm en benauwd werd dat mensen stikten.

In totaal hielden militairen ze 27 dagen onder erbarmelijke omstandigheden vast, totdat Rusland zich moest terugtrekken uit het dorpje niet ver van de Belarussische grens. Op de muren staan nog de namen van de mensen die het niet overleefden. Wat gebeurde in Jahidne werd een van de vele horrorverhalen van de Russische bezetting.

Olgoej (60) was conciërge op de school en denkt nog elke dag terug aan wat ze hebben doorstaan. Net als veel van zijn landgenoten smacht hij naar vrede. Maar hij wil absoluut niet dat Oekraïne door Rusland bezet gebied opgeeft. "We willen die Russische fascisten hier niet hebben. En wat zijn de garanties dat ze het niet opnieuw zullen proberen?"

Russische militairen hielden Olgoej en Ljoedmila Kadoecha samen met ruim 300 andere dorpsbewoners vast in een kelder onder een school in Jahidne:

Voor Oekraïners waren de geopolitieke ontwikkelingen deze week bijna niet te volgen. Opeens zei een Amerikaanse minister van Defensie dat bezet gebied opgegeven moest worden en NAVO-lidmaatschap er niet in zit voor Oekraïne.

De uitspraken vielen samen met een telefoongesprek tussen president Trump en president Poetin om vrede te sluiten. Al suggereerde Trumps vicepresident vervolgens weer dat Amerika troepen zou kunnen sturen naar Oekraïne als Rusland geen deal sluit.

In tegenstelling tot zijn voorganger is Trump bereid om te praten met Poetin. Mogelijk zien ze elkaar binnenkort in Saudi-Arabië. Dat maakt de onzekerheid over de toekomst er onder Oekraïners niet minder op.

De grote zorg bij veel Oekraïners blijft hoe een eventuele overeenkomst ook vrede garandeert in de toekomst. President Zelensky benadrukte de afgelopen dagen op de veiligheidsconferentie in München dat als de Amerikanen besluiten hun militaire betrokkenheid terug te schakelen, het aan Europa is om een krijgsmacht op te tuigen die Rusland afschrikt.

Zelensky op de top gisteren:

Het gevoel in Oekraïne na alle ontwikkelingen deze week loopt uiteen van zorgen om verraad door de VS tot hoop dat er toch vrede voortkomt uit de onderhandelingen. "Op het moment volgen we de ene nieuwsontwikkeling na de andere", zegt de 50-jarige Ljoedmila Kadoecha, die ook met haar familie in de schoolkelder van Jahidne vastzat. "We luisteren en kijken naar alles, zodat we niks missen."

Elke keer als het over onderhandelingen gaat, denken Oekraïners terug aan eerdere keren dat tevergeefs vrede werd beloofd. Dat gebeurde allereerst in 1994 met het zogeheten Boedapest-memorandum. Toen gaf Oekraïne het nucleaire arsenaal op in ruil voor veiligheidsgaranties.

Veel Oekraïners zien dat nu als een grote fout, omdat die wapens volgens hen de ultieme veiligheidsgarantie waren tegen de Russische dreiging. Later volgden de Minsk-onderhandelingen na de annexatie van de Krim en de oorlog in de Donbas met door Rusland aangestuurde en ondersteunde separatisten.

'Vrijheid of de dood'

"Er is geen overeenkomst nodig, dat geeft Poetin alleen maar een pauze om sterker te worden", appt Oleh, een dronepiloot die vecht aan het front in de Donbas. Onderhandelingen zijn volgens hem daarom zinloos, want ze zouden vanzelf weer tot oorlog leiden. "Zoals Oekraïense kozakken altijd zeiden: we gaan voor vrijheid of de dood."

Andere militairen zijn afwachtender, zoals sergeant Roman die gedesillusioneerd raakte met de vaak trage steun van de vorige Amerikaanse regering. Hij ziet Trump met zijn onvoorspelbaarheid als een leider die ook zomaar een sterk pro-Oekraïense koers kan varen wanneer Poetin niet luistert. "Ik wil niet te snel conclusies trekken", reageert hij vanaf het front. "We volgen het nieuws en het zal vanzelf duidelijk worden."

Conciërge Olgoej benadrukt dat hij dankbaar is voor alle hulp die Oekraïne heeft gekregen, maar hij is terugblikkend op het Boedapest-memorandum ook wantrouwend wanneer de VS spreekt over 'veiligheidsgaranties'. "We vertrouwden de wereld en gaven onze wapens op, in de hoop dat het vrede zou zijn", zegt Olgoej.

Al weten ze in Oekraïne ook dat ze wel mee moeten doen met de gesprekken, omdat de militaire steun onder president Trump vermoedelijk minder wordt of wegvalt. Olgoej: "Onze president Zelensky ziet ook dat het zonder Amerika heel erg moeilijk wordt om door te vechten."

Broadcom overweegt een overname van Intels chipontwerptak. Dat schrijft The Wall Street Journal op basis van eigen bronnen. Broadcom zou de chipproductieafdeling van Intel echter niet willen overnemen.

Truth Social, het socialemediaplatform van de Amerikaanse president Donald Trump, heeft vorig jaar 400,9 miljoen dollar verlies geleden. Dat is bijna zeven keer zoveel als in het jaar daarvoor, toen een verlies van 58,2 miljoen dollar werd gemeld.

Anyone who has ever had the misfortune of a blown head gasket knows that the old saying “oil and water don’t mix” is only partially true. When what’s coming out …read more

Rebellengroep M23 is opgerukt naar het centrum van Bukavu, een grote stad in het oosten van de Democratische Republiek Congo. Dat zeggen een woordvoerder van M23 en ooggetuigen tegen persbureau Reuters.

Vrijdagmiddag namen de rebellen het vliegveld in dat vlak bij de stad ligt en dat essentieel is voor de bevoorrading van het Congolese regeringsleger. Daarna leek de val van Bukavu een kwestie van tijd. Later op de avond waren M23-strijders al de randen genaderd van de stad met meer dan een miljoen inwoners.

Plunderingen en doden op straat

Volgens persbureau AP brak er gisteren paniek uit in Bukavu en zijn duizenden inwoners en soldaten van het Congolese regeringsleger de stad ontvlucht. Inwoners zeggen tegen AP dat winkels en fabrieken werden geplunderd en dat lichamen van overledenen in de straten lagen. Ook zijn er berichten dat gevangenen zijn bevrijd of ontsnapt.

Hoewel veel Congolezen M23 vrezen, is er een groep inwoners die de rebellen juist met open armen verwelkomt:

De inname van Bukavu zou een volgende uitbreiding zijn van het territorium van M23 en een groot probleem voor de centrale regering in de hoofdstad Kinshasa. De rebellengroep, die wordt gesteund door buurland Rwanda, kreeg vorige maand al de stad Goma in handen. Dit is de grootste stad in het oosten van Congo. Bij de gevechten in en rond Goma vielen duizenden burgerdoden.

Na de inname van Goma trok M23 naar het zuiden langs het Kivumeer, dat Congo scheidt van Rwanda. Onderweg werden meerdere kleine plaatsen ingenomen.

In de Democratische Republiek Congo woedt al jaren een bloedige oorlog tussen het regeringsleger en verschillende rebellengroepen. Deze strijd gaat deels om grondgebied, maar vooral om grondstoffen. Congo is rijk aan dure en zeldzame grondstoffen die in de techindustrie worden gebruikt. NOS op 3 maakte daar deze uitlegvideo over:

In een poging de stijgende huizenprijzen aan te pakken gaat de Australische regering buitenlanders de komende twee jaar verbieden om bestaande huizen te kopen in het land. De maatregel gaat in op 1 april en geldt voor buitenlandse staatsburgers, inclusief mensen die vanwege werk of studie tijdelijk in Australië verblijven.

Australië is een van de duurste landen ter wereld als het gaat om huisvesting. Sydney, de grootste stad van het land, is de op één na duurste stad om te wonen in de wereld.

Australië kampt met een ernstige woningcrisis, onder meer door een tekort aan woningen. De stijgende huizenprijzen en huren hebben het voor starters en huurders steeds moeilijker gemaakt om geschikte woonruimte te vinden. Zo stegen in Sydney de huizenprijzen de afgelopen tien jaar met bijna 70 procent, waardoor de gemiddelde huizenprijs daar nu ruim boven de miljoen Australische dollar (600.000 euro) ligt.

De overheid gaat ook strenger optreden tegen 'land banking', door buitenlandse investeerders die braakliggend terrein kopen te dwingen dit binnen een korte termijn te ontwikkelen.

Kritiek

Critici hebben twijfels over de effectiviteit van de maatregel. Volgens hen is het aantal buitenlandse aankopen voor woningen laag en biedt dit geen oplossing voor de onbetaalbaarheid van de woningen. Ze verwachten dat het verbod slechts een minimaal effect zal hebben.

