Aggregator

De Braziliaanse oud-president Bolsonaro was "volledig op de hoogte" van een plan om zijn politieke rivaal Lula da Silva te vermoorden. Dat meldt de Braziliaanse politie in een onderzoeksrapport dat vandaag gepresenteerd is.

De politie zou bij een onderminister uit Bolsonaro's voormalige regering documenten over een moordplan hebben gevonden, uitgeprint in het presidentieel paleis. Bolsonaro zou in het presidentieel paleis zijn geweest toen de documenten werden geprint. Ook uit gesprekken tussen vertrouwelingen van de voormalig president zou blijken dat hij op de hoogte was van het plan om de toen net verkozen president Lula te doden.

President Lula zei vandaag in een reactie dat hij het geluk heeft nog in leven te zijn. "De poging om mij en Alckmin te vergiftigen is mislukt, dus we zijn er nog." CNN Brasilia schrijft dat het de bedoeling zou zijn geweest om naast Lula ook vicepresident Geraldo Alckmin en opperrechter Alexandre de Moraes te doden.

Bestorming

De politie deed uitgebreid onderzoek naar een complot van de oud-president en zijn vertrouwelingen om een staatsgreep te plegen, nadat hij in oktober 2022 de verkiezingen had verloren.

Bolsonaro vocht de uitslag van de verkiezingen aan en zaaide onrust in het land. In januari 2023 ontaardde dat in rellen in de hoofdstad Brasilia en de bestorming van onder meer het parlementsgebouw door aanhangers van de rechts-conservatieve politicus.

Een week eerder was Lula als president beëdigd. Volgens CNN Brasilia staat in het onderzoeksrapport dat het plan was om Lula kort voor zijn officiële aantreden te vermoorden.

'Politieke vervolging'

De hoogste aanklager van het land moet op basis van het onderzoek bepalen of Bolsonaro en andere betrokkenen vervolgd worden, of dat er niet voldoende bewijs is om te vervolgen. De oud-president spreekt tegen dat er een samenzwering was en noemt het onderzoek een politieke vervolging.

Ook de minister van Defensie en de nationaal veiligheidsadviseur onder Bolsonaro, respectievelijk generaal Braga Netto en generaal Augusto Heleno, ontkennen iets fout te hebben gedaan. In totaal verdenkt de politie 37 mensen van betrokkenheid bij de samenzwering en de mogelijke coup.

Afgelopen dinsdag arresteerde de Braziliaanse politie al vijf mensen, onder wie een ander voormalig lid van Bolsonaro's kabinet.

De in opspraak geraakte Matt Gaetz trekt zich terug als ministerskandidaat. Aankomend president Trump wilde hem aanstellen als minister van Justitie, maar er was, ook binnen de Republikeinse partij, weerstand tegen dat voornemen.

Op X zegt Gaetz dat de ophef over zijn nominatie "een afleiding is geworden" voor de overgang naar de nieuwe regering van Trump.

Gaetz is omstreden omdat het OM onderzoek naar hem deed rond beschuldigingen van vrouwenhandel, drugsgebruik en seks met een minderjarige. Dat onderzoek kwam er nadat een vriend van Gaetz in 2021 had toegegeven dat hij vrouwen had betaald voor seks, onder wie een minderjarige. Hij kreeg 11 jaar cel, maar justitie zag geen aanleiding om Gaetz zelf te vervolgen.

Het Huis van Afgevaardigden startte daarna ook een onderzoek naar Gaetz, die Congreslid was voor de staat Florida. De integriteitscommissie wilde de resultaten van dat onderzoek publiceren net toen Trump bekendmaakte Gaetz voor te dragen als minister van Justitie. Gaetz stapte daardoor direct uit het Congres, waarmee formeel een einde kwam aan het onderzoek.

Seks met 17-jarige op feestje

De vraag of de resultaten van het rapport alsnog openbaar gemaakt moesten worden bleef daarna onbeantwoord. De commissie kon het daar tot nu toe niet over eens worden. Ondertussen lekten er al getuigenissen uit. Een advocaat van twee vrouwen zei bijvoorbeeld dat zijn cliënten de onderzoekers hadden verteld dat Gaetz hen vanaf 2017 meerdere keren had betaald voor seks.

Een van hen zei dat ze Gaetz ook seks zag hebben met een 17-jarige op een feestje. Ze dacht daarbij dat Gaetz niet wist dat het meisje minderjarig was, en hun relatie stopte toen hij erachter kwam dat ze 17 was. Toen ze een jaar ouder was werd de relatie weer hervat.

Gaetz heeft de beschuldigingen altijd tegengesproken en beticht zijn politieke tegenstanders van een heksenjacht.

Aankomend president Trump zegt in een reactie op sociale media dat hij de inspanningen van Gaetz om minister te worden zeer waardeert. "Hij deed het erg goed, maar wilde tegelijkertijd geen afleiding zijn voor de nieuwe regering, waarvoor hij veel respect heeft. Matt gaat een prachtige toekomst tegemoet en ik kijk ernaar uit om te zien wat voor geweldige dingen hij allemaal gaat doen!"

Er zijn internationaal twijfels over de bewering van Oekraïne dat Rusland vandaag een intercontinentale raket heeft gebruikt bij een aanval op de stad Dnipro. Onder meer bronnen in de Amerikaanse regering en experts betwisten of het bericht klopt en vermoeden dat de raket een minder groot bereik had.

Vanochtend klonken in de centraal gelegen Oekraïense stad Dnipro meerdere explosies, in een tijdsbestek van enkele uren. Onder meer een machinebouwinstallatie en een revalidatiecentrum voor mensen met een beperking werden geraakt. Volgens de lokale overheid raakten twee mensen gewond.

Oekraïne zei dat Rusland bij de aanval een intercontinentale raket (ICBM) had ingezet. De luchtmacht gaf daar geen concreet bewijs voor, maar president Zelensky zei dat de gebruikte raket "met de snelheid en hoogte" van een ICBM door het luchtruim ging.

"Wat we tot nu toe weten is dat de vluchtkenmerken overeenkomen met die van een ICBM, maar we wachten ook op conclusies van deskundigen om op basis van specifieke feiten te kunnen zeggen wat voor type raket het was", zegt een woordvoerder van het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken.

Geen aanwijzingen

Rusland claimt dat het om een nieuw soort middellangeafstandsraket gaat. President Poetin noemde het nieuwe systeem Oreshnik, dat volgens hem met hypersonische snelheid door het luchtruim beweegt.

Hij noemt de Russische raket het antwoord op de toestemming van westerse bondgenoten aan Oekraïne om hun wapens met een groter bereik in te zetten. "We geloven dat we het recht hebben om onze wapens te gebruiken tegen militaire objecten in landen die toestaan dat hun wapens worden gebruikt tegen onze militaire objecten."

Bronnen binnen regeringen van westerse landen zeggen tegen persbureau Reuters dat ze uit een eerste analyse geen aanwijzingen hebben dat Rusland een intercontinentale raket heeft gebruikt bij de aanval op Dnipro.

Zo zegt een bron binnen de Amerikaanse regering dat de raket die werd afgevuurd wel een ballistische raket was, maar niet intercontinentaal. Het verschil zit in de afstand die de raket kan afleggen: een intercontinentale ballistische raket kan tot meer dan 5500 kilometer ver reiken, bij een ballistische raket is die afstand minder groot. De uit het Grieks afkomstige term ballistisch verwijst naar de baan van de raket.

Ook een expert van het Center for Strategic and International Studies betwijfelt of het een intercontinentale raket was. Mocht het om zo'n raket gaan, zou de VS de lancering hebben gedetecteerd, zegt Mark Cancian tegen de BBC. "Als er een zou worden gelanceerd, zouden de Verenigde Staten in staat van paraatheid zijn gebracht vanwege de angst dat het dan mogelijk een nucleaire aanval kan zijn."

Sinds de Koude Oorlog informeren Rusland en de VS elkaar van tevoren ook over de lancering van een intercontinentale raket, om te voorkomen dat de andere partij zo'n lancering zou kunnen opvatten als een nucleaire aanval.

Het Verenigd Koninkrijk kon ook niet direct bevestigen om wat voor soort raket het ging bij de aanval op Dnipro. Premier Starmer noemde de aanval via zijn woordvoerder "zeer verontrustend", maar voegde daar wel aan toe dat de inlichtingendiensten de aanval nog onderzoeken. "Als het waar is dat er een intercontinentale raket is afgevuurd, is dit duidelijk weer een voorbeeld van ernstig, roekeloos en escalerend gedrag van Rusland en versterkt het alleen maar onze vastberadenheid", zei hij.

Toestemming

De spanningen rond de oorlog in Oekraïne zijn de afgelopen dagen verder opgelopen. Westerse landen hebben Oekraïne toestemming gegeven om wapens in te zetten met een groter bereik, die doelen verder in Rusland kunnen raken. Daarmee nam Oekraïne dinsdag een Russisch munitiedepot onder vuur. Gisteren kwam ook het bericht dat Oekraïne Britse zogenoemde Storm Shadow-raketten heeft ingezet.

De Russische president Poetin noemt de toestemming voor het gebruik van de wapens een escalatie. Westerse landen wijzen echter op de Russische inzet van Noord-Koreaanse militairen in Oekraïne, een stap die zij als escalatie beschouwen.

In het noorden van het land heeft de sneeuw vanavond tot veel problemen in het verkeer geleid. Zo stonden er in en om de stad Groningen flinke files en waren verschillende weggebruikers gestrand.

Op de onlangs geopende zuidelijke ringweg rond de stad Groningen waren verschillende vrachtwagens in het ondergrondse gedeelte gestrand. Volgens Rijkswaterstaat konden ze vanwege gladheid niet meer tegen de helling van het verdiepte gedeelte komen, wat leidde tot lange files.

"De politie is aanwezig op de zuidelijke ringweg om de boel in goede banen te leiden", zei een woordvoerder van Rijkswaterstaat eerder tegen RTV Noord. "Zeker als de vrachtwagens zwaar beladen zijn hebben ze er moeite mee."

Na 21.00 uur liet Rijkswaterstaat weten dat de problemen rondom Groningen "langzamerhand" oplossen. Inmiddels zijn er op de wegen rondom de stad geen files meer.

Rijkswaterstaat: kom niet via de snelweg naar Groningen

Ook op andere wegen leidde de sneeuw tot overlast. Zo kon op veel provinciale wegen en delen van de A7 alleen stapvoets worden gereden, zei de ANWB. Vanwege de gladheid waren meerdere voertuigen van de weg geraakt, zoals een vrachtwagen bij Garsthuizen.

Vanwege drukte werd mensen eerder vandaag geadviseerd om de A28 en A7 richting Groningen voorlopig te mijden.

Ook elders in het land leidde de sneeuw tot problemen in het verkeer. Zo gleed op de A28 in Drenthe een vrachtwagen van de weg. De avondspits volgt op een heel drukke ochtendspits, met vanochtend op het hoogtepunt meer dan 1000 kilometer file.

De sneeuw leidde op verschillende plekken tot files en ongelukken:

In Groningen is er plaatselijk is al een centimeter of 10 gevallen. In verband daarmee had het KNMI voor de provincie code oranje afgekondigd. In eerste instantie gold die tot 23.00 uur vanavond, maar de code blijft nu tot morgenochtend 08.00 uur van kracht omdat er nog altijd veel sneeuw valt en de impact groot is.

"Door de sneeuwbuien is het in de provincie Groningen nog verraderlijk glad. Naar verwachting zal de situatie pas in de ochtend verbeteren", meldt het KNMI. In veel andere provincies geldt tot morgenochtend code geel. Alleen op de Waddeneilanden is geen waarschuwing van kracht.

De sneeuw levert ook mooie plaatjes op in de provincie Groningen:

Vanavond daalt de temperatuur in het binnenland tot iets onder nul en kan het glad worden. In de loop van de nacht kan het opnieuw gaan sneeuwen.

Winterse buien verdwijnen

Morgen is er in het hele land kans op winterse buien. Dat is wel de laatste dag dat we met winterweer te maken hebben. Zaterdag is een overgangsdag en zondag kan het 15 of 16 graden worden.

Met tienduizenden mensen, vaak per vliegtuig, massaal naar een uithoek van de wereld trekken om daar te praten over internationaal klimaatbeleid. Dat het klimaatafspraken en -beleid oplevert, blijkt keer op keer, maar moet het zo massaal? De roep om de almaar uitgedijde klimaattop flink af te slanken klinkt steeds luider. Toch blijven bezoekers ook de waarde benadrukken, zeker als je niet uit een westers land komt.

Ruim 66.000 mensen uit bijna 200 landen registreerden zich voor de klimaattop in de Azerbeidzjaanse hoofdstad Bakoe. Hierbij gaat het niet alleen om officiële afvaardigingen van landen, maar ook om bijvoorbeeld journalisten, activisten en vertegenwoordigers van belangenorganisaties.

Zo groot als het nu is, is het niet altijd geweest. Op de eerste klimaattop, in 1995 in Berlijn, liepen maar een paar duizend man rond. Pas vanaf de toppen in Kopenhagen (2009) en Parijs (2015) werden dat er tienduizenden, met als absoluut hoogtepunt de top van vorig jaar in Dubai, toen 80.000 mensen bijeenkwamen.

Broedplaats

Nog altijd zijn de onderhandelingen het hart van de top, en die worden steeds ingewikkelder, waardoor landen grotere delegaties sturen. Maar ook om die onderhandelingen heen gebeurt van alles. Dagelijks zijn er tientallen bijeenkomsten en vele demonstraties. Er is ook een hal met paviljoenen waar landen en organisaties zich presenteren en ook weer bijeenkomsten organiseren. Nederland neemt in Benelux-verband deel aan een (sober) paviljoen.

"Het begon met een soort side events en dat heeft zich van lieverlee uitgebreid", vertelt klimaatexpert en voormalig onderhandelaar Leo Meyer, die in 1998 voor het eerst aanwezig was bij een - veel rustigere - klimaattop. "Het heeft als een magneet gewerkt. Het werd steeds meer een ontmoetingsplaats. Een heel goede manier om afspraken te maken en samenwerkingen op te zetten; een broedplaats."

Juist het samenzijn, soms ver van je eigen land, maakt het mogelijk om afspraken te maken. Meyer: "Wat mij is opgevallen is dat er allerlei formele grenzen verdwijnen als je met velen samen bent op een vreemde plek op de aardbol. Je zoekt elkaar op, gaat met elkaar uit eten, krijgt ontzettend veel prikkels binnen. Dan vallen er toch veel taboes weg. Met elkaar in den vreemde, dat werkt gewoon beter dan via Zoom en Teams."

Waar gaan de onderhandelingen bij de klimaattop dit jaar in Azerbeidzjan over?

Toch is de internationale drukte, met al het vliegverkeer - zoals geregeld ook privéjets - van dien, een beetje een gek gezicht. Want hoewel de wereldwijde CO2-uitstoot niet drastisch omhoog zal gaan van al het klimaattopverkeer, ziet het er ongelukkig uit als mensen die professioneel stilstaan bij CO2-uitstoot en de gevolgen daarvan massaal het vliegtuig pakken.

Ook (ervarings)deskundigen hebben er hun bedenkingen bij. Op deze manier werkt de klimaattop niet meer, schreef een groot aantal prominenten uit de klimaatdiplomatie, onder wie oud-VN-secretaris-generaal Ban-ki Moon vorige week in een open brief. Zij pleiten voor kleinere toppen die veel slagvaardiger zijn.

Buitenkans voor arme landen

Peer de Rijk van Milieudefensie snapt de kritiek, maar benadrukt ook de voordelen van een grote top als deze. "Het heeft wel een functie. Het is ook nodig en nuttig om in de kring om de onderhandelingen heen met elkaar te zijn, plannen te maken en druk te zetten op de fossiele lobbyisten die hier rondlopen." Wat volgens hem wel minder kan, is het "circus" eromheen: de bedrijvenpaviljoens en presentaties van technische ontwikkelingen.

Bovendien zijn dit soort toppen voor arme landen een buitenkans, benadrukt De Rijk. "Het is wel een van de weinige VN-processen waartoe ook het mondiale zuiden relatief goed toegang heeft."

Kortom: waar je de rest van het jaar als rijk land vrij gemakkelijk om arme landen in bijvoorbeeld Afrika of Azië heen kan, is dat op de top geen optie. "Voor hen is het wel heel belangrijk om in voldoende mate te kunnen aanhaken en meedoen."

With the rapidly evolving situation surrounding the Redbox vending machines still out in the wild, it’s about time somebody put together a Wiki to keep it all straight. The unredbox …read more

Bij apothekers, artsen, patiënten en het ministerie van Volksgezondheid is grote bezorgdheid ontstaan over medicijntekorten. Want een uitspraak die de Raad van State gisteren deed, zal het veel moeilijker maken om bij medicijntekorten vervangende geneesmiddelen te importeren. De verwachting is dat tienduizenden patiënten binnen enkele weken zonder essentiële medicijnen komen te zitten, zoals salbutamol tegen astma.

Het probleem is volgens de hoogste bestuursrechter een ministeriële uitzondering op de Geneesmiddelenwet die de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) de mogelijkheid gaf om een zogenoemd tekortenbesluit te nemen. Dan mogen apothekers middelen die wel in andere landen voorradig zijn, kopen en importeren.

Tot gisteren nam de IGJ dergelijke tekortenbesluiten zelfstandig, om snel te kunnen anticiperen op verwachte medicijntekorten. Maar dat mag niet volgens de wet, zo oordeelt de rechter. Onder elk tekortenbesluit moet een aanvraag liggen van een arts die daarin beargumenteert dat er voor zijn patiënt geen medicijnen meer voorradig zijn in Nederland.

Het gevolg is dat artsen en apothekers sinds vandaag per patiënt een aanvraag bij de inspectie moeten indienen. Het gaat hierbij om honderdduizenden patiënten.

"Dit wordt een bureaucratische rompslomp waar gewoon geen tijd en capaciteit voor is", zegt een woordvoerder van de Patiëntenfederatie. "Patiënten worden hiermee weer de dupe van een probleem in het systeem dat tot schrijnende situaties kan leiden. Dat vinden wij onbestaanbaar."

Levensbedreigend

Zowel de patiënten als apothekers stellen dat door het wegvallen van deze regeling veel mensen in gezondheidsproblemen zullen komen of zelfs in een levensbedreigende situatie kunnen terechtkomen.

Nicole Hunfeld, ziekenhuisapotheker op de intensive care van het Erasmus MC, geeft het voorbeeld van de bloeddrukverlager Nifedipine. Dat is een middel dat al heel oud is, maar door tekorten alleen nog dankzij een tekortenbesluit in Nederland voorhanden is. Het middel kan bijvoorbeeld cruciaal zijn voor patiënten na een hersenoperatie als de bloeddruk heel gecontroleerd moet blijven.

"Dat is altijd spoed", weet Hunfeld. "En als het nu zo is dat we via een artsenverklaring eerst de toestemming moeten hebben van de inspectie, dan is dat in de praktijk niet werkbaar omdat we die tijd gewoon niet hebben. Het kan dagen duren en de patiënt gaat dan gevaar lopen."

Bij de apothekersbrancheorganisatie KNMP is de uitspraak van de Raad van State als een bom ingeslagen. Zeker omdat het medicijnentekort elk jaar sterk toeneemt. "En juist het dit jaar toegenomen aantal besluiten van de IGJ om bij tekorten te mogen importeren was een steun in de rug voor iedereen die kampt met een tekort aan een geneesmiddel", aldus voorzitter Aris Prins. Hij spreekt van "een enorme tegenvaller voor de maatschappij."

De IGJ schrijft in een verklaring dat er niets anders op zit dan de wet te respecteren. En tot die veranderd is, worden geen grootschalige tekortenbesluiten meer gegeven. Volgens een woordvoerder wil de inspectie voorkomen dat patiënten de dupe worden, maar wordt niet concreet welke mogelijkheden de inspectie nog heeft om dat te voorkomen.

De Patiëntenfederatie stelt dat het kabinet en de Tweede Kamer nu aan zet zijn om zo snel mogelijk met een regeling te komen voor het importeren van medicijnen die wel juridisch stand houdt. Een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport zegt dat het vinden van een oplossing op dit moment "topprioriteit" heeft.

Onduidelijk is nog hoe snel zo'n oplossing kan worden gevonden. Waarschijnlijk is een wetswijziging nodig, en wetswijzigingen kosten doorgaans tijd. Een oplossing voor het einde van het jaar is daardoor onzeker.

Qualcomm teaset een nieuwe soc die bedoeld is voor instapmodellen van AI-laptops. De goedkopere Snapdragon X-processor moet op een nog onbekend moment verschijnen in systemen vanaf 600 dollar.

Vanuit Israël zijn verontwaardigde reacties gekomen op de arrestatiebevelen die het Internationaal Strafhof (ICC) heeft uitgevaardigd tegen premier Netanyahu en oud-minister Gallant van Defensie. Het kantoor van Netanyahu zegt dat Israël "de absurde en valse beschuldigingen" van het ICC "met afschuw verwerpt".

"Er is niets rechtvaardiger dan de oorlog die Israël voert in de Gazastrook", staat in een verklaring. Het kantoor van de premier noemt het besluit antisemitisch en zegt dat Israël "niet zal buigen voor de druk" om zijn burgers te beschermen. Oud-minister Gallant spreekt van "een gevaarlijk precedent" tegen het recht op zelfverdediging.

Ook de VS, belangrijke bondgenoot van Israël, keurt de arrestatiebevelen tegen de Israëlische politici af. Een woordvoerder van het Witte Huis spreekt van "verontrustende procesfouten" die hebben geleid tot het besluit. Overigens erkent de VS het ICC niet. Wel juichte de VS eerdere arrestatiebevelen toe, zoals die tegen de Russische president Poetin.

'Arrestatiebevelen uitbreiden'

Hamas verwelkomt het besluit van het ICC en is van mening dat er bevelen zouden moeten volgen voor alle Israëlische leiders. Overigens reageert de militante organisatie niet op het arrestatiebevel dat is uitgevaardigd voor een van zijn leiders, Mohammed Deif.

Een hooggeplaatste functionaris van Hamas, Bassem Naim, zegt dat het besluit van het ICC een belangrijke stap richting rechtvaardigheid is, al is het volgens hem wel een beperkte stap als deze niet daadwerkelijk wordt uitgevoerd.

De Israëlische president Herzog spreekt van een "belachelijke beslissing" en van een "zwarte dag voor het recht en de mensheid". Ook oppositieleider Lapid uit zijn ongenoegen. Hij noemt dit "een beloning voor terrorisme". Minister Saar van Buitenlandse Zaken vindt dat het Strafhof met dit besluit "alle legitimiteit heeft verloren".

'Niet verrassend'

De uiterst rechtse minister Ben-Gvir noemt de arrestatiebevelen "helemaal niet verrassend." Volgens hem moet het Israëlische antwoord op het ICC-besluit het annexeren van de bezette Westelijke Jordaanoever zijn. Ben-Gvir is zelf overtuigd kolonist en zegt vaker dat de Westelijke Jordaanoever volledig geannexeerd moet worden. Ook in Gaza wil hij nederzettingen bouwen.

De minister van Buitenlandse Zaken van Jordanië, Ayman Safadi, vindt dat het besluit van het ICC moet worden gerespecteerd en nageleefd. "De Palestijnen verdienen gerechtigheid na de oorlogsmisdaden van Israël in de Gazastrook." Ook EU-buitenlandchef Borrell zegt dat de arrestatiebevelen moeten worden nageleefd. Hij benadrukt dat het besluit van het ICC niet politiek gemotiveerd is.

De Nederlandse minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken zegt dat Netanyahu gearresteerd zal worden als hij zich op Nederlands grondgebied bevindt. "Nederland voert het statuut van Rome voor 100 procent uit", zei de minister. Dat statuut regelt de oprichting van het in Den Haag gevestigde ICC en hoe er met uitspraken daarvan wordt omgegaan.

Microsoft heeft bevestigd dat gebruikers problemen kunnen hebben met het wijzigen van tijdzones in versie 24H2 van Windows 11. Gebruikers rapporteerden dat probleem al langer. Er komt een update om de problemen op te lossen.

Het Deense leger bevestigt dat zijn marine de Chinese bulkcarrier in de gaten houdt die mogelijk verantwoordelijk was voor de vernieling van twee datakabels, afgelopen weekend in de Oostzee. De Yi Peng 3 ligt stil in het Kattegat tussen Denemarken en Zweden maar de Deense marine zwijgt over wat de stand van zaken is.

Zo is het onbekend of de kapitein of de reder het schip halt heeft laten houden of dat de Deense autoriteiten opdracht gaven om dat te doen. Dat laatste zou al of niet op verzoek zijn gebeurd van justitie in Zweden, dat het onderzoek naar de tweevoudige kabelbreuk leidt.

Een woordvoerder van de Zweedse politie zegt tegen de Zweedse omroep SVT dat hij niet weet of de Deense autoriteiten gisteren aan boord zijn gegaan van het Chinese schip, zoals Noorse media berichtten. "Als dat zo is, is die informatie nieuw voor mij", aldus de woordvoerder.

Juiste moment, juiste plaats

De Zweedse opsporingsautoriteiten kijken in hun onderzoek naar meer schepen die het afgelopen weekend bij de kabels in de buurt zijn geweest. De Yi Peng 3 heeft hun bijzondere aandacht, omdat die zowel op zondag als op maandag bij een van de kabels in de buurt voer op het moment dat de datadoorvoer stokte. De autoriteiten gaan ervan uit dat de kabels zijn doorgesneden.

De Zweedse politie hoopt dat onderzoek op de zeebodem duidelijk maakt wat er precies is gebeurd en wie of wat daarvoor verantwoordelijk was. Afhankelijk van het resultaat zal dat wel of niet aan de bemanning van het Chinese schip worden voorgelegd. Verder bestaat de kans dat er ook aan boord bewijzen of aanwijzingen zijn dat het schip verantwoordelijk was voor het vernielen van de kabels.

Voor anker

Het is maar de vraag of de Denen het schip mogen betreden. De Yi Peng 3 ligt volgens sommigen voor anker in Deense territoriale wateren, volgens anderen er net buiten. Dat is belangrijk voor de vraag of de Deense autoriteiten aan boord kunnen gaan, zegt hoogleraar Maritiem Recht Kristina Siig van de Universiteit van Zuid-Denemarken tegen de Deense omroep DR.

Als het schip binnen de twaalfmijlszone ligt, en daarmee in de Deense territoriale wateren, geldt het Deense recht. Als het daarbuiten ligt, maar nog wel in de Deense economische zone, mogen de Denen alleen aan boord als de vlagstaat daar toestemming voor geeft. Die vlagstaat is in dit geval China. "Als China nee zegt, en we doen het toch, moeten we ons voor het Maritieme Hof in Hamburg verantwoorden, want het schip is in feite een heel klein stukje China", aldus Siig.

De Nederlandse subsidie voor de aanschaf van een nieuwe elektrische auto is op. Dat blijkt uit cijfers van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. In totaal heeft RVO voor 58 miljoen euro aan aanvragen binnengekregen.

Abonnees van Xbox Games Pass Ultimate kunnen zelf gekochte games gaan streamen naar alle ondersteunde apparaten, mits de game dat ondersteunt. Microsoft zegt dat die functie vanaf deze week werkt.

Ask someone to picture an airplane and they’re likely to think of what is essentially a tube with wings and a stabilizing tail tacked onto one end of said tube. …read more

Het Openbaar Ministerie heeft een werkstraf van veertig uur geëist tegen Raisa Blommestijn, presentator van omroep Ongehoord Nederland. Ze is volgens het OM schuldig aan groepsbelediging en smaad.

De presentatrice wordt onder meer vervolgd vanwege een tweet die ze in mei vorig jaar plaatste naar aanleiding van een video van een mishandeling. Daarin liet ze zich volgens het OM beledigend uit over mensen met een zwarte huidskleur.

Zelf bestempelde ze haar opmerkingen als "politiek commentaar", maar het OM ziet het als groepsbelediging. "De verdachte heeft zeer kwetsende uitlatingen gedaan. Voor zulke uitlatingen is geen plaats in onze maatschappij", zei de officier van justitie.

Volgens het OM had Blommestijn zich ervan bewust moeten zijn dat ze met haar uiting een groep mensen in een kwaad daglicht plaatste. "Met deze tweet vergelijkt de verdachte mensen met een zwarte huidskleur met apen en scheert zij ze over een kam door te impliceren dat zij agressief zijn en 'weerloze blanken' hier het slachtoffer van worden", aldus de aanklager. "Hierdoor worden twee groepen tegenover elkaar gezet."

'Grens overschreden'

Daarnaast wordt Blommestijn vervolgd voor smaad. Ze noemde in een tweet iemand "kleuterneuker", terwijl de rechtbank net iemand had veroordeeld voor het plaatsen van een soortgelijk bericht. Ook deze uitlating noemt het OM beledigend.

"Verdachte is deze grens tot twee keer toe overgegaan, zonder daarbij op enige wijze rekening te houden met de gevolgen voor een grote groep mensen", zei de officier van justitie. De rechtbank doet over twee weken uitspraak.

'Om debat aan te zwengelen'

Blommestijn verklaarde tijdens de strafzaak onschuldig te zijn en dat ze nooit de intentie had om groepen mensen te willen beledigen. Ze legde uit dat ze met haar uitingen in de tweets alleen doelde op het gedrag van de mensen in de video's die erbij stonden. "Het gaat me om hun gedrag en niet om hun kleur", zei ze.

Daarnaast deed ze de uitingen naar eigen zeggen omdat ze opiniemaker is. "Ik zie het als mijn plicht om het debat aan te zwengelen."

Blommestijn was sinds 2022 een van de presentatoren van Ongehoord Nieuws, het opinieprogramma van ON. Begin dit jaar vertrok ze bij de omroep na onenigheid met de toenmalige omroepbaas Arnold Karskens. Toen Karskens onlangs werd ontslagen bij ON, keerde Blommestijn terug.

Huawei wil zijn AI-chip Ascend 910C vanaf het eerste kwartaal van volgend jaar gaan laten maken, meldt persbureau Reuters. De opvolger van de 910B geldt als een Chinees alternatief voor de Nvidia-chips voor het trainen van AI-modellen.

De Amerikaanse financiële waakhond CFPB gaat toezicht houden op diensten als Apple Pay en Google Pay. Nu die betaaldiensten zo ingeburgerd zijn, vindt de toezichthouder het tijd dat ze zich houden aan regels waaraan banken zich ook moeten houden.

De Nederlandse toezichthouder Autoriteit Consument & Markt sluit haar onderzoek naar verboden afspraken van een niet nader genoemde leverancier van IT-apparatuur. Er is niet voldoende bewijs gevonden voor een overtreding, aldus de ACM.

Het hoogste punt van Nederland blijkt minder hoog dan gedacht. Metingen wijzen uit dat Mount Scenery op Saba 'slechts' 870 meter hoog is, wat lager is dan eerdere gerapporteerde hoogtes van 877 en 887 meter.

Geodeet Jochem Lesparre van het Kadaster was in 2019 samen met het KNMI op het eiland voor de bouw van referentiestations. "Toen heb ik wat referentiepunten van het eiland ingemeten voor de koppeling tussen kaartmateriaal van het eiland en satellietmetingen. Ik dacht: dan meet ik ook het hoogste punt."

Online is er al enige tijd verwarring over de hoogte van Mount Scenery. Op Wikipedia staat bijvoorbeeld op basis van de database van het Smithsonian Institution dat de top 887 meter hoog is. Eerder werd op diezelfde site gesproken van een hoogte van 877 meter, zonder duidelijke bron. Dat laatste getal staat ook op een bordje dat op de top is geplaatst.

Met nauwkeurige landmeetkundige apparatuur kwam Lesparre echter uit op 870 meter. Dat is een hoogte die in de jaren 60 ook al eens bij een meting was vastgesteld, maar dus niet meer werd aangehouden.

Zendmast

Op de top van de berg staat een zendmast, maar die is niet in de metingen meegenomen. Lesparre: "Die mast is meer dan 10 meter hoog, dus dat zou het verschil misschien kunnen verklaren. Het is echter niet gebruikelijk om de hoogte van een mast te nemen bij het meten van een berg."

Ook met de 'nieuwe' hoogte blijft de berg verreweg de hoogste van Nederland: op de tweede plek komt The Quill op Sint-Eustatius. Die berg is ongeveer 601 meter.

Vaalserberg

Bonaire, Saba en Sint-Eustatius zijn sinds 2010 bijzondere gemeenten van Nederland. Tot die tijd gold de Vaalserberg in Limburg als het hoogste natuurlijke punt van Nederland. Die is op het Drielandenpunt 322 meter hoog.

De hoogte van de Vaalserberg is wél goed bepaald, zegt Lesparre. "Die berg is nauwkeuriger geregistreerd en iedere vijf jaar wordt het Europese deel van Nederland in opdracht van Rijkswaterstaat en de waterschappen met laserscans gemeten vanuit een vliegtuig. Die laser is redelijk goed in staat om tussen de blaadjes door de grond te bereiken met een meting."

Afgelopen winter is ook voor het eerst zo'n meting per vliegtuig gedaan op Bonaire, Sint-Eustatius en Saba. Hoewel die resultaten nog niet zijn vrijgegeven, zegt Lesparre dat ze ongeveer dezelfde hoogte zullen opleveren voor Mount Scenery. "Die metingen kunnen soms niet goed het verschil zien tussen lage begroeiing en de grond, maar binnen een paar decimeter komt die meting wel overeen met de hoogte die ik gemeten heb."

Het is voor veel bedrijven, scholen, kerkgenootschappen en sportverenigingen een goed bewaard geheim: de verplichting om alle energiebesparende maatregelen te nemen die binnen vijf jaar terugverdiend kunnen worden. De wet die dit regelt bestaat al dertig jaar, maar het effect is beperkt en de controle onvoldoende. Dat concludeert de Algemene Rekenkamer in een rapport.

De verplichting betreft soms ingewikkelde bedrijfsprocessen, zoals het vervangen van motoren om de productie aan te sturen in fabrieken. Maar vaak gaat het om relatief eenvoudige maatregelen. Zoals het isoleren van leidingen en vervangen van tl-buizen door ledverlichting in een kantoor, loods of fabriek. Die laatste investering is vaak al binnen een jaar terugverdiend.

Minder dan een op de vijf bedrijven zegt zich te houden aan de plicht, stelt de Rekenkamer vast. Met name kleinere bedrijven vinden de regelgeving ingewikkeld. "Formulieren zijn moeilijk in te vullen," zegt Barbara Joziasse van de Rekenkamer. "En de lijst van erkende maatregelen om te besparen is behoorlijk complex."

Maatregelen

In totaal zijn 107.500 bedrijven en instellingen verplicht om energiebesparende maatregelen te nemen, als die binnen vijf jaar kunnen worden terugverdiend. Want zij gebruiken meer dan 50.000 kilowattuur elektriciteit of 25.000 kuub gas, de grens waarboven de plicht geldt.

Of zij zich houden aan de zogeheten energie-besparingsplicht, moet worden gecontroleerd door omgevingsdiensten van provincies en gemeenten. Maar die diensten hebben volgens de Rekenkamer geen inzicht in het energieverbruik van de bedrijven en instellingen. En dus weten ze ook niet welke bedrijven ze moeten controleren.

Het is onbekend hoeveel gemeenten en provincies betalen aan toezicht en handhaving. De Rijksoverheid droeg in 2023 ruim 18 miljoen euro bij. Voor het gewenste aantal van één controle per vier jaar per bedrijf zouden jaarlijks 22.500 controles nodig zijn. In 2023 waren dat er minder dan de helft (9400).

Efficiënter en effectiever

De Rekenkamer adviseert de wettelijke verplichting om energie te besparen efficiënter en effectiever te maken. Dat zou kunnen door bij het handhaven van de plicht je vooral te richten op bedrijven en instellingen waar qua energie besparen nog een flinke winst mogelijk is.

Kleinere bedrijven zouden vooral geholpen moeten worden. "Door ondersteuning van mens tot mens", zegt Joziasse. "Het helpt als iemand naast je komt zitten met een lijst van erkende maatregelen, om te kijken wat wel en niet van toepassing is voor dat bedrijf."

Dat de wettelijke besparingsplicht nog zo weinig oplevert, baart Joziasse zorgen. "We snappen als Rekenkamer dat in de energietransitie af en toe iets anders kan gaan. Maar de besparingsplicht bestaat al dertig jaar. Het speelkwartier is nu wel voorbij."