Aggregator

Man en vrouw gewond na conflict op camping in Vrouwenpolder

2 months 4 weeks ago

Een man en vrouw zijn gisteravond gewond geraakt bij een steekpartij op een camping in het Zeeuwse dorp Vrouwenpolder.

Een van hen moest worden gereanimeerd, meldt de politie aan Omroep Zeeland. Ook werd een traumahelikopter ingeschakeld. Zowel de man als de vrouw zijn naar een ziekenhuis in Rotterdam gebracht.

De politie doet nog onderzoek naar de exacte aanleiding en spreekt over een "gewelddadig conflict". Of de twee elkaar kenden, heeft de politie nog niet bekendgemaakt.

Voedselbanken zetten data-analyse in om meer mensen te bereiken

2 months 4 weeks ago

Voedselbanken Nederland wil met behulp van data-analyse meer mensen gaan bereiken. Samen met experts op het gebied van kunstmatige intelligentie ontwikkelt de stichting een data-dashboard. Daarmee kun je snel en goed zien wat een wijk nodig heeft als het om dagelijkse boodschappen gaat die de bewoners zelf niet kunnen betalen.

De 177 lokale voedselbanken leveren nu boodschappen aan ruim 180.000 mensen. Maar dat zouden er veel meer kunnen zijn. Want er zijn in Nederland 200.000 à 250.000 mensen die aanspraak zouden kunnen maken op hulp van een voedselbank, maar dat niet doen.

Waarom niet? De organisatie probeert het antwoord op die vraag op verschillende manieren te vinden. Een van die manieren is het in kaart brengen van vraag en aanbod. Want zo'n overzicht bestond tot voor kort niet of nauwelijks.

Groen vs. rood

"Kijk, we zitten nu hier." Sander Stomph wijst op zijn laptop een groen vlak aan in de kaart van Nederland: Amsterdam Zuidoost. "Groen betekent hier: relatief veel mensen die in aanmerking komen voor hulp van de voedselbank, krijgen die ook." Vlak ernaast: een rood gebied, Driemond. "Weinig mensen die hulp krijgen."

Stomph, voorman van Kickstart AI, maakt met een paar muisklikken duidelijk hoe dat komt. "De A9 ligt tussen Driemond en Amsterdam Zuidoost. Te voet of met de fiets is de voedselbank hier eigenlijk niet goed bereikbaar. En het ov is omslachtig en ook voor veel mensen die leven op het sociaal minimum te duur."

Gesneden koek

Het is een manier van naar gegevens kijken die voor reguliere supermarkten gesneden koek is. Waar ga je zitten? Hoe ziet het publiek er daar uit? Maar voor voedselbanken was het tot voor kort tamelijk onontgonnen terrein.

Nu werken negen lokale voedselbanken in een proef met het data-dashboard dat werd ontwikkeld in samenwerking met de organisatie van Sander Stomph. Kickstart AI is een non-profitorganisatie die voor allerlei bedrijven en organisaties kunstmatige-intelligentie-toepassingen bedenkt. De inzet is nu om voor alle voedselbanken zo'n dashboard te ontwikkelen.

Nuttig

Het data-dashboard kan worden verrijkt met allerlei gegevens die voor voedselbanken nuttig kunnen zijn. "Dus niet alleen hoeveel sociale minima er in een wijk wonen. Maar ook bijvoorbeeld of er veel gezinnen wonen, of juist veel oudere mensen," zegt Letty Broere, bestuurslid van Voedselbanken Nederland.

Voedselbanken kunnen hun wervingscampagnes afstemmen op de data uit de dashboards. En dat is succesvol, zegt Broere. "In een wijk met veel gezinnen gingen we naar een school. En boden vervolgens een rondleiding aan in de voedselbank, de kinderen samen met de ouders. Dat werkt."

"Als uit de data blijkt dat bereikbaarheid een probleem is, kan een bezorgdienst worden opgezet. Of een extra uitgiftepunt in een kerk of buurthuis."

Anna Custers, lector Armoede Interventies aan de Hogeschool van Amsterdam vindt het "veelbelovend" dat Voedselbanken Nederland nu data-analyse inzet om te bepalen waar het best hulp geboden kan worden en op welke manier. "Dit is een nuttige extra kennisbron, vooral als het breed uitgerold wordt en gecombineerd gaat worden met data van andere organisaties."

Het inzetten van data-analyse is volgens Custers iets dat meer toegepast zou moeten worden in de sociale hulpverlening. "Het ontbreekt vaak aan een goed overzicht van welke ondersteuning waar nodig is en welke hulp al wordt geboden."

"Maar bereikbaarheid en het afgestemd zijn op de doelgroep zijn zeker niet de enige factoren die het succes bepalen. Schaamte en vernedering die mensen ervaren die hulp nodig hebben spelen ook een grote rol", zegt Custers.

"Er is ook een groep die de Voedselbank actief mijdt, omdat ze de vaak uitgebreide intake niet willen doorlopen. Deze groep ga je niet ineens wel bereiken door betere data-inzichten. De drempel zit daar in heel andere factoren zoals vertrouwen en het niet stellen van allerlei voorwaarden."

Klantvriendelijkheid

Bestuurslid Broere van Voedselbanken Nederland benadrukt dat het data-dashboard niet de enige manier is om het bereik van de voedselbanken te verbeteren. Daarvoor is er het project 'Onder de radar', waaraan verschillende voedselbanken deelnemen. "Het gaat dan ook over bijvoorbeeld het verbeteren van de klantvriendelijkheid."

Sander Stomph van Kickstart AI ziet in een verdere toekomst ook mogelijkheden voor kunstmatige intelligentie. "Het begint met het goed opzetten van een datasysteem. Als dat op orde is, kun je vrij eenvoudig met bijvoorbeeld machine learning gaan voorspellen hoe armoede zich in bepaalde wijken gaat ontwikkelen en dus waar je je als voedselbank op kan gaan richten."

Groot spandoek valt naar beneden bij oefenduel FC Twente, tien gewonden

2 months 4 weeks ago

Bij een incident met een spandoek in het Overijsselse Geesteren zijn tien mensen gewond geraakt, meldt burgemeester Anko Postma van de gemeente Tubbergen. Twee van hen zijn zwaargewond, maar niet in levensgevaar. Een aantal slachtoffers is naar het ziekenhuis gebracht, anderen konden ter plekke worden behandeld.

Het spandoek, dat aan een hijskraan hing, viel rond 18.15 uur naar beneden. Aan het spandoek zaten volgens de Veiligheidsregio een aantal ijzeren staven. Op beelden is te zien dat het spandoek achter het doel terechtkomt.

De stellage kwam voorafgaand aan een oefenwedstrijd van FC Twente naar beneden:

Het ging mis toen de twee voetbalteams, Stevo en FC Twente, het veld betraden voor aanvang van de wedstrijd. Het naar beneden gevallen spandoek is van de supportersvereniging van Stevo uit Geesteren. In een video op het X-account van voetbalclub Stevo, die inmiddels verwijderd is, was te zien hoe de voorbereidingen voor het ophangen van het spandoek verliepen.

De hulpdiensten rukten onder meer met twee traumahelikopters uit. Ook werden ambulances uit Duitsland opgeroepen. In totaal zijn er volgens de Veiligheidsregio tien ambulances aanwezig. De brandweer is ter plaatse bezig met drones om de situatie goed in kaart te brengen. Publiek dat op de wedstrijd was afgekomen werd verzocht om naar huis te gaan.

Stevo laat weten dat de wedstrijd "wegens tragische omstandigheden is afgelast".

'Verschrikkelijke middag'

Direct na het incident schoten de spelers, maar ook supporters en mensen van de staf de slachtoffers te hulp. Burgemeester Postma was bij de wedstrijd aanwezig en zag het gebeuren. "Ik zag in een split second dat spandoek naar beneden komen. En dan moet je dat echt even verwerken. Daar lagen gewoon mensen onder."

Ook algemeen directeur Dominique Scholten van FC Twente zegt aangedaan te zijn en spreekt van een "verschrikkelijke middag". Voetbalclub FC Twente spreekt via X zijn medeleven uit aan de slachtoffers: "Onze aandacht gaat uit naar de supporters die gewond zijn geraakt en de mensen om hen heen. We wensen iedereen veel sterkte".

De politie onderzoekt nog hoe het spandoek naar beneden heeft kunnen vallen.

Toeristen moeten Italiaanse eiland Capri mijden vanwege watertekort

2 months 4 weeks ago

Dagjesmensen die Capri willen bezoeken, komen van een koude kermis thuis; door een drinkwatertekort mogen ze het eiland tijdelijk niet op. Dat heeft de burgemeester van Capri vanochtend besloten. Alleen mensen die in een hotel verblijven of een vakantiewoning hebben op het eiland zijn nog welkom.

Afgelopen donderdag brak een van de belangrijkste waterleidingen tussen het eiland en het Italiaanse vasteland. De reparatiewerkzaamheden gingen die dag nog van start, maar door technische problemen is het tot nu toe niet gelukt om de watervoorziening weer op gang te krijgen.

Daardoor kan de burgemeester "essentiële voorzieningen niet voor iedereen garanderen", aldus Italiaanse media. Dat is volgens burgemeester Falco helemaal moeilijk nu het toeristenseizoen in volle gang is. In de zomermaanden komen duizenden mensen per dag met de boot naar het eiland.

Na het noodbevel ontstonden vanochtend lange rijen in de haven van Napels, een van de locaties waarvandaan veerboten naar Capri normaal gesproken vertrekken. Boten die al onderweg waren naar het eiland, moesten omkeren.

Afgelegen gebieden

Voor bewoners van het eiland is er op dit moment drinkwater, maar dat raakt wel langzaam op. Zeker in lastig bereikbare gebieden, zoals Anacapri in het zuiden van het eiland, zou de watervoorraad zeer beperkt zijn. Hotels en vakantiewoningen beschikken vaak over eigen watertanks; daarom mogen toeristen die in zo'n accommodatie verblijven vooralsnog naar het eiland afreizen.

Het noodbevel op Capri is tijdelijk, al is nog onduidelijk wanneer het afloopt. Ook is niet bekend wanneer de waterleiding gerepareerd zal zijn.

Gewonden bij ontploffing barbecue op festival Scheveningen

2 months 4 weeks ago

Bij een ontploffing van een barbecue op het strand van Scheveningen is vanmiddag een man zwaargewond geraakt. Hij is overgebracht naar het Brandwondencentrum in Rotterdam, meldt Omroep West.

Volgens een woordvoerder van de brandweer liepen drie anderen bij de ontploffing lichtere brandwonden op. Zij konden op het strand worden behandeld.

Het ongeluk gebeurde rond 15.15 uur toen een medewerker van een Caribisch festival op het Noorderstrand een barbecue bijvulde met een brandbare gel. De barbecue, die was opgesteld in een partytent, ontplofte direct.

Een medisch team landde met een traumahelikopter op het strand om extra hulp te verlenen. De brandweer kondigde meteen een stookverbod af op het kleinschalige festival.

Omdat het om een medewerker van het festival gaat, stelt de Arbeidsinspectie een onderzoek in naar de precieze oorzaak van het ongeluk.

Zomerse dagen in aantocht, temperaturen tot 29 graden

2 months 4 weeks ago

Op 1 juni begon de meteorologische zomer, maar van echt zomerweer was deze maand nog geen sprake. Daar komt de komende dagen met zonnig, warm en droog weer verandering in.

Vandaag zijn er in het zuiden van het land nog een paar buien mogelijk, maar op veel andere plekken in het land laat de zon, bij een temperatuur tussen de 17 tot 21 graden, zich al geregeld zien.

Morgen blijft het overal droog en is er ook veel zonneschijn. Vooral in het westen van het land zullen weinig wolken te zien zijn. In het zuiden van het land loopt de temperatuur op tot 24 graden.

En de tweede helft van de week dan? Die weersverwachting is wat onzekerder: het kan warm en droog blijven, maar ook bestaat een scenario dat de luchtvochtigheid toeneemt en dat onweersbuien de warmte laten verdwijnen.

Warme maar natte lente

De zomerse dagen van aankomende week volgen na de warmste lente ooit sinds het KNMI begon met de metingen. Met een gemiddelde temperatuur van 11,8 graden was deze lente bijna 2 graden warmer dan gemiddeld over de afgelopen 30 jaar.

Maar dat het een warme lente was, betekent niet dat het ook droog was. Het KNMI spreekt van de op één na natste lente ooit. Mei was zelfs de natste meimaand ooit gemeten. Gemiddeld viel er vorige maand 127 millimeter regen, waar normaal 55 millimeter valt.

En ook de junimaand verloopt tot nu toe wisselvallig in Noordwest-Europa. Op het grensvlak van het warme en het koelere weer kwamen afgelopen week veel onweersbuien voor. Ook een aantal wedstrijden op het EK voetbal in Duitsland hadden te maken met noodweer. Daartegenover staan de uitzonderlijk hoge temperaturen in Zuidoost-Europa voor de tijd van het jaar. In grote delen van Turkije, in Griekenland en op de Balkan worden temperaturen tussen 35 en 40 graden gemeten.

Studenten en hoogleraren demonstreren tegen bezuinigingen nieuw kabinet

2 months 4 weeks ago

Docenten, hoogleraren en bestuurders van universiteiten en hogescholen hebben zich vanmiddag aangesloten bij een studentendemonstratie in Utrecht. Ze trokken samen op tegen de bezuinigingsplannen van het nieuwe kabinet. In totaal waren er volgens verslaggevers van RTV Utrecht meer dan 500 mensen op de been.

De nieuwe coalitie van PVV, BBB, NSC en VVD maakte in mei bekend voor ruim 1 miljard euro te willen bezuinigen op het wetenschappelijk onderwijs. Ook staat in het hoofdlijnenakkoord van de coalitie dat er weer een boete komt voor studenten die lang over hun studie doen.

"Die bezuinigingen staan gelijk aan het afschaffen van een universiteit zo groot als de Universiteit Utrecht", aldus de boze Amsterdamse hoogleraar Rens Bod. "Wij maken ons daar zorgen over. Hoe kun je dat doen in deze tijd? Er is een tekort aan mensen in allerlei werkvelden. Wij leiden die mensen op en dan ga je daar op bezuinigen!"

'Beklemmende maatregel'

Bod, ook betrokken bij actiegroep WO in Actie, was een van de hoogleraren die meeliepen met de demonstratie die oorspronkelijk was opgezet door de Landelijke Studentenvakbond LSVb. De LSVb verzet zich vooral tegen het voornemen om de langstudeerboete opnieuw in te voeren.

"Het is een beklemmende maatregel", stelt LSVb-voorzitter Elisa Weehuizen. Zij wijst erop dat er allerlei redenen zijn waarom studenten langer moeten studeren. Ook zijn er al tal van andere maatregelen genomen, zegt Weehuizen. "Waar de beperkte basisbeurs het langstuderen al ontmoedigt, wil de nieuwe coalitie dit verder bestraffen met maar liefst 3000 euro per jaar. Dat ook nog eens in combinatie met huurprijzen boven het maximale leenbedrag, stijgende collegegelden en hoge rente op de studiefinanciering."

Willekeur

Ook Anton Pijpers, bestuursvoorzitter van de Universiteit Utrecht, toonde zich uitermate kritisch bij de demonstratie. Hij hekelde vooral de willekeur waarmee de nieuwe coalitie wil bezuinigen. "Je bezuinigt niet op het onderwijs in de breedte", aldus Pijpers. "Dat is niet goed voor studenten. Het is niet goed voor de kwaliteit van het onderwijs. En het is niet goed voor de maatschappij."

Herdenkingsjaar slavernijverleden bijna voorbij, maar 'angel is er nog niet uit'

2 months 4 weeks ago

Hoop, emotie en blijdschap voerden de boventoon in het Oosterpark in Amsterdam toen koning Willem-Alexander op 1 juli 2023 het herdenkingsjaar slavernijverleden aftrapte met excuses. Nu, bijna een jaar later, is de stemming totaal anders. "Er is geen punt, geen komma, maar een backspace gezet met dit nieuwe kabinet dat eraan komt", zegt Mitchell Esajas van The Black Archives, een archief van zwart erfgoed.

In aanloop naar het herdenkingsjaar maakte toenmalig premier Rutte excuses voor het Nederlands slavernijverleden. "We doen dit, om staande op de drempel van een belangrijk herdenkingsjaar, samen de weg vooruit te vinden", zei Rutte op 19 december 2022. "We delen niet alleen het verleden, maar ook de toekomst. Dus zetten we vandaag een komma, geen punt."

Er kwam een bewustwordingsfonds, rehabilitatie voor de Curaçaose vrijheidsstrijder Tula, er is een begin gemaakt met een slavernijmuseum en er komt een Nationaal Herdenkingscomité. Ook waren er het hele jaar door activiteiten, van theater tot podcast, van discussies tot muzikale bijeenkomsten.

Maar de opbrengsten van het herdenkingsjaar worden binnen de zwarte gemeenschap wisselend bekeken. De scepsis van Esajas begon al met de woorden van koning Willem-Alexander, die bij de aftrap van het herdenkingsjaar vergiffenis vroeg voor het gebrek aan handelen van zijn voorouders bij deze misdaad tegen de menselijkheid. "Ten kon drai, tijden zijn veranderd", sprak de koning. "Maar niet in positieve zin", stelt Esajas, die doelt op de komst van een nieuw kabinet met de PVV als grootste partij.

'Slavernijgedram'

De vraag is dan ook hoe de afsluiting van het herdenkingsjaar op 1 juli in het Oosterpark zal gaan verlopen. De koning is dit jaar niet aanwezig, Kamervoorzitter Bosma (PVV) is dat wél. De man die in zijn rol als Tweede Kamerlid vorig jaar aangaf het bewustwordingsfonds een cadeautje voor linkse activisten te vinden.

"Het interesseert me helemaal niks, ga iets nuttigs doen met dat geld. Ik wil niet bewust gemaakt worden, stop daarmee. Het slavernijgedram is al jarenlang aan de gang. Het is 200 miljoen aan propaganda en indoctrinatie", zei Bosma destijds.

Toenmalig Tweede Kamerlid van BIJ1 Sylvana Simons, die eind vorig jaar de Kamer verliet, waarschuwde aan de vooravond van het herdenkingsjaar nog dat herstelmaatregelen van grotere waarde zijn dan symbolische woorden. "Het bewustwordingsfonds, het slavernijmuseum en investeringen in het onderwijs over het koloniaal en slavernijverleden zijn niet structureel en dragen niet bij aan de verbetering van de materiële realiteit van de nazaten", zei Simons. "Bewustwording is van wezenlijk belang maar de groep die de minste bewustwording nodig heeft, wordt nog altijd het hardst geraakt door de voelbare nalatenschap van de slavernij."

Nog niet klaar

Ook het Adviescollege Dialooggroep Slavernijverleden adviseerde in 2021 om te werken aan erkenning, excuses en herstel. Die eerste twee punten zijn er gekomen, maar herstel is er nog niet, stelt oud-voorzitter Dagmar Oudshoorn. "Mensen denken bij herstel aan betalingen, maar het is veel breder dan dat. Het is rechtzetten van wat er in het verleden is gebeurd en de doorwerking daarvan bestrijden. We zijn nog bij de komma, niet bij een punt."

Ook Oudshoorn ziet het risico op een 'backspace', waar Esajas het over heeft. "Of het een backspace zal zijn, moeten we gaan zien. Laten we zeggen dat voor de gemeenschap de aangekondigde aanwezigheid van Kamervoorzitter Bosma door zijn uitspraken wel een klap in het gezicht is."

'Excuses onomkeerbaar'

Demissionair minister Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap was verantwoordelijk voor het herdenkingsjaar slavernijverleden. Hij is minder pessimistisch. "Voor mij is dit het meest betekenisvolle wat ik als minister heb mogen meemaken. Veel mensen hebben zich gehoord en gezien gevoeld. Ik voel dat we met elkaar een drempel over zijn gegaan. De excuses van de premier en het vragen om vergiffenis door de koning zijn onomkeerbaar."

Of het uiteindelijke doel van het herdenkingsjaar slavernijverleden is behaald, daarover twijfelt voorzitter Linda Nooitmeer van het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis (NiNsee). "De angel is er nog niet uit, de sociaaleconomische achterstanden zijn nog niet ingelopen. De rehabilitatie van Tula, het op te richten slavernijmuseum, dat is allemaal mooi en belangrijk. Maar de vraag is - at the end of the day - of de meest kwetsbaren hiermee echt geholpen zijn."

Zo had zij graag meer geld naar onderwijs zien gaan, maar noemt ze het wel positief dát de 100 miljoen euro aan beleidsintensiveringen wordt uitgetrokken. Met de komst van het nieuwe kabinet hoopt Nooitmeer vooral bij lokale overheden stappen vooruit te kunnen zetten. "We gaan de schouders niet laten hangen."

'Hooggerechtshof Iran schrapt doodstraf rapper Toomaj Salehi'

2 months 4 weeks ago

De executie van de Iraanse rapper die uitgroeide tot een symbool van de protestgolf in het land in 2022 lijkt voorlopig van de baan. Zijn advocaat zegt dat het hooggerechtshof in Iran de opgelegde doodstraf heeft geschrapt. De advocaat geeft echter ook aan dat de juridische behandeling van de zaak nog niet is afgerond.

Er is nog geen officiële bevestiging over wat het hooggerechtshof heeft besloten in de zaak-Toomaj Salehi. De dertiger werd eind vorig jaar onverwachts vrijgelaten, maar in april van dit jaar veroordeeld tot de doodstraf. Daarmee is de mededeling van de advocaat op X vandaag de zoveelste verrassende wending in de zaak.

Salehi steunde met zijn muziek de massale protesten die uitbraken na de dood van 22-jarige Koerdisch-Iraanse vrouw Mahsa Amini in september 2022. De demonstranten kwamen in actie voor vrouwenrechten en het schrappen van de hoofddoekplicht in het openbaar.

Hardhandig neergeslagen

De maandenlange protesten werden met harde hand neergeslagen door het Iraanse regime. Een VN-mensenrechtenraad concludeerde dat dit gepaard ging met moord, ontvoering en verkrachting. Iran verwierp die beschuldigingen.

Rapper Salehi uitte in zijn teksten kritiek op het regime. Al voor de protestgolf losbrak, was hij veroordeeld wegens het "verspreiden van propaganda". Hij kwam op borgtocht vrij maar werd in 2022 dus opnieuw gearresteerd. Staatsmedia omschreven hem als een opruiende "demonstratieleider".

Eind 2023 vertelde de artiest in een video hoe hij werd gemarteld in de cel. Zijn benen en armen zouden zijn gebroken en hij zou 252 dagen in eenzame opsluiting hebben gezeten. Prominente internationale artiesten, zoals Coldplay en Sting, tekenden onlangs een petitie waarin werd opgeroepen tot vrijlating van Salehi.

Vijf verdachten Mallorcazaak in cassatie om schadevergoeding

2 months 4 weeks ago

Vijf van de zeven verdachten uit de Mallorcazaak, waarin de dood van Carlo Heuvelman centraal stond, gaan in cassatie tegen de uitspraak van het gerechtshof. Ze zijn het niet eens met de schadevergoeding die ze moeten betalen. Dat bevestigt Anis Boumanjal, advocaat van een van de verdachten, aan de NOS.

Het hof wees de toenmalige vriendin van Heuvelman een schadevergoeding van 218.057 euro toe, die door de vijf verdachten moet worden betaald.

Volgens Boumanjal ontbreekt "de juridische basis" voor de toekenning. Tegen RTL Boulevard zegt hij dat er "juridisch wel wat af te dingen valt" op "het gegeven dat zij afhankelijk was van zijn inkomsten". Daniel Fontein, advocaat van een van de andere verdachten, zegt tegen de redactie van het programma dat de vriendin niet bij Heuvelman stond ingeschreven. Ook waren de twee volgens Fontein geen fiscale partners.

Altijd gezwegen

De 27-jarige Heuvelman uit Waddinxveen werd in de zomer van 2021 op Mallorca zodanig mishandeld dat hij in coma raakte en enkele dagen later overleed. De verdachten waren leden van een vriendengroep uit Hilversum en omgeving die ook op Mallorca op vakantie waren. Zij hebben altijd gezwegen over wie er schuldig was aan de fatale mishandeling en er waren geen camerabeelden van.

In de zaak werd hoofdverdachte Sanil B. vrijgesproken van het medeplegen van doodslag op Carlo Heuvelman vanwege gebrek aan bewijs. Wel kreeg B. in hoger beroep een celstraf van 32 maanden, waarvan drie voorwaardelijk, voor poging tot doodslag op twee andere personen en voor openlijke geweldpleging. Die straf zat hij ten tijde van de uitspraak al grotendeels uit in voorarrest.

Uiteindelijk kregen behalve Sanil B. nog zes verdachten een straf opgelegd. Mees T. en Hein B. kregen 14 en 15 maanden cel voor openlijke geweldpleging, Kaan B. en Daan van S. kregen 11 maanden, waarvan 83 dagen voorwaardelijk, Lukas O. werd veroordeeld tot 18 dagen cel en een taakstraf van 240 uur en Stan F. kreeg een taakstraf van 110 uur.

Rotterdam sluit kade voor straatracers, 'alsof ik op Zandvoort moet slapen'

2 months 4 weeks ago

Rotterdam gaat de Rhijnspoorkade een deel van de week 's nachts afsluiten. De gemeente wil zo voorkomen dat de weg langs het water van de Nieuwe Maas wordt gebruikt voor illegale straatraces.

De weg wordt voortaan elke week afgesloten van donderdagavond tot en met zondagnacht. Vanavond worden er voor het eerst hekken gezet om mensen te weren. Over een maand zullen slagbomen de hekken vervangen, meldt de regionale omroep Rijnmond.

"Fantastisch. Ik ben er heel blij mee en we gaan de zomer in zonder herrie", zegt Anneke (achternaam bekend bij Rijnmond-redactie) die vlak bij de kade woont.

Anneke is een van de bewoners die eerder bij de gemeente aan de bel trokken naar aanleiding van de overlast, vooral in de weekenden. "Honderden auto's rijden een lus van het tankstation via de Maasboulevard, Tropicana en de Rhijnspoorkade", zegt ze. "Ze trekken hard op en claxonneren. Het lijkt wel alsof ik op Zandvoort moet slapen. Zo'n herrie."

Gebiedsverboden

De problematiek in Rotterdam is niet nieuw. In 2021 werden bewoners tegenover de Parkkade geteisterd door hangjongeren in auto's. Daarvoor 'gebruikten' ze de Witte de Withstraat en de Meent in hartje Rotterdam. Toen de gemeente ingreep door daar 30 kilometerzones in te stellen, camera's op te hangen, bloembakken op de weg te plaatsen en te dreigen met gebiedsverboden, verplaatsten de problemen zich naar de Maasboulevard en de parallel gelegen Rhijnspoorkade.

Vorig jaar zomer werden in Rotterdam nog bijna driehonderd 'verkeersaso's' beboet in Rotterdam. Zij maakten zich onder meer schuldig aan 'het maken van onnodig geluid' ofwel rijden in herriebakken, te hard rijden, rijden zonder rijbewijs of gordel en rijden in gestolen auto's, meldde de politie toen. Er werden boetes tot 3000 euro uitgedeeld.

Maar de overlast is daarmee niet voorbij. "Het zijn over het algemeen Volkswagens die helemaal uitgebouwd zijn met van die enorme pijpen aan de achterkant", zegt Annekes buurvrouw Yvette. "Motoren doen wheelies (balanceren op het achterwiel, red.) en je ziet hier echte straatracers. In het weekend gaat het soms tot 04.00 uur 's nachts door."

Geen thee drinken

De problemen beperken zich volgens Yvette niet tot geluidsoverlast. Ze ziet vaak ballonnetjes of lachgastanks. "Ze komen hier geen thee drinken. Ik heb ze zelfs op de motorkap zien snuiven."

Aan de politie ligt het niet, zeggen de twee bewoners. Agenten doen hun best om straatraces te voorkomen. Begin deze maand werden meer dan honderd voertuigen gecontroleerd, waarbij vier bestuurders zijn opgepakt voor rijden onder invloed; vier auto's en een motor zijn in beslag genomen.

Maar de controles zijn niet afschrikwekkend genoeg, zeggen de twee. Vanuit hun appartement zien ze een kat-en-muisspel tussen de auto's en politie. "Ze parkeren de auto's, doven de lichten of keren om en wachten tot de politie weer weg is. Na de controles trekken de auto's juist harder op. Het zijn treiteracties."

De bewoners hopen dat de afsluiting van de kade tot een eind aan de lawaaiige nachten leidt. Al is Yvette er niet gerust op. "Ik houd mijn hart vast", zegt ze. "Ik hoop dat de overlastgevers een andere plek gaan zoeken waar geen mensen wonen."

Minister Tunesië ontslagen vanwege vele doden bij de hadj

2 months 4 weeks ago

De Tunesische president Saied heeft zijn minister van Religieuze Zaken ontslagen, omdat bij de jaarlijkse pelgrimstocht naar Mekka, de hadj, 49 Tunesiërs zijn omgekomen. De minister zou nalatig zijn geweest bij het toezicht op de bedevaartgangers.

De meeste omgekomen Tunesiërs waren niet als pelgrim, maar als toerist naar Saudi-Arabië gereisd. Ze konden daardoor geen gebruik maken van speciale voorzieningen, zoals gekoelde wachtruimtes. In Saudi-Arabië was het tijdens de hadj - van vorige week vrijdag tot woensdag - extreem heet.

Volgens een telling van persbureau AFP bedraagt het totaal aantal doden tijdens de hadj meer dan 1100. In de voor moslims heilige plaatsen liep de temperatuur op tot boven de 50 graden. De autoriteiten in Saudi-Arabië wijzen alle verantwoordelijkheid voor de sterfgevallen van de hand. "Dit gebeurde onder moeilijke weersomstandigheden en extreme omstandigheden", zei een Saudische functionaris tegen AFP.

"Het is bijna niet te voorkomen dat er mensen overlijden", zei Ismail Ait Takassit (39) uit Utrecht, die dit jaar de hadj volbracht:

Om aan de hadj te kunnen meedoen is een speciale vergunning nodig. Vanwege de kosten reizen veel pelgrims op eigen kosten naar Saudi-Arabië om illegaal mee te doen. Dit jaar zouden dat er 400.000 zijn geweest. Zij konden geen gebruikmaken van gekoelde tenten of bussen, of slechts tegen de betaling van een torenhoog bedrag in steekpenningen.

Voor veel van hen zat er daardoor niets anders op kilometers lang in de brandende zon naar de volgende bestemming te lopen, langs routes die pelgrims die wel zijn geregistreerd met de bus afleggen. Getuigen zagen mensen van uitputting instorten en omgekomen bedevaartgangers langs de kant van de weg liggen.

Effeniya

De BBC sprak met de familie van de 70-jarige Effeniya, een Egyptische weduwe die de hadj niet overleefde. Ook zij reisde op een toeristenvisum, omdat ze geen duizenden euro's kostende vergunning kon betalen. Voor de helft van de prijs kon ze terecht bij een reisagent die zei dat hij een vijfsterrenarrangement voor haar had.

Op de eerste dag van de hadj zette de bus haar af op 12 kilometer van de berg Arafat, die de pelgrims moeten beklimmen en waar ze de hele dag moeten doorbrengen. "Ze moest de hele weg te voet afleggen", zei haar zoon Tariq tegen de BBC. "Elke keer dat ik met haar videobelde, goot ze water op haar gezicht. Ze kreeg geen adem. In ons laatste gesprek was ze uitgeput."

"Kort voor ze stierf belde ze mijn broer", zei dochter Manal. "Ze zei hem dat haar ziel haar lichaam verliet. Ik wou dat ik bij haar kon zijn." Haar moeder stierf op een straathoek waar ze een schaduwplek had gevonden. De kinderen vinden troost in de gedachte dat ze in Mekka is begraven, zoals ze zelf graag wilde. "Haar wens is uitgekomen."

Onderzoek

Egypte is een onderzoek gestart naar de vele sterfgevallen tijdens deze hadj. Bedrijven die reizen voor niet-geregistreerde pelgrims aanboden, lopen de kans gestraft te worden. Zeker 530 Egyptenaren kwamen om, enkele tientallen worden vermist.

Dit jaar deden 1,8 miljoen moslims mee aan de hadj. 1,6 miljoen van hen kwamen uit het buitenland.

Alle doppen verplicht aan de fles: goed voor het milieu, maar wel irritant

2 months 4 weeks ago

"Vet irritant", "niet fijn drinken met zo'n ding tegen je mond" tot "handig, want zo raak je hem niet kwijt". Het is veel mensen opgevallen dat doppen tegenwoordig aan verpakkingen vastzitten. Vanaf volgende maand is dat verplicht in de Europese Unie.

De maatregel is bedoeld om zwerfafval tegen te gaan en drankproducenten hebben er heel wat werk ingestoken.

"We zijn begonnen met de dop te ontwikkelen, zodat die goed past op de fles en makkelijk is in gebruik. Daarna zijn we pilots gaan draaien en daarna zijn we productielijnen gaan ombouwen. Daar komen significante investeringen bij kijken", zegt Karlijn in 't Veld, de hoogste baas van Coca-Cola Nederland.

Iedereen doet het

In Coca-Cola's thuisland Verenigde Staten zijn de doppen nog los van de colaflessen. Het is dus de vraag of de verandering hier er ook was gekomen zonder de verplichting vanuit de EU. "We staan er echt achter want we zien dat er minder doppen in het milieu terechtkomen", zegt in 't Veld. "En de hele industrie doet mee. Iedereen die dranken op de markt brengt, zorgt dat z'n doppen aan de flessen blijven zitten."

Verpakkingsproducent Tetra Pak begon al vijf jaar geleden met de ontwikkeling van de nieuwe dop. Het bedrijf deed ook uitgebreid consumentenonderzoek. Het was volgens woordvoerder Peter Heida een enorme klus om ervoor te zorgen dat zo'n 1000 vullijnen bij diverse klanten op tijd werden omgebouwd. "Want het lijkt - vanuit Brussel gezien - een kleine aanpassing, maar logistiek was het een behoorlijke operatie."

Hij weet wat de consument vooral wil: "Dat de verpakking makkelijk open- en dichtgaat, en dat het uitschenken eenvoudig is. Dus je kunt de dop eerst openen en hem dan een halve slag draaien, zodat hij niet in de schenk-flow zit." Hij erkent dat mensen die willen drinken uit een kleine verpakking, die vastzittende dop enorm irritant zullen vinden. "Ja, dat wordt een tijdje wennen inderdaad. Maar het idee is dat ook in die gevallen de dop dus aan de fles blijft. Want dan pas help je het milieu", aldus Heida.

Drankproducenten zeggen dat er consumententesten zijn gedaan, toch zijn bijvoorbeeld reumapatiënten niet blij met de nieuwe doppen. "Vanwege het plastic ringetje hebben ze een minder groot draaioppervlak dan de losse doppen, zegt een woordvoerder van Reuma Nederland. "Dat zorgt ervoor dat er minder grip is om de dop open te kunnen draaien." De organisatie stelt vast dat duurzaamheidsinnovaties vaak alleen worden getest op mensen die niks mankeren.

En dan zijn er ook nog mensen die de doppen verzamelen om daarmee geld in te zamelen voor goede doelen, zoals Dickij's Doppen Depot Culemborg. "Ik heb nu al 2000 kilo minder doppen dan een jaar geleden, zegt Dickij Vroege. Dat scheelt haar 500 euro opbrengst. Ze raadt mensen aan om de dop er toch af te halen en om die bij haar in te leveren.

"Mensen denken dat ze geen statiegeld krijgen als ze de dop niet inleveren, maar dat is niet zo. Gewoon eraf halen, met een mesje eventueel maar wel voorzichtig natuurlijk."

Bij recyclebedrijven merken ze dat er veel meer flessen binnenkomen met de dop erop. Daar staan ze niet om te springen, omdat de prijzen voor het materiaal dat van de doppen kan worden gemaakt laag zijn.

"Een groot deel van de doppen gaat naar klanten die er nieuwe verpakkingen van maken, maar ook een groot deel gaat de oven in", zegt Dennis van Kroonenburg, werkzaam bij Wellman Recycling.

"Op de dop staat recycle me, maar dan moeten de technologie en het proces wel zo zijn ingericht dat dat ook gebeurt. Ik richt mij nu op de grondstof waar de flessen uit bestaan, dat is dus niet de dop."

Om de doppen goed te kunnen recyclen moeten er extra machines worden aangeschaft en dat loont met de huidige prijzen niet. Het helpt volgens Van Kroonenburg ook niet dat verpakkingsproducenten veel van hun plastic uit Azië halen, waar de prijzen een stuk lager liggen dan hier.

Bergen houtsnippers bieden Pinkpopgangers droge voeten

2 months 4 weeks ago

Met vrachtwagens en bulldozers heeft de organisatie van Pinkpop de festivalweide in Landgraaf vannacht voorzien van een dikke laag houtsnippers. "Zo moeten uitglij-incidenten en moddervoeten grotendeels voorkomen worden", schrijft L1 Nieuws.

Het festival ging gisteren om 12.00 uur van start. Aanvankelijk scheen de zon, maar in de loop van de middag vielen zware buien waarbij het toch al doornatte Megalandterrein veranderde in een modderpoel.

Aanvankelijk beïnvloedde dat de sfeer niet. "Iedereen heeft gewoon een poncho aan en de mensen gaan gewoon door", aldus een verslaggever van L1 Nieuws gisteren. "Bij een regenbui zie je dat veel bezoekers even gaan schuilen, maar er blijven er ook genoeg vooraan bij de podia staan om hun favoriete artiest te zien."

Allesbehalve druk

Maar gisteravond, na urenlange regen, veranderde de sfeer. "Het is heel slecht weer en het blijft maar doorgaan. Ik heb geen aantallen, maar ik zie dat veel mensen toch al weg zijn. Het terrein is allesbehalve druk of vol", aldus dezelfde verslaggever.

Vandaag en morgen is het festival vrijwel uitverkocht. Op beide dagen worden 70.000 bezoekers verwacht. Er wordt in Zuid-Limburg opnieuw regen voorspeld, zij het niet zoveel als gisteren.

Of de al even natte camping, waar veel festivalgangers overnachten, vandaag net als het festivalterrein wordt voorzien van een laag houtsnippers is niet bekendgemaakt.

Zes jaar na sluiting wordt geruchtmakende camping Fort Oranje geveild

2 months 4 weeks ago

Camping Fort Oranje in Rijsbergen wordt komende week geveild. Zes jaar na de gedwongen sluiting hoopt de gemeente zo het bedrag terug te verdienen dat is uitgegeven voor de jarenlange handhaving, de ontruiming en het beheer van de camping. De kosten worden geschat op vijf miljoen euro.

"De gemeente Zundert pakt nu door en ziet mogelijkheden om nog dit jaar tot afronding van de procedures rond Fort Oranje te komen", zegt burgemeester Joyce Vermue bij Omroep Brabant. "Het wordt tijd dat we het gebied rust voor de langere termijn gaan bieden."

Fort Oranje begon ooit als een familiecamping, maar ontwikkelde zich tot wat de gemeente een "criminele woonwijk" noemde. De camping was een broedplaats geworden van drugscriminaliteit, prostitutie en mensenhandel, waar ongeveer 600 mensen "onder schrijnende omstandigheden" leefden. De GGD concludeerde destijds "dat niemand in Nederland in deze omstandigheden mag leven".

In 2017 besloot de gemeente Zundert beslag te laten leggen op de camping en het beheer over te nemen. Even later volgde de ontruiming, een jaar later werd de camping definitief gesloten.

De veiling staat voor komende woensdag op de rol. Het is daarna aan de hoogste bieder te bepalen wat de toekomst van de voormalige camping wordt, zegt de gemeente. Er zijn twee voorwaarden: de nieuwe eigenaar moet van onbesproken gedrag zijn en zich houden aan het bestemmingsplan (recreatie).

De burgemeester hoopt dat de vijf miljoen euro die is uitgegeven op een of andere manier terugkomt. "De kosten die wij hebben gemaakt, is publiek geld en dat dient terug te komen naar onze gemeenschap", zegt ze.

Gemeente zelf eigenaar

Geïnteresseerden in de overname van de camping mogen een bod doen nadat ze een borg van 25.000 euro hebben gestort. Dinsdag kunnen zij het terrein bezichtigen. Over hoeveel mensen zich al hebben aangemeld, doet de gemeente geen mededelingen. Ook het antwoord op de vraag of de gemeente zélf de nieuwe eigenaar zou kunnen worden, gaat de burgemeester liever uit de weg: "Theoretisch bestaat die mogelijkheid, maar wij gaan uit van de hoogste bieder voor het terrein en die krijgt voorrang."

Overigens zal de nieuwe eigenaar het perceel moeten delen met zes bewoners die permanent op de camping wonen. Zij hebben de grond eerder gekocht van voormalig eigenaar Cees Engel. "Bieders zijn daarvan op de hoogte, het is voor hun rekening en risico hoe ze hiermee omgaan", zegt burgemeester Vermue.

Oekraïense energievoorzieningen verder beschadigd door Russische aanval

2 months 4 weeks ago

Rusland heeft opnieuw een grootschalige luchtaanval uitgevoerd op Oekraïne. Onder meer energie-infrastructuur in het zuiden en westen van het land is getroffen, melden de Oekraïense autoriteiten. Als gevolg van zulke gerichte aanvallen kampen burgers vaker met stroomuitval of een gebrek aan gas.

Het Russische leger stelt dat een reeks militaire doelwitten verspreid over Oekraïne is geraakt. Erkend wordt dat (energie)infrastructuur een doelwit is voor drones en raketten. Het Kremlin noemt dat een vergelding voor Oekraïense aanvallen op Russisch grondgebied, zoals die van de nacht ervoor.

In West-Oekraïne troffen Russische raketten een gasinstallatie. Er wordt gesproken over schade, maar de omvang is onduidelijk. Als gevolg van de aanval moet een recordhoeveelheid energie worden geïmporteerd, zegt het ministerie van Energie.

Langer dagelijks zonder stroom

In mei voerde Oekraïne dagelijkse black-outs in, om zuiniger om te springen met de resterende energie. Industriebedrijven en burgers hadden aanvankelijk dagelijks zo'n 2,5 uur geen stroom. Volgens de krant Kyiv Independent is het aantal stroomloze uren daarna fors verhoogd, vanwege aanvullende aanvallen.

Afgelopen nacht werden twaalf van de zestien Russische raketten neergehaald, stelt het Oekraïense leger in een verklaring. Ook zouden alle dertien kamikazedrones uit de lucht zijn gehaald. Het is nog onduidelijk hoeveel Oekraïense slachtoffers er zijn gevallen. Bij een aangevallen energiecentrale in de regio Zaporizja zijn twee medewerkers gewond geraakt, zegt hun werkgever.

Olieraffinaderijen in Rusland aangevallen

In de nacht van donderdag op vrijdag viel Oekraïne onder meer olieraffinaderijen over de grens in Rusland. Met drones werden installaties in en rondom de Russische steden Bryansk en Krasnodar getroffen, meldt het Oekraïense leger. Ook een opslagplaats voor Iraanse kamikazedrones zou zijn verwoest.

Het Russische bombardement van afgelopen nacht was zeker de achtste grootschalige raket- en droneaanval in enkele maanden tijd. In de nacht van woensdag op donderdag werden eveneens energievoorzieningen beschoten. De Oekraïense capaciteit om energie op te wekken is naar schatting sinds maart gehalveerd. Behalve voor burgers leidt dit ook tot problemen voor de Oekraïense defensie-industrie.

Washington geeft Oekraïne voorrang bij de levering van Patriot-luchtverdedigingsraketten, maakte het Witte Huis deze week bekend. Kyiv heeft de afgelopen tijd meer afweersystemen en munitie gekregen van bondgenoten.

Terugkeer van eerste bemande ruimtevlucht met Boeing Starliner uitgesteld

2 months 4 weeks ago

NASA heeft de terugkeer van de ruimtecapsule Starliner naar de aarde uitgesteld. De Amerikaanse organisatie wil eerst de problemen die bij het ruimteschip van Boeing aan het licht zijn gekomen nader onderzoeken. De terugkeer stond gepland voor komende woensdag, maar is nu uitgesteld tot nader order.

De Starliner vertrok begin deze maand naar het ISS, met twee NASA-astronauten aan boord: Barry Wilmore (61) en Sunita Williams (58). Het was de eerste keer dat het ruimtevaartuig vertrok met mensen aan boord. Eerder waren er al tests uitgevoerd met poppen aan boord.

Zo verliep de lancering van de Starliner:

Wilmore en Williams wisten een paar dagen later de Starliner aan het ISS te koppelen. Dat ging echter niet zonder slag of stoot. Zo werd een klein heliumlek gevonden. Die stof is belangrijk voor de brandstofleidingen van de stuwraketten.

Met vijf van die stuwraketten waren ook problemen gevonden. Door vier van de raketten weer aan de praat te krijgen, konden Wilmore en Williams toch koppelen aan het ruimtestation.

Meerdere keren uitgesteld

Het plan was dat de twee minimaal acht dagen in het ISS zouden blijven en dan zouden terugkeren met de Starliner. Die terugkeer is inmiddels echter al meerdere keren uitgesteld. Dit keer is geen nieuwe vertrekdatum genoemd. NASA wil eerst goed kijken naar de problemen die op de heenweg met de Starliner zijn ontstaan.

Eerdere, onbemande tests met de Starliner liepen ook niet vlekkeloos. Bij de laatste testvlucht, in 2022, werden ook problemen gevonden met de stuwraketten. Het ruimtevaartuig kwam wel succesvol terug naar de aarde.

De Starliner van Boeing moet het tweede Amerikaanse ruimteschip worden waarmee NASA astronauten naar het ISS kan vervoeren, naast de Crew Dragon van SpaceX. Er gaan ook astronauten naar het ISS met de Russische Sojoez.

Door de commerciële initiatieven van SpaceX en Boeing is NASA niet meer afhankelijk van die Russische Sojoez-capsules. Daarnaast werkt NASA ook nog zelf aan een capsule, genaamd Orion.

Millennia oude boot gevonden met lading kruiken aan boord voor kust Israël 

2 months 4 weeks ago

Op een kleine 100 kilometer van de kust van Israël is een bijzondere archeologische vondst gedaan. Op zo'n 1800 meter diepte is een vrachtschip van 3300 jaar oud gevonden. Nooit eerder werd zo'n oud schip zo ver uit de kust gevonden, stelt de Israëlische archeologie-instantie IAA.

"De ontdekking van dit schip verandert ons beeld van de scheepvaart in de oudheid", citeert persbureau AP een van de onderzoekers. Tot nu toe werd aangenomen dat zeelieden in de bronstijd (grofweg de periode van 3000 tot zo'n 800 voor Christus) altijd land in zicht hielden. Op deze manier konden ze de kust volgen op weg naar de volgende haven.

Maar het recent gevonden zeilschip bevond zich op 90 kilometer afstand van de kust. Dat is te ver om nog land te zien. Mogelijk oriënteerden de opvarenden zich op basis van de zon en sterren. De onderzoekers noemen dat een nieuw inzicht, maar geven ook aan dat er meer onderzoek nodig is.

Bekijk hieronder de beelden van het wrak op de zeebodem en de kruiken die naar boven zijn gehaald:

Het houten schip is zo'n dertien meter lang en verkeert in relatief goede staat. De lading aan boord, honderden aardewerken kruiken, is volgens de IAA ook nog intact. De inhoud is waarschijnlijk olie en fruit.

De vondst is gedaan door Energean, een bedrijf dat gas wint uit de zeebodem. Een zeerobot van het bedrijf had het wrak gezien bij een inspectie. Vermoedelijk is de boot gezonken na een storm. Een andere mogelijkheid is dat het schip is vergaan na een aanval door piraten.

Er zijn vooralsnog geen plannen om het wrak op te duiken. Wel zijn twee kruiken uit het ruim naar boven gehaald voor onderzoek. De voorwerpen zijn waarschijnlijk gemaakt door Kanaänieten, een volk dat in deze regio leefde.

Gezocht: lange holkruin, Delftsche groenpoot en dikke Leidsche winter voor zadenbank

2 months 4 weeks ago

Delftsche korte groenpoot. Of dikke Leidsche winter. Misschien lange holkruin, ook bekend als Utrechtsche platkop. Heeft iemand daar ergens nog levensvatbare zaadjes van liggen op zolder? Wetenschappers zoeken zaden van gewassen die tussen 1850 en 1950 in Nederland werden verbouwd en gegeten.

"Oude gewassen vertellen iets over onze geschiedenis", zegt Lana de Bruijn van de genenbank van het Centrum voor Genetische Bronnen Nederland (CGN). "De schilderijen van Rembrandt en Van Gogh zijn cultureel erfgoed en oude gewassen zijn onderdeel van ons biocultureel erfgoed."

Neem bijvoorbeeld de grosse brune paresseuse. "Dat is een soort botersla die in de 20e eeuw werd geteeld in glazen kassen. In het midden van zo'n kas stond gewoon een kacheltje, zodat mensen ook in het vroege voorjaar al iets te eten hadden."

Een deel van de oude gewassen is door schaalvergroting afgedankt en in de vergetelheid geraakt, zegt onderzoeker Robbert van Treuren van het CGN. De opbrengst of de voedingswaarde was bijvoorbeeld te laag. Nu roept het CGN de hulp van het publiek in om oude zaden in handen te krijgen.

Gele komkommers

Het CGN maakte een lijst van 350 zogeheten 'erfgoedrassen'. Onderzoekers bekeken catalogi met gewassen die tussen 1850 en 1950 in Nederland werden verkocht. Ze selecteerden de rassen die belangrijk waren, bijzondere eigenschappen bezaten of een bijzonder verhaal vertellen.

Wat opvalt is hoe sterk groenten en fruit door de tijd zijn veranderd. Komkommers smaakten bijvoorbeeld tot ongeveer 1960 bitter en de 19e-eeuwse 'lange gele tros' kleurde oranjebruin als hij overrijp was. De rijpe versie van de 20e-eeuwse aurea-komkommer was geel.

Naast interessante verhalen bevatten de oude rassen ook waardevolle eigenschappen. "De gewassen die nu in de winkel liggen zijn erg uniform. De erfgoedrassen bevatten unieke eigenschappen die van pas kunnen komen als je nieuwe, weerbare rassen wilt maken", zegt De Bruijn.

Het Centrum voor Genetische Bronnen Nederland kweekte een aantal erfgoedrassen:

Het grootste deel van de erfgoedrassen is veiliggesteld. Zaden van ongeveer 300 erfgoedrassen zijn beschikbaar bij zaadleveranciers of zijn opgeslagen in de zadenbank in Wageningen, waar 24.000 zakjes van allerlei verschillende soorten oude en nieuwere zaden bij - 20 °C worden bewaard.

Er staan nog zo'n vijftig erfgoedrassen op een verlanglijstje. "Daar hebben we geen zaden van kunnen vinden. Niet in onze eigen zadenbank, niet bij zaadverkopers en ook niet bij buitenlandse zadenbanken. Daar willen we dus de hulp van het publiek bij, nu mensen misschien nog ergens in huis oude zaden hebben die nog niet dood zijn gegaan of zijn weggegooid", zegt de Bruijn.

Vandaag komen de wetenschappers met een top-5 van 'most wanted' rassen. Die groentes staan bovenaan het wensenlijstje omdat ze vanwege hun namen en plek van oorsprong het meest tot de verbeelding spreken.

Bijvoorbeeld de kennemerland, een watermeloen die veel in Nederland werd geteeld onder platglas, een soort lage kas. Deze meloensoort zou goed tegen ziekten kunnen, maar is in de jaren 70 verdreven door import.

Afbeeldingen van een aantal erfgoedrassen die in oude catalogi van zaadhandelaren te vinden zijn:

Een andere soort waar De Bruijn heel graag zaden van in handen zou krijgen is de Delftsche groene kortpoot; een kleine soort bloemkool die vroeg in het seizoen geoogst kan worden. Doordat hij vroeg volgroeid is, heeft een droge zomer minder impact op dit gewas.

Een aantal erfgoedrassen is dit jaar in levende lijven te zien in Wageningen. In een speciale tuin groeien daar de grosse brune paresseuse en verschillende oude erwtjes en granen.

Meerdere kolen werden daar slachtoffer van de vele slakken die er dit natte voorjaar zijn. Opvallend genoeg bleef de Sappemeersche spitskool die in 1923 in de handel kwam onaangeroerd.

"Dat is weer een voorbeeld van een eigenschap die in zo'n oud ras kan zitten", besluit De Bruijn. " Dat maakt het de moeite waard om erfgoedrassen te bewaren."

Wekdienst 22/6: Roze Zaterdag in Groningen • België in actie op EK voetbal

2 months 4 weeks ago

Goedemorgen! Een volle sportdag vandaag, met natuurlijk weer nieuwe EK-wedstrijden op de planning en Max Verstappen probeert poleposition te veroveren in Spanje.

Eerst het weer: de meeste bewolking is in het zuiden, met ook kans op enkele buien. In het noorden blijft het droog en schijnt geregeld de zon. Het wordt zo'n 19 tot 21 graden. Na vandaag volgt er zonnig en droog zomerweer.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Dit is er vannacht gebeurd:

Barcelona gaat het verhuren van appartementen aan toeristen verbieden. De burgemeester van de Spaanse stad, Jaume Collboni, zegt dat eind 2028 alle vergunningen moeten zijn ingetrokken van de ruim 10.000 appartementen die nu geregistreerd staan als verhuurbaar.

Aanleiding voor het verbod zijn de almaar stijgende huren en huizenprijzen als gevolg van de toename van het aantal woningen dat verhuurd wordt via platforms als Airbnb. De afgelopen tien jaar zijn de huren met 68 procent gestegen en de huizenprijzen met 38 procent. Daardoor is het voor inwoners, met name jongeren en mensen met lagere inkomens, steeds moeilijker geworden om aan een woning te komen.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Kater Vito wist waarschijnlijk niet wat hem afgelopen week overkwam. Het dier sprong in een vrachtwagen in het Groningse Appingedam en klom 175 kilometer verderop bij Hengelo pas weer uit de truck, is te lezen bij Omroep Gelderland.

Vito was vervolgens een aantal dagen zoek. Het baasje van de kater reisde naar Hengelo om hem te zoeken en met succes. Vito is inmiddels weer thuis in Appingedam.

Fijne zaterdag!