Over drie maanden zijn er verkiezingen in Australië. Huisvesting is een van de belangrijkste verkiezingsthema's voor de kiezers.

Het nieuws van de plotselinge dood van oppositieleider Aleksej Navalny, vandaag precies een jaar geleden, zond een schokgolf door de Russische samenleving. De ontzetting en woede waren zo groot dat veel mensen hun angst overwonnen en de straat op gingen om uiting te geven aan hun gevoelens.

Ze legden in Moskou, Sint-Petersburg en elders bloemen bij monumenten voor de slachtoffers van politieke terreur. De politie was massaal op de been, honderden mensen werden opgepakt.

Dat weerhield tienduizenden Moskovieten er niet van Navalny weken later te begeleiden naar zijn laatste rustplaats, op een kleine begraafplaats aan de rand van de stad.

De begrafenis liep uit op de grootste publieke uiting van protest in Moskou sinds begin 2021, toen er demonstraties waren na de arrestatie van Navalny. Ook vorig jaar scandeerden mensen leuzen tegen het bewind van president Poetin. Passerende auto's claxonneerden instemmend. De Russische televisie zweeg erover in alle talen.

Sindsdien is het graf van Navalny altijd bedolven onder verse bloemen. Mensen laten er kaarten, brieven en foto's achter.

Ook vandaag gingen veel mensen naar het graf om bloemen te leggen:

Maar straatprotesten als voorheen zijn er niet meer. Het blijft riskant voor andersdenkenden om zich uit te spreken. Aan de lopende band worden Russen veroordeeld tot soms jarenlange gevangenisstraffen, simpelweg voor het uiten van hun mening.

In een videoboodschap roept Navalny's weduwe Russen op om te blijven vechten voor een "vrij en vreedzaam" Rusland:

Zo loopt momenteel een proces bij een Moskouse rechtbank tegen vier journalisten, die worden verdacht van banden met een 'extremistische organisatie', zoals de organisatie van Navalny in 2021 werd gebrandmerkt.

Een van hen is fotograaf Antonina Favorskaja, die vorig jaar reportages maakte over de strafkolonie in het hoge noorden, waar Navalny was terechtgekomen. Zij maakte de laatste beelden van Navalny, op een beeldscherm in de rechtszaal, een dag voor zijn dood. Daarna legde ze vast hoe de moeder van Navalny pas na veel moeite toegang kreeg tot het lichaam van haar zoon.

Achter gesloten deuren

Het proces in Moskou vindt plaats achter gesloten deuren, wat betekent dat er geen pers of publiek bij mag zijn en er geen informatie naar buiten kan komen over het verloop. De journalisten hangt tot zes jaar gevangenisstraf boven het hoofd.

Navalny was een politicus in hart en nieren. Hij nam in 2013 deel aan de burgemeestersverkiezingen in Moskou en kreeg ruim 27 procent van de stemmen, een opmerkelijk resultaat voor iemand die voortdurend werd vervolgd en geen toegang had tot de media. In 2018 mocht hij niet deelnemen aan de presidentsverkiezingen.

Duizenden mensen bij de uitvaart van Navalny:

Politiek bedrijven is de afgelopen 25 jaar vrijwel onmogelijk geworden in Rusland. Een normaal politiek of maatschappelijk debat is er niet. Bij verkiezingen is steeds sprake van aantoonbare structurele fraude. Andersdenkenden worden geweerd uit de media. In geen van beide kamers van het parlement is er ruimte voor discussie.

De parlementariërs stemmen zoals het Kremlin dat wil, wat te zien is aan de meestal unanieme steun voor veel wetsontwerpen. De gedoogde 'oppositie' bestaat uit loyale partijen die volledig de officiële lijn volgen, zoals de Communistische Partij.

Alleen plaatselijk kunnen onafhankelijke politici incidenteel nog een bescheiden rol spelen op gemeenteraadsniveau, maar steeds vaker worden zulke kandidaten simpelweg niet meer toegelaten tot lokale of regionale verkiezingen. Diverse voormalige gemeenteraadsleden zijn tot 'buitenlandse agent' bestempeld, wat betekent dat ze zich niet meer verkiesbaar kunnen stellen.

Gevangenenruil

Veel bekende oppositieleden zijn begin 2022 uit vrees voor arrestatie uitgeweken naar het buitenland en proberen vandaaruit hun politieke activiteiten voort te zetten. Sommigen bleven, zoals Ilja Jasjin en Vladimir Kara-Moerza.

Zij werden gearresteerd en veroordeeld tot zware gevangenisstraffen, maar kwamen vrij dankzij een gevangenenruil met de Verenigde Staten in augustus vorig jaar. Ook zij verblijven nu noodgedwongen in het buitenland.

'Miljoenen mensen'

In Rusland houdt iedereen die het niet eens is met de politiek van het Kremlin zich gedeisd. "Je ziet ze niet en je hoort ze niet", aldus Navalny's weduwe Joelia Navalnaja op de veiligheidsconferentie dit weekend in München. Volgens haar gaat het om "miljoenen mensen" die in "binnenlandse ballingschap" leven.

Ook vorig jaar was Navalnaja te gast op de veiligheidsconferentie in München, toen haar het nieuws bereikte van Navalny's dood. Zelf kan ze niet terug naar Rusland, waar haar vervolging wacht.

Ze probeert nu vanuit het buitenland het werk van haar man voort te zetten. In haar toespraak tot de conferentie zei ze vrijdag, met het oog op de recente Russisch-Amerikaanse toenadering, dat onderhandelingen met Poetin "zinloos" zijn.

Goedemorgen! In München eindigt vandaag de jaarlijkse veiligheidsconferentie. In Londen worden vanavond de belangrijkste Britse filmprijzen, de Bafta-awards, uitgereikt. De film Conclave maakt kans op prijzen: de film met acteur Ralph Fiennes werd twaalf keer genomineerd.

Eerst het weer: bij temperaturen vanmiddag van 2 tot 4 graden schijnt de zon geregeld. Alleen in het noordoosten zijn er wat vaker wolken, maar het blijft wel droog. De oostenwind zorgt voor een lagere gevoelstemperatuur.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. Check hier de storingen op en werkzaamheden aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

In Brussel is opnieuw geschoten bij een metrostation. Daarbij is iemand om het leven gekomen. De politie heeft nog niemand aangehouden. Het is nog onduidelijk of er een verband is met eerdere schietpartijen bij het metrostation Clemenceau, in de Brusselse gemeente Anderlecht.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

In Aalst in Gelderland is gisteren een auto tegen een veerpont gecrasht. Door de impact brak de vergrendeling en dreef de pont met de auto verder de rivier op. De twee inzittenden konden uit de auto komen en zwommen op eigen kracht naar de kant.

Fijne zondag!

Elk jaar hebben ruim 90.000 mensen te maken met gordelroos. Een zeer pijnlijke infectieziekte die in het beste geval relatief kort een gekmakend brandend gevoel en jeuk veroorzaakt. Maar chronische zenuwpijn voor de rest van het leven is ook een reëel risico.

In de toekomst zal gordelroos steeds vaker voorkomen omdat de aandoening met name ouderen treft en de samenleving de komende tien jaar razendsnel vergrijst.

GGD-artsen en ouderenbonden hebben zorgen dat de toename van gordelroos een gezondheidskloof onder ouderen kan veroorzaken. Want inmiddels is er een effectief vaccin, Shingrix, dat langdurig en effectief beschermt tegen gordelroos. Maar het wordt niet vergoed. Wie gevaccineerd wil worden, moet zelf bijna 400 euro betalen om bij de GGD prikken te krijgen.

'Mensen haken af vanwege prijs'

"We zien dat sommige mensen die informeren naar de mogelijkheden voor vaccinaties afhaken zodra duidelijk wordt dat ze honderden euro's moeten betalen", zegt Timo Boelsums, arts-infectieziektebestrijding bij de GGD in de regio Rotterdam-Rijnmond. "Maar je wil natuurlijk iedereen kunnen beschermen."

Deskundigen schatten dat 10 tot 25 procent van de mensen chronisch ziek blijft na een infectie. Waar in de meeste gevallen de pijn met het verdwijnen van de blaasjes en bultjes ook stopt, ontwikkelt bij sommige mensen een zenuwpijn die niet meer weggaat, zogenoemde postherpetische neuralgie.

Methadon

"Het voelt alsof je heel erg bent verbrand omdat je veel te lang in de zon hebt gelegen", zegt Peter Belien. Hij kreeg in 2023 gordelroos. "Daarnaast voelt het soms alsof mijn ribben zijn gebroken. Je hebt mindere en betere dagen, maar de pijn is constant."

Genezing is niet mogelijk. Soms verzachten medicijnen de pijn. Maar het gaat dan om zeer zware medicatie als anti-epileptica, antidepressiva of zelfs methadon, een opioïde. Bovendien slaan deze medicijnen, die riskante bijwerkingen kunnen hebben, vaak niet aan.

Voorkomen beter dan genezen

Voorkomen via vaccins is de effectiefste optie. In onder meer Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk worden de vaccins wel vergoed. De Gezondheidsraad adviseerde in 2019 om vaccinaties ook in Nederland voor 60-plussers te vergoeden.

Opeenvolgende kabinetten weigerden dat te doen omdat ze de prijs van het vaccin te hoog vonden. Ondanks het positieve advies van de Gezondheidsraad is deze belangrijke adviseur van de overheid het wel eens met het kabinet dat een vaccinatieprogramma vanwege de hoge prijs niet "kosteneffectief" zou zijn.

Chantal Tesson, voorzitter van de stichting Pijn na Gordelroos, betwijfelt of dat het geval is. "Elk jaar komen er een paar duizend mensen bij met chronische zenuwpijn na gordelroos. Alsof de kosten voor allerlei medicatie, ondersteuning en zorg om met die pijn om te gaan niet hoog zijn. Die kosten neem je grotendeels weg met vaccinaties."

Medicijntekorten

Er worden tegen chronische zenuwpijn dus nu al anti-epileptica of antidepressiva gebruikt. Los van de kosten zijn dit middelen die vanwege tekorten steeds vaker niet beschikbaar zijn. Elke vorm van preventie beperkt de tekorten die anders ook weer tot extra kosten zouden leiden.

Daarbij komt dat mensen met zenuwpijn in sommige gevallen niet meer goed kunnen bewegen en waarschijnlijk eerder dan normaal mantelzorg of verpleegzorg nodig hebben.

Dat die kosten en knelpunten in de zorg zonder een hoge vaccinatiegraad zullen toenemen, is aannemelijk vanwege de dubbele vergrijzing waarbij er meer ouderen bij komen, die bovendien langer leven. De grootste potentiële patiëntengroep voor gordelroos, de 60-plussers, zal de komende 15 jaar dan ook explosief stijgen met 800.000 mensen. In 2070 zullen er bijna anderhalf miljoen 60-plussers bij zijn gekomen.

De demografische ontwikkeling wat betreft leeftijd:

"Maar het gaat ook om de menselijke maat", zegt Tesson. "Je kunt mensen een verschrikkelijke pijn besparen. Er zijn mensen die hierom euthanasie plegen."

De krant Tubantia tekende het verhaal op van de Enschedeër Rob Schutte die vorig jaar vanwege de ondraaglijke pijn voor euthanasie koos. In zijn afscheidsinterview zei hij het te betreuren niet 10 kilometer verderop in Duitsland te wonen. "Dan had ik de vaccinatie tegen gordelroos gewoon gekregen. Dan had ik deze rotziekte niet gehad."

Kamerleden Julian Bushoff (GroenLinks-PvdA) en Wieke Paulusma (D66) vroegen vorige week in een debat aan staatssecretaris Karremans om gordelroos alsnog in het rijksvaccinatieprogramma op te nemen. Uit de voorjaarsnota moet duidelijk worden of het kabinet toch bereid is om de vaccinaties te financieren.

Sometimes you come across a purported scientific paper that makes you do a triple-check, just to be sure that you didn’t overlook something, as maybe the claims do make sense …read more

Virtual Reality in woodworking sounds like a recipe for disaster—or at least a few missing fingers. But [The Swedish Maker] decided to put this concept to the test, diving into …read more

Dichter en cabaretier David van Rosmalen heeft gisteravond het Leids Cabaret Festival gewonnen. Hij won de juryprijs, de prijs van de studentenjury en werd ook door het publiek in de Leidse Schouwburg uitgeroepen tot winnaar.

"David kan ontzettend veel en weet het allemaal te gebruiken in een kort, coherent en solide cabaretprogramma, met een sterk begin en een sterk eind. Hij is muzikaal, scherpzinnig en kan goed uit de voeten met taal," aldus de vakjury.

Springplank

Van Rosmalen nam het in de finale op tegen Bob Koomen en Yara Piekema. De drie finalisten zijn vanaf maart te zien in veertig theaters.

Het Leids Cabaret Festival is sinds 1978 een van de belangrijkste springplanken voor cabarettalent. Eerdere winnaars zijn onder meer Najib Amhali, Micha Wertheim en Lebbis en Jansen.