Zanger Antoon, de zangeressen S10 en Zoë Tauran en de band Rondé zijn dit jaar op Bevrijdingsdag de Ambassadeurs van de Vrijheid. De artiesten doen op 5 mei meerdere bevrijdingsfestivals aan. Ze vliegen met een helikopter naar de gratis festivals, die jaarlijks meer dan een miljoen bezoekers trekken.
Dit jaar zijn er veertien Bevrijdingsfestivals. Voor hun ambassadeurschap hebben de artiesten zich verdiept in bepaalde onderwerpen. Zo heeft Rondé gesprekken gevoerd met mensen die zijn gevlucht, vraagt S10 aandacht voor slachtoffers van het Israëlisch-Palestijnse conflict, onderzocht Zoë Tauran haar Molukse afkomst en verdiepte Antoon zich in de oorlogsgeschiedenis van zijn opa.
Die zat als kind in een Japans interneringskamp en dat had een grote impact op zijn familie, zegt Antoon op de site van de Bevrijdingsfestivals. Zijn opa had in het kamp geleerd zijn gevoelens te onderdrukken en niet te klagen. "Dit gaf hij door aan mijn vader en mijn vader vervolgens weer aan mij. Het draaide bij ons thuis altijd om hard werken en doorgaan. Op een gegeven moment merkte ik dat dit niet goed was voor mijn mentale gezondheid", zegt Antoon.
Als ambassadeur maakt hij hier een documentaire over. Daar heeft hij naar eigen zeggen veel van geleerd: "Hiervoor was ik me er nooit zo bewust van dat een oorlog zo lang zou doorwerken en dat zijn ervaringen ook impact op mijn leven zouden hebben. Maar dat is mij nu wel duidelijk geworden."
Kritiek van Centraal Joods OverlegNa de bekendmaking van de namen kwam er een kritische reactie van het Centraal Joods Overleg. Zij stellen dat "drie van de vier ambassadeurs een extreme anti-Israëlmening vertegenwoordigen".
CJO-voorzitter Chanan Hertzberger: "Je kunt niet tegelijkertijd propagandist van onvrijheid zijn en denken dat je ambassadeurs van vrijheid kunt zijn. Ik beschouw deze keuze van ambassadeurs als een bezoedeling van waar Bevrijdingsdag mee begon en waar het voor hoort te staan en een slag in het gezicht van de Joodse gemeenschap."
Tachtig jaar vrijheidDit jaar is het tachtig jaar geleden dat Nederland werd bevrijd. Op de festivals wordt hier op 5 mei gezamenlijk bij stilgestaan om 17.00 uur, tijdens het zogenoemde 5 mei-moment.
De organisatie benadrukt dat "de oorlogen die op dit moment woeden in de wereld" tonen dat vrijheid allesbehalve vrijblijvend is, dus dat het belangrijk is om dit te vieren en er "dagelijks aan te blijven werken".
De Europese industrie heeft het zwaar. Gisteren presenteerde de Europese Commissie een plan om hier verandering in te brengen en een slinger te geven aan innovaties: de Clean Industrial Deal. Daarbij wordt ook gekeken naar de batterij-industrie.
De verwachting is dat de komende jaren steeds meer batterijen wordt gebruikt. Niet alleen in auto's en kleine apparaten maar ook batterijen zo groot als zeecontainers. De grootste accumakers zitten in China, Japan en Zuid-Korea. Die afhankelijkheid maakt de EU kwetsbaar, zowel economisch als geopolitiek.
Tot nu toe lukt het niet een succesvolle Europese batterijproductie uit de grond te stampen. Het Zweedse Northvolt werd omschreven als de 'batterijhoop van Europa' en kreeg een recordlening van de Europese Investeringsbank. Een jaar later zijn grote klanten als BMW vertrokken: de schulden zijn enorm en dochterbedrijven worden verkocht.
Waarom lukt het Europa niet om zelf batterijen te maken en hoe moet het dan wel?
KinderschoenenVergeet niet dat Europa pas net is begonnen, onderstrepen deskundigen. Een groot deel van Northvolts batterijen was aanvankelijk zo slecht dat ze rechtstreeks naar de recyclingafdeling moesten. En dat is niet gek, zegt econoom Fredrik Erixons, oprichter van het Europese Centrum voor Internationale Politieke Economie in Brussel.
"Grote Chinese fabrikanten begonnen veel eerder. Ze hebben door de jaren heen enorme aanpassingen moeten doorvoeren en in de tussentijd de concurrentie weten te verslaan."
In China, Japan en Zuid-Korea zijn bedrijven al decennia bezig om batterijen op steeds efficiëntere schaal te maken. In Japan was de walkman van Sony, uitgebracht in 1979, de katalysator voor de batterij-industrie. In China begon het met elektrische fietsen - ook die hadden batterijen nodig.
De opgedane kennis werd gebruikt voor nieuwe soorten batterijen. Van de walkman naar de elektrische auto.
De overheid bepaaltEen nadeel voor Europa is ook dat energie er relatief duur is, wat de productie van batterijen prijziger maakt. "Chinese en Amerikaanse overheden geven meer gerichte subsidies aan batterijbedrijven", zegt Vasileios Rizos, onderzoeker circulaire economie bij het Centrum voor Europese Beleidsstudies in Brussel. "De Amerikaanse Inflation Reduction Act van oud-president Biden heeft een boost gegeven aan batterijfabrieken in de VS."
China staat bekend om zijn overheidssteun aan verschillende sectoren, waaronder batterijmakers. Rizos: "Dit maakt het heel lastig voor Europese accu-makers om te concurreren, want onze batterijen worden duurder dan de Chinese en Amerikaanse varianten."
Nog een factor is dat China een enorme interne markt is. Als de overheid besluit dat traditionele benzineauto's uit den boze zijn in 2035, dan passen bedrijven, onderzoekers en consumenten hun gedrag daarop aan. Gevolg is dat de meeste elektrische auto's worden verkocht in China.
Hoe valt dan wel een Europese batterijsector op te tuigen? Volgens veel economen is het belangrijk dat de EU vasthoudt aan de ambitieuze duurzaamheidsdoelen. Lagere ambities leiden tot minder vertrouwen en investeringen in een moderne, schone batterijsector. "Op de lange termijn is het zowel ecologisch als economisch schadelijk om batterijen te maken zonder oog voor natuur en mens", zegt Rizos.
Nog iets dat volgens de deskundigen moet gebeuren: throw money at the problem. Ofwel: veel geld investeren. Het begin is gemaakt: de Europese Investeringsbank gaat met EU-fondsen 3 miljard euro investeren in Europese autoaccu's.
Europese bedrijven moeten aanvaarden dat fabrikanten in Azië verder zijn en daar hun voordeel mee doen, zegt Amrish Ritoe, energieconsultant en verbonden aan de Haagse denktank HCSS. "Waarom kunnen wij niet de copycats worden van China en Japan? Nodig bedrijven uit om bij ons te komen produceren - wat zij zo slim deden in de jaren 80."
Dit gebeurt al, maar volgens Ritoe moet het beter. "Stel duidelijke voorwaarden vanuit de EU: dat buitenlandse bedrijven een bepaald aandeel Europese toeleveranciers moeten hebben, dat ze Europeanen moeten trainen in het runnen van fabrieken en dat de intellectuele eigendomsrechten worden gedeeld met Europese partners."
Zo zou Europa een innovatieve batterij-industrie kunnen opzetten.
Twee meisjes (12 en 14) uit Rotterdam zijn aangehouden voor de mishandeling van twee vrouwen in de metro, vorige maand. De slachtoffers werden allebei bewusteloos geslagen.
De ouders van de tieners belden de politie nadat beelden van de mishandeling waren uitgezonden in het opsporingsprogramma van regionale omroep Rijnmond. De politie kreeg ook meldingen van anderen die de twee meisjes hadden herkend op de beelden.
Geschopt en geslagenEen van de slachtoffers is 57 jaar, de leeftijd van de ander is niet bekend. Ze zouden 's avonds laat in de metro tussen Oosterflank en Kralingse Zoom lastig zijn gevallen door een groepje waarvan de meisjes deel uitmaakten. Toen ze de politie wilden bellen en foto's wilden maken van de situatie, zouden ze zijn geschopt en geslagen door de twee tieners. De politie meldt dat de verdachten ook spullen hebben vernield van de slachtoffers.
De meisjes zijn deze week aangehouden. Volgens Rijnmond mag de 12-jarige het onderzoek in vrijheid afwachten. Wel moet ze zich aan een avondklok houden. De 14-jarige zit vast. Hoe het nu met de vrouwen gaat is niet bekend.
De ex-echtgenote van de Franse chirurg Joël le Scouarnec, die heeft bekend dat hij jarenlang kinderen heeft misbruikt, zegt van niets te hebben geweten. Zij kwam er pas achter nadat hij in 2017 was gearresteerd, zei ze in de rechtbank in het Bretonse stadje Vannes, waar haar ex-man terechtstaat.
Het seksueel misbruik duurde van zeker 1989 tot 2017. In die periode misbruikte Le Scouarnec volgens het Franse OM 299 patiëntjes voor of na hun operatie. Hij en zijn vrouw scheidden in 2005.
Uit het strafdossier zou blijken dat de ex-echtgenote wel wist dat haar man pedofiel was. Dat zou staan in een brief die ze in de jaren 90 schreef.
De chirurg wist dat zijn vrouw op de hoogte was. Hij noteerde in 1996 in zijn dagboek dat zijn vrouw "erachter was gekomen". Zijn broer zei in de rechtbank over de ex-echtgenote: "Ze wist wat hij deed maar greep niet in. Ze was alleen bij hem vanwege z'n geld."
Niet op voorhoofdIn de rechtbank zei de ex-vrouw met weinig empathische woorden dat ze nooit iets had gemerkt. "Het stond niet op z'n voorhoofd geschreven, hè?".
In 2020 werd hij al veroordeeld tot vijftien jaar cel, onder meer voor misbruik van een nichtje. Dat lag volgens de ex-vrouw aan het nichtje. "Op 5-jarige leeftijd? Dat kind is achterbaks, ze krijgt graag aandacht. Er zijn ook kinderen die het fijn vinden als ze worden gestreeld."
Ook zijn veroordeling voor het bezit van kinderporno, in 2005, zou nieuw voor haar zijn. "Niemand heeft me ooit gezegd dat hij is veroordeeld!"
KleinzoonDe rechter vroeg of ze wilde weten wat de chirurg in zijn dagboeken schreef over zijn eigen kleinzoon. "Nee, dan doe ik 's nachts geen oog meer dicht." Of ze spijt heeft, wilde de rechter weten. "Je kunt geen spijt hebben van iets dat je niet wist." De openbaar aanklager zei dat het belangrijk is de waarheid onder ogen te zien. "Oh ja? Sta ik hier terecht dan?"
De antwoorden van de ex-echtgenote riepen soms verontwaardiging op bij de slachtoffers van Le Scouarnec die aanwezig waren in de rechtbank.
ZoonsDe afgelopen dagen werden ook twee van zijn drie zoons gehoord. Die vertelden dat ze een doorgaans gelukkige jeugd hebben gehad. Ook zij zeiden niet van het misbruik geweten te hebben. Dat hun vader in 2005 werd veroordeeld wegens bezit van kinderporno, wisten ze evenmin.
Eén zoon vertelde seksueel te zijn misbruikt door zijn opa, de vader van Joël le Souarnec. En de ex-echtgenote vertelde de rechter dat ook zij als kind is misbruikt.
De verhoren zijn bedoeld om de persoonlijkheid van Joël le Scouarnec in kaart te brengen. "Hij is intelligent en berekenend", zei een gedragsexpert in de rechtbank.
DagboekenDe komende dagen gaat de rechtszaak verder over de persoonlijkheid en over de dagboeken van de chirurg. In zijn dagboeken hield hij nauwgezet bij waar en wanneer hij welke kinderen misbruikte.
De weken erna wordt zijn loopbaan onder de loep genomen. Per ziekenhuis wordt in kaart gebracht welke misdaden hij pleegde. Het proces gaat vier maanden duren. De 74-jarige Le Scouarnec kan maximaal 20 jaar gevangenisstraf krijgen.
Supermarktketen Jumbo heeft Tom Heidman aangesteld als nieuwe interim-topman, nadat Ton van Veen eind vorige maand zijn vertrek had aangekondigd. Heidman is een bekend gezicht in de supermarktwereld: hij was eerder onder meer topman van C1000, de supermarkt die in 2012 werd overgenomen door Jumbo.
Ook had Heidman hoge directiefuncties bij Albert Heijn, slijterij Gall & Gall en slachterij Vion. Door die brede ervaring in de branche was Heidman al goed bekend bij Jumbo, schrijft het bedrijf.
Colette Cloosterman-Van Eerd, commissaris bij Jumbo, is blij met Heidman als interim-topman. Ze ziet in hem "de ideale kandidaat" om tijdelijk Jumbo te leiden dankzij zijn kennis, "zijn persoonlijkheid, kwaliteiten en ruime ervaring". Ondertussen blijft het bedrijf zoeken naar een nieuwe, permanente topman.
Heidman zelf zegt dat hij eigenlijk niet het plan had om nog in directies te stappen, maar dat zijn "retailhart" sneller ging kloppen van de interimrol bij Jumbo.
Vertrek Frits van EerdHeidman start op 1 maart bij Jumbo en zal in zijn eerste maand nog worden ingewerkt door Van Veen. Die stond krap twee jaar aan het roer van Jumbo, na het geruchtmakende vertrek van oud-topman Frits van Eerd.
In september 2022 werd bekend dat Van Eerd verdachte was in een witwaszaak. Hij trad toen eerst tijdelijk terug als topman, waarna Van Veen hem verving. In maart 2023 werd Van Veen definitief de nieuwe topman.
Gas terugnemenBegin dit jaar maakte het bedrijf bekend dat het na een aantal jaren van flinke groei vorig jaar wat gas terug moest nemen. Niet alleen daalde de omzet bij de tweede supermarkt van het land, ook verloor het bedrijf uit Veghel 0,5 procent marktaandeel.
In het persbericht bij het jaarverslag over 2024 schrijft het bedrijf vandaag dat vorig jaar "nog een jaar was van uitdagende marktomstandigheden met aanhoudende kostenstijgingen en druk op marges". Desondanks is het bedrijf tevreden met de gepubliceerde cijfers. "Er ligt een solide basis om verder op door te bouwen", aldus vertrekkend topman Van Veen.
In vestigingen en distributiecentra van Action is vanochtend overal een minuut stilte gehouden om de slachtoffers te herdenken van een steekpartij in Tsjechië. Een week geleden werden in Tsjechië twee verkoopmedewerkers doodgestoken door een jongen van 16.
De twee slachtoffers zijn vrouwen van 19 en 38 jaar. Ze waren volgens de politie willekeurig gekozen. Een terroristisch motief is uitgesloten. Wat het motief was van de jongen is onduidelijk; hij zou aan waanbeelden hebben geleden.
In een verklaring schrijft de van oorsprong Nederlandse winkelketen "geschokt en diep bedroefd te zijn door deze daad van zinloos geweld".
De mesaanval was in Hradec Králové, een stad die 110 kilometer ten oosten van Praag ligt. De dader vluchtte aanvankelijk maar werd kort daarna opgepakt. In de buurt werd een mes gevonden. De jongen kan een celstraf krijgen van maximaal tien jaar.
Een groep van tientallen Oeigoeren die al tien jaar vastzit in Thailand is uitgezet naar China. Mensenrechtenexperts van de VN waarschuwden de Thaise regering recent nog dat ze in China het risico lopen slachtoffer te worden van mensenrechtenschendingen, waaronder marteling. De Oeigoeren vormen een overwegend islamitische minderheid in China die zwaar wordt onderdrukt.
De Thaise minister van Defensie, Phumtham Wechayachai, heeft bevestigd dat er veertig Oeigoeren naar China zijn gedeporteerd. Volgens hem heeft Thailand van China de garantie gekregen dat ze goed behandeld zullen worden.
Het Chinese staatspersbureau Xinhua berichtte vanochtend al dat tientallen Chinezen die Thailand illegaal waren binnengegaan overgebracht waren naar China. Dat zou "in lijn met de wetten van beide landen" zijn gedaan. Volgens China gaat het om jihadisten maar daarvoor is geen enkel bewijs geleverd.
Premier Paetongtarn Shinawatra liet eerder op de dag nog in het midden of ze waren uitgezet. Ze zei in een reactie alleen dat "internationale standaarden en mensenrechten" moeten worden gevolgd.
Afgeplakte ramenOp beelden van Thaise media is te zien dat er midden in de nacht meerdere vrachtwagens met afgeplakte ramen vertrokken bij het detentiecentrum in Bangkok waar de Oeigoerse mannen vastzaten. In de vroege ochtend vertrok een ongeplande vlucht van China Southern Airlines van de Don Mueang-luchthaven in de hoofdstad; het toestel landde volgens data van Flightradar24 zes uur later in Kashgar, in de regio Xinjiang, waar veel Oeigoeren vandaan komen.
De Oeigoeren maakten deel uit van een grotere groep die ruim tien jaar geleden China ontvluchtte. Ze werden in 2014 opgepakt en voor onbepaalde tijd vastgezet. Een deel van de groep werd al teruggestuurd naar China, anderen naar Turkije en de rest zat sindsdien vast. Een aantal van hen is in gevangenschap overleden. De omstandigheden waaronder de Oeigoeren vastzitten in Thailand is mogelijk een schending van het internationaal recht, oordeelden VN-mensenrechtenexperts vorig jaar.
Als er inderdaad veertig mensen zijn uitgezet zouden er nog acht Oeigoeren vastzitten in Thailand. De 48 Oeigoeren deden vorige maand nog een publieke oproep om te voorkomen dat ze zouden worden gedeporteerd; ze waarschuwden dat ze in China in de gevangenis belanden, ook vreesden ze voor hun leven. Een aantal van hen was in hongerstaking gegaan.
Afgelopen jaren hebben mensenrechtenorganisaties en internationale media tal van rapporten en onderzoeken gepubliceerd over de onderdrukking van Oeigoeren in China. Ze zitten massaal vast in wat China 'opleidingscentra' noemt. Op basis van getuigenissen is duidelijk geworden dat het strafkampen zijn waar ernstige mensenrechtenschendingen plaatsvinden. Slachtoffers spraken over dwangarbeid, verkrachtingen, martelingen en gedwongen sterilisaties.
Een meisje van 12 is gisteren om het leven gekomen door een botsing met een brommobiel in Amstelveen.
Het kind uit Ouderkerk aan de Amstel werd 's middags met een andere fietser aangereden op het fietspad. Het meisje van 12 is ter plekke gereanimeerd, maar hulp mocht niet meer baten. De andere fietser raakte lichtgewond.
De bestuurder van de brommobiel is verhoord op het politiebureau en daarna naar huis gestuurd, meldt omroep NH. Wat er precies is gebeurd, is niet bekendgemaakt.
Brommobielen mogen doorgaans niet op het fietspad komen, maar moeten op de rijbaan rijden. De politie onderzoekt of de brommobiel in dit geval wel op het fiets/bromfietspad mocht rijden.
Het fietspad was urenlang afgesloten voor onderzoek. De politie is nog op zoek naar getuigen en beelden van het ongeluk.
De versterkingsoperatie in Groningen duurt tot zeker 2031 of 2032, meldt de Nationaal Coördinator Groningen (NCG).
Eerder was al bekend dat de versterkingsoperatie niet in 2028 afgerond kan zijn. De NCG meldt nu dat het merendeel van de huizen en gebouwen in 2028 klaar zal zijn, maar dat zo'n 2800 panden pas daarna worden versterkt. Marieke Ferwerda, directeur van de NCG zegt tegen RTV Noord dat de nieuwe schatting realistischer is.
De coördinator heeft naar eigen zeggen te maken met een tekort aan projectleiders en bewonersbegeleiders. "Vanuit de NCG doen we er alles aan om tempo te maken. We vinden het belangrijk om realistisch te zijn en bewoners zoveel mogelijk duidelijkheid te geven. Maar kwaliteit gaat boven snelheid, want het gaat erom dat bewoners veilig kunnen wonen", zegt Ferwerda.
'Verdrietig'Hoewel de gaskraan in Groningen inmiddels is dichtgedraaid, kan de aarde nog jaren kan blijven beven. Duizenden gebouwen moeten daarom worden versterkt, gesloopt of herbouwd. In 2022 zei het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) al dat het tempo van de versterkingsoperatie veel te laag ligt. Het tempo is daarna opgevoerd, maar ook dat was niet genoeg om over drie jaar klaar te zijn.
Ferwerda begon op 1 november vorig jaar als directeur van de NCG. "Soms ervaar ik het als een zware last dat ik de problemen van de mensen niet meteen kan oplossen. Voor sommige mensen is het te laat en komt het nooit meer goed. Dat vind ik heel verdrietig", zegt ze tegen de regionale omroep.
De Amerikaanse chipmaker Nvidia heeft het beste jaar ooit achter de rug. Dankzij de opmars van kunstmatige intelligentie verdubbelde de omzet ruim naar 130,5 miljard dollar (bijna 125 miljard euro). De winst kwam uit op bijna 73 miljard dollar, bijna 2,5 keer zo veel als het jaar daarvoor.
Het bedrijf profiteert enorm van de verdere investeringen in kunstmatige intelligentie (AI). Techbedrijven hebben rekenkracht nodig om hun AI-software te ontwikkelen, en dat gebeurt met chips van Nvidia. De vraag voor de nieuwste chips is "geweldig", zei Nvidia-oprichter en -directeur Jensen Huang.
Klap door DeepSeekIn januari kreeg Nvidia nog een flinke klap op de beurs. Het bedrijf verloor bijna 600 miljard dollar aan waarde vanwege de opkomst van DeepSeek. De AI-startup uit China wist met veel goedkopere chips een chatbot te ontwikkelen die net zo goed is als ChatGPT van OpenAI.
De Nvidia-koers kelderde, omdat het de vraag opwierp of al die dure, geavanceerde chips van het bedrijf nog wel nodig zijn als het DeepSeek lukt om zonder die chiptechnologie hetzelfde voor elkaar krijgt als de concurrentie. Het leidde ook bij Nederlandse chip(machine)bedrijven tot dalende koersen.
Nvidia is nog niet helemaal hersteld van de DeepSeek-dip. Een aandeel was voor die periode 147 dollar waard en daalde toen naar 118 dollar. Inmiddels staat de prijs op ruim 130 dollar.
Onzekerheid boven het hoofdMaar de vraag hoelang het goed kan gaan, blijft boven Nvidia hangen. De afgelopen jaren kende het bedrijf een enorme groei: vijf jaar geleden lag de omzet op nog 'maar' 10 miljard dollar en een winst van rond de 3 miljard. Het is onzeker of onder meer de grote techbedrijven zoals Google, Microsoft en OpenAI zo veel in kunstmatige intelligentie blijven investeren als de afgelopen jaren.
Aan de andere kant laat DeepSeek zien dat AI voor meer bedrijven toegankelijk wordt. Onder meer de topman van de Nederlandse chipmachinefabrikant ASML wees daarop. Hij noemde dat goed nieuws voor zijn industrie.
Nvidia heeft ook te maken met exportbeperkingen van chips naar China. De vorige Amerikaanse regering verbood om een aantal Nvidia-chips naar China te verschepen. Amerikaanse persbureaus meldden vorige maand dat de regering-Trump verdere beperkingen overweegt.
