Aggregator

Een modern Russisch fregat met hypersonische raketten heeft een doortocht gemaakt door Het Kanaal. Het schip werd tijdens zijn reis geschaduwd door Britse marineschepen. Ook de Nederlandse marine bevestigt het schip te hebben gevolgd op zijn reis. Op beelden die zijn vrijgegeven door de Russische marine is bijvoorbeeld een Nederlands kustwachtvliegtuig te zien en volgens een Nederlandse marinewoordvoerder waren er ook enkele Nederlandse schepen bij betrokken.

Onder internationale scheepvaartwetten is het Rusland toegestaan Het Kanaal te doorkruisen, ook met marineschepen. Het is wel gebruikelijk dat de strijdkrachten van omringende landen die vaartuigen nauwlettend volgen. "Het gebeurt wel vaker", zegt een woordvoerder van de Nederlandse marine. "Vanwege de situatie in de wereld worden ze wel wat meer in de gaten gehouden."

In dit geval ging het om de gloednieuwe Admiraal Golovko, die voor het eerst een lange reis maakt. Het schip van de Noordelijke Vloot, vernoemd naar een admiraal uit de Tweede Wereldoorlog, werd in december opgeleverd en voer begin deze maand uit van de basis in Severomorsk voor een wereldreis. De afgelopen dagen voerde het multifunctionele fregat al trainingen uit in de Barentsz- en Noordzee.

In een persbericht schrijft de Russische marine dat de Golovko ook in Het Kanaal oefeningen deed, zoals anti-terreurtrainingen en ontwijkingsmanoeuvres voor aanvallen vanaf zee en uit de lucht. De Noordelijke Vloot liet eerder al weten dat de reis bedoeld is om "de aanwezigheid van de marine te verzekeren in verafgelegen strategische wateren".

Doorvaart verzekeren

Internationale marines laten zich vaker zien op internationale vaarroutes om zich te verzekeren van de doorgaanbaarheid ervan. Zo koos de Zr. Ms. Tromp eerder dit jaar nog een route tussen Taiwan en China door om het internationale recht van vrije doorvaart in de Straat van Taiwan te benadrukken.

Sinds de Koude Oorlog varen de Russen zo al met enige regelmaat door Het Kanaal. In september begeleidde de Britse marine nog vier Russische schepen door die zeestraat. "Door zichtbaar en consequent aanwezig te blijven laat de Royal Navy toewijding zien aan het NAVO-bondgenootschap en de maritieme veiligheid", verklaarde een marinewoordvoerder eerder over het volgen.

"Het Kanaal is een van de drukste vaarroutes wereldwijd. Het nauwlettend volgen van Russische oorlogsschepen in Britse wateren en omliggend gebied, zorgt ervoor dat ze zich aan de zeewetten houden en schrikt kwalijk gedrag af."

Nieuwe generatie raketten

Nieuw aan de doorvaart van de afgelopen dagen is dat de Golovko is uitgerust met hypersonische Zircon-raketten. Die nieuwe generatie kruisraketten zijn door hun hoge snelheid moeilijk te onderscheppen.

De Zircons hebben een bereik van 900 kilometer. Omdat ze een snelheid van 10.000 kilometer per uur kunnen halen, heeft een tegenstander nauwelijks tijd om te reageren als ze worden afgevuurd. Ook maakt afweergeschut minder kans om de raketten uit de lucht te schieten.

De raketten zijn vooral bedoeld om in te zetten tegen andere schepen, maar Rusland maakt er sinds begin dit jaar ook gebruik van voor aanvallen op gronddoelen in Oekraïne.

Rusland publiceerde in 2022 beelden van een Zircon-test door een zusterschip van de Golovko:

VMware heeft aangekondigd dat de desktopvirtualisatieproducten Fusion en Workstation vanaf 11 november gratis beschikbaar worden voor alle particuliere en zakelijke gebruikers. Ook onderwijsinstellingen krijgen gratis toegang tot beide platforms.

(Telecompaper) 1&1 has again slightly lowered its estimate for service revenues this year, to EUR 3.31 billion from a previous estimate of EUR 3.33 billion...

According to [MTSI], if you used a Z80 chip back in the 1980s, it almost certainly passed through the sole Fairchild Sentry 610 system that gave it the seal of …read more

Nuki introduceert de Smart Lock Ultra. Dat is een kleiner, sneller en krachtiger slot dan de voorgangers en heeft een eigen cilinder die werkt op Europese deuren. Het slot met cilinder kost 349 euro. Daarnaast gaat het bedrijf vanaf de zomer van 2025 Tap To Unlock ondersteunen.

Valve heeft bekendgemaakt dat er een exclusieve witte editie van de Steam Deck verschijnt. Het model is technisch identiek aan de reguliere Steam Deck OLED met 1TB opslag, maar onderscheidt zich door een witte behuizing.

Forensisch specialisten hebben sterke aanwijzingen dat er menselijke resten zijn gevonden in de woning in Heerhugowaard waar door de politie wordt gezocht naar overblijfselen van de in 2021 verdwenen Albert Visser. Een 31-jarige man uit Heerhugowaard is opgepakt.

De politie zegt tegen de NOS dat de sporen in de woning zijn gevonden, niet in de tuin. Verder onderzoek moet uitwijzen of het inderdaad menselijke resten zijn en van wie. Of de aangehouden man de zoon is van Albert Visser, wil de politie niet bevestigen.

Financieel conflict

De destijds 67-jarige Albert Visser werd in oktober 2021 door een vriend als vermist opgegeven bij de politie. Negen maanden nadat hij voor het laatst was gezien. Hij woonde in het huis dat nu wordt onderzocht. De politie ging destijds niet direct uit van een misdrijf, maar doet dat inmiddels wel.

De zoon kocht drie jaar geleden het huis van zijn vader die vervolgens een kamer bij hem huurde. Er ontstond een hooglopend financieel conflict tussen de twee. Toen de rechtszaak begin 2021 diende, kwam Visser al niet meer opdagen.

Dagboek

De politie vond eerder al een dagboek van de verdwenen man, waarin hij dagelijks de meterstanden noteerde. De laatste keer dat hij dat deed was op 10 januari 2021. "Omdat er sindsdien geen enkel teken van leven meer van hem is vernomen, is het zeer aannemelijk dat hij er niet meer is", aldus de politie.

De politie besteedt vanavond in het tv-programma Opsporing Verzocht aandacht aan de zaak.

(Telecompaper) Apple has rolled out a new feature that allows users to share the location of an AirTag or Find My network accessory in real time with third parties such as airlines...

De OpenID Foundation heeft negen OpenID Connect-specificaties formeel erkend als ISO/IEC-standaarden. Deze ontwikkeling komt ruim tien jaar na de initiële publicatie van de definitieve specificaties in 2014.

Bij een woning in Barendrecht is vannacht opnieuw een explosie geweest. Het is de derde keer in korte tijd dat het raak is op hetzelfde adres.

De explosie was rond 02.30 uur bij de woning aan de Mandenmakerij. Niemand raakte gewond. Wel raakte de deur beschadigd en is een ruit gesprongen, meldt Rijnmond. Voor zover bekend is de dader nog op de vlucht. Het onderzoek is nog in volle gang.

Vorige week ging ook al twee keer een explosief af bij het huis. De eerste keer gebeurde dat in de nacht van zondag op maandag. Toen brak er ook brand uit en raakten twee auto's beschadigd. Een dag later was er rond 23.00 uur opnieuw een explosie.

Na de tweede explosies liet de gemeente Barendrecht weten beveiligingscamera's te plaatsen in de straat.

Kijkers die gisteren even na 21.30 inschakelden op NPO 1 keken misschien even wat vreemd op. Ze vielen in een live-nieuwsuitzending met Tijs van den Brink over een grote stroomstoring in de provincies Utrecht, Zuid-Holland en Zeeland, compleet met verslaggevers, een tafel met deskundigen, premier Schoof en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV).

Maar het was allemaal nep. Dat werd voor de kijkers van Black-out die erin trapten pas duidelijk toen onder in beeld de tekst verscheen: "Let op! Deze gebeurtenissen zijn niet echt, maar geven een realistisch beeld van de gevolgen van grote stroomuitval."

De bedoeling

"Alles was zo realistisch mogelijk", zei regisseur Hans de Kleine in NOS Met het Oog op Morgen. "Ik wilde dat die uitzending live zou zijn om de mensen die aan tafel zouden aanschuiven de urgentie mee te geven van dit gebeurt echt. Dus iedereen moest mee in die rol." Dat moest bij de kijker het bewustzijn creëren dat dit werkelijk realiteit kan worden.

In de research ontdekten de makers dat het niet de vraag is of er een grootschalige stroomstoring kan komen, maar wanneer. "Het zou in theorie morgen kunnen gebeuren", zei De Kleine. "Hoe voorbereid ben je dan? Dat wilden we op een bepaalde manier communiceren. Vandaar dat we voor die vorm hebben gekozen."

Vrije hand

De Kleine zei dat hij en zijn collega's ondanks de medewerking van het kabinet volledig de vrije hand hebben gehad. "Maar we wilden wel dat het verhaal de scenario's zouden volgen die gehanteerd worden door bijvoorbeeld de NCTV." In de scenario's die de overheid gebruikt staat onder meer dat mensen aan het plunderen slaan, dat telefoonmasten uitvallen en dat in ziekenhuizen de gevolgen voelbaar worden.

De makers moesten vaststellen dat er bij de overheid zelf ook verbeterpunten zijn. Zo werkte de gemeente Utrecht aan de uitzending mee. De crisisbeheersingsafdeling bleek op de 21e verdieping van het stadskantoor te zitten. Dat is een probleem als ook de lift het niet meer doet. "Dat was een leuk inzicht voor de crisismanagers daar."

Verwend

De Kleine stelde in de voorbereiding vast dat de inwoners van Nederland slechter op crisissituaties zijn voorbereid dan mensen in het buitenland. "Wij Nederlanders zijn heel erg verwend dat alles het altijd maar doet. En als dat niet zo is, gaan we ervan uit dat het binnen twee uur is opgelost. Inmiddels is de wereld aan het veranderen."

De belangrijkste les voor De Kleine was dat hij ook zelf niet goed is voorbereid op langdurige stroomuitval of een andere crisissituatie. Je moet je voorbereiden op de eerste 72 uur, beaamde hij. "Eten, drinken, kaarsen, cash geld en noem maar op. En zorgen dat je een plan hebt dat je ook met je gezin besproken hebt."

(Telecompaper) Vodafone reported higher revenues for the first half of its fiscal year, as growth in Africa and Turkey helped offset the slowdown in its biggest market, Germany...

Shell hoeft zich niet extra in te spannen om de uitstoot van schadelijke stoffen te verminderen. Het gerechtshof in Den Haag veegt in een hoger beroep een eerdere uitspraak van de rechtbank van tafel.

Milieudefensie had in 2021 via de rechter afgedwongen dat Shell de uitstoot van CO2 versneld moest terugdringen. Die uitspraak was internationaal geruchtmakend en er was dan ook veel aandacht voor het hoger beroep.

In de uitspraak van het hof leek het balletje in eerste instantie diezelfde kant op te rollen. De rechter herhaalde dat bescherming tegen klimaatverandering een mensenrecht is.

"Juist producten van ondernemingen als Shell hebben een klimaatprobleem teweeggebracht", stelde het hof. Shell heeft een eigen verplichting om meer te doen tegen klimaatverandering dan wettelijk is vastgelegd.

Zinloos

Maar om Shell meer te laten doen dan andere energieproducenten heeft volgens het hof geen enkele zin. Shell te verplichten te stoppen met het doorverkopen van olie en gas van andere bedrijven is volgens het hof zinloos: concurrenten zouden het werk van Shell dan gewoon overnemen.

Bij Milieudefensie kwam de uitspraak hard aan. De actiegroep verbaasde in mei 2021 vriend en vijand door Shell met succes voor de rechter te slepen over de uitstoot van CO2. De rechter vond toen dat de oliegigant te weinig eigen verantwoordelijkheid nam door te wijzen naar de wettelijke regels.

Klimaatverandering brengt mensenrechten zoals het recht op leven en een ongestoord gezinsleven in gevaar, zo redeneerde de rechtbank. En daarmee kunnen individuele bedrijven ook privaatrechtelijk verantwoordelijk worden gehouden.

Het gerechtshof onderschrijft dat. Over de opdracht om de eigen uitstoot eind 2030 te hebben verminderd met 45 procent ten opzichte van het niveau van 2019, oordeelde het hof dat Shell hier al mee bezig is: "Shell doet al wat Milieudefensie van haar vordert."

Over de belangrijkste opdracht, namelijk om er ook voor te zorgen dat toeleveranciers en klanten ook minder uitstoten, oordeelde het hof anders dan de rechtbank. Volgens het hof is de praktijk namelijk veel complexer. Een bedrijf dat bijvoorbeeld energie op kolen opwekt kan via Shell overstappen op gas. Dat stoot ook CO2 uit, erkende het hof, maar aanzienlijk minder dan kolen.

Doorverkoop

Ook de opdracht voor Shell om te stoppen met het doorverkopen van olie en gas van andere producenten heeft volgens het hof weinig zin. "Het is dan niet aannemelijk dat de fossiele brandstoffen de eindgebruiker niet bereiken. Het is mogelijk dat de olie en gas via andere tussenhandelaren worden verkocht."

Bij Milieudefensie kwamen de tranen los na de uitspraak. Ook omdat de organisatie met de rechterlijke zege op zak meer bedrijven wilde dwingen tot aanpassen van beleid. Zo heeft Milieudefensie zijn pijlen na Shell gericht op ING. Als de bank de uitstoot niet vermindert en vervuilende klanten vasthoudt, wil Milieudefensie ook ING via de rechter hiertoe dwingen. Op de eigen website noemt Milieudefensie ook ABN Amro, Ahold Delhaize, KLM en Unilever als grote vervuilers.

Een onderzoek van het securitybedrijf Perception Point heeft een aanvalsmethode aan het licht gebracht waarbij kwaadwillenden gebruikmaken van samengevoegde zipbestanden om malware te verspreiden.

De premier van Nieuw-Zeeland, Christopher Luxon, heeft officieel excuses aangeboden in het parlement voor het wijdverspreide misbruik en de mishandeling van honderdduizenden kinderen en kwetsbaren in zorginstellingen van de overheid en de kerk. Ruim tweehonderd slachtoffers luisterden naar de excuses in het parlement.

Luxon had in juli dit jaar aangekondigd zijn excuses te gaan aanbieden. Uit onderzoek van een overheidscommissie bleek dat bijna een derde van de 650.000 kinderen en kwetsbare volwassenen die tussen 1950 en 2019 in een Nieuw-Zeelandse zorginstelling zaten te maken kreeg met fysiek, seksueel, verbaal of psychologisch misbruik. Nog veel meer werden uitgebuit of verwaarloosd, concludeerde de commissie.

Een groot deel van hen behoorde tot de inheemse Maori-bevolking. Meer dan tachtig procent van de Maori-kinderen in zorginstellingen werd mishandeld of misbruikt in zorginstellingen.

Luxon zei dat het hem speet dat de kinderen niet geloofd werden als ze het misbruik meldden en dat zorgverleners hun ogen ervoor sloten en niet ingrepen.

"Het was verschrikkelijk. Het was hartverscheurend. Het was verkeerd. En het had nooit mogen gebeuren", zei Luxon. "Voor velen van jullie heeft het de loop van hun leven veranderd en daarvoor moet de regering verantwoordelijkheid nemen."

Een financiële compensatie is daar onderdeel van, maar hoe die er precies uit komt te zien is nog niet bekend.

Nationale herdenkingsdag

Luxon kondigde ook aan dat 12 november een nationale herdenkingsdag moet worden en dat "bewezen daders" van bijvoorbeeld straatnaamborden zullen worden verwijderd.

Naast de premier boden ook anderen hun excuses aan. Het gaat onder meer om het ministerie van Sociale Ontwikkeling, de politie en gezondheidsdiensten. In sommige gevallen werden zij uitgejouwd door de toehoorders, meldt The New Zealand Herald.

Veel slachtoffers vinden dat de excuses te laat komen en dat die zonder een concrete compensatieregeling weinig voorstellen.

Microsoft heeft een bug erkend in de nieuwe Outlook-client, waarbij gebruikers geen nieuwe agenda-items kunnen aanmaken. Het probleem doet zich specifiek voor wanneer een IMAP- of POP3-mailaccount van een externe aanbieder als primair account is ingesteld.

Sound Voltex is a music game from Konami; in fact, it’s a whole series of arcade games! [Luke] is a big fan, so decided to build a hardware handheld to …read more

Voor het eerst leggen duizenden apotheekmedewerkers in het hele land het werk neer. Ze eisen een hoger loon en betere werkomstandigheden. Vakbonden FNV en CNV verwachten vandaag zo'n tienduizend actievoerders op het Malieveld in Den Haag.

De afgelopen negen weken hebben apotheekmedewerkers al een estafettestaking gehouden voor een betere cao, maar omdat daarmee niet het gewenste resultaat is bereikt wordt er vandaag dus landelijk gestaakt.

"Een staking op deze schaal is nog nooit eerder gebeurd", zegt Manon van Essen van CNV. "Veel apothekersassistenten zijn vrouw. Ze hebben dit vak gekozen omdat ze het leuk en belangrijk werk vinden." Geld was dus niet de motivatie, maar steeds meer medewerkers hebben moeite met rondkomen, getuigt Paula Kleijbergen, die al dertig jaar werkt als apothekersassistent in Rotterdam-Zuid.

"Ik draai voornamelijk nachtdiensten, het werk is zwaar en er ligt een grote verantwoordelijkheid bij ons." Kleijbergen, die al bij de eerste stakingen betrokken was, heeft gezien hoe de groep groeide en ook luider werd. "In het begin stonden ze erbij maar wisten ze niet goed wat ze moesten doen. Ondanks dat we daar staan om voor onze rechten op te komen, voelen we ons wel schuldig naar de patiënten toe."

Ook bij de vakbonden horen ze dit terug. Het gevoel dat ze mensen in de steek laten. "De medewerkers zijn lang loyaal gebleven aan de werkgever en de patiënten. Maar het wordt moeilijk om nieuw personeel te vinden. Jongeren kijken ook naar wat het werk hen oplevert en het salaris voor medewerkers van openbare apotheken is niet best", zegt Van Essen.

Goedkoopste medicijnen

Marieke van de Schepop-Smit uit Vaassen (Gelderland) heeft al 15 jaar ervaring als apothekersassistent en verdient maandelijks zo'n 1600 euro netto voor 20 uur . "Het salaris speelt zeker een rol, maar er zijn ook andere zaken waar we tegenaan lopen die het werk niet makkelijk maken." Zo heeft ze sinds 2008 veel zien veranderen toen het preferentiebeleid werd ingevoerd. Dat beleid bepaalt dat de goedkoopste medicatie wordt vergoed. "Dat kan dus betekenen dat patiënten een ander medicijn krijgen dan ze gewend waren. Dat leidt tot verwarring en onvrede aan de balie."

Ook Kleijbergen kan daarover meepraten. "Nadat een patiënt van de dokter komt, zijn wij het laatste loketje, waar we vaak nog worden gezien als doosjesschuivers. Maar ons werk bestaat uit meer dan dat. De dokter rekent erop dat wij de laatste controle doen. Is de dosis geschikt? Gaat dat samen met de andere medicatie die de patiënt al inneemt?" Er moet dus het een en ander worden uitgelegd en soms vinden er ook moeilijke gesprekken plaats als een medicijn niet beschikbaar is. Dat leidt soms tot agressie aan de balie.

Spoedgevallen

Uit een eerder onderzoek is gebleken dat die agressie ook een reden is voor apotheekmedewerkers om te stoppen. Zo wijken ze uit naar een functie als apothekersassistent in een ziekenhuis waar ze vallen onder een andere cao. "Daar kunnen mensen zo'n 600 tot 800 euro meer verdienen en dat wringt", zeggen de vakbonden.

Die eisen nu een loonsverhoging van minimaal 6 procent, met terugwerkende kracht vanaf 1 juli en een minimumuurloon van 16 euro. Ook willen ze dat alle gewerkte uren worden uitbetaald. Dus ook alle voorbereidingsmomenten voordat de apotheek opengaat.

Hoewel de staking is gericht op de werkgevers, zeggen veel apothekers hun personeel te steunen. "Ze hebben hun personeel gestimuleerd om mee te doen met de staking", zegt een woordvoerder van de werkgeversvereniging zelfstandige openbare apothekers (WZOA). De apothekers zeggen namelijk dat ze niet genoeg geld hebben om de salarissen te verhogen. Daarmee is de staking ook een aanklacht tegen de zorgverzekeraars en de politiek.

De WZOA verwacht dat er vandaag zo'n duizend apotheken gesloten zullen zijn. "Er zullen wel apothekers aanwezig zijn voor spoedgevallen", aldus een woordvoerder.

Kleijbergen en van de Schepop-Smit staan in ieder geval niet in de apotheek. Zijn zijn allebei op het Malieveld. "We doen ertoe, we mogen ons laten horen. Het gevoel dat we patiënten in de steek laten blijft, maar als we er niet staan laten we onszelf in de steek."

Goedemorgen! In Amsterdam houdt de gemeente een spoeddebat over de gewelddadigheden in de stad en veel apotheken zijn gesloten vanwege een staking.

Eerst het weer: In het zuidwesten nog wat regen, maar straks veel zon, ondanks wat sluierbewolking. Een matige noordoostenwind en 9 tot 12 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Dit is er vannacht gebeurd:

De Amsterdamse burgemeester Halsema heeft in een uitgebreide brief aan de gemeenteraad informatie gedeeld over de gewelddadige gebeurtenissen rond de voetbalwedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv van vorige week. De brief is mede ondertekend door politiechef Holla en hoofdofficier De Beukelaer.

In het feitenrelaas van de driehoek staat onder meer dat de gemeente, politie en het Openbaar Ministerie op de ochtend van de wedstrijd de mogelijkheid besprak om de wedstrijd te verbieden. De driehoek nam dat besluit uiteindelijk niet, onder meer omdat er geen juridische onderbouwing voor was. Ook werd er gevreesd dat de situatie uit de hand zou lopen, omdat er al veel supporters in de stad waren.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Het Sinterklaasjournaal is weer van start gegaan, voor het eerst sinds 2001 met een andere presentator, omdat Dieuwertje Blok ziek is. Merel Westrik is haar vervanger.

Ondanks de andere presentator verliep het programma als vanouds. Er waren direct problemen: een zieke Sinterklaas, een brug die niet opengaat, en een nieuwe stuurman, die een routekaart kreeg op 'hoofdlijnen'.

Het onderdeel 'kort nieuws' in de eerste aflevering besteedde aandacht aan het feit dat niet Blok maar Westrik aan de desk zat:

Fijne dag!

In de rechtbank van Den Haag buigen rechters zich over de stikstofzaak van Greenpeace tegen de Staat. De milieuorganisatie eist dat de overheid de stikstofneerslag op de meest kwetsbare natuur snel en drastisch naar beneden brengt. Het is om meerdere redenen een spannende zaak, vinden experts met wie de NOS sprak.

Milieuorganisaties voeren al jaren rechtszaken over stikstof tegen verschillende overheden. Dat soort zaken gaat altijd over een of meer specifieke vergunningen, maar Greenpeace wil nu dat de rechter een uitspraak doet over het stikstofbeleid als geheel. Daarmee doet de zaak denken aan de klimaatzaak van Urgenda, waarin de rechter de Staat verplichtte om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen.

Greenpeace maakt zich zorgen over verschillende soorten beschermde natuur die volgens wetenschappelijk onderzoek door langdurige overbelasting onherstelbaar beschadigd raken. "We zitten in de hoogste alarmfase voor de natuur in Nederland", zegt Greenpeace-directeur Andy Palmen. Daarom wil de milieuorganisatie de overheid dwingen om met concreet beleid te komen.

Omdat sommige soorten natuur zwaarder onder druk staan dan andere, wil de milieuorganisatie dat de overheid de meest ongezonde natuur als eerste verbetert. Die eisen gaan verder dan de Nederlandse stikstofdoelen.

Het vorige kabinet kwam met stikstofbeleid en een fonds van 24 miljard euro om het stikstofprobleem op te lossen, maar uit onderzoek bleek dat de maatregelen te weinig opleverden om de Nederlandse stikstofdoelen te halen. Maar waar het vorige kabinet nog iets van beleid had om zich bij de rechter te verdedigen, staat de landsadvocaat nu met vrijwel lege handen, zegt Greenpeace. "Ondanks de urgentie heeft het kabinet bijna alle plannen van het vorige kabinet van tafel geveegd en het geld dat gereserveerd was om boeren te helpen geschrapt." In plaats van de 24 miljard werd 5 miljard euro uitgetrokken om de doelen te halen.

Minister Wiersma weerspreekt dat de stikstofplannen zijn weggegooid. "De provincies hebben dit jaar nog 2 miljard gekregen om uitvoering te geven aan maatregelenpakketten." Ze denkt dat de rechter dat zal meewegen "Dit kabinet is bovendien van plan om extra stappen te zetten, en dat zullen we dinsdag zeker toelichten in de rechtszaal", laat een woordvoerder van het ministerie weten. Wat die stappen precies zullen zijn is nog onduidelijk.

'Slechts een voornemen'

Of de rechter daardoor anders naar de zaak zal kijken, is nog maar zeer de vraag, denken experts. "Meer dan een voornemen van de minister is het niet", zegt Rogier Kegge, universitair docent bestuurs- en omgevingsrecht aan de Universiteit Leiden. Ook Ralph Frins, universitair hoofddocent omgevingsrecht aan de Tilburg University, wijst daarop. Om de rechter te overtuigen, is een plan met concrete maatregelen nodig die zekerheid geven dat de uitstoot omlaaggaat, zegt hij.

De eisen van Greenpeace gaan een stuk verder dan de stikstofdoelen uit de Nederlandse wet, die de milieuorganisatie als "absolute ondergrens" beschouwt. Toch is het volgens experts niet ondenkbaar dat de rechter daaraan tegemoetkomt. Dat komt doordat Nederland zich moet houden aan Europese natuurbeschermingsregels. Daarin staat dat de natuur in beschermde Natura 2000-gebieden niet mag verslechteren, zegt Frins. "Uit zogenoemde natuurdoelanalyses volgt juist dat veel gebieden (dreigen te) verslechteren. In dat geval moet je direct optreden."

Toch zijn er ook experts die betwijfelen of Greenpeace' eisen zullen worden toegekend. "Dat de minister even de stekker uit de maatregelen getrokken heeft, helpt bij de rechter niet", stelt Chris Backes, hoogleraar omgevingsrecht aan de Universiteit Utrecht, "maar dat neemt niet weg dat de eisen zoals ze geformuleerd zijn deels niet makkelijk toewijsbaar zijn."

De milieuorganisatie probeerde het kabinet afgelopen zomer al via een kort geding te dwingen om meer te doen om het stikstofprobleem op te lossen. De rechter erkende dat de overheid te weinig doet om het stikstofprobleem op te lossen, maar kende de vorderingen van Greenpeace in die spoedprocedure niet toe. De uitspraak van de rechtszaak wordt begin volgend jaar verwacht